Het nieuwe leren = Paradigmawisseling (Meta-Leren)

Samenvatting (Paradigmawisseling, Ommekeer in het denken, Ethiek)

De geschiedenis leert dat de verbeeldingskracht, de complexiteit van de menselijke geest zich niet zo gemakkelijk laat beheersen. Door socialisten werd er vroeger op gewezen dat de directeur het volk arm en de pastoor ze dom hield. Nu is er ondanks de welvaart zelfs een grotere tweedeling tussen arm en rijk ontstaan.

Bellingcat-oprichter Eliot Higgins wil niet dat zijn puberdochter foto’s online zet: ‘De risico’s zijn reëel’ (Gijs Beukers interviewt Eliot Higgens de Volkskrant 25 april 2024, p. V3):
De Britse journalist is in Nederland om de Vrede van Nijmegen Penning in ontvangst te nemen voor zijn ‘vernieuwende bijdrage aan vrede en mensenrechten’. De opkomst van met AI gegenereerde deepfakes ziet hij met lede ogen aan: ‘Het is een absolute nachtmerrie.’

De EO brengt op 23 en 30 april en 7 mei in samenwerking met War Child het drieluik ‘Oorlog is Erfelijk’ op NPO 2. Journalist Natascha van Weezel spreekt in deze serie met Isa Hoes, Evgeniy Levchenko, Sahar Meradji, Naz Kawan, Bert Woudstra en Hans Goedkoop over hoe oorlog hun leven heeft bepaald. Ook nadat een oorlog is gestopt, worden oorlogstrauma’s vaak van generatie op generatie doorgegeven.

Zacht Hart (Paul Onkenhout de Volkskrant 22 april 2024, p. V4-6):
Zie mensen als individuen, leerde Natascha van Weezel van haar Joodse opa. Hoe moeilijk de oorlog tussen Hamas en Israël dat haar ook maakt, toch blijft de auteur hameren op nuance.

Een nieuw dieptepunt, volgens de Onderwijsinspectie. Dóe iets, in godsnaam. Maar het gebeurt niet (Aleid Truijens de Volkskrant 23 april 2024, p. 15):
Hier horen we een echo van Dennis Wiersma, die falende bestuurders wilde aanpakken. De Inspectie wil dat scholen meer gaan samenwerken en van elkaar gaan leren, want er zijn scholen waar het wél goed gaat.
Die zijn er inderdaad: scholen met besturen die schoolleiders en leraren ruimte bieden, die werken met sterke leerkrachten, heldere doelen en effectieve methodes – scholen zoals scholen behoren te zijn. Maar wie dwingt scholen om van elkaar leren? Wie organiseert dat? Niet de Inspectie. Die spuwt jarenlang kritiek zonder ook maar een vage schets van enige oplossing te bieden.

Softe boel (Margriet Oostveen de Volkskrant 20 april 2024, katern Boeken & Wetenschapp. 25):
Historicus Arjan Nuijten promoveert op de manier waarop het Nederlandse drugsbeleid vorm kreeg. Ideologie, zo ontdekte hij, was daarbij minder belangrijk dan meebewegen en de schade beperken.

Wat de regering-Netanyahu betreft kan de dag van 7 oktober eeuwig doorgaan (Edgar Keret de Volkskrant 18 april 2024, p. 27):
Ondanks de rakettenregen uit Iran moeten we niet vergeten dat Gaza, Netanyahu en zijn destructieve regering er nog steeds zijn, betoogt de Israëlische auteur Etgar Keret. Zonder nieuw leiderschap dat wél streeft naar een betere toekomst zal er niets veranderen.

De onvoorwaardelijk steun van het Westen aan Israël voedt de oorlog in het Midden-Oosten (Tineke Bennema de Volkskrant 16 april 2024, p. 28):
Niet alleen de aanval van Iran op Israël vormt een ernstige escalatie van de oorlog tussen Hamas en Israël. Het is vooral de opstelling van het Westen die olie op het vuur gooit.
De Israëlische emeritus-hoogleraar Daniel Bar-Tal schreef in zijn boek Sinking into the honey trap, over hoe Israël in de honingzoete val trapte dat ze Palestijnen kunnen negeren en geheel historisch Palestina kunnen innemen.
De opstelling van het Westen in het nu half jaar durend conflict is zonder resultaat gebleven. Het Westen zal Israël moeten helpen uit de honingval te ontsnappen door de leiders onder druk te zetten. Anders zal niet alleen de regio, maar de hele wereld door dit conflict in brand vliegen. De ongegeneerde houding van het Westen dat Israël onvoorwaardelijk blijft steunen, zelfs zonder ook nog maar de schijn van onpartijdigheid uit te dragen, draagt bij aan escalatie.

Tegenstellingen moeten we niet uitvergroten, maar ook niet verhullen (Pieter Klok de Volkskrant 13 april 2024, katern Zaterdag p. 14-17):
Verslaggever Pieter Hotse Smit ging deze week (de Volkskrant 11 april 2024 p. 18-19) op pad met voormalig boswachter André Donker, die het boek Wolf en maatschappij heeft geschreven. ‘Naar eigen zeggen een ‘neutraal’ werk’, schrijft Smit, ‘maar na lezing beklijft toch het gevoel dat we hier van doen hebben met een fan, iemand die voor ‘rewilding’ is en beredeneert dat wolven een warm welkom verdienen.’

Ik heb mijn hoop gevestigd op de nieuwe generatie (Ianthe Sahadat interviewt AlfredBirney de Volkskrant 13 april 2024, katern Boeken & Wetenschap p. 14-17):
Een leven lang al verdiept Birney zich in koloniale en postkoloniale verhalen. Zijn kennis haalt hij uit romans, historische werken en zijn eigen leven. Zijn nieuwe boek Zwerfpost (tussen Oost en West) is een selectie van eerder geschreven artikelen, columns, essays, brieven, reisverslagen, lezingen, schotschriften en schrijversportretten.
Het perspectief in de bundel is dat van de Indo (ooit een scheldwoord, inmiddels een gangbare term): de ‘gemengdbloedige’, nazaat van kolonisator (m) en gekoloniseerde (v). De bezetter verwekte een aanzienlijke schare nakomelingen bij de lokale bevolking, schrijft mede-Indo en schrijver Gustaaf Peek ter inleiding van Zwerfpost. ‘Deze kinderen van de lust (…) la­veerden vanaf geboorte tussen kleuren en culturen, identiteiten, macht en onmacht.’ Birney is een van hen.

Gustaaf Peek treedt met zijn pamflet in de voetsporen van Joop den Uyl. Jeroen Dijsselbloem heeft gelijk dat met zijn vertrek uit de tweede kamer meer vernieuwing, lees het stoppen van het marktfundamentalisme wenselijk is. Wellicht dat er nu met het motto van het kabinet-den Uyl (1973 – 1977), spreiding van ’Geld, Kennis en Macht’ een begin wordt gemaakt met een paradigmawisseling richting Gulden Middenweg.

Het onderzoeksrapport 'E i V' plaatst de relatie tussen 'Slachtoffers en Daders' in het licht van de evolutie van de mensheid, antropogenese (hominisatie). Met zijn pamflet beoogt Gustaaf Peek het cultuurmarxisme te bestrijden. In het Westen draait het primair om de 5e colonne, het informele circuit van de achterkamertjes politiek.

Politie pakt Thunberg tweekeer op (de Volkskrant 8 april 2024, p. 7):
Extinction Rebellion had de Utrechtsebaan voor de 37de keer willen blokkeren. Vorige week mislukte een poging van de klimaatactiegroep om de snelweg A10 in Amsterdam af te zetten. Bij die actie werden 25 mensen opgepakt. ‘Tientallen jaren wordt al beloofd actie te ondernemen. Dat gebeurt maar niet. We zullen zien of het nu wel lukt’, verklaarde Thunberg aan de telefoon met ANP.

VPRO Boeken (Lotje IJzermans praat met Manik Sarkar en Yolanda Entius 31 maart 2024 NPO2):
Manik Sarkar debuteert met zijn roman Ossenkop, over een slagerszoon die zo geobsedeerd is door vlees dat hij al het andere uit het oog verliest. Met mensen omgaan kan hij absoluut niet, en dat is wel handig in een dorp.
In het boek Om en nabij beschrijft Yolanda Entius de huizen waar ze heeft gewoond. Tussen de verschillende plekken en periodes reflecteert ze op kwesties als woningnood, gastvrijheid en migratie, en telkens keert dezelfde vraag terug: Wat betekent het om ergens thuis te zijn?

Onderzoek Rechts-extremistische vechtclubs
Witte strijders werven (Or Goldenberg en Samuel Verschoor De Groene Amsterdammer 8 februari 2024, p. 26-31):
De uit de Verenigde Staten overgewaaide Active Clubs hebben ook in Nederland en België voet aan de grond gekregen. Deze vechtsportclubs zijn een manier om rechts-extremisme te normaliseren, ditmaal met ontheemde fitboys als uitgangspunt.
Gedurende een half jaar doken we samen met de internationale onderzoeksgroep Bellingcat en de Belgische weekbladen Knack1 en Le Vif in de wereld van Active Clubs in Nederland en België.
Active Clubs toetsen online op ‘nationalistisch denken’, maar bij de eerste training word je met open armen begroet. Een warm bad met verhuld fascisme. ‘De meesten van jullie’, roept Tyler Durden vanuit de slecht verlichte kelder in het boek Fight Club, ‘zijn hier omdat iemand de regels heeft overtreden. Iemand heeft jullie over Fight Club verteld.’

Nederland brengt nodeloos mensenlevens in gevaar door steun UNRWA op te schorten (Tineke Bennema de Volkskrant 1 februari 2024, p. 27):
Door hulporganisatie UNRWA voorlopig niet meer te steunen omdat twaalf medewerkers betrokken zouden zijn geweest bij de Hamas-inval, straft het Westen de Palestijnen collectief. Terwijl die hulp een kwestie van leven en dood is.

De verhalen achter de historische feiten (Hans Bouman de Volkskrant 24 september 2022, p. 9):
De Britse auteur Hilary Mantel, bekend van haar historische romans over de Franse Revolutie en de Thomas Cromwell-trilogie, overleed donderdag op 70-jarige leeftijd. Haar werk werd tweemaal bekroond met de Booker Prize.

Terwijl de geur van appeasement boven Europa hangt, staan in Moskou alle seinen op groen voor verdere escalatie (Arnout Brouwers de Volkskrant 25 maart 2024, p. 21):
De contouren van de westerse ‘as long as it takes’ worden nu pijnlijk zichtbaar. De VS en Duitsland zijn bang voor een te succesvol Oekraïne − dat zou de stabiliteit van Rusland kunnen verstoren. Dus laten de twee grootste donoren Oekraïners binnen strikte limieten en met beperkte middelen vechten voor hun overleving. De Fransen bieden nu retorisch leiderschap, maar te weinig wapens. Kleinere landen bieden beide, maar kunnen de strategische limieten van Berlijn en Washington, niet verstoren.

Paus pakt Vlaamse bisschop na 14 jaar klerikale status af (Sacha Kester de Volkskrant 23 maart 2024, p. 12):
‘Ik dacht meteen een brief terug te schrijven en zeggen dat ze moesten stoppen met bidden’, zei Mark Vangheluwe in een interview met de krant De Standaard. Iets tastbaars doen zou volgens hem beter zijn, ‘want met bidden alleen gaan we er niet komen’.

Voor de formerende partijen breekt het moment aan om te beslissen waar ze samen vóór zijn (Raoul de Pré de Volkskrant 23 maart 2024, p. 15):
In hun afkeer van het vorige kabinet vonden PVV, VVD, NSC en BBB elkaar ook deze week wel weer. Maar vóór een regeerakkoord is meer nodig.
Dertig jaar geleden hielp de jonge ambtenaar Van Zwol informateur Wim Kok na het vastlopen van de formatie bij het schrijven van een conceptregeerakkoord: tot hun eigen verbazing bleken PvdA, VVD en D66 daarin eensgezinder dan ze zelf dachten. Een maand later stond Kok I op het bordes.
Dat zou weleens precies de truc kunnen zijn die Van Zwol nodig heeft om nog iets van deze hemeltergende formatie te maken.

WIJ/ZIJ maatschappij (Margriet Oostveen de Volkskrant 23 maart 2024, katern Boeken & Wetenschap p. 2-7):
De gereedschapskist van rechts-populisten
Radicaal-rechtse partijen groeien in Europa. Hoe weten deze politici hun gedachtengoed ‘mainstream’ te maken? Het gereedschap waarmee rechts-populisten als Trump en Wilders de deur naar de kiezer openbreken.

Democratisch leiders lopen achter de lelijke feiten aan (Sander van Walsum de Volkskrant 23 maart 2024, katern Zaterdag p. 8-9):
Met zijn recente dictatoriale uitspraken vers in het geheugen, zet democratisch Europa zich schrap voor een mogelijke herverkiezing van Donald Trump in de VS. Maar als het gaat om volharding, zijn westerse democratieën in het nadeel ten opzichte van autocratieën, stelt Sander van Walsum.
De Verenigde Staten, ooit aangemerkt als hoeder van de democratie, zijn (nog vóór de eventuele herverkiezing van Trump) afgezakt tot de rang van ‘onvolledige democratieën’. De democratisering van de wereld bleek dus geen wetmatigheid te zijn.

Wat recht heet maar scheef is (Peter Giesen interviewt Margot Salomon de Volkskrant 23 maart 2024, katern Zaterdag p. 16-19):
Het internationaal recht hoort de zwakkeren te beschermen, maar beschermt in werkelijkheid vaak de belangen van de rijken en machtigen. Dat moet en kan anders, betoogt universitair docent Margot Salomon.

Zonder politiek conflict geen democratie (Ariejan Korteweg de Volkskrant 23 maart 2024, katern Zaterdag p. 2-4):
Optimistisch politicoloog Tom van der Meer pleit voor een heropleving van het politieke conflict voor meer afstemming in de Tweede Kamer. ‘Een compromis zonder conflict, zoals we afgelopen jaren vaak zagen, leidt tot technocratische politiek.’

De rechtsstaat wordt allang ondermijnd en deze formatie maakt dat normaal (Kustaw Bessems de Volkskrant 23 maart 2024, katern Zaterdag p. 16):
Angstaanjagend voorbeeld is het interview met de hoogste ambtenaar van het ministerie voor Justitie en Veiligheid, Dick Schoof, in De Groene Amsterdammer, dat nota bene geruststellend was bedoeld. Het woord dat er te veel in voorkomt is ‘haalbaar’. Ambtenaren checken heus, sust hij, of voorstellen juridisch ‘haalbaar’ zijn. Die praktijk op ministeries is juist het probleem. Ambtenaren kijken niet of een politieke wens in de geest is van grondwettelijke waarden. Ze kijken of Nederland er nét mee wegkomt. En zo niet? ‘Dan strandt het gewoon bij de rechter of het Europees Hof’, zegt Schoof. De gerechtelijke afstraffing is just another day at the office.

In zijn boek Een beknopte geschiedenis van alles, Deel 3 Platland vergelijkt Ken Wilber in hoofdstuk 14 Klimmen en Dalen in Figuur 14-1 (p. 293) De Grote Holarchie van Plotinus en Aurobindo. Ronald Plasterk, maar ook Dick Swaab en Victor Lamme hebben een obsessieve focus op één kant van de medaille, terwijl Cees Dekker, Wim Couwenberg en Ken Wilber kiezen voor een integrale, holistische en interdisciplinaire aanpak.

Het boek Een scheurtje in de rand van de schepping van Marcelo Gleiser heeft op het fenomeen ‘Monade + Duade’ (twee in een De Geheime Leer Deel I Proloog p. 46) betrekking, het verschijnsel dat Meta-leren, het Ken uzelve mogelijk maakt. ‘Monade + Duade’, de twee kanten van een medaille. Het is de ziel (psyche) die de twee kanten van een medaille met elkaar verbindt. In het rapport ‘E i V’ wordt de intermediair tussen de twee kanten met de verborgen 5e Dimensie weergegeven. Het ontstaan van leven zal altijd een mysterie blijven.

Nee, mannen, jullie doen nog niet genoeg in huis (Tim Gouw de Volkskrant 18 februari 2023, Opinie p. 20-22):
Nederlandse stellen wíllen huishoudelijke taken graag gelijk verdelen, maar in de praktijk blijken vrouwen nog steeds veruit het meeste te doen. Een kwalijke zaak, vindt thuisblijfvader Tim Gouw, en bovendien gevaarlijk voor je relatie. Hoe is deze sluimerende ongelijkheid aan te pakken?
De Israëlische historicus Yuval Noah Harari herinnert ons eraan dat de fenomenen betaald (buiten) en onbetaald (binnen) werk nog niet zo lang bestaan in de geschiedenis van de mensheid. Door de uitvinding van geld is er een verschil in waardering ontstaan, waarbij onbetaald werk het steevast aflegt tegen betaald werk. En dát is de sluipmoordenaar in menige relatie. In een samenleving waarin zorg door personeelstekorten en overwerkte zorgprofessionals steeds meer een particuliere aangelegenheid wordt, zet een man die over een volle wasmand heen stapt, alles op het spel wat hem lief is.

(Alfred Birney De Groene Amsterdammer 6 april 2023, p. 62-64):
In Het mysterie van Mrs Indonesia zet Y.B. Mangunwijaya hoog in op de literaire vertelkunst. Een magistraal boek met hulde aan vertaalster Cara Ella Bouwman.
Als nationaal verhaal is Het mysterie van Mrs Indonesia een kritiek op de vooruitgang van de Indonesische natie, van haar idealisme en zorg voor het gewone volk tijdens de revolutionaire periode tot het opportunisme en de corruptie van de jaren vijftig en zestig, en de pragmatische, door het Westen gedreven zakelijke boom van de late jaren tachtig. Knap is hoe Mangunwijaya van zijn heldin een personage maakt met wie je werkelijk meeleeft, al doet ze soms afschuwelijke dingen, zoals het onthoofden van een Gurkha-officier, een handeling die ze pleegt ‘als een soort vergelding voor de vele miljoenen identieke daden door de beulen van de Nefis (Nederlandse inlichtingendiensten). Later betreurt ze haar daad, omdat ze haar slachtoffer zo’n knappe man vond. Bovendien hadden die Gurkha’s helemaal niet zo’n zin om tegen de Indonesische revolutionairen te vechten, wat wel klopt want mijn eigen vader klaagde erover dat Gurkha’s wapens leverden aan de Indonesiërs in ruil voor het fysiek genot van de vrouwen van de ‘vijand’.

Bijna dertig jaar geleden schreef Geert Mak over de problemen op het platteland. In de besteller Hoe God verdween uit Jorwerd was toen al te lezen over het verdwijnen van voorzieningen in kleine dorpen en de leegloop naar grote steden. Thema’s die nu door de stikstofcrisis hoog op de politieke agenda staan. (Buitenhof 9 april 2023 NPO1)

Voortrekkers (Ellen de Visser de Volkskrant 20 augustus 2022, Zaterdag p. 2-5):
Als huisarts en straatarts in kwetsbare wijken ziet Michelle van Tongerloo dagelijks de gevolgen van de stijgende kosten voor voedsel en energie. Ze tuigde een particulier systeem van hulpverlening op en ontving al tienduizenden euro’s aan giften. ‘Ik was het zat dat ik mijn patiënten zag verzuipen.’
Wat ziet u gebeuren met uw patiënten als ze zo concreet worden geholpen?
‘Stress en armoede vergroten de slechte karaktereigenschappen van mensen. Ik zie mijn patiënten echt veranderen als ze meer steun krijgen. Je moet niet helpen door te praten, dat komt later wel, je moet eerst vragen wat iemand nodig heeft. En dat is vaak gewoon extra geld of praktische hulp.

Yuval Noah Harari borduurt in zijn boek 21 lessen voor de 21e eeuw, hoofdstuk 20 Zingeving, Het leven is geen verhaal op het gezichtspunt van de oude boeddhisten voort. Als je de waarheid wilt weten over het universum, de zin van het leven en je eigen indentiteit, kun je dus het beste beginnen door naar het leed in de wereld te kijken en te onderzoeken wat het precies is.
Het antwoord is geen verhaal. (p. 375)

Het leven is geen verhaal van Yuval Noah Harari in zijn boek 21 lessen voor de 21e eeuw, hoofdstuk 20 heeft op de 11e dimensie, het 11e inzicht betrekking.

Bestuurscultuur : (Buitenhof 18 februari 2023, NPO1):
Met meer Haagse regie moeten er tot en met 2030 ruim 900.000 woningen gebouwd worden. Waarvan tweederde betaalbaar. Maar ondanks de grote plannen daalt het aantal bouwvergunningen dat wordt afgegeven en naar verwachting neemt het woningtekort alleen maar toe. In Buitenhof Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge.
Crisisdossiers stikstof, klimaat, migratie en wonen: de druk is hoog en de polarisatie in het land stijgt erdoor. D66 hamert op doorpakken en wil actie. Maar werkt dat hameren niet juist als een rode lap en versterkt het de polarisatie? Aan tafel Jan Paternotte, D66 fractieleider in de Tweede Kamer schuift aan.

Valentinus, een gnosticus uit het begin van de tweede eeuw van onze jaartelling zegt: Zelfkennis is Godskennis. Het gaat niet om intellectuele kennis, maar om kennis van het hart. Met die zelfkennis wordt het kennen van het eigen inwonende hoogste beginsel bedoeld, het atmische gebied, waarin de mens één is met, of raakt aan, het Leven zelf, ofwel het Wereldhart.

Dries van Agt: een conservatieve rebel, 31 oktober 2023:
De katholieke politicus Dries van Agt verdeelde Nederland. Links koesterde een diepe afkeer van hem. Maar conservatieven voelden zich juist aangetrokken tot zijn oproep voor een ‘ethisch reveil’.

De langste nacht voor de Joodse Raad (25 juni 2017 NPO2):
Hans Knoop realiseert zich dat hij zijn leven aan het instinct van zijn vader heeft te danken. In deze documentaie interviewt Hans Knoop professor Bob Moore en na ca. 11 minuten stelt Knoop: 'dat de eenvoudige redenering van zijn vader was dat de Joodse Raad een verlengstuk was van de Nazi's en dat kon nooit veel goeds beloven.''
In deze documentaire gaat Hans Knoop op zoek naar de wortels van het kwaad.

Toen ik nog dacht dat een banaan best voor een penis zou kunnen staan, heb ik mij verdiept in Freud (Max Pam de Vokskrant 20 maart 2024, p. 19):
Al snel kwamen zij erachter dat Bertha Pappenheim helemaal niet was genezen en dat Freud en Breuer daarvan wisten. In de kliniek was Bertha zelfs zwaar aan de morfine geraakt. Helaas liggen nog veel documenten over de kwestie in de Freud-archieven te Washington, maar die zijn zo geheim dat zij tot het jaar 2102 niet mogen worden ingezien. Curieus voor een discipline die zichzelf altijd als wetenschappelijk heeft aangeprezen.
Tot het weinige dat wij van Bertha Pappenheim weten, behoren de berichten dat zij later wel is genezen, zij het zonder de inbreng van Breuer en Freud. Ze werd na haar 30ste feminist, bestreed vrouwenhandel en opende een tehuis voor wat toen ‘gevallen meisjes’ heette. Aan de twee artsen wilde zij geen woord vuil maken en als iemand een psychoanalytische behandeling suggereerde voor de meisjes die in zonde hadden geleefd, verzette zij zich daar uit alle macht tegen.

Wat is een mening nog waard? (Ianthe Mosselman de Volkskrant en de Balie, 22 oktober 2023):
Hoofdspreker is Jeroen Dijsselbloem, ex-minister van Financiën, ex-Kamerlid voor de Partij van de Arbeid, nu burgemeester van Eindhoven. Met Pieter Klok, hoofdredacteur van de Volkskrant, en gesproken columns van Rosanne Hertzberger (NRC Handelsblad), Max Pam (de Volkskrant) en Xandra Schutte (De Groene Amsterdammer). Het laatste woord is voor Martin Sommer. Presentatie: Paul Brill en Remco Meijer.

Harry en Micha de Winter doken in het oorlogsverleden van hun ouders. ‘Ze wilden ons er niet mee belasten’ (Abel Bormans de Volkskrant 2 mei 2023, p. V3):
In Broertje van Natascha van Weezel lopen de broers de route die hun vader in mei 1945 aflegde, toen hij was vrijgekomen uit kamp Sachsenhausen. Ook laat de documentaire zien hoe de broers worstelen met het heden.
De broers worstelden eveneens met het heden. Het antisemitisme leefde de afgelopen jaren op, ook in Nederland, terwijl Israël verder weg dreef van zijn democratische beginselen. ‘Mijn idealen zijn niet uitgekomen’, zegt Harry in de documentaire. ‘Als ik vooruitkijk, zie ik niets.’
Komende week, op 4 mei, is Micha aan zet, ditmaal voor een groter publiek. Hij is uitgenodigd om in Sachsenhausen een herdenkingslezing te houden. Zijn kinderen gaan mee. ‘Eigenlijk kan ik mij het niet mooier voorstellen’, zegt hij. ‘Met zijn allen willen we dit verhaal doorgeven.’

We zijn allemaal verliezers, wat onze mening ook is of tot welk kamp we ook behoren (Edgar Geret de Volkskrant 26 januari 2024, p. 23):
Of het nou om oorlogen, verkiezingsuitslagen of de effecten van vaccins gaat, we lijken niet meer in staat om het eens te worden. Daarmee trekken we allemaal aan het kortste eind, betoogt de Israëlische schrijver Etgar Keret.
Als we onze aandacht even kunnen verleggen van het scorebord naar de spelregels, zien we dat terwijl we zo druk waren met het gerechtvaardigd verslaan van de tegenstander, die spelregels onherkenbaar veranderd zijn. En als we geen time-out nemen en het gezamenlijk eens worden over nieuwe spelregels, blijven we allemaal verliezen.

‘We wilden laten zien dat Palestijnen nog bestaan’ (Jenne Jan Holtland interviewt Osama Hamdan de Volkskrant 20 januari 2024, p. 6-7):
Israëliërs mogen onder Palestijns bewind leven, of vertrekken, vertelt Hamas-kopstuk Osama Hamdan in Beiroet. Zij hebben het vredesproces kapotgemaakt, niet wij.’
Stipt op tijd komt de Hamas-woordvoerder binnen met twee lijfwachten. Osama Hamdan (58) begint een verklaring voor te lezen over de humanitaire ramp in Gaza. Het dodenaantal is gestegen tot ruim 24 duizend, terwijl naar schatting achtduizend mensen onder het puin liggen.

‘Als we asielzoekers krijgen, geven we taalles en dagbesteding vanaf dag één’ (Iva Vennema de Volkskrant 16 januari 2024, p. 18-19):
De Eerste Kamer behandelt deze week de Spreidingswet, die het mogelijk maakt gemeenten te dwingen asielzoekers op te vangen. Hilversum heeft zich al op dat scenario voorbereid met een reeks bewonersbijeenkomsten. ‘De meerderheid zei: ‘Je zou het niet op één locatie moeten doen.’’

Je redt de aarde alleen als je de methoden van klimaatactivist Roger Hallam toepast (Olaf Tempelman de Volkskrant 13 januari 2024, katern Zaterdag p. 21):
Met de verheffing van zijn eigen actiemethoden tot de enige juiste staat de radicale klimaatactivist Roger Hallam in een lange traditie.
Wie er anders over denkt, collaboreert eigenlijk al met de vijand. Met de uitspraak ‘het heeft geen zin verklaringen af te leggen tegenover de VN’ rekende Hallam af met ’s wereld beroemdste klimaatactivist, Greta Thunberg. Die werd op veel demonstraties door de politie weggedragen, maar zou zich diskwalificeren omdat ze ondertussen óók nog een dialoog voert met mensen uit ‘het systeem’. In de woorden van Hallam: ‘Greta Thunberg moet bereid zijn de gevangenis in te gaan.’ In andere woorden: alleen als je doet wat ik doe, help je de aarde te redden.
Van boeddhistisch geïnspireerde filosofen komt het inzicht dat ‘het helen van de aarde’, in tegenstelling tot ‘het verwonden van de aarde’, begint met een bewustzijn van de verbondenheid met alles en iedereen met wie we in hetzelfde schuitje zitten, dus helaas óók met ‘de vijand’, ‘het systeem‘, ‘de autoriteiten’ of ‘de massa‘.

‘Jong en oud moeten het samen doen’ (Fokke Obbema interviewt Kimberley Snijders de Volkskrant 12 januari 2024, p. 16-17):
Kimberley Snijders was zich op haar 12de al bewust van de sociale verschillen tussen groepen mensen. Nu zet ze zich als voorzitter van de Nationale Jeugdraad in om kansarme jongeren een stem te geven in het openbaar bestuur. ‘Uiteindelijk draait het om macht. Als je die eenmaal hebt, wil je die niet zomaar afstaan.’

Ambtenaren raken gewend aan stoelendans van ministers, maar hinderlijk is die wel (Yvonne Hofs de Volkskrant 12 januari 2024, p. 10):
De draaideur aan de top van ministeries staat steeds minder vaak stil. Dat valt niet altijf mee voor de topambtenaren die de vervangers inwerken. ‘Ik zou de crisisstaf paraat houden’
Het laatste kabinet-Rutte is op weg naar de uitgang, maar zes bewindslieden hebben het pand al voortijdig verlaten. Topambtenaren op ministeries moeten steeds vaker vervangers inwerken en dat valt niet altijd mee. ‘Men is het inmiddels gewend, maar men is er absoluut niet blij mee.’

Ook zonder ministers die op elke trein stappen is de politiek al vluchtig genoeg (Raoul du Pré de Volkskrant 12 januari 2024, p. 12):
Het land besturen is niet zomaar een baantje. De demissionaire status is nou juist bedacht om te voorkomen dat de natie na het aftreden van een kabinet opeens zonder leiding zit.

Koen Haegens signaleert in De Groene Amsterdammer van 17 augustus 2023, het probleem van de graaicultuur. De facto hangt dit samen met dat brokkenpiloten elkaar de hand boven het hoofd houden.
Volgens het kernkwadrant werkt de politiek van eerst het zuur en dan het zoet van ex-premier Peter Balkenende effectief. De weg naar verbetering verloopt nu contraproductief omdat te veel politici (banencarrousel van draaideurpolitici), de brokkenpiloten elkaar de hand boven het hoofd houden en geen contact meer hebben met de werkvloer.

Pieter Omtzigt zwijgt over het onfatsoen van de PVV
Gezakt voor de eerste vuurproef (Marcel ten Hooven De Groene Amsterdammer 8 januari 2024):
De leiderscultus en minachting voor andersdenkenden in de PVV staan haaks op het democratische ethos dat Pieter Omtzigt wil belichamen. Toch deelt hij in de machtsarrogantie die rechts tentoonspreidt.

Als verlies van status dreigt, klampen mensen zich vast aan nationalisme’ (Margriet Oostveen de Volkskrant 9 januari 2024, p. 18-19):
Wie zich afvraagt waarom radicaal-rechts zoveel kiezers trekt, kan volgens Michèle Lamont niet om het begrip waardigheid heen. De Harvard-socioloog onderzoekt het zelfrespect van bevolkingsgroepen. ‘We moeten betere ideeën over waarde ontwikkelen dan hoeveel diploma’s iemand heeft.’

‘Ook wij kunnen onze claims hard maken’ (Margriet Oostveen interviewt Naomi Ellemers de Volkskrant 23 december 2023, katern Boeken & Wetenschap p. 22-25):
In de coronacrisis zijn de sociale en gedragswetenschappen onvoldoende serieus genomen vergeleken met zogeheten ‘hardcore’ wetenschap. Dat stellen 72 onderzoekers in een opvallende studie in Nature. Universiteitshoogleraar Naomi Ellemers is een van hen.

Meer dan het grote kwaad (Paul Onkenhout de Volkskrant 25 april 2023, p. V4-6):
Een nieuwe muziektheatervoorstelling gaat over een familiegeschiedenis die is vervlochten met Tata Steel. Herkennen Tata-werknemers zich in de personages die mensen zoals zij spelen? En delen ze de toenemende kritiek? De Volkskrant bezoekt de voorstelling met twee echte ‘Hoogovenmannen’.
De aanzet tot Onder de rook van de Hoogovens werd gegeven tijdens een wandeling in coronatijd op een van de meest tot de verbeelding sprekende plekken in de omgeving van Tata, het beeldenpark Een Zee van Staal.
De Ridder is gepensioneerd, na een loopbaan van 46 jaar waarin hij zichzelf gestaag omhoog werkte en eindigde in de automatisering. Nog steeds heeft hij een band met het bedrijf, als lid van het ‘verantwoordingsorgaan’ van het pensioenfonds.
De Ridder: ‘Met name Kooks 2 is al heel lang een pain in the ass. Ik begrijp het management wel, ze hebben de fabriek nodig, maar de overlast is enorm. Dat ding had allang dicht moeten zijn.’

Het dertienduizend klapstoelen protest in Berlijn symboliseert hetzelfde onvermogen van de burger als het klapstoelprotest (Margriet Oostveen de Volkskrant 2 oktober 2020 p. 25):
Nu kon de stilte openscheuren, ze gingen demonstreren tegen Tata.
Wie wel hun naam willen noemen zijn bezorgde moeder Maartje de Koning en Linda Valent, van de dorpsraad. Maartjes man is thuisgebleven, hij is onderwijzer op de dorpsschool en wil (‘móet!’) onpartijdig blijven. Maartje vertelt hoe het protest ontstond naar aanleiding van een vraag van het tv-programma EenVandaag.
Maartje de Koning, op de dorpsweide: ‘Je denkt dat de overheid goed voor je zorgt, maar dat is dus niet zo.’
Linda Valente laat me met documenten zien hoe ook de gemeente Beverwijk belangrijke informatie over Tata zelfs niet deelt met de gemeenteraad. Zoals een brief van de GGD waarin wordt aangedrongen op beleid voor betere luchtkwaliteit en beperking van luchtverontreiniging, omdat longkanker in Beverwijk 25 procent vaker voorkomt dan in de rest van Nederland.
Dus nu zou het gebeuren, ze gingen demonstreren. Eindelijk. Maar toen kwamen er weer strengere regels tegen corona. En verbood de burgemeester van Beverwijk de bezorgde ouders met meer dan 39 personen samen te komen op de enorme dorpsweide. Ze mochten iedere persoon die zich had aangemeld wél vervangen door een klapstoel.
En zo geschiedde. Voor ieders gezondheid, uiteraard.

Excuses moeten ook echt betekenis krijgen (Iantha Sahadat en Sander van Walsum de Volkskrant 30 september 2020 p. 14-15):
Het stadsbestuur van Amsterdam heeft laten uitzoeken in welke mate hun verre voorgangers betrokken waren bij slavernij. Veertig onderzoekers stelden vast: ze zaten er tot hun nek in. ‘Staatsbelang, compagniebelang en privébelang liepen vaak naadloos in elkaar over.’

Het inzicht van Beatrice de Graaf is niet nieuw, zij bevestigt namelijk het inzicht dat al eerder door H.P. Blavatsky in het boek The first step towards the Temple of Truth (p. 7) naar voren is gebracht, namelijk:
With the Pythagoreans... humility was no virtue, though in modern times it is considered to be the greatest of the virtues. With Aristotle likewise it is no virtue: for in his Nicomachean Ethics he says that
... all humble men are flatterers and all flatterers are humble.
The Ten Pythagorean Virtues are identical with those prescribed by Manu, and the Buddhist Paramita's of Perfection.

H.P. Blavatsky De Sleutel tot de THEOSOFIE
Hoofdstuk VI - Over de verschillende toestanden na de dood:
Over eeuwige beloning en straf; en over nirvåña (p. 101,102, nieuwe versie p. 88)
Vr.: Ik denk dat ik niet hoef te vragen of u in de christelijke dogma’s van een paradijs en hel gelooft, of in toekomstige beloningen en straffen, zoals de orthodoxe kerken die leren?
HPB: Zoals ze in uw catechismussen worden beschreven, wijzen we ze volstrekt af; dat ze eeuwigdurend zouden zijn is totaal onaanvaardbaar. Maar we geloven beslist in wat we de wet van vergelding noemen en ook in de absolute rechtvaardigheid en wijsheid waardoor deze wet, of karma, wordt geleid. Daarom weigeren we resoluut het wrede en onfilosofische geloof in eeuwige beloning of eeuwige straf aan te nemen.
Hoofdstuk XII - Wat is praktische theosofie?
Plicht (p. 212, nieuwe versie p. 185):
Vr.: Wat verstaat u in de theosofie precies onder ‘plicht’? Toch niet de christelijke plichten die Jezus en zijn apostelen predikten, want die erkent u niet?
HPB: U vergist zich opnieuw. Op wat u ‘christelijke plichten’ noemt, werd al eeuwen voor de christelijke jaartelling door alle grote ethische en religieuze hervormers sterk de nadruk gelegd. Alles wat groots, edelmoedig, heldhaftig was, werd in vroeger tijden niet alleen besproken en van de kansels gepredikt, zoals in onze tijd, maar er werd naar gehandeld, soms door hele volkeren. De geschiedenis van de boeddhistische hervorming staat vol met de edelste en meest heldhaftige, onbaatzuchtige daden. ‘Wees allemaal eensgezind, meedogend tegenover elkaar; heb elkaar lief als broeders, wees barmhartig, vriendelijk; vergeld kwaad niet met kwaad of laster met laster; maar integendeel met het goede’, werd door de volgelingen van Boeddha al eeuwen voor in praktijk gebracht. De van het christendom is ongetwijfeld groots; maar even zeker is het dat ze niet nieuw is, en dat ze gebaseerd is op ‘heidense’ plichten.
Viertal. (p. 344, nieuwe versie 304): De vier lagere ”beginselen in de mens”, die zijn persoonlijkheid vormen (namelijk lichaam, astraal dubbel, prana of leven, de zetel van begeerte en lagere manas of het breinverstand); onderscheiden van het hogere drietal of de hogere triade, die bestaat uit de hogere geestelijke ziel, denkvermogen en atman (hoger zelf).

‘Het bleef niet enkel bij plannetjes. Deze mensen hadden wapens en waren bereid te doden’ (Hessel von Piekartz interviewt Beatrice de Graaf de Volkskrant 8 december 2022, p. 7):
In Duitsland bestaat nog altijd een vruchtbare bodem voor rechts-extremistische bewegingen, zegt terrorismedeskundige en Duitslandkenner Beatrice de Graaf. Coronaprotesten en complottheorieën versterken het gevaar alleen maar.
Hoe beoordeelt u de plannen van deze extremisten?
‘Het lijkt erop dat ze door het plegen van aanslagen zoveel mogelijk onrust en chaos wilden veroorzaken. Dat is een klassiek recept van extreem-rechts en wordt wel de Strategie der Spannung genoemd. Het idee is dat een aanslag tot een overreactie van de regering leidt, waardoor veel mensen weer willen optreden tegen die regering.

De angst en dreiging van '14-'18 zijn griezelig herkenbaar (Sander van Walsum de Volkskrant 10 november 2018, Zaterdag p. 14-15):
Honderd jaar geleden brak, na vier jaar oorlog, de vluchtige en gebrekkige vrede van het interbellum aan. De wereld heeft er lering uit getrokken. Maar de lessen van 1918 lijken in de vergetelheid te raken.
Wereld op drift
Wat Beatrice de Graaf altijd opvalt als het in Nederland over november 1918 gaat, is ons onvermogen om ons ‘te verplaatsen in de angsten en de vermeende dreigingen van toen’. Van die tijd weet een enkeling dat in Rusland de tsarenfamilie was vermoord, dat vluchtelingen de Nederlandse grenzen over trokken, dat er een aardappeloproer uitbrak in Amsterdam, dat opstandige militairen zich roerden in de Harskamp, dat de Spaanse griep veel slachtoffers maakte en dat de revolutie van Troelstra mislukte.
‘Versailles was een ambivalent gedrocht’, zegt Beatrice de Graaf. ‘Een curieuze kruising van de hooggestemde, enigszins wereldvreemde idealen van Wilson en de wraakzucht van Engeland en, met name, Frankrijk. Die dachten: Wilson mag zijn mooie principes krijgen, als wij Duitsland maar mogen aanpakken.’
Van die zogenoemde Wilsonian principles is in de praktijk dan ook weinig terechtgekomen, zegt Nico Schrijver. Vooral omdat de Volkenbond, in vergelijking met de Verenigde Naties, een tandeloze organisatie was.\\ ‘In het Noord-Atlantisch systeem waren de Amerikaanse machtsorde en de Amerikaanse liberaal-politieke orde verenigd. Recht zonder macht bestaat slechts op papier, zoals de Volkenbond heeft laten zien. En macht zonder recht is rechteloosheid.’
Met hun terugtrekkende bewegingen scheppen de VS ruimte voor oude en nieuwe rivalen. ‘China is bezig die ruimte stap voor stap en in betrekkelijke stilte te bezetten, om te beginnen economisch. De politieke en militaire expansie zullen volgen. China is momenteel de enige mogendheid met een langetermijnplan dat stelselmatig wordt uitgevoerd.
Neokolonialisme
En Europa? Europa koestert de illusie dat het de migratiecrisis heeft bezworen terwijl die feitelijk nog moet komen. ‘Deze eeuw komen er in Afrika, een slecht bestuurd continent met povere vooruitzichten, 2,5 miljard mensen bij. Velen van hen zullen hun heil in Europa zoeken. Maar niets duidt erop dat Europa zich daarop instelt. Anders dan bij China wordt de blik van Europa begrensd door de korte termijn. Door de winstcijfers van het komende kwartaal of – in de politiek – door de komende verkiezingen. Dit wordt Europa nog eens noodlottig.

‘Ik heb geleerd hoe wezenlijk aandacht is, het gevoel te worden gezien’ (Fokke Obbema interviewt Margrite Kalverboer de Volkskrant 4 november 2022, p. 16-17):
Haar ziekte en de dood van haar man confronteerden Margrite Kalverboer met de eindigheid. Het zette de Kinderombudsvrouw ertoe aan meer uit het leven te halen en eigenzinnige keuzes te maken. Wat weerhoudt anderen ervan?
‘Er zitten bepaalde risico’s aan, omdat je jezelf kwetsbaar op moet stellen. De angst is je boekje te buiten gaan en jezelf bloot te geven. In mijn en van mijn bagage aan minder prettige ervaringen. Omdat ik veel van het leven heb gezien, ben ik niet bang dingen te vragen die misschien niet passend zijn. Mijn angst daarvoor is weg. Ik krijg vaak van kinderen te horen: ‘Zoals u met mij spreekt, zo is er nog nooit met mij gesproken.’ Dat is pijnlijk, want het zijn kinderen met vaak een lange geschiedenis in de jeugdhulpzorg.’
Leidt niet-zien tot eenzaamheid?
‘Als je doorpraat, of het nu met kinderen of volwassenen is, stuit je eigenlijk altijd op fundamentele eenzaamheid. Omdat ik die ook zelf wel heb ervaren, ben ik in staat kinderen die daaronder lijden te zien. De opgave is ze te bereiken. Dat probeer ik door hun eenzaamheid te benoemen.
‘Jongeren manoeuvreren zichzelf tegenwoordig in een eenzame positie doordat ze ‘de beste versie van zichzelf’ willen tonen – ze zijn vaak enorm prestatiegericht. Dat maakt eenzaam, omdat ze zich niet altijd hun beste versie voelen. Een samenleving die dwingt tot het geven van een perfect beeld, staat het tonen van je kwetsbaarheid in de weg.’
Speelde eenzaamheid ook een rol in het stervensproces van Ate?
‘Dat was intens pijnlijk, maar ook goed en mooi tot het einde, we groeiden naar elkaar toe. We konden tegen elkaar zeggen: ‘Wat hebben we het goed’, terwijl we wisten dat hij zou sterven. Voor hem was het drama dat hij dat alleen moest doen, terwijl ik het feest van het leven door mocht vieren. ‘Ik blijf alleen achter’, zo drukte hij dat uit. Dat vond ik van een intense eenzaamheid. Hij had ongelofelijk veel talenten, maar die zijn er in zijn ogen onvoldoende uit gekomen. Bij alles wat ik deed, zei hij: ‘Dat had ik moeten doen.’’

‘Ik voel me echt Frans, en thuis in het Franse team’ (Robert Giebels interviewt Coco Lindelauf de Volkskrant 4 november 2022, p. 22):
Een van de grote talenten van de Franse nationale vrouwenrugbyploeg is de geboren Nederlandse Coco Lindelauf, sinds twee jaar ook in het bezit van de Franse nationaliteit. Zaterdag speelt de 21-jarige aanvaller op het WK de halve finale in en tegen Nieuw-Zeeland.

‘Amerika is ernstig ziek, Het is vijf voor twaalf’ (Iñaki Oñorbe Genovesi de Volkskrant 4 november 2022, p. 23):
Enkele dagen voor de Amerikaanse ‘midterms’, op 8 november, heeft president Biden nadrukkelijk gewaarschuwd dat de democratie in de Verenigde Staten op het spel staat. Kunnen de Amerikanen hun democratie nog redden? Vier Amerika-deskundigen zijn er niet gerust op.
‘De Amerikaanse politicoloog en filosoof Francis Fukuyama heeft gelijk. Burgers in democratieën moeten niet meer arrogant en alwetend zijn, maar zich strijdbaar verenigen rondom een paar democratische kernwaarden zoals de ‘rule of law’. Het is vijf voor twaalf. Ik reken op het gezonde verstand van de meeste Amerikanen.’

De twee gezichten van Janus (Benedict Broere GAMMA februari 2005 p. 35):
Recapitulerend valt te zeggen, dat de menselijke geschiedenis van ongeveer de afgelopen tienduizend jaar de expressie van de interactie is tussen globaal twee aan elkaar tegengestelde maar elkaar ook dialectisch aanvullende mentaliteiten. Het samenwerken van beide vermogens - het vermogen tot analyse en het vermogen tot synthese - had daarbij als resultaat een groeiende creativiteit op velerlei gebied. Je zou hier kunnen spreken van een algemeen vermogen tot cultuurschepping, dat zich ontwikkeld heeft in interactie met een steeds complexere cultuur.

Laat de gave van het woord weer winnen (André Vis Tubantia 14 juni 2016):
Winstpunt
Langzaamaan groeit de gedachte dat het maatschappelijk debat is ontaard. Die constatering is een winstpunt maar het zou nog mooier zijn als we een paar spaden dieper spitten. Neem bijvoorbeeld de ingesleten gewoonte om iemand waar je het niet mee eens te vierendelen, in mootjes te hakken en aan de haaien te voeren. Terwijl het er ten diepste om gaat de uitspraak van die persoon met argumenten te bestrijden. Waar is kortom ons vermogen tot het voeren van een rationeel debat gebleven?
Empathie
Bij samen horen analytisch vermogen, empathie, begrip maar ook kennis, menselijk inzicht, het vermogen tot het stellen van vragen en het voeren van een dialoog. Kennis halen we van de iPad, het menselijk inzicht is uitbesteed aan algoritmes en het stellen van de juiste vragen en het aangaan van de dialoog hebben we ingeruild voor het snelle oordeel. Laat de dialectiek herrijzen. Als we onze kinderen scholen in de psychologie, filosofie en sociologie hebben we een kans. Opdat ooit de beschaving in het debat terugkeert - als we oud zijn en der dagen zat.

Het is het denkvermogen (reflexief bewustzijn, zelf-bewustzijn), de rede - de relatie tussen 'Remslaap en Non-remslaap', de slaapcyclus, hoe we dus deze cyclus interpreteren. Computers, notebooks, smartphones en iPads spelen in de informatiemaatschappij een cruciale rol. Het is mogelijk met behulp van computers virtual reality, een rollenspel te creëren. De virtuele wereld van een computer kan wel het denken, maar niet het voelen, onze emoties simuleren. Aan de hand van de op het beeldscherm getoonde beelden, de grafische vormgeving kunnen wel sensaties en emoties bij een cliënt worden opgeroepen. Een sociaalnetwerksite, zoals instagram lijkt wel zo waarachtig mogelijk. Omgekeerd is het wel mogelijk met behulp van scanners beelden, de intensiteit van emoties binair vast te leggen. De zuurstof in het bloed is gevoelig voor elektromagnetische velden en daardoor kan de scanner de moleculen traceren. De elektrische stroompjes tussen zenuwcellen in de hersenen zijn met behulp van een Electro Encefalogram (EEG) zichtbaar te maken. Een deskundige virtual reality techniek kan met een catharsis (reinigen van emoties) worden vergeleken.

De NS Publieksprijs is dit jaar gewonnen door Anya Niewierra met haar boek De Camino. (Pepijn de Lange de Volkskrant 9 november 2023, p. 2):
Echt heel bijzonder. Dat heeft CPNB-directeur Eveline Aendekerk bekendgemaakt in het programma EenVandaag 8 november 2023, NPO1.

Bestuurscultuur: (Buitenhof 5 maart 2023, NPO2):
Op 15 maart gaat Nederland naar de stembus voor de verkiezingen van de Provinciale Staten en Waterschappen.
In Buitenhof schuiven zes politieke kopstukken aan tafel om prangende kwesties te bespreken die spelen in de verschillende provincies.
Caroline van der Plas, (BBB), Jesse Klaver (GroenLinks), Lilian Marijnissen (SP), Attje Kuiken (PvdA), Annabel Nanninga (JA21), Esther Ouwehand (PvdD).

Lilian Marijnissen (De geknipte gast 24 februari 2023, NPO2):
Lilian Marijnissen, de politicus die net het boek De winst van eerlijk delen heeft geschreven, stelt dat de politiek een harde wereld is waar weinig ruimte is voor emoties en waar je altijd op je hoede moet zijn. Lilian, die opgroeide als enig kind, heeft de politiek met de paplepel ingegoten gekregen. Haar vader Jan was jarenlang het boegbeeld van de SP, de partij die Lilian nu ook als fractievoorzitter leidt. Lilian lijkt vierentwintig uur per dag politicus, maar toch kan ze zich ook wel een andere toekomst voorstellen.

Bestuurscultuur (Buitenhof 8 oktober 2023, NPO1):
Na een succesvolle internationale wetenschappelijke carrière stapte hij over naar de Nederlandse politiek om een verschil te maken: meer aandacht voor de wetenschap en de Nederlandse wetenschappers. Aan tafel: demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Robbert Dijkgraaf over het niveau van de Nederlandse wetenschap.

Waarheid & Fraude
De overeenkomst tussen prins Bernhard en premier Rutte: al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel.
Het grote verschil: Rutte wist tenminste zijn persoonlijke archief.
Mark Rutte blijft erbij: fraude moet aangepakt. Lees: fraude met toeslagen en uitkeringen. De in omvang vele maten grotere belastingontduiking door ondernemingen die rommelen met cijfers voor de vennootschapsbelasting is geen fraude. Dat is ondernemen. Moge het nieuwe kabinet daar eens verandering in brengen. (de Volkskrant 6 oktober 2023)

Bestuurscultuur (Buitenhof 1 oktober 2023, NPO1):
Peter van Uhm weet als oud-Commandant der Strijdkrachten als geen ander wat leidersschapskwaliteiten zijn. Jarenlang noteerde hij inzichten die leiders, maar ook de samenleving, vooruit kunnen helpen. Ze zijn nu gebundeld in het boek: Notities van een generaal Veertig lessen over leven en leiderschap.

Democratie is geen garantie voor vrede, maar wel de basis (Jos F. Brosschot de Volkskrant 30 september 2023, katern Zaterdag p. 23):
Schelden
Negatieve emotie (stress) is niet iets dat kan worden afgereageerd. Het kan wel zomaar ophouden. Namelijk als de oorzaak van de frustratie is verdwenen. Dan herstelt de stressrespons vrijwel onmiddellijk. En dat kan door het vermeende onrecht te vergelden (ja, helaas, wraak helpt) maar beter door het te relativeren, erover te mediteren, afleiding te zoeken, of gewoon te wachten tot je hersenen er niet meer mee bezig zijn. Dat vloeken pijn vermindert, komt doordat stress pijn kan dempen. Vloeken verhoogt stress en dat dempt de pijn. Dat werd trouwens ontdekt door dezelfde onderzoekers die het in het artikel genoemde pijndempende effect van vloeken vonden – in andere experimenten.

Energietransitie vereist ‘omdenken’ (Andries Krijgsman de Volkskrant 20 september 2023, p. 29):
Waarom zouden we niet gaan produceren op plekken waar (groene) energie is? Dus bijvoorbeeld in Noord-Afrika, waar genoeg zon en wind is. Dat levert werkgelegenheid op in die landen, waarmee we economische migratie voorkomen. De vacatures hier, in zorg, onderwijs en woningbouw, kunnen dan worden ingevuld door degenen die nu in de ‘industrie’ werken. De energietransitie vereist ‘omdenken’.

Natuur heeft geen eeuwig leven (Caspar Janssens de Volkskrant 28 januari 2012):
De mens die de staat van de natuur achteruit ziet gaan, wordt bevangen door een knagend gevoel van verlies.
En de conclusie: 'Alleen wij. Voor ons is het een mooie vlinder, een mooie hermelijn enzovoort. Het is een hachelijke zaak om de mens een unieke eigenschap toe te schrijven, maar het blijft te proberen: hij is het enige dier met een soortoverschrijdend gevoel voor schoonheid.' Wat je met deze kennis moet?

‘Natuurlijk rennen we met z’n allen naar links als iemand begint te wijzen’ (Marja Pruis De Groene Amsterdammer 14 september 2023, p. 65):
Meeslepend beschrijft Th.C.W. Oudemans in Moeder natuur hoe mensen niet alleen bepaald zijn door de levende, maar ook door de niet-levende natuur. Hierdoor zijn opgang en ondergang van mensen, samenlevingen en culturen, onlosmakelijk met elkaar verbonden. Volgens Oudemans kan het hedendaagse Europese humanisme op de schroothoop, omdat het uiteindelijk tot zelfdestructie leidt.

Dichters & Denkers Boekenweek 2021: Herontdekte schrijfsters
Het gouden ei voorbij (Saskia Pieterse De Groene Amsterdammer 27 mei 2021, p. 62-65):
Wat is het toch, dat de positie van vrouwelijke schrijvers in de literaire canon steeds maar weer bevochten moet worden? Zelfs in deze tijd, nu de literatuur bruist, schift en kantelt.
Er zijn zes vrouwelijke auteurs in die top-33 te vinden, en de eerste komen we pas tegen op nummer tien (Annejet van der Zijl met Sonny Boy). Mano Bouzamour is met De belofte van Pisa de enige niet-witte auteur, en staat op nummer 28.
Samen met de vraag wat er wordt gelezen, is het hoog tijd de vraag te stellen wat en hoe leerlingen leren over de geschiedenis en actualiteit van emancipatiestrijden. Een typische manier om emancipatiestrijd (niet) te herinneren is door er een afgesloten verhaal van te maken: ja, het was belangrijk dat het er was, dat feminisme, maar inmiddels zijn we echt verder en zijn de vruchten van de emancipatiestrijd geheel en al opgenomen in ‘onze’ nationale identiteit.

Dit verzin je niet (Arjan Peters de Volkskrant 7 maart 2020, Opinie 10-11):
In haar Boekenweekgeschenk (non-fictie!) toont Annejet van der Zijl zich een meesterverteller. Özcan Akyol slaat er in zijn essay vrolijk op los.
Van slavin tot burgemeestersvrouw
In een 19de-eeuwse grafkelder in het Zuid-Hollandse Monster, die door de duinafgraving in de jaren dertig veranderde in een grafheuvel, liggen onder meer de kisten van burgemeester Leon Herckenrath (1800-1861) en zijn zwarte vrouw Juliette (1809-1856).

Onafhankelijk (Robert Vuijsje interviewt Annejet van der Zijl de Volkskrant 3 maart 2020, p. V10-11):
‘Mijn moeder vond dat ik met alle mensen moest omgaan, ook met arbeiders. Dat heb ik geweten’
Annejet van der Zijl (57), die dit jaar het Boekenweekgeschenk schrijft, groeide op in Friesland. Maar van alle lijntjes die samen haar familiegeschiedenis vormen, voelt ze zich misschien nog wel het minst verbonden met haar Friese kant.

Historische documenten als bron voor literatuur (Rob Hartmans De Groene Amsterdammer 13 september 2006):
De tentoonstelling ‹De bron› in de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief toont materiaal dat een vijftal auteurs heeft geïnspireerd bij hun werk.
Behalve aan vier historische romans wordt ook aandacht besteed aan Annejet van der Zijls bestseller Sonny Boy, over de relatie tussen een jonge Surinamer en een oudere, getrouwde Nederlandse vrouw in de jaren dertig en veertig.

Niks geen mythe over ‘moeder natuur’, volgens dit boek is de natuur onverschillig (Sofie Messeman Trouw 4 maart 2020):
Theodorus Christiaan Wouter Oudemans (1951) was van 1991 tot 2014 hoogleraar wijsbegeerte aan de Universiteit Leiden. Hij is gespecialiseerd in , maar houdt zich ook bezig met darwinisten als Daniel Dennett en Richard Dawkins. Hij publiceerde onder meer ‘Echte filosofie’ (2007), ‘In natura’ (2012) en ‘Plantaardig’ (2014).

Niets te kiezen bij de waterschappen? Het is juist al jaren niet zo spannend geweest (Sheila Sitalsing de Volkskrant 4 maart 2023, Zaterdag p. 12-13):
Ook in de waterschappen spelen conflicterende belangen waar u heus iets van vindt, betoogt Sheila Sitalsing. Een recente wetswijziging maakt de verkiezingen bovendien democratischer dan ooit. Dit is hét moment om de besturen op te schudden.
Theo Dersjant, eveneens journalist, beet zich vast in het waterschap Rivierenland (ze schrokken zich er te pletter, kritische belangstelling van een journalist, dat hadden ze niet eerder meegemaakt!), en schreef er het boek Oud bestuur over. Daarin stelt hij: ze doen in zo’n bestuur helemaal niets met hun gekozen mandaat. En geen haan die ernaar kraait.

‘Nederland is een beetje in de leer bij Frankrijk qua geopolitieke strategie’, zegt Cuperus. ‘Veel traditioneel ‘Franse’ onderwerpen domineren nu de Europese agenda: strategische autonomie, geopolitiek, industriepolitiek. Dat is de paradox: Europa is aan het verfransen, maar tegelijkertijd marginaliseren de Fransen binnen Europa.’

Tim Boyd, de voorzitter van de Theosofische Vereniging beschrijft in Theosofia maart 2022 De paradox van zelftransformatie, kort samengevat het thema CRISIS!, dat Beatrice de Graaf in haar essay in oktober belicht.

Steenrijke Rus Abramovitsj en Oekraïners mogelijk vergiftigd tijdens vredesoverleg (Chris van Mersbergen AD 28 maart 2022):
De steenrijke Russische zakenman Roman Abramovitsj en Oekraïense vredesonderhandelaars zijn mogelijk vergiftigd rond een vredesoverleg op 3 maart in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Volgens de Amerikaanse krant The Wall Street Journal en het journalistieke onderzoekscollectief Bellingcat geven de schuld aan leden van het Russische regime, die de onderhandelingen zouden willen saboteren.

Hoe schrijver Jaap Scholten in Hongarije de Oekraïners helpt (Elseviers Weekblad 16 maart 2022):
Schrijver Jaap Scholten ontfermt zich in zijn huis in Hongarije over het gezin van de Oekraïense vluchtelingen Eva en Alexey Tarasenko en hun kinderen. Ook regelt hij medicijnen en Kevlar-helmen voor Oekraïne. ‘Voor mij is dit een strijd tussen goed en kwaad.’

De liberale democratie moet met vuur worden verdedigd, realiseert de wereld zich ineens (Peter Giesen de Volkskrant 5 maart 2022, p. 11):
Langzaam maar zeker dringt tot de wereld door dat met de oorlog in Oekraïne een tijdperk ten einde is gekomen. Voortaan gaat politiek weer voor economie en wordt in westerse samenlevingen weer meer belang gehecht aan sociale cohesie.
‘We bevinden ons in een nieuwe wereld’, schreef economisch columnist Martin Wolf in de Financial Times. ‘We bevinden ons in een nieuw conflict, niet tussen communisten en kapitalisme, maar tussen revanchistische tirannie en liberale democratie.’ Anders dan de wereld van 1989, de val van de Muur, draait de wereld van 2022 niet om vrijhandel en globalisering, maar om veiligheid. Geld wordt minder belangrijk. De wereld na 24 februari 2022 is vol onzekerheid en dreiging. Niemand weet hoe de strijd afloopt, maar dankzij Poetin, Zelenski en de heroïsche Oekraïners heeft de verdediging van de liberale democratie een nieuwe urgentie gekregen. Het is niet zo dat we opeens nieuwe dingen geloven, schreef in The New York Times, maar we geloven ‘met meer vuur, met meer overtuiging. Het was een overtuigende week.’

Jarenlang hebben ze bij Houthoff non-stop nagedacht over hun Russische relaties (Sheila Sitalsing de Volkskrant 4 maart 2022):
Afgelopen zomer, het fraudeschandaal rond de landsadvocaat Pels Rijcken was net losgebarsten, maakte het een rondje dilemma’s en ethiek langs de grote advocatenkantoren op de Zuidas. Nederlandse kantoren als Loyens & Loeff, De Brauw Blackstone, NautaDutilh, Houthoff en Stibbe, in te zetten voor zakelijke en juridische dienstverlening aan multinationale ondernemingen en overheden.

Primair draait het niet om kunstmatige intelligentie (Surveillance Capitalism), de technologieoorlog Cyberwar, die Sheila Sitalsing beschrijft maar om het Ken uzelve, het proces van zelf-transformatie van Vicente Hao Chin en het individuatieproces van Carl Jung. In Nederland wordt het politieke beleid voorgekookt in achterkamertjes. We worden door lobbynetwerken, carrièrepolitici geregeerd.

Liefde begint met een metafoor (Marja Pruis De Groene Amsterdammer 27 juli 2020, p. 60-61):
Alsof ze in een biezen mandje was meegevoerd door de stroom van de rivier kwam Tereza bij Tomas in De ondraaglijke lichtheid van het bestaan van Milan Kundera.
Maar dan spoelt dat biezen mandje aan, met Tereza erin. Telkens weer die bewoordingen van Tomas: het mandje, de rivierstroom, de oever van zijn bed. Als de dochter van de farao de kleine Mozes niet uit de Nijl had gevist, zou er geen Oude Testament zijn, geen civilisatie.

Voorpublicatie
Wantrouwen in de Wandelgangen:;
De salon van de macht is een bunker geworden (Coen van de Ven De Groene Amsterdammer, 14 september 2023, p. 22-27):
Waarom lijken politici toch zo eendimensionaal? Waar zijn de speelse en tobbende wezens gebleven die ooit het Binnenhof bevolkten? Journalisten en politici houden in de betonnen gangen van B67 steeds geharnaster afstand van elkaar – en worden zo vreemdere figuren.

Zijn pers en politiek echt zo klef met elkaar?
In de oorschelp van het Binnenhof (Pieter van Os De Groene Amsterdammer, 14 september 2023, p. 28-31):
Afstand houden, dat is inmiddels het devies onder journalisten op het Binnenhof. Schiet de publieke zaak daar iets mee op? Zijn politici mediageile half-talenten zonder visie? Over afzwaaiende politici en de veranderende rol van de pers op het Binnenhof.

Als het eens zo groene gras verdort (Yvonne Dudock Trouw 12 september 2023):
Mongolië warmt gemiddeld veel sneller op dan andere landen. Daardoor kunnen de nomaden niet meer vertrouwen op hun eeuwenoude kennis van de natuur. ‘Konden we er vroeger de klok op gelijk zetten dat de regen in mei viel, nu is dat pas in juli. Of nog later.’
Stijging met zes graden
Onderzoek wijst uit dat maar liefst 70 procent van het grasland door klimaatverandering en overbegrazing in zeer slechte staat verkeert. Gaat de opwarming van de aarde in dit tempo door, dan zal volgens klimaatwetenschappers de temperatuur in Mongolië vóór het einde van deze eeuw met 6 graden stijgen. Gras zal er niet meer groeien; het land zal een onleefbare woestijn worden. De herders en hun kuddes zullen verdwijnen, net zoals de cultuur en tradities.

Van der Plas hekelt eenzijdige visie van witteboordenoverheid (Yvonne Hofs de Volkskrant 5 september 2023, p. 6-7):
Blauwe boorden en dorpsbewoners moeten meer te zeggen krijgen in Nederland. Dat is de centrale boodschap van de HJ Schoo-lezing van BBB-lijsttrekker Caroline van der Plas.

Begrijpen, het zoeken naar waarheid hangt met het probleem van het ego samen. Net als bij Peter Senge staat in het rapport 'E i V' de 5e dimensie, de vijfde discipline (5Ddenkraam) het open systeemdenken centraal. Beide worden aan de hand van de systeembenadering toegelicht. Over welke vijf disciplines gaat het dan in Senge's boek?
Peter van Ammelrooy en Thomas Borst (de Volkskrant 16 en 17 februari 2019) tonen hoe de overheid zijn invloed geleidelijk aan het grootkapitaal uitbesteed.

Eric Alkemade Het psychologisch contract: duurzame energie door verbinding (22 december 2011):
Veel bestuurders zijn ontzet als ze ontdekken hoe loyaal, creatief, krachtig en fantasievol hun medewerkers zijn buiten de acht uur die ze werken’ zegt Manfred Kets de Vries. De essentie van zijn boodschap is dat veel organisaties slechts een klein deel van de potentiele energie van hun medewerkers aanspreken. De vraag is: hoe kan dit percentage verhoogd worden? In een recent artikel van Henry Mintzberg stelt hij dat ‘companies must remake themselves into places of engagement, where people are committed to one another and their enterprise.’ De uitdaging is dus om van de organisatie een gemeenschap te maken waarmee medewerkers echt verbonden zijn. Traditioneel is bij het binden veel aandacht voor de koude kant: arbeidscontract en beloning. Echter, energie en enthousiasme komen voort uit het doen van dat waarin je hart gelooft.
Bij het verbinden moet dus meer aandacht gegeven worden aan de warme kant, het zogenaamde ‘psychologische contract’. Hiermee wordt de veel sterkere intrinsieke motivatie aangesproken. Verbinding ontstaat op vier vlakken:
- vereniging van eigen doelen met de doelen van de organisatie;
- inhoud van de werkzaamheden;
- andere mensen in de organisatie;
- successen en resultaten.

In 1972 ontstond een 'biologische' vlinder (vlindereffect) van Edward Lorenz. Systemen die eigenschappen van het vlindereffect hebben, en zich dus 'chaotisch' gedragen, zijn onder meer de beurshandel en de atmosfeer. De hamvraag is wat is tijd, dus hoe wordt de Alpha en Omega van het bestaan, de kloktijd en innerlijke tijd met elkaar verbonden? Primair draait het nog steeds om niet mijn wil, maar Uw wil geschiede.

Waarom ik ervoor kies een staatsprijs te aanvaarden (Arnon Grunberg de Volkskrant 19 november 2022, Opinie p. 18-19):
In 1882 publiceerde Friedrich Nietzsche De vrolijke wetenschap, waarin de beroemde woorden staan: ‘God is dood! God blijft dood! En wij hebben hem gedood! Hoe troosten we ons, moordenaars aller moordenaars?’ Om daaraan toe te voegen: ‘Is de grootheid van deze daad niet te groot voor ons?’ Het probleem is niet het ongeloof, ten onrechte ook weleens secularisatie genoemd, het probleem is dat het ongeloof te klein is, te klein, om met Nietzsche te spreken, voor de te grote daden die daaruit zijn voortgevloeid en nog steeds voortvloeien. Ook mij ontbreekt het aan geloof, zei ik. Dat ontbreken is de motor van mijn schrijverschap en vermoedelijk ben ik om die reden meerdere malen een nihilist genoemd.

Klaas van Egmond laat in zijn boek Homo Universalis de kwintessens zien, namelijk hoe het mogelijk is tussen individuele en collectieve belangen balans te creёren. Door de verbinding, religare tussen de onzichtbare mens, de zelf-transformatie van Vicente Hao Chin en de transitiekunde van Jan Rotmans.
Zielkunde in het centrum toont, de verbinding, lees samenhang tussen de vier gezichtspunten links ‘universeel’ integratie (Collectief), rechts ‘particulier’ (Individueel), boven ‘geestelijk’ idealisme (Geestkunde), onder materialistisch (Natuurkunde), de universele quintessens.

Smeed coalitie tussen moslims en het Westen (Tineke Benema de Volkskrant 18 november 2015, p. 24):
Moslims in Europa en het Midden-Oosten willen ook wonen in een democratische rechtsstaat. Betrek hen als bondgenoten bij de strijd tegen IS.
Wij-zij-denken
Het wij-zij-denken in de westerse publieke opinie en media ontwricht onze samenleving en de westerse regeringen hebben te weinig gedaan om dat beeld te nuanceren. Door moslims met extremisten te laten identificeren, bedien je je van dezelfde strategie als de terroristen, je valt namelijk onschuldigen aan.
Laten westerse overheden programma's opzetten om kennis te verspreiden over het Midden-Oosten en islam, op school, onder beleidsmakers, docenten. Zorg dat jongeren van het Morgenland en Avondland elkaar ontmoeten en ondernemingen op touw gaan zetten.
Van eminent belang is te begrijpen waarom een groot deel van de wereld 'ons' haat. Deze haat is niet irrationeel, maar politiek en historisch bepaald. IS heeft zich vaak bediend van het akkoord van Sykes en Picot uit 1916, waarin de Britten en de Fransen de regio in invloedssferen verdeelden, om zijn daden te rechtvaardigen. Alle Arabieren weten waar dit over gaat, maar in het westen bijna niemand. Die kloof moet gedicht.

Klimaatbeleid Klimaatbeleid vraagt ook om 'adaptatie' (Bert Amesz de Volkskrant 13 november 2015, p. 20):
De inventarisatie van klimaatrisico's door IPCC is op zich correct, maar eenzijdig en incompleet.
In de (verre) toekomst kan klimaatverandering de genoemde problemen versterken, maar het is niet de hoofdoorzaak. Jammer dat IPCC dat onvoldoende laat doorklinken in hun risicoanalyse; besluitvormers worden daardoor op het verkeerde been gezet.
Adaptatie
Dit is overigens geen pleidooi om af te zien van emissiereductie. Wél pleit ik voor meer aandacht voor dat tweede spoor van klimaatbeleid: adaptatie. Immers, door middel van een regiospecifieke adaptatiestrategie kan men gericht inspelen op de aard en omvang van de problemen op het moment dat die zich dreigen aan te dienen.
Bovendien ligt zo'n strategie veelal in het verlengde van de sociaal-economische ontwikkelingsdoelstelling van de betreffende regio, dit in tegenstelling tot kostbare mitigatie.
Als voorbeeld noem ik grootschalige 're-greening' van kwetsbare zones. Enerzijds bevorder je daarmee de koolstofopname vanuit de atmosfeer. Anderzijds draagt het bij aan de uitbreiding van landbouwareaal en economische ontwikkeling. Bovendien verminder je de kwetsbaarheid voor droogte en overstroming.
'Building resilience', daar draait het om.

Economen tonen zich blind voor een dreigende ramp (Koen Haegens De Groene Amsterdammer 24 augustus 2023, p. 5):
Grootschalige rampen, de ineenstorting van de economie, laat staan het einde van de groei − dergelijke aardverschuivingen worden simpelweg onvoorstelbaar geacht. Ondertussen trekt de echte wereld zich weinig aan van die achterhaalde theorie. Het risico dat er kritieke kantelpunten optreden, van smeltende poolkappen tot het verdwijnen van het Amazone-regenwoud, groeit met de dag.

Tomáš Sedlácek boek De economie van goed en kwaad Zoektocht naar economische zingeving van Gilgamesj (Kent D. Palmer) tot Wall Street (p. 342):
De normatieve economie is onderdrukt door de positivistische (beschrijvende) economie. Dit boek sluit naadloos aan op het boek Waardenloos (banking on ethics) van George Möller. Het gaat om het interdisciplinaire ‘en-en’denken, ‘Economie en Ethiek’.

Dieuwertje Blok (Kruispunt 13 november 2022 en 5 november 2023 NPO2):
Sinterklaas is weer in het land. En dat betekent dat Dieuwertje Blok dagelijks het laatste nieuws rond de goedheiligman presenteert. Al jaren is ze immens populair. En niet alleen bij kinderen, ook vaders en opa's zitten voor de buis. Hoe komt het dat Dieuwertje bij vele generaties zo'n geliefde tv-persoonlijkheid is? En is ze echt het zondagskind dat ze lijkt? Onlangs verscheen haar boek Dragelijke Lichtheid, over het tienerdagboek van haar Joodse moeder tijdens de oorlog. Hoe heeft Dieuwertjes Joodse identiteit haar gevormd? Familie, vrienden en collega's schetsen het beeld van een optimist die eeuwig jong lijkt te blijven.

‘Schuldgevoel is geen goede basis voor een land,’ zei Dieuwertje Blok in een waardevol gesprek over het jodendom (Kees van Unen Het Parool 30 oktober 2023):
Ze zegt het nog maar eens: “Ik ben ook Joods, niet alleen maar Joods.”
Dat is voor haar vooral iets cultureels, niet religieus. Een geschiedenis die ze met zich meedraagt, of ze dat nu wil of niet. En of ze het wil? Moeilijk te zeggen, kritisch als ze is op Israël.

Journalist Gert Jan Dennekamp (17 maart 2024):
Gert Jan Dennekamp vertelde donderdag 7 maart in de Hervormde Gemeente de Rank over zijn werk als journalist. Hij was correspondent in Moskou van 1992 tot 1997 en in Brussel van 1997 tot 2008. Hij volgt sinds 2014 de oorlog in Oekraïne, vanaf 2015 voor Nieuwsuur. Hij is vanaf 2022 met grote regelmaat in Oekraine.

Steeds meer ikke (Ilona Dekker de Volkskrant 6 mei 2023, katern Zaterdag p. 22):
Dieuwertje Blok sprak donderdagavond op de Dam in Amsterdam over verdraagzaamheid. ‘Wat doe je met de onverdraagzaamheid van nu, in je eigen land, je eigen buurt?’ In ons land verschuiven we steeds meer naar onverdraagzaamheid, vaak geven we de andere geen enkele ruimte en is het IK heb gelijk en omdat ik gelijk heb, heb ik het recht om jou daarop aan te spreken.

Voetnoot Vrijheidscoalitie of Schippers hanteert een willekeurige vorm van vrijheid (Arnon Grunberg de Volkskrant 8 september 2016):
In een hoofdredactioneel commentaar noemde ''NRC Handelsblad de H.J. Schoo-lezing van Edith Schippers 'scherp en weloverwogen'.
Schippers doet in haar lezing alsof vrijheid een bedrijf is: 'Wij waren net als een groot bedrijf dat al heel lang zo goed verkoopt, dat het z'n afdelingen pr en sales de deur heeft uitgedaan.' Ze roept daarom op tot een 'vrijheidscoalitie'; leden ervan moeten de BV Vrijheid onbezoldigd promoten. Eigenlijk is vrijheid een soort Apple, maar dan zonder iPad.
Bovendien hanteert ze een gelimiteerde, willekeurige vorm van vrijheid. Ik moet mevrouw Schippers de hand schudden, maar ik mag wel homo zijn. Daarom is onze cultuur - de Nederlandse? De Duitse? De Europese? - superieur.
Ze vergeet echter te vermelden dat Saoedi-Arabië, groot exporteur van het door haar verafschuwde wahabisme, een belangrijke handelspartner van Nederland is.
Schippers maakt vooral duidelijk dat zij begrijpt wat de kiezer wil: financiële rijkdom en intellectuele armoede.

Het verband tussen karate-do en theosofie - (Najaarsdag 7 oktober 2023):
Karaktervorming door verbeeldingskracht
Als wij begrijpen dat er zoiets bestaat, als ‘de wetenschap van het denken’ en dat wij, door ons denken en door visualisatie, de toestand in ons leven vorm kunnen geven, in de mate waarin wij dat zelf willen, dan kan dit inzicht ons leven veranderen. Ingo de Jong, geboren in Nederland, woont in Zweden. Hij is al meer dan vijftig jaar bezig met karate: hij beoefent de sport zelf, traint intensief en geeft les aan mensen van alle leeftijden.
Gaat primair om het richten van je aandacht naar het hier en nu.

Om Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap, een duurzame samenleving te bevorderen draait het om rechtvaardigheid. Bij de handelsverdragen, die door politici worden afgesloten staat veelal het quid pro quo centraal. Door de secularisatie is er geen aandacht meer voor dichterlijke beeldtaal in de Bijbel over de balk en de splinter. Het probleem is wel dat er niets voor de verbindende verhalen in de plaats is gekomen. Mensen zijn hun morele kompas kwijt en beginnen een leegte te ervaren. De wetenschap is minder eenduidig dan vaak wordt gedacht. Dit hangt met de controverse tussen wetenschappers samen.

Bestuurscultuur (Buitenhof 17 september 2023, NPO1):
Elke politicus heeft er de mond vol van: bestaanszekerheid. Ook het demissionaire kabinet Rutte IV trekt de portemonnee om dit probleem aan te pakken, zo blijkt uit de gelekte miljoenennota. In Buitenhof Tweede Kamerlid en kersverse partijleider van Nieuw Sociaal Contract Pieter Omtzigt. Hoe zorg je voor bestaanszekerheid, en wat betekent het eigenlijk?

Omtzigts dubbelslag overstijgt links en rechts, en kent een diep historisch verband. Maar er zijn ook zwakkere kanten aan zijn verhaal (Rutger Claassen de Volkskrant 1 september 2023, p. 24):
Interessant is dat Omtzigts prioriteiten in deze vroege dagen van de campagne dezelfde lijken te zijn als die van Timmermans (PvdA/Groenlinks) en Bontenbal (CDA). Een coalitie in de dop? Hoe dan ook, de uitwerking verdient nog meer finetuning. Bestaanszekerheid en democratische controle zijn prima prioriteiten; maar the devil is in the details.
Rutger Claassen is hoogleraar Politieke Filosofie en Economische Ethiek aan het Ethiek Instituut, Universiteit Utrecht.

Als arrogante machtspartij is D66 de nieuwe PvdA (Teun van de Keuken de Volkskrant 19 december 2022, p. 15):
Een goed voorbeeld is . Ze was jarenlang voorzitter van de NPO en kreeg een half jaar geleden opeens een ongelooflijk belangrijke wethouderspost in Amsterdam. Ze gaat onder andere over de zorg en de publieke gezondheid. Hoe kan dat? Heeft ze zich ooit met deze zaken beziggehouden? Heeft ze er affiniteit mee? Verstand van?
Maar het voedselprobleem kan niet echt worden opgelost zolang er armoede bestaat. Er moet bestaanszekerheid en gelijkwaardigheid worden gecreëerd, stelden de twee vrouwen.

Essay Waar zijn de centrale bankiers als je ze nodig hebt?
Geef geldmakers een klimaatmandaat (Rens van Tilburg De Groene Amsterdammer 13 januari 2022 p. 50-53):
De centrale banken zijn altijd ingezet om het noodzakelijke financierbaar te maken. Maar net nu de wereldwijde dreiging van klimaatverandering zich aandient geeft de geldscheppende macht niet thuis.
Het Amerikaanse ministerie van Defensie muntte voor klimaatverandering de term threat multiplier. Hete zomers en overstromingen kunnen de lucifer zijn in het kruitvat dat veel arme regio’s nu reeds zijn. Aan de Syrische burgeroorlog gingen hete zomers vooraf waarin oogsten mislukten, waarna een hongerige bevolking naar steden trok waar de werkloosheid al hoog was.
Het zijn deze sociale en politieke gevolgen die de economische voorspellers nu steevast buiten beschouwing laten. Dat zijn echter de factoren die uiteindelijk ook de Europese economie waarschijnlijk het hardst zullen raken.

Provincies lopen achter met lobbyregels - lobbynetwerken (Wilco Dekker en Ariejan Korteweg de Volkskrant 6 maart 2023, p. 13-15):
Terwijl ze beslissen over cruciale zaken als woningbouw en stikstof zijn provincies nog lang niet zover als het Rijk met lobbyregels, blijkt uit onderzoek van de Volkskrant en Open State Foundation. ‘Dit draagt niet bij aan het tegengaan van de schijn van belangenverstrengeling.’ Gedragscodes
Het ministerie voorziet ook in een Handreiking integriteit voor politieke ambtsdragers bij provincies, gemeenten en waterschappen. Dat is, net als de^gedragscode, niet dwingend en zonder rechtsgeldigheid. Provincies en bestuurders, die beslissen over steeds prangender onderwerpen als stikstof, woningbouw en de energietransitie (denk windmolens), hebben zodoende veel ruimte voor eigen invulling. Zo mogen gedeputeerden zelf uitmaken of ze kunnen meestemmen bij kwesties waar belangenverstrengeling in het spel kan zijn.
Open State Foundation vindt het belangrijk dat iedereen zelf kan meekijken en hier vervolgens conclusies uit kan trekken, zegt onderzoeker Juffer. ‘Vanuit het oogpunt van transparantie draagt het ontbreken van diverse gegevens dan niet bij aan het tegengaan van de schijn van belangenverstrengeling. En dat is juist belangrijk voor het vertrouwen in de democratie. Het onderzoek laat zien dat er nog een lange weg te gaan is.’

De Nieuwe Denktank, een middenmotor voor Pieter Omtzigt en de politiek (Ariejan Korteweg de Volkskrant 30 juni 2022 p. 9):
De Nieuwe Denktank komt voort uit de Stichting Sociale Christendemocratie, een clubje kritische CDA’ers dat zich in het gedachtengoed van Pieter Omtzigt herkent. Denktank-secretaris Henriëtte van Hedel was daar actief, net als Denktank-directeur Bart-Jan Heine. De Denktank wil breder mikken. Bij de lancering in Nieuwspoort spreekt Diederik Boomsma, CDA-raadslid in Amsterdam, maar ook René Cuperus, die voor Clingendael werkt en een verleden heeft bij de Wiardi Beckman Stichting van de PvdA. NRC-columnist en microbioloog Rosanne Hertzberger stemde vaak VVD, maar bekeerde zich tot de ChristenUnie.

Het hele plaatje (Ariejan Korteweg de Volkskrant 15 oktober 2020, p. 25):
Zo kwam onlangs de Integrale Agenda Post-Coronatransitie langs, vormgegeven in een diagram en gemaakt door iets dat zich GoGoMo noemt, Stichting Good Governance Monitor. Die propageert dat diagram als middel om verkiezingsprogramma’s mee te beoordelen: wat beloven ze voor na corona, hoe gaan we verder?
Nico stuurt me later een schema waarin de programma’s van D66 en SP zijn getoetst, de eerste partijen die met een programma kwamen. Voorlopige conclusie: D66 behandelt bijna alle thema’s, maar heeft een witte vlek als het over de rechtvaardigheid van het financiële stelsel gaat. De SP heeft geen aandacht voor transparantie van de overheid, rechtvaardigheid van het belastingstelsel en vertrouwen in de politiek.

Sympathiek (Ariejan Korteweg de Volkskrant 9 mei 2019 p. 21):
Het boek van Lodewijk Asscher, Opstaan in het Lloyd Hotel, verschijnt juist als de verkiezingen al lang voorbij zijn, terwijl de uitslag nog steeds nadreunt: van 38 naar 9 zetels.
Asscher is wat eerder naar Van der Meer gekomen – fijne boekwinkel trouwens, met podium en witte vleugel – om rustig uit te kunnen leggen wat hem bezielde om dit boek te schrijven. Goed idee, ware het niet dat zowat alle bezoekers – er komt uiteindelijk een mens of dertig op deze dinsdagmiddag – hem graag even willen begroeten.
Tussen het handen schudden door vertelt hij de drie redenen:
- verantwoording afleggen over regeren met de VVD;
- vertellen hoe het hem is vergaan;
- uitleggen hoe het verder moet. Al schrijvend sloop er allerlei persoonlijks in: de dood van zijn vader, zijn afkomst, het gezin.

De redder van het kabinet? 'Wellicht. Het komt er dicht bij' (Gijs Herderscheê en Ariejan Korteweg de Volkskrant 29 juli 2017, p. 8-9):
Vijf jaar lang zat hij op het explosiefste dossier van dit kabinet. Onder staatssecretaris Van Rijn werd de zorg gereorganiseerd en deden de fameuze keukentafelgesprekken hun intrede.
Want wat was nu eigenlijk het doel van deze hele operatie? De zorg verbeteren? Of vooral bezuinigen?
Staatssecretarissen sneuvelen sneller dan ministers. Kijk naar Weekers, Mansveld of Teeven. Van Rijn niet. Hij hield vol. Overleefde moties van wantrouwen, onderging ogenschijnlijk stoïcijns de felste Kamerdebatten. Altijd weer terugvallend op zijn dossierkennis.
Hij lijkt een tegenpool van 'zijn' minister, Edith Schippers (VVD), die in 25 jaar Binnenhof leerde gespitst te zijn op verschillen. 'We hebben een andere manier van politiek bedrijven. Zij heeft veel meer een politieke antenne. Maar we vonden elkaar in de resultaatgerichtheid. Heel plezierig.'
Van Rijn hield Schippers binnenboord toen die december 2014 de handdoek dreigde te werpen. Het ging om de 'vrije artsenkeuze'. Dinsdag voor de kerstvakantie verwierp de Eerste Kamer het wetsvoorstel waardoor de zorgverzekeraar een behandeling niet meer altijd zou hoeven vergoeden. Drie PvdA-senatoren stemden tegen. Crisissfeer.
Van Rijn bedacht een oplossing.
De tijd zal leren hoe over hem geoordeeld wordt: de staatssecretaris die een toekomstbestendige zorg voor elkaar bokste en de zorg persoonlijker maakte, of de politicus die de PvdA ongeloofwaardig maakte als partij van de bestaanszekerheid.

De mens dreigt het slachtoffer te worden van de controversen tussen wetenschappers. Het verslag Asscher gaat strijd aan met werkstress (Peter van Ammelrooy de Volkskrant 23 december 2013 p. 19) spreekt voor zich.
Het rapport ‘E i V’ beoogt de kloof tussen Probleem en Oplossing, tussen Theorie en Praktijk en de daad bij het woord te voegen te verkleinen. Helaas zijn sinds de Irakoorlog in 2003 de spanningen in de wereld eerder toe – dan afgenomen.

Essay Hoe de VVD conservatief werd
Naar rechts, naar rechts, verder naar rechts (Merijn Oudenampsen De Groene Amsterdammer 4 januari 2017):
De aanname dat Mark Rutte geen politieke visie zou hebben is ongefundeerd. Hij heeft van de VVD een nieuw-rechtse behoudende partij gemaakt. Met als boegbeelden Ronald Reagan, Margaret Thatcher en Frits Bolkestein.
‘Dat we inhoudelijk geen wonderen van hem mochten verwachten, maakte hij in zijn eerste zinnen al duidelijk’, constateerde de Volkskrant op zelfgenoegzame toon. Bij nader inzien is het juist deze veel beschimpte H.J. Schoo-lezing die getuigt van een duidelijke politieke visie: de VVD combineert als nieuw-rechtse partij een neoliberale economische visie met een conservatieve visie op cultuur.

Voor het onbehagen is alle reden (Rens van Tilburg de Volkskrant 27 september 2016, p. 20):
Prinjesdag
In een steeds rijkere samenleving is de bestaanszekerheid uitgehold. Van zorg tot arbeidsmarkt tot studielening, overal is het eigen risico toegenomen.
De afgelopen decennia is zo in een almaar rijkere samenleving de bestaanszekerheid uitgehold. Van zorg tot arbeidsmarkt tot studielening, overal is het eigen risico toegenomen. En dat in een land dat juist wars is van onzekerheid, getuige de hoge dichtheid aan verzekeringen voor van alles en nog wat. En hoewel we veel commerciële verzekeringen best kunnen missen, bestaat voor veel van de publieke verzekeringen een heel harde logica. Juist de duurste risico's als de ouderenzorg, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid zijn het best collectief te verzekeren. Vraag dat maar aan de zzp'er.
Dat de economische pijn en onzekerheid zich vervolgens vertaalt in cultureel onbehagen is niets nieuws. Het is ook niet dat de economie er niet meer toe doet. Het culturele onbehagen vloeit juist voort uit de economische onzekerheid. Hiervan zijn historische voorbeelden te over. Dat culturele onbehagen zal dan ook pas verminderen als mensen zich weer economisch veilig voelen. Als de politiek duidelijk maakt op welke rechten mensen nog wel kunnen rekenen.
Om dat perspectief te kunnen bieden, moeten politiek en media loskomen van hun fixatie op de korte termijn en economische indicatoren. Die geven nu een vertekend beeld van de stand van de economie, en al helemaal van het welzijn van de mensen. Dan opent zich een nieuw beeld.
Dat in een rijke en vergrijzende samenleving de zorgkosten toenemen is dan bijvoorbeeld niet verontrustend, maar een uitdrukking van het terechte belang dat wij daar aan hechten. Want waarom zou een nieuwe breedbeeldtelevisie waardevoller zijn dan een waardige oude dag? We kunnen de crisis ook achter ons laten door de verplegers van onze zieken en ouderen een fatsoenlijk salaris te betalen, in plaats van die nieuwe auto aan te schaffen.
Nee, het is niet de Nederlandse bevolking, morrend over de politieke leiding, die het niet begrijpt.

Piet Ransijn Zingeving van leven en dood in sociaalwetenschappelijk perspectief, deel 1 (Civis Mundi digitaal #33, oktober 2015):
Religie en zingeving hangen samen met elkaar en ook met leven na de dood. Zingeving voor en na de dood zijn eveneens verweven. Zingeving hoeft niet per se in religieus verband te staan en is ook mogelijk zonder religie en zonder perspectief op leven na de dood. De zingeving geschiedt dan in een op de aarde gerichte levensvisie of een soort seculiere, wereldse religie, zoals het humanisme en socialisme. Deze diverse aspecten van religie en zingeving voor en na de dood, met of zonder perspectief op leven na de dood, hangen dus nauw samen. Daarom worden deze verschillende maar samenhangende perspectieven in dit artikel in een breder (godsdienst)sociologisch kader toegelicht.
De leer van Jezus volgens Nietzsche is samengevat door Karl Jaspers, Nietzsche und das Christentum, vertaald in Leonardo en Nietzsche. Nietzsche schrijft dat Jezus in een andere bewustzijnstoestand leefde, ‘alsof hij in de hemel was’. Een soort eenheidsbewustzijn, in het Oosten verlichting genoemd. De genoemde interpretaties stemmen met elkaar overeen.
“Geen enkel idee lijkt te bizar voor mensen om er met overgave in te geloven als het hun maar verlichting biedt van het besef dat ze eens doodgaan, en enige hoop op voortzetting van hun bestaan in een of andere vorm van eeuwigheid… De hartstochtelijke intensiteit waarmee mensen redding uit nood en dood in een geloof zochten, is in de meer ontwikkelde samenlevingen wat verminderd en voor een deel overgegaan op ideologieën, op wereldlijke geloofssystemen,” schrijft Elias (p 10). Uit onderzoek zou blijken dat dit samenhangt met grotere bestaanszekerheid, zoals in dit artikel verderop naar voren komt.
Het christendom en andere religies beoogden oorspronkelijk religieuze waarden en doelen als bevrijding, verlossing en verlichting, niet in het ‘hiernamaals’, maar in dit aardse leven te realiseren, of in het volgende leven in het geval van reïncarnatie. De ‘binnen-wereldse’ ascese en mystiek was volgens Max Weber [5], in onderscheid van de ‘buiten-wereldse’ of ‘wereld-verzakende’ varianten, gericht op dit aardse leven, dat sterk verbonden werd beschouwd met het voorbestaan na de dood.

Extra stoelen (Jeroen van Linge de Volkskrant 2 september 2023, katern Zaterdag p. 22): Met honderd zetels en Kamerleden erbij kunnen we ons werk beter doen, beweren fractievoorzitters Mirjam Bikker (ChristenUnie) en Laurens Dassen (Volt). Ibtihal Jadib bespreekt in haar column van 31 augustus de optie om tijdens de verbouwing van het Binnenhof de stoelen te vervangen voor staanplaatsen. ­Helder dat dit tot tijdwinst zal leiden.
Die extra Kamerleden zijn er al. Het zijn de lobbyisten. Geef hen een staanplaats met spreektijd, maar zonder stemrecht. Voor de enkele ideologisch partij die geen banden heeft met de ­lobby plaatsen we naar rato van de zetelverdeling een aantal stoelen op een ­podium. Bestemd voor echte volksver­tegenwoordigers die handelen vanuit het algemeen belang.

Kiezen we, verbinden (religare) we ons met de natuurlijke -, de evolutionaire kringloop of de onnatuurlijke kringloop. Op de Westerse apenrots is Trump, Marine Le Pen en Wilders, de onnatuurlijke kringloop dominant. Het gaat erom dat we ons met het inzicht van de indianen, de sjamanen verbinden. Indianen leven in volledige harmonie, die het bos - dieren, bomen, planten, stenen, rivieren - als bezield beschouwen.

Het was mevrouw Vermeulen van ISIS, die me, op basis van het boek De Hiërarchie van Mededogen,10 esoterische instructies van G. de Purucker (p. 65) expliciet naar dit vers in de Bhagavad Gita verwees.

Zorg voor het zelf - Westerse en Oosterse levenslessen
Van oudsher is filosofie als levenskunst – in de Oosterse en Westerse wijsbegeerte – verbonden geweest met de woorden: “Zorg voor je zelf!”. Wat verstaan we echter onder ‘het zelf’? In deze cursus bespreekt de filosoof Jan Flameling de antwoorden van de middeleeuws mysticus Meister Eckhart, de Duitse denker Martin Heidegger en de Vietnamese boeddhistische monnik Thich Nhat Hanh.

De relatie tussen Individueel en Collectief kan zowel door een mandala als een lemniscaat worden gesymboliseerd. De cirkel, de levenscirkel, de mandala symboliseert de eenheid tussen de innerlijke en uiterlijke wereld, de 'micro- en macrokosmos'. De lemniscaat verbindt de horizontale cirkel met de verticale cirkel en symboliseert de bewust of onbewust ervaren werkelijkheid. Het leven is een continu ervaringsproces, dat tracht knelpunten in de gewenste richting bij te sturen. Het leven laat zien hoe een crisis ontstaat, maar ook kan worden opgelost. We zijn het zelf die in het leven orde en wanorde creëren. Elk mens schrijft zijn eigen levensverhaal. Of met andere woorden ‘Het gaat om de moraal van ons levensverhaal’.

In het Hindoeïsme staat de wisselwerking tussen drie fundamentele natuurkrachten, namelijk sterke kernkracht, zwakke kernkracht en de elektromagnetische kracht symbool voor de drie kosmische krachten scheppen, onderhouden en vernietigen. Hindoes vatten deze drie Shiva-krachten samen onder het symbool van de lingam. Een veel gebruikte metafoor voor de God Shiva, maar tevens een meer tastbaar symbool voor de vuurzuil zonder begin en eind. In het boek Loutering over de transformatie van het kwaad van Johan M. Pameijer wordt dit op p. 253 samengevat.

Antony Fernando HET CHRISTENDOM IN EVOLUTIE Waar hoor ik bij, waar ga ik voor in onze multireligieuze samenleving?
Deel III. De boodschap van het Nieuwe Testament
8. Religie volgens Jezus (p. 86):
Mensen zijn van nature met elkaar verbonden en zij kunnen niet volledig mens zijn als zij dat niet in de praktijk van hun leven laten blijken. Jezus gebruikt twee prachtige parabels om dat te onderstrepen. De eerste is het verhaal van de rijke man en Lazarus (Luk. 16:19-31). De rijke man leidde een leven in luxe. Hij hield van mooie, dure kleren, van een goed glas en een welvoorziene tafel. Bij de poort voor zijn huis zat Lazarus, een bedelaar, ziek en overdekt met zweren. Het enige wat hij at waren de broodkruimels die bij de rijke man van de tafel vielen en hem door de bedienden werden gebracht. Het verhaal eindigt met de beschrijving van hetgeen er met die twee na hun dood gebeurde. Lazarus is in de hemel; de rijke man is in de hel.

Een spoor van vernieling onder de golven
De blauwe machine hapert (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 31 augustus 2023, p. 22-27):
Vanuit de boeg van elk schip steekt een lange bronzen stormram, klaar om de tegenstander te vermorzelen. Samen met zijn geliefde Cleopatra, tevens koningin van Egypte, overziet generaal Marcus Antonius zijn troepen. Die vijand ligt een paar kilometer verderop: Octavianus, opvolger van de vermoorde Julius Caesar, heeft een vloot met kleinere, wendbare boten.
Zonder dat we er erg in hebben vormt de oceaan het leven op aarde. De wereldzee is een warmteregelaar en een bron van rijkdom, een motor ter grootte van de planeet. Maar wat gebeurt er wanneer die motor kuren begint te vertonen?
De verklaring voor de koudegolf is te vinden in de oceaan. Met haar netwerk van stromingen fungeert de wereldzee als de warmteregelaar van de planeet. Een zo’n belangrijke zeestroom is de Atlantic Meridional Overturning Circulation, kortweg AMOC, waar ook de Golfstroom een onderdeel van is. De AMOC brengt warmer water vanuit de tropen richting Europa, waardoor we hier een gematigd klimaat hebben, met relatief milde winters.
‘We hebben een cultuur gebouwd gebaseerd op het negeren van de realiteit van het leven op een eindige planeet’, aldus Czerski. ‘Een cultuur gebaseerd op bouwen, uitbreiden en consumeren zonder al te veel na te hoeven denken over het planetaire systeem dat ons in leven houdt.’

Past ethiek in het vak economie? Peter de Waard de Volkskrant 8 november 2023, p. 23):
Onlangs pleitten de CDA-economen Lans Bovenberg en Bas van Os van de Stichting Innovatie Economie-Onderwijs (SIEO) in deze krant ervoor moraliteit een integraal onderdeel te laten zijn van het vak economie op de middelbare school.
Het CDA als coalitie van diverse burgergroepen kan de tegenmacht zijn in een nieuw kabinet, betogen CDA-leden Lans Bovenberg en Bas van Os, respectievelijk econoom en bedrijfskundige aan de Erasmus Universiteit

Is het economie-examen slechts vragen naar een mening? (Peter de Waard de Volkskrant 25 mei 2023, p. 21):
Uitgesproken kritisch over de examenstof is bijvoorbeeld de onlangs met emeritaat gegane hoogleraar Lans Bovenberg die wel wordt gezien als Nederlands invloedrijkste econoom. Hij noemde eerder het vak economie op de middelbare school een soort bezigheidstherapie, omdat daarbij te veel wordt uitgegaan van de homo economicus, de rationele mens die alleen met zijn eigen belang bezig is. Hierdoor zouden de leerlingen tot egoïsten worden opgeleid.
Maandag kraakte hij in een opiniebijdrage in het FD de eindexamens economie op het vwo. Daarbij zou de ECB als incompetent worden afgeschilderd, omdat die niet in staat zou zijn de inflatie te beheersen.
‘Dit schaadt het vertrouwen van de leerlingen in competent en geloofwaardig monetair beleid en in het belang van economie als schoolvak’, aldus Bovenberg.

Legt de industriële lobby het af tegen de agrarische lobby? (Peter de Waard de Volkskrant 23 maart 2023, p. 21):
Overnemers zijn er nauwelijks. Een Russische of Chinese koper is in het huidige politieke klimaat niet wenselijk. De Indiërs hebben hun lesje met British Steel geleerd. Dan blijft het Braziliaanse CSN nog over, maar die zal ook niet meer dan een habbekrats over hebben voor een bedrijf waarin al jaren niets is geïnvesteerd in afwachting van een koper.

Elk woord moet betekenis hebben (Kustaw Bessems interviewt Lieke Marsman de Volkskrant 28 januari 2023, Opinie p. 22-25):
Als dichter Lieke Marsman naar politici en bestuurders luistert, hoort ze taalgebruik van mensen die totaal de controle kwijt zijn. ‘Als je niet meer weet wat je aan het doen bent ga je verhullende taal gebruiken, een beetje babbelen.’

Komt na offshoring en reshoring nu friendshoring? (Peter de Waard de Volkskrant 21 februari 2023, p. 21):
Maar de culturele en politieke verschillen verdwenen niet mee met de economische verschillen. Dertig jaar later is de democratie in China en Rusland ver te zoeken en hangt door de opkomst van rechtse populisten zelfs het zwaard van Damocles boven de westerse democratieën.
Friendshoring'' moet een scherpe daling van de welvaartsgenererende arbeidsdeling voorkomen. Hiermee moet wind uit de zeilen worden genomen van populisten die ook de westerse democratieën om zeep willen helpen.
Alleen zijn vrienden nogal eens onbetrouwbaar. Het enige verschil met vijanden, om Oscar Wilde te parafraseren, is dat ze geen mes in de rug steken maar in de borst.

Is Nederland nu een land van kleine kapitalisten? (Peter de Waard de Volkskrant 23 december 2022, p. 19):
De pensioenen in het vergrijzende Nederland worden afhankelijk van de beursindices. Op dit moment belegt nog slechts een minderheid.
Maar nu iedereen in het nieuwe pensioensysteem zijn eigen potje krijgt, zullen nog eens tien miljoen Nederlanders afhankelijk worden van wat op de financiële markten gebeurt − niet alleen in Nederland maar wereldwijd.
Als de PvdA ooit nog Rutte en zijn VVD naar de kroon wil gaan steken, zal na 76 jaar een andere naam nodig zijn. Met de steun van de arbeider alleen zal er nooit meer worden geregeerd.

Is handel in excuses ook Het Verhaal van Nederland? (Peter de Waard de Volkskrant 15 februari 2022 p. 21):
In het tv-programma %Het Verhaal van Nederland toonde acteur Daan Schuurmans vorige week hoe de Romeinen van Julius Caesar hier kwamen en de Germaanse stammen afslachtten.
Vlak daarvoor waren in het NOS Journaal beelden vertoond van schuldbewuste bestuurders van De Nederlandsche Bank (DNB) die rekenschap wilden afleggen voor het aandeel van hun verre voorgangers in de koloniale slavernij en een passend gebaar wilden maken.
De gemeente Amsterdam maakte vorig jaar bij monde van burgemeester Femke Halsema al excuses voor het aandeel van de stad in de instandhouding van de slavernij. De Nederlandsche Bank nog niet, net als de staat die zich tot nu toe beperkt tot spijtbetuiging.
De rijkdom die het land nu nog geniet, is deels gebaseerd op het koloniale verleden en het slavenverleden. Nederland heeft 612 ton goud in de kluizen liggen, hetgeen meer is dan alle Afrikaanse landen samen.
Daan Schuurmans is nog maar gevorderd tot het jaar 300, dus misschien blijkt de komende weken dat er nog veel meer te halen is. Dan kan Nederland als handelsnatie gewoon weer wat doorgeven en worden alle rekeningen uit het verleden vereffend. Handel is eigenlijk Het Verhaal van Nederland.

‘Tata IJmuiden betaalde geen belasting over winst’ (Peter de Waard de Volkskrant 28 september 2020, p. 16):
Tata Steel in IJmuiden heeft over zijn winsten in de afgelopen jaren nooit vennootschapsbelasting betaald. Dat blijkt uit accountantsonderzoek in opdracht van het Noordhollands Dagblad .
GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee reageerde zaterdag op Twitter op de aantijgingen: ‘Onthutsend. Tata India lijkt als supersprinkhaan Tata Europe en dus Tata IJmuiden tot op het bot kaalgevreten te hebben, via zeer discutabele fiscale constructies. Tegelijkertijd vangt het bedrijf Corona-steun. Ik heb onmiddellijk een spoeddebat aangemeld met Wiebes en Vijlbrief.’ Ook Kamerleden van VVD, D66 en PvdA maken zich ongerust. Zij vrezen dat het moederconcern in India het Nederlandse staalconcern leegzuigt en spreken van belastingontwijking. PvdA-kamerlid William Moorlag praatte op Twitter zelfs over ‘belastingontduiking’.

Kunnen aasgieren ook reddende engelen zijn? (Peter de Waard de Volkskrant 18 februari 2020, p. 29):
Gelukkig voor IJmuiden verbood Brussel het samengaan van Tata met ThyssenKrupp Stahl.
Het lot van het IJmuidense bedrijf was nog stukken onzekerder geweest als er nog een rampzalige fusie was gevolgd.

Dylan van Bekkum en Dion Mebius laten in de Volkskrant 23 april 2020 zien dat de Tweede Kamer met de Nieuwe Adviesclub voor de interdisciplinaire aanpak kiest. Zowel de column Moeten alle 65-minners gewoon weer gaan werken? van Peter de Waard in de Volkskrant 24 april 2020 als de column Duurzame lichtwereld van Hans Krӧder in het Bres Magazine #321 mei/juni 2020 laten zien hoe het mogelijk is een Duurzame samenleving te bereiken.

De Katholieke Kerk had vroeger met de verkoop van aflaten, het verkopen van gebakken lucht een prima winstmodel. Dit winstmodel is in de Westerse wereld door de banken, met het adagium live now pay later overgenomen. Het zal duidelijk zijn dat dit korte termijn winstmodel haaks staat op de kost gaat voor de baat uit van de op de lange termijn gerichte circulaire economie waar Jan Terlouw en Herman Wijffels de aandacht op vestigen.

Juist managers in een bureaucratische organisatie zijn vaak gespeend van enig creatief ondernemerschap (4e productiefactor). Het zijn nu in het bijzonder de produktiefactor arbeid en de belastingbetaler die voor het mismanagement van de factor kapitaal mogen bloeden. Het gaat dus niet alleen om aandeelhouderswaarde. Primair draait het niet om het begrotingstekort van 3% van de overheid maar om het ecologische begrotingstekort van 35%. De 'People Planet Profit' aanpak levert langetermijnwinst op voor ondernemers en maatschappij. Anders gezegd gaat het om met de juiste mix van de vier produktiefactoren op basis van het concept cradle to cradle een duurzame samenleving te ontwikkelen.

Navigatie voor het verdwaalde CDA (PieterHilhorst de Volkskrant 23 januari 2012)
De partij omarmt het principe van cradle to cradle (van wieg tot wieg), waarbij afval altijd weer een grondstof is voor een nieuw product. Dit principe dwingt te denken in kringlopen. Het CDA streeft nadrukkelijk naar zo’n circulaire economie, een economie die onafhankelijk wordt van niet hernieuwbare grondstoffen. Een eerste stap in die richting is ‘een verdere beprijzing van milieuverbruik door vervuilende producten en diensten’. Beprijzen is een eufemisme voor een belasting op milieuvervuiling. Het CDA breekt zo met de zwartrijderseconomie waarin bedrijven de winsten voor zichzelf houden en de milieukosten afwentelen op het collectief.

Econoom Hueting heeft gelijk wanneer hij op de kortzichtigheid van economen wijst, die alle werkgelegenheid die voortvloeide uit negatief te kwalificeren zaken als verkeersongelukken, milieuschade en dergelijke mooi bij het bbp (bruto binnenlands product) optelden als positief voor de economie.
De mensheid koerst af op een kritiek kantelpunt. Passeren we zo’n kritiek omslagpunt, dan is er geen weg meer terug. Er bestaat geen aanknop waarmee we de zeestroom opnieuw kunnen opstarten. De termijn waarop een kritiek kantelpunt daadwerkelijk plaatsvindt hangt af van de effectiviteit van de klimaatmaatregelen, die de mensheid nu bereid is te nemen. Zijn we bereid van de geschiedenis te leren.

Precaire beroepen Het romantische beeld van Europa Een keizer zonder kleren (Lise Witteman De Groene Amsterdammer 21 mei 2020 p. 20-23):
De coronacrisis maakt in één klap duidelijk wie de kwetsbaarste groepen van de Europese arbeidsmarkt zijn: de platformwerkers, de seizoensarbeiders en de medewerkers in de distributiecentra. Brussel belooft een reddingsboei, maar die komt er niet.

Help, het kapitaal neemt ons over Het onderwijs
Slim verdienen (Mirjam de Rijk De Groene Amsterdammer 31 augustus 2023, p. 14-17):
Het onderwijs vercommercialiseert sluipenderwijs door onder meer bijlesbureaus en lesmateriaalaanbieders. In totaal zeven grote insluipers vergaren miljoenen aan het publiek gefinancierde onderwijs.
1. Het lesmateriaal
2. De distributie
3. Het schaduwonderwijs
4. De leraren
5. Het onderwijsbeleid
6. Het academisch onderzoek
7. De hoogleraren
Wie uit de publieke onderwijsruif wil eten, moet dat dus via het publieke onderwijs doen. En dat lukt commerciële bedrijven wonderwel, constateert onderwijssocioloog Sjoerd Karsten enigszins cynisch.
Sjoerd Karsten , emeritus hoogleraar Onderwijskunde aan de Universiteit van Amsterdam, wandelde vanaf september 2012 door heel Nederland op zoek naar interessante gebeurtenissen in de onderwijsgeschiedenis. In juni 2020 verscheen zijn laatste column. Lees hier zijn afscheidsinterview.

De verdozing van Nederland is op het Japanse Kaizen gebaseerd en is bij ondernemend Nederland zeer populair.

Bestuurscultuur (Buitenhof 27 augustus 2023, NPO1):
Het was een hete zomer in de landelijke politiek: het kabinet viel en veel prominente Kamerleden maakten bekend dat ze ermee stoppen: de exodus uit Den Haag is compleet. Daarnaast werd deze week bekend dat demissionair minister Hoekstra Den Haag mogelijk inruilt voor Brussel om Timmermans op te volgen als Eurocommissaris en Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt zorgt voor een politieke aardverschuiving zo blijkt uit de nieuwste peilingen. Een gesprek met vertrekkend PvdA Tweede Kamerlid Henk Nijboer, hoogleraar Staats- en bestuursrecht Wim Voermans en parlementair verslaggever Frank Hendrickx.
In Buitenhof schrijver en oud Rusland-correspondent Pieter Waterdrinker over de macht en positie van Poetin. Journalist en presentator bij de Russische tv-zender TV Rain Ekaterina Kotrikadze schuift aan om te praten over Poetins heerschappij en de invloed op haar journalistieke werk.
Schrijver Adriaan Van Dis dook voor zijn nieuwe roman in een vergeten hoofdstuk uit zijn jeugd. ‘Naar zachtheid en een warm omhelzen’ gaat over blueblack%, de huishoudster van zijn grootvader, de vrouw die hem de liefde gaf die hij thuis ontbeerde.

Applaus (Ontladen, Catharsis)
Ondanks dat ik alles herken in wat er in het artikel over applaus (de Volkskrant 25 augustus 20223 V2-5) wordt geschreven, mis ik ook iets. De emotie die bij mij aan het applaus en het opstaan voorafgaan. De mooie analyses gelden voor hele zalen en ja, ook ik doe vaak mee met de rest van de zaal, maar voor mij persoonlijk hoort bij dit kuddegedrag wel een persoonlijke beleving.
Soms ben ik zo geraakt door een voorstelling dat ik daarna echt even moet ontladen. Dan vind ik het heerlijk om te klappen en te staan. Vooral om uiting te geven aan mijn verbazing, verwondering, beroering en respect voor degene die dat bij mij losmaakte. Niet omdat het de beste of de meest perfecte uitvoering was, maar omdat het mij op dat moment zo veel deed. Ik zou de dansers of artiesten wel willen omarmen. Het delen van het geluid van applaus is dan een goede tweede.
Brief van de dag
Geef kieezers meerdere stemmen (Sander Otte de Volkskrant 26 augustus 2023]], katern Zaterdag p. 23):
Hoe complex je mening ook is over het brede spectrum aan verkiezingsthema’s, je hebt maar één stem en die is ondeelbaar.

Bewustzijnsevolutie, de overlevingsstrategie survival of the fittest heeft op 'Goed en Kwaad', de grondbeginselen van de ethiek die nooit veranderen betrekking. Het leven is een continu ervaringsproces, dat tracht knelpunten in de gewenste richting bij te sturen. Het leven laat zien hoe een crisis ontstaat, maar ook kan worden opgelost. Elk mens schrijft zijn eigen levensverhaal. Of met andere woorden ‘het gaat om de moraal van ons levensverhaal’.
Van der Hoeven gaat met de onderwijswereld overleggen over cursussen ethiek bij managementopleidingen (de Volkskrant 30 oktober 2009).

Seances fascinated not just social outsiders and the bereaved but people of all socio-economic backgrounds and educations. The Society of Psychical Research, founded in England to investigate “allegedly paranormal phenomena using scientific principles,” counted among its members William Gladstone, John Ruskin and William James.

Levensloop William Ewart Gladstone:
Gladstone was de vijfde van zes kinderen van Sir John Gladstone en Anne Mackenzie Robertson. Zijn vader was een handelaar die door handel met Noord-Amerika en Brits-West-Indië een groot fortuin opbouwde. Op Brits-West-Indië had John Gladstone ook suikerplantages, en was de grootste slavenhouder van het Britse rijk die nooit één plantage bezocht.[1][2]

Chiasme of kruisstelling (via het Latijn uit het Grieks χίασμα "kruising") is een stijlfiguur die bestaat uit een herhaling met een omkering. Het transformatieproces, wordt in het 5Ddenkraam door de lemniscaat gesymboliseerd. Het creërend vermogen berust op dynamische, universele krachten. Universele krachten zorgen voor balans. De lemniscaat, de band van Möbius verbindt de continu met elkaar afwisselende binnen - en buitenwereld met elkaar. Wat binnen is wordt buiten en omgekeerd. De lemniscaat geeft aan dat we niet in een loop (Schizoîdie cq. Schizofrenie) zitten maar met de spirituele energie, de Triade zijn verbonden. Het onmogelijke wordt mogelijk. In dit kader is vooral het split-brain'-onderzoek van Roger Sperry relevant.

De Hoofdroute hangt in de esoterie met de 2e geboorte samen, maar ook met de Tweenaturenleer (Dyophysite), persoonlijkheid nr. 1 en persoonlijkheid nr. 2 van Carl Jung en de twee werelden in het werk Faust van Goethe. Andere manieren om de 'Hoofdroute' te realiseren zijn zelfrealisatie, zelfverwerkelijking, theosofie Individualiteit en Carl Jung Individuatie. Na bestudering van het boek Westers bewustzijn, Oosters inzicht (bevat hoofdstuk over Reïncarnatie en karma) van C.G. Jung kan de conclusie worden getrokken dat Carl Jung de esoterie zeer grondig heeft bestudeerd. Ook de Levensboom, de I Ching en het werk van Ramundus Lullus hebben gemeen dat ze zowel op micro - als op macroniveau levenscycli (Eeuwige wederkeer), transformatie -, bewustwordings -, leerprocessen in kaart brengen.

De wederkerigheid (reciprociteit) tussen de horizontale - en vertikale cirkel, de lemniscaat symboliseert de relatie tussen geest en lichaam]], tussen ongemanifesteerd en gemanifesteerd. Het brengt de ‘theorie van de ark van Noach’, de 49 fasen van actief bestaan, de theosofische leer van zeven Rassen en zeven Ronden de twéé kanten van een medaille, het mysterie van het leven tot uitdrukking. Of met andere woorden de ark van Noach is een geestelijk voertuig dat door de lemniscaat, de eeuwige wederkeer wordt gesymboliseerd. Om de éne werkelijkheid te verklaren is de ark van Noach, net als de grot van Plato en De ondergrondse spoorweg een allegorie.

De bloedrode zon symboliseert er is niets nieuws onder de zon. Dit wordt niet alleen door boeken als De weg van Michael Puett en Leraar met hart en ziel Over persoonlijke en professionele groei van Parker J. Palmer, maar ook door recent besproken boeken De ondergrondse spoorweg (Buitenhof 22 januari 2017), De Nederlandse paus Adrianus van Utrecht 1459-1523 en Halleluja (VPRO boeken 22 januari 2017) tot uitdrukking gebracht.
Fritjof Capra heeft uiteindelijk een positieve boodschap: de mensheid als geheel, maar ook elk individu, kan keuzes maken tussen de kansen en bedreigingen die de toekomst brengt. Wij kunnen tegengestelde ontwikkelingen met elkaar verzoenen om het leven op deze planeet te behouden en te versterken.

CO2-opslag (Jeroen van Linge de Volkskrant 18 augustuss 2023, p. 25):
Het begint met bomen die CO2 opslaan. Dan kappen we de bossen in Estland. Vervolgens verbranden we ze in de biomassacentrale in Nederland. Daarna pompen we de hierbij gevormde CO2 naar een ondergrondse gasopslag (Voorpagina, 17 augustus). Ingewikkeld hoor, om op zo'n manier je kop in het zand te steken.

‘De weg naar een harmonieuze toekomst begint met het loslaten van managementdenken’ (Rijnlands model de Volkskrant 24 augustus 2023, p. 24):
Martin Lambregts constateerde in zijn column van 18 augustus dat in onze maatschappij het Angelsaksische managementdenken het Europees Rijnlands model heeft verdrongen; winst gaat voor continuïteit en vakmanschap. Volgens Lambregts is het tijd om onze rijke Rijnlandse traditie te hervinden. Volkskrant-lezers reageren.

Vroedkundigen van het nieuwe (10) Mariana Mazzucato
De infantilisering van de staat (Ewald Engelen De Groene Amsterdammer 24 augustsus 2023, p. 22- Alles wat tegenwoordig uitgevent wordt als verdienste van de vrije markt – hightech, medicijnen, vaccins, e-auto’s – is in wezen te danken aan publieke investeringen, zo laat econoom Mariana Mazzucato zien. De staat kan meer dan marktgelovigen denken.

Klimaatakkoord kabinet is los zand, dit werkt niet (Klaas van Egmond, Jan Terlouw en Herman Wijffels de Volkskrant 27 juni 2019 p. 21):
Het kabinet moet kiezen voor een uniforme CO2-heffing en het oude milieubeleid achter zich laten.
Alternatief
Zo’n uniforme en eenvoudige heffing voor de uitstoot van kachel en auto, trein en vliegtuig, maar ook voor de energie die nodig is om industriële en landbouwproducten te maken, is het meest rechtvaardig, omdat iedere ton CO2 in de atmosfeer dezelfde uitwerking heeft.
Wanneer de politiek een rechtvaardige en op lange termijn houdbare en uitvoerbare aanpak wil, dan is in onze sterk marktgerichte economie zo’n uniforme heffing de enige juiste aanpak. De markt kan zijn werk doen. Burgers en bedrijven kunnen nog steeds hun eigen afwegingen maken, maar worden financieel gestimuleerd minder fossiele energie te gebruiken. Het is vervolgens aan de politiek om bewust uitzonderingen te maken op deze algemene en principiële regel.
Klimaatbeleid is een vorm van modern duurzaamheidsbeleid en heeft daardoor onvermijdelijk consequenties voor de economische structuur. Het is marktconform en daardoor kosteneffectief, eenvoudig en uitvoerbaar. Het is rechtvaardig en doet recht aan het inzicht dat het klimaatprobleem zich niet met alleen technologie laat oplossen, maar een andere richting van de maatschappelijke ontwikkeling vereist. Met een uniforme, maatschappijbrede heffing is zo’n geleidelijke verandering van richting mogelijk. De enige vraag is of de politiek op dit historische moment tot zo’n verandering van richting bereid is. Dat is geen technische vraag, maar een morele vraag.
Dit interview bevestigt het ‘We slaapwandelen nog steeds naar de afgrond’ van Greta Thunberg (Magazine 29 oktober 2022, p. 30-36).

Kim Putters heeft gelijk ‘Met de Tien Geboden komen we er niet’, het gaat namelijk om de Ten Pythagorean Virtues. Kim Putters, Inge Mutsaers en Stan van Pelt volgen het inzicht in het onderzoeksrapport 'E i V', namelijk de wederkerigheid tussen micro en macro, dat we in onze eigen bubbel, lees referentiekader leven. Door grip te krijgen op onze eigen bubbel, kunnen we meehelpen een ongezonde bubbel in de financiële sector te laten verdwijnen. Of met andere woorden datgene waartegen we vechten definieert ons even duidelijk als datgene waarvoor we ons inzetten. Platland ontstaat]] wanneer politici de verborgen 5e Dimensie buiten hun referentiekader plaatsen, we door marionetten van het systeem worden geregeerd.

Zostrianus beschrijft een hemelreis, een literair genre dat in de late oudheid vaker gehanteerd werd. Andere bij Nag Hammadi gevonden geschriften van dit genre zijn de Eerste openbaring van Jacobus, de Gnostische Openbaring van Paulus en de tot het hermetisme behorende Inwijding in de achtste en negende sfeer. De wederkerigheid (reciprociteit) tussen de horizontale - en vertikale cirkel, de lemniscaat symboliseert de relatie tussen geest en lichaam]], tussen ongemanifesteerd en gemanifesteerd. Het brengt de ‘theorie van de ark van Noach’, de 49 fasen van actief bestaan, de theosofische leer van zeven Rassen en zeven Ronden de twéé kanten van een medaille, het mysterie van het leven tot uitdrukking. Of met andere woorden de ark van Noach is een geestelijk voertuig dat door de lemniscaat, de eeuwige wederkeer wordt gesymboliseerd. Om de éne werkelijkheid te verklaren is de ark van Noach, net als de grot van Plato en De ondergrondse spoorweg een allegorie.

‘Ik ben buiten mijn lichaam getreden en ervoer dat ons ego een illusie is’ (Fokke Obbema de Volkskrant 28 oktober 2022, p. 16-17):
Toch schrikt Barend Post wanneer hij in 2013, samen met zijn vrouw Huguette, door zijn neuroloog wordt gewaarschuwd. Na de operatie moet zij de bankrekening van haar man goed in de gaten houden. Het zou kunnen dat Post, dan advocaat aan de Amsterdamse Zuidas, ‘alles weg wil geven’.
Barend Post betrad ‘een andere dimensie zonder tijd en plaats’ tijdens een operatie waarbij een hersentumor werd verwijderd. Na die ervaring kon het leven van de toenmalig Zuidas-advocaat nooit meer hetzelfde zijn.
‘Ook was ik vervuld van een euforisch gevoel van liefde. Het voelde als een goddelijke ervaring, maar dan zonder een opperwezen of dogma’s. Het goddelijke was overal, ook in mijzelf. Als een innerlijke bron. Die heeft iedereen, denk ik. Ik realiseerde me ten diepste hoe bijzonder het is dat je een tijdje mens mag zijn. Door de oneindigheid van tijd en ruimte ervoer ik hoe klein een mensenleven is. En ik voelde me dankbaar voor het feit dat ik bestond.’
Heeft u een gevoel van isolement?
‘Huguette had aanvankelijk ook het gevoel: Jezus, wat is dit ver weg. Gelukkig deed ze haar best ons huwelijk te redden. In het begin las ze me voor uit het boek van de Amerikaanse neurochirurg Eben Alexander. Ze vroeg me: ‘Is dit wat jij hebt meegemaakt?’ Dat was zo, hij schrijft over een vergelijkbare ervaring. Daardoor nam haar begrip toe.
Hoe kijkt u naar uw sterfelijkheid?
‘Vroeger had ik angst voor de dood. Maar door mijn ervaring ben ik ervan overtuigd dat onze ziel overgaat in een eindeloos bewustzijn. Dus op het moment dat je lichaam ophoudt te functioneren, blijft je bewustzijn. Dat is misschien wel mijn belangrijkste les, want het maakt dat ik niet meer bang ben voor de dood. Daarna kom je in een staat van zijn waarin je wordt opgenomen in liefde, de oorsprong waar we allemaal vandaan komen.’

Henri Bergson: De wetenschap van de materie dient dan ook een onderdeel te zijn van de wetenschap van het leven, en niet omgekeerd.
Chaos-in-orde & orde-in-chaos zijn de relatieve, verbindende termen die in het denken over chaos zeer vaak gemist worden. Door orde te statisch te denken (beweging eraan ondergeschikt te maken) bleef de chaospool verdrongen. Door chaos te dynamisch te denken, kon de quasi-coherentie van proto, quasi-, & volstrekte chaos niet aan de oppervlakte komen. Het was noodzakelijk om het materiebegrip te herzien.

De relatie tussen ‘Vergankelijk en Onvergankelijk’ berust op reciprociteit en Bijbels-complementarisme (Complementarianism) en wordt door Vyâsadeva in de Bhagavad Gita (hoofdstukken 2a,4,7,8,9,11,13,14,15,18a/b) toegelicht. Het oeuvre van H.P. Blavatsky is op deze relatie gebaseerd en wordt recent door Thich Nhat Hahn in met name zijn boek In de geest van liefde opnieuw aangehaald. In verband met de door Thich Nhat Hahn besproken soetra's, kan ook naar de Kama Sutra, een seksueel kookboek, worden verwezen. In Frankrijk zijn ook nog de gemeenschap van de boeddhistisch monnik Matthieu Ricard en van Roger Louis Schutz-Marsauche actief.

In het rapport ‘E i V’ staat niet de discussie ‘Geest of Stof’, 'Aristoteles of Descartes', what’ s in a name centraal, maar de wederkerigheid (reciprociteit) tussen beide, het 'en-en'/'of-of', het ‘verdienmodel mechanisme’ (Complementariteit/Dichotomieën), de kwintessens. Primair gaat het om de weerspiegeling, de wederkerigheid tussen Geestkunde en Natuurkunde.

De mannelijke en vrouwelijke energie in het universum wordt door de 'cirkel met punt' (‘grenzeloze cirkel’ (de nul)), de Hermeneutische Cirkel gesymboliseerd. Het gaat er om de verbanden tussen 'Geestkunde - Zielkunde - Natuurkunde en Kunst' te versterken. Of met andere woorden het gaat om de relatie tussen voelen en denken, het vrouwelijke en het mannelijke, de rechter - en linkerhersenhelft van het brein.

In de kern gaan al de boeken van Ian Buruma over het thema verlossing. Ian Buruma belicht de vluchtelingenproblematiek in zijn boeken vanuit een universeel perspectief. VKK-priester professor J.E. Stok werkt in zijn voordrachten het thema verlossing, dat de mens ‘tegelijkertijd zowel offeraar als slachtoffer is’ ('heer en slaaf' van Nietzsche) uit. 'Heer en slaaf' zijn in een relatie niet gelijk maar complementair, gelijkwaardig en kunnen worden gebruikt, zijn een metafoor, net als 'Mannelijk en Vrouwelijk' om de aard van de menselijke natuur tot uitdrukking te brengen.

GroenLinks volgt in het debat met Ghosh de Derde weg van Hans Feddema (Civis Mundi Digitaal #14 31 oktober 2012).

Ian Buruma & Avishai Margalit, Occidentalism – The West in the Eyes of its Enemies (Volkskrant 21 april 2004):
Kenmerkend voor het occidentalisme is voorts de manicheïstische denkwijze, dat wil zeggen, het denken in absolute termen van , licht en duister. Beide auteurs beschouwen het islamitisch occidentalisme als een zeer serieus te nemen gevaar, waartegen krachtige afweer geboden is, maar waarschuwen tegelijkertijd indringend tegen het verketteren van de Islam en islamitische gelovigen. Door dat wel te doen zouden we in het Westen zelf in de val van het occidentalisme trappen.

Kamer moet ruim baan geven aan klimaatpakket van demissionair kabinet (Alexander Rinnooy Kan, Pieter Winsemius en Herman Wijffels, de Volkskrant 10 augustus 2023, p. 24):
Terwijl de klimaatopgave vaak wordt beleefd als een zure plicht, biedt deze juist veel kansen op een schonere en veiligere samenleving. Laat de val van het kabinet niet tot vertraging leiden en geef groen licht voor de maatregelen.

Wie was Willem A. Visser ’t Hooft? (Theoloog en historicus Jurjen Zeilstra):
Met zijn inzet voor de (internationale) oecumene was hij een van de bekendste Nederlandse theologen buiten ons land. Wim Visser ‘t Hooft deed een niet aflatend appel op kerken en christenen om niet te blijven steken in het eigen theologisch gelijk en de verdeeldheid van kerken.

Op 26 maart 2006 bezocht ik in het congrescentrum Radbout Universiteit Nijmegen het symposium Jung in de 21e eeuw. Op dit symposium heb ik o.a. met Irene van Lippe-Biesterveld en Hein Stufkens gesproken. Op dit symposium waren ook Herman Wijffels en Jacob Slavenburg aanwezig. Eerder had ik de in de bibliotheek van Almelo aanwezige boeken van en over Carl Jung gelezen.
Filosofen, wetenschappers, theologen, mystici, kunstenaars en opvoeders hebben vaak gesproken over ‘de nieuwe mens’. Maar in de laatste eeuwen worden hun uitspraken over onze tijd steeds indringender. Het is gemakkelijk hierover via internet uitspraken te vinden van Schelling, Hegel, Nietzsche, Helena P. Blavatsky, Henri Bergson, Nader Angha, Sri Aurobindo, Jean Gebser, Pierre Theilhard de Chardin, Arthur M. Young, Edward Haskell, E.F. Schumacher, Erich Jantsch, Alfred North Whitehead, Terrence McKenna, Osho, Jeff Foster, Byron Katie, Kalindi, Jon Kabat-Zinn, ,Thich Nhat Than, Eckhart Tolle, Andrew Cohen of Ken Wilber.

De grondlegger van de waardevrije wetenschap in de moderniteit was Max Weber. Volgens hem maakt elke wetenschapper bij de keuze van wát hij onderzoekt, gebruik van waardeoordelen.
Tegenwoordig zijn er nog maar weinig wetenschappers die Webers visie delen. De algemene opstelling is dat het onmogelijk is de feiten los te zien van de eigen (empirische) waarneming. Dit standpunt is 250 jaar geleden al opgesteld door Immanuel Kant, die in zijn eerste Kritik en in zijn Prolegomena David Hume's scepticisme verklaart uit zijn te absolute empirisme.

Van Harmelen heeft gelijk: ‘We moeten niet proberen mensen na te bouwen.’ Het is een ontologisch vraagstuk, dat Plato al met zijn ideeënleer beoogt te verklaren. De uitvinding (innovatie) van de boekdrukkunst in China en meer recent de cinematograaf , internet en kunstmatige intelligentie hebben het leven op aarde, lees klimaatverandering ingrijpend veranderd.

Het rapport 'E i V' berust op het principe van de tegendelen, de ‘eenheid der tegendelen’ of met andere woorden (Complementariteit). Rudolf Steiner heeft er al op gewezen dat de Heilige Geest aan de aarde haar definitieve bestemming geeft. (psychomaterie) zijn twee tegendelen, die al bij de eerste openbaringen aan de profeet Mozes naar voren zijn gekomen. Volgens Dion Fortune is het etherisch dubbel (Antahkarana) de enige schakel, tussen geest en materie. Hoe de mens zijn driften wist te beteugelen (Olaf Tempelman de Volkskrant 21 januari 2012):
De conflicten die de 'onbeschaafde' mens met de bedreigende buitenwereld uitvocht, vecht de beschaafde mens uit met zichzelf. Na 75 jaar heeft Het civilisatieproces van Norbert Elias nog niets van zijn zeggingskracht verloren. Norbert Elias laat zien dat Het civilisatieproces met vallen en opstaan gepaard gaat.

Nils A. Amnéus Levensraadsel
Hoofdstuk Karma en vergelding (p. 204):
Het verlangen om wraak te nemen komt voort uit een gevoel dat ons iets onrechtvaardigs is aangedaan, dat we menen te moeten terugdoen om de balans te herstellen. Maar als we ons realiseren dat iedere gebeurtenis wordt beheerst door karma, zien we dat het lijden ons toekwam, en dat er geen werkelijke onrechtvaardigheid bij betrokken was. We zien ook dat degene die ons onrecht heeft gedaan daarmee de basis heeft gelegd voor een vergelijkbaar onrecht voor hemzelf, en karma zal hem dit onvermijdelijk bezorgen zonder dat wij daarvoor iets hoeven te doen. ‘Mij komt de wraak toe en de vergelding’ zegt de Heer volgens Mozes.*
*) Deuteronomium, 32:35.
Mijn is de wraak en de vergelding, ten tijde als hunlieder voet zal wankelen; want de dag huns ondergangs is nabij, en de dingen, die hun zullen gebeuren, haasten.

Om Cold fusion (LENR), de éne werkelijkheid beter te begrijpen gaat het om de integratie van Kwantumfysica, Filosofie, Religie (Zonnelied) en Bewustzijn.

De oplossing van het vraagstuk waarmee de bewustzijnsevolutie of de natuurwet van cyclisch, evolutionair scheppen zich bezig houdt is al millennia bekend. De wisselwerking, de wederkerigheid tussen geest en materie is een medaille met twee kanten, waarop zowel het Zelf-eon van Jean Charon, de bewustzijnsevolutie als de evolutietheorie van Darwin (Intelligent Design en Darwinisme) van toepassing zijn. De bewustzijnsevolutie, de ziel, de kern van de mens heeft op de absolute ‘Ruimte en Tijd’ (Einsteins kosmische Geest!, singulier punt), de absolute existentie betrekking, daarentegen de evolutietheorie op de relatieve ‘Ruimte en Tijd’, de relatieve existentie. De kwintessens van dit verhaal draait echter om survival of the fittest. Het dilemma van het leven ligt besloten in: Waar kiezen we nu voor? Het brengt de kwintessens, de moraal van dit verhaal tot uitdrukking. In de absolute ‘Ruimte en Tijd’ ontstaat er een potentiaalverschil van nul. De potentiaal op een plaats is een natuurkundige grootheid die op een bepaalde manier samenhangt met de kracht die een deeltje op die plaats ondervindt.

Het rapport 'E i V' laat zien dat het wiel, de unificatietheorie van Eenheid in Verscheidenheid al is uitgevonden. In principe draait het om één medaille met twee kanten. De mystieke weg (Laozi, Pythagoras, Plato, Jezus, Boeddha, Mohammed, Ramon Lull, Blaise Pascal, Bahá'u'lláh, Hazrat Inayat Khan, Blavatsky, Sri Aurobindo, Carl Jung, Teilhard de Chardin, Maslow) berust op ervaringen uit het verleden. Omdenken, een paradigmawisseling betekent dat epigenetica geen vakgebied is binnen de genetica, maar onderbouwt de evolutionaire kringloop. Voor acceptatie van de nieuwe unificatietheorie dient aan één voorwaarde te worden voldaan namelijk dat de wetenschappelijke wereld akkoord gaat dat er maar een natuurlijke tijd bestaat, het eeuwige nu, het durée van Henri Bergson. De theorie kan dan een houvast bieden voor de toekomst.

David verslaat Goliat
Bijbeltekst(en):

%blue[Meta-leren|leren] , het , het Ken uzele

Begrijpen is volgens Spinoza de dingen zien in hun ‘logische afhankelijkheid’. Carl Jung noemde, een modaliteit die er eenvoudigweg is, zonder oorzaak, ‘acausale geordendheid’. Het begrip toeval (synchroniciteit) wordt in verband gebracht met ‘logische afhankelijkheid’ en ‘acausale geordendheid’ (Karma-Nemesis). Of met andere woorden we kunnen leren om het toeval (Amor fati: Liefde voor het lot) te begrijpen.
Één Leven en Wet (‘Law of One’, 'Zaaien en Oogsten') van Karma-nemesis wordt door het rechter- en linkerpad, de wet van harmonie (rechterhand) is analoog aan de wet van vergelding (linkerpad) tot uitdrukking gebracht. Of met andere woorden de evolutie, het leerproces (internalisering) van het leven berust op de wet van harmonie, het altruïsme en de wet van vergelding, het egoïsme. Waar kiezen we nu voor?

De Franse Burgerraad voor het Klimaat blijkt een wassen neus
‘Macron heeft ons verraden’ (Angela dekker De Groene Amsterdammer 29 juli 2021 p. 30-35):
Hoewel president Macron grote sier maakte met burgerparticipatie in het Franse klimaatbeleid, is in de Klimaatwet van afgelopen week van de voorstellen uit de bevolking nauwelijks iets terug te vinden.
Cyril Dion, de charismatische klimaatactivist, aanjager en boegbeeld van het Franse publieke klimaatdebat, overtuigde president Macron ruim twee jaar geleden van de noodzaak van de Burgerconventie voor het Klimaat. De organisatie hiervan was in handen van Mathilde Imer die samen met hem de pers te woord staat.
Dion vond zijn inspiratie voor de participatieve democratie in het manifest Tegen verkiezingen (2013) van David Van Reybrouck. De Belgische cultuurhistoricus en schrijver bestempelt hierin het huidige verkiezingssysteem als verouderd en wil met een besluitvorming op basis van weloverwogen argumenten door gelote burgerraden nieuw elan geven aan onze huidige democratie.
Negentien drukken kende het manifest''' van Van Reybrouck, er zijn klimaattafels georganiseerd, de gemeente Amsterdam experimenteert met burgerparticipatie, maar politieke invloed is in Nederland vooralsnog uitgebleven. Cyril Dion is dat in Frankrijk wél gelukt. Hij lacht, niet zonder trots. ‘Van Reybrouck is diep onder de indruk van wat ik heb bereikt in Frankrijk.’
Schrijver en cultuurhistoricus Eva Rovers, medeoprichter van Bureau Burgerberaad, presenteerde onlangs haar plan aan demissionair premier Mark Rutte om een nationale Klimaatconventie op te nemen in het regeerakkoord. De uitstoot per hoofd van de bevolking ligt in ons land een derde hoger dan gemiddeld in de EU, aldus de recente conclusie van het Planbureau voor de Leefomgeving, en de Nederlandse staat slaagt er niet in hier iets aan te doen, ondanks het eerdere vonnis van de rechter om vóór 2020 de broeikasgasuitstoot met 25 procent te verminderen ten opzichte van 1990. De duurzaamheidsorganisatie Urgenda zag zich gedwongen opnieuw naar de rechter te stappen.\\ Een van de belangrijkste voorstellen van het Burgerberaad was ecocide tot misdaad te bestempelen en op te laten nemen in de grondwet, legt Kulitza uit. ‘De president veegde deze ecocide-maatregel met twee andere veto’s, de zogenaamde jokers die hij zichzelf had toegeëigend, direct van tafel. Hij zegde later wel een referendum toe over ecocide, maar dat vereist overeenstemming tussen de Eerste en Tweede Kamer.’

200 jaar Multatuli: hij is actueler dan ooit (Casper Luckerhof de Volkskrant 18 februari 2020 p. 23):
Het Multatuli-jaar is maandag officieel begonnen. Wat heeft deze schrijver uit de 19de eeuw ons nu nog te vertellen? We vroegen het kenners.
Kenners weten aan de telefoon hun euforie nauwelijks te onderdrukken. Ze zijn het er unaniem over eens: als schrijver en denker is Multatuli nog altijd uiterst actueel.
Volgens Etty is dat echter maar één van de redenen waarom Multatuli nog steeds actueel is. ‘Veel maatschappelijke discussies die we nu voeren, bijvoorbeeld omtrent excuses over het slavernijverleden, staan allemaal keurig in de Max Havelaar.’ In die roman, gepubliceerd in 1860, bekritiseerde de schrijver het corrupte koloniale regeringssysteem van Nederlands-Indië, en stelde hij het leed van de Javaan centraal.
Authentiek
‘De melodie van het proza, de woordkeus, de ironie, hij kon gewoon ontzettend goed schrijven. En dan was het ook nog een volkomen authentiek en zelfstandig denker. Multatuli zei: de roeping van de mens is mens te zijn. Daar draaide het bij hem allemaal om.’
Zoeken naar nieuwe vormen
‘Neem het medium De Correspondent en de uitgeverij Das Mag’, zegt Rock. ‘Dat zijn echt vernieuwende instituten die – net als Multatuli destijds deed – op speelse manieren proberen de macht te bekritiseren en misstanden aan te kaarten. De scheidslijn tussen literatuur en non-fictie is daarbij dun. Dat is écht typisch Multatuli, die had er een hekel aan om in hokjes te denken. Hij hield van mengvormen.’ Maar als Rock een hedendaagse schrijver moet noemen die echt in de geest van Multatuli schrijft, is het even stil. ‘Poeh daar moet ik even over nadenken.’ Dan: ‘Ja, het blijft natuurlijk wel Multatuli...’
Later, aan het eind van het gesprek, komt hij er toch nog even op terug. ‘Vooruit: David Van Reybrouck.’

Klimaatcrisis? ‘Ik ben benieuwd naar een tegengeluid.’ (Maarten Keulemans de Volkskrant 29 september 2023, p. 4):
Terwijl de A12 vol staat met klimaatdemonstranten, verzamelt een andere groep zich rondom de Amerikaanse fysicus Steven Koonin. Er is geen crisis, zegt hij, in Nederland voor een lezing. Of goochelt hij met de cijfers? Een bezoeker: ‘Je weet als gewone burger niet goed wat er klopt.’

Gestripte cel toont levenslust (Maarten Keulemans de Volkskrant 15 juli 2023, Boeken & Wetenschap p. 21):
Wat doen levende wezens als je ze onttakelt tot ze niet meer zijn dan een soort machientje? Dan herpakken ze zich, en evolueren ze zich een weg uit de penarie. Een diepzinnige ontdekking, is het unanieme oordeel.
Evolutiebioloog en onderzoeksleider Jay Lennon van de universiteit van Indiana kan er nog steeds niet goed over uit. Pure levenskracht, daarvan was hij getuige in zijn lab. Een beetje zoals dat beroemde citaat uit de dinosaurusfilm Jurassic Park: ‘Life finds a way’, het leven vindt zijn weg wel. Uitkleden
Maar rijden – of eigenlijk evolueren – is wat de bacterie deed, beschrijft Lennons groep deze maand in vakblad Nature.

Geen weg terug (Maarten Keulemans de Volkskrant 29 oktober 2022, Boeken & Wetenschap p. 4-6):
Die ene meevaller - Duurzame kantelpunten
Neem auto’s, gaf de naar Schotland uitgeweken Nederlandse hoogleraar systeeminnovatie Frank Geels vorige maand als voorbeeld op een congres in Exeter. Wereldwijd werd de opmars van de elektrische auto aangejaagd doordat batterijen goedkoper werden. Het gevolg: meer investeringen van fabrikanten, dalende prijzen – en nog meer elektrische auto’s. Rond 2016 was er een omslagpunt, schetst Geels, ‘door zowel meer momentum van de nieuwe innovatie zelf als door de destabilisatie van de oude toestand’.
Dat is een wel erg vrije interpretatie van de harde natuurkunde waarop kantelpunten uiteindelijk zijn gebaseerd, vinden critici. Al was het maar omdat mensendingen zoals zonnepanelen, windmolens en duurzame investeringen zich niet gedragen als natuurkundige objecten zoals ijskappen of zeestromingen. En al was het maar omdat iemand het systeem toch een duw zal moeten geven, naar het kantelpunt.
Maar toch: zo bezien klinken kantelpunten ineens wel een stuk vriendelijker. Geen naderende storm, eerder bakens van hoop.

'Trip zet volume van bewustzijn harder' (Maarten Keulemans interviewt bewustzijnsonderzoeker Enzo Tagliazucchi de Volkskrant 14 april 2016, p. 11):
Lsd nemen is of je de volumeknop van het bewustzijn harder draait. Dat zegt bewustzijnsonderzoeker Enzo Tagliazucchi, verbonden aan het Nederlands Herseninstituut in Amsterdam. Hij is een van de initiatiefnemers van 's werelds eerste verkenning van het brein op lsd.
Wat doet lsd eigenlijk met een brein?
'Veel mensen denken dat je het brein kunt aan- en uitzetten, maar in werkelijkheid staat het nooit stil. Het is voortdurend bezig allerlei patronen van activiteit te creëren. Normaal gesproken worden die patronen onderdrukt. Maar het lijkt erop dat psychedelica die remming verminderen. Het gevolg is dat we de andere activiteitenpatronen die het brein genereert gewaar worden. We sluiten onze ogen en zijn in staat om met onze ogen dicht al die activiteit te zien.'
Dat klinkt nogal verheerlijkend: drugs maken het onderdrukte brein vrij.
'Ik vertel het graag zo. Veel mensen hebben het beeld dat drugs de werkelijkheid vervangen door een illusie. Maar de wereld die we normaal gesproken ervaren is óók een illusie. Het brein is voortdurend bezig onze waarneming te construeren. Je ziet bijvoorbeeld nooit de adertjes die voor je ogen zitten, of het trillen van je ogen, omdat je brein die informatie weg filtert. Wat een psychedelische drug dus doet, is de ene illusie vervangen door een andere. Het is lastig welke illusie 'echter' is. De illusie die de psychedelische ervaring creëert, komt in sommige opzichten dichter bij wat er gaande is in het brein.'
U schrijft in uw artikel dat de psychedelische ervaring en bewusteloosheid twee uitersten zijn van dezelfde, glijdende schaal.
'Ik stel het voor als de draaiknop op de radio: je draait de ene kant op en je hebt bewusteloosheid, je draait de andere kant op en je krijgt gewoon bewustzijn. En als je verder draait, krijg je iets wat lijkt op de psychedelische toestand. Verruimd bewustzijn, zou ik dat noemen.' En nu?
'Idealiter zou ik hierna minder bekende drugs bestuderen zoals mescaline en dmt (werkzame stof uit onder meer ayahuasca, red.). En dromen. Ik denk dat dromen overeenkomsten hebben met de psychedelische toestand. Dat zou prachtig zijn: het zou betekenen dat je, om iets van de psychedelische toestand te kennen, niet eens drugs hoeft te nemen, maar slechts hoeft te dromen.'

Het verlangen van Vivier (Alex Burghoorn de Volkskrant 21 februari 2020, p. V14-15):
Vijf redenen waarom je Claude Vivier live moet leren kennen
Van Arnhem tot Rotterdam klinkt de komende tijd het werk van de Canadese componist Claude Vivier. Het is een unieke kans om zijn kleine maar bedwelmende oeuvre live te leren kennen. V legt in vijf stappen uit waarom dat de moeite waard is.
Het is een van de toegankelijkste werken van Vivier. Met hun opname van Lonely Child in 1995 hebben pleitbezorger Reinbert de Leeuw en het Asko|Schönberg het oeuvre van Vivier aan een breed publiek gepresenteerd; een paar jaar later nog eens extra geholpen door een aflevering van de beroemde documentaireserie Toonmeesters van Cherry Duyns. Zo kan het dat Nederland een beetje Vivier-land is geworden.
3. Als ontdekkingsreiziger uit de jaren zeventig kwam hij bij zichzelf uit
Van Claude Vivier bestaat het beeld dat hij een reiziger-componist was, die zichzelf spiegelde aan Marco Polo. Kijk alleen al naar de titels van zijn stukken: Pulau Dewata – ‘eiland van de goden’ in het Indonesisch – is een hommage aan de bewoners van Bali, Zipangu blackblueblackblue%Shiraz verwijst naar een stad in Iran.
Vast staat dat zijn stops in Japan en Bali veel invloed hebben gehad, toch verplaatste de reislust zich naar binnen, vertelden zijn generatiegenoten jaren later. Zonder idee waar hij vandaan kwam, was Vivier op zoek naar wie hij was. Op die tocht laveerde hij tussen de twee kanten van zijn persoonlijkheid, die was getekend door de ‘katholieke scheiding Jezus Christus-en-de-Duivel’.

Kunst Paul Klee
Twee zwarte vruchten in een langgerekt landschap (Joke Hermsen De Groene Amsterdammer 27 januari 2022, p. 54-55):
Paul Klee was een bezielde kunstenaar, die in zijn werk de anima mundi, de wereldziel, wilde omarmen.
Vanaf 1912 sloot hij zich aan bij de door Kandinsky en Macke opgerichte kunstenaarsgroep van Der Blaue Reiter, die zich net als Klee zelf verzette tegen de steriliteit van academische kunst en de expressieve vermogens van volkskunst, niet-westerse kunst en kindertekeningen onderzocht. In een tekst bij de tentoonstelling van Der Blaue Reiter verdedigde Klee met verve het ‘primitieve gestamel van een kunst dat we misschien eerder in etnografische musea of thuis in de kinderkamer zouden aantreffen’, en naar een waarachtiger uitdrukking van menselijke ervaringen en emoties zoekt.

De twee soorten ervaringen waar Prigogine naar verwijst hangen samen met de kloktijd en de psychologische tijd van Claudia Hammond, de kloktijd en innerlijke tijd van Joke Hermsen, met Chronos en Kronos van H.P. Blavatsky, chronologische en psychologische tijd van Jiddu Krisnamurti en Rohit Mehta, de standaardtijd en psychologische tijd van René Meijer en met de relatieve en absolute tijd in het rapport ‘E i V’.

Hermann Broch boek Slaapwandelaars
De moderne mens volgens Hermann Broch (Jeroen Vanheste Civis Mundi Digitaal #8, november 2011):
Cultuurkritiek is even oud als onze cultuur. Van oudtestamentische profeten als Jeremia en Ezechiёl tot de grote ’arts van de cultuur’ Nietzsche en hedendaagse denkers als Sloterdijk: altijd is onze cultuur door filosofen en andere critici becommentarieerd en bekritiseerd. Het oordeel viel daarbij meestal niet erg gunstig uit. Socrates mopperde dat de jeugd van zijn tijd slechte manieren had en alleen in luxe geïnteresseerd was; "O tempora, O mores!" luidt de beroemde uitroep van Cicero; "Onze ouders, die reeds minder waren dan onze grootouders, hebben ons als nog meer verdorven in het leven geroepen, en wij zullen op onze beurt aan een geslacht het aanschijn geven dat nog gebrekkiger is", aldus Horatius; Petrarca klaagde dat hij in een totaal oninteressante tijd leefde; en ook Descartes beschouwde zijn tijdperk als een van verval.
De christelijke en joodse heilsverwachting
Het optimisme in De Slaapwandelaars komt behalve in het platonisme dus ook tot uitdrukking in de christelijke symboliek. We zagen al dat het laatste woord in de roman voor de apostel Paulus is, terwijl ook de apocalyptische symboliek een element van optimisme bevat. Hoewel de eindtijd en de Apocalyps uiteraard vol chaos en geweld zijn, vormen deze immers tevens de opmaat tot een terugkeer van de Verlosser en de komst van het hemelse Jeruzalem. Impliciet in alle apocalyptische symboliek is dan ook altijd de overtuiging dat na deze verschrikkingen een betere tijd aan zal breken.

René Meijer De Ether Bestaat!
DEEL I: Methode en Wetenschap – A Methodische Vooroefeningen
Inleiding
11: We kunnen er natuurlijk ook de filosoof René Descartes (1596-1650) bijhalen met zijn methode die er veel op lijkt, en de filosofen I. Kant (1724- 1804) voor de dualiteit en G.W.F. Hegel (1770-1831) voor het idee van these tegenover antithese om tot een synthese te komen, we kunnen S. Freud (1856-1939) raadplegen voor de analyse en F. Nietzsche (1844-1900) voor de zelfverwerkelijking, maar dan zijn we met het bouwen van één huis met meerdere bouwmeesters bezig.

De man met de grote ziel (Wilma de Rek de Volkskrant 15 juli 2023, Boeken & Wetenschap, p. 2-5):
Vandaag is het honderd jaar geleden, dat Louis Couperus de grootste schrijver van Nederlandoverleed. In zijn enorme oeuvre draait alles om de ziel, die hij zag als de essentie van het leven, datgene wat blijft. Is zijn eigen ziel nog ergens te vinden? De Volkskrant gaat op zoek.

Het uur U van Pieter Omtzigt (Frank Hendricks de Volkskrant 17 augustus 2023, katern Zaterdag p. 12-15):
Niet Omtzigt ging onderuit, maar het CDA. ‘De partij heeft mij verlaten’, zei hij al kort na zijn vertrek.
Het Kamerlid zal zijn politieke overlevingsdrift en ervaring volop nodig hebben als hij zich gaat mengen in de verkiezingen. De val van het kabinet-Rutte IV heeft ook hem overvallen. In juni gaf hij nog een toespraak in Leeuwarden waarin hij aangaf ‘stap voor stap’ te willen werken aan zijn standpunten en beweging. ‘Dat gaat even duren. We willen het grondig aanpakken. Daar vraag ik begrip voor.’

Mijn ego en ik (en de anderen) - (Lisette Thooft 14 april 2021):
Freudiaanse ego
Het freudiaanse ego is een ander concept: dat heb je nodig om te bemiddelen in het spanningsveld tussen je geweten, het superego, en je basale overlevingsdriften, het id. Het superego kun je niet missen want dan word je een gewetenloze schurk, en het id wil je ook niet kwijt want dan ga je in een hoekje liggen sterven. Die twee zitten je hele leven als een soort duiveltje en een engeltje op je schouders en fluisteren je in: pak lekker wat je wilt! Nee, nee, gedraag je! En het ego moet daartussen schipperen en bepalen wat je uiteindelijk doet.
Antroposofie
Ook in de antroposofie heeft het ‘ik’ een gunstige betekenis, als het element dat mensen onderscheidt van dieren. Het is onze geestelijke kern, dat wat ons in staat stelt lief te hebben, idealen te koesteren, en een levenslange leerweg te gaan van innerlijke ontwikkeling en spirituele groei.
Barry Long
Mijn westerse spirituele leraar Barry Long sprak van my beautiful ego – dat is de impuls die mij doet drinken als ik dorst heb, legde hij uit, die mij in leven houdt zolang mij leven is gegeven. Voor Long is de boosdoener het ‘zelf’ of preciezer zelfzucht, meer willen hebben dan je nodig hebt. Maar diep in meditatie gaan noemde hij going into me.

Stress (Lisette Thooft de Volkskrant 1 augustus 2020 Opinie p. 21):
Eindelijk aandacht in de Volkskrant voor het immuunsysteem, ‘Vijf tips om de afweer te versterken’. De natuurlijke afweer is onze eerste, beste, goedkoopste en veiligste barrière tegen virussen en alle andere ziekten en aandoeningen. Ik miste nog stressverwerking en stressreductie in het rijtje tips. De relatie tussen stress en vatbaarheid voor ziekte is overvloedig aangetoond in wetenschappelijk onderzoek. En er is zoveel dat je kunt doen om emoties en spanningen te verwerken en een basishouding van ontspanning en acceptatie te kweken. Lichaamsbewustzijn is een van de belangrijkste pijlers onder een robuuste gezondheid. Alle soorten lichaamswerk helpen daarbij.

The Esoteric J. Robert Oppenheimer by Manuel García, Jr.:
- We dream of travels throughout the universe: is not the universe within us? We do not know the depths of our spirit. The mysterious path leads within. In us, or nowhere, lies eternity with its worlds, the past and the future. - Novalis (Georg Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg, 1772-1801)
- The true philosophical Act is annihilation of self; this is the real beginning of all Philosophy. - Novalis (1772-1801)

Was Louis Couperus een ingewijde in de esoterie?
De Tilburgse schilder Marc Mulders afficheert zichzelf nadrukkelijk als katholiek kunstenaar, wat opmerkelijk genoeg zijn doorbraak in de hoogste regionen van de kunstwereld niet heeft verhinderd. Maar onlangs liet hij zich uitschrijven uit de rooms-katholieke kerk. „Onze Lieve Heer heeft jou en mij een geweten gegeven om naar te handelen. Dat heb ik met mijn uitschrijven gedaan. De schaamte werd me te groot”, zegt hij in een interview in Volzin.
De directe aanleiding was, net zoals bij de Nijmeegse ethicus Jean-Pierre Wils, die zich in januari liet uitschrijven, de affaire-Williamson. Ongepast, vindt Mulders, dat de paus de excommunicatie van deze ultraconservatieve, Holocaust-ontkennende Pius X-bisschop heeft opgeheven. Maar ook het ’wegjagen’ door de paus van aidslijders en homoseksuelen stuit de kunstenaar tegen de borst.

Door de eeuwen heen zijn er auteurs die een patroon in hun boeken verwerken. Auteurs die ook in het rapport ‘E i V’ worden besproken zijn: Louis Couperus, René Descartes, Euripides, Willem Frederik Hermans, Frans Kellendonk, Marx en Engels, Harry Mulisch, Plato, Jean-Jacques Rousseau, Shakespeare en Barbara Tuchman.

‘Ja, we hebben buitengewone technologie maar fundamenteel zijn wij niet snuggerder en staan we niet meer in contact met de fundamenten van het menselijk bestaan. Op veel manieren hebben mensen in Cicero’s tijd juist dieper nagedacht. Ja, er zijn die fantastische sociale media en het internet, maar waarvoor gebruiken we ze? Voor poep. Grote, onontkoombare poep! Dat niet eens: uitvergrote poep. Een tsunami aan poep die op onze hoofden neerkomt. Poep-ideeën. Dát is waarom ik dit boek wilde schrijven. Dáárover gaat het. Over het feit dat we alleen maar meer idiotie mogelijk maken. De idioot is machtiger dan ooit. We hebben de idioot almachtig gemaakt. De idioot zit in het Witte Huis!’ ‘Het eindigt altijd in rampspoed’ (Sander Pleij interviewt Robert Harris Volkskrant 23 november 2019 Boeken p. 7-9)

Volgens het open individualisme bestaat er slechts één allesomvattende identiteit. Het idee dat de grenzen tussen personen metafysisch significant zijn, wordt verworpen. De term is bedacht door filosoof Daniel Kolak,[11] al bestaat deze visie al sinds de tijd van de Upanishaden; tat tvam asi (gij zijt dat) is een voorbeeld. Beroemde aanhangers van dit idee zijn o.a. de soefi Aziz al-Nasafi, Averroes, Arthur Schopenhauer,[28] mysticus Meher Baba, Alan Watts,[29] evenals enkele natuurkundigen: Erwin Schrödinger,[30] Freeman Dyson[31] en Fred Hoyle.[32]

De Levensboom (Omraam Mikhaël Aïvanhov boek Angels and other Mysteries of The Tree of Life of G.A. Barborka boek Het Goddelijke Plan, p. 91) wordt ook gebruikt om de hemelse hiërarchie, de engelenleer van Dionysius tot uitdrukking te brengen. In een visioen nam Hildegard van Bingen ook de engelenscharen, de goddelijke sferen waar.

G. Barborka boek Het Goddelijke plan menswording en evolutie Deel 2
HOOFDSTUK IX DE LEER VAN DE RONDEN - 3. De Verhouding tussen Ronden en Sferen (p. 448):
Op iedere bol van de keten zijn zeven openbaringen van vuur, waarvan de eerste in zijn geestelijke hoedanigheid overeen zal komen met de laatste openbaring op de direkt daaraan voorafgaande planeet [bol]: het proces is, zoals u zult begrijpen, precies andersom op de tegenovergestelde boog. De myriaden specifieke openbaringen van deze zes universele elementen zijn op hun beurt slechts de zijtakken, takken of twijgjes van de ene, oorspronkelijke 'Levensboom’. (Brieven van de Meesters aan A. P. Sinnett, 100,101).

G. Barborka boek Het Goddelijke plan menswording en evolutie Deel 1
HOOFDSTUK VI DE ZEVENVOUDIGE WET - de Zeven Beginselen (p. 249):
De geestelijke hoedanigheid ervan zal gelijk zijn aan die, welke het vuur had op de bol, die aan de onze vooraf ging op de dalende boog; de tweede bol op de stijgende boog zal in hoedanigheid overeenkomen met de voorlaatste bol op de dalende boog, enz. Op elke bol van de keten zijn zeven openbaringen van vuur, waarvan de eerste vergelijkbaar is, wat de geestelijke hoedanigheid ervan aangaat, met de laatste openbaring op de voorgaande planeet: het proces is dan tegengesteld, zoals u zult begrijpen, aan dat op de tegenover liggende boog. De myriaden van specifieke openbaringen van deze zes universele elementen zijn op hun beurt slechts spruiten, takken of twijgen van de ene oorspronkelijke 'Levensboom’. (Brieven van de Meesters aan A. P. Sinnett, 100,101).

Kees Voorhoeve: De Oerbron (Daiviprakriti) is de oneindige eeuwige werkelijkheid die alles overstijgt en tegelijkertijd de Bron is van alles wat bestaat. De Oerbron is op 'niets' gericht, het is zo leeg van iets en tegelijkertijd zo van alles. Hoe kan uit dit 'niets' iets ontstaan? In de Kabbalistische traditie wordt de Oerbron Ein Soph genoemd dat 'zonder grens' betekent. CHRISTUS IN DE STERREN
INLEIDING
Deze studie laat zien wat de Bijbel zegt over sterrenbeelden. Waartoe de sterrenbeelden dienen en welke Bijbelse betekenis er in sterrenbeelden (Dierenriem) ligt. Gods Woord maakt duidelijk dat de hele schepping “spreekt” over God. Dit komt onder andere naar voren in Romeinen 1: 18 – 20.
Tweede decade: Pegasus (het gevleugelde paard)
Pegasus is een paard met vleugels. De betekenis van deze Latijnse naam is onbekend. Deze naam is gaan fungeren als eigennaam van dit beest. De naam is afkomstig uit de Zodiac van Denderah, waar de afbeelding gelijk is. Onder die afbeelding staan twee karakters: Pe en Ka (peka of pega). Peka is in het Hebreeuws “voor(naam)ste” of “eerste”(?) en Sus = = paard. Het belangrijkste paard.
Het paard heeft vleugels en vliegt naar de hemel.

Het gaat er om dat we ons weer met de natuurlijke eenheid, de oerbron verbinden. Het volmaakte getal 10 (1 + 2 + 3 + 4) wordt in de metafysische wereld verzinnebeeld door de 4 of de TETRAKTIS. Het laat zien dat er aan de wereld van de eeuwig wederkerende verschijnselen (Aldous Huxley: ‘perennial’, Friedrich Nietzsche: ‘ewige Wiederkehr’, een eeuwige natuurlijke ordening, een blauwdruk zevenvoudige samenstelling van de mens), het mystieke factorelement (x), een bepaalde natuurconstante? aan ten grondslag ligt. De Triade vormt de natuurlijke eenheid 'Ruimte, Materie en Tijd' en de Tetrade vormt de natuurlijke selectie. Bij levensprocessen gaat het om de natuurlijke eenheid en de natuurlijke selectie, namelijk om de Weltstoff van Teilhard de Chardin, de memen van Richard Dawkins, de geest-substantie Swabhâva (Mind stuff) in de Theosofie. Bij de natuurlijke selectie gaat het primair om de context Uw wil geschiede. Richard Dawkins heeft gelijk wanneer hij stelt dat het bij levensprocessen om natuurlijke selectie gaat. Het mechanisme achter het aanpassingsvermogen van de mens aan zijn omgeving is al millennia bekend.
(x) Het getal zeven, als een samenstelling van 3 en 4 (de Wet van Zeven, de Triade en Tetrade, Trivium en Quadrivium), is dus het factorelement in elke oude religie, omdat het het factorelement in de natuur is. Zeven is het grondtal van het gemanifesteerde heelal (Purucker).

Het boek H.P. Blavatsky Een introductie tot De Geheime Leer en de samenvatting van Robert Bowen laten zien hoe 135 jaar geleden het magnus opus van H.P. Blavatsky tot stand is gekomen. Het in haar oeuvre verborgen balansmechanisme is nog hoogst actueel. In haar oeuvre wordt het slavernijverleden van de mensheid uitgebreid toegelicht.

Het microkosmos/macrokosmos concept legt voor de Renaissance de centrale plaats van de mens in de schepping vast, uitgedrukt in de versregels: "Niets is wonderbaarlijker dan de mens…", als een echo doorheen de eeuwen, van Euripides over de Middeleeuwen tot bij Shakespeares Hamlet.

De Spiltijd was de periode van de Boeddha, Socrates, Confucius en Jeremia, van de mystici van de Upanishads, van Mencius en Euripides. In de Spiltijd bereidden geniale spirituele en filosofische denkers de weg naar een volkomen nieuw soort menselijke ervaring. De ervaring van transformatie. De transformatie die werd aangegeven door de Tao, door de Boeddha, de Upanishads en door de Kenosis hebben wij nog niet begrepen. We zijn blijven hangen in de angsten van de Middeleeuwen, zoals in de doodsangst, nog steeds aanwezig in de Islam en het Christendom. Tijdens de Spiltijd ontdekte men de verinnerlijkte en directe kennis van het goed geordende leven dat gericht is op het goddelijke. De ervaring van het lijden moest leiden tot het erkennen van het lijden van de ander.

Op de microkosmos aarde zijn Geestkunde, Zielkunde, Natuurkunde en Kunst een weerspiegeling, vormen een complementaire polariteit van de macrokosmos, de vier fundamentele krachten . Door de boekdrukkunst kwam in de tijd van Luther de Bijbel ter beschikking van de massa. Internet is nu een weerspiegeling, de manifestatie van het informele circuit (facebook, instagram en twitter), de achterkamertjes in de politiek, maar ook van het formele circuit E-learning. De sleepwet is een product van de achterkamertjes politiek.

De eerste slaafgemaakten in Manhattan
Twee stroppen, ‘welcke byde braken’ (Leendert van der Valk De Groene Amsterdammer 17 augustus 2023, p. 30-33):
De eerste slaafgemaakten kwamen op 29 augustus 1627 aan in Nieuw Amsterdam (New York), zo blijkt uit onderzoek van historicus Jaap Jacobs. Die exacte datum en toedracht werpen nieuw licht op het slavernijverleden van de Nederlandse kolonie. ‘Zo wordt de zwarte geschiedenis van New York invoelbaar gemaakt.’

Kalebas van het plengoffer (Maria Markelo de Volkskrant 18 januari 2023, p. V7):
Een winti-ritueel maakt elk jaar onderdeel uit van de herdenking van de slavernij. De religie ontstond tijdens de slavernij en was twee eeuwen lang verboden. Na al die jaren van onderdrukking bloeit de godsdienst op, net als het debat over wat de ware winti is.
Veerkrachtige voorouders
Zendelingen en de overheid hebben die geestelijke ontwikkeling van de voorouders proberen te vernietigen door allerlei wettelijke bepalingen en sancties. En door hen te bekeren tot het christendom. Dat de winti en andere in slavernij gevormde religies er nog steeds zijn, toont dus de de veerkracht van de voorouders. Tegelijkertijd heeft de religie tot op de dag van vandaag met de gevolgen van die onderdrukking te maken.

Om de rol van Poetin in Oekraïne beter te leren begrijpen is het voor Nederland van belang op de rol, die Bouterse in Suriname heeft gespeeld diepgaand te reflecteren.
Op 29 november 2019 werd Desi Bouterse door de Surinaamse krijgsraad bij verstek veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar voor medeplichtigheid aan moord wegens zijn aandeel in de Decembermoorden (1982). Op 30 augustus 2021 werd zijn veroordeling tot twintig jaar gevangenisstraf in verzet bekrachtigd, hierna is hij in hoger beroep gegaan. In beide gevallen is niet overgegaan op gevangenneming, waarover zorgen zijn dat dit niet zonder een gewelddadige confrontatie kan worden uitgevoerd.

Cultureel omnivoor (Herien Wensink interviewt Jörgen Tion A Fong Magazine Volkskrant 2 juli 2022, p. 12-19):
Als nieuwe directeur van De Kleine Komedie wil Jörgen Tion A Fong de horizon van het cabaretpodium verbreden. Dat betekent een nieuwe generatie artiesten en een mix van genres op het podium. ‘Ik wil laten zien dat cabaret meer is dan kleinkunst en stand-upcomedy’. De Kleine Komedie serveerde deze week een gratis maaltijd voor alle Amsterdammers, in het kader van Keti Koti, de viering van de afschaffing van de slavernij in Suriname.

Mens was altijd oorlogszuchtig (Cor Speksnijder de Volkskrant 19 december 2017, p. 25):
Volgens recent Amerikaans onderzoek raken oorlogen tegenwoordig net zoveel mensen als vroeger. Maar er is veel kritiek op de studie. Zo zou het rekenmodel niet deugen en is er geen verklaring voor waarom mensen vechten.
Antropoloog Rahul Oka van de Universiteit van Notre Dame (Indiana, VS) komt samen met enkele collega's in PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences) tot een andere conclusie. Na het bestuderen van 430 gewapende conflicten over de hele wereld - van een conflict in China van 2.500 voor Christus tot de Irakoorlog - stelt Oka dat samenlevingen nu even gewelddadig zijn als vroeger. 'We zijn niet beter af dan vroeger. We kunnen onszelf niet op de schouder slaan', zegt Oka.
De Canadees-Amerikaanse hoogleraar psychologie Steven Pinker, die het standpunt huldigt dat de wereld in de loop der geschiedenis een veiliger plek is geworden, moet van Oka's rekenwerk niet veel hebben. Hij laat weten weinig waarde te hechten aan de wetmatigheden die de onderzoekers hebben ontdekt. 'Het universum wordt niet geregeerd door een mysterieuze wet die een verband aanbrengt tussen groepsomvang en aantallen slachtoffers.' Volgens Pinker bieden Oka en zijn collega's geen antwoord op de vraag waarom mensen vechten en wat de invloed is van ecologie, sociale normen, technologie en andere factoren.
Ook Johan van der Dennen, senioronderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen, is niet overtuigd door de conclusies uit de studie. Toch spreekt hij van een belangrijke bijdrage aan het wetenschappelijk debat, omdat Oka het midden houdt tussen 'extreme posities'.

Erasmusprijs 2023: Trevor Noah
Geboren als een misdaad (Fred de Vries De Groene Amsterdammer 16 november 2023, p. 108-111):
In een door apartheid verdeeld Zuid-Afrika was bastaardkind Trevor Noah een buitenstaander. Maar juist dat anders-zijn zette hij later in als comedian. Deze maand ontvangt hij de Erasmusprijs.

De geopolitiek is terug, ook in Europa (Joschka Fischer de Volkskrant 5 november 2015 p. 24):
Met de Russische invasie en annexatie van de Krim en de daaropvolgende oorlog in oost-Oekraïne heeft Vladimir Poetin overduidelijk gemaakt dat hij geen intenties heeft de onschendbaarheid van grenzen en het primaat van internationale juridische normen te respecteren.
De terugkeer van de geopolitiek houdt in dat de fundamentele keuze waar Europa in de 21ste eeuw mee te maken krijgt die tussen zelfbeschikking en externe dominantie zal zijn. Hoe Europa deze vraag beantwoordt, zal niet alleen zijn eigen lot bezegelen, maar dat van het gehele Westen.

Ivo op zondag (17 maart 2024 NPO2):
Het Boekenweekgeschenk komt van maar liefst zes auteurs: de hele familie Chabot. Hoe ziet hun zondagochtend eruit? Jane Goodall staat in de Galerij der Groten. Zij wordt dit jaar 90 jaar. Tevens is er een tentoonstelling over haar en haar werk in Den Haag: Jane Goodall Reasons for Hope. In de studio spreekt Ivo Judith de Leeuw, een streetartist die over de hele wereld muurschilderingen maakt. Zij vertelt over haar jeugd, haar bezoek aan het Paleis op de Dam als gast van de koning, en over haar persoonlijke betrokkenheid bij een kunstwerk in Rotterdam.

Ivo op zondag (Ivo Niehe 26 november 2023, NPO2):
Herman van Veen beleeft binnenkort zijn 600e (!) voorstelling in Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. Ivo sprak hem uitgebreid in zijn geliefde theater aan de Amstel in Amsterdam. Carel Kraayenhof en zijn vrouw Tirza laten de kijkers genieten van hun zondagochtendgevoel. Ze vertellen over het benefietconcert voor het Prinses Máxima Centrum op 17 december. Verder een reportage over kunstenaar Henk Helmantel. En de uitreiking van de Cultuurfondsprijs van 100.000 euro vindt plaats in aanwezigheid van koningin Máxima.
Ivo bespreekt vervolgens met Evi Hanssen haar boek TRAAG NAAR DE hEMEL.

Ivo op zondag (Ivo Niehe 11 juni 2023, NPO2):
Deel twee van de zondagochtend van de 91-jarige Jan Terlouw. Terlouw neemt ons mee op zijn boerderij in het Gelderse Twello. Na 60 jaar huwelijk met zijn vrouw Alexandra, die een aantal jaar geleden is overleden, woont hij nu samen met Annette. Te gast in de studio is actrice Hadewych Minis. Ivo bespreekt haar veelzijdige carrière maar ze is te gast omdat ze een van de ambassadeurs is van het Nationaal Theaterweekend. Ze vertelt over het belang van dit weekend en waarom het is ontstaan. In de galerij der groten wordt zanger Charles Aznavour uitgelicht.

Ivo op zondag (Ivo Niehe 4 juni 2023, NPO2):
Een portret van kunstenaar Jeroen Henneman. Ter gelegenheid van zijn 80e verjaardag verschijnen er drie boeken en is er een grote tentoonstelling in Bergen. In de Galerij der Groten een geactualiseerd gesprek met Sarah Ferguson, ex van prins Andrew. Waarom kiest zij voor het buiten beeld blijven tijdens alle reuring rond Buckingham Palace? En de zondagochtend thuis van Jan Terlouw en zijn nieuwe geliefde Anette.

‘Nederland is als een verliefdheid die maar blijft duren’ (Menno van Dongen de Volkskrant 14 juli 2020):
Tv-presentator Evi Hanssen (41) laat in de serie Help, mijn borsten staan online de donkere kanten van het internet zien. Gaat ze nu anders om met sociale media?
‘Maar als ik eerlijk ben: ik ben zó graag in Nederland. Nederland is als een verliefdheid die maar blijft duren. Ik heb de hartelijkheid en energie gemist tijdens de lockdown. Ik hou niet van de valse bescheidenheid die je vaak ziet in Vlaanderen en ben directer dan de gemiddelde Belg. Wel houd ik van de Vlaamse beleefdheid. Ik probeer het te combineren: ik zeg wat ik vind, op een aangename manier. Ik kan echt niet kiezen.’

Evi Hanssen TRAAG NAAR DE HEMEL:
Toen Arlette Jacobs, de moeder van Evi Hanssen, te horen kreeg dat ze nog maar beperkte tijd te leven had, besloot ze om heel bewust toe te leven naar een zacht levenseinde. Terwijl Arlette steeds zieker werd, blikten moeder en dochter samen terug op het leven, beleefden ze ontelbare mooie momenten en namen ze intens afscheid. Sterk en kwetsbaar tegelijk beschrijven Evi en Arlette hoe ze omgaan met de naderende dood. Hoe er naast verdriet en pijn ook veel schoonheid, liefde en luchtigheid kan schuilen in die laatste levensfase. En hoe je ook na de dood je dierbaren kunt helpen in hun rouwproces.

‘Er wordt veel meer gestemd op basis van impulsen die de hele tijd veranderen’ (Jarl van der Poel interviewt Jan Bank de Volkskrant 30 november 2023, p. 18-19):
De verkiezingsuitslag is voor historicus Jan Bank, die komende week de Kees Fens-lezing houdt, een bewijs van de ‘geheel veranderde verhoudingen in Nederland’ en een voorlopig hoogtepunt van de individualisering. ‘Er zijn buiten de politiek nauwelijks nog leiders naar wie we luisteren.’

Dwarsdenker (Jarl van der Poel interviewt Joke van Leeuwen Volkskrant Magazine 10 juni 2023, p. 12-19):
Een vrouw zou niet zo reageren, denkt u?
‘Jawel, maar ik weet dat deze specifieke man zich ook op andere gebieden zo gedraagt. Maar er zijn zeker ook jaloerse vrouwen. Ik ben helemaal niet zo van het groepsdenken.’ U had het eerder over het palet van vijf dat u gebruikt bij het schrijven: stijl, ervaring, onderzoek, observatie en verbeeldingskracht. Hoe lag die verhouding bij het schrijven van dit boek over gaslighting?
‘Het was vooral veel observatie en ervaring. Ik heb ook mijn verbeeldingskracht gebruikt, want dit is zeker niet letterlijk mijn eigen verhaal.’ Ik denk dan: man, er is wel iets anders hier dat bedreigend is in Antwerpen, met al die aanslagen vanwege de drugshandel. Het is uiteindelijk een gebrek aan inlevingsvermogen. Daarom denk ik ook dat het zo belangrijk is voor een romanschrijver om over iedereen te schrijven. Dat traint het inlevingsvermogen.’
Ziet u dat gebrek aan inlevingsvermogen alleen bij nationalistisch rechts, of ook aan de andere kant van het politieke spectrum?
Soms moet je ergens tegenaan beuken. Maar, en dit is volgens mij belangrijk, als jij echt zeker weet dat jij de goede bent en de ander de kwade, kom je ook nergens. Je moet altijd proberen te begrijpen waarom die ander moeite heeft met verandering.
Ik weet hoe de dialogen in zo’n relatie gaan, want ik heb die dialogen zelf aangehoord. En ik kan mij de verwarring herinneren. Wat is hier toch aan de hand? Waarom zegt deze man dit? Waarom doet hij dit? Heel veel mensen zeggen in zo’n situatie: ga dan weg, maar ik denk dat veel vrouwen dat moeilijk vinden.

Choreograaf Hans van Manen: ‘Bij alles komt altijd erotiek kijken, omdat ik van mensen hou’ (Annette Embrechts interviewt Hans van Manen 5 juni 2023, p. V4-6):
Slavist en balletliefhebber Sjeng Scheijen schreef op uitnodiging van Hans van Manen een biografie over de 90-jarige choreograaf. Wat vinden biograaf en onderwerp van hun samenwerking en het resultaat?

Journalist en columnist Marcia Luyten schrijft in haar boek ‘Democratie is niet voor bange mensen’ over de opwarming van de aarde, toenemende ongelijkheid en het wantrouwen in de politiek.
En de wereldberoemde choreograaf Hans van Manen maakte maar liefst honderdvijftig balletten en zijn werk is nog steeds immens populair. Hij is nu 90 en in zijn nalatenschap ontbrak nog een indrukwekkende biografie. Van Manen vroeg historicus Sjeng Scheijen of hij deze wilde schrijven. De meester en zijn biograaf zijn beiden te gast.
In Hugo de Jonge komt het allemaal samen. In Hugo en zijn Masterplan (Marcia Luyten de Volkskrant 21 februari 2023, p. 2):
De Rijksbouwmeester en zijn voorgangers zullen opgetogen naar Hugo de Jonge hebben geluisterd, toen die in Buitenhof zijn Woningwet uiteenzette. Hij wil wat zij al vijftien jaar willen: dat Den Haag weer stevig de regie voert.

CDU moet zich niet aan radicaal-rechts spiegelen (Ton Nijhuis de Volkskrant 14 februari 2020 p. 23):
Wat heeft de CDU nodig nu ‘AKK’ zich heeft teruggetrokken? Een voorzitter die bindt en visie biedt op de toekomst van Duitsland, vindt Ton Nijhuis van het Duitsland Instituut.
Moderator
Naast integreren moet de nieuwe partijvoorzitter ook kunnen bezielen. Merkel stond voor een ‘post-heroïsche politiek’, waarin de kanselier geen charismatisch leider is, maar eerder een moderator die telkens compromissen tussen betrokken partijen moet zien te smeden. Dat is noodzakelijkerwijs een politiek van hier en nu, gericht op de problemen die zich aandienen, op crisismanagement. Deze ontbeert het grotere verhaal.
Het gaat erom perspectieven voor de toekomst te formuleren, waartoe leden en kiezers zowel in het westen als in het oosten zich voelen aangetrokken.

In 1965 liep ik stage op de engineering afdeling van het hoofdkantoor van AKZO in Arnhem. Op de Leergang Bedrijfskunde, die ik in de periode 1978 - 1980 in Arnhem volgde, werd het vakgebied psychologie gegeven door professor A.F.G. van Hoesel, hoofd van de psychologische dienst van AKZO. Om algemene intelligentie, het vermogen zich aan nieuwe situaties adequaat aan te passen, verwees van Hoesel naar de g factor ontwikkelt door Charles Spearman en de 'tweefactor-theorie' van Louis Leon Thurstone. De factoranalyse is later door het drie-dimensionale model van de intelligentiestructuur van J.P. Guilford en de ontwikkelingsbedrijfspsychologie van Philip E. Vernon verbeterd. Volgens de experimenten van David Krech ('Brain chemistry and adaptive behavior') zouden zelfs door milieu-omstandigheden blijvende fysische veranderingen kunnen optreden. Het gaat waarschijnlijk in veel sterkere mate dan men voorheen heeft vermoed om een wisselwerking tussen erfelijke en milieufactoren ('Nature-Nurture-debat'). Volgens de syllabus van A.F.G. van Hoesel bestaat een bedrijf uit een sociaal systeem en een technisch economisch systeem. Of met andere woorden tegen de achtergrond van de interdisciplinaire samenwerking binnen organisaties wordt een organisatie wel een economisch-sociaal-technisch systeem genoemd. J.P. Guilford integreert in het drie-dimensionale model 4 en 2 keer 6 dimensies, dus niet minder dan 144 verschillende begaafdheidsaspecten.

Wederkerigheid (golf-deeltje dualiteit) is analoog aan het begrip periodiciteit in de esoterie. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ borduurt voort op de dissertatie Liefde, solidariteit en recht: een interdisciplinair onderzoek naar het wederkerigheidsbeginsel van Dorien Pessers (de Volkskrant 18 december 1999). De economy of regard van Avner Offer komt met het wederkerigheidsbeginsel van Dorien Pessers overeen. Door met de keerzijde van de medaille rekening te houden kunnen problemen gemakkelijker worden opgelost en komt synthese dichterbij.

Elitair of Bestuurlijke elite: ben je van de kwaliteit of van de privileges? (Marjan Slob de Volkskrant 22 december 2016, p. 26):
Al in de eerste zin van Over de democratie in Amerika (1840) beschrijft Alexis de Tocqueville wat hem treft als het funderende principe van deze jonge democratie: de standsgelijkheid. In Amerika is het gelijkheidsbeginsel dat de Franse revolutionairen zo bloederig afdwongen echt in praktijk gebracht.
Mensen uit de Top 200, als jullie dat elitevijandige klimaat willen doen keren, maak dan duidelijk dat je op grond van je kwaliteiten tot de elite behoort - en schud die afgunstige blikken verder maar gewoon af. 'De mens raakt niet vernederd door het gebruik van de macht (...) maar door het gebruik van een macht die hij onrechtmatig acht', merkte Tocqueville al op.
Mensen uit de Top 200, als jullie dat elitevijandige klimaat willen doen keren, maak dan duidelijk dat je op grond van je kwaliteiten tot de elite behoort - en schud die afgunstige blikken verder maar gewoon af.
Maar als jullie stiekem zijn gaan geloven dat er voor jullie andere regels gelden dan voor het gewone volk, dan kennen jullie elkaar privileges toe. Dan installeren jullie weer standsverschil.
Daar leek het verdacht veel op toen jullie bonussen verdeelden terwijl de rest van de maatschappij bloedde. Zo'n soort elite verdient de volkse woede. Dus bestuurlijke elite: ben je van de kwaliteit of van de privileges? Laat maar zien.

Denker des Vaderlands Marjan Slob 2023:
Onder het motto ‘ruim denken’ ga ik graag met anderen – denkers, dromers, kunstenaars, beslissers, piekeraars, levensgenieters – onderzoeken wat het betekent om met elkaar ons leven op aarde te delen. Ik kies daarbij grofweg drie invalshoeken:
· Politieke ruimte
· Fysieke ruimte
· Geestelijke ruimte
Een dringende vraag is hoe we vanuit onze enorme mentale ruimte ‘op aarde kunnen landen’, om met Bruno Latour te spreken. Hoe je voor de aarde kunt zorgen. Hoe je de grond onder je voeten lief kunt hebben.

André Klukhuhn De vreemde lus Over bewustzijn en het verbond tussen wetenschap, kunst, filosofie en mystiek
Salomo Friedlaenders belangrijkste filosofische werk Schöpferische Indifferenz dateert uit 1918 en hij betoogt daarin dat de mens van de toekomst een toestand moet nastreven waarin, als bij twee contrapuntische melodielijnen, alle tegenstellingen samenkomen zonder dat ze worden opgeheven, maar in het individu in een gespannen synthese worden ondergebracht. Hierdoor zou de mens het hoogste stadium van ‘Engel’ ofwel van het goddelijke in zichzelf kunnen bereiken en, onder andere door het gebruik van superieure humor, boven het individuele uitstijgen.

Jan Terlouw ZIJ DIE NA ONS KOMEN (Eerste John Rawlslezing, 26 oktober 2012) en de ‘Sluier van onwetendheid’ (veil of ignorance)
Sinds ongeveer het midden van de vorige eeuw doet zich een nieuw probleem voor: we vragen meer van de aarde dan die kan leveren. Steeds als een probleem een relatie heeft met menselijk handelen, moet de vraag worden gesteld hoe rechtvaardig dat handelen is. Dat geldt dus ook voor het menselijk handelen dat leidt tot uitputting van de aarde. Daarbij gaat het om nu levende mensen die misschien door die uitputting zwaarder worden getroffen dan anderen, maar zeker zijn ook in het geding de rechten van nog ongeborenen. Zij zullen het straks met minder natuurlijke rijkdommen moeten doen dan wij. Past onze handelwijze, als het gaat om die aardbewoners van de toekomst, in de theorie van rechtvaardigheid van John Rawls?

Wat is bewustzijn? Het bewustzijnsbegrip door de eeuwen heen in filosofie en psychologie. Deel 1 (Hans Komen Civis Mundi Digitaal #40 oktober 2016):
De fenomenologie
Pragmatisme, neopositivisme, levensfilosofie zijn uiteenlopende kritische reacties op Kant. In nog grotere mate is dit het geval voor de fenomenologie. In de 20ste eeuw wordt vooral vanuit deze hoek kritiek geuit op het rationalisme. De Duits-Oostenrijkse filosofen Husserl, de grondlegger van de fenomenologie, en Heidegger betogen dat het rationalisme de relatie tussen mens en wereld veel te intellectualistisch opvat.
Evenals Husserl gaat Heidegger gaat uit van onze leefwereld, ons menselijk bestaan in de wereld Daarom wordt hij een existentie-filosoof genoemd of existentialist, evenals Karl Jaspers, Gabriël Marcel, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. Alleen de visie van Sartre wordt besproken in deel 2, omdat bij hem evenals bij Husserl het begrip bewustzijn expliciet aan de orde komt.

Wacht ons een nieuwe catastrofe? Hoe de geld- en graaicrisis terug te dringen (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #34 december 2015):
Toelichting op het Übermensch-idee en ideaal als ‘Caesar met de ziel van Christus’
“Terwijl Jezus zoals Boeddha zich onderscheidde door een andere manier van handelen, onderscheidden de christenen zich alleen door een ander geloof.” Jezus leerde dus een verlichte manier van leven, een levenswandel en levenspraktijk om op aarde in de hemel te kunnen leven zoals hij, volgens filosoof Karl Jaspers in Nietzsche und das Christentum (Ned vertaling Leonardo en Nietzsche, p 97 e.v., p 89 e.v. Zie ook Leo Tolstoi, The Kingdom of Heaven is Within You, Opstanding en de op Jezus geïnspireerde figuren van Aljosja in De Gebroeders Karamazow en Prins Mysjkin in De Idioot).

Het rapport ‘E i V’ maakt gebruik van een besturingsparadigma, dat in een 5Ddenkraam past. Het 5Ddenkraam brengt de reciprociteit tot uitdrukking. In de bijlage Triade + Tetrade zijn belangrijke innovaties gerubriceerd die onze huidige maatschappij in sterke mate hebben gevormd. Het 5Ddenkraam heeft een 'hybride context', 'Twee zijnssferen' van Plato, 'Microkosmos en Macrokosmos' ('Verstandelijke - en Waarneembare wereld') van H.P. Blavatsky, 'Twee religies' van Henri Bergson, 'Twee soorten ervaringen' van Ilya Prigogine, 'Twee domeinen' van Ervin Laszlo, Mikrosphärologie en Makrosphärologie van Peter Sloterdijk, ‘Wereldbeeld en Mensbeeld’ van Klaas van Egmond en de 'Kwantummechanica en Relativiteitstheorie' en biedt zowel een verfijning in etherische zin (verborgen dimensie) als een samenhangende toekomstvisie voor het bereiken van de éne werkelijkheid (Cosmic consciousness van Teilhard de Chardin).

La coeur a ses raison qui la raison ne connaît pas’, Blaise Pascal
Het hart heeft zijn redenen, die het verstand niet begrijpt (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #23, maart/april 2014)

Omdenken (Hans Petersen de Volkskrant 25 augustus 2022, p. 29):
De symbiose tussen christenen en boeren is uiteraard te danken aan het ‘Boek der Boeken’, waarin de mens zeggenschap kreeg over het dierenrijk. De een bedenkt, de ander voert uit. Handel ontstond.
Jezus echter gooide de woekeraars en winstmakers uit de tempel. De huidige Rabobank zullen we maar zeggen. Uitbuiting werd gestraft.
In die tijd ging het niet specifiek over dieren maar wel over naastenliefde en zorg voor de ander. Wellicht wordt het tijd voor een nieuw Christen- Democratisch Appèl, waarin het welzijn van de dieren voorrang krijgt, de Rabobank herstel- en uitkoopbetalingen financiert en boeren kleinschalig mogen boeren.
Een beetje christelijk omdenken, Wopke.

Met behulp van de Middenweg, de route van het Eenheidsbewustzijn is het mogelijk de paradox tussen Maakbaarheidsgeloof en Zelfvernietigingsdrang van politici te doorbreken.

Volgens het onderzoeksrapport 'E i V' hebben mystici in het algemeen beter begrepen dan politici, hoe de wereld, de éne werkelijkheid van het leven echt in elkaar zit. ‘Coincidentia oppositorum’, unus mundus vormt de grondslag van de evolutionaire kringloop. Harry Mulisch verwijst in het boekenweekgeschenk 2000 (p. 17) naar ‘coincidentia oppositorum’ en de mysticus Nicolaus Cusanus. In de tijd van Vyasa was de supersymmetrie (Opposites., See TWO, Twee) al bekend. In de esoterische filosofie duidt het woord Chhaya (schaduw) op het astrale evenbeeld van een persoon, en aan deze gedachte zijn enkele van de meest ingewikkelde en diepzinnige leringen over de menselijke evolutie verbonden.

Zo epigenetica 'nature en nurture' verbindt zo legt Memetica (Weltstoff) een relatie tussen de genen van het DNA en de hersencellen (neuronen), tussen genetica en celbiologie. Sommigen zien de secularisatie van bepaalde richtingen in de christelijke godsdienst als een teken van een succesvolle meme. Een "starre" en moeilijk veranderende godsdienst zal volgens deze memetheorie versplinteren in een "succesvol" geseculariseerd deel en (talloze) kleine afsplitsingen.

In essentie is de schuldencris geen financieel maar een politiek probleem. De politiek wordt te veel door korte termijndenken beheerst. Het is wenselijk dat er duidelijker beleidslijnen voor de komende decennia worden uitgestippeld. Het is van belang op het snijvlak van cultuur en natuur ('nurture en nature') beleid te ontwikkelen. Wereldwijd een breder draagvlak voor een duurzame samenleving te creëren. Het spreekt voor zich dat het welvarende Westen daarin het voortouw dient te nemen. Complexe maatschappelijke vraagstukken kunnen alleen effectief worden opgelost wanneer de krachten van de verschillende levensovertuigingen, dus zowel van de seculiere als van de reguliere wereld worden gemobiliseerd.

De dilemma's, die Koen Haegens signaleert: Gaat het om het welzijn van de bevolking, of het braaf afbetalen van schulden? (Koen Haegens De Groene Amsterdammer 8 juni 2023, p. 9) gelden ook voor Nederland.

Onaangepastheid in de werksituatie M.J.M. Daniels Een proef-onderzoek in een industrieel bedrijf.
107: Een groot aantal gestoorden verricht zijn werk tot voldoening van zijn superieuren en meestal zonder dat dezen enig inzicht in de gestoordheid van deze werknemers hebben.

De therapeut die tot inkeer kwam (Ranne Hovius de Volkskrant 3 juni 2023 Boeken & Wetenschap, p. 21):
De biografie van psychiater Piet Kuiper belicht zijn leven evenwichtig en zonder te oordelen. Op den duur krijg je sympathie voor deze ingewikkelde man.
Het tij keerde in de jaren zestig en zeventig, toen de anti-psychiatrie ervoor zorgde dat iedereen van de etiketten en medicijnen af wilde, ten gunste van het gesprek met de patiënt. Daarmee voelde Kuiper zich wel verwant, en hij beleefde topjaren. Als rond de jaren tachtig het medisch perspectief – met betere medicijnen en een DSM vol oude en nieuwe etiketten – opnieuw de overhand krijgt, ziet Kuiper zijn populariteit weer even rap verdampen.
En dan, onverwacht, volgt een doorbraak bij het grote publiek: hij schrijft het boek Ver heen (1988), over de psychotische depressie waaraan hij vier jaar leed en waarvoor hij twee keer werd opgenomen.

Krijgt depressie meer kans in onze samenleving? (Jacobine Geel 16 januari 2022 NPO2):
In een brandbrief aan het kabinet en het OMT luidde de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie deze week de noodklok: blijvende psychische schade dreigt voor studenten door de huidige maatregelen. Dat het broos is gesteld met de mentale gezondheid van Nederlanders blijkt ook uit cijfers van het Trimbos Instituut: één op de vijf mensen krijgt tussen zijn 18e en 64e levensjaar te maken met een depressie. Jacobine Geel vraagt haar drie gasten hoe dat kan. Worden we steeds meer vatbaar voor depressies? Te gast o.a. psychiater Jim van Os en presentatrice Sofie van den Enk. Zangeres Stephanie Struijk zingt tot slot een lied over dit thema.

‘We zijn veel te bang gemaakt voor stress’ (Evelien van Veen de Volkskrant 9 oktober 2021 Wetenschap p. 24-25):
Jazeker, chronische stress is schadelijk en kan tot burn-out en depressie lijden, stressonderzoeker Sonia Lupien heeft het zelf aangetoond. Maar het is tijd voor een andere boodschap: ‘Stress is het beste wat ons als mensheid is overkomen.‘
Het verhaal rond stress is de laatste jaren alleen maar negatief geweest. Er zijn zelfs journalisten die mij niet willen interviewen als ik niet bereid ben om erop te hameren hoe schadelijk stress is; depressie, burn-out, dat verhaal. Maar dat heeft veel kwaad gedaan, want daardoor is onze mindset collectief er een van angst voor stress geworden.
‘Terwijl we onze stresshormonen hard nodig hebben om goed te functioneren. Daardoor kunnen we de mammoet doden – of examen doen, een toespraak houden, een goed feest organiseren, ingrijpen als iemand hulp nodig heeft, een moeilijke operatie uitvoeren, noem maar op. Daar komt allemaal niets van terecht zonder een gezonde dosis stress.’

Boeddha in de polder (20 december 2022, NPO2):
Het zijn onzekere tijden vol burn-outs, depressies en stress. In een spirituele zoektocht gaat Joris Linssen in gesprek met mensen die een persoonlijke crisis hebben weten om te buigen tot een waardevolle levensles. Joris ervaart de kracht van de maan met schrijfster Susan Smit, ontdekt een boeddhistische monnik Sander Oudenampsen in een katholieke kerk en drumt samen met yogaleraar Raymond Vijverberg om de zomer te verwelkomen.

Jan Foudraine Wie is van hout...
Anti-psychiatrie en gekkenbeweging
De grootschalige campussen waar patiënten buiten de samenleving gehouden worden krijgen minder steun. Het boek Wie is van hout... van Jan Foundraine is in die ontwikkeling een ijkpunt.
Het werd na publicatie in 1971 door bijna iedere werker in de psychiatrie gelezen, en uiteindelijk in meer dan 200.000 exemplaren verkocht, later in het Engels en Duits vertaald. Foudraine omschrijft het boek als een gang door de psychiatrie en doet er verslag in van zijn vijf jaar werken in de Chestnut Lodgekliniek in de Verenigde Staten, bij Frieda Fromm-Reichmann.
Anti-psychiatrie is de overkoepelende term, die deze tegenbeweging omschrijft. Ronald Laing (Gezin en waanzin), David Cooper (Villa 21) en Thomas Szasz (Waan van de waanzin) zijn de belangrijke woordvoerders van de beweging. In Italië en Engeland worden psychiatrische inrichtingen afgeschaft. In Vlaanderen was er de psychiater Steven de Batselier met zijn alternatief therapeutisch centrum ‘Passage 144’ in Leuven. De democratische psychiatrie (Franco Basaglia) wordt populair in Nederland: voorbode van de zogenaamde vermaatschappelijking in latere jaren.In Nederland start een beweging in de richting van meer ambulant werken, tussenvoorzieningen, vormen van beschermd wonen. Kees Trimbos had een belangrijke rol in het openbreken van de intramurale psychiatrie in Nederland.
Zowel de anti-psychiatrie uit de jaren zeventig als de opkomst van de cliëntenorganisaties in de psychiatrie hebben een belangrijke en duurzame invloed gehad. Psychiatrie is er menselijker op geworden, en meer zichtbaar in de samenleving. Tegelijk is er wel opnieuw kritiek op het veelvuldig gebruik van medicijnen, net als in de jaren zeventig.

Jeroen Henneman Het leven der dingen (t/m 10 april 2023):
Kunstenaar Jeroen Henneman (Haarlem, 1942) verstaat de kunst om zich te blijven verbazen over de wereld om hem heen. Onbevangen verwondering, humor en – soms letterlijke – licht- en luchtigheid, maar ook een red%gretig-onderzoekende geest die de grenzen van de optische waarneming bevraagt: ze vormen constanten in Hennemans werk en typeren tegelijkertijd de mens Henneman. Zijn sculpturale werk, maar ook zijn installaties, schilderijen en tekeningen getuigen van een open blik en belangstelling voor zowel de grote schaal van de openbare ruimte en de stad als de wijze waarop ons oog er geleid wordt door het kleinste detail.

Geluk MANTRA Zomer 2023 tijdschrift Spiritualiteit, nieuwe wetenschao en zingeving nummer 35, p. 72-79):
Het Sint-Jansfeest Het Midsummerfeest van licht, nieuw leven en bezinning
76: Nelleke Schiphorst verzorgde de afgelopen jaren een aantal cursussen over de jaarfeesten op verschillende locaties in Nederland. Ook publiceerde zij een boekje met als titel ‘Het Jaar Rond’*.
(* ‘Het Jaar Rond’ €4,50 p/s, is te bestellen bij nellekeschiphorst@planet.nl)
Sint-Jansfeest: Johannes de Doper (Auteur(s)):
Of je wilt of niet, wanneer we op 24 juni het Sint-Jansfeest vieren is het licht zich alweer aan het terugtrekken. Het midzomerfeest rondom de zonnewende van 21 juni werd gekoppeld aan de naamdag van Johannes den Doper: ‘Kom tot inkeer!’
De dagen worden korter, ook al merk je dat nauwelijks. Net zomin als je eind december al merkt dat de dagen aan het lengen zijn. Toch ervaar ik een verschil. Midwinter, in de kou en in het donker, wil ik er best van weten dat we weer op weg gaan naar het licht. Ook al zie ik daar buiten nog niet veel van, ik put moed en kracht uit het idee.
Licht in het duister van de dood (Annet Brouwer Een gift van Avalon (p. 80-84):
Annet Brouwer geïnterviewd door Hans Gerding

Maarten Zweers in "Tristan und Isolde" (5) moet de grootste held van deze "ego-vorming" - Tristan - ontdekken dat de Liefde een kracht is, die nog groter is dan zijn heldendom. De liefde breekt de geslotenheid van het ego - van de "Ring" - open. Van de christelijke boodschap is nog geen sprake, maar de essentie ervan is geboren. Die ervaring maakt de mens rijp voor de boodschap van Johannes de Doper, de wegbereider van de Christus, het centrale thema in "Die Meistersinger " (6). Johannes leerde hoe wij ons sterk geworden ego moeten inzetten voor een groter ideaal, dat het ego en de individuele liefde overstijgt. De ring moet worden opengebroken voor de gemeenschap. Een "gesloten" egocentrische levenshouding moet tot altruïsme geraken. De inspiratie, die tot op heden nog alleen de kunstenaar kenmerkt, is daarbij onontbeerlijk. Daarom is het wezen der kunsten het tweede thema in dit werk. De kunsten worden de inspiratiebron voor mens en maatschappij.
Eerst dan zullen we met Wagners "Parsifal" (7) de christelijke liefde volkomen in praktijk kunnen brengen. Met de verdramatisering van alle uiterlijke, maar vooral van alle innerlijke strijd, die de mens moet leveren om een ware Meester in het leven te worden, sluit Wagner zijn oeuvre af. Wat met een "ring van duisternis" begon is tot een "ring van licht" geworden.

Het balansmechanisme van de wederkerigheid, de weg van de pelgrim, de 'Hoofdroute' maakt het mogelijk de milieucrisis te verkleinen. Het balansmechanisme van de wederkerigheid toont als het ware de perpetuum mobile, die aan de natuurfilosofie ten grondslag ligt. Voor een toelichting op het balansmechanisme, zie het tijdschrift MANTRA - Lente 2023 nr. 34 thema Balans
Op p. 52 t/m 59 staat een interview met Jeroen Windmeijer en Jacob Slavenburg over hun derde boek in de zogenoemde ‘Sterke vrouwen-trilogie’. De Magdalenacodex is een spannende thriller over een verguisde vrouw.
Waarom deze drie vrouwen? Wat hebben ze met elkaar gemeen?
Jacob: Isis, Eva en Maria Magdalene hebben nogal wat gemeen.

Amuzikaal zijn is de grote uitzondering
Het wordt amusia genoemd en bestaat uit een verzameling erfelijke (of door een hersenbeschadiging ontstane) afwijkingen in het herkennen of reproduceren van melodieën en ritmes. Naar schatting vier procent van de mensen in het Westen heeft er in meer of mindere mate last van.
Muzikaal
Het tegenovergestelde van amusia is een extreme overgevoeligheid voor het waarnemen, onthouden en uitvoeren van muziek. Daarbij kun je denken aan kinderen met autisme of het Williams-syndroom, die een uitzonderlijk, vaak spontaan ontwikkeld talent voor muziek aan de dag leggen. Ook zijn er mensen die als gevolg van een neurologische aandoening plotseling zeer muzikaal blijken te zijn of dit juist zijn kwijtgeraakt. Het zijn allemaal uitzondelijke gevallen die je doen beseffen dat onze hersenen een speciale band met muziek hebben.

Het is onverstandig om op muziek te bezuinigen: ze brengt meer geld op dan erin wordt geïnvesteerd (Henkjan Honing, Erik Scherder en Dick Swaab de Volkskrant 18 juni 2011)
Symposium 'Muziek en het Brein'
Steeds meer wetenschappelijk onderzoek toont aan: muziek(educatie) maakt slim, sociaal, verbetert het concentratievermogen en de leerprestaties.
Met inspirerende bijdragen van Prof. Dr. Erik Scherder (hoogleraar klinische neuropsychologie), Prof. Dr Henkjan Honing (hoogleraar muziekcognitie) en Prof. Dr. Dick Swaab (arts, neurobioloog) organiseert Muziek telt! op woensdag 22 juni een symposium met als thema Muziek en het Brein. Het symposium is bedoeld voor iedereen die werkzaam is in onderwijs, wetenschap, politiek, gezondheidszorg en muziek.
Positieve effecten
Wat zijn die positieve effecten van muziek op het brein? Wanneer vinden ze plaats? En hoe ver zijn wetenschappers in hun onderzoek hiernaar? Deze vragen en meer zullen worden beantwoord door de keynote speakers. Aansluitend wordt in een forumgesprek de vertaling gemaakt naar de praktijk. Hierbij zullen diverse gasten, waaronder Aaltje van Zweden (mede-oprichter Stichting Papageno) en Tom ter Bogt (hoogleraar populaire muziek en jeugdcultuur), aanschuiven.

De psyche (reflexief bewustzijn, zelfreflectie) werkt als een spiegel. Het is deze spiegel, het spiegelneuron dat zorgt voor de golfbewegingen in de geschiedenis. Welke kant van de medaille, de aardse Tetrade (Standaardmodel, de gemanifesteerde werkelijkheid) of de hemelse Triade (ongemanifesteerde werkelijkheid), laten we overheersen? Alleen wanneer we ons meer met de Triade verbinden komt de beschaving een stapje verder. Meer opties zijn er niet en dat was al bij Pythagoras (De Gulden Verzen van Pythagoras) bekend.

Om homeostase, het fenomeen van de wederkerigheid tussen de twee Domeinen Geestkunde en Natuurkunde te verklaren kunnen de begrippen numen, memen, mind stuff, wereldstof (Weltstoff, oerbron, levensatoom, levenskracht, oerstof, scalaire veld) of nomen een handvat bieden. Ook al zouden we stofjes ontdekken die voor het terugkoppelingsmechanisme verantwoordelijk zijn dan verandert daarmee nog niet de éne werkelijkheid. De oorsprong der dingen, de oerbron (alfa), de keerzijde van de medaille, Ding an sich van Kant blijft vrijwel geheel voor ons verborgen.

In de psychologie van Carl Jung speelt het projectiemechanisme een belangrijke rol.
Elke medaille heeft twee complementaire kanten, die door de spiegelsymmetrie, het projectiemechanisme tot uitdrukking wordt gebracht. De eenheid der tegendelen is het basisingrediënt in het rapport ‘E i V’. De eenheid der tegendelen brengt echter ook een tegenstelling tussen twee polen, de keerzijde tot uitdrukking. De éne werkelijkheid bestaat uit paren van tegenstellingen, ‘hemel en aarde’, ’evolutie en involutie’, 'onbewuste en bewuste', ‘collectieve en individuele' onbewuste. Het gaat er om in de menselijke geest zowel het bewuste als het onbewuste te overstijgen. Asymmetrie bestaat op aarde, maar niet bij God (Ain-Soph) in de hemel. Uiteindelijke kan het individuele bewustzijn de ware aard van het universele, kosmische, non-lokale bewustzijn niet kennen.

Theosofie & Apologetiek (Reflectie, Magazine voor religie en spiritualiteit zomer 2023 p.32):
'noun' is de hoogste vorm van intuïtie, we kunnen het wellicht het beste zien als 'influisteringen van de ziel', als dit je al eens overkomt, weet je 100% zeker dat de hoogste vorm van waarheid bij wijze van spreken aan je geopenbaard is. Het zijn de hoogste flitsen van inzicht.

De Staf van Hermes, de Axis mundi wordt beschouwd als de sleutel en de weg van persoonlijke (spirituele) ontwikkeling, oftewel in onze kern, de levensbron draait het nog steeds om de Gulden middenweg, de 'Hoofdroute'. De “staf” (p. 96) waarmede het goddelijke kind de volkeren zal hoeden, is natuurlijk de caduceus van Hermês, de voorbeeldige schaapherder van de zielen. In de oudere mythologie vindt men deze magische staf in de hand van Neb, de God van wijsheid en “de bewaarder van de scepter van kracht”.

De 'Hoofdroute', het Meta-leren , (waarheidsvinding) heeft op de éne werkelijkheid net als bij Ayurveda op de "kennis van het leven", de oerbron En-soph betrekking. De oerbron manifesteert zich door het eeuwige nu, de 11e Dimensie.
De verticale as (Axis mundi, de Staf van Hermes, de gouden keten van Homerus, de staf van Mercurius, Sutratman, levensdraad, de Caduceus, draad van Ariadne, Levensladder, Esculaap, de verborgen 5e Dimensie, de Derde Weg van Benjamin Barber) toont de kosmische Lichtzuil en ook de Middenzuil van de Levensboom. De Staf van Hermes wordt beschouwd als de sleutel en de weg van persoonlijke (spirituele) ontwikkeling.
De “staf” (p. 96) waarmede het goddelijke kind de volkeren zal hoeden, is natuurlijk de caduceus van Hermês, de voorbeeldige schaapherder van de zielen. In de oudere mythologie vindt men deze magische staf in de hand van Neb, de God van wijsheid en “de bewaarder van de scepter van kracht”. Pythagoras was in de leer bij de Griekse natuurfilosoof Anaximander (Engelse versie) en waarschijnlijk bij Thales van Milete. Thales van Milete beschouwde het water als het oer-element; Anaximenes de lucht; Heraclitus het vuur; de Eleaten de aarde. Empedocles was vooral de man die uit voorafgaande stelsels het beste trachtte te halen en tot een eenheid te verenigen. Hij stelde deze elementen gelijk aan elkaar, en komt zo tot de leer van de vier elementen: aarde, water, lucht en vuur. Deze verschillen kwalitatief, zijn eeuwig, en kunnen zich in verschillende verhoudingen met elkaar verenigen om het aanschijn te geven aan de wereld om ons heen.

En dan het goede nieuws: oorlogen zijn passé (Rob Vreeken de Volkskrant 24 december 2018, p. 24):
Tijd voor de kerstgedachte. Vrede op aarde en in de mensen een welbehagen. Een vrome, ietwat naïeve wens? Op tal van plekken in de wereld immers is het oorlog. In Jemen blijven de Saoedische bommen vallen, Afghanistan beleefde een zeer gewelddadig jaar en Syrië, ach ja, Syrië.
Na de eeuwwisseling daalde het aantal oorlogsdoden in de wereld tot historische laagte, een trend die werd onderbroken door Syrië. Maar ook daar raakt het geweld uitgeraasd. IS is vrijwel verslagen en op één na zijn alle oppositiebolwerken opgeruimd.
Dus als we ervan uitgaan dat Idlib zonder massaslachting wordt opgelost, dat het Zweedse vredesoverleg over Jemen slaagt, dat de Taliban eindelijk gaan praten, dat Gaza niet explodeert, dat de burgeroorlog in Colombia niet weer oplaait, dat Erdogan de Koerden met rust laat, dat het in Libië niet uit de hand loopt, dat Kim Jong-un geen atoombom laat ontploffen en dat Donald Trump zich in het algemeen een beetje weet te beheersen, dan zou 2019 weleens een bijzonder vreedzaam jaartje kunnen worden. Om met John Lennon te spreken: War is over (if you want it).

Politieke klasse, loop niet blind achter gele hesjes aan (Joshua Livestro de Volkskrant 14 december 2018, Opinie p. 2-3):
Een regime waarbij de aristocratie de boventoon vormde zou dan tot een oligarchie verworden (een regimevorm die wij modernen vooral kennen uit de post-Sovjetstaten, Rusland voorop). Een democratie zonder morele ankers kon verworden tot een ochlocratie – de heerschappij van de onderbuik. Die laatste regimevorm zou uiteindelijk leiden tot de opkomst van de demagoog, ‘de leider van de meute’, wiens gehele programma bestond uit het naar de mond praten van het volk (wij zouden zo’n politicus een populist noemen). Het is daarbij ook veelzeggend dat peilingen al decennia lang aangeven dat deze kiezers zorgen hebben over zaken als normvervaging en verontachtzaming van de publieke moraal. Het geeft aan dat ze openstaan voor leiders die vanuit heldere morele overwegingen hun standpunten bepalen en ook stelling durven nemen tegen extremisme van elke soort. Sterker nog: ze verlangen er wellicht zelfs naar.

Als er iets fout gaat gaat het goed mis (Jan van der Putten Volkskrant 2 januari 2015 katern Vonk p. 6-7):
Ruim 24 eeuwen na zijn dood is de Griekse geschiedschrijver Thucydides weer volop actueel. Zijn analyse over de oorzaak van de Peloponnesische Oorlog (431-404 v. Chr.) tussen Athene en Sparta is herontdekt door de Amerikaanse politieke wetenschapper Graham Allison.
Tanende machten
Allison ziet in Thucydides' analyse een paradigma van wat er kan gebeuren als een heersende grootmacht zich door een opkomende macht bedreigd voelt. Wat ze ook doen of juist niet doen, hoe ze ook op elkaar reageren, de valstrik van een oorlog is steeds dichtbij. De kans dat de rivalen daarin trappen, is historisch heel groot: sinds de 16de eeuw heeft dit soort conflicten zich volgens Allison zestien keer voorgedaan; twaalf keer is het tot oorlog gekomen.
De Chinese leider Xi Jinping is zich daarvan goed bewust. Thucydides' valstrik bestaat niet, zei hij bij zijn bezoek aan Amerika in september, 'maar als belangrijke landen keer op keer strategische misrekeningen maken, dan kunnen ze voor zichzelf zo'n valstrik zetten'. Vertaald: als Amerika en China niet uitkijken, kan er een oorlog tussen hen uitbreken. Historische precedenten zijn er genoeg. De laatste vijf eeuwen is slechts in vier van de zestien gevallen van verschuivend machtsevenwicht een oorlog uitgebleven: de overgang van de wereldhegemonie van Engeland op Amerika verliep vreedzaam, en de grote krachtmetingen na de Tweede Wereldoorlog werden evenmin op het slagveld beslist. Dat waren volgens Allison de gewapende vrede tussen de Sovjet-Unie en Japan, de Koude Oorlog en de Duits-Franse rivaliteit om de hegemonie in Europa. Gaat de mensheid dan toch vooruit?
Amerika zou China's opkomst moeten aanvaarden en de gemeenschappelijke belangen laten prevaleren. Veel hangt af van de vraag wie de nieuwe Amerikaanse president wordt. Intussen hebben de Chinezen de tijd De kunst van het oorlogvoeren te bestuderen van hun legendarische strateeg Sun Tzu, die bijna een eeuw voor Thucydides leefde. Zijn beroemdste uitspraak: 'Het toppunt van bekwaamheid is de vijand verslaan zonder te vechten.'

Corruptie en goed bestuur in modern Nederland: een historische visie (Ronald Kroeze Civis Mundi Digitaal #21, oktober 2013):
Om die reden is het belangrijk om ook de blackblueblavkblueblack%de ‘corrupte’ varianten van respectievelijk de gezonde staatssystemen monarchie, aristocratie en democratie.[8] En omdat iedereen weleens een keer ziek werd, ging men er vanuit dat het gevaar van corruptie altijd op de loer lag en om de zoveel tijd zich daadwerkelijk manifesteerde. Elitaire grootheidswaanzin, decadentie en arrogantie golden daarbij als tekenen van corruptie. Corruptie werd dus verbonden met de morele gesteldheid van een samenleving. De politieke elite moet zich niet alleen aan geschreven wetten maar ook aan ongeschreven waarden houden.

Maurice de Hond heeft gelijk een tablet is een hulpmiddel. Een tip (Franck Rijckkaert Volkskrant 30 januari 2016 p. 22-23):
Voordat ze Maurice de Hond stevig laten wieden in het curriculum (O&D 29 januari), is het voor ouders die overwegen hun kinderen naar een Steve Jobsschool te sturen wellicht verstandig om in de Volkskrant van 21 juni 2013 het artikel 'Een iPad voor kleuters is kindermishandeling' nog eens te lezen en daarna het daarin genoemde boek Digitale dementie van Manfred Spitzer.

‘We hebben allemaal een talent om ons compleet in iets te verliezen’ (Ianthe Sahadat de Volkskrant 23 maart 2021):
Opeens waren ze daar, zeven jaar geleden: de speurneuzen van Bellingcat, internetdetectives die met digitale kruimels en een ongekend talent voor online-onderzoek de waarheid achter grote internationale misstanden (de MH17-ramp, chemische aanvallen in Syrië) opdoken. Nu zijn hun avonturen samengebracht in een boek van de Engelse oprichter Eliot Higgins.

Bellingcat toont ons de toekomst van de journalistiek (Bert Wagendorp de Volkskrant 5 januari 2016):
Het onderzoekscollectief Bellingcat, een groep 'burgerjournalisten' onder leiding van Eliot Higgins uit Leicester, Engeland, heeft de namen van twintig Russische militairen gevonden die hoogstwaarschijnlijk betrokken zijn geweest bij het neerschieten van de MH17 van Malaysian Airlines op 17 juli 2014.

De promotie van de iPad-school door opiniepeiler Maurice de Hond directeur BV View/Ture (boeken, autobiografie, interview) heeft niet echt aan een betere kwaliteit van het onderwijs bijgedragen.

Het leven is er stomweg en daar hebben we zin in. Dat zit er ingebakken (Lorenz van Doornen de Volkskrant 26 september 2023, p. 28):
De boodschap van het artikel van Fokke Obbema (‘Praten over de dood brengt ons dichter bij de zin van het leven’) is dat we in het leven iets zinnigs willen doen omdat we beseffen dat het leven ooit ­afloopt. Heb ik iets tot stand gebracht of iets betekend voor de medemens? Daardoor ­zouden we de gedachte van ­eindigheid kunnen accepteren. Doodsangst zou het motief zijn om dit allemaal te doen.

Het leven is geen probleem dat opgelost moet worden, maar een mysterie. Het 5Ddenkraam laat net als de driehoek van Pythagoras, de Levensboom en het enneagram zien dat het goede nieuws is dat er een [zelfregulerend zelfreinigend, zelfgenezend, zelfhelend vermogen, homeostase (sociologie) of (fysiologie) ], als het ware een 'Checks and Balances' in het universum zit ingebakken. Het gaat er om de schijnwaarheden, de schijnheiligheid in het leven, de ingebakken clichés te demystificeren.

Arnon Grunberg slaat in zijn voetnoot Oekraïne de plank volledig mis. De ware doelstelling van het 'nee-kamp' heeft op het creëren van balans, op het bieden van tegenwicht, het zelfreinigend vermogen betrekking. Het gaat er om de vitaliteit, de veerkracht, de levenskracht van de EU te verbeteren. In de theosofie draait het om de principes Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap, het zelfreinigend vermogen, om innerlijke zelfontwikkeling (leer van de individualiteit), zuivering en verlichting en het rentmeesterschap.

Van punk naar Houellebecq (Gijsbert Kamer Volkskrant Magazine 9 november 2019 p. 66-70):
Boek: Michel Houellebecq –Mogelijkheid van een eiland (2005):
Geen auteur heeft recent zoveel indruk gemaakt als de Franse Michel Houellebecq. We kennen elkaar inmiddels goed, hebben ook samengewerkt en zijn zelfs bevriend geraakt.
‘Maar het begon allemaal met Mogelijkheid van een eiland. Toen ik dat voor het eerst las, voelde het als een knock-out. Hij schreef even rauw als geestig over seks. De protagonist kon eigenlijk voor niks of niemand zoveel liefde opbrengen als voor zijn hondje, en toch ga je van hem houden.
‘Er is veel kritiek op hem. Hij zou een misantroop en een cultuurpessimist zijn. Zijn wereldbeeld ís ook niet echt rooskleurig, maar kijk eens om je heen? Het is toch allemaal niet zo geweldig wat we er met z’n allen van maken?

Jaap Dronkers schrijft in de de Volkskrant van 15 januari 2005:
‘Het noodzakelijke evenwicht tussen de drie tradities 'Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap' is sinds de jaren zestig teloor gegaan. Het motto van het kabinet-DenUyl (1973 – 1977), spreiding van ’Geld, Kennis en Macht’, ging alleen over ongelijkheid. Het gaat vooral om het herstel van individuele en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van samenleving, buurt, school en gezin. Sinds de jaren zeventig is de ongelijkheid gegroeid, de gemeenschapszin verzwakt en is er dus voor links weer een wereld te winnen.’

Het vraagstuk waar het primair om draait wordt door de onderwijssocioloog Jaap Dronkers onderkent (Lisa van der Velden de Volkskrant 9 juni 2015 p. 21).
'Op de lange termijn is sponsoring echter zeer gevaarlijk. Als sponsoring gewoon wordt zal dat onvermijdelijk ten koste gaan van publieke financiering door de overheid. Bovendien zal sponsorgeld altijd bij de meest aantrekkelijke partijen terecht komen, het zogenaamde Mattheüs-principe:''' hij die heeft, krijgt; hij niet heeft, wordt afgenomen. Dit gebeurt nu al in de kunstsector. Iedereen wil het concertgebouw sponseren, maar niemand de kleinere reisopera's.

Het onderzoeksrapport 'E i V' plaatst de relatie tussen 'Slachtoffers en Daders' in het licht van de evolutie van de mensheid, antropogenese (hominisatie). Met zijn pamflet beoogt Gustaaf Peek het cultuurmarxisme te bestrijden. Het leven is geen verhaal van Yuval Noah Harari in zijn boek 21 lessen voor de 21e eeuw, hoofdstuk 20 heeft op de 11e dimensie, het 11e inzicht betrekking.

De telling van Pythagoras brengt niet alleen de ultieme symmetrie van 'Zaaien en Oogsten' (reciprociteit), maar ook de in het heelal, de in de ruimte verborgen absolute eeuwige perpetuum mobile, de universele beweging (een beweging van bijvoorbeeld '4 naar 5' en vice versa of 'abiogenese naar autopoiese' en vice versa) of trilling tot uitdrukking. Spreken (het woord is vlees geworden), maar ook muziek kan niet tot geluidstrillingen worden gereduceerd, veroorzaakt door een specifieke omgang met stukken materie. Het gaat wel degelijk om de ‘muziek der sferen’. De getallen van Pythagoras beelden een harmonische relatie, een specifieke categorie van betrekkingen, de verborgen 5e Dimensie, Synthese uit. Pythagoras was een interdisciplinair wetenschapper. De hamvraag blijft wat is de oerbron van deze beweging of trilling?

Pythagoras (De Gulden Verzen van Pythagoras) en Plato richten zich zowel op de vergankelijke als de onvergankelijke wereld. De controverse tussen de wetenschappers Plato en Aristoteles kan met de gezichtspunten van Hegel en Marx worden vergeleken. Het 5D-concept en Ether-paradigma zijn zowel op de filosofie van Plato en Aristoteles als op de dialectische filosofie van Hegel en Marx (Engels) gebaseerd. De universele menselijke vermogens ethiek, spiritualiteit en creativiteit zitten in ons DNA, lees bewustzijnsschil, schillenmodel ingebakken.

De metafoor ‘Veilig en Verdoemd’ (p. 324, 326, 337, 425, 481, 482) in het boek van Amanda Gefter is analoog aan ‘Verlossing en Verdoemenis’ in de esoterie en Genadeleer en Erfzondeleer in het christendom. Het belicht de in het universum verborgen 5e Dimensie, het goddelijke bewustzijn. De eindconclusie van Amanda Gefter is dat we allen in ons eigen referentiekader leven en daardoor komt opnieuw de discussie centraal te staan vanuit welk referentiekader wordt beoogd Probleem en Oplossing ('Zaaien en Oogsten') met elkaar te verbinden. Wat Amanda Gefter zegt sluit aan op wat Jiddu Krishnamurti over waarnemer van het waargenomene al eerder naar voren heeft gebracht. De verborgen 5e Dimensie, de 5 bij 5 matrix? biedt net als het 7 schillenmodel, de boodschap van authentiek leiderschap, het antwoord op De trap naar terreur van Fathali M. Moghaddam.

Hierbij moet rekening worden gehouden dat de telling van Pythagoras en Aristoteles van de gewone rekenkunde afwijkt. De telling (1 + 2 + 3 + 4 = 10) van het pythagorisme drukt met elk cijfer ook het beginsel van de complementariteit uit. Het principe van de ‘eenheid der tegendelen’ van Heraclitus of het mechanisme 'These + Antithese = Synthese' van Hegel, het 1 + 1 = 3. Pythagoras maakt van het irrationaal getal gebruik. Het aantal irrationale getallen is overaftelbaar. Voor de getallen van Pythagoras wordt ook het begrip predicaat gebruikt.

Vakmanschap (Govert Geldof de Volkskrant 15 mei 2023, p. 21):
Prachtige serie over AI. Toch ontbrak er iets wezenlijks. De filosoof Hubert Dreyfus (1929 – 2017) was betrokken bij de allereerste experimenten met AI. Toen al werd voor hem duidelijk dat deze systemen ons op vele terreinen gaan overtroeven, maar dat er altijd iets blijft waar we als mensen superieur in zijn. Dit heeft te maken met ervaringskennis (Onbewuste kennis, tacit knowledge).
Deze ligt ten grondslag aan vakmanschap: de leraar die echt contact heeft met leerlingen, de zorgverlener die meer betekent voor de zorgbehoevende dan het alleen verlenen van de noodzakelijke zorg. Juist dat extra’s dat mensen kunnen toevoegen, zorgt voor werkplezier.

Een poging om iets van Spinoza te begrijpen
De Natuur houdt zichzelf in stand, verbetert zichzelf, groeit uit, enz. Spinoza gebruikte het woord 'god' vaak, maar hij bedoelde daarmee De Natuur, de Aard, de Oerkracht van de Wereld.
Vrijheid & geluk
En toch is vrijheid een kernwoord bij Spinoza; onbekommerd benoemt hij vijf wegen naar vrijheid (volgens Van Buuren):
· Zelfbeschikking - jij bent de baas over jezelf
· Immanentie - wat je nodig hebt, is in de Natuur vrij aanwezig
· Wil tot macht - het is je natuurrecht om jezelf te handhaven
· Intuïtie als hoogste vorm van kennis - de benodigde kennis is voorhanden
· Eendracht maakt macht - samenleven geeft ruim overleven

Andrea Wulf over de ontdekking van het zelf
Het ik als opperste heerser van de wereld (Xandra Schutte De Groene Amsterdammer 22 december 2022, p. 88-91):
In een klein Duits stadje legden vroeg-romantische dichters en filosofen de bodem voor onze huidige ideeën over individualisme, zelfbeschikking en vrije wil. Andrea Wulf schreef er een boek over.
Het gebeurt niet vaak dat zo veel talent zich op één plaats samenbalt, maar Jena is aan het eind van de achttiende eeuw en het begin van de negentiende eeuw een kleine tien jaar lang zo’n brandpunt. ‘In tijdsduur niet meer dan een oogwenk’, schrijft Andra Wulf in haar meeslepende boek Rebelse genieën, ‘maar desondanks een van de belangrijkste decennia voor de vorming van de moderne geest.’
En dan zijn er, meer in de periferie van wat Wulf de Jena-kring noemt, ook nog Georg Wilhelm Friedrich Hegel, die pas later zijn grote roem zal verwerven als baanbrekend filosoof, en de gebroeders Wilhelm en Alexander von Humboldt, van wie de eerste linguïst is en de tweede een onbevreesde ontdekkingsreiziger en natuurwetenschapper – over Alexander schreef Wulf het veelgeprezen boek De uitvinder van de natuur.
De leden van de Jena-kring vatten een soort verliefdheid voor elkaar op. Ze troffen elkaar in het huis van August Wilhelm Schlegel, gingen samen naar lezingen, maakten reizen en bezochten musea. En ze praatten onophoudelijk over hun werk en hun ideeën. ‘Wat ik wel heel interessant vond om te zien’, zegt Wulf, ‘is hoe ze het gemeenschappelijke denken en werken echt vierden. Maar tegelijkertijd was het een stel rebelse jonge mannen en vrouwen die het zelf als de opperste heerser van de wereld neerzetten, wat onvermijdelijk leidde tot opgeblazen ego’s en gevechten. En dus was het fascinerend om te zien hoe deze idealistische ideeën ook afbrokkelden toen de ego’s te groot werden.’

Het zelfgekozen einde in ethisch perspectief (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #90, oktober 2019):
Deel 3. Peter Singer over euthanasie
Enkele huidige trends: zelfbeschikking en kwaliteit van leven wordt meer beslissend
Een andere trend, die blijkt uit herhaalde peilingen, is dat steeds meer mensen neigen naar zelfbeschikking. De tijd en wijze van sterven wiilen ze meer en meer zelf bepalen, terwijl er vroeger duidelijke voorschriften, normen en waarden waren van kerkelijke, levensbeschouwelijke en medische instanties.’Sterven op verzoek’ (hfst 7) is een trend. Voor steeds meer mensen impliceert het recht om te leven het recht op zelfbeschikking en het recht op waardig sterven, waneer men de tijd daarvoor rijp vindt. Ook de wijze waarop wil men in toenemende mate zelf bepalen met de naaste nabestaanden en de artsen. De toenemende voorkeur voor zelfbeschikking zal volgens Singer gepaard gaan met ‘komende strijd voor het recht om te sterven’ (p 137 e.v.). In onze moderne wereld van individuele vrijheden, is het recht op waardig sterven een recht dat burgers zich nog niet hebben toegeëigend.

Om de kool en geit te sparen zijn er minder geitenpaadjes nodig wanneer bewust voor de Derde Weg van Benjamin Barber wordt gekozen. Het is mogelijk de Derde Weg van Benjamin Barber met behulp van het 5D-concept, een paradigmawisseling weer te geven. Het biedt een kader voor ‘We hebben een nieuwe deal nodig’ van Barbara Ehrenreich, ‘De nieuwe mens stemt mij hoopvol’, de behoefte aan gedragsverandering van Edy Korthals Altes, moderniteit als nieuw beschavingstype van Wim Couwenberg, 21 lessen voor de 21e eeuw van Yuval Noah Harari en Donuteconomie van Kate Raworth.

De grondrechten in Nederland vormen een neerslag van gedeelde normen en waarden en overstijgt als het ware de verschillen tussen de verschillende maatschappelijke groepen. Het wezen van de grondwet is bedoeld om de continuïteit van de rechtstaat te waarbogen.

Geschiedenis mensenrechten (Wim Couwenberg Civis Mundi Digitaal #37, mei 2016):
Hoe verhouden de drie generaties van mensenrechten zich tot elkaar, als hoger recht en wat hun universele gelding betreft?
Wat opvalt bij reacties op schendingen van mensenrechten is, dat het in de regel over schending van die eerste generatie mensenrechten gaat, die onder westerse juristen nog steeds als de eigenlijke mensenrechten beschouwd worden. De tweede en derde generatie hebben als mensenrechten onmiskenbaar een tweederangs positie. Dat geldt in het bijzonder voor collectieve mensenrechten, met het nationale zelfbeschikkingsrecht als harde kern ervan. Dat recht heeft wel bijzondere erkenning gekregen doordat het in het eerste artikel van de beide Internationale Mensenrechtenverdragen van 1966 als grondrecht is opgenomen.[1]
[1] Dit is geschied op aandrang van de staten van de toenmalige communistische en de Derde Wereld, die het nationale zelfbeschikkingsrecht vooropstellen als het meest fundamentele mensenrecht en de andere grondrechten in het licht hiervan interpreteren.

Tussen woede en wijsheid MONUMENTALE BIOGRAFIE VAN ABEL HERZBERG (Anet Bleich de Volkskrant 21 november 1997):
'Herzberg zette de woede dus opzij en gebruikte al zijn energie om te proberen te begrijpen wat de beulen had bezield. Hij meende ook een verklaring te hebben gevonden; die had hij al in hoofdlijnen geformuleerd in het vóór de oorlog verschenen artikel 'Tussen kruis en hakenkruis' en hij werkte de gedachte nader uit in zijn Kroniek van de jodenvervolging. Het komt erop neer dat de nationaal-socialisten zich probeerden te ontdoen van de last van het geweten, van het onderscheid tussen wat mag en niet mag. De heiden in hen kwam volgens Herzberg in opstand tegen de christelijke moraal, die door de joden in de wereld was geïntroduceerd (in de vorm van de Tien Geboden). Het is een interessante hypothese, maar ongetwijfeld niet het laatste woord. Herzberg kon zich er echter bijzonder aan ergeren dat andere historici, met name Lou de Jong en Jacques Presser, zijn theorie niet overnamen en volgens hem zelfs niet naar een sluitende verklaring zochten.

Antisemitisme in nederland het is de menselijke geest eigen te haten wie hij gekwetst heeft’ (Jacques Presser) - (Philo Bregstein De Groene Amsterdammer 20 apr 1994):
Om deze paradox te kunnen begrijpen, moet men het trauma van de jodenvervolging zien tegen de achtergrond van de Nederlandse geschiedenis. Nederlanders zijn over het algemeen trots op hun traditie van tolerantie, die hen tot het voorbeeld maakte van ‘goed nabuurschap met de joden’ (Leon Poliakov in zijn Histoire de l'antisemitisme). De provincies Holland, Zeeland en Friesland en in mindere mate de zuidelijke en oostelijke provincies kunnen zich sinds de zeventiende eeuw beroemen op een geschiedenis zonder pogroms, en antisemitisme werd hier zelden als middel in de politieke strijd of als propagandamiddel gehanteerd. Amsterdam, ‘het Jeruzalem van het Westen’, was een wijkplaats voor joden die de intolerantie elders ontvluchtten: maranen uit Spanje en Portugal en, later, asjkenazische joden uit Duitsland en Oost-Europa. Rond de laatste eeuwwisseling leverde het in Amsterdamgeconcentreerde joodse proletariaat -en dan met name de in de ANDB verenigdediamantbewerkers- een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de vakbeweging. Nederland werd hierdoor op sociaal gebied een van de hoogstontwikkelde westerse democratieen.

Sybe Schaap heeft gelijk voor een beter begrip is tegenspraak van wezenlijk belang. In de wereld draait het primair om zelfbeschikking, om zelfbewustzijn, zelfkennis, namelijk om geestelijke gezondheid.

REGEER JE EIGEN LEVEN - de 7 wetten van zelfbeschikking (lezing door Jan Kieft):
We beschikken allemaal over het gereedschap om een vervullend leven te scheppen, een crisisbestendig bedrijf, een nieuwe economie en een wereld voorbij armoede, politiek en oorlog. Maar van onze ouders of op school hebben we dat nooit geleerd. Zelfs ons bewustzijn houdt het voor ons verborgen. Jan Kieft geeft ons in deze lezing het gereedschap in handen om een shift in bewustzijn te bewerkstelligen en te ervaren dat we leven in een fantastische tovertuin.
Het zijn zeven wetenschappelijke universele wetten, ontdekte hij, die al sinds het ontstaan van de aarde het bestaan regeren. De mens is een zelfscheppend, zelfsturend en zelfreinigend systeem met een absolute succesgarantie als deze universele oerwetten worden nageleefd. En we dienen ook goed te luisteren naar wat ons innerlijk zegt. Dan pas worden we echt Zelf-standig en ontwikkelen Zelf-vertrouwen.

De C-, P- en T-symmetrie (C-, P- en T-symmetry) van het standaardmodel beschrijft het universele patroon Triade + Tetrade = Kwintessens. Of met andere woorden het universele patroon van de mens, de microkosmos is hetzelfde als het patroon in de gehele schepping, de macrokosmos. Hoe de grote verscheidenheid aan inzichten met elkaar samenhangen wordt door de Kwintessens tot uitdrukking gebracht. Het verschijnsel synchroniciteit hangt met entelechie de doelgerichtheid in de natuur samen en heeft op de ‘natuurlijke selectie’, het zo boven zo beneden; zo binnen zo buiten betrekking. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ laat zien hoe wereldverbeteraars en de leugenaarsparadox met elkaar samenhangen.

Het gedrag van amorfe gnoes komt met groupthink overeen. De vraag komt naar voren in hoeverre Oekraïensche bevolking op termijn beter af is met de grootkapitalisten uit het Westen of de oligarchen in het Oosten? 'Het Westen had veel meer moeten proberen het associatieakkoord te koppelen aan een Oekraïense link met Poetins unie. Niet of/of maar en/en. En we hadden veel meer moeten investeren in Oekraïne en minder in sancties. Nu is die verhouding 20-80, en dat had andersom moeten zijn.' Of met andere woorden tegenover de these, de algemene levensdrang (levenskracht), de geestesdrift (libido) van Carl Jung staat de antithese, de sexuele impuls van Sigmund Freud. De hamvraag is nu hoe bereik je synthese?

De grootste omissie in de wetenschappelijke wereld is te onderkennen dat een computer wel het denken maar niet het voelen, de menselijke emoties kan simuleren. De demonstraties op het Tahirplein en Maidan-plein laten zien dat Marjolijn Antheunis in zoverre gelijk heeft dat moderne sociale media nuttig kunnen zijn bij het verdrijven van een dictator. Maar wanneer de dictator eenmaal is vertrokken zijn de moderne sociale mediakanalen twitter, facebook en instagram zeer beperkt om te laten zien wat de verschillende partijen met elkaar verbindt. De vertrossing van John de Mol zorgt er voor dat we ons lijdzaam aan het economisme, het selling point van de VVD aanpassen. Het gedrag van amorfe gnoes komt met groupthink overeen. De vraag komt naar voren in hoeverre Oekraïne op termijn beter af is met de grootkapitalisten uit het Westen of de oligarchen in het Oosten?

Ilja Leonard de Volkskrant 19 augustus 2023, Boeken & Wetenschap p. 12-14):
1. Ilias van Homerus
2. Odyssee van Homerus
3. Symposium van Plato
4. De Jacobsboeken van Olga Tokarczuk
5. Berg van Licht van Louis Couperus
6. Herinneringen van Hadrianus van Marguerite Yourcenar.

Huichelaar of charmeur? (Charlotte Remarque De Groene Amsterdammer 25 mei 2023, p. 68-69):
Met Alkibiades vraagt Ilja Leonard Pfeijffer ons om in het oude Athene onze eigentijdse valkuilen en hypocrisieën te herkennen.
Alkibiades is volgens de uitgever (ietwat paradoxaal) ‘even uniek als universeel’. Dat universele schuilt in de nadrukkelijke politieke analyse. De lezer wordt, soms met een knipoog en soms expliciet, verzocht om in het oude Athene onze eigentijdse valkuilen en hypocrisieën te herkennen. Pfeijffer legt die scherp bloot, en waarschuwt met name voor de verwende democratie die haar waarden vergeet en zal eindigen in tirannie. ‘De geschiedenis herhaalt zich zelden opzichtig, maar na afloop van de gebeurtenissen blijkt zij dikwijls achter nieuwe maskers en in modieuze kostuums een oud stuk te hebben opgevoerd.’
Dan valt het allemaal samen, Alkibiades tot diep in de nacht gebogen over zijn rol papyrus, Pfeijffer tot diep in de nacht gebogen over Xenophon en Herodotus en Thucydides, en de lezer tot diep in de nacht gebogen over Alkibiades.

Oekraïne (Buitenhof 17 april 2022 NPO1):
- VVD-Tweede Kamerlid Ruben Brekelmans en D66-Europarlementariër Sophie in 't Veld over Oekraïne, de EU en de NAVO,
- een gesprek met de beroemdste schrijver van Oekraïne Andrej Koerkov,
- auteur Ilja Leonard Pfeijffer schuift aan om te praten over de kunst van het vertellen van verhalen.

Zolang niet-willers de dienst uitmaken, is een stikstofpauze heel logisch (Kustaw Bessems de Volkskrant 8 april 2023, katern Zaterdag p. 17):
Kijk, niemand gelooft dat voorlopig CDA-leider Wopke Hoekstra ineens bevangen is door een diepe behoefte om signalen van de samenleving in zich op te nemen. Zijn partij is in doodsnood, zijn ambities zijn gefnuikt en hij grijpt naar strohalmen voordat hij een leuke andere job in het openbaar bestuur krijgt of zijn carrière in de vergevingsgezinde wereld van de consultancy zal vervolgen. Maar op zichzelf is een pas op de plaats met het stikstofbeleid voor een land waarin niet-willers de boventoon voeren wel logisch.
Er zullen consequenties zijn. Minder natuur, aanhoudende woningnood. Meer rechtszaken. Miljardenboetes uit Brussel, wellicht. Misschien zullen meer Nederlanders dan toch groener gaan stemmen.

De ochlocratie (Marcel van Dam de Volkskrant, 16 januari 2003):
Gisteren schreef Kees Schuyt op deze plaats een column onder de kop 'Kiezers als stuifzand'. Over kiezers die bij het geringste zuchtje alle kanten op waaien....
In de directe democratie van de oude Grieken kende men al het nadeel van de 'nieuwe politiek', het regeren op basis van de emoties van het volk. Die uitwas noemden ze spottend de ochlocratie, letterlijk: het regeren door de menigte. De nieuwe politiek is dus al heel oud en al heel lang geleden gediskwalificeerd.

De hamvraag is in hoeverre de stille diplomatie van Jaap de Hoop Scheffer cs. echt voorkomt dat de Tibetaanse cultuur wordt vernietigd. Of met andere woorden de koopmansgeest regeert. De alles-voor-de-winst-mentaliteit, de hollandse koopmansgeest, die door de VVD wordt benadrukt staat haaks op het verlichtingsdenken, het nirwana in het Oosten. De situatie in Oekraïne leert dat de stille diplomatie van Jaap de Hoop Scheffer juist niet aan de stabiliteit heeft bijgedragen. Elma Drayer stelt de morele bijziendheid, de blinde vlek in het denken bij Aafke Romeijn aan de orde, terwijl René Cuperus de morele bijziendheid, het politieke opportunisme bij Jaap de Hoop Scheffer ter discussie stelt. Henk Hogeboom van Buggenum laat in zijn bespreking van het boek De geopolitiek van emotie van Dominique Moïsi zien dat om het tij te keren ook met de keerzijde van het politieke opportunisme, namelijk het morele kompas rekening dient te worden gehouden.

Aan het front in Oekraïne was Benjamin uit Winterswijk gelukkig (Eline van Suchtelen Trouw 2 maart 2023):
Benjamin Galli vertrok een jaar geleden naar Oekraïne, waar hij zich aanmeldde bij het vreemdelingenlegioen om te vechten tegen de Russen.
De bladwijzer lag bij Psalm 27. Benjamin was gebleven bij een gebed tegen vijanden: ‘De heer is mijn licht, mijn behoud, wie zou ik vrezen? Bij de heer is mijn leven veilig, voor wie zou ik bang zijn?’
Daags voor zijn dood krijgt vriend Thijs Esselink een laatste bericht van Benjamin. Hij meldt dat hij op een missie gaat en dat het de komende dagen ‘erg druk’ gaat worden en hij daarom geen contact kan opnemen. “Hey buddy”, schrijft Benjamin nog. “Het was geweldig om bevriend met je te zijn.”

Timmermans heeft al heel wat smurrie over zich heen gehad (Christoph Schmidt Trouw 26 juli 2023):
Er gebeurde iets ongelooflijks
Een maand na die verkiezingen gebeurde iets ongelooflijks: Timmermans werd voorgedragen als voorzitter van de Europese Commissie. Dat hadden Angela Merkel, Emmanuel Macron, Pedro Sánchez, Mark Rutte en Donald Tusk besloten in de marges van de G20-top in Osaka, Japan.

Bestuurscultuur: (Buitenhof 26 februari 2023, NPO1):
De Russische invasie in Oekraïne betekende voor Europa een nieuw historisch kantelpunt. Het Westen lijkt meer verenigd dan ooit, maar voor hoelang nog? In Buitenhof Eurocommissaris Frans Timmermans over één jaar oorlog in Oekraïne.
‘De weg naar de rechtvaardigheid is lang, kost veel kracht kost en is intens’, aldus President Zelensky tijdens de persconferentie afgelopen vrijdag in Kyiv. Buitenhof presentator Twan Huys was daarbij en sprak met President Zelensky.
Eén jaar oorlog kostte het leven van tienduizenden mensen, evenzovele oorlogsvluchtelingen en talloze aan puin geschoten steden. Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim over de toekomst in militair strategisch perspectief.
En de Groningse Commissaris van de Koning René Paas over het rapport ‘Groningers boven gas’. Waarin de parlementaire enquêtecommissie spreekt van ‘ongekend systeemfalen’ en een ‘ereschuld’ aan de Groningers. Hoe moeten we verder na deze snoeiharde conclusies?

Oekraïne móét winnen. Wat als dat niet lukt? (Peter Giesen de Volkskrant Zaterdag 25 februari 2023, p. 10-11):
In Oekraïne dreigt een patstelling te ontstaan tussen twee partijen die de oorlog niet kunnen winnen, maar ook niet willen onderhandelen. Dat laatste kan op termijn toch ­onvermijdelijk worden, om het bloedvergieten te stoppen. Compromis
‘Oekraïne heeft een rechtvaardige zaak’, schrijft Chivvis, ‘maar zijn oorlogsdoelen zijn niet realistisch.’ Daarom moeten Oekraïne, Rusland en het Westen zo snel mogelijk met elkaar gaan praten, vindt hij. Zelfs een onvolmaakt akkoord is beter dan een slepende oorlog die mensenlevens eist en een land in puin legt, aldus Chivvis. Een soortgelijk pleidooi werd vorige week gehouden door Jürgen Habermas, de bekendste levende filosoof van Duitsland. Het Westen moet naar een compromis streven, betoogde hij in de Süddeutsche Zeitung. Rusland zou geen territorium mogen krijgen dat het sinds begin van de oorlog heeft veroverd, maar zou wel de mogelijkheid moeten worden geboden zijn gezicht te redden.

Van ooit naar straks: EU-lidmaatschap Oekraïne rap naderbij (Marc Peeperkorn de Volkskrant 3 februari 2023, p. 6-7):
De Europese Commissie wil een vlotte toetreding van Oekraïne tot de EU, blijkt uit alles tijdens een bezoek In de nachttrein naar Kyiv is de commissaris nog complimenteuzer over president Zelensky dan de andere. ‘We zijn naar het hart van Europa gekomen. Het is een familiereünie.’

Bij Extinction Rebellion moet je door de BN’ers heen kijken (Teun van de Keuken de Volkskrant 27 maart 2023, p. 15):
Het goede en het slechte aan BN’ers is dat ze aandacht opeisen. Misschien dat een fan van Carice of Hanneke zich door hun inzet ook gaat drukmaken over het klimaat. Maar het werkt ook averechts: wie zich zo voor een verheven zaak inzet, komt zelf snel onder een vergrootglas. Voldoet hij of zij zelf wel aan de normen? Jennifer Hoffman, actrice en presentator van 3 op reis, overweegt zich aan te sluiten bij Extinction Rebellion, maar wil blijven vliegen ‘omdat reizen bij het leven hoort’.

Greenwashing: een pakketje schroot met een dun laagje groen (Ionica Smeets de Volkskrant 25 februari 2022):
Het is kortom wat talloze bedrijven doen: greenwashing. Bedrijven presenteren zich als veel duurzamer en maatschappelijk betrokkener dan ze zijn. Maar dat is vooral reclame, het is een pakketje schroot met een dun laagje groen. Ze doen een klein duurzaam projectje en blazen dat enorm op, schermen met keurmerken die niets betekenen en roepen in vage termen over hoe goed ze bezig zijn. Teun van de Keuken en consorten trekken al jaren ten strijde tegen dit soort marketing, maar het lijkt alleen maar erger te worden.

Tien jaar na Occupy heeft het grote geld gewonnen, en alweer gaat het over ongelijkheid (Toine Heijmans de Volkskrant 9 februari 2022 p. 9):
Waar is Occupy gebleven, vroeg Auke Kok zich af in zijn NRC-column, waar is de grote protestbeweging tegen de sociaal-economische ongelijkheid die tien jaar geleden kwam, zag en verloor?
Tegen het grote geld kun je klein beginnen, dat heeft Occupy hem geleerd. ‘Ik zocht een duurzaam leven, ook financieel, weg van het systeem, en kwam hier in Portugal terecht.’ Hij is niet de enige van toen die een eigen weg bewandelt. ‘We maken een wereld van overvloed, en drukken dat uit in geld. Dat is onhoudbaar, en de wortel van veel sociale problemen. Dat gaat niet weg. Maar er zijn dus dingen die je zelf kunt doen.’

Nick Leeson, Jérôme Kerviel en London whale geven het eerste signaal dat de banken hun risicobeheersing niet op orde hebben.
De illusiecultuur, het piramidespel van de van de zeepbel, de aardse trimurti (drie guna’s) is de inverse van de hemelse Trimurti Banken zorgen voor het scheppen van geld en een zakenbank á la Goldman Sachs, Lehman Brothers en banken die ongeremd geld in dubieuze waardepapieren hebben gestoken of bankemployees als Nick Leeson (Barings Bank), Jérôme Kerviel (Société Générale), London whale (JPMorgan Chase) of ex-zakenman en -belegger Bernard Madoff voor het vernietigen.
Of in de woorden van Bolkestein: de lotgevallen van de euro zijn ‘een goed voorbeeld van politiek wensdenken dat nuchter economisch denken overvleugeld’ (de Volkskrant 3 december 2011).

Bestuurscultuur (Buitenhof 29 januari 2023, NPO1):
Bij het klimaatprotest van Extinction Rebellion op de A12 in Den Haag zijn vandaag honderden activisten opgepakt. Extinction Rebellion had opgeroepen om naar Den Haag te komen om te protesteren tegen overheidssubsidie voor fossiele brandstoffen als olie, kolen en gas. In Buitenhof: de burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen.
Gerbrig Klos onafhankelijk waarnemer voor Amnesty International en klimaatactivist van Extintion Rebellion Hannah Prins waren bij het klimaatprotest in Den Haag aanwezig. Hoe hebben zij het protest ervaren?
Voormalig secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer over de laatste ontwikkelingen rondom wapenleveranties. Deze week besloten Duitsland en de Verenigde Staten toch tanks te gaan leveren aan Oekraïne en daarmee betreden binnenkort de eerste tanks van Westerse makelarij het slagveld.
En Thomas Erdbrink was Onze man in Teheran tot het Iraanse regime zijn werkvergunning introk. Thuis op de bank zag hij de beelden uit Afghanistan, hoe de Amerikanen Kabul verlieten terwijl de Taliban opnieuw de macht grepen. Nu is er de vierdelige serie Onze man bij de Taliban. Hoe leven de Afghanen sindsdien?

Waar is het pacifisme in Nederland gebleven
De vredespijp is uitgerookt (Or Goldenberg, Marieke de Haas & Evert de Vos De Groene Amsterdammer 26 januari 2023, p. 34-37):
Bijna een jaar na de Russische inval in Oekraïne is de strijd bloediger dan ooit. In het Westen kijkt de ooit breed gesteunde vredesbeweging nu machteloos toe. ‘Vind je dat je een ander mens kunt doden? Mijn antwoord is nee.’

Merkel hoopt dat haar Ruslandpolitiek ooit weer genade zal vinden (Remco Andersen de Volkskrant 26 november 2022, p. 9):
Merkel vindt het te vroeg voor een verontschuldiging voor haar Ruslandpolitiek. Ze hoopt dat haar beleid op de langere termijn gunstiger wordt beoordeeld. Maar ze besloot zich niet opnieuw verkiesbaar te stellen, omdat ze het tijd vond voor een nieuwe stem. Immers, zegt ze in het interview: ‘Ik heb uiteindelijk geen millimeter vooruitgang geboekt op het gebied van buitenlandbeleid. Niet alleen wat betreft Oekraïne. Ook wat betreft Transnistrië en Moldavië, Georgië en Abchazië, Syrië en Libië. Het was tijd voor een nieuwe benadering.’

Hoofdeconoom lost problemen niet enkel op papier op (Jonathan Witteman de Volkskrant 28 december 2022, p. 31):
Internationaal hoofdeconoom Marieke Blom van ING mijdt maatschappelijk discussies zeker niet. Aan talkshowtafels analyseert ze de inflatie, de energiecrisis en andere economische perikelen. ‘Altijd heel zorgvuldig, en in begrijpelijke taal geformuleerd.’

Alleen geld kan de klimaattop redden (Ben van Raaij de Volkskrant 5 november 2022, p. 11):
De klimaatcrisis loopt steeds verder uit de hand, maar de kans lijkt klein dat de VN-klimaattop in Egypte grote stappen zet. De Oekraïne-oorlog, geopolitieke verdeeldheid en de energiecrisis eisen hun tol. Enkel een deal over klimaatgeld kan uitweg bieden.

De schaduw van de Duitse Ostpolitik (Christie Miedema Duitsland Instituut 24 februari 2022):
Historicus en research-fellow bij het Duitsland Instituut. Haar proefschrift (2015) gaat over Nederlandse en West-Duitse linkse organisaties en de Poolse oppositie in de jaren tachtig.[1]
De Duitse buitenlandpolitiek gaat met een investering van €100 mrd in de Bundeswehr een nieuw tijdperk in. Een blik op de Ostpolitik van de jaren tachtig laat zien waarom deze ommezwaai van bondskanselier Scholz historisch is te noemen.
De oorlog in Oekraïne is een vuurproef voor de vorig jaar aangetreden Duitse regering. SPD en de Grünen bekleden de cruciale ministersposten met betrekking tot de oorlog. Dit artikel werpt een blik op deze twee partijen in het Duitsland van de jaren tachtig. Een tijd waarin eveneens een oorlogsdreiging en crisissituatie in het oosten van Europa de gemoederen bezighield. Een duik in het verleden van deze partijen helpt te begrijpen waar de reactie van de SPD en de Grünen op de Russische inval vandaan komt.

'Er wordt ouderwets om grond gevochten' (Walter Russell Mead (Arie Elshout de Volkskrant 25 februari 2014).
De conflicten in Oekraïne, het Midden-Oosten en Azië laten zien dat de geopolitiek terug is. Een gevaarlijke ontwikkeling, waarschuwt de invloedrijke Amerikaanse hoogleraar Walter Russell Mead (zie ook Buitenhof 21 februari 2016).
Het herinnert aan het geopolitieke gesteggel in de 19de eeuw. Dat mondde uit in de slachting van 1914. En nu? Op het World Economic Forum (WEF) in Davos werd vorige maand door verrassend veel prominenten de vergelijking met dat fatale jaar gemaakt, viel de Amerikaanse professor Walter Russell Mead op. Een beetje overdreven, vindt hij. Toch meent hij dat we op onze tellen moeten passen.
Oekraïne ligt al eeuwen op de breuklijn tussen Europa en Rusland. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 staat het als zelfstandig land voor de keuze of het zich meer bij het westen of het oosten thuis voelt. Zowel Moskou als de EU - en in het verlengde daarvan Washington - wil het land graag op een of andere manier aan zich binden. Na de Oranjerevolutie van 2004 leek Kiev zich op Europa te richten, maar de beleidshervormingen die daarbij passen, kwamen er niet van. De vraag is of het Oekraïne nu, tien jaar later, wel van Moskou loskomt.

Van Baalen: volk in Oekraïne zal zegevieren (de Volkskrant 21 februari 2014):
'Dictators zullen uiteindelijk nooit winnen. Het volk zal zegevieren.' Dat zei VVD-Europarlementariër Hans van Baalen donderdagavond tijdens zijn bliksembezoek aan Oekraïne.
Samen met enkele andere liberale afgevaardigden uit het EU-parlement, onder wie de Belg Guy Verhofstadt, was hij in het centrum van Kiev, waar tegenstanders van de regering al maanden demonstreren. Daar sprak Van Baalen onder anderen met leden van de oppositie.
De liberale delegatie wilde de vreedzame oppositie op het Maidan-plein een hart onder de riem steken en verder bemiddelen tussen gematigde leden van de Partij van de Regio's van president Viktor Janoekovitsj en de oppositie.

Vals plat 1. Over authenticiteit en horizontaal recht (Arie-Jan Kwak Civis Mundi Digitaal #18, Universiteit Leiden, mei 2013):
Het idee dat het gevoel een diepe bron van zuiver weten en een betrouwbaar (moreel) kompas is, gaat terug tot de Romantiek en is sindsdien onlosmakelijk verbonden met het emancipatiemotief dat onze moderne samenleving kenmerkt. In dit emancipatiemotief ligt de nadruk op individuele autonomie: zelfbeschikking, individuele verantwoordelijkheid en keuzevrijheid (die elkaars spiegelbeeld vormen). De belangrijkste deugden zijn hier zelfontplooiing, mondigheid, en non-discriminatie.[9] Zelfbeheersing is in dit motief daarentegen geen kardinale deugd. De nadruk op zelfontplooiing en mondigheid vertaalt zich juist naar een grote waardering voor spontaniteit en een toenemende behoefte aan zelfexpressie. Het unieke zelf wil zich in de openbare ruimte kunnen uiten en zo als uniek en origineel individu kunnen tonen en ontplooien:
"The notion that each of us has an original way of being human entails that each of us has to discover what it is to be ourselves. But the discovery can’t be made by consulting pre-existing models, by hypothesis. So it can be made only by articulating it afresh. We discover what we have it in us to be by becoming that mode of life, by giving expression in our speech and action to what is original in us."[10]
[10] Taylor, C., The Ethics of Authenticity, Harvard University Press Cambridge Mass. 1991, p. 61; Taylor, C., Sources of the Self, The Making of Modern Identity, Cambridge University Press Cambridge UK 1989, p. 375

Het ‘wie-verzint-dit-nou-beleid’ (TIM ’S Jongers de Volkskrant 7 juni 2022 p. 21):
Toen ik jaren geleden Putters hoorde spreken over de SCP-studie Verschil in Nederland, werd met moeilijke woorden als sociaal-, cultureel- en economisch kapitaal duiding gegeven aan een concreet verleden. Ik leerde dat ik zo’n twintig jaar van mijn bestaan tot het zogenaamde precariaat behoorde. Een groep waar je zelf niet toe behoren wil. Maar het leven kan verkeren.

Acteur Michael Gambon kroop prachtig in de huid van The Singing Detective en professor Perkamentus (Hein Janssen de Volkskrant 29 september 2023, p. 11):
Acteur Sir Michael Gambon is donderdag overleden, bij het grote publiek vooral bekend als Perkamentus uit Harry Potter, bij de iets oudere lezer nog wel als The Singing Detective. Maar vooral ook een gevierd toneelacteur in hart en nieren, met dertien Olivier-nominaties op zak.

Johnson splijt VK met nieuw ‘blijf alert’ (Patrick van IJzendoorn de Volkskrant 11 mei 2019, p. 11):
De Engelsen hoeven niet meer thuis te blijven, maar de Schotten, de Welshmen en de Noord-Ieren wel. Boris Johnson heeft zondagavond besloten de ‘Blijf thuis’-mantra te veranderen in ‘Blijf alert’, maar die beslissing heeft het Verenigd Koninkrijk gespleten.
Scheur
Er ontstaan niet alleen scheuren tussen de vier naties van het VK, maar ook tussen de politieke partijen. Labour, gesteund door de vakbonden, vindt het nog veel te vroeg voor versoepeling. Elke dag sterven er immers nog honderden Britten. Het totale aantal doden nadert de 32.000, in absolute termen het hoogste aantal in Europa. Het merendeel van de Britten heeft vrede met de huidige lockdown, die qua striktheid tussen Nederland en Frankrijk ligt.
Woede
Johnson kan de sceptici in eigen gelederen negeren, maar de zondagskranten maken gewag van onrust in zijn eigen kabinet, omdat de premier zijn ministers amper deelgenoot zou maken van zijn besluiten en te veel zou luisteren naar zijn minister van Volksgezondheid, die een omzichtige koers bepleit. Aan het begin van de crisis heeft Johnson vanwege zijn laconieke handelen ook woede opgewekt bij een deel van de bevolking. Harry Potter-actrice Miriam Margolyes zei zaterdag zelfs stilletjes te hebben gehoopt dat Johnson zou sterven toen hij in het ziekenhuis lag.

Harry Potter en de dugpa (John Algeo Theosofia december 2007, p. 228-235):
De bodhisattva, wiens essentie wijsheid is, is iemand die liefhebbend is, altruïstisch, vertrouwenwekkend en heel. De dugpa is iemand die zelfzuchtig is, een uitbuiter, angstig en gefragmenteerd. De Harry Potterboeken laten ons zien hoe we een bodhisattva moeten zijn, niet een dugpa – hoe we niet Voldemort moeten zijn, maar Harry Potter.

Een variant op het peterprincipe, het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen is nog steeds actueel. Mandarijnen van de keizer bevolken nu de bureaucratisch geleide ministeries. Of met andere woorden de Westerse esoterie, het moderne occultisme, en de eucharistieviering in de katholieke kerk ondersteunen dezelfde wetmatigheden als de Harry Potterboeken van J.K. Rowling of de sprookjes van Hans Christiaan Andersen.

Bestuurscultuur (Buitenhof 3 juni 2018 NPO1):
Minister Wiebes
Tot voor kort stond duurzaamheid laag op de agenda van politici op het Binnenhof. Tijden veranderen. Inmiddels gaat de ooit zo milieukritische VVD-premier Rutte zelf voorop in de wens voor een betere leefomgeving. Voor 1 juli moet er een koers bepaald zijn voor een energietransitie. Onderdeel daarvan is het verder reduceren van de CO2-uitstoot met 49 procent, tot 2030. Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat komt uitleggen hoe hij denkt de energietransitie te realiseren. Hoe gaat hij de lasten tussen burgers en industrie eerlijk verdelen? En hoe denkt hij ervoor te zorgen dat alle Nederlandse huishoudens geen gas meer gebruiken? Ook staat de minister stil bij de onopgeloste aardgasproblemen in Groningen.
Het Antropoceen: een nieuw tijdperk
De collectieve impact van de mens op de aarde is zo groot, dat we een catastrofale geologische kracht zijn geworden. Dat vrezen steeds meer wetenschappers. Na het Holoceen, zou nu het Antropoceen zijn begonnen: het tijdperk van de mens. Wat betekent deze invloed van de mens op de aarde? En brengen we alleen destructie, of doen we ook goede dingen voor de planeet? In Buitenhof een gesprek met [7-Filosofie|Jason Moore]], hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Binghamton en autoriteit op het gebied van de verhouding tussen mens en planeet, en Willem Schinkel, hoogleraar sociale theorie aan de Erasmus Universiteit.

Europa wil afrekenen met fraude in interne markt (Marc Peeperkorn de Volkskrant 4 oktober 2017, p. 10):
De Commissie roept daarom ook op tot betere samenwerking tussen de nationale belastingsdiensten, Europol, Eurojust en het nieuw op te richten Europees Openbaar Ministerie. Nederland doet niet mee aan het EU-OM. Staatssecretaris Wiebes (Financiën) presenteerde vorig jaar met zijn Belgische en Luxemburgse collega's een eigen ict-systeem om verdachte verkooptransacties op te sporen.
De Commissie denkt met het voorstel vrijwel alle btw-fraude bij Europese handel (40 miljard euro) een halt toe te roepen. Daarnaast lopen de lidstaten circa 100 miljard euro per jaar aan btw-inkomsten mis door fraude en faillissementen in eigen land.

Wonderboy (Sheila Sitalsing de Volkskrant 21 november 2016, p. 2):
In de serie beklagenswaardige personen aan het Binnenhof behandelen we vandaag Eric Wiebes. Tweeënhalf jaar geleden landde hij in een wolk van glanzende aanbevelingen in Den Haag, als vervanger van die andere droevige VVD-staatssecretaris voor belastingzaken Frans Weekers.
Afgelopen vrijdag legde Wiebes het moede hoofd in de schoot en schortte hij de wet op.
Zo wordt het lijstje 'dingen die Eric Wiebes heeft bereikt' best wel kort, voor 'een wonderboy'.
Eric Wiebes wil niet op de kieslijst voor de Tweede Kamer, maar wel graag terugkeren in een eventueel volgend kabinet, liet hij een tijdje geleden weten. Want 'hij is nog niet klaar'. Dat laatste klopt.

'Silicon Valley' wil afspraken met fiscus (redactie de Volkskrant 29 augustus 2016 p. 26):
Als het Nederlandse kabinet zijn belastingregels niet versoepelt, dreigt het gunstige Nederlandse vestigingsklimaat voor Amerikaanse bedrijven verloren te gaan. Daarvoor hebben Google, Apple en nog zo'n tachtig grote Amerikaanse technologiebedrijven het kabinet-Rutte in een brief gewaarschuwd.
Nederland zou zich wat de Amerikaanse techbedrijven betreft ook moeten verzetten tegen een nieuwe Britse wet, die ervoor zorgt dat de Britse belastingdienst winst die uit Groot-Brittannië wordt weggesluisd naar buitenlandse dochterondernemingen kan belasten. Die aanslagen kunnen voor een groot deel ook bij Nederlandse bedrijven terechtkomen, wat een negatief effect heeft op het vestigingsklimaat.
Britse wet
De brief is ondertekend door de financieel directeuren van de toonaangevende bedrijven uit Silicon Valley, die zich hebben verenigd in de Tax Directors Group (SVTDG). Behalve premier Rutte worden ook minister Dijsselbloem van Financiën, minister Kamp van Economische Zaken, minister Ploumen van Ontwikkelingssamenwerking en staatssecretaris Wiebes van Financiën aangeschreven.

Wiebes raar bezig (R. Schaap de Volkskrant 14 april 2016 p. 24):
Het plotse dreigen met hoge boetes bij belastingontwijking(-ontduiking) door minister Wiebes als reactie op het nieuws doet nogal vreemd aan als je bedenkt dat zijn Belastingdienst zelf grote bedrijven in Nederland helpt onze belasting te ontwijken (Economie, 13 april).
Zoals bij Starbucks, dat met behulp van bedenkelijke boekhoudkundige constructies jaarlijks voor tientallen miljoen gematst wordt, waarna dit kapitaal via Nederlandse brievenbusfirma's naar het buitenland weggesluisd wordt. Zelfs nadat Wiebes door de EU is teruggefloten, blijft hij hierin volharden. Laat staan dat hij boetes gaat uitdelen aan dergelijke bedrijven.
Dit valt niet uit te leggen: het Nederlandse 'klootjesvolk' manen toch vooral hun belastingformulier goed in te vullen en ondertussen zelf grote kapitaalkrachtige bedrijven helpen de belasting te ontduiken.
Een oproer door verontwaardigde burgers over dergelijke rechtsongelijkheid, zoals net in IJsland, lijkt me dan ook zeer logisch.

In Nederland is de kloof tussen Katholieken en Protestanten vrijwel verdwenen. Daarentegen neemt door het nieuwe kabinet de tweedeling in de maatschappij, de kloof tussen rijk en arm alleen maar toe. De zegeningen van de moderne liberale democratie, het neoliberalisme, het marktmechanisme is ook een geloof. De woorden, die de woordvoerder van Greenpeace hanteert zijn eerder gebruikt toen Erik Wiebes Frans Weekers opvolgde. Helaas heeft Erik Wiebes deze fraaie woorden bij de Belastingdienst niet waar gemaakt. De grotere tweedeling in Nederland, Europa en de Verenigde Staten heeft tot gevolg dat het onbehagen in de maatschappij toeneemt en het vertrouwen in de toekomst kleiner wordt. Of met andere woorden het wantrouwen in de parlementaire democratie toeneemt. Daarentegen is het Nieuwetijdsdenken van Xi Jinping de tegenhanger van de in het Westen vastgelopen liberale normen en waarden. China biedt tegenwicht aan het witte superioriteitsdenken in de VS. Het zorgt uiteindelijk voor een beter evenwicht tussen Oost en West.

Millennial, zie je werk eens als baantje (Madelon Meester de Volkskrant 9 oktober 2019, p. 24-25):
‘Je kunt alles bereiken in je leven als je maar wilt.’ Het is een zin die de meeste millennials erin gestampt krijgen. Mooi natuurlijk, maar het brengt ook druk met zich mee. Werk móét leuk zijn en een carrière flitsend. Waarom niet gewoon genoegen nemen met een baantje?
Maakbaarheidsideaal
Omdat Launspach zich zorgen maakt om het hoge aantal burn-outs bij millennials, publiceerde hij vorige maand het boek Werken met millennials. Een handboek voor leidinggevenden, waarin hij uitlegt hoe zij het beste met deze generatie kunnen omgaan. ‘Millennials zijn opgegroeid met het maakbaarheidsideaal’, zegt hij. ‘Ouders en leerkrachten hebben altijd gezegd: je kunt alles worden wat je wilt, als je maar je best doet. Daar zit ook de verwachting in dat je iets bijzonders moet doen om het waard te zijn als mens.’
Ambities
Millennials hebben daardoor torenhoge verwachtingen van hun werkende leven, zegt Launspach.

‘Waar maak ik mij toch druk om op mijn leeftijd’ (Marjon Bolwijn interviewt Jaap Fries de Volkskrant 12 juni 2023, p. 16-17):
Jaap Fries is 100 jaar. Hoe kijkt deze beroepsmuzikant terug op de eeuw die achter hem ligt? En wat vindt hij van het huidige tijdsgewricht?
En ik las deze uitspraak van de Romeinse keizer en filosoof Marcus Aurelius: ‘Het geluk in je leven is afhankelijk van de kwaliteit van je gedachten.’
‘Wat je denkt, bepaalt hoe je iets beleeft. Gedachten maken je niet gelukkig, wel gewone dagelijkse belevenissen, zoals een praatje maken met iemand. En muziek maken of luisteren, dat activeert iets positiefs in je hersenen.’

In de wereld draait het om het vraagstuk van Leraar en Leerling, de ‘oplossing’ van de leugenaarsparadox. Mozes, Socrates, Plato, Aristoteles, Pythagoras, Jezus, Boeddha, Mohammed, Bahá'u'lláh, Friedrich Nietzsche, Douglas Hofstadter, Peter Sloterdijk, Hans Clevers, Robbert Dijkgraaf, Hans Achterhuis, Henk Procee, Ad Verbrugge en Pim van Lommel zijn wetenschappers, die het probleem van het ego onderkennen, maar wel op elkaars inzichten voortbouwen. Ook een zeer grote verscheidenheid kunstenaars en cabaretiers brengt in hun werk de immateriële wereld tot uitdrukking. Maar te veel politici prevaleren dwaasheid boven wijsheid.

Het debat, de controverse tussen Wierd Duk en Joshua Livestro, is een hoofdthema in het onderzoeksrapport 'E i V'. Het is een thema dat de gemoederen, lees filosofie al millennia bezig houdt. De leugenaarsparadox, het Münchhausentrilemma, de Paradox van Epimenides, Third man argument van Plato en ten slotte Harry Mulisch stelt voor deze bespiegelingen over Het Ene (dass in der Vielheit Einheit, in der Einheit Vielheit bestehen kann), de These-antithese-synthese te zien als intuïties betreffende het moment vlak 'voor' de oerknal, waarop iets ontstaan is terwijl er niets was: dat punt dat dus niet bestond, maar, ogenblikkelijk ontploffend, toch weer wel bestond.7.
7) De Zuilen van Hercules, blz. 112-118.
Het is de Bhagavad Gita die voor dit vraagstuk een oplossing aanreikt. Het laat zien dat zowel de Oosterse als de Westerse filosofie van het mechanisme These-antithese-synthese gebruik maakt.

Harry Mulisch schepper van zichzelf (Niels van Arkel Gids TV 25 oktober 2020):
Tien jaar na de dood van schrijver Harry Mulisch gaat regisseur Coen Verbraak op zoek naar de persoon achter de schrijver, door in Mulisch' oude werkkamer met intimi te praten.
Onaangeroerd
Op 30 oktober 2010 stierf Harry Mulisch. Zijn werkkamer in Amsterdam is sinds die dag onaangeroerd gebleven. Daar schreef hij de klassiekers als 'Het Stenen Bruidsbed', 'De Aanslag' en 'De Ontdekking van de Hemel'.
Coen Verbraak gaat op zoek naar de persoon achter de schrijver. Hoe was hij als vader en echtgenoot? Waarom had hij zoveel sympathie voor Fidel Castro en is het waar dat hij meer van teckels hield dan van mensen?
Gesprekspartners
Verbraak spreekt onder anderen met Adriaan van Dis, Jeroen Krabbé, Remco Campert, Mulisch' dochter Anna en zijn partner Kitty Saal. Ook komt de schrijver zelf volop aan het woord via archiefbeelden, waarvan sommige nooit eerder zijn vertoond.

Ad Verbrugge heeft gelijk dat de lumpsum financiering, die door Jo Ritzen in 1991 is ingevoerd een probleem is. Victor van der Chijs belicht slechts één kant van de medaille, namelijk het gezichtspunt van Vincent Icke Zwaartekracht bestaat niet Een vraagstuk voor de 21e eeuw.

Ik, wij en de Samenleving (Filosofisch Kwintet (7 mei 2023, NPO1, herhaling uitzending 16 april 2023):
Door de gerichtheid op onszelf dreigen we soms over het hoofd te zien dat er een wereld bestaat die om gezamenlijke inzet en betrokkenheid vraagt. Hoe zien we de huidige relatie tussen het individu en de maatschappij, wat zijn hierin onze wederzijdse verantwoordelijkheden en rechten? Hoe kan het publieke belang het winnen van al die verschillende eigenbelangen? En hoe belangrijk is het van al die 'ikken' weer een 'wij' te maken? Een speciale aflevering t.g.v. de Nacht van de Filosofie met Bas Heijne, Roxane van Iperen, Dyab Abou Jahjah en Daan Roovers.

In Den Haag
Dwaalwegen (Marcel ten Hooven De Groene Amsterdammer 9 februari 2023, p. 11):
Het kabinet ondermijnt het gezag dat het juist nodig heeft voor weerbarstige problemen als de ecologische crisis en de regulering van immigratie.
Het ontlopen van de onvermijdelijke conclusie over de onhoudbaarheid van de bio-industrie is een voorbeeld van een bestuurlijke praktijk die in de wandeling het ‘geitenpaadje’ heet. In Brussel sloten ze onlangs een geitenpaadje dat de Nederlandse regering dacht te kunnen bewandelen stevig af met een reprimande van de Europese Commissie.
Volgens filosofe Daan Roovers, lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur, is het kiezen van geitenpaadjes inherent aan de bestuursstijl van premier Mark Rutte, die zij typeert als: problemen zo lang vooruitschuiven of er een list op verzinnen tot ze gierend uit de hand lopen. Over het gevolg zegt zij: ‘Ondermijnend voor de politiek en cynisch makend. En je krijgt er polarisatie bij cadeau, want de voor- en tegenstanders raken verder van elkaar verwijderd.’

Gaat de koopman nog naar de dominee luisteren? (Michael Persson de Volkskrant 16 september 2023, katern Zaterdag p. 6-7):
De Tweede Kamer buigt zich deze week over een wet die bedrijven verplicht verantwoord te ondernemen, de IMVO. Dit na hevig protest uit het bedrijfsleven. Uiteindelijk zal blijken: komen de dominee en de koopman nader tot elkaar?
Misstanden mogen straks niet meer op de koop toe worden genomen. Is de tijd rijp voor die zogeheten ketenverantwoordelijkheid?

‘Luister naar de allerarmsten’ (Toon van Eijk Civis Mundi Digitaal #100, juli 2020):
Journalistiek over mondiale samenwerking: het blad Vice Versa: Enige problematische aspecten van ontwikkelingssamenwerking.
4. Intrinsiek gemotiveerd MVO
In een artikel getiteld ‘$blue%Is het, na verleiden en voorlichten, tijd voor verplichten?’ over Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) zegt Maria van der Heijden, directeur MVO Nederland, het volgende: “Bedrijven die nu weinig of niets doen aan (I)MVO komen daar zonder problemen mee weg. Reken je af met freeriding (meeliften op de inspanningen van de koplopers) of green washing (je als bedrijf beter voordoen dan je in werkelijkheid bent), dan maak je het voor de duurzame koplopers ook aantrekkelijk om nóg meer te doen … Dat er een groep intrinsiek gemotiveerde bedrijven is, is goed. Maar daarmee alleen redden we het niet. Het gaat erom dat we het systeem veranderen. De overheid moet het schaakbord met de regels hiervoor bepalen”.

Wij zijn de politiek
Ik ben benieuwd wat Daan Roovers van deze houding vindt. In haar boek Wij zijn de politiek schrijft ze namelijk dat politiek iets is voor iederéén. ‘Politiek is veel te belangrijk om aan politici over te laten,’ stelt ze. Er geldt nog steeds voorkomen is beter dan genezen. Feike Sijbesma heeft in theorie gelijk wanneer hij stelt dat het gaat om voorkomen, aanpassen en de schade herstellen (Buitenhof 20 november 2022, NPO1). Maar Twan Huys verwijst ook naar Greta Thunberg, die de praktijk aanhaalt en zegt dat in de laatste 30 jaar van klimaatactie kwamen politici niet verder dan "bla, bla, bla".

Kirsten Donders-Lindeboom interviewt Dirk de Wachter (VANDAAG over Zingeving en levenskunst herfst 2020 - magazine Apostolisch Genootschap):
Verdrietdokter noemt hij zichzelf ook wel. Het maakt de Vlaamse psychiater Dirk De Wachter geenszins een ‘triestige man’. Integendeel. En ook zijn boodschap is een positieve, want juist ‘in de lastigheden van het leven ontstaat de wezenlijke verbinding tussen mensen.’
Heleen Croonen interviewt Dirk de Wachter (Gezondheidsnet 8 januari 2020):
Heeft de psychiater tegenwoordig de plaats ingenomen van de pastoor of de dominee?
"Ik ben bang dat dat waar is. De ontkerkelijking laat een vacuüm na dat door therapeuten wordt ingevuld. Ik wil geen pastoor zijn, want ik heb geen god om mij te steunen. Als mensen aan mij vragen: ‘Wat moet ik doen?’, kan ik alleen maar een spiegel voorhouden. Ik kan zeggen: wat denkt u zelf? Wat vindt uw vader, moeder of geliefde? We zijn meer dan een brein."
Uw nieuwste boek heet De kunst van het ongelukkig zijn. Waarom zouden we ongelukkig moeten zijn?
"Ongeluk is niet erg of negatief. Als je af en toe een beetje ongelukkig bent of verdrietig of een tekort voelt, dan win je aan verbinding met anderen. Daarin kunnen we waarachtig vriendschappelijk en liefdevol zijn naar elkaar. Samen plezant zijn mag van mij ook, maar af en toe is het leven lastig. Dat kun je delen met elkaar."

‘Ik wil in het middenstaan’ (Johanna Hoogendam interviewt Bart Brandsma magazine VANDAAG over zingeving en levenskunst Lente 2019, uitgegeven door het Apostolisch Genootschap):
Hoe werkt polarisatie?
Polarisatie is denken in tegenstellingen, in wij en zij. Daarbij is sprake van een gedachteconstructie. Oordelen (subjectief) over de polen worden gepresenteerd als objectieve feiten.
Polarisatie heeft continu brandstof nodig, in de vorm van negatieve beweringen over de ander en/of positieve beweringen over onszelf.
Bij polarisatie overstemt het gevoel het verstand. Argumenten en feiten zijn onvoldoende om onderbuikgevoelens af te zwakken.
Als jongetje op een Friese plattelandsschool besefte hij al dat er verschillende waarheden zijn. “Op school leerde ik voetballen en een klap uitdelen, maar thuis was ik een zoeker, een denker: een wereld die ik als tegenhanger ervoer van de werkelijkheid op school.” Ik ontdekte: er is dat voetbalspel, maar ook een spel waarbij het niet om de winst gaat. Ik houd van beide en wil die werelden bij elkaar brengen. Omdat dit voor iedereen noodzakelijk is om gelukkig te zijn.”
Wie is Bart Brandsma?
Bart Brandsma (1967) is politiek en sociaal filosoof en werkte als journalist en documentairemaker. Tegenwoordig adviseert en traint hij de Nationale Politie, het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, gemeentelijke diensten, docenten, sociaal werkers, dominees, imams en radicaliseringsexperts in het omgaan met wij-zij denken. Ook bij grote polarisaties in het buitenland wordt zijn advies gevraagd. Hij is auteur van onder meer De hel, dat is de ander; Het verschil in denken van moslim en niet-moslim en Polarisatie; Inzicht in de dynamiek van wij-zij denken.

Willem Hirs Het spanningsveld ‘Individu en gemeenschap’ (Proefschrift W.M. Hirs 4 november 1989):
1: De notitie vloeit voort uit een vraag: Bestaat er in Het Apostolisch Genootschap een spanning tussen individu en gemeenschap en op welke gebieden is dat dan het geval? Hoe is die spanning te beïnvloeden en wat kun je er aan doen?
2: Ik stel me dus de vraag: wat is de culturele grondslag van dit spanningsveld? En ik ben al zoekende uitgekomen bij twee meer basale spanningen, namelijk die tussen denken en handelen en tussen persoonlijke zaligheid en culturele nalatenschap. Ik baseer mijn verhaal op enkele geschriften van o.a. Michel Foucault, Emanuel Levinas en Hannah Arendt. Het zijn auteurs uit een reeds verleden tijd, de twintigste eeuw. Voor een meer eigentijdse beschouwing van het spanningsveld zal ik beginnen met te refereren aan het werk van de VU-filosoof Ad Verbrugge. Ad Verbrugge trachtte sinds januari 2000 zijn onbehagen te verwoorden in zeven essays (zie tekstblok 1) die - onder voorbijgaan aan de positieve aspecten van het leven – diagnostiseren wat de beschaving mankeert: de verwaarlozing van het kwaad (dat óók in ons huist), de manipulatie van onze behoeften door markt en techniek, de overschatting van de individuele vrijheid en liberale democratie, de illusies van de multiculturele samenleving, het bureaucratisch monstrum ‘Europa’, de afbrokkeling van de culturele gemeenschap en de rampzalige gevolgen van schaalvergroting en centralisering.
10,11: Mijn suggesties aangaande het spanningsveld individu en gemeenschap betreffen de genoemde thema’s. Ik begeef me daarbij op het terrein van de zielsverzorging door aan u als lezer te schrijven: Wees heel (echt, warm en begripsvol), schenk in al wat u spreekt en doet en bidt dat uw levensgeschiedenis tot voorbeeld kan strekken van hen die naar het goddelijke in zichzelf en de ander op zoek zijn. Gezien mijn eerste manier van apostolischzijn (ik ben apostolisch met heel mijn hart) moet dit toch mijn eerste suggestie zijn.

Bestuurscultuur (Buitenhof 7 mei 2023, NPO1):
Woede over ‘graaiflatie’, want de prijzen stijgen harder dan de inflatie en dat voelt de boodschappenbetaler. Terwijl het kabinet bezuinigingen heeft aangekondigd, verhoogt de Europese Centrale Bank de rente deze week naar 3,25 procent, nóg een maatregel om de economie verder af te koelen. In Buitenhof: de president van de Nederlandsche Bank, Klaas Knot.
Het gaat niet goed met de Nederlandse natuur, dat concludeert het Wereld Natuurfonds in het onlangs verschenen Living Planet Report. Aan tafel Kirsten Schuijt, sinds 1 januari de directeur-generaal van het World Wide Fund for Nature (WWF)
De Amerikaanse politiek filosoof Michael Sandel wordt ook wel een 'morele rockster' genoemd. Hij confronteert volle zalen met de moeilijke ethische dilemma's van nu. Volgens Sandel zijn we de kunst van het debatteren verleerd.

RECHTVAARDIGHEID: WAT IS DE JUISTE KEUZE? (NPO2 17 juli 2016):
Michael Sandel verheldert morele dilemma's en onderzoekt thema's als rechtvaardigheid, gelijkheid, democratie en burgerschap aan de hand van de denkbeelden van filosofen als Jeremy Bentham, J.S. Mill, Robert Nozick, John Locke, Immanuel Kant, John Rawls en Aristoteles.
Is martelen toegestaan? Kan het verkeerd zijn de waarheid te vertellen? Hoeveel is een mensenleven waard? Wat is de ethische kant van moord? Wat is rechtvaardig? Michael J. Sandel (1953) zorgde met zijn reeks over deze dilemma’s voor een van de populairste interactieve colleges uit de geschiedenis van Harvard University. Ze werden in vele landen op tv uitgezonden. Vanuit de overvolle zaal van het historische ‘Sanders Theatre’ in Boston gaat de Amerikaanse filosoof als een Socrates van onze tijd met studenten in gesprek. Met een mix van speelsheid en ernst worden er aannames onder de loep genomen. Door te argumenteren en de dilemma’s met nieuwe scenario’s steeds van een andere kant te belichten.
Michael Sandel verscherpt tegenstellingen om zo eigen morele overtuigingen duidelijker te maken. Hij noemt het een oefening in zelfkennis, de kern van filosofie.
EEN GOED LEVEN (11 september 2016):
Michael Sandel stelt aan het einde van zijn lezingenreeks vast dat we het als individuen nooit eens zullen worden over de relatie tussen de wet en morele vraagstukken, zoals bij discussies over homohuwelijk en abortus. De wet kan bij grote morele vraagstukken nooit neutraal zijn. Een debat hierover is noodzakelijk en het is tegelijkertijd een gelegenheid om de waarden van anderen meer recht te doen.

TRANSHUMANISME Einde van de menselijke soort? (Reformatorisch Dagblad november 2017):
Dat onze kostbare planeet op velerlei wijze wordt bedreigd, is wel duidelijk: klimaatverandering, terrorisme, het toenemend aantal aardbevingen, vulkaanuitbarstingen, branden en overstromingen, een enorm vluchtelingenprobleem, religieuze conflicten, hongersnoden, mondialisering, epidemieën. De wereldmachten vechten een grote oorlog uit, bepaald door geopolitieke, strategische en economische belangen.
Het is de hoogste tijd dat er overal op brede basis een discussie ontstaat over de grote gevaren van de transhumanistische ideologie, een discussie ook over wat we onder mens- zijn, menselijke waardigheid, ziel, spiritualiteit, enzovoorts verstaan. De ontwikkelingen gaan razend snel. De resultaten van diverse congressen op wereldniveau worden niet aan het publiek bekend gemaakt. Ze zijn hooguit te lezen in wetenschappelijke tijdschriften of kritisch geschreven boeken. De menselijke hybris heeft een lange geschiedenis. Talloze mythen tonen ons echter ook de dramatische afloop van de menselijke overmoed. Daar waar de mens zichzelf als de maat van alle dingen beschouwt, sluipt een zeer giftig addertje onder het gras. Hoogste tijd om wakker te worden! (Marcel Messing)

Maatschappelijke ontwikkeling op een doodlopende weg (Harm Bart Civis Mundi Digitaal #12, 4 juli 2012):
Het gaat om een mentaliteitskwestie die ook via de panacee ‘toezicht’ niet valt op te lossen. Op het moment dat ik dit schrijf speelt de derivatenkwestie bij de Rotterdamse woningbouwcorporatie Vestia. De zaak staat niet op zichzelf. Ik noem nog maar even de problematiek rond het onderwijs-conglomeraat Amarantis om dit te illustreren. Stuitend - want het publieke vertrouwen ondermijnend - zijn de regelingen die met falende en van hybris vervulde bestuurders worden of zijn getroffen. Juridisch is er misschien geen speld tussen te krijgen, maar dat laat alleen maar zien dat de zaken verkeerd in elkaar zijn gezet. Men kan het morele fundament van een samenleving niet ongestraft zo ondermijnen. En met toezicht kan men het niet optuigen - daarvoor moeten waarden van buiten het marktdenken een rol van betekenis gaan spelen. Voor indringende beschouwingen daarover verwijs ik naar het boek ‘What money can’t buy'' The moral limits of markets’ van Michael J. Sandel (2012).

Straks kunnen we ook supermensen maken (Peter Giesen de Volkskrant 22 mei 2010):
Ludwig von Beethoven geloofde in een beschavingsideaal waarin de kunstenaar de mensheid naar een hoger plan zou tillen. Dit ideaal is danig verwaterd, maar kan de wetenschap het stokje overnemen? Of is Superman het zoveelste voorbeeld van hoogmoed?
Michael Sandel en Nick Bostrom zijn twee van de veertien prominente sprekers op de Nexus-conferentie, vrijdag 11 juni 2010.
Met Bostrom en Sandel botsen twee mensbeelden. Bostrom gelooft in de scheppende mens, die zich van andere dieren onderscheidt door zijn meesterschap over de natuur. Sandel erkent de menselijke creativiteit, maar waarschuwt voor hybris, voor de hoogmoed van een mens die zijn beperkingen niet meer wil zien. Sandel: ‘De idee dat de mens de natuur moet beheersen om menselijk te zijn, is een valse idee van vrijheid. Meesterschap over de natuur is geen doel op zich. Meesterschap is goed om bijvoorbeeld ziekten te overwinnen. Maar het is niet noodzakelijkerwijs goed. De atoombom is ook een vorm van heerschappij over de natuur. We moeten kijken waar ons meesterschap toe leidt, of het in overeenstemming is met onze morele waarden’.

Er worden redelijke eisen gesteld aan schoolbestuurders – nu zijn ze kwaad (Aleid Truyens de Volkskrant 30 november 2022, p. 23):
Hij herinnert de schoolbestuurders aan twintig jaar falen: op het internationale Pisa-leesvaardigheidsonderzoek onder 15-jarigen zakte Nederland van een mooie negende plaats in 2003 naar een 26ste plaats in 2018, onder het EU-gemiddelde. Terecht is dit Wiersma’s grootste zorg en zet hij in op de verbetering van de basisvaardigheden.

‘Het is mijn taak om leraren te helpen. Als schoolbesturen daar niet aan meehelpen, zal ik ingrijpen’ (Aluid Truyens interviewt Dennis Wiersma de Volkskrant 27 augustus 2022, Zaterdag p. 6-8):
Luister naar leraren, zegt minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs Dennis Wiersma, dan weet je wat voor hen het beroep onaantrekkelijk maakt. ‘Dat leraren zich vaak slechts uitvoerders voelen van wat bestuurders voor hen bedenken, leidt tot scheve gezichten.’

Aleid Truijens schrijft in haar column Plasterk moet nu driest optreden over de bobo Sjoerd Slagter, voorzitter van de VO-raad (de raad voor het voortgezet onderwijs), die nu glimlachend de overwinning naar zich toetrekt. De schuld ligt volledig bij de overheid! Het was Slagter die in interviews orakelde dat vakkennis achterhaald was in onze ‘postmoderne’ tijd met ‘polyvalente’ waarden.

Hebben we dan niets geleerd van de kredietcrisis?, Situatie vandaag lijkt op die van 2007 (Jochem van Staalduine de Volkskrant 6 november 2017):
Het zou niet de eerste keer zijn dat de bankenlobby haar zin krijgt. Na de grote beurskrach van 1929 voerde het Amerikaanse Congres in 1933 de Glass-Steagall-wet in om een nieuwe crisis te voorkomen. Bezemer: 'Na een intense lobby van de financiële sector werd die wet in 1999 opgeheven. Daarna begon de krediethausse pas echt, waarna we in 2008 weer werden opgeschrikt door een crisis.' Het mechanisme dat Aleid Truijens en Yvonne Doorduyn signaleren is een oud verhaal en heeft op de managementbureaucratie, de Vierde Macht betrekking.

Onbeantwoorde zonen (Aleid Truijens de Volkskrant 5 maart 2016, Sir Edmund p. 16-19):
Vroeger waren vaders in de Nederlandse literatuur mannen om hartgrondig te haten. Hoe zit dat met het nieuwe golfje vaderboeken dat we ontwaren?
De gevoelige zoon die ietsje te veel aan zijn moeder hangt, is een archetype, bijvoorbeeld te zien in de romans Een vlucht regenwulpen van Maarten 't Hart (1978) en Opwaaiende zomerjurken van Oek de Jong uit 1979, of in het autobiografische werk van Simon Vestdijk, het 'kind tussen vier vrouwen'.
Vadermoordenaars en moederminnaars genoeg in onze literatuur. Allemaal mannen. In de literatuur van net na de Tweede Wereldoorlog is de vaderhaat virulent. Bij Jan Wolkers, bijvoorbeeld, is de vader de toornige, straffende instantie, plaatsvervanger van de alziende God, en de moeder de sussende bemiddelaar. In De junival zou Wolkers haar eren.
God sta me bij
De journalist die geheimen van zijn overleden vader ontsluiert in God sta me bij want ik ben onschuldig van Arjan Visser is er wél op gebrand alle feiten te achterhalen. Of misschien kunnen we zeggen: journalist Arjan Visser die twee verhalen op het spoor is, over zijn in de fruithandel sjoemelende vader en zijn zus die wordt verdacht van drugshandel. Want het is de vraag waarom dit boek een 'roman' moet heten - het veranderen van een paar namen maakt van werkelijkheid nog geen fictie. 'Dit boek is gebaseerd op feiten en verhalen', schrijft Visser in het nawoord, rijkelijk vaag.
Hamvraag
De vaderboeken passen in een bredere trend. Ook veel theater- en documentairemakers kiezen hun stof dicht bij huis: het leven van hun vader of moeder. Ofwel: de bronnen van hun eigen bestaan. De vraag naar de eigen identiteit is na twee millennia christendom, waarin het ego er weinig toe deed, de hamvraag geworden. Dat minithema roept genoeg vragen op: waarvoor leef ik, heeft mijn leven zin? Hoe ben ik zo geworden? Waar kom ik uit voort? Doe ik het beter dan mijn ouders?
Het volgende vaderboek is al in aantocht: in april verschijnt een boek van journalist Marcel van Roosmalen, over, jawel, zijn overleden vader: De man achter het gordijn. Over 'een zoon die zijn vader te laat leert kennen', vertelt de tekst in de catalogus. Dat klinkt vertrouwd.

Adieu God (7 mei 2023 NPO2 – herhaling van 30 april 2023):
Als kind moest schrijver en columnist Marcel van Roosmalen iedere zondag naar de katholieke kerk in Velp. Hij herinnert zich lange, saaie zondagochtenden. Terwijl bij Marcel de belangstelling voor het geloof snel afnam, klampte zijn vader zich er juist steeds steviger aan vast en deed hij vergeefse pogingen om zijn kinderen ervoor te enthousiasmeren. Aan het eind van zijn vaders leven vergezelde Marcel hem op een bedevaart (pelgrimstocht). Marcel hoopte nog op een goed gesprek, maar dat kwam er niet van.

The Great Ones and the Way to Them - The Inner Life by Leadbeater
17. It may perhaps help us to realize the human side of our Masters if we remember that many of Them in comparatively recent times have been known as historical characters. The Master K.H., for example, appeared in Europe as the philosopher Pythagoras. Before that He was the Egyptian priest Sarthon, and on yet another occasion chief-priest of a temple at Agade, in Asia Minor, where He was killed in a general massacre of the inhabitants by a host of invading barbarians who swooped down upon them from the hills. On that occasion He took immediately the body of a Greek fisherman, which had been drowned in his attempt to escape, and in that body the Master journeyed on to Persia, where he rendered great assistance to the last of the Zoroasters in the founding of the modern form of the Mazdayaznian religion. Later He was the flamen of the Temple of Jupiter in Rome, and later still Nagarjuna, the great Buddhist teacher. We have found Him many times in our researches into the past lives of some members of our group, but almost always as a priest or teacher.

Wassily Kandinsky Über das Geistige in der Kunst
Wassily Kandinsky is een van de baanbrekende kunstenaars van de twintigste eeuw. DezeRussische schilder, die eerst in Duitsland en later in Frankrijk leefde, heeft meer dan wie ook bijgedragen tot het ontstaan van de abstracte schilderkunst. Zijn jaren in München (1910-1914) waren hiervoor beslissend. In deze periode ontstond ook zijn belangrijkste boek: Über das Geistige in der Kunst. Het vormt de neerslag van een intensief zoeken naar nieuwe wegen in de kunst, waarbij Kandinsky aantoont naast schilder ook schrijver en denker te zijn.
HPB: Het bijzondere leven en de invloed van Helena Blavatsky/Sylvia Cranston, Carey Williams (research assistent)
Kandinsky en Mondriaan worden beschouwd als de belangrijkste twee grondleggers van de moderne of abstracte kunst (zie ook BRES 288 - november/december 2014 artikel Wassily Kandinsky en de taal van vorm en kleur van Christine Bangert).

Sylvia Cranston, Carey Williams boek HPB: Het bijzondere leven en de invloed van Helena Blavatsky
Deel 6 – Perspectieven openen zich in het Westen
1 – Haar eerste jaar in Europa
Ik moet zeggen dat de opvatting die ik toen had dezelfde is als die ik nu heb. Ik heb nooit de waarde of de oorsprong van enig product van de geest beoordeeld naar de manier waarop het wordt voortgebracht en zal dat ook nooit doen. Daarom heb ik me toen onthouden van een mening terwijl ik dacht en zei: ‘Ik wacht tot De Geheime Leer af is en dan kan ik die rustig lezen; dat zal voor mij het criterium zijn, het enige dat deugt.’6
6) Wachtmeister, Reminiscences of H.P. Blavatsky and The Secret Doctrine, 99
Welke theosofische leer wekte zozeer de woede van Hitler, dat theosofen tot de eersten behoorden om naar concentratiekampen te worden gestuurd? Het eerste doel van de theosofische beweging, namelijk het vormen van een kern van universele broederschap die vanzelfsprekend alle mensen omvatte, was een verontrustende gedachte voor een tiran die van plan was te heersen door rassen en groepen te elimineren door middel van genocide. In De Geheime Leer staat één zin (2:300) die de nazi-mentaliteit in vuur en vlam zou zetten: ‘terwijl de Ariërs en hun Semitische tak tot het vijfde [ras] behoren’. In de theosofie omvat het vijfde ras (maar is niet beperkt tot) alles wat de wetenschap bedoelt met de Indo-Europese volkeren, en in HPB’s tijd werd voor deze groepen de naam ‘arisch’ gekozen – een mooie term die nu weerzin oproept door misbruik door de nazi’s. Volgens filologen stamt het woord af van arya, dat ‘edel’ betekent of ‘de edelen’ (Encylopaedia Britannica, 1891, 2:672 - Nederlandse versie Deel II p. 781,782).

Grace F. Knoche boek Duizend lichten aansteken
Hoofdstuk 14 H.P. Blavatsky en de Theosophical Society p. 171):
Ongetwijfeld zijn er gevallen wanneer de beslissing uiterst moeilijk is: slachtoffers van verkrachting, van moedwillige aanranding en incest, trekken een zware wissel op onze gevoelens van mededogen. Niettemin, het feit blijft: een kind dat was begonnen heeft evenveel recht op een kans op deze aarde als enig ander kind, al zijn de omstandigheden misschien pijnlijk voor het kind en voor alle betrokkenen. Niemand van ons kent de onderlinge schakels van karma die dat kind ertoe brengen juist die ouders te zoeken en die omstandigheden die, als men daarin op een verstandige manier en met liefde te werk gaat, zowel het kind als de ouders ten goede zullen komen.
171,172: ‘De zon van theosofie moet voor iedereen schijnen, niet voor maar enkelen’, schreef M begin 1882 aan A.P. Sinnett. ‘Er zit in deze beweging meer dan u tot dusver heeft vermoed, en het werk van de T.S. is verbonden met soortgelijk werk dat in het geheim aan de gang is in alle delen van de wereld. . . . U kent K.H. en mij – basta! Maar weet u iets van de hele broederschap en haar vertakkingen?’ En M herinnert Sinnett eraan dat hij ‘onze werkwijze zo langzamerhand zou moeten kennen. We adviseren – en geven nooit orders. Maar we oefenen wel invloed uit op individuele mensen.’* Het is niet aan ons om hekken rond de meesters te zetten zelfs niet in ons denken en, of het nu bewust of onbewust gebeurt, te proberen uitspraken te doen over wat hun werk is en wat niet, en hoe of wie ze zullen inspireren of beïnvloeden. We moeten evenzeer voorzichtig zijn om niet iemand bij voorbaat te veroordelen en hem automatisch voor een valse profeet uit te maken omdat hij beweert de ‘spreekbuis van mahåtma’s te zijn’, of ‘boodschappen’ te ontvangen van Morya, Koot Hoomi, of Djual Khool. We zouden niet verbaasd moeten zijn over het toenemende aantal zogenaamde goeroes, avatåra’s, hoge meesters, reïncarnaties van HPB, swami’s, en boodschappers. Een aantal mensen hebben de leringen van de meesters genomen en daaruit een fantasie van psychische verbeelding geschapen, een karikatuur van theosofie. Toch schijnt het ongelooflijk dat er sinds de publicatie van de oorspronkelijke brieven van de mahåtma’s aan A.P. Sinnett en anderen, die nu beschikbaar zijn in bibliotheken en boekwinkels, nog zoveel aandacht wordt geschonken aan imitatie-mahåtma’s en -boodschappers die inspelen op de angstgevoelens van deze tijd en de kwetsbaarheid van de onschuldige die juist door zijn oprechtheid een gemakkelijk slachtoffer wordt. Het zou lachwekkend zijn als het niet zo tragisch was, waarbij levens worden beschadigd door dit bedrog.
*) De Mahatma Brieven, brief 47, blz. 300.
300: De cyclus waarover ik sprak slaat op de gehele beweging. Europa zal niet over het hoofd worden gezien, wees daar nooit bang voor; maar misschien hebt U er zelfs geen vermoeden van hoe 'het licht daar zal worden verspreid. Vraag Uw Seraf– K.H. om U daarover bijzonderheden te geven. U hebt het over Massey en Crookes; herinnert U zich niet dat Massey 4 jaar geleden de kans werd geboden aan het hoofd van de Engelse beweging te staan en – bedankte? In zijn plaats werd toen dat oude grimmige idool van de Joodse Sinaï aangesteld – Wyld, die met zijn Christelijke bombast en fanatieke gezwets ons helemaal buiten de beweging sloot. Onze Chohan verbood ons absoluut er op enige wijze aan deel te nemen. Massey heeft het alleen aan zichzelf te danken, en U kunt hem dat ook zeggen. U zoudt nu langzamerhand onze werkwijze moeten kennen. Wij adviseren – en geven nooit bevelen. Maar wij oefenen wel invloed uit op individuele mensen. Snuffel, als U wilt, de Spiritistische literatuur eens door tot het jaar 1877.* Lees deze goed door en zie – als U kunt of U er één enkel woord in vindt over occulte wijsbegeerte of esotericisme, of iets van dat element waarvan de geestelijke stroming nu in zo ruime mate is doordrongen.
*) [Waarschijnlijk omdat in 1877 Isis Unveiled werd gepubliceerd.— Red.]

Levenslessen van Johan Witteveen: Een soefi sust de duivel in slaap (Marcel ten Hooven De Groene Amsterdammer 8 maart 2017 en GAMMADELTA, jrg. 4 nr. 4 - mei 2017 p. 13-23):
Het soefisme leerde VVD’er Johan Witteveen om alles vanuit twee gezichtspunten te bekijken, zowel dat van jezelf als dat van de ander . ‘Een reuze simpel idee, maar van grote waarde in deze tijd.’ Ondanks zijn hoge leeftijd was Johan Witteveen (Trouw 11 februari 2012) vastbesloten om begin februari naar India te reizen, voor een conferentie over universeel soefisme. Hij voelde een grote drang om te gaan, zeker nu met ‘America First’ en de Brexit een politiek van eigenbelang de wereld onder hoogspanning zet. Hij verlangde ernaar daarover in New Delhi met zijn geestverwanten van gedachten te wisselen: hun soefisme is juist een idee over een harmonisch bestaan. Dat is weliswaar een mystiek idee, maar daarom volgens Witteveen niet minder praktisch toepasbaar als bron van verzet, zowel spiritueel als intellectueel van aard, tegen extreme politiek die mensen tegen elkaar opzet.
Hoewel beiden geen soefi’s herkent Witteveen in de Amerikaanse intellectuelen Aldous Huxley (1894-1963) en Walter Lippmann (1889-1974) geestverwanten, vanwege het onderscheid dat zij maken tussen de wereld van de geest en de wereld van de materie. Witteveen raadpleegt nog regelmatig The Perennial Philosophy (1944) van Huxley en Lippmanns The Public Philosophy (1955).

Michael Gomes Hoe De Geheime Leer tot stand kwam (p. 3)
5: Deze brochure is het artikel van Michael Gomes, dat hij schreef ter gelegenheid van bovengenoemd feit, en werd gepubliceerd in Theosofia nummer 4 van juli 1988.
Terwijl de meeste theosofen bekend zijn met het feit dat H.P. Blavatsky's magnum opus, De Geheime Leer, in 1888 werd uitgegeven en op de hoogte zijn van de veelomvattende theorieën over kosmogenesis en antropogenesis welke we daarin aantreffen, zijn de gebeurtenissen die het boek tot stand hielpen komen niet zo goed bekend. Gelukkig bestaat er een aantal verslagen van ooggetuigen die het mogelijk maken om deze periode te reconstrueren. Het boeiendst en het meest gedetailleerd is Reminiscences of H.P. Blavatsky and The Secret Doctrine ('Herinneringen aan H.P. Blavatsky en De Geheime Leer') van gravin Wachtmeister, in 1893, na de dood van HPB, gepubliceerd en door Quest opnieuw uitgegeven.

Madame Blavatsky over de studie van de Theosofie (genoteerd door Robert Bowen), Blavatsky zegt (p. 7):
Als je denkt dat je uit De Geheime Leer een bevredigend beeld van de samenstelling van het universum kunt krijgen, dan zal deze studie je alleen maar verwarren. Het boek is niet bedoeld om zo'n definitieve uitspraak te doen over het bestaan, maar om je in de richting van de Waarheid te leiden.
Ze zegt (p. 8):
Neem De Geheime Leer ter hand zonder enige hoop te koesteren de definitieve Waarheid van het bestaan van haar te vernemen, of zonder enig ander idee dan maar te zien in hoeverre zij kan leiden in de richting van de Waarheid. Zie in [deze] studie een middel om het denken te oefenen en te ontwikkelen zoals dat nooit door andere studies ontwikkeld is. Neem de volgende regels in acht:
Wat je ook in De Geheime Leer wilt bestuderen, houd steeds de volgende denkbeelden voor ogen, die de basis moeten zijn van je ideeën-vorming:
(a) DE FUNDAMENTELE EENHEID VAN ALLE BESTAAN.

H.P. Blavatsky, De Geheime Leer (in het vervolg GL, Fricke editie, deel I en II). Voor het bestaan van zeven sleutels, met hun onderscheiden werelden van betekenis, zie deel II:454-55; zie verder Esoterische Opstellen en Instructies (De Geheime Leer dee! III, Terwiel editie), 201, 218-23. Over de ontoereikendheid van de metafysische sleutel, zie deel III:201; ook verwijzingen naar de Leer van het Hart versus de Leer van het Oog, deel III:446, 469-77.

In Nijmegen
Gebrek aan informatie is ook armoede, maar wie wil er tegenwoordig nog een gratis krant? (Toine Heijmans de Volkskrant 25 februari 2023, p. 15):
Natuurlijk begrijpt hij dat journalistiek niet gratis is, maar het wordt voor hem steeds moeilijker om onafhankelijk nieuws te vinden, vooral het stadse, dat uit de buurt. ‘Echt jammer want ik ben nieuwsgierig aangelegd, ook al ben ik maar gewoon een fabrieksarbeider.’
Gratis nieuws bestaat, maar is meestal landelijk of partijdig. De verschraling is regionaal en lokaal. ‘De grote informatie krijg je wel binnen,’ zegt Frenk de Weijer. ‘Het gaat om de kleine stukjes, gewoon over wat er hier in de buurt gebeurt.’
De enige plek waar kranten gratis zijn is de bibliotheek, en Frenk komt er graag om boeken te lenen, hij leest nu De offers van Jeroen Windmeijer, dankzij de gemeente die zijn abonnement betaalt. Maar daar elke dag de krant gaan lezen is ook zowat. Een krant op de mat heette vroeger een huisvriend, tegenwoordig word je bijgepraat door Facebook.

Kwintessens, integratie heeft op de interdisciplinaire aanpak betrekking. Het is dus niet verstandig om de evolutionaire biologie buiten de discussie (Laurens van der Meer, de Volkskrant 2 mei 2023) te houden.
In essentie berust mijn kennis op drie boeken, het Prismaboekje 562 Psychologie van het dagelijks leven uit 1962 van Edward Strecker en Kenneth Appel, Aula pocket nr. 356 INFORMATIE een interdisciplinaire studie van C.A. van Peursen, C.P. Bertels, D. Nauta, dat ik in 1968 heb gekocht en het boek PSYCHOSYNTHESE een veelzijdige benadering van heel de mens van Roberto Assagioli dat ik in 1975 van mijn broer Ruud cadeau heb gekregen. Het betekent dat de klimaatcrisis niet door technologie, maar door biologische, psychologische en sociale factoren wordt opgelost. De oplossing die Milton Friedman aanreikt is volledig uitgewerkt. Chaos, de ''self-fulfilling prophecy" van Frits Bolkestein ontstaat wanneer we weigeren met de keerzijde van de medaille (Complementariteit), het panentheïsme van Spinoza rekening te houden. Om de macht te continuëren creëert de bestuurlijke elite nu financiële fondsen, die zich aan het toezicht van de rechtsprekende macht onttrekken.

Het gaat er om dat we ons weer met de natuurlijke eenheid, de oerbron verbinden. Het volmaakte getal 10 (1 + 2 + 3 + 4) wordt in de metafysische wereld verzinnebeeld door de 4 of de TETRAKTIS. Het laat zien dat er aan de wereld van de eeuwig wederkerende verschijnselen (Aldous Huxley: ‘perennial’, Friedrich Nietzsche: ‘ewige Wiederkehr’, een eeuwige natuurlijke ordening, een blauwdruk zevenvoudige samenstelling van de mens), het mystieke factorelement (x), een bepaalde natuurconstante? aan ten grondslag ligt. De Triade vormt de natuurlijke eenheid 'Ruimte, Materie en Tijd' en de Tetrade vormt de natuurlijke selectie. Bij levensprocessen gaat het om de natuurlijke eenheid en de natuurlijke selectie, namelijk om de Weltstoff van Teilhard de Chardin, de memen van Richard Dawkins, de geest-substantie Swabhâva (Mind stuff) in de Theosofie. Bij de natuurlijke selectie gaat het primair om de context Uw wil geschiede. Richard Dawkins heeft gelijk wanneer hij stelt dat het bij levensprocessen om natuurlijke selectie gaat. Het mechanisme achter het aanpassingsvermogen van de mens aan zijn omgeving is al millennia bekend.
(x) Het getal zeven, als een samenstelling van 3 en 4 (de Wet van Zeven, de Triade en Tetrade, Trivium en Quadrivium), is dus het factorelement in elke oude religie, omdat het het factorelement in de natuur is. Zeven is het grondtal van het gemanifesteerde heelal (Purucker).

Van der Hoeven (Douwe Douwes de Volkskrant 28 oktober 2009):
Ik maak me zorgen over het korte termijn winstbejag dat hier en daar overheerst. Een gebrek aan ethisch en moreel handelen is mede oorzaak geweest van de economische crisis.
Haar opmerkingen zijn de werkgevers Bernard Wientjes, Loek Hermans en Albert Jan Maat in het verkeerde keelgat geschoten.
Van der Hoeven gaat met de onderwijswereld overleggen over cursussen ethiek bij managementopleidingen (de Volkskrant 30 oktober 2009).
Door haar vrijwel kritiekloze en kleurloze politieke opstelling etaleert Van der Hoeven zich op ethisch terrein als een lege huls. Dit in tegenstelling tot wat je van een CDA politicus in het kader van goed rentmeesterschap zou mogen verwachten. Of met andere woorden wat is precies de toegevoegde waarde van deze minister? Van der Hoeven moet zelf voor haar falende overheidsbeleid verantwoordelijkheid nemen.

Yvonne Doorduyn stipt in haar artikel Aan wie de macht: leraar of manager (de Volkskrant 21 februari 2008) ook een uitspraak van Sjoerd Slagter ‘laat scholen bepalen wat goed is voor leerlingen’ aan.
Wie moeten komen voor verhoor?
Dijsselbloem wil nog geen namen noemen. Duidelijk is dat de politiek en ambtelijk verantwoordelijken gehoord zullen worden, evenals betrokken vakbondsbestuurders. Dan komen namen op van oud-bewindslieden als Wallage, Netelenbos en Van der Hoeven. Ook PvdA-fractievoorzitter Jacques Tichelaar (destijds als voorzitter van de Algemene Onderwijsbond AOb bij de vernieuwingen betrokken) wordt waarschijnlijk gevraagd aan te schuiven.

Met de billen bloot over onderwijsvernieuwingen (Yvonne Doorduyn de Volkskrant 26 april 2007):
Wat ging er mis bij de invoering van de basisvorming en de tweede fase in het voortgezet onderwijs?..

Arnon Grunberg onthoudt zich van een oordeel in sterke reportages over vluchtelingen en migratie (Jan Tromp de Volkskrant 4 augustus 2023):
Dit is geen pamflet, waarschuwt Arnon Grunberg in zijn boek De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood. Wat het wel is? Een verzameling prachtige reportages, waarin de ­schrijver eerder benoemt dan beoordeelt.

Abraham en Isaac (Luc Meuwse de Volkskrant 5 mei 2023, p. Ik strijd voor een meer seculiere Bijbellezing: God hield Abraham tegen uit woede over zijn slaafse gehoorzaamheid
Arnon Grunberg schrijft in zijn essay Leven met de lege ruimte dat Abraham met zijn zoon Isaac en met een mes de berg opging om in opdracht van God zijn zoon Isaac te offeren. Volgens Grunberg had Abraham ‘het vertrouwen dat het op de een of andere manier wel goed zal komen’. En inderdaad, God weerhield Abraham – als dank voor zoveel godsvertrouwen – van het begaan van een terreurdaad: je kind offeren op ‘bevel van God’.
Ik strijd voor een meer seculiere Bijbellezing: God hield Abraham tegen uit woede over zoveel slaafse, onnadenkende gehoorzaamheid. Abraham had moeten bedenken dat God niet zulke walgelijke opdrachten geeft.

Poetin heeft gelijk wanneer hij stelt dat zij allemaal moeten ‘ophouden de boot te laten schommelen waar we allemaal in zitten, en die de aarde heet’. Maar de ultranationalistische schrijver Alexander Prochanov, het hoofd van de Russisch-orthodoxe kerk patriarch Kirill, aartspriester Vsevolod Chaplin, de president van het Constitutionele Hof Valeri Zorkin, de televisiejournalist Vladimir Solovjov en de leider van de Euraziatische beweging en mogelijk de chef-ideoloog van het Kremlin Alexander Doegin hebben het mis. De apocalyps, die ook Hillary Clinton signaleert heeft op de Evolutionaire psychologie op aarde betrekking. De hamvraag is wanneer gaat de wetenschap er serieus rekening mee houden dat de Evolutionaire psychologie, lees Zielkunde de schakel is tussen Geestkunde en Natuurkunde.

‘Snel oplopende rentes vormen risico’ (Daan Ballegeer interviewt Klaas Knot de Volkskrant 24 maart 2023, p. 19):
Volgens de president van De Nederlandsche Bank (DNB) Klaas Knot moet de roep om de regels voor banken te versoepelen worden weerstaan. ‘Ik zal elk jaar bij de presentatie van het jaarverslag herhalen: buffers, buffers, buffers.’
De onrust op de financiële markten over de gezondheid van banken lijkt voorlopig bezworen. ‘Dat schokken nu goed zijn opgevangen, is geen garantie voor de toekomst’, waarschuwt Knot. ‘De financiële sector moet weerbaar blijven met voldoende financiële buffers. Europese politici moeten de mondiale aanscherping van het bancaire kapitaalraamwerk onverkort en volledig implementeren in de Europese Unie. Juist nu.’

Er is niemand meer die zijn stropdas recht hangt en zijn gulp dichtdoet: Wopke is verloren (Bert Wagendorp de Volkskrant 24 maart 2023, p. 2):
Caroline van der Plas bewijst trouwens dat verfomfaaide kleding er helemaal niet toe doet, als de drager maar krachtig overkomt. Maar Wopke is een consultant, en die moeten het juist hebben van hun kreukvrije pak en smetteloos witte overhemd, anders heeft iedereen in de gaten dat ze lucht verkopen.

Hillary Clinton heeft met haar uitspraak 'Ik ben de laatste tussen jullie en de apocalyps.' (Mark Leibovich interviewt Hillary Clinton de Volkskrant 16 oktober 2016) in zoverre gelijk dat door Trump c.s. de chaos in de wereld wordt versterkt. Het verkiezingsteam van Donald Trump heeft alles uit de kast gehaald om de publieke opinie te manipuleren. Net als George Bush schiet hij daarmee in eigen voet. Sheila Sitalsing heeft gelijk de oppertrol in het Witte Huis heeft de weg gewezen. Het oude vraagstuk dat Jan Zijderveld aanhaalt dat de taart alleen eerlijker kan worden verdeeld wanneer de economie groeit is een gotspe. Globalisering van kapitaalmarkten heeft niet geleid tot een verbetering van de risicodiversificatie van kapitaalverschaffers (L. Bovenberg en C.N. Teulings hebben met hun CPB Discussion Paper Rhineland exit ongelijk gekregen).

Hillary Clinton heeft met haar uitspraak 'Ik ben de laatste tussen jullie en de apocalyps' (Theo Koelé interviewt Hillary Clinton de Volkskrant 16 oktober 2016) in zoverre gelijk dat door Trump c.s. de chaos in de wereld wordt versterkt. Het verkiezingsteam van Donald Trump heeft alles uit de kast gehaald om de publieke opinie te manipuleren. Net als George Bush schiet hij daarmee in eigen voet. Sheila Sitalsing heeft gelijk de oppertrol in het Witte Huis heeft de weg gewezen. Het oude vraagstuk dat Jan Zijderveld aanhaalt dat de taart alleen eerlijker kan worden verdeeld wanneer de economie groeit is een gotspe. Globalisering van kapitaalmarkten heeft niet geleid tot een verbetering van de risicodiversificatie van kapitaalverschaffers (L. Bovenberg en C.N. Teulings hebben met hun CPB Discussion Paper Rhineland exit ongelijk gekregen).

De discrepantie tussen Hegel en Engels is al eerder tussen Pythagoras en Aristoteles naar voren gekomen. De fysica en de metafysica zijn complementair. De quintessens van de éne-werkelijkheid wordt met behulp van het 5D-concept en het Ether-paradigma tot uitdrukking gebracht. Het 5D-concept, de verborgen 5e dimensie heeft op levenskunst - zingevingsvragen - de zingeving van het leven betrekking. Voor de mens is de evolutie geen blind proces zonder enige bedoeling. Door de vergaande individualisering komen de mensen wel steeds losser van de zingeving, het Goede, Ware en Schone van Plato en de van oudsher stabiele sociale netwerken in de maatschappij te staan.

Maarten van Rossem Kapitalisme zonder remmen Opkomst en ondergang van het marktfundamentalisme (superkapitalisten)
De waarde van dit boek zit echter vooral in de meesterlijke beschrijving van de financieel-economische geschiedenis sinds de Tweede Wereldoorlog en van de paradigmawissel blackblue%neoliberalisme heeft, verwijst iedereen graag naar Ronald Reagan, waarbij meestal veronachtzaamd wordt dat de wortels ervan al in de Carter-jaren te zoeken zijn. Reagan en Thatcher hebben voor de ontplooiing ervan gezorgd en voor de ongeremde doorbraak van het vrije marktfundamentalisme. Ook Bill Clinton heeft ertoe bijgedragen door de afschaffing van de Glass-Steagall Act (1933), die de scheiding verplicht stelde tussen depositobanken en zakenbanken. Daardoor kreeg de Amerikaanse kapitaalmarkt vrij baan voor de ontwikkeling van een echt wildwestkapitalisme. De Amerikaanse economist Michael Hudson spreekt in dit verband over Cannibal Capitalism, omdat het leidt tot het kannibalisme van de reële economie. Niet alleen de VS maar ook de EU en de rest van de wereld betalen een zware prijs voor het ideologisch gedreven wanbeheer, waar het neoliberalisme toe geleid heeft. Dat er geen perspectief op is dat aan deze spectaculaire scheefgroei een einde komt, maakt van Rossem duidelijk in dit meeslepende boek. Zijn thesis is klaar, zijn pleidooi transparant, zijn logica onweerlegbaar.
De moraal van het verhaal was dat de uitwassen van het marktfundamentalisme moesten opgevangen worden door zuivere overheidsinterventies. Hiermee werd het funeste effect van het marktfundamentalisme duidelijk: winsten werden geprivatiseerd, en verliezen werden gesocialiseerd, zeg maar betaald door alle belastingbetalers. De hele kwestie maakt alvast duidelijk dat het neoliberale dogma van het afbouwen van de overheid in de VS geleid heeft tot een weinig rooskleurige situatie voor de lagere en middeninkomens.

Net als de is ook de kredietcrisis mensenwerk. Het is mogelijk de kredietcrisis in een historisch perspectief te plaatsen door in de tekst van Hans Blom het woord holocaust door kredietcrisis te vervangen.

We werkten aan de kredietcrisis mee (Hans Blom de Volkskrant 1 mei 2010):
We neigen ertoe de kredietcrisis te zien als iets dat zich buiten ons om voltrok. Maar het was ook gewoon mensenwerk.
Het neigt er ook toe de kredietcrisis te zien als iets dat zich min of meer als een natuurramp buiten ons om onontkoombaar voltrok. Maar dat miskent dat geschiedenis in de letterlijke betekenis van het woord mensenwerk is. Geschiedenis gáát niet alleen over mensen, maar wordt ook gemaakt door mensen, individueel en groepsgewijze.
Dit drukt ons met de neus op ieders individuele verantwoordelijkheid in het historisch proces. Indien ons handelen volstrekt gedetermineerd zou zijn, voltrekt de werkelijkheid zich buiten ons om, zijn wij speelbal. Maar de betekenis van beslissingen, keuzen dus, op alle niveaus is aantoonbaar. De ten minste relatieve openheid van elke historische situatie is zo tevens de voorwaarde voor een samenleving waarin mensen ook verantwoordelijk zijn voor hun handelen, de genoemde smalle marges ten spijt. Dat is behalve een mooie ook een beangstigende gedachte.

Er blijft behoefte aan een nieuw gezichtspunt zoals paus Franciscus, Alessandro Baricco en Alexandria Ocasio-Cortez beschrijven op het morele kompas (balk en splinter, Gouden kalf en zondebokmechanisme). Of kan alleen kunst ons nog redden?
Het onderzoeksrapport ‘E i V’ laat zien dat het er nog steeds gaat om de regels van het spel van het wederzijds respect, Ethic of reciprocity - de Gulden Regel Wat gij wilt dat u geschiedt doe dat de ander. - , er is niets nieuws onder de zon. Of anders gezegd het nieuwe paradigma is analoog aan het oude paradigma.
Meta-leren, bewustzijn van bewustzijn, het reflexieve zelfbewustzijn maakt leren mogelijk. Het Oude Testament spreekt van het Gouden kalf en het Nieuwe testament van dat Niemand twee heren kan dienen: Jullie kunnen niet God dienen én de mammon. Ook nu gaat het nog steeds om een medaille met twee kanten, Goed en Kwaad (zie ook Demon est deus inversus, Qliphoth en klippoth).

De act van Jeroen Dijsselbloem in het programma College Tour 11 september 2015 wordt door het interview op 13 augustus 2015 van Tobias Reijngoud met Joris Luyendijk - Triodos Bank Herfst 2015 onderbouwd. Sinds het begin van de financiële crisis in 2008 is er niets wezenlijks veranderd in de bancaire sector. Een volgende crisis kan zomaar uitbreken. De act van Jeroen Dijsselbloem staat diametraal tegenover het verhaal van Joris Luyendijk. Het probleem voor politici is dat onze macro-economen hun vakgebied hebben opgeblazen. Om de éénzijdige koopmansgeest en lobbynetwerken van bankiers te reguleren, is er behoefte aan een nieuwe Glass-Steagall wet.

Het zijn onze eigen carrièrrepolitici Frits Bolkestein, Wouter Bos, Jeroen Dijsselbloem, Mark Rutte, Coen Teulings en Frans Timmermans, die hun volgelingen knollen voor citroenen proberen te verkopen en de 'Babelonische spraakverwarring' in de wereld bevorderen. Frans Timmermans liet zondag 10 december 2017 in Buitenhof weten een adept van Jeroen Dijsselbloem te zijn. Het zijn opportunistische politici, die het falen van zelfreinigend vermogen in de financiële sector, het niet meer relevant verklaren van de Glass-Steagall wet, misbruiken voor het bedrijven van opportunistische, improductieve korte termijn politiek. Het zijn de aanjagers van het neoliberalisme, een grotere tweedeling in de maatschappij. Wat betreft het marktmechanisme zitten deze politici in hun vastgeroeste denkpatronen om de lat voor het grootkapitaal steeds lager te leggen gevangen. De crux van het rapport ‘E i V’ zit in de relatie tussen essentie (wezen) en existentie (bestaan), tussen het zondebokmechanisme en het marktmechanisme of met andere woorden tussen heer en slaaf (politicals en professionals) respectievelijk tussen verkoper en koper. De crux, de moraal van het verhaal is en dat was in de Bijbel al bekend, dat het onmogelijk is moral hazard te automatiseren omdat elk individu de lat op een ander niveau legt. Het gaat primair om de mondige burger. De mislukte ICT-projecten bij de overheid spreken voor zich.

Tobias Reijngoud boek Weten is meer dan meten (een recensie staat in de Volkskrant 23 februari 2012):
Spraakmakende opinieleiders over de economisering van de samenleving:
Hans Achterhuis, filosoof en publicist * Frank Ankersmit, historicus * Jan Blokker, publicist * Peter Blom, directievoorzitter Triodos Bank * Arnoud Boot, hoogleraar financiële markten * Arjo Klamer, hoogleraar economie van kunst en cultuur * Jos van der Lans, cultuurpsycholoog en publicist * Grahame Lock, hoogleraar filosofie * Rob Riemen, directeur Nexus Instituut * Abram de Swaan, socioloog * Evelien Tonkens, bijzonder hoogleraar actief burgerschap * Marian Verkerk, hoogleraar zorgethiek * en anderen.
In zijn boek laat Tobias Reijngoud zien dat het in de kern nog steeds draait om het eerder door Aristoteles onderkende spanningsveld tussen ’Kwaliteit en Kwantiteit’. Of met andere woorden Plato's Ideeën wereld, de Allegorie van de grot is nog steeds actueel: Kenmerkend voor Plato’s idealisme is dat de abstracte wereld van de Ideeën meer realiteit bezit dan de materiële wereld van de tastbare dingen.

'Beschaving is een dun vernislaagje' (interview Tobias Reijngoud Trouw 21 februari 2012):
Werkelijke vrijheid betekent: vrij zijn van het najagen van begeerten en behoeftes, geen slaaf zijn van je driften. Dat zegt cultuurfilosoof Rob Riemen. De schuldencrisis is volgens hem het gevolg van een perverse vorm van vrijheid.

Volgens Abram de Swaan is het model van de publiek-private-samenwerking aan herijking (zie IJktheorie) , een paradigmawisseling toe. ’IJdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid’ geldt ook voor de fysicus Max Tegmark. Het is een illusie te geloven dat ICT het levensraadsel, het mysterie van het leven oplost. Wat betreft herijken zie de columns van J.L. Heldring in NRC Handelsblad. J.L. Heldring verwijst naar herijking 59 keer, ijkpunt 22 keer, herijken 9 keer, herijkingsnota 4 keer en krachtenveld 3 keer. Het biologische perspectief, de Hoofdroute is al millennia bekend.
Wat betekent herijking! Van Dale helpt ons niet veel verder. Dus kijken we naar wat dit woordenboek over ijken te zeggen heeft. Dit: ‘Meet- en weeginstrumenten toetsen aan de gestelde eisen, ze indien nodig en mogelijk daaraan doen beantwoorden.’ Herijken betekent dus: die instrumenten opnieuw toetsen, dat wil zeggen: aan de gewijzigde eisen of omstandigheden, en ze daaraan doen beantwoorden. Op de politiek overgebracht, betekent het dat de politiek getoetst moet worden aan de gewijzigde omstandigheden en, indien nodig en mogelijk, daaraan aangepast. ( NRC Handelsblad van 06-09-1994, pagina 9)

Het Filosofisch kwintet, James Bridle, Chris van der Heijden en H.P. Blavatsky begrijpen,dat de mens als Microkosmos, analoog is aan de Macrokosmos. De wederkerigheid tussen integratie en desintegratie hangt met het reflexief bewustzijn samen. Het Nieuwe Leren, de cycli van de evolutionaire kringloop houdt de gemoederen van de mensheid al millennia bezig. De problemen die nu spelen, zijn analoog aan eerdere verhalen. Deze repeterende verhalen onderbouwen de evolutionaire kringloop.

Martin Wolf DE CRISIS VAN HET democratische kapitalisme (Buitenhof 23 april 2023 NPO1):
Krachtig pleidooi voor de instandhouding van het democratisch kapitalisme
Toen de Berlijnse Muur in 1989 viel, zegevierde het westerse democratisch kapitalisme. Democratie en kapitalisme verspreidden zich in rap tempo over de hele wereld en onder de bevolking overheerste een gevoel van triomf. Nu, meer dan een kwarteeuw later, wordt de westerse wereld geconfronteerd met een financiële crisis, heerst er een groeiende ongelijkheid en is de onvrede groot. Er gaan krachtige stemmen op dat het kapitalisme beter af zou zijn zonder democratie, terwijl anderen juist het tegendeel beweren.
In De crisis van het democratisch kapitalisme geeft Martin Wolf een overtuigend weerwoord op beide standpunten. Hij biedt een diepgaande en heldere visie op het steeds wankelere huwelijk tussen kapitalisme en democratie – en maakt duidelijk waarom een scheiding een vrijwel onoverkomelijke ramp zou zijn.

Martin Wolf: Tijdperk-Trump is iets tussen slecht en catastrofaal (Koen Haegens de Volkskrant 26 november 2016 p. 12-13):
Bent u aan het radicaliseren?
(Aarzelt) 'Mijn waarden veranderen niet. Het zijn in wezen dezelfde waarden als die van mijn vader en moeder. Maar mijn begrip van hoe de wereld functioneert, dat wijzigt wel. Eigenlijk schaam ik me daar niet zo voor. Onfeilbaarheid is een religieus idee. Niet iets voor de echte wereld. Ik ben liever iemand die zijn standpunt verandert in reactie op nieuwe gebeurtenissen en ideeën, dan een gesloten geest. Mogen de banken nog geld scheppen?
Slechts één op de vijf mensen blijkt te weten dat het commerciële banken zijn die meer dan 95 procent van het geld scheppen. De helft is ervan overtuigd dat overheden of centrale banken hiervoor verantwoordelijk zijn. Dat blijkt uit onderzoek van Motivaction onder 23 duizend inwoners van twintig verschillende landen.
Martin Wolf meent van wel. Als één van de meest vocale voorstanders van 'publieke geldschepping' bepleitte hij deze week, op uitnodiging van het Sustainable Finance Lab, zijn zaak in Nederland. 'Er zijn veel verschillende manieren waarop je dit kunt doen', legt hij uit. 'Wat mij betreft moet de beslissing hoeveel geld er elk jaar gecreëerd wordt bij technocraten liggen. Politici kun je dat niet toevertrouwen.'

Koen Haegens laat in zijn column Tevreden knort het toezicht monster (de Volkskrant 12 september 2012 p. 25) zien dat er ten opzicht van controle op de controleurs, en dat in het kwadraat (de Volkskrant 12 december 2017 p. 26-27) weinig is veranderd. Het gaat er om de lobbyisten (Mario Draghi, de opperlobbyist Niek Jan van Kesteren c.s), die het creatieve boekhouden faciliteren, de krachten achter het neoliberalisme te doorbreken. Het is aan ons een creatieve, eigentijdse en praktisch uitvoerbare variant te bedenken. Zodat de economie van ondernemen en produceren weer lucht krijgt. zoals Dirk Bezemer (De Groene Amsterdammer 12 september 2019 p. 9) het formuleert.

Het doormodderscenario van Jeroen Dijsselbloem heeft betrekking op dat politici in het algemeen beter zijn in het doorschuiven, dan in het oplossen van problemen. Of met andere woorden struisvogelpolitiek. Het verschijnsel dat Jeroen Dijsselbloem in het eindrapport Commissie Parlementair Onderzoek Onderwijsvernieuwingen signaleert namelijk dat de verantwoordelijke bewindslieden een tunnelvisie (groupthink) vertoonden is niet nieuw. Een tunnelvisie komt duidelijk met een conditionering of blinde vlek, het Pontius Pilatus-syndroom overeen. Het zijn vaak de onbewuste patronen die ons leven sturen. Met de geschapen gebakken lucht financieren we de ondergang van de Westerse beschaving. Met de blinde vlek strategie waarmee Jeroen Dijsselbloem c.s. de PvdA naar de afgrond heeft geleid beoogt hij nu het Europese Stabiliteitsmechanisme te 'redden'. Het messianisme van Jeroen Dijsselbloem berust slechts op gebakken lucht. De blinde vlek, de inconsequentie in het denken van Jeroen Dijsselbloem is dat net als eerder aan de onderwijsvernieuwingen ligt aan het laten draaien van de geldpers geen enkel wetenschappelijk onderzoek ten grondslag.

Er is slechts één Leven en Wet, die door het 2e aanzicht, reciprociteit en de vijf thema's waarnemingsvermogen, onderscheidingsvermogen, zelfopoffering, en gelukzaligheid (Engels: bliss, happiness) van het Meta-leren, tot uitdrukking wordt gebracht. Het maakt het mogelijk de waarheid van het balansmechanisme beter te leren begrijpen. Het vraagstuk dat Eus van Someren onderzoekt hangt met de gebroken symmetrie, met virya in het Hindoeisme samen. De leer van verlossing door persoonlijke verdienste en onzelfzuchtigheid is de hoeksteen van de leer van de Boeddha. Het huidige individuele zelfopofferende karma maakt het mogelijk het in het verleden collectief opgebouwde negatieve karma te helen.

Met name religies maken het mogelijk de gebroken symmetrie tussen hemel en aarde te herstellen en het eenheidsbewustzijn te ervaren. De ommekeer slaat een brug tussen aarde en hemel, het gaat uiteindelijk om de schijnbare weg terug.
Alexander Smit Subjectief gewaarzijn:
'In dit subjectieve gewaarzijn onthult zich het mysterie in zijn totaliteit, niet als denken of als voelen. Denken, voelen en lichaam zijn manifestaties van dit subjectieve gewaarzijn. Zij kunnen als zodanig nooit het mysterie van het geheel omvatten. Dit ontdekken van het subjectieve gewaarzijn is geen einde in zichzelf, maar het gloren van een nieuw begin.'

De menselijke geest is voor iedereen hetzelfde. Maar elke cultuur laat zien dat het op een andere manier tot uitdrukking kan worden gebracht. Natuurkundigen melden ons nu dat de handeling van observeren het waargenomene verandert. Dit is een effect dat wij nauwelijks merken op het niveau waarop we leven, maar dat merkbaar is in de sub-atomaire wereld. In de ijlere dimensies van de realiteit – zoals de emotionele en de mentale – zijn de waarnemer en het waargenomene één, op een manier die veel meer waard is dan in de fysieke dimensie. Aryel Sanat schrijft (p. 77): Volgens de waarnemingen van CWL (Charles Webster Leadbeater) is er geen duidelijke scheidslijn tussen de waarnemer en het waargenomene. Alles wat we waarnemen is het evenbeeld van wat er in onze geest omgaat.

Zonder het begrip karma (Zaaien en Oogsten) te gebruiken beschrijft Tim Boyd het fenomeen in zijn publicatie De paradox van zelftransformatie. Mede op basis van de profeet Ezechiël verklaart H.P. Blavatsky in haar oeuvre, dat astrologie een wetenschap is.

In de zeventiger jaren was iedereen verbaasd over de economische groeispurt van Japan. De top van het Nederlandse bedrijfsleven toog naar Japan om dit eens haarfijn uit te zoeken. Uit onderzoek is toen gebleken dat de belangrijkste factor de 'optimale' samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven was. Deze toverformule, het 'en-en' van 'Politiek en Bedrijfsleven' is sindsdien door de overheid volledig overgenomen. Maar ook onder aanvoering van de Amerikaanse president Ronald Reagan en de Britse premier Margaret Thatcher begon begin jaren tachtig het dereguleren van de financiële markten. De markt als doel op zichzelf verklaren staat lijnrecht tegenover de entelechie van Aristoteles. De Bhagavad Gita leert al dat tat tvam asi het uiteindelijke doel van elk mens is, dus uit te vinden wie hij werkelijk is.

De Eeuwige wederkeer, het ultieme ordeningsprincipe, de negentropie of het IBS (integraal besturingssysteem) van Ken Wilber is al millennia bekend. Dit integrale besturingssysteem in de kosmos heeft op de demonen van Beatrice de Graaf betrekking. Hoe het precies zit met deze demonen (engelen) wordt in het boek Het Goddelijke plan van G. Barborka samengevat.

De ‘Law of One’ heeft op het universele ordeningsprincipe karma, ‘Er is niets nieuws onder de zon’ (Zaaien en Oogsten, Geven en Ontvangen, de 2e grondstelling betrekking. Het gaat in het kwantumvacuüm (bewustzijnsveld) om de virtuele scheidslijn tussen twee polen (les 3 polariteit, syzygieën), het aardse en het hemelse, tussen dharma en karma, waarvan Dharma buiten de bestaanssfeer van de wereld der tegenstellingen ligt, de Éne werkelijkheid. Het draait primair om de verborgen dimensie, de geestelijke wederhelft of Syzygos.

Tim Boyd Wijs geworden (Theosofia maart 2015):
In Sanskriet is prajna de term voor wijsheid. Hetzelfde woord wordt in het boeddhisme gebruikt voor één van de zes paramita’s (deugden of perfecties). De gebruikelijke praktijk is dat ieder van de paramita’s wordt gezien als een tegengif tegen sommige van onze beperkingen. Zo is de paramita van vrijgevigheid een tegengif tegen een bekrompen of benauwde geestesgesteldheid; geduld is een tegengif tegen woede; meditatie is een tegengif tegen een gebrek aan concentratie. Er wordt gezegd dat wijsheid het tegengif is tegen alles, omdat zij de fundamentele oorzaak van onwetendheid aanpakt – verkeerde kennis. Simpel gezegd, we zijn wijs als we de dingen zien zoals ze zijn. Wijsheid kan het gewaarworden van werkelijkheid worden genoemd. De Stem van de Stilte zegt dat de sleutel tot prajna van de mens een god maakt.

Om het evenwicht te herstellen beoogt de theosofie aan de hand van de paramita's, DE NIEUWE TIEN GEBODEN - gedragsregels voor de moderne tijd tegenwicht te bieden. In de Stem van de Stilte licht H.P. Blavatsky de paramita’s toe.

Om het ‘Geloof, Hoop en Liefde’ uit de Bijbel (1 Korinthiërs 13-13:) te verklaren past Plato (428/427 or 424/423 – 348/347 BC) een nieuw gezichtspunt, het 'Goede - Ware - Schone' toe. Het gezichtspunt ‘Geloof, Hoop en Liefde’ wordt in de Baghavad Gita al onderkend. Dit betekent dat het 'Goede - Ware - Schone' van Plato nog millennia meekan. Famke Louise in Nederland, Greta Thunberg in Zweden en Christina von Dreien uit Zwitserland laten ook zien hoe het mogelijk is de waarheid dichter te benaderen.

De cover story (ManagementSite 11 april 2017) van Lenette Schuijt gaat over Ontsporend leiderschap.
Kan de leiderschapsindustrie ontsporing voorkomen? De donkere kant van leiderschap onderbelicht? Lenette Schuijt bespreekt het Hoe raak je ze kwijt? Over ontspoorde leiders en slechte managers van Joep Schrijvers.

Meta-leren, een helicopterview, dus door boven de gebeurtenissen te gaan staan, afstand te nemen verander je het perspectief. Om de schepping te vervolmaken wijzigt afhankelijk van de tijdgeest de perceptie. Meta-leren maakt het mogelijk 'Marktfalen en Overheidsfalen', de twee kanten van een medaille, te doorbreken. In de kern draait het om de vraag welke 'spirituele leraar of carrièrepoliticus' vertelt het meest geloofwaardige verhaal, geeft je echt inspiratie?

Meta-leren, een helicopterview, dus door boven de gebeurtenissen te gaan staan, afstand te nemen verander je het perspectief. Om de schepping te vervolmaken wijzigt afhankelijk van de tijdgeest de perceptie. Meta-leren maakt het mogelijk 'Marktfalen en Overheidsfalen', de twee kanten van een medaille, te doorbreken.

Pim van Lommel Eindeloos Bewustzijn – Wetenschappelijke visie op bijna-dood ervaring
Hoofdstuk 15 Er is niets nieuws onder de zon (p. 302):
Niets nieuws (p. 303):
Het is een eeuwenoud idee dat de ziel na de dood blijft bestaan, dat men een oordeel krijgt over hoe men geleefd heeft (de levensterugblik in de BDE) en daarna, afhankelijk van hoe men heeft geleefd, in een gelukzalige sfeer mag verblijven, of soms als straf in een angstwekkende omgeving terechtkomt.
309: Het Tibetaanse Dodenboek (Bardo Thodol bevat mondeling doorgegeven zeer oude kennis.
Eindeloos bewustzijn (Henk Hogeboom v.B. tijdschrift GAMMA maart 2008 p. 32,33):
Door zijn boek hoopt Van Lommel echter ook dat artsen, hulpverleners, zieken- en bejaardenverzorgers, familieleden van hartpatiënten zich in de toekomst meer dan voorheen gaan openstellen voor BDE-verhalen. In het verleden was dat vaak anders. Veel mensen durfden er gewoon niet voor uit te komen dat zij een BDE hadden ervaren. Maar al te vaak werden zij niet serieus genomen. Dat deze verhalen echter van alle tijden en culturen zijn beschrijft Van Lommel in het hoofdstuk 15 'Er is niets nieuws onder de zon'. In alle godsdiensten en culturen vindt men geschriften waarin gewag gemaakt wordt van non-lokale ervaringen. Dood blijkt niet dood te zijn, als we afgaan op het Egyptische dodenboek, het Tibetaanse dodenboek, de hindoeïstische Isha Upanishad, de oud-joodse mystieke leer in de Midrash en de Zohar, het verhaal van Er in Plato's Politeia (Staat), de visioenen in de Bijbel en van mystici als Franciscus van Assisi, Meister Eckhart, Theresa van Avila, Johannes van het Kruis, maar ook in soera 99:7 van de Koran. Verder wijst Van Lommel op geschriften als die van de Zweedse wetenschapper Emanuel Swedenborg Ontwaken uit de dood, de theosofe Annie Besant De dood en daarna, de antroposoof Rudolf Steiner De dood - een andere vorm van leven, enz. enz.

Mysterieus 'geluid' uit de ruimte - Geluid sterker dan alle andere bronnen in het heelal bij elkaar
Zo is de mystieke formule ‘Om mani padme hum’, als men haar op de juiste manier begrijpt, niet samengesteld uit de bijna nietszeggende woorden, ‘O het juweel in de lotus’, maar ze bevat een verwijzing naar deze onverbrekelijke band tussen de mens en het heelal, die op zeven verschillende manieren wordt weergegeven en zeven verschillende toepassingen mogelijk maakt op evenzoveel gebieden van denken en handelen.

Man: Fragments of Forgotten History written by Mohini Mohun Chatterji and Mrs. Holloway under the pseudonym "Two Chelâs", was first published in 1885 in London by Reeves and Turner.
The authors, "Two Chelas in the Theosophical Society," were Mrs. Laura Holloway (later Holloway-Langford), an American widow, the "Western Chela"; and Mohini M. Chatterji, a Hindu lawyer, the "Eastern Chela". Their collaboration took place in London in 1884. Both these authors at one time had the privilege of being under the guidance of the teachers of H.P. Blavatsky. It appears, however, that neither were able to meet the strict probationary conditions required of them. Like many others before and after, they apparently wasted their opportunity and joined the ranks of "failed Chelas".

W.Q. Judge Theosofische inzichten, p. 58:
De drie bewustzijnsgebieden van het menselijk leven
jågrat, svapna, sushupti: waaktoestand, droomtoestand, droomloze slaap
[The Path, augustus 1888, blz. 147-9]

H.P. Blavatsky beschrijft in de De Stem van de Stilte de op het hindoeisme gebaseerde visie op het menselijke bewustzijn.
G. de Purucker gebruikt deze indeling in zowel Wind van de geest als in zijn boek Bron van het occultisme.
Jågrat, de waaktoestand; svapna, de droomtoestand; sushupti, die van de diepe slaap. Deze drie yogî-toestanden leiden tot de vierde, of - de turîya.

G. de Purucker Wind van de geest
Hoofdstuk Het menselijk bewustzijn (p. 184):
Theosofische zieners, die tot verschillende religies en filosofieën behoren, verdelen het bewustzijn van de mens al eeuwenlang gemakshalve in vier klassen: jågrat, de waaktoestand; svapna, de slaaptoestand; sushupti, de volkomen droomloze slaap en voor de meeste mensen de toestand van de dood; en turîya, de toestand van het goddelijke, waarover god-mensen en de grote zieners en wijzen ons hebben verteld omdat zij die tot op zekere hoogte ervaren. Maar het is allemaal één bewustzijn. Jågrat is de toestand waarin wij hier nu allemaal verkeren – tenzij er iemand van de aanwezigen slaapt en als dat zo is, dan is hij in de svapna-toestand of slaaptoestand, waarin hij min of meer droomt. Soms dromen mensen half als ze in de jågrat-toestand zijn.
Het bewustzijn is daar niet in een tijd-toestand. De hoogste toestand van ditzelfde bewustzijn, dat een eenheid vormt, de bron van ons bewustzijn, wordt turîya genoemd. De boeddhisten noemen het nirvå∆a. De hindoes noemen het mukti of moksha. Wij gebruiken die termen ook omdat ze een duidelijke omschrijving geven. Het is het zuivere bewustzijn van de geest van de mens, een straal van het goddelijke of een vonk van het goddelijke.

Antropologie van het hiernamaals en het 'hiervoormaals' (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #66 september 2018 II):
De zielenreis van Michael Newton bezien als een sociaalwetenschappelijk onderzoek
Griekse filosofen als Pythagoras en Plato refereren ook naar (een vorm van) van reïncarnatie. Een dergelijke leer was in Europa meer wijd verspreid voordat deze mede door het christendom in diskrediet raakte. Bijv. bij Plato vinden we de opvatting van een samengestelde persoonlijkheid in drie zielendelen: het begerende, het strevende en het kennende zieledeel. Dit stemt overeen met de meer uitgebreide Indiase filosofie hieromtrent, die acht aspecten van de persoonlijkheid onderscheidt. Zie hierover o.m. C I Dessaur, De droom der rede, het mensbeeld in de sociale wetenschappen en H Groot, Verborgen wijsheid uit de Oepanishaden. Bij Plato vinden we de volgende indeling:
1. mensen bij wie het begerende zielendeel met verlangens, pleziertjes en genot de overhand heeft, vormen de laagste klasse. Zij hebben vooral ijzer en brons in hun constitutie. De deugt die hen past is matigheid.
2. mensen bij wie het strevende zielendeel de overhand heeft, vormen de middenklasse van de toezichthoudende klasse van ‘de wachters’, die zilver in hun constitutie hebben, met als passende deugd dapperheid. In India is dat gerechtigheid, dharma, recht en plicht.
3. mensen bij wie het kennende zielendeel de overhand heeft, zijn de bestuurders van de staat en ook de filosofen. Zij hebben meer goud in hun constitutie en de deugd die hen past is wijsheid. Zie Wikipedia, verwijzend naar De Staat (Politeia) en W T de Bary, ed. Sources of Indian Tradition.
India kent een vergelijkbare indeling naar de vier levenswaarden: 1. kama: genot en liefde, 2. artha: rijkdom en welvaart, 3. dharma: gerechtigheid en 4. moksha: geestelijke bevrijding door inzicht. Deze waarden corresponderen overwegend met resp. 1. het werkende volk, 2. de middenstand van handelslieden en ambachtslieden, 3. de krijgslieden en de overheid, 4. de priesters en intellectuelen. De vier Middeleeuwse standen boeren, burgers, adel en geestelijkheid komen hiermee enigszins overeen en lijken kenmerkend te zijn voor agrarische samenlevingen.

De vertrolling van de Amerikaanse geest (Ross Douthat de Volkskrant 24 februari 2018, Opinie p. 8):
De pogingen van de Russen de verkiezingen te beïnvloeden zijn zeker aanklachten waard, maar moeten niet leiden tot achtervolgingswaanzin en hysterie, schrijft Ross Douthat.
De fixatie op Rusland is, in het slechtste geval, een manier om de tweede keus te maken zonder toe te geven dat je hem hebt gemaakt, om te doen alsof je door het verpletteren van je landgenoten in werkelijkheid verraders en buitenlandse vijanden aan het bevechten bent.
De verkiezing van Trump was een plotselinge schok in een langdurig conflict. Maar het doet ons geen goed ons in te beelden dat de echte dreun van buiten onze grenzen kwam, terwijl het in werkelijkheid een uniek verhit moment was in onze eigen koude burgeroorlog.

Zodra de troepen weg zijn stort het Westerse bouwsel in (Bert Lanting de Volkskrant 28 mei 2015):
Afghanistan is een nieuw bewijs dat interveniëren een lastig bedrijf is. Het geloof dat vrijheid automatisch tot vrede leidt, ligt aan diggelen.
Verwarrend
Na de Arabische Lente ligt het geloof dat vrijheid automatisch tot welvaart en vrede leidt, definitief aan diggelen. Syrië, Jemen en Libië zijn weggezonken in geweld. De onaangename conclusie is dat onvrijheid in die regio in de praktijk vaak meer vrede heeft gebracht.
Als er lessen kunnen worden getrokken uit de recente westerse bemoeienis met het Midden-Oosten, zijn die uiterst verwarrend. Aanhangers van de Realpolitik betogen dat het ingrijpen in Libië heeft aangetoond dat humanitaire interventies meer risico's dan voordeel opleveren: sinds de val van de Libische leider Moammar Kadhafi is het land in een chaos beland. Maar pleitbezorgers van het ingrijpen betogen dat het juist aan de nazorg ontbrak. Als het Westen de Libiërs na de val van Kadhafi had geholpen een democratie op te bouwen, was het land niet ten prooi gevallen aan rivaliserende milities. Of die aanpak zou hebben gewerkt, valt niet te bewijzen. In ieder geval zou het Westen dan troepen hebben moeten sturen om de Libische milities te ontwapenen. Kortom, ingrijpen in een wespennest.
Dat het Westen nu met een nieuwe dreiging wordt geconfronteerd in Syrië, valt niet te ontkennen. Maar in Irak is het succes van Islamitische Staat juist het gevolg van ingrijpen door de VS en hun half mislukte pogingen tot nation building. Door Saddam Hussein ten val te brengen en de oude machtsstructuur tot op de grond af te breken, zaaiden de VS het zaad voor het oplaaien van het sektarische conflict tussen de sjiieten - nu opeens aan de macht - en de soennieten, die zich onderdrukt voelen door het nieuwe bewind in Bagdad.
Ook in Afghanistan zijn de resultaten van militair ingrijpen en bijna veertien jaar van westerse nazorg pover. Dankzij de aanwezigheid van een enorme westerse troepenmacht leek het land even de goede richting in te slaan. Om de gunst van de bevolking te winnen, vormden de geallieerden speciale 'provinciale reconstructieteams' die zich niet alleen met de veiligheid, maar ook met de opbouw bezighielden. Maar ook die idealistische constructie blijkt niet erg diepe wortels te hebben geschoten in de barre Afghaanse grond. Zodra de troepen weg zijn, stort het bouwsel ineen.

Zelfkennis? Vraag je liever af of je een eikel bent (Fleur Jongepier de Volkskrant 30 augustus 2017, p. 20):
De zoektocht naar werkelijk relevante zelfkennis is niet gemakkelijk. Maar je hebt er wel iets aan.
De woorden 'Ken uzelf' stonden op de tempel van Apollo in Delphi en de kracht die eruit spreekt, lijkt vandaag de dag niet minder. Als je op een willekeurige boekensite zoekt naar 'zelf' of 'identiteit' kom je vooral zelfhulpboeken tegen met titels als 'Van binnen weet je alles', 'De herontdekking van het ware zelf', 'Thuiskomen in jezelf'. En meditatieve lezingen en mindfulnesscursussen schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar waar is zelfkennis eigenlijk goed voor?
De zoektocht naar zelfkennis gaat er uiteindelijk om dat je juist niet zo op jezelf gericht bent maar op de ander. Je kunt juist tot het inzicht komen dat die nieuwe auto kopen niet het belangrijkste is, dat klimaatverandering een groot probleem is, dat je gezin belangrijker is dan je werk. Niet egoïsme, maar altruïsme is het doel.
De zoektocht naar daadwerkelijk relevante zelfkennis is er een van strijd, vervreemding en ongemak. Dat bekt vanuit marketingperspectief misschien niet zo lekker, maar we hebben er tenminste echt iets aan.
H.P. Blavatsky licht dit thema met name in hoofdstuk 19 Is pleroma de legerstede van Satan? De Geheime Leer Deel II, p. 581 toe)

Net als H.B. Blavatsky in haar oeuvre beschrijft Geertruida Kapteyn-Muysken in haar dagboeken het emancipatieproces (‘Hoofdroute’, Evolutionaire kringloop, onderscheidingsvermogen). Peter Noordanus signaleert het bij de Haagse bureaucratie populaire over de schutting gooien: het ministerie van Justitie wijst naar het ministerie van Financiën, Financiën wijst naar De Nederlandsche Bank, De Nederlandsche Bank wijst weer naar Justitie. Het leert ons dat mystici de éne werkelijkheid beter hebben begrepen dan politici. Of met andere woorden het bekende doorschuiven van problemen. Het retorisch foefje van Mark Rutte is dat hij het oplossen van problemen naar de toekomst verschuift.

De crises die we nu meemaken zijn niet nieuw. Dit geldt ook voor de Nieuwe levensrichting, die Spinoza aanreikt. Millennia geleden was de oplossingsrichting bij rabbi Shimon bar Yochai al bekend. Martin Buber vertaalt Thora met WEISUNG dat wil zeggen richtingaanwijzer. In het onderzoeksrapport 'E i V' staan de vrijemarktfundamentalisten in het Westen lijnrecht tegenover de moslimfundamentalisten in het Oosten. In de systeemleer staat de ‘4’ voor het terugkoppelingsmechanisme, dat op de invoer, de verwerking en de uitvoer volgt. De hemelse ‘1 2 3’ ontstaat wanneer de aardse ‘4’, het terugkoppelingsmechanisme harmonie creëert. Dit terugkoppelingsmechanisme heeft op de levenskunst, de zin van het leven betrekking. Een tipje van de sluier wordt opgelicht. De driehoek van Pythagoras is nog steeds actueel. Het ultieme ordeningsprincipe, de negentropie is al millennia bekend.

Baruch de Spinoza koos ervoor in zijn boek Ethica (ethiek) de wereld te zien als sub specie aeternitas (in het licht van de eeuwigheid). Zijn hele werk werd ‘profaan, atheïstisch en godslasterlijk’ genoemd. ‘God is dood’ (God of natuur) betekent ook dat de eeuwigheid blind is. Spinoza’s ‘geloof van ontgoocheling’ in feite een vooruitziende beschrijving zou kunnen zijn van moderne wetenschap. Lichaam en geest zijn één en hetzelfde individu, nu eens opgevat onder de attributen van denken, dan weer onder de attributen van uitgebreidheid (ruimte). Lichaam en Geest zijn slechts verschillende aspecten van hetzelfde ding – Deus sive Natura (God of Natuur) ervaren we via slechts twee van Zijn oneindige attributen.

Emanuel Swedenborg Over het woord - over de Heilige Schrift of het Woord van de Heer
De Verbo hoofdstuk 18.
47. Ik ga voorbij aan duizenden andere ondervindingen waardoor ik bevestigd ben dat de letterlijke zin van ons Woord die uitwerking te voorschijn brengt. Ja zelfs dat de geestelijke zin zonder de begeleider, de natuurlijke zin, geen gemeenschap geeft met de hemel. Dit komt omdat de Heer vanuit eersten door laatsten invloeit, dus uit Zich in de natuurlijke zin van het Woord, en daaruit de geestelijke en hemelse zin oproept of ontrolt, en aldus de engelen verlicht, leert en leidt. Daarom wordt de Heer in het Woord de Eerste en de Laatste Alpha en Omega geheten. Vanuit deze dingen blijkt dat een leer der kerk, tenzij zij verzameld en bevestigd is vanuit de letterlijke zin van het Woord, niets vermag, omdat zij geen gemeenschap geeft, maar wel de leer vanuit de letterlijke zin, en tesamen met die.

Het mechanisme van de evolutie, de co-reflectie van Teilhard de Chardin draait in de kern om co-creatie, culturele innovatie. De integrale groei van het bewustzijn van de mens, het bewustwordingsproces bestaat uit de uitwisseling tussen het vrouwelijk en het mannelijk, tussen 'Chaos, Gaia en Eros' en het 'Goede, Ware en Schone', tussen 'Chaos-Theos-Kosmos' en 'Goden-Monaden-Atomen', tussen materie en geest, tussen lagere Tetrade en hogere Triade, tussen chaos en harmonie, tussen navel (Epithumia) en hart (Thumos), tussen begin en het einde, tussen Alpha en Omega.

Het 'Goede, Ware en Schone' en 'Chaos, Gaia en Eros' zijn complementair. De Goddelijke liefde Eros (thumos) zorgt voor het verbinden terwijl daarentegen de keerzijde van Eros (Epithumia) voor het scheiden zorgdraagt. Eros heeft een positieve en een negatieve betekenis.

Het epithumia en thumos van Plato kunnen met de Latijnse termen pathos (in zijn negatieve betekenis woede, haat, vrees, afkeer, medelijden) en ethos worden vergeleken. Pathos (van πάσχειν 'paschein', het Griekse woord voor "lijden" of "emotie") is één van de drie middelen van overtuiging in de filosofische leer Ars Rhetorica, welsprekendheid van Aristoteles (samen met ethos en logos). Wat echter eeuwig, onvergankelijk en onveranderlijk is, zijn de ’Ideeën’.

De Geheime Leer Deel II Stanza 10 De geschiedenis van het vierde ras (p. 256):
39. Het eerste (ras) op elk gebied was maankleurig (geelwit); het tweede geel als goud; het derde rood; het vierde bruin, dat van zonde zwart werd.1 De eerste zeven (menselijke) loten hadden alle in het begin één huidskleur. De volgende (zeven, de onderrassen) begonnen hun kleuren te vermengen (b).
De Geheime Leer hoofdstuk 25 De mysteries van het zevental
D. Het zevental in de exoterische boeken (p. 707):
Zeven in de sterrenkunde, de wetenschap en de magie :
Maar is dit alles een reden om te zeggen dat wanneer de hindoe-Puråña’s ‘een zonnejaar’ zeggen, ze één zonnedag bedoelen! Dat de Ouden zoveel natuurgeheimen wisten te onthullen, kwam door hun kennis van de natuurwetten die van de zeven als het ware het basisgetal van de natuur in de gemanifesteerde wereld maken – in elk geval in onze huidige aardse levenscyclus – en door hun verbazingwekkende inzicht in de werking ervan. Door deze wetten en hun werkingen op het siderische, aardse, en ethische gebied konden de oude astronomen ook de duur van de cyclussen en hun respectieve gevolgen voor de loop van de gebeurtenissen precies berekenen; en vooraf de invloed vaststellen (profetie wordt het genoemd) die ze zullen hebben op de loop en de ontwikkeling van de mensenrassen. Omdat de zon, de maan, en de planeten de feilloze tijdmaten waren, waarvan de invloed en de periodiciteit goed bekend waren, werden ze de grote heerser en heersers van ons kleine stelsel in al zijn zeven gebieden, of ‘werkingssferen’3
De Geheime Leer Deel II Afdeling III hoofdstuk 3 De fossiele overblijfselen van de mens en de mensaap (p. 781,782):
De hypothese van Darwin vereist in feite een veel hogere ouderdom voor de mensheid dan door oppervlakkige denkers zelfs maar vaag wordt vermoed. Dit wordt aangetoond door de grootste autoriteiten op dit gebied, bijv. Huxley. Zij die de darwinistische evolutie aanvaarden, moeten zich noodzakelijkerwijs vasthouden aan een ouderdom van de mensheid die in feite zo hoog is dat deze niet ver bij de schatting van de occultist achterblijft.2 De bescheiden duizenden jaren van de Encyclopaedia Britannica en de 100.000 jaar waartoe de antropologie in het algemeen de ouderdom van de mensheid beperkt, schijnen volstrekt microscopisch als men ze vergelijkt met de getallen die in de gewaagde speculaties van Huxley besloten liggen. Eerstgenoemde beschouwt het oorspronkelijke mensenras in feite als aapachtige holbewoners.
De Geheime Leer Deel II Afdeling III hoofdstuk 6 De mysteries van het zevental (p. 865):
In onze tijd zijn we getuige van het verbazingwekkende feit dat het bestaan van betrekkelijk recente figuren zoals Shakespeare en Wilhelm Tell bijna altijd wordt ontkend, waarbij men probeert aan te tonen dat de ene een pseudoniem was, en de andere een persoon die nooit heeft bestaan. Is het dan verwonderlijk dat de twee machtige rassen – de Lemuriërs en de Atlantiërs – in de loop van de tijd zijn versmolten en vereenzelvigd met een paar halfmythische volkeren, die alle dezelfde familienaam droegen? Herodotus spreekt over de Atlantes, een West-Afrikaans volk dat zijn naam gaf aan de berg Atlas, die vegetariërs waren, en ‘van wie de slaap nooit door dromen werd verstoord’; en die bovendien ‘dagelijks de zon bij zijn op- en ondergang vervloekten, omdat zijn overmatige hitte hen verschroeide en kwelde’.1
1) Herodotus, Historiën, 4:184.
De Geheime Leer Afdeling III hoofdstuk 7 Bewijzen voor verzonken continenten (p. 903):
Bovendien, zoals Haliburton zei: ‘Hoor één kant, en u zult in het duister blijven; hoor beide kanten, en alles zal duidelijk zijn.’ Het publiek heeft tot dusver slechts toegang gehad tot één kant, en deze gehoord, of beter gezegd de twee eenzijdige opvattingen van twee lijnrecht tegenover elkaar staande partijen, van wie de oppervlakkige beweringen of veronderstellingen ver uiteenlopen, maar van wie de eindconclusies dezelfde zijn: de wetenschap en de theologie. En nu hebben onze lezers een gelegenheid de verdediging van de andere partij – die van de gedaagde – te horen en de aard van onze argumenten te vernemen.
906: De sleutel van de wijsheid die de massieve poorten opent die leiden naar de geheimen van de binnenste heiligdommen, kan alleen in haar schoot worden gevonden: en die schoot ligt in de landen die door de grote ziener van de vorige eeuw, Emanuel Swedenborg, zijn aangeduid. Daar ligt het hart van de natuur, dat heiligdom waaruit de eerste rassen van de oorspronkelijke mensheid voortkwamen, en dat de bakermat van de fysieke mens is.

Kennis en praktijk (Radha Burnier Theosofia april 2003, p. 46-50):
Ten tweede, de drang tot conformeren houdt het denkvermogen vast in een sleur. Onbewust doen de meeste mensen na wat alle anderen doen. Vandaar dat de menselijke maatschappij nooit verandert. In deze tijd van scepticisme en onderzoek dat leidt tot enorme technologische vooruitgang, worden er bijna geen vragen gesteld met betrekking tot heersende waarden: haat roept haat op; wraak wordt gezien als verdedigbaar; en met liefde reageren op haat wordt weggelachen als onpraktisch of gezien als de dwaze droom van rare Utopisten. Er is morele moed voor nodig om fris te denken en onafhankelijk te handelen met betrekking tot relatieproblemen en ethische vragen. Daar hun de moed hiertoe ontbreekt, nemen de meeste mensen de verklaring van de Boeddha niet serieus. Zoals hierboven al werd aangegeven wordt de geldigheid van zo’n denkbeeld niet getoetst en wordt dus niet geaccepteerd, schijnbaar door gebrek aan bewijs.

Het EPR-experiment illustreert een dichotomie. 'Dichotomie en Complementariteit' kunnen niet zonder elkaar. Het brengt de wederkerigheid, het is zoals het is (Antropisch principe), de supersymmetrie in het universum tot uitdrukking. Of met andere woorden het draait om het fenomeen zelfreferentie en zelfreflectie. De Ouroboros is het symbool voor zelfreferentie. Het is en blijft allemaal mensenwerk. De éne werkelijkheid heeft op de twee zijden van de medaille betrekking. Mensen moeten bereid zijn over hun eigen schaduw te springen.

Het begrip quaterniteit van Carl Jung heeft op de metafoor kwadratuur van de cirkel, de Ouroboros en de Steen der wijzen betrekking.

De zin en functie van voorstellingen over leven na de dood (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #34, december 2015):
Rudolf Steiner over ons waarnemingsvermogen en kenvermogen
Naast Swedenborg is er andere ‘geestenziener’, die wetenschappelijke pretenties heeft, namelijk Rudolf Steiner in De wetenschap van de geheimen der ziel en Waarheid en wetenschap over kennistheorie. Hij doelt op verborgen aspecten van ons bewustzijn, in meer neutrale termen.
Volgens Steiner en anderen kunnen we ons waarnemingsvermogen oefenen en uitbreiden. Bijvoorbeeld door meditatie, zoals vanouds bekend is in vele culturen, ook de onze. Laten we dat maar eens toepassen en dan kijken wat het oplevert. Hij vergelijkt de niet-zintuiglijke waarnemingen met het “lezen van het verborgen schrift” (p 304). Daarbij leren we dergelijke waarnemingen als het ware als klanken, lettertekens en symbolen te lezen en te duiden.

Kwaad vlees (Michiel Louter De Groene Amsterdammer, 30 juli 1997):
Geen vlees eten is in. Gekke koeien en varkenspest krijg je er maar van. Maar is dat echt vegetarisme? Pythagoras, Adolf Hitler en duizenden afgeslachte Katharen zouden zich omdraaien in hun graf. De geschiedenis van een gnostische heilsleer.
De filosoof Huub Briels, werkzaam aan de Katholieke Universiteit van Brabant, was onlangs te gast in het postmoderne VPRO-radioprogramma OVT. Briels mocht ter gelegenheid van de nationale Dag van het Vlees vertellen hoe hij op twaalfjarige leeftijd tot het vegetarisme was gekomen.

“Een beschrijving van de menselijke toestanden na de dood blijft volledig onbegrijpelijk en waardeloos, tenzij de mens die kan verbinden met begrippen die aan die ver verwijderde dingen zijn ontleend” (p 306). Hij doelt hier op zijn bovenzintuiglijk begrippenkader, zoals zonnetoestand of zonnelichaam, maanlichaam, levenslichaam en andere energetische of immateriële ‘lichamen’ of zielsaspecten, die buiten dit bestek vallen (p 66 e v) (6).

Het is mogelijk het menselijk bewustzijn in verschillende categorieën, in verschillende klassen te verdelen. Maar het is allemaal één bewustzijn. De bron van ons bewustzijn noemen de boeddhisten het nirwana. Dit bewustzijnsniveau kan in het eeuwige nu, waar tijd niet bestaat, worden ervaren. De integrale denktrant van het 5D-concept wordt gebruikt om het bewustzijn beter te begrijpen.

G. de Purucker boek Aspecten van de occulte filosofie hoofdstuk De zes grote scholen van de ouden (p. 32):
Er zijn zes 'darsana's' of scholen die als de juiste vertolkers van het filosofische denken van de hindoes worden erkend en al deze zes darsana's – een Sanskrietwoord dat letterlijk 'zienswijzen' betekent – kunnen in drie paren worden verdeeld. De zes darsana's of zienswijzen of scholen zijn respectievelijk de Nyaya, gesticht door Gotama; de Vaiseshika, gesticht door Kanada; de Samkhya, gesticht door Kapila; de Yoga, gesticht door Pata–jali; de lagere en hogere Vedanta, gesticht door Vyasa; de belangrijkste school van de hogere Vedanta was de Advaita, te danken aan de leer van de hindoe-avatara Sankaracharya.

De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 3 Oorspronkelijke substantie en goddelijke gedachte (p. 356):
Ook nu begrijpen ze het niet. De evolutie van het GODSBEGRIP houdt gelijke tred met de verstandelijke ontwikkeling van de mens zelf. Dit is zo waar, dat het hoogste ideaal waarnaar de religieuze geest in een tijdperk kan opstijgen, aan de filosofische geest in een volgende periode slechts een grove karikatuur zal toeschijnen! De filosofen zelf moesten worden ingewijd in de waarnemingsmysteriën, voordat zij de juiste opvatting van de Ouden in verband met dit heel metafysische onderwerp konden begrijpen.

In 1929 antwoordde Einstein, op de vraag of hij in God geloofde: ‘Ik geloof in de God van Spinoza, die zichzelf openbaart in de wetmatige harmonie van het heelal, en niet in een God die zich bemoeit met het lot en de handelingen van mensen.’

Gluren naar het quantum (Martijn van Calmthout de Volkskrant 5 februari 2000):
Vijfenzestig jaar geleden beschreef Erwin Schrödinger hoe een kat in een afgesloten doos tegelijkertijd levend en dood kan zijn. Wie kijkt, bezegelt haar lot, was de suggestie....

Voor alsof het een wiel was in het midden van een wiel (Deel I, p. 157) of als het ware een wiel in het midden van een wiel was (Deel II p. 629) kan ook gelezen worden een kleine kringloop binnen een grote kringloop of de levenscyclus van een mens (menselijke natuur) binnen de levenscyclus van een universum (Het wiel van dharma). Op aarde vinden analoge energetische processen plaats (Wet van analogie: ‘Zo Boven zo Beneden’). Een elektronenschil (SCHILLEN) kan met de baan die een planeet beschrijft worden vergeleken. De Éne werkelijkheid maakt het mogelijk de in de kosmos verborgen repeterende patronen, van heel klein (atoom) tot heel groot (meta-universum) te duiden en de huidige tijdgeest te leren begrijpen.

Brommer op zee (25 april 2021 NPO2):
A.L. Snijders schreef in 2019 en 2020 om de dag een kort verhaal en bedacht daarmee het nieuwe genre ZKV (zeer kort verhaal). Een gesprek over zijn twaalfde korte verhalenbundel met 337 zkv's, Tat Tvam Asi (Sanskriet voor 'dat ben jij').
Liefdesverklaring voor de Nederlandse taal van de van oorsprong Roemeense Mira Feticu kwam in februari van dit jaar uit en werd zeer goed ontvangen. Een gesprek over haar worsteling met de Nederlandse taal enerzijds en over welke kansen die taal haar geboden heeft anderzijds.

Kosmisch bewustzijn Deel 1: Onderzoek naar mystieke ervaringen (Piet RansijnCivis Mundi Digitaal #101 augustus 2020):
Eigentijdse voorbeelden van kosmisch bewustzijn
Zijn ervaring was tijdelijk. Op de vraag: “heeft uw ervaring uit 2010 zich nog eens herhaald?”, zegt hij: “Ik kan haar op ieder moment aanraken... Als ik wil kan ik ook jou zijn, of mijn overleden moeder... Vergelijk het met een kuiken die zijn eierschaal heeft opengebroken. Die ziet de buitenwereld, maar dat is ook de binnenwereld. Want de buitenwereld is ook dat kuiken zelf. Na die eerste keer kom ik nooit meer in die eierschaal terug.” Dit doet denken aan de ‘grote woorden’ (mahavakya’s) uit de Indiase Oepanishaden: ‘Tat tvam asi; Dat ben jij’, je bent (ook) de wereld, het kosmische bewustzijn, Brahman. Zo zijn er talloze voorbeelden. Bucke beperkt zich tot vijftig gevallen. Pearson geeft er nog meer. In de serie interviews Buddha at the Gas Pump (You Tube) heeft Rick Archer honderden mensen geïnterviewd met dergelijke ervaringen. Het betreft uiteenlopende ervaringen, niet alleen ervaringen van kosmisch bewustzijn en eenheidsbewustzijn.

‘Gids’ Dyson doet aan symptoombestrijding (Letty Laan de Volkskrant 17 april 2023, p. 21):
In het Volkskrant Magazine van 8 april was de uitvinder van de zakloze stofzuiger, de heer Dyson, ‘Onze Gids’. Ik was onder de indruk, totdat hij beweerde dat er meer kansen moeten worden geboden aan mensen die bij voorbeeld een apparaatje uitvinden dat plastic identificeert. Hij deelde meteen een sneer uit aan , ‘die alleen maar roept’.
Maar een ‘plastic-identificeerder’ om allerlei soorten te sorteren en te recyclen is hetzelfde als hoofdpijn bestrijden met een aspirientje wanneer er een kankergezwel in je hoofd zit. Het gezwel blijft.
Dus in plaats van ingewikkelde technische processen en apparaten om plastic te scheiden moeten we zorgen voor minder (verschillende soorten) plastic. En dus zijn er mensen nodig zoals Greta Thunberg die de bron van het probleem zichtbaar maken en zich niet verliezen in symptoombestrijding.

De welvaart is zeker toegenomen, maar ook scheefgegroeid. Het verhaal dat Ramsey Nasr vertelt is niet nieuw, maar is al sinds het verschijnen van de Bhagavad Gita bekend. De Bhagavad Gita leert al dat tat tvam asi (Gij zijt Dat, is de kernleer van de oude Upanishaden) het uiteindelijke doel van elk mens is, dus uit te vinden wie hij werkelijk is.

Wat is voelen (Floris Janssens-AnAndrejew De Groene Amsterdammer 3 augustus 2023, p. 63):
In het artikel Het Nederlands Herseninstituut: Een fijnmazige machine (in De Groene van 12 juli) wordt de lezer al vrij snel geconfronteerd met een aangrijpende beschrijving van dierproeven. Iedereen die zich ook maar even heeft verdiept in wat deze proeven inhouden voor de dieren, kan niet anders dan een natuurlijke afkeer van de pijn en het emotionele lijden van een ander wezen voelen.
In plaats van in het artikel te speculeren over een pauze op de ontwikkeling van AI, zou nadenken over een stop op proefdieren meer relevantie hebben. In de maakbaarheid van de fysieke mens is het ethisch bewustzijn duidelijk zoekgeraakt. Is het weer kunnen zien van een mens zoveel pijn en lijden van dieren waard? Ik zou liever blind blijven.

Kiezen we voor Regeneratie of Degeneratie wordt door onze vrije wil en het vermogen tot nadenken bepaald. Om het onbehagen in de maatschappij te verminderen is het wenselijk te kijken hoe Plotinus de ziel waarneemt. Uit de wereldziel komen de individuele menselijke zielen voort, en tenslotte op het laagste niveau de materie. Het is dus niet zo dat ziel uit de materie voorkomt. We zijn juist niet ons brein zoals Dick Swaab en Victor Lamme menen. Primair gaat het om het innerlijke zelf, het metafysisch idealisme van Hegel, Kant en Plato, dat sterk verwant is aan Innerlichkeit in het Duits. Bij Spinoza zijn God en Natuur twee kanten van dezelfde medaille. Het is de ‘intersubjectieve’ relatie van Jurgen Habermas, de psychosynthese van Roberto Assagioli, die beide verbindt.

Onze levensweg, het leerproces op aarde heeft op het emancipatieproces, burgerschapsonderwijs (begeleidingskunde), de ’Hoofdroute’ (waarheidsvinding) betrekking, de Gulden middenweg van balancerend - en authentiek leiderschap, op het Rechterpad. Het biedt een oplossing voor het menselijk tekort. De levenskiem, het beginsel van de enantiodromie van Carl Jung is nog steeds werkzaam. Om de waarheid dichter te benaderen maakt de esoterie van het debat, de dialoog Vragen & Antwoorden gebruik. Vragen & Antwoorden hanteert H.P. Blavatsky in De SLEUTEL tot de THEOSOFIE, G. de Purucker in Dialogen en Geoffrey A. Barborka in zijn Vragen & Antwoorden.

De twee in één toont de MENS, de synthese, de eenheid die bestaat uit de ziel en de relatie tussen geest en lichaam. Bij de twee in één kan ook aan de kwadranten van Daniel Ofman worden gedacht of de definitie van Jan Börger: De Basis van alle cultuur is de ether, d.w.z. de eenheden voor zich gedacht en de eenheden in-een gedacht en dat tegelijkertijd. De tijdgeest, de Zeitgeist kunnen we beïnvloeden (BOEK VAN HET LEVEN, 'Akasha-kronieken', Noösfeer).

Zo zult u in volledige harmonie zijn met al wat leeft; heb de mensen lief als waren ze uw broederleerlingen, discipelen van één leraar, zonen van één liefdevolle moeder. (Stem van de Stilte p. 48 of Drie Wegen, Eén Pad p. 74,75 vers 220.) Of met andere woorden net als bij Eduard Douwes Dekker (pseudoniem Multatuli draait het bij H.P. Blavatsky om de microkosmos, of de mens. De twee in één van H.P. Blavatsky heeft in de microkosmos op de relatie tussen twee personen en in de macrokosmos op de relatie tussen twee disciplines betrekking.

In zijn De revolutionibus orbium coelestium (Over de omwentelingen der hemellichamen) beschrijft Copernicus drie eeuwige omwentelingen. De aarde die elke dag om haar eigen as (centrum) draait en elk jaar een omwenteling rond de zon maakt. De derde beweging heeft op de precessie van de equinox betrekking, die ongeveer 26.000 jaar duurt. Johan Oldenkamp hanteert voor de precessie 25.920 jaar, DGL 25.868 jaar en Avani van Leeuwe in zijn boek Het heilige pad van de leider 26.000 jaar (p. 51/56).

De Geheime Leer Deel I - Inleiding (p. 29):
Maar voor het publiek in het algemeen en de lezers van De geheime leer kan ik herhalen wat ik aldoor al heb verklaard, en wat ik nu formuleer in de woorden van Montaigne: Heren, ‘IK HEB HIER ALLEEN MAAR BLOEMEN VOOR EEN BOEKET UITGEZOCHT, EN HEB ER NIETS VAN MIJZELF AAN TOEGEVOEGD DAN HET TOUWTJE DAT ZE SAMENBINDT.’1
1) Essais, boek 3, hfst. 12.

Metafysische religie (Frank Visser Theosofia april 2001 p. 56):
Hoewel ook hij scherpe kritiek heeft geuit op het oppervlakkige karakter van de materialistische westerse cultuur - die hij met de veelzeggende term ‘platland’ heeft aangeduid - houdt hij tegelijkertijd staande dat er in de cultuurgeschiedenis van de mensheid desondanks sprake is geweest van een gestage maar niet terug te draaien evolutie.
57: Blavatsky bracht in The Secret Doctrine (1888) op overtuigende wijze een alternatief naar voren voor het christelijke creationisme en de darwinistische evolutieleer - in haar dagen de enige twee opties. In haar ogen was de evolutieleer niet fout, zoals de theologen beweerden, maar onvolledig, omdat zij de subjectieve component over het hoofd zag. Hoewel ik niet mijn hand in het vuur wil steken voor alle uitspraken die zij in haar vele geschriften heeft gedaan, komt haar toch de eer toe dat zij voor het eerst in de moderne tijd op grote schaal deze derde weg heeft geïntroduceerd. De theosofische metafysica is veelomvattend en vertoont talloze raakvlakken met de informatie die Wilber in zijn boeken hierover heeft gegeven.

In het rapport 'E i V' draait het niet alleen om het factorgetal (factorelement, heptagoon, ‘telesphoros’) zeven correspondeert met de bewustzijnsniveaus, de scheppingskrachten en de atoommassa in groepen van zeven, maar ook met de zeven (hoofd)elektronenschillen (Periodiek systeem/Elektronenconfiguratie). Om zeven bewustzijnstoestanden te duiden maakt Ken Wilber van het "Wilber-Combs-rooster" gebruik. In de Theosofie staat het factorelement 7 symbool voor een natuurconstante.

De dubbele driehoeken symboliseren het Grote Passieve en het Grote Actieve; het mannelijke en het vrouwelijke; Purusha en Prakriti. Iedere driehoek is een Drieëenheid, omdat hij een drievoudig aspect voorstelt. De witte vertegenwoordigt in zijn rechte lijnen: Jnanam'– (Kennis); Jnata'– (de Kenner); en Jneyam'– (dat wat gekend wordt). De zwarte – vorm, kleur en substantie, alsmede de scheppende,'onderhoudende' en vernietigende' krachten (Trimurti), en [deze] staan in wisselwerking met elkaar, enz., enz. Wel mag U bewondering hebben en nog meer zich verbazen over de geweldige helderheid van geest van die opmerkelijke zieners die, onbekend met Sanskriet of Pali, en derhalve verstoken van hun metafysische schatten, toch een groot licht heeft zien schijnen van achter de donkere heuvels van de exoterische godsdiensten.

In het Westen beogen de fysici Edward Witten en Robbert Dijkgraaf de trilling in het universum met behulp van de snaartheorie te onderbouwen. Het Oosten daarentegen verwijst naar de Sankhya-filosofie . Dit gezichtspunt verklaart het fenomeen van de 'Vrouwelijke en Mannelijke' energie in het heelal. We vinden een wet van periodiciteit, de Eeuwige wederkeer, die door het getal zeven wordt beheerst.1
1) L.B. Hellenbach, Die Magie der Zahlen, 1882, blz. 20.

In het onderzoeksrapport E i V' laten Teilhard de Chardin en Jiddu Krishnamurtie aan de hand van het kosmisch bewustzijn zien hoe het mogelijk is geestelijke gezondheid te bereiken. Het bevorderen van de geestelijke gezondheid, de Spirituele Transformatie is op het Meditatie-diagram van H.P. Blavatsky gebaseerd. De levenscyclus, de levenscyclus van beschavingen, het levenswiel, de levenscirkel van de Eeuwige wederkeer omschrijft de vier punten van het kruis, die achtereenvolgens geboorte, leven, dood en ONSTERFELIJKHEID voorstellen. Onsterfelijkheid heeft op de verborgen 5e Dimensie betrekking. Om verlichting te bereiken volgt het Westen veelal het inzicht van het Christendom van Teilhard de Chardin en het Oosten van Jidduh Krishnamurti, de Vier edele waarheden van het Boeddhisme (A.P. Sinnett Esoteric Buddhism). De Bewustzijnsschil (de 5 bij 5 matrixstructuur) is een model om de verborgen 5e Dimensie, de Christogenese van Teilhard de Chardin te duiden. Om het evenwicht, de harmonie tussen Maakbaarheidsgeloof en Zelfvernietigingsdrang te herstellen schiet het zelfreinigend vermogen van de democratie ernstig tekort.

In verband met de Openbaringen 1:8 kan ook verwezen worden naar het werk van de jezuïet Pierre Teilhard de Chardin. De mens is volgens Teilhart op weg naar een steeds hechter wordende sociale eenheid. Het punt Omega valt samen met de toestand van de door Christus verloste mensheid. Omega staat voor de heilige Drie-eenheid.

Teilhard de Chardin Deel 2: Algemene typering: evolutie van het bewustzijn in de materie (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #98 mei 2020):
Volgens Teilhard zou de het collectieve bewustzijn en de onderlinge verbondenheid tussen de mensen leiden tot een hoger bewustzijn, dat hierboven is aangeduid met Christus(bewustzijn).
In zijn kosmische visie culmineert de evolutie in een hogere vorm van bewustzijn die hij Christus of Christus-Omega noemt, door anderen ‘Christus-bewustzijn’ genoemd. In het Oosten spreekt men van ‘kosmisch bewustzijn’ als een vergelijkbare notie. Paul Revis spreekt van een ‘bovenpersoonlijk bewustzijn’ of een ‘objectloos bewustzijn’ van helder innerlijk waken.
De samenhang van toenemende complexiteit met toenemend bewustzijn
Essentieel in de visie van Teilhard is de samenhang van innerlijke en uiterlijke ontwikkelingen. Toenemende samenwerking, verbondenheid en complexiteit gaat samen met toenemend bewustzijn. Bewustwording is bij hem een centraal thema. Het is zowel een persoonlijk, als een mondiaal en een kosmisch proces, “de spil waar de evolutie om draait” (Revis, p 63). Teilhards fundamentele hypothese is dat materiële complexiteit evenredig is met toenemend bewustzijn (Delfgauw, p 70, 76).

Paapse streken (Rutger Pontzen de Volkskrant 6 januari 2023, p. V6-7):
Volgens Gregor Weber van het Rijksmuseum, waar dit jaar de grote Vermeer-tentoonstelling is te zien, is het werk van Johannes Vermeer niet zo wezenlijk calvinistisch als wij denken. De Delftse schilder was ook geïnspireerd door het jezuïtische gedachtengoed.
De timing voor de onthulling is niet geheel onverwachts. Dit voorjaar laat het Rijks de grootste overzichtstentoonstelling aller tijden van Vermeer (1632-1675) zien, met maar liefst 28 van de 37 aan hem toegeschreven schilderijen. In aanloop daarvan ligt vanaf volgende week Webers boek in de winkel: Johannes Vermeer – Geloof, licht en reflectie. ‘Mijn onderzoek werd te uitgebreid om in de tentoonstellingscatalogus op te nemen. We hebben er een apart boek van gemaakt.’

Hoe de ‘bijbel van de kunstgeschiedenis’ symbool staat voor het westerse perspectief (Rutger Pontzen de Volkskrant 10 maart 2022):
Het monumentale naslagwerk History of Art van Horst Woldemar Janson (1913-1982) bestaat zestig jaar. Hoe kon dit gebrekkige boek zo lang toonaangevend zijn?
Oké, in de ondertitel werd het woord ‘wereldgeschiedenis’ vervangen door ‘westerse geschiedenis’. En ja, in de achtste en laatste ‘geheel gereviseerde’ editie is werk van zo’n twintig vrouwen te zien, plus acht pagina’s multiculturele kunst, twee bladzijden over sociale fotografie en mondiale kunst, één over feminisme, één over Afrikaans-Amerikaanse kunst, amateurkunst en textiel – een minimaal aantal op een omvang van meer dan duizend pagina’s.
Die herkenning maakte elk museumbezoek plezierig en overzichtelijk, en Jansons kunsthistorische ordening onuitroeibaar. Het gemak en belang van zijn canon heeft er lange tijd toe geleid dat de indeling van de kunstgeschiedenis in perioden, stromingen en een trits bekende namen onwrikbaar bleef. Net als de witte, westerse, mannelijke kijk op de ‘wereldgeschiedenis’ van de kunst.
Hoe kun je anders verklaren dat de stem van de Guerrilla Girls, die al in 1984 voor de deuren van het Museum of Modern Art en tien jaar later bij het Stedelijk Museum in Amsterdam demonstreerden voor meer aandacht voor vrouwelijke kunstenaars, pas onlangs echt werd gehoord? Of dat er pas zo laat ruim baan werd gegeven aan kunstenaars met een andere dan westerse achtergrond? Aan outsider-kunstenaars? De aandacht voor textiel, keramiek, handwerk?

Jezus' liefste (Rob van Scheers Volkskrant 22 maart 2018 V8-9):
In Mary Magdalene wordt het klassieke beeld van de Bijbelse Maria Magdalena bijgesteld. Ze was geen hoer.
Net als Jezus blijft Maria Magdalena een multi-interpretabele icoon. Daar gaat de nieuwe speelfilm Mary Magdalene weinig aan veranderen. Erg is dat niet. Zo blijft er nog wat over voor een geanimeerde nazit.

Ook dit is geen wildernis of Mens vernietigt in rap tempo de ware wildernis (Ben van Raaij de Volkskrant 30 december 2016 katern Vonk p. 6-7):
In rap tempo verdwijnt de ware wildernis en dat is dramatisch. Deze trend is te keren, stellen ecologen. Al moeten we niet denken dat we terug kunnen naar een Hof van Eden.
Menselijke verstoringen
Ergens begin vorige eeuw, zegt Marris, is de aarde door de expansie van de wereldbevolking omgeslagen van 'overwegend wild' in 'overwegend antropogeen'. Sommige puristen gaan nog verder: volgens klimaatactivist Bill McKibben hebben we de wilde natuur de nek al omgedraaid. Door de uitstoot van broeikasgassen en de daardoor veroorzaakte klimaatverandering is er immers geen plek op aarde meer die níét fundamenteel is veranderd door de mens. Volgens deze visie leven we inmiddels in het Antropoceen.
Een uitbundig mozaïek
Voor de rest moeten we ons verlies nemen. Want we hebben iets kapotgemaakt van onvergelijkbare schoonheid en complexiteit. We hebben de wilde aarde onderworpen, met alles wat erop leeft, inclusief de laatste vrije nomaden, een handjevol indianen dat nog rondzwerft in het grensgebied van Brazilië en Peru. We hebben, zoals Bill McKibben het omschreef, de natuur vermoord - niet de natuurlijke processen, maar de betekenis van de natuur als een werkelijkheid die groter is dan en onafhankelijk is van onszelf.

'Shell is een erg onverantwoordelijk bedrijf' (Ben van Raaij Volkskrant 14 februari 2015):
Bill McKibben, klimaatactivist
Vandaag is Global Divestment Day, een actiedag voor het afbouwen van investeringen in fossiele brandstoffen. Journalist Bill McKibben is een drijvende kracht achter de fossielvrij-beweging. 'Met rede alleen redden we het niet. Passie, verbeelding en creativiteit zijn het antwoord.'
Desinvesteren: ook in Nederland
In het kader van Global Divestment Day zijn er vandaag ook in Nederland acties. De desinvesteringsbeweging (hier vertegenwoordigd door Fossielvrij Nederland) is afgelopen jaar flink aangeslagen, in de VS maar ook in Europa. Honderden beleggers van publiek geld, waaronder universiteiten, kerkgemeenschappen, gemeenten en pensioenfondsen, besloten hun beleggingen in fossiele brandstoffen (deels) af te bouwen. Een grote trofee was de Rockefeller Foundation, waarvan het kapitaal door oliebaron John D. Rockefeller werd vergaard. Ook het grootste beleggingsfonds ter wereld, het Noorse staatspensioenfonds, is fossiele belangen aan het afstoten. Veel andere beleggers staan onder druk, van Harvard University en de Church of England tot pensioenfonds ABP.

Nieuwe blik terug (Josph Bolgne Chevalier 26 februari 2023 - NTR (1/6) NPO2):
Op afbeeldingen zien we hem met fraaie pruik, geheel naar de mode van zijn tijd: Joseph Bologne Chevalier de Saint-George (1745-1799), zoon van een Franse plantage-eigenaar en een tot slaaf gemaakte moeder. Als 10-jarige komt hij vanuit Guadeloupe naar Frankrijk. Daar ontpopt hij zich als virtuoos componist en violist, maar ook als schermkampioen én kolonel in het Franse leger. Ruim 200 jaar lang is zijn werk onder het stof van de geschiedenis verdwenen, maar daar lijkt nu verandering in te komen. Er is zelfs een film over hem gemaakt. Wie is deze alleskunner? Wat is er waar van het verhaal over zijn rivaliteit met Mozart?

Nee, het geld druppelt niet altijd door naar beneden. Belast winst meer, arbeid minder (Red. de Volkskrant 13 maart 2023, p. 20):
Terwijl werknemers in koopkracht erop achteruit gaan, herleeft het idee dat hogere belastingen op winst en vermogen de welvaartsgroei zouden afremmen. Geloof het niet, betogen enkele prominente hoogleraren economie.
Arnoud Boot (Universiteit van Amsterdam), Jaap Bos (Universiteit Maastricht), Erwin Bulte (Wageningen Universiteit), Rick van der Ploeg (Oxford University), Hans Schenk (Universiteit Utrecht), Esther-Mirjam Sent (Radboud Universiteit), Irene van Staveren (Erasmus Universiteit), Tom van Veen (Universiteit Maastricht)

‘Overal in de wereld ontstaat nu het idee dat geld en schulden gratis zijn’ (Yvonne Hoffs interviewt Klaas Knot de Volkskrant 23 december 2019, p. 8-9):
De blijvend lage rente is steeds meer een doorn in het oog van Klaas Knot, de president van De Nederlandsche Bank. De balans tussen de positieve en negatieve effecten daarvan verschuift volgens hem in de verkeerde richting.

Wapenhandel groeit, VS de grootste ((Redactie de Volkskrant 10 december 2019, p. 29):
De Verenigde Staten zijn goed voor bijna 60 procent van de wereldwijde wapenverkopen, heeft het Zweedse vredesinstituut Sipri berekend. De mondiale wapenhandel steeg vorig jaar met 4,6 procent, naar 420 miljard dollar (379 miljard euro).

Nieuwe organisatie fluisteraars (Katja Verdoorn De Groene Amsterdammer 23 maart 2023, p. 71):
Inmiddels pensionado na een professioneel leven in de in- en externe advieswereld heb ik het artikel over de nieuwe organisatiefluisteraars in De Groene van 9 maart met bijzondere interesse gelezen. Het biedt belangrijke inzichten in de wijzen waarop grote adviesbureaus jonge academici werven, maar hun beloften vaak niet waarmaken.
Het moment van de waarheid is het moment waarop opdrachtgevers de adviezen gaan implementeren. Dan wordt duidelijk of het adviestraject aansluit bij de organisatorische werkelijkheid. Vaak is dat niet zo en komen discrepanties aan het licht die opdrachtgevers, door hun inhoudelijke afhankelijkheid, niet kunnen oplossen. Ze doen dan iets wat mensen op de werkvloer niet snappen: ze gaan verder met het falende bureau óf switchen naar een ander ‘gerenommeerd’ bureau, waarna zij hetzelfde beleven. Zó blijft de advieswereld in leven.
Dat lukt om nog een andere, pikantere reden: het zijn niet de consultants maar de opdrachtgevers die het falen toedekken. De consultants vertrekken, maar de opdrachtgevers moeten zich op hun managementposities zien te handhaven. Hun geloofwaardigheid en prestige staan op het spel. Ook dat weten ervaren consultants. Ze bezorgen hun klanten statusmunitie door ze op te nemen in hun dure, exclusieve netwerken opdat zij voelen: wij zijn allen lid van ‘the association for mutual admiration’.
Het gaat niet alleen om de industriële - en agrarische lobby, maar vooral om de concultancy industrie, de lobby van grote adviesbureaus als McKinsey. In de zeventiger jaren was het adagium van de McKinsey's Diversification (matrix van Ansoff), twintig jaar later back to the core business.

‘Historische misleiding’ in Het verhaal van Nederland (Showredactie Tubantia 21 maart 2023):
Vier organisaties van verzetsleden uit de Tweede Wereldoorlog komen wederom in opstand tegen omroep NTR. Zij willen dat de omroep een uitzending van de tv-serie Het verhaal van Nederland aanpast.
De organisaties zijn van mening dat het in het programma lijkt alsof het verzet in Nederland niet of nauwelijks bestond en spreken van ‘historische misleiding’. ‘Alsof het Nederlandse volk laf was en op grote schaal actief met de bezetter meewerkte’, aldus de organisaties, die ook een advocaat in de arm hebben genomen, in een verklaring. Het gaat om de Stichting 1940-1945, Stichting Herinnering Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en Landelijke Knokploegen, Stichting Jacoba van Tongeren en het Verzetsmuseum in Amsterdam.

Stekel Zonder ego of Laten we van Kesteren naar Brussel sturen (Raoul du Pré de Volkskrant 30 juni 2016 p. 21):
Schaduwkoning Niek Jan van Kesteren deed er woensdag in de Volkskrant alles aan om zijn mythische imago als machtig coulissenfluisteraar door te prikken. Met elke zin die hij uitsprak plaatste hij zichzelf nog wat verder op de achtergrond. En toen begrepen we opeens waarom hij zo succesvol kon opereren in de polder. Juist daarom! Wat een verademing.
- 'Je staat als een reiger langs de kant en slaat toe als de vis voorbijkomt. Ze moeten je niet zien.'
- 'Meestal zijn meningsverschillen opgeblazen door onkunde of emotie.'
- 'Kein Ego, keine Probleme. Zorg ervoor dat anderen met de eer gaan strijken.'
- 'Blaas jezelf niet op.'
En zo ging dat door. Van Kesteren is pas 63. Er is nog veel voor hem te doen. Als we hem nou eerst eens naar Brussel sturen om daar wat mensen bij de hand te nemen?

‘De stikstofprofessor van Nederland’ wil nu doorbeuken (Yvonne Hofs de Volkskrant 6 maart 2023, p. 23):
De hoogleraar is ook voorzitter geweest van het International Nitrogen Initiative, een internationale klankbordgroep van vooraanstaande stikstofexperts. In 2000 publiceerde hij het boek De vliegende geest, over de gevolgen voor de natuur van de ammoniakemissies van de landbouw. Samen met Berno Strootman presenteerde hij in 2021 een ongevraagd beleidsadvies aan het kabinet. Op basis van eigen modelberekeningen adviseert hij de overheid zoveel mogelijk veehouderijen in de Gelderse Vallei en in het Groene Hart uit te kopen, omdat dit de meeste stikstofreductie voor de natuur oplevert.
Stikstof: Rijk moet met de billen bloot
Zonder het aanwijzen van enkele sleutelgebieden is de stikstofaanpak kansloos en wordt het hele land nodeloos onder druk gezet.
Integraal
Bij het aanwijzen van die gebieden moet je volgens Erisman en Strootman kijken waar de andere grote opgaven liggen, zoals klimaat, droogte, biodiversiteit en bodemdaling. Via een integrale aanpak kan zo het aanpakken van de stikstofopgave worden gebruikt als hefboom voor het aanpakken van die andere opgaven.

'Vliegende Geest' beroert natuur en drinkwater (Rob Buiter Trouw 23 december 2000):
,,Ik denk niet dat het de bedoeling is van de natuur, om met regen de akkers te bemesten.' Het zou zo een stelling kunnen zijn van een hedendaagse natuurbeschermer die de enorme hoeveelheden mest en ammoniak uit de landbouw aan de kaak wil stellen. Het is evenwel een citaat van de negentiende-eeuwse Brit Robert Smith. Deze 'Alkali Inspecteur' had rond 1850 bij zijn onderzoek aan het regenwater rond Manchester al geconstateerd dat er 'naast een hoop zwavelzuur uit de industrie' veel ammoniak in de neerslag zat, zelfs zoveel dat de planten er beter van gingen groeien. In ons land zit er tegenwoordig al zoveel ammoniak in de lucht, dat zelfs de armste zandgronden op rijk bemeste akkers beginnen te lijken. Veel wilde planten, die doorgaans niet van al die mest houden, leggen dan ook het loodje in de strijd tegen gras en brandnetel.

Worden commissarissen eindelijk mondig? (Peter de Waard de Volkskrant 30 april 2019, p. 29):
De raad van commissarissen, die het Hoogovens-bestuur toestond te fuseren met de Britten, werd in 1999 geleid door Henny de Ruiter (ex-Shell) en Aarnout Loudon (ex-Akzo), en de rvc die Leo van Wijk ruim baan gaf voor het samengaan met de Engelsen stond onder leiding van Floris Maljers (ex-Unilever) en Kees van Lede (ex-Akzo). Dat waren grote strategische denkers. Maar ze waren blind voor culturele tegenstellingen. Nationalistisch machtsdenken is de naïeve Nederlanders vreemd.
Het is misschien amusant om te vermelden dat, toen de staalcrisis in de zeventiger jaren uitbrak, Max Albrecht destijds lid van de RvB, de milieubeweging openlijk heeft bedankt dat zij de tweede vestiging van Hoogovens op de Maasvlakte hebben weten te voorkomen. De ‘linkse ondernemer’ Max Albrecht (lid PvdA en van de Industriebond) was voorbestemd om directeur te worden van de nieuwe Hoogovens-vestiging op de Maasvlakte.

Staat ons ook een financiële Kim Jong-un te wachten? (Peter de Waard de Volkskrant 25 augustus 2017, p. 23):
De massavernietigingswapens van Saddam Hussein werden nooit gevonden. De financiële massavernietigingswapens ontploften in 2007 en 2008 wel.
Banken werden weggevaagd, evenals banen, de radio-actieve neerslag viel wereldwijd en het financieel systeem schudde op zijn grondvesten. De grootste verkoper van cds, kredietverzekeraar AIG, leed in 2008 een verlies van 99,3 miljard dollar (84 miljard euro), hetgeen een even onmogelijk te verbreken wereldrecord lijkt als dat van Usain Bolt op de 100 meter sprint.
Gisteren meldde de Financial Times dat alleen in de eerste helft van 2017 voor tussen de 20- à 30 miljard dollar aan kredietverzekeringsproducten is gekocht op een mogelijk bankroet van bedrijven. In 2016 was dat voor het hele jaar 15 miljard en in 2015 nog 10 miljard. Kopers zijn de bekende hedgefondsen, verkopers zijn banken als Citigroup, JP Morgan Chase en BNP Paribas.
Hoogst bedreigende massavernietigingswapens worden niet alleen gemaakt door Kim Jong-un.

Hebben topbestuurders meer stress dan het voetvolk? (Peter de Waard de Volkskrant 21 juli 2017, p. 23):
Hoe meer controle mensen hebben over hun werk hoe lager de stress en het ziekteverzuim is en hoe langer ze leven. The American Scientist noemde het executive-stresssyndroom drie jaar geleden zelfs een mythe. Mensen die de meeste controle hebben over hun werk en het gemakkelijkst taken kunnen delegeren hebben de minste stress.
De minzame Ton Büchner is de uitzondering die de regel bevestigt.

Klinkt ergens nog de sound van Woodstock of heerst Friedman? (Peter de Waard Volkskrant 28 maart 2017 p. 29):
Maar in de jaren negentig groeiden de bomen nog tot in de hemel en voelde niemand zich genoodzaakt een rem te zetten op de ontwikkeling. Zelfs de sociaaldemocratie sloot met haar Derde Weg Reaganomics in de armen. De crisis van 2007 had het tij moeten keren. Maar tien jaar later is aandeelhouderswaarde nog steeds heilig. TMG, Unilever en AkzoNobel zijn omsingeld door belagers. Banken sluizen geld weg naar belastingparadijzen, accountants gaan de fout in en het volk stemt op Rutte, Merkel en Trump.
Er zijn waakhonden die de excessen moeten tegengaan, maar die liggen aan de leiband van de overheid.
Woodstock is vervlogen, Friedman is de profeet.

Is alleen de schuld van Griekenland 'onhoudbaar'? (Peter de Waard de Volkskrant 9 februari 2017, p. 29):
De schuldberg in de wereld is volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) sinds begin deze eeuw verdubbeld tot 152 biljoen dollar (143 duizend miljard euro of 143 met nog twaalf nullen). Dat is 225 procent van het mondiale bbp. En dan zijn de schulden van de financiële sector niet meegerekend.
Het IMF vindt de ontwikkeling van de schulden ook zeer verontrustend, maar noemt alleen die van Griekenland 'onhoudbaar'. Deze kwalificatie betekent dat het IMF volgens de eigen regels aan dit land geen kredieten meer kan verlenen omdat het geld met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid in een bodemloze put verdwijnt. En zonder IMF zal ook Nederland, zo benadrukte Dijsselbloem, geen steun meer aan Griekenland geven. Hiermee is de Grexit terug op de agenda.
Dat nu door het IMF wekelijks de stormbal wordt gehesen over Griekenland is verdacht. De kwalificatie onhoudbaar is arbitrair. Het is geen objectief economisch oordeel, maar een politiek signaal.
Het IMF - onder Franse leiding en met veel keynesiaanse economen - wil dat Duitsland met zijn export- en begrotingsoverschotten het strikte bezuinigingsbeleid opgeeft en als motor van Europa de muntunie een duwtje in de rug geeft. Het wil ook de rest van de wereld tonen dat het niet alleen landen in Europa helpt, zoals de derde wereld nu al roept en Trump ook wel zal roepen.
Als het politiek weer mogelijk is zal de Griekse schuld weer even (on)houdbaar zijn als die van de rest.

'Wanneer is schuld onhoudbaar?' (Peter de Waard de Volkskrant 16 juli 2015, p. 23):
De Griekse schuld bedraagt 340 miljard euro, zo meldt een van de vele schuldenklokken (debt clocks) op internet, waar euro's en dollars sneller voortrazen dan honderdsten van seconden op een stopwatch.
In Griekenland wonen elf miljoen mensen. Per inwoner komt de schuld neer op 30.900 euro. De Ieren hebben per inwoner een schuld van 45.800 euro - bijna 50 procent hoger - en de Italianen van 43.900, de Fransen van 37.100 en de Belgen 34 duizend per inwoner. Nederland (28.318 euro) zit net onder de Grieken.
Griekenland moet daarom een absurd hoge rente betalen in een tijd met nauwelijks groei en nauwelijks inflatie. Dat maakt de schuld op dit moment onhoudbaar, zodat het land zijn hand ophoudt.
Schuldkwijtschelding is niet nodig. Beter is de Griekse schuld te laten slapen door omzetting in laagrentende eeuwigdurende of perpetuele leningen.

De ondraaglijke lichtheid van de Derde Weg' In NRC Handelsblad schrijft Merijn Oudenampsen een recensie van het boek van Duco Hellema en Margriet van Lith Dat hadden we nooit moeten doen: De PvdA en de neoliberale revolutie van de jaren negentig.
In Het Parool recenseert John Jansen van Galen het boek: "Hoe de PvdA afscheid nam van de sociaaldemocratie."
In Betrouwbare Bronnen 123 spraken Jaap Jansen en PG Kroeger anderhalf uur met de auteurs.

Geen ‘gratis geld’ meer: rentelasten omhoog, minder voor koopkracht (Yvonne Hofs de Volkskrant 25 mei 2022 p. 5):
Ambtenaren waarschuwen minister Sigrid Kaag van Financiën voor de oplopende rentelasten op de staatsschuld. Na drie jaar van profijtelijk schulden maken, moet het kabinet weer wennen aan het aloude adagium ‘geld lenen kost geld’.

Economen vergeten te vertellen, dat elke homo sapien is ook een homo-economicus (Trouw 6 januari 1998):
'Welvaart zit van binnen' constateerde econoom Jan Pen twintig jaar geleden.

Vrijheid moet je leren (Peter Giesen de Volkskrant 25 februari 2023, Boeken p. 14-16):
De Frans-Marokkaanse Leïla Slimani baseerde haar nieuwe roman op het leven van haar ouders in het Marokko van de jaren zestig. ‘Als mensen veel feesten en joints roken, betekent dat nog niet dat ze vrij zijn.
U zei dat Macron hoop gaf, een jonge president die niet de hele tijd over identiteit praatte. Hoe kijkt u nu naar zijn presidentschap?
‘Pff… Schrijvers wordt te vaak gevraagd naar politiek en samenleving. Wat vindt u hiervan, wat vindt u daarvan? Ik heb geen zin om hierop te antwoorden. Schrijvers zijn vertellers van verhalen, geen politieke commentatoren.’
Toch lijkt de keuze van uw personages een beetje schematisch. Denkt u niet: om het verhaal van Marokko te vertellen heb ik een hoge ambtenaar nodig, een politieman, een hippie, een vrouw die vrijheid zoekt en in de prostitutie belandt?
‘Ik heb geen plan, geen structuur om te beginnen. De personages zijn mensen die min of meer bestaan hebben. Los daarvan: het leven ís heel schematisch. De roman is een weerspiegeling van het leven en het leven zit vol clichés. We vertegenwoordigen allemaal iets. We zijn geconditioneerd om te wonen waar we wonen, met de vrienden die we hebben, het beroep dat we uitoefenen. Als mensen origineel willen zijn, is dat vaak gekunsteld.
'Er zit iets onheilspellends in Kijk ons dansen'': de personages dansen en vieren feest terwijl de wereld om hen heen zich sluit en grimmiger wordt. Leven we nu weer in zo’n tijd?
‘Amine ziet heel goed dat er iets niet klopt. Tijdens de bruiloft van Aïcha en Mehdi schaamt hij zich voor zijn rijkdom tegenover de arme arbeiders die achter de heg zitten te kijken. Aïcha ziet heel goed de ellende van een arme jonge vrouw die ze helpt bij haar bevalling. Ze voelt de onmacht tegenover die misère. Ze weten het wel. Maar ze maken de keuze om geen heilige te worden. Wie van ons doet dat wel? Dat is de menselijke conditie, we zijn kwetsbaar, dom, inconsistent. Op straat zie je een kind bedelen, maar je vervolgt je weg naar een restaurant waar je een quinoasalade van 20 euro bestelt. We dansen allemaal.’

Zie de blinde vlekken in de spiegel (Ianthe Sahadat interviewt Dilara Bilgiç de Volkskrant 25 februari 2023, Opinie p. 22-23):
In een poging de polarisatie in onze maatschappij te doorbreken, begint schrijver en denker Dilara Bilgiç bij zichzelf. ‘Je kunt anderen wel verwijten dat ze in hokjes denken, maar kijk eerst eens naar jezelf.’
Om de maatschappelijke verdeeldheid en polarisatie te ontmantelen, moet ik op zelfonderzoek, besloot Bilgiç. Over deze zoektocht naar haar eigen blinde vlekken en vooroordelen, vol ongemak en bijzondere ontmoetingen, schreef Bilgiç haar boek De gelabelde (net als in de titel zijn alle hokjes, generalisaties, vooroordelen en containerbegrippen in het boek doorgestreept) en spreekt ze op 8 maart aanstaande de jaarlijkse Amersfoortse Bergrede uit. Sprekers als filosoof Bas Heijne, psychiater Dirk de Wachter, antropologiehoogleraar Amade M’Charek en schrijvers Marjoleine de Vos en Joris Luyendijk gingen haar voor.

‘Verkoop jezelf nooit aan anderen’ (Berend Jan Bockting interviewt Alejandro Jodorowsky de Volkskrant 25 februari 2023, p. 30-31):
Cineast Alejandro Jodorowsky heeft nooit water bij de wijn gedaan. Dat is opnieuw te zien in een retrospectief van zijn wonderbaarlijke films. De Volkskrant sprak hem in Parijs.
Wonderschone droom
Nog altijd spreekt de meesterlijke documentaire Jodorowsky’s Dune, over zijn gefnuikte poging om sciencefictionklassieker Dune te verfilmen, tot de verbeelding. Pink Floyd zou de muziek maken, de cast zou bestaan uit onder meer Salvador Dalí, Mick Jagger en Orson Welles. Het project kwam niet van de grond. ‘Het was een wonderschone droom’, zegt Jodorowsky. ‘En die documentaire mag je ook zien als mijn manifest. Om geen slaaf te worden van een culturele industrie. Een waarschuwing: verkoop je zelf niet aan anderen. Nooit.’

Ronald Plasterk (De Groene Amsterdammer 16 februari 2023, p. 71):
In de rubriek ‘In Den Haag’ in De Groene van 25 januari stelt Merijn Oudenampsen dat populisten als Ronald Plasterk precies doen wat zij de ‘linkse elite’ verwijten: in naam van een minderheid continu mensen lastigvallen over wat ‘correcte’ meningen zijn. Het doel van Plasterk met zijn wonderlijke columns in De Telegraaf is polariseren en dat lukt hem wonderwel. Ze hebben mij in ieder geval een jarenlange vriendschap gekost.
Jammer en slecht voor je gezondheid, al dat gepolariseer, je zou er kanker van krijgen. Maar gelukkig werkt de heer Plasterk aan een kankervaccin. Je zou het een verdienmodel kunnen noemen. Geen verdienmodel voor De Telegraaf overigens, want mijn abonnement heb ik opgezegd. Dat zal ze leren die Plasterk eens aan te pakken.

Hij voorspelde al jaren dat in 2020 de Derde Wereldoorlog begint (Wil Thijssen interviewt Ingo Piepers de Volkskrant Zaterdag 11 januari 2020 p. 6-7):
‘Ik ben geen gekke henkie, dit is het resultaat van wetenschappelijke analyse.’
Zijn voorspelling is 'geen gekke-henkieverhaal' - de oud-officier van het Korps Mariniers baseert zijn prognose op een wetenschappelijke analyse van alle oorlogen in de afgelopen vijfhonderd jaar, waaraan een of meer grootmachten deelnamen. Hij promoveerde erop in 2006.
Dat impliceert dat we geen vrije wil hebben.
‘Ik zal niet zeggen dat we moleculen zijn in een groot systeem, al lijkt het er wel op, maar onze vrije wil is veel kleiner dan we allemaal denken. Waarom zou het sociale systeem dat wij met elkaar bouwen vrij zijn van wetmatigheden die gelden voor alle ecosystemen?' We zijn ook onderhevig aan de zwaartekracht. Als jij hier nu van mijn balkon springt, weet je dat je naar beneden valt. Ook als je liever rechtdoor vliegt. Daar ga jij niet over.’
‘Mensen waarschuwen me: realiseer je je wat je beweert? Je zet jezelf neer als de zoveelste gekke henkie die roept dat de wereld vergaat. Tegen dat beeld moet ik opboksen. Maar als ik na wetenschappelijke analyse zulke wetmatigheden ontdek, moet ik die dan uit zelfbescherming voor me houden?’
Integendeel Piepers zette zijn boeken On the Thermodynamics of War and Social Evolution en 2020 Warning'' gratis online. ‘Ik wil dit zo toegankelijk mogelijk maken.

Piet Ransijn vat in zijn artikel Kosmisch bewustzijn Deel 1: Onderzoek naar mystieke ervaringen (Civis Mundi Digitaal #101 augustus 2020) samen hoe mystiek moet worden geïnterpreteerd. Het is Paul Revis, die in Jung en Teilhard de Chardin - Voorlopers van de Nieuwe Tijd (GAMMA maart 1995 p. 7) laat zien dat het bij Freud om seksualiteit, de ultieme aardse geestesdrift en bij Carl Jung om de keerzijde, de verborgen 5e Dimensie, de Geisteskunde draait. Of met andere woorden de occulte leer, de synthese van de zes Indiase filosofische scholen - de zevende school. Ervin Laszlo belicht in zijn boeken de wetmatigheden, die in Het Goddelijk Plan van G.A. Barborka uitvoerig worden besproken.

SP-politicus Ron Meyer wil dat de onmisbare klasse zichtbaar wordt: ‘Het is de rode draad door het toeslagen- en chroom-6-schandaal en Groningen’ (Ariejan Korteweg interviewt Ron Meyer de Volkskrant 11 juni 2021):
Bij de vraag waar het met Nederland heen moet, speelt klassebewustzijn nog amper een rol. Dat moet veranderen, vindt SP-politicus Ron Meyer. Met het boek De ONMISBAREN wil hij dat de kennis en pijn van zijn Heerlense buurtgenoten zichtbaar worden.

Oog in oog (21 juli 2015):
In het interview van met Jan Marijnissen zegt Marijnissen dat 10% van de armste Nederlanders er 30% op achteruit is gegaan. Het neoliberalisme loopt volgens Marijnissen op zijn laatste benen. De SP haalde bij de verkiezingen in 2006 25 zetels. Marijnissen stelt dat Max Verhagen en Jacques Tichelaar al voor de formatie in 2006 hadden afgesproken de SP uit de macht te weren. Het was dus niet zoals Wouter Bos zei dat de SP niet wilde. Volgens Marijnissen had Wouter Bos bij de formatie tegen Balkenende moeten zeggen dat de PvdA zonder de SP niet meedoet.

'Herverdeling van inkomen is nodig' (Hans Wansink de Volkskrant 6 augustus 2016 p. 25):
Chrystia Freeland bewoog zich twintig jaar lang tussen de nieuwe rijken over de hele wereld, voor de Financial Times, The Economist en voor financieel expertisebureau Thomson Reuters. Een keur aan miljardairs behoort tot haar vriendenkring, van speculant en weldoener George Soros, via Aditya Mittal van het gelijknamige staalconcern tot Google-tycoon Eric Schmidt.
Haar bestseller Plutocrats is een schitterend én ontluisterend portret van de superklasse van miljardairs die de wereld over vliegt om de economische en politieke omstandigheden naar hun hand te zetten. De Canadese minister-president Trudeau benoemde Freeland eind 2015 tot minister van Internationale Handel.

The rise and fall van Ronald Plasterk (Frank Hendrikx de Volkskrant 27 juni 2015 katern Vonk p. 2-4)
Als intellectueel zwaargewicht werd Ronald Plasterk de politiek binnengehaald. Superslim, origineel, mediageniek en dan ook nog een bèta. Waar en waarom ging het mis?
23 april 2015
Drie Kamerleden zijn gekomen; dertien fracties schitteren door afwezigheid bij het overleg met minister Plasterk. Onderwerp van gesprek is ironisch genoeg 'de Doe-democratie'. Plasterk heeft al in 2013 een 65 pagina's dikke kabinetsnota met die titel naar de Kamer gestuurd. Twee jaar lang is er niet over gesproken, nu preekt Plasterk voor een verlaten parochie. Je zou het een schrobbering kunnen noemen, maar Plasterk geeft geen krimp. 'Ik vind dit een fascinerend thema', zegt hij in het lege zaaltje.
Mijn ego is te groot om gekwetst te kunnen worden, heeft hij zelf al eens geconcludeerd.
Het Kamerlidmaatschap van 2010 had de opmaat moeten zijn naar die rol als schatkistbewaarder. Plasterk - onder Balkende IV een populair minister van Onderwijs en Cultuur - claimde plek drie op de lijst en werd woordvoerder Financiën. Een bioloog die zijn hele leven met wormen prutste? Zo ingewikkeld was die crisis niet, pochte Plasterk tegen iedereen die het wilde horen. De financiële sector, ach, het was uiteindelijk ook maar een bedrijfstak. Als je een paar simpele basisprincipes kende, praatte je op gelijk niveau met bankiers.
Een oplossing voor de twijfels over zijn geschiktheid had Plasterk ook. Hij regelde, naar nu blijkt, een onbetaald hoogleraarschap voor één dag per week aan de Universiteit van Amsterdam. Een professor in de 'Politiek-economische omgeving' als minister van Financiën, wie kon daar nog tegen zijn?
Als Plasterk al niet is verdwaald in de politiek, dan kunnen anderen hem in elk geval toch moeilijk volgen. De geneticus ontbeert volgens een ambtenaar zelf één politiek gen: hij is niet in staat draagvlak te creëren. Daarvoor is hij te eigenzinnig, te onvoorspelbaar en ook te veel op zichzelf gericht.
Oud-SP-leider Jan Marijnissen herinnert zich hoe hij met hernia op bed lag en door Plasterk werd gebeld over de locatie van het nieuwe Nationaal Historisch Museum. Marijnissen wist dat er alleen politiek draagvlak was voor Den Haag of Amsterdam. Welke plek koos Plasterk? Arnhem. Het museum is er nooit gekomen.
En nu? Hoe verder met Dr. P?
Hij probeert de AIVD weer in rustig vaarwater te krijgen. De bezuinigingen zijn van de baan. In het Caribisch gedeelte van het Koninkrijk laat hij ook volgens critici standvastigheid zien.
Er zijn nog dingen te doen. Maar veel is het niet. Een val van het kabinet zou ook een genade kunnen zijn. De Universiteit van Amsterdam zoekt een nieuwe voorzitter van het college van bestuur. Zou uitstekend passen bij Ronald, zeggen de mensen die hem goed kennen.
Weer onder professoren.

Verder met Vincent (Michiel Kruijt interviewt Willem van Gogh en Janne Heling de Volkskrant 10 februari 2023, p. V2-4):
Het Van Gogh Museum viert zijn 50ste verjaardag met een expositie als ‘eerbetoon’ aan de familie die het museum mogelijk maakte en er altijd bij betrokken is gebleven. Twee familieleden vertellen over hun bijzondere rol.

Remco Campert (Pieter Klok de Volkskrant 9 juli mei 2022, Opinie p. 27):
Campert (1929) en Jan Blokker (1927) zijn de aartsvaders van de Volkskrant-columnisten. Ze hebben vele nakomelingen gekregen. Te veel volgens sommigen, maar voor een krant als de Volkskrant, die pluriform wil zijn, kan het boeket aan opinies en beschrijvingen niet kleurrijk en gevarieerd genoeg zijn.

Olympische spelen (Pieter Klok Volkskrant 23 juli 2021 p. 12):
Het zijn daardoor Spelen zonder de olympische gedachte. Het onderlinge contact tussen sporters van alle continenten, het warme welkom door de plaatselijke bevolking, het zelfvertrouwen dat een land krijgt door twee weken lang in het brandpunt van de belangstelling te staan. Alles wat de Spelen uittilt boven een gewoon sporttoernooi, ontbreekt dit keer.

Door Draghi's beleid worden alleen nieuwe zeepbellen opgeblazen, maar ook de kloof tussen rijk en arm vergroot. (Pieter Klok de Volkskrant 12 december 2016 p. 17).
Een signaal rond het marktfundamentalisme in de financiële wereld geeft Joris Luyendijk in zijn boek Dit kan niet waar zijn Joris Luyendijk onder bankiers op p. 85, het dot.com-schandaal (Internetzeepbel, Dot-com bubble) van rond de eeuwwisseling. De ICT-sector is volgens de utopie van Ayn Rand georganiseerd. De discussie over belastingparadijzen met Jeroen Dijsselbloem laat zien dat er slechts van een intellectueel retorische foefje, namelijk van struisvogelpolitiek sprake is. Dit geldt ook voor de retoriek rond een veilig land met Ronald Plasterk. Complexe wereldvraagstukken laten zich niet door een retorisch foefje oplossen.

Weekoverzicht (Pieter Klok de Volkskrant 4 juli 2015):
Adjunct Pieter Klok blikt deze zondag, tijdens de vakantie van de hoofdredacteur, terug op de nieuwsweek en licht enkele bijzondere artikelen uit.
Ondanks de hitte moet ik deze dagen vaak denken aan IJsland. Ooit, in de herfst van 2008, werd ik daar heen gestuurd om de Apocalyps te verslaan. Het land was net failliet en de vrees was dat het zou terugvallen in totale armoede. Ik nam grote hoeveelheden cash mee en trok van supermarkt naar autohandelaar, van kroeg naar restaurant maar nergens was een crisis voelbaar. Het leven ging gewoon door.

Hoezo loonmatiging? (Pieter Klok de Volkskrant 5 maart 2009):
Arie van der Zwan (73) heeft ervaring met crisissen. Tijdens de jaren tachtig runde hij de Nationale Investeringsbank, die namens de overheid bedrijven steunde....
De DNB vertrouwde te veel op zijn rekenmodellen. Maar als je dat doet, schakel je het gezonde verstand uit. Een kind kon zien dat het misging. De bankiers kwamen in het parlement ook op de proppen met hun risicomodellen die het allemaal niet hadden zien aankomen. De kern van het probleem is dat de financiële sector extreem complex is geworden. Het mechanisme van Checks & Balances (Evenwicht door Tegenwicht) is daardoor vrijwel een farce geworden.

Het is onwaarschijnlijk dat Melanie Schultz van Haegen van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu met de zelfrijdende auto de ongelijkheid, klimaatverandering, oplopende schulden, demografische zorgen en een steeds cynischer wordend electoraat oplost. Het hangt met de tijdgeest samen dat Melanie Schultz aan haar kiezers over de zelfrijdende auto's sprookjes vertelt of moet ik zeggen science fiction wat betreft 'Trucks kunnen over 5 jaar onbemand de weg op' (Volkskrant 6 oktober 2014). In het kader van risicobeheersing is het zeker handig wanneer een chauffeur een signaal krijgt wanneer hij te dicht op zijn voorganger zit.

Zie af van de dwangbuis van het regeerakkoord (Jan van Putten de Volkskrant 4 augustus 2017 p. 19):
Angst voor stemmenverlies is een slechte raadgever bij onderhandelingen over een nieuw kabinet.
Zoals het er nu uitziet, komt er op zijn best een kabinet dat in de Tweede Kamer slechts kan bogen op de kleinst mogelijke meerderheid en in de Eerste Kamer misschien zelfs dat nog niet eens. Een uiterst mager resultaat na maandenlang onderhandelen, als het al lukt.
Bovendien is dat resultaat niet allereerst een vrucht van vertrouwen, maar vooral van georganiseerd wantrouwen, alles tevoren vastleggen achter gesloten deuren. Erger is dat de onderhandelende partijen met een gedetailleerd regeerakkoord zowel zichzelf als de oppositie van hun vrijheid van handelen beroven. En dat voor niet minder dan vier jaar.
Onbehagen hierover is niet nieuw. Vijftig jaar geleden zou D66, toen een nieuwe partij, het bestel grondig vernieuwen. In werkelijkheid is er sindsdien nauwelijks iets veranderd, zelfgenoegzaamheid had de overhand. Maar in de maatschappij hebben zich wel belangrijke veranderingen voorgedaan. Een van de belangrijkste is het toegenomen individualisme. Het individuele zelf-bewustzijn is toegenomen. 'Ik, de kiezer, heb gelijk.'
Als iedereen denkt dat hij of zij gelijk heeft en dat gelijk ook probeert te krijgen tegenover de anderen, ontstaat een onmogelijke situatie, als het ware een hobbesiaanse strijd van allen tegen allen. Daarvan zijn wij nu getuige, ook aan het Binnenhof. Ook het politiek leiderschap is van karakter veranderd, het is verschrompeld.
Tot omstreeks het midden van de vorige eeuw kende ons land leiders van formaat: Drees, Romme, Oud, Schouten, Tilanus, Den Uyl. Hun kiezers volgden hen, droegen hen dikwijls op handen.
Dit soort leiderschap behoort goeddeels tot het verleden. Naarmate de geëmancipeerde kiezers zelfbewuster werden, werden veel politici banger. Niet zonder grond, zie bijvoorbeeld hoe de Partij van de Arbeid is afgestraft voor haar deelname aan het tweede kabinet-Rutte. Daardoor afgeschrikt durven leiders nauwelijks nog risico's te nemen en wordt de kabinetsformatie gefrustreerd door angst voor de volgende verkiezingen. Het gaat bij de formatie evenwel om het landsbelang. Angst voor stemmenverlies in de toekomst is dan een slechte raadgever, getuigt niet van leiderschap.
De kiezers zouden moeten beseffen dat in ons Nederland datgene wat ons verbindt doorgaans meer is dan wat ons scheidt en dat, wat dit laatste betreft, compromissen nodig zijn. De leiders doen er goed aan dit voor ogen te houden en in hun eigen optreden te tonen dat ze elkaar vertrouwen en dus elkaar een zo groot mogelijke vrijheid gunnen.

De blinde vlek van Bolkestein (Thomas von der Dunk de Volkskrant 28 december 2009):
Frits Bolkestein mist het kernprobleem waar het om de fundamentalistische haat jegens het Westen gaat. Wij geven de pro-westerse krachten weinig handvatten om Arabieren van die westerse voorbeeldigheid te overtuigen.
Van de door Bolkestein zo geprezen cultuur van zelfkritiek, die het christendom van de islam doet onderscheiden, bleek in Washington overigens na 11 september weinig.
Iedereen die het waagde om bij Bushs oorlogszuchtige optreden kanttekeningen te hebben, werd op de meest intimiderende wijze als landverrader gebrandmerkt. Als het zich bedreigd meent, blijkt er ook in het zo open discussiërende Amerika plots weinig ruimte voor nuances op het beeld van Goed en Kwaad - dan verschilt het daarin plots weinig meer van de Arabische wereld, waar men zich al decennia bedreigd vernederd voelt.
Why do they hate us? - Dat was de vraag die men zich wel stelde, maar niet durfde te beantwoorden, omdat het antwoord niet zozeer luidt: vanwege wat wij zijn, als wel: vanwege wat wij doen. Daar lag het aanvankelijke gelijk van Susan Sonntag, door Bolkestein gehekeld met de opmerking dat de oorlogen in Irak en Afghanistan op 11 september volgden en er niet aan voorafgingen. Ook Bolkestein hoort kennelijk tot degenen die menen dat de Amerikaanse bemoeienis met het Midden-Oosten pas na 2001 begonnen is.
Olie
Maar ginds is men de decennialange westerse steun aan de sjah en de sjeiks, die meehielp de gewone bevolking onder de duim te houden en de democratische seculiere boodschap van het westen tot een farce maakten, niet vergeten. Er zijn nog genoeg beelden van een gezellig samenzijn tussen Rumsfeld en Saddam Hoessein in omloop om daarin te herinneren. Door omwille van olie en 'stabiliteit' met zogenaamd verlichte autocraten te pacteren joeg het Westen de aanvankelijk seculiere oppositie de moskee in - en de moskee laat zich ginds nu eenmaal níet zo makkelijk verbieden.
Het is de moreel failliete politiek van het Westen van de afgelopen decennia zelf die mede de woede jegens het Westen verklaart - en tegelijk de tweeslachtigheid van die woede. Want een groot deel van de anti-Amerikaanse Arabische middenklasse zou tegelijk graag naar Amerika willen. emigreren: men is jaloers op wat wij kunnen zijn, en verbitterd omdat zijzélf dat mede door ons toedoen niet kunnen zijn.
Ook in Irak verwachtten vele hunner decennialang steun van ons bij hun behoefte om vrijer te kunnen ademen, en in plaats daarvan kwam uit Nederland slechts de gifgashandelaar Van Anraat, die duizenden Iraakse Koerden de laatste adem ontnam.
Het is de moreel failliete politiek van het Westen van de afgelopen decennia zelf die mede de woede jegens het Westen verklaart.

Wie zich meester waant, is vaak een slaaf (Olaf Tempelman de Volkskrant 23 mei 2012)
De oerleer van de paradox als tegengif voor de westerse consumptiemaatschappij? ‘We leven in een behaagziek klimaat.’
‘Taoïsme’, zegt Snijders, ‘is het enige isme dat niet valt te doorgronden. Al die andere ismen, confucianisme, boeddhisme, protestantisme, liberalisme, darwinisme, socialisme, die heb je op een gegeven moment door. Je ziet het trucje en de herhaling. De Tao blijft duister. Je kunt nergens schuilen.’
Taoïsme en confucianisme zijn op de plek van hun ontstaan op allerlei manieren met elkaar verstrengeld geraakt. Chinezen, luidt de grap, zijn op hun werk confucianist, in hun vrije tijd taoïst en op hun sterfbed boeddhist.

Onvermijdelijk als de zon (Olaf Tempelman de Volkskrant 5 december 2008):
Wijsgeer van gehoorzaamheid, orde en discipline – zo staat Confucius bekend. In de populaire beeldvorming is de Chinese denker verworden tot een karikatuur, stelt Annping Chin....
Welke inzichten mogen we de echte Confucius wel toedichten? De wijsgeer die Annping Chin schetst leert zich in de eerste plaats kennen als een groot humanist. Al een paar eeuwen voor het christendom stelde hij dat we anderen niet mogen aandoen wat we zelf niet wensen. Zijn centrale begrip Rén omvat liefde en mededogen en de deugd om zo goed mogelijk je verantwoordelijkheden naar anderen toe te vervullen. Confucius’ morele filosofie draait om naastenliefde, empathie, respect en begrip – niet om van bovenaf opgelegde regels.
Wie anderen goed wil regeren, moet eerst zichzelf kunnen regeren.

Op zoek naar een nieuwe verstandhouding (6)
Na de komma van Rutte komt educatie (Rasit Elibol De Groene Amsterdammer 2 februari 2023, p. 14 - 17):
Nu zelfs premier Rutte excuses heeft aangeboden voor het slavernijverleden van Nederland is het tijd om onze kennis daarover bij te spijkeren. Zodat we hoe het nog steeds doorwerkt, zegt cultuurhistoricus Nancy Jouwe.

Mensenrechtencollege: poltie behandelt klimaatactivisten anders dan boeren (Pepijn de Lange de Volkskrant 1 februari 2023, p. 9):
Het demonstratierecht in Nederland staat ‘ernstig onder druk’, schrijft het College voor de Rechten van de Mens. Zo lijkt de overheid volgens het instituut klimaatactivisten anders te behandelen dan demonstrerende boeren.

Een zeilend laboratorium tussen de ijsbergen van Antarctica (Jean-Pierre Geelen de Volkskrant 31 januari 2023, p. 14-15):
Klimaatverandering en vervuiling bedreigen de soms oogverblindende ijswereld van Antarctica. Wetenschappers van het Franse Tara Océan brengen dat in kaart en werden daarbij even gevolgd door de Franse fotografe Maéva Bardy die haar ogen uitkeek.
Haar werk werd gepubliceerd in het Franse Figaro Magazine en was te zien op fototentoonstellingen in Perpignan en Parijs. Haar foto met de pinguïns op de helling was voor haar bijzonder. ‘Het was de eerste grote ijsberg die we tegenkwamen, op de tweede dag van de expeditie. Ik was nog nooit in mijn leven op Antarctica geweest en was zwaar onder de indruk van de gigantische afmetingen van zo’n ijsberg.’

Voor de klanten van de zogenoemde grote vier: de accountantskantoren PwC, KPMG Meijburg & Co, Deloitte en EY geldt 'Strategy & Control', lees Stucture follows Strategy.

Vroedkundigen van het nieuwe (5) Adrienne Buller
‘We moeten de financiële sector temmen’ (Ewald Engelen De Groene Amsterdammer 9 februari 2023, p. 26-40):
Adrienne Buller neemt het in haar boek The Value of a Whale op tegen de zogenaamd ‘groene’ economie die de afgelopen jaren is ontstaan. ‘De economische professie is een van de verantwoordelijken voor de nakende klimaatramp.’
Maar je zou het ook ‘ecologische financialisering’ kunnen noemen: de transformatie van dieren, planten, bomen, grond, waterwegen, bergtoppen en wildernissen in verhandelbare financiële contracten. Sinds de financiële crisis van 2008 is de creativiteit van bankiers namelijk steeds meer gaan zitten in het vinden van financiële oplossingen voor de ecologische risico’s die hun klanten lopen. Milieueconomen zijn daarbij hun belangrijkste ideeënboeren.

Procedures waren het probleem niet, maar de leugens en minachting voor de democratie (Kustaw Bessems de Volkskrant 25 februari 2023, Opinie p. 16):
Gebrek aan scrupules
Toch gaat het grinniken door. Hetzelfde Eenvandaag had een item over Rutte als topdebater. Een van ‘de mooiste voorbeelden’ van hoe hij met ‘bluf’ tegenstanders ontregelde, dateerde uit 2012, toen Emile Roemer hem vroeg waarom hij het eigen risico in de zorg wilde verhogen. Rutte, zonder blikken of blozen: ‘Ik ben niet voor het verhogen van het eigen risico.’ En Roemer was inderdaad van zijn stuk, want dat was een leugen. Dat had een nationaal debat moeten ontketenen: wat moeten wij met een premier die zo exhibitionistisch is in zijn gebrek aan scrupules? Maar het was Roemer die als sukkel werd afgeserveerd.

Prof. Koningsveld schrijft dat de gedachte van de Egyptische Nobelprijswinnaar Najib Mahfuz is dat de islam, als godsdienst van de ‘Gulden middenweg’, de beide voorafgaande godsdiensten van 'jodendom en christendom' heeft overstegen door beider grondbeginselen in zich te verenigen, een lange islamitische voorgeschiedenis heeft en ook gezien kan worden als in overeenstemming met de Koran ('De Jezuslezingen' publicatie Volkskrant).

Moeder en zus zouden zo komen (Coen Verbraak de Volkskrant 1 februari 2023, p. 13-17):
Koos Hage (75) verloor bij de Watersnoodramp, vandaag zeventig jaar geleden zijn moeder en zijn zus. Op alle 96 plekken waar de dijken braken zet hij nu herinneringspaaltjes. Voor al die 1.836 mensen die gestorven, en natuurlijk ook als eerbetoon aan hen.

De Watersnoodramp van 1953
De Hollandse leeuw (Roos van der Lint De Groene Amsterdammer 26 januari 2023, p. 44-47):
De herinnering aan de Watersnoodramp van 1953 bestaat uit een stroom van beelden, objecten en verhalen. Na zeventig jaar gelden die meer dan ooit als waarschuwing.
De verwerking van de Watersnoodramp past in een eeuwenlange, bij uitstek Nederlandse traditie die Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit, optekende in Wij en het water: Een Nederlandse geschiedenis. Jensen onderzocht de culturele verbeelding van watersnoden, de liederen, schilderijen, monumenten, gedenkboeken, dichtkunst en literatuur die een ramp betekenis gaven. Watersnoden zijn in de Nederlandse geschiedenis meer regel dan uitzondering, blijkt uit haar rijke boek: we herdenken 1953, maar wat te denken van de Sint Elisabethvloed van 1421, de Allerheiligenvloed van 1570, de watersnoden van 1682, 1686, 1775, 1776 of 1916?
Jensen ziet een paradox in de nationale herinneringscultuur van overstromingsrampen: aan de ene kant is er de kwetsbaarheid van de inwoners van Nederland, aan de andere kant de trots van de overwinning op het water. Voor 1953 werkt dat precies zo, vertelt ze. ‘In Zeeland kun je op bezoek bij het Watersnoodmuseum, maar je kunt ook naar de Deltawerken gaan kijken.’ De paradox zit verpakt in het luctor et emergo-narratief, ‘ik worstel en ik kom boven’, sinds de Tachtigjarige Oorlog de wapenspreuk van Zeeland.
‘Ons geloof in de techniek groeide na 1953 enorm, maar we leven nu in een tijdsgewricht waarin dat vanzelfsprekende vertrouwen verandert. Het is een goed moment om te reflecteren op wat die oude ramp ons te zeggen heeft.’
‘Kwetsbaarheid’ zou wat haar betreft centraal moeten staan in het toekomstige nationale narratief van onze omgang met het water. ‘

Opwarming aarde is goed nieuws voor poёzie (Lotte Jensen de Volkskrant 4 december 2019, p. 23):
De smeltende ijskappen zijn een zegen voor de Nederlandse poëzie. Tot dat klimatologische inzicht kwam ik op een warme novembermiddag. Opgetogen reisde ik af naar het Zuid-Hollandse Rijswijk om een letterkundig feestje te vieren. Precies tweehonderd jaar geleden, in 1819, publiceerde Hendrik Tollens een gedicht dat hem eeuwige roem zou bezorgen: De overwintering der Hollanders op Nova Zembla in 1596 en 1597.
De aarde warmt op. En hoe paradoxaal ook, dat is goed nieuws voor de Nederlandse letterkunde.

‘Schrijven is uitgesteld sterven’ (Onno Blom interviewt Cees Nooteboom de Volkskrant 21 januari 2023, Boeken p. 7-9):
Na lang uitstellen heeft Cees Nooteboom al zijn poëzie gebundeld in Zo worden jaren tijd, een boek van 656 pagina’s. Waarom nu? ‘Ik dacht altijd: er komt nog wat.’

Cees Nooteboom toont in zijn boeken de evolutionaire kringloop. Maar de economische werkelijkheid is dat het neoliberalisme onder Trump de uiterste houdbaarheidsdatum heeft bereikt. ‘Wereldverbeteraars’ vormen een bedreiging voor de machthebbers. Leiders, die zijn vermoord, maar zich met hart en ziel voor de mensheid hebben ingezet, zijn Mahatma Gandhi, Martin Luther King, Olaf Palma, Anwar Sadat, Itzhak Rabin en Daphne Caruana Galizia. Het zijn ‘wereldverbeteraars’ en wellicht op hun manier ‘klokkenluiders’, die op imposante wijze de andere kant van een zaak lieten zien. Het maakt deze personen tot een natuurlijke vijand van ééndimensionale denkers en dogmatici. Je behoeft geen econoom te zijn om te kunnen constateren dat de liberalisering van de financiële sector, het zeepbel(casino)kapitalisme geen gezond fundament heeft. Het creatieve boekhouden van de overheidsbureaucratie, de vierde macht is topsport geworden.

Invloed weegt het zwaarst in eigen kring, dus spreek je uit (Sander Heijne de Volkskrant 7 januari 2023, Opinie p. 18-19):
Terwijl de klimaatcrisis voortraast, houden veel politici en bestuurders vast aan beleid waarvan ze weten dat het onhoudbaar is. Uit de gedragspsychologie blijkt dat mensen zich niet laten sturen door wetenschappelijke rapporten of activisme, maar de groepsnorm volgen. Maak dus gebruik van de invloed die je hebt op jouw ‘binnenkring’.\\ Door het gesprek te veranderen, veranderen we de maatschappelijke norm voor wat wel en niet aanvaardbaar is. Als we daarin slagen, zou 2023 zomaar het jaar van de grote ommezwaai kunnen worden.

Wat betreft de geoplitiek hanteren Vlademir Poetin, Donald Trump en Xi Jinping een analoge strategie. De hamvraag is over welke ASML kennis China al beschikt?

H.P. Blavatsky boek De stem van de stilte
Voorwoord
vii,viii (29,30): Het boek waaruit ik hier vertaal maakt deel uit van dezelfde reeks als die waaraan de ‘stanza’s’ van het Boek van Dzyan zijn ontleend, waarop De Geheime Leer is gebaseerd. Het grote mystieke werk getiteld Paramartha, dat volgens de legende van Nagarjuna aan de grote arhat ter hand werd gesteld door de naga’s of ‘slangen’ (in feite een naam die werd gegeven aan de ingewijden van de oudheid), en het ‘Boek van de gulden voorschriften’ zouden dezelfde oorsprong hebben. Toch worden de levensregels en denkbeelden ervan, hoe edel en origineel ook, vaak in verschillende vormen aangetroffen in Sanskrietwerken zoals de Jñanesvari, die voortreffelijke mystieke verhandeling waarin Krishna aan Arjuna de staat van een volledig verlichte yogi levendig beschrijft; en men vindt ze ook in sommige Upanishads. Dit is alleen maar natuurlijk, omdat de meeste zo niet alle grote arhats, de eerste volgelingen van Gautama Boeddha, hindoes en arya’s waren, geen Mongolen, vooral zij die naar Tibet emigreerden. De werken die alleen al door Aryasanga zijn nagelaten zijn heel talrijk.
*) Bij elk vers in De Stem van de Stilte wordt ook naar het betreffende vers in Drie Wegen, Eén Pad verwezen (eerst de pagina/betreffende versnr.).
Fragment II De Twee Paden
21 (p. 53 103.): De leraar zei:
Er zijn twee paden; er zijn drie verheven volmaaktheden; er zijn zes deugden die het lichaam omvormen tot de boom van kennis (2).
(2) De ‘boom van kennis’ is een titel die door de volgelingen van bodhidharma (wijsheid-religie) werd gegeven aan hen die de hoogste mystieke kennis hebben bereikt – de adepten. Någårjuna, de oprichter van de mådhyamikaschool werd de ‘drakenboom’ genoemd; waarbij de draak een symbool is van wijsheid en kennis. De boom wordt vereerd, omdat de Boeddha onder de bodhi- (wijsheid) boom werd geboren, de verlichting bereikte, voor het eerst de menigte toesprak, en stierf.
28: (59 135.) Denk niet dat het breken van uw beenderen, het verscheuren van uw vlees en spieren u met uw ‘stille zelf’12 zal verenigen. Denk niet, slachtoffer van uw schaduwen13, dat uw plicht tegenover de natuur en de mens is volbracht als de zonden van uw grove vorm zijn overwonnen.
(12) Het ‘hogere zelf’, het ‘zevende’ beginsel.
(13) Onze fysieke lichamen worden in de mystieke scholen ‘schaduwen’ genoemd.
De gezegenden hebben dat soort handelingen fel bekritiseerd. Zodra de Leeuw van de Wet, de Heer van Barmhartigheid,* de echte oorzaak van het menselijk lijden had begrepen, liet hij de aangename maar zelfzuchtige rust van de wildernis achter zich. Van årañyaka14 werd hij de leraar van de mensheid. Nadat Julai 15 het nirvåña was ingegaan, predikte hij op de bergen en in de vlakten, en hield toespraken in de steden tot deva’s, mensen, en goden. 16
*) Boeddha
(16) Alle noordelijke en zuidelijke overleveringen zijn het erover eens dat Boeddha zijn afzondering opgaf zodra hij het raadsel van het leven had opgelost – namelijk toen hij de innerlijke verlichting had ontvangen – en de mensheid in het openbaar ging onderrichten.

Met behulp van De vier edele waarheden en het achtvoudige pad is het mogelijk de zelfvernietigingsdrang die in elk mens in meer of mindere mate aanwezig is te leren beheersen. Het boek I Ching toont aan de hand van 64 hexagrammen de levenscycli van het universum, de wisselwerking tussen yang en yin, hemel en aarde schepping en vernietiging. Het boek I Ching laat beide kanten zien. De I Ching kent het raamwerk van 8 bij 8, de 64 hexagrammen.

Filognosie, liefde voor de kennis, staat voor de triade ’Knower, Knowing, and Known’ of getal, getallen en getelden, het leerproces dat al door Vyâsadeva is onderkend. De Ether Bestaat!. Het sluit bij de ommekeer, een paradigmawisseling in het denken, een bewustwordingsproces aan. Er geldt van je hart geen moordkuil maken.

Het is juist de in het universum verscholen paradox, de controverse tussen wetenschappers, die de evolutie van de mensheid mogelijk maakt. Zowel Blavatsky, Jung als Teilhard de Charden laten los van elkaar zien dat er in het universum een zelfreinigend vermogen zit verscholen. Door een individueel leerproces is het mogelijk dat we ons met dit principe verbinden. Het probleem van het ego, de 'Unificatietheorie en Snaartheorie' (twéé kanten van een medaille) omvat de Theorie van alles, de universele quintessens, die in De Geheime Leer van Blavatsky wordt uitgewerkt. Blavatsky beoogt slechts een oplossingsrichting aan te reiken.

De paradox is dat contrast de tegenstellingen op aarde zichtbaar maakt, terwijl de quintescence van het balansmechanisme, de synthese tussen 'Geestkunde - Zielkunde - Natuurkunde - Kunst', de essentie van het balansmechanisme onzichtbaar blijft. Het oplossen van de paradox hangt met onze bewustwording samen, dus hoe geven we als mensheid aan de relatie tussen de microwereld en macrowereld, antropogenese en kosmogenese, Mensbeeld en Wereldbeeld vorm en inhoud.

Er is niets nieuws onder de zon heeft op Verlichting in de gupta vidya (= geheime kennis = Gnosis = Esoterie) betrekking. De paradox is dat de onvolmaaktheid van de mens op aarde staat in contrast (Nous) met de volmaaktheid van God in de hemel. We kunnen ook zeggen de schijntegenstellingen op aarde staan tegenover de harmonie in de hemel of de imperfecte mens staat tegenover de perfectie in de natuur.
De verzameling van alle 'positieve assen' symboliseert het ultieme punt van volmaaktheid. Het brengt de éne eeuwige en absolute waarheid tot uitdrukking. De aardse ziel staat tegenover de hemelse geest, het innerlijke bewustzijn tegenover het non-lokale, universele bewustzijn, het Akasha-veld. Volledige synthese (Bevrijding) drukt volmaaktheid uit. Het Christendom spreekt over de wijsheid voor de volmaakten, het Boeddhisme heeft het over volmaakte geestelijke gezondheid, het Taoïsme over spirituele volmaaktheid en de Islam spreekt over de volmaakte mens.

Cut the crap (Brief van de dag de Volkskrant 1 november 2022, p. 29):
De les van Elshout en van De Man en Vorrink is dat, het liefst een verenigd, links echt werk gaat maken van de geestelijke klassenstrijd. Ga de wijken in, ga praten, ga vooral luisteren. We zijn met de geestelijke klassenstrijd weer terug in 1928. Stop de rotzooi.

Als voormalig arbeiderskind zeg ik tegen links: Cut the crap (Arie Elshout de Volkskrant 31 oktober 2022, p. 21):
De analyse van Obama en de econoom Robert Fisher dat de Amerikaanse Democraten de arbeidersklasse te veel van zich hebben vervreemd, verklaart volgens mij ook waarom veel linkse Europese partijen nu al jaren een zieltogend bestaan leiden.

Ingmar Visser heeft gelijk internationalisering is goed voor de kwaliteit van de opleiding psychologie. Zielkunde, psychologie heeft op de relatie 'psyche' en 'logos', psyche (ziel) en pneuma (geest) betrekking. In essentie draait het om 'Mind over Matter' en dit was bij Pythagoras al bekend. Het ontwikkelingsproces van onze psyche vindt al millennia plaats. Frederik Anseel heeft zeker een punt dat het nut van coaches wetenschappelijk niet is bewezen. Maar voor managers geldt hetzelfde als voor coaches. Richard Engelfriet noemt de manier waarop professionals hun kwaliteiten etaleren 'clichédiarree'. Uiteindelijk gaat het erom dat we onze eigen leraar worden.

Tussen meten en weten (Bhoeddhistische blik 25 september 2023 NPO2):
De cijfers in economie representeren al lang niet meer onze dagelijkse werkelijkheid. Er gaat steeds meer geld om in de financiële markten, terwijl de ongelijkheid toeneemt. Wat is hier aan de hand? Hoe kunnen we ons ontworstelen aan de onbegrijpelijke getallen en formules die ons wordt voorspiegeld als economie? Jan Bor, filosoof en zenbeoefenaar, gaat op onderzoek uit hoe het vertrouwen op cijfers en kwantificering van de maatschappij ons leven bepaalt en hoe we anders naar de werkelijkheid kunnen kijken.

Portret van therapeut, schrijver, performer en boeddhistisch leraar Tom Hannes (De boeddhistische blijk 30 oktober 2022 NPO2):
Acht boeken heeft Tom Hannes (52) op zijn naam staan met speelse titels als Zen of het konijn in ons brein, De badkamer van de Boeddha, of Als een Boeddha, als een uilskuiken. Daarnaast schrijft hij voor het dagblad De Standaard regelmatig opiniestukken, kruipt hij in de huid van zangers als Nick Cave en David Bowie, schildert hij, doet hij performances over John Cage en is hij nu druk met een theaterstuk en een nieuw boek dat hij schrijft over het antropoceen. De vraag die hij zich bij alles stelt is wat het boeddhisme kan brengen in deze verwarrende tijd?

Where the global integral world meets in 2023, Held every two years on the European continent, IECs are not only a huge social catalyst where international integral collaborations begin, enabling our human capital to grow, they also have a mission based on integral principles. Due to the coronavirus situation IEC 2020 and 2021 were organised Online, IEC 2022 had a special Hybrid format fusing together the online world and live experience. IEC 2023 LIVE will be fully in-person again. Dr. Robert Kegan Harvard psychologist also keynotes IEC 2023 in Budapest.

'Klimaatakkoord wordt gesaboteerd in de polder' (Pieter Hotse Smit interviewt Klaas van Egmond de Volkskrant 13 september 2018, p. 26-27):
Bedrijven en andere belanghebbenden onderhandelen met de overheid over het Klimaatakkoord. Dit wordt helemaal niks, verwacht oud-kroonlid van de SER Klaas van Egmond. Zijn boodschap aan voorstanders van een betekenisvol akkoord: ‘Stop ermee’.
En wat als we wel op de polderweg doorgaan?
‘Je ziet klimaatverandering buiten gebeuren en onder wetenschappers is vrijwel geen twijfel meer dat wij hiervan de oorzaak zijn. Maar het beeld dat intussen uit Den Haag opdoemt, lijkt op dat wat de toonaangevende wetenschapper Jared Diamond beschrijft in zijn boek Ondergang. Beschavingen gaan niet ten onder omdat ze het probleem niet zien aankomen, maar doordat de oudere, belanghebbende generatie de jongere ervan weerhoudt zich tijdig aan te passen.’

De liberale democratieën zijn verwikkeld in een krachtmeting met de autocratische regimes in Rusland, Iran en China. (Arie Elshout de Volkskrant 9 januari 2022, p. 21):
Vrijheid versus dictatuur
De liberale democratieën zijn aan meerdere fronten verwikkeld in een krachtmeting met de autocratische regimes in Rusland, Iran en China. Het is simpelweg vrijheid versus dictatuur. Ingewikkelder is het niet.

Het rapport 'E i V' beoogt door een tipje van de sluier, van de éne, onveranderlijke werkelijkheid, op te lichten aan het creëren van een duurzame samenleving en zonniger toekomst bij te dragen. De scheppingskracht zit in onszelf. Er geldt nog steeds verbeter de wereld begin bij jezelf. Het is wel degelijk mogelijk het lot enigszins in eigen hand te nemen, door je met de juiste dingen bezig te houden die goed bij je kwaliteiten aansluiten.

In de systeemleer staat de ‘4’ voor het terugkoppelingsmechanisme, dat op de invoer, de verwerking en de uitvoer volgt. De hemelse ‘1 2 3’ ontstaat wanneer de aardse ‘4’, het terugkoppelingsmechanisme harmonie creëert. Dit terugkoppelingsmechanisme heeft op de levenskunst, de zin van het leven betrekking. Een tipje van de sluier wordt opgelicht. De driehoek van Pythagoras is nog steeds actueel. De contouren van het ultieme ordeningsprincipe zijn al millennia bekend.

Opening Gaia-serie en publicatie van het ‘Het Gaia Cahier’ Gerrit Teule (opening 21 januari om 16.00 uur)

Phion met hart G-sleutel ziel Omroep Max Noord Zuid Oost West 3 januari 2023):
Wat komt erbij kijken voordat Phion, orkest van Gelderland en Overijssel, met zoveel musici op het podium een concert kan geven? Vol passie en toewijding vertellen de musici en medewerkers over hoe hun leven eruitziet en geven ze een kijkje achter de schermen.

Om de wereldpolitiek te duiden wordt het boek het CHAOSPUNT de wereld op een tweesprong van Ervin Laszlo gebruikt .
Het biedt een kader voor het formuleren van een kosmische visie (Ervin Laszlo boek Kosmische Visie Wetenschap en het Akasha-veld) op een oud vraagstuk.
144/145: De met de nobelprijs voor natuurkunde onderscheiden fysicus Manfred Eigen heeft aangetoond dat de vorming van suprasystemen onder invloed van auto- en kruiskatalytische cycli de grondslag vormt van de evolutie van alle levensvormen op aarde.
De fysisch chemicus en expert in de thermodynamica Ilya Prigogine werd onderscheiden met de Nobelprijs nadat hij de wijze waarop kruiskatalytische systemen tot de evolutie van complexe systemen leiden [en de theorie over het zelforganiserende karakter van het universum, vert.] had uitgewerkt.
De in het boek besproken perioden Mythos, Theos, Logos en Holos (p. 66/76) correleren met de vier yuga’s.
145: Fig. 7 brengt het Hermetische Axioma Zo Boven zo Beneden; zo Beneden zo Boven (lees: binnen een natiestaat en buiten een stelsel van natiestaten) tot uitdrukking.

In het Filosofisch Kwintet 7 juli 2013 dat over Economie en identiteit gaat wordt de dubbele theorie van Adam Smith door Haroon Sheikh aangehaald. Irene van Staveren heeft het vervolgens over dommigheid om alles aan de markt over te laten.

Daders zijn een afspiegeling van de maatschappiju (Sander van Walsum interviewt de Volkskrant 24 december 2022, Opinie p. 22-25):
Na bijna 38 jaar neemt Holocaust-deskundige Johannes Houwink ten Cate afscheid van het Niod. In die tijd is de definitie van de dader flink verruimd. ‘Er zijn geen onschuldige omstanders meer.’
Maar diabolische daders zijn per definitie geen gewone mensen.
Er zijn geen onschuldige omstanders meer: de kring van daders is ingrijpend verbreed. En die daders zijn een afspiegeling van de samenleving waaruit ze voortkwamen. Dat gold voor de Holocaust, maar evengoed voor de genocides in Rwanda en Bosnië-Herzegovina.’

De 22 mooiste wetenschapsbeelden van het jaar (de Volkskrant 24 december 2022, Wetenschap p. 2-19:
De rijke oogst van het Romeinse tempelcomplex in het Gelderse rivierengebied (Tonie Mudde)
Boeddhistische beelden boven water (Tonie Mudde)

Le Roy tuin, de ecokathedraal van Heerenveen (Fryslân dok 24 december 2022, 17,18 september 2022 NPO2):
Het ministerie van de Toekomst, een gruttoboer, een filosoof, een wandelend bos, een ecokathedraal en een 'earth advocate' willen mensen bewust maken van de gevolgen van de keuzes die ze nú maken.

De filosoof Toby Ord heeft gelijk dat vermaledijde verdisconteren, maar ook kwantitatieve verruiming moeten we – omwille van de glorieuze toekomst van de mensheid - afleren.

Het referentiekader, het 5Ddenkraam van de evolutionaire 'Bewustzijnsschil' en het gezichtspunt van de Unificatietheorie hebben vrijwel dezelfde uitkomst als het boek In Einsteins achtertuin van Amanda Gefter opgeleverd. Het 5Ddenkraam is op het oeroude ether-paradigma gebaseerd. De hamvraag is hoe lang zal het nog duren, voordat de wetenschap, de Eeuwige wederkeer, evolutionaire kringloop algemeen erkent? In de loop van millennia veranderen de accenten. Het onderzoeksrapport 'E i V' laat echter zien hoe het mogelijk is de vijf waarheden, het leven van ieder mens te onderbouwen:
· Leegte - (hoofdstukken 1.3, 2.1, 1.6, 7.4);
· Duade - (hoofdstukken 2, 2.5, 8.4.1);
· Triade - (hoofdstukken 1.1, 2.2.1, 3, 8.4.2);
· Tetrade - (hoofdstukken 1.3.3, 3, 8.4.2);
· Quintessence - (hoofdstukken 1.3.1, 1.3.3, 2.2.1, 2.3, 8.4.2)

Diversiteitsbeleid politie is een doodlopende weg Legitimiteit en effectiviteit van de politie in het geding (Paul Verburgt 23 september 2019):
De politie wil een afspiegeling van de samenleving zijn en iedereen vindt dat prachtig, maar gaat dit diversiteitsbeleid werken? Of versterkt het juist de tegenstellingen in de samenleving en keert het zich uiteindelijk tegen de legitimiteit en effectiviteit van de politie? In dit artikel worden wat zaken op een rijtje gezet, niet om politiek te bedrijven, maar om te bezien hoe deze populaire besturingsfilosofie in de praktijk uitwerkt.

Waarom zijn zoveel problemen crisis gaan heten? (Haro Kraak ''de Volkskrant’’ 24 december 2022, Zaterdag p. 2-4):
‘Het is altijd een van mijn hypothesen geweest’, zegt Rosenthal, ‘dat in een crisis een grote herschikking van middelen en belangen plaatsvindt. Het wordt niet meer zoals het was. De een wint en de ander? verliest.’
Inderdaad, zegt Uri Rosenthal, woorden doen ertoe. ‘Een zekere terughoudendheid kan geen kwaad. Ik heb eens een presentatie gegeven waarbij ik crisistaal tegenover normale taal zette. Op de ene slide stond dan ‘Crisis’ en ‘Nu of nooit’. Op de andere slide ‘Een netelig probleem’ en ‘We gaan een oplossing zoeken’. Dat soort taalkeuzes hebben altijd een effect. Je moet ook goed nadenken of je iets een affaire, een schandaal of een crisis noemt. Het is namelijk een wetmatigheid: als je iets een crisis noemt, is het voor je het weet ook een crisis in gevolgen.’

Was Uri Rosenthal als minister een mislukkeling? (Gerry van der List Elsevier 13 november 2018):
Maar zo was het niet. In zijn vorige week verschenen memoires, met de weinig pakkende titel Waarnemer adviseur beslisser, benadrukt Rosenthal althans keer op keer dat hij helemaal niet met een politieke loopbaan bezig was. Hij werd als het ware de politiek ingetrokken vanwege zijn grote wijsheid. Het ging hem er slechts om de publieke zaak te dienen. Goed dat we dit weten.
De politicus zijns ondanks trad uiteindelijk toch toe tot de regering. Hij werd minister van Buitenlandse Zaken in het eerste kabinet-Rutte, dat al vroeg sneuvelde doordat gedoogpartner PVV het voor gezien hield. De eervolle functie was een soort dankbetuiging voor jarenlange steun aan de VVD-leider. Mark Rutte heeft de gewoonte om loyaliteit te belonen. Daarbij wil hij nog weleens mooie functies schenken aan vriendjes die daar niet meteen geschikt voor lijken.

Door zijn blinde vlek verschuift Mark Rutte probleem en oplossing naar de toekomst.

Een grotere tweedeling in de maatschappij, de versobering van de verzorgingsstaat en het huidige pensioenstelsel vinden gedeeltelijk onder verantwoordelijkheid van de PvdA plaats. Macro-economisch wanbeleid, lees casinokapitalisme is een gevolg van de paradox, dat prominente PvdA politici zich aan het neoliberalisme is een links spookbeeld van Patrick van Schie hebben gecommitteerd.

Hoe groeide een Duitse prins met Franse titel uit tot onze Vader des Vaderlands? (Buitenhof 18 december 2022, NPO2):
Een gesprek over de man achter ons volkslied Willem van Oranje met René van Stipriaan.

Biograaf René van Stipriaan laat overtuigend zien hoe Willem van Oranje een natie uit de grond stampte (Martin Sommer de Volkskrant 8 november 2021):
Van Oranje zijn 13 duizend brieven verzameld – er is een mooie website waar je ze kunt vinden – waarvan de overgrote meerderheid hoffelijk is gesteld en tegelijk veel te raden overlaat. Oranje schoot zelden uit zijn slof, en dan vooral als de reputatie van de Nassaus in het geding was. Bijvoorbeeld toen zijn tweede vrouw, Anna van Saksen, hem publiekelijk uitmaakte voor een slechte echtgenoot. De schone schijn als pasmunt in het sociale verkeer moet voor de biograaf bij tijd en wijle gekmakend zijn geweest.

In het bestuur moet alles anders, opdat alles hetzelfde blijft (Martin Sommer de Volkskrant 2 november 2019 Opinie, p. 23):
Hoe stel je de kwaliteit van het openbaar bestuur vast? Bijvoorbeeld aan de hand van de arbeidsproductiviteit. Hogepriester daarvan is professor Jos Blank met zijn instituut IPSE dat sinds jaar en dag de prestaties van de overheid (Instituut voor Publieke Sector Efficiёntie Studies ) in kaart brengt. Deze week kwam hij met zijn laatste rapportage. Die was niet mals. Het is geen toeval dat Binnenlands Bestuur juist nu publiceert over de nieuwste trend. In tijden van voorspoed zoals nu gaat ambtelijk Nederland enthousiast het roer omgooien. Er is immers geld. Met als gevolg dat de arbeidsproductiviteit onmiddellijk daalt, soms spectaculair.
Heroïsch werk van Jos Blank, dat menigeen het schaamrood op de kaken zou moeten jagen. Of het helpt is vers twee. Bij Buitenhof zat afgelopen zondag minister Hugo de Jonge van VWS (Volksgezondheid). Over de 90 miljard die de zorg ons kost, maakte hij zich ogenschijnlijk niet zo sappel. Hij had een andere boodschap: in de zorg komt er weer een stelselwijziging aan.

Burgemeesters onder elkaar of Beste Ahmed, doe het niet (Martin Sommer de Volkskrant 16 juli 2016, p. 25):
De Amerikaanse politicoloog Benjamin Barber schreef het boek If mayors ruled the world. Dat was onder burgemeesters een hit, en vooral onder Nederlandse burgemeesters. Het idee is dat politici zich schuldig maken aan vieze voze spelletjes. Burgemeesters niet. Die ruimen de rommel op, zorgen dat de misdaad binnen de perken blijft. Ze doen gewoon wat moet gebeuren. Met burgemeesters aan de knoppen zou alles beter gaan.
Burgemeesters die betere bestuurders zijn omdat ze geen ruzie maken - die droom bestaat alleen in een wereld zonder tegenspraak.
Ook Ahmed Aboutaleb is een fan van Benjamin Barber. 'De stadsregio's worden in tegenstelling tot de rijksoverheid niet gehinderd door ideologische strijd', zei hij vorig jaar in de H.J. Schoo-lezing. Graag geld erbij dus, en bevoegdheden. Aboutalebs roem als burgemeester van Rotterdam is hem gegund. Hij is de populairste PvdA'er en het is begrijpelijk dat men met hem de meubels tracht te redden. Hij denkt vast dat hij geschikt is als premier, zoals Job Cohen dat ook dacht. Yes we Cohen werd een pijnlijke afgang. Hij bleek geen idee te hebben en kan alleen hebben gedacht dat hij de juiste man was door het geknipmes om zich heen.

Volharden dat onderwijs gelijke kansen biedt, is moreel dubieus (Michael Merry en Geert Driesen de Volkskrant 11 juni 2019, p. 18):
Waarom de kwalijke ongelijkheden in ons schoolsysteem nooit echt zullen verdwijnen.
‘Als je uit een rijk gezin komt’, stelde hij, ‘heb je minder zorgen, want je hoeft je niet in de schulden te steken.’ Dat punt lijkt ons vanzelfsprekend. Minder vanzelfsprekend zijn de mogelijkheden voor het bewerkstelligen van ‘gelijke kansen’, want onderwijsongelijkheid gaat veel dieper, begint eerder en er is nauwelijks bewijs voor de effectiviteit van de tot nu toe in de praktijk gebrachte oplossingen.
Plato
Een significante reductie van onderwijsongelijkheid zou vereisen dat er iets gedaan wordt aan de ‘onverdiende’ voordelen die sommige kinderen van hun ouders meekrijgen, iets wat Plato ooit heeft betoogd. Maar omdat de meesten onder ons van mening zijn dat het gezin een eigenstandige waarde heeft, los van ongelijkheid bevorderende kwaliteiten, opteren we voor de sisyfustaak met het bestaande schoolsysteem aan te blijven modderen, wetend dat de meest kwalijke en blijvende ongelijkheden nooit echt zullen verdwijnen.

Liefde en verering van het Ene in het vele (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #60 oktober 2016):
Bespreking van: Dionysius de Areopagiet verzamelde werken.
Liefdesverlangen en liefde, Eros en Agapè
Inzicht in het Ene in het vele
Geen letterlijke maar zinnebeeldige interpretatie
Dionysius meent dat de identiteit van eros en agapè in de geest is van de ‘Heilige Woorden’. God is liefde en God is één. Dus is de liefde uiteindelijk één werkelijkheid in diverse verschijningsvormen. In niet mis te verstane woorden, geciteerd in de bijlage, distantieert hij zich van dogmatisme en letterlijke interpretatie Ook bij Jezus, Paulus en Griekse filosofen ging het om de geest, niet om de letter. Woorden zijn nodig om iets te weer te geven of te kennen dat aan de woorden voorbij gaat. Het gaat dus niet om de woorden als zodanig. Dionysius de Areopagiet beschrijft ook een vorm van kennen die voorbij gaat aan woorden en begrippen door een soort mystieke eenwording of versmelting met dat wat wordt gekend voorbij begrippen en zinnebeelden. Dionysius beschrijft diverse wijzen van kennen: zintuiglijke, intellectueel of begripsmatige en mystiek, zoals bij Plato.

Oproer (Arno Hautema de Volkskrant 30 januari 2023, p. V2):
‘In de voetsporen van de jaren 60’ wordt gedragen door Philip Freriks.\\. '''In Nederland sprak Freriks met de Utrechtse actievoerder John Panders, geharnast rookbommenwerper tegen de Vietnamoorlog en strijder tegen de bouw van de betonnen kolos Hoog Catharijne in Utrecht. Het winkelcentrum tegenhouden was Panders en zijn medestanders dan niet gelukt, een nog ingrijpender verwoesting van de binnenstad wendden zij wél af. Een halt dat de gemeenteraad bezegelde dankzij inspanningen van Freriks’ moeder, PvdA-lid. Trots: ‘De motie-Freriks werd met 23 tegen 19 aangenomen.’ Panders en Freriks feliciteerden elkaar alsnog.
De revolutie van ’68 mag zijn mislukt, verzet heeft wel degelijk vruchten afgeworpen. Vast inspiratie voor de actievoerders van Extinction Rebellion die zaterdag in Den Haag een autoweg blokkeerden.

Bestuurscultuur (Buitenhof 4 december 2022 NPO1):
De Vlaamse bioloog Dirk Draulans waarschuwde eerder in Buitenhof al: ‘de mens leeft boven zijn stand’. Voelen wij ons als mens terecht superieur? En hoe slim gaat de mens om met andere levende soorten op deze planeet? En waarom maakt het nummer Aarde van Boudewijn de Groot. zo'n diepe indruk op Draulans? Het thema dat Dirk Draulans bespreekt hangt samen met de column Het leven van onze verre nazaten is minder waard dan het onze (Frank Kalshoven de Volkskrant 19 november 2022, p. 17).

Willem Otterspeer boek Bolland (p. 561): Er bestaat een grote overeenkomst tussen de opvattingen van Hegel en die van Hofstadter. De ‘strange loops’ van Hofstadter vervullen dezelfde functie als bij Hegel de ‘logische Satz’, die zegt dat het negatieve tegelijk positief is. Voor beide staat de samenhang ervan met het zelfbewustzijn en de vrije wil in het het centrum van hun redenering. Maar dat was nu juist het probleem met Bolland. Hij zei dat zijn filosofie de hoogste zelfkennis verschafte. Maar hij heeft zichzelf nooit gekend.

De rode draad in het laatste boek De wereld als getal en andere broze zekerheden van Hermann Von der Dunk heeft op het leerproces van Plato betrekking.
Zoals Johan Huizinga in In de schaduwen van morgen (1935) opent Von der Dunk in De wereld als getal met een stevige portie cultuurkritiek. Het getal, als symptoom van het onbegrensde materialisme van onze dagen, beheerst de westerse cultuur. De kwantiteit als waarde uit zichzelf heeft, zo stel hij, het gevoel voor kwaliteit opgeslokt.

What‘s the matter with capitalism? (Nexus Lezing 17 december 2022 - Aula Erasmus Universiteit Rotterdam
De gehele maatschappij zou profiteren van de kracht van de vrije markt: decennialang gold in het Westen een blind geloof in dat economische sprookje. Maar inmiddels blijkt niets minder waar. De sociale en economische ongelijkheid is groter dan ooit en het aantal mensen dat in de westerse wereld in armoede leeft groeit exponentieel. Sir Angus Deaton kreeg de Nobelprijs voor de Economie voor zijn onderzoek naar armoede, en zal in zijn Nexus-lezing vertellen wat het probleem is met het huidige kapitalistische model en wat er gedaan moet worden om de welvaart eerlijker te verdelen, armoede te bestrijden en tegelijk een bloeiende economie te hebben.

De nieuwe tijdgeest wordt door het individuele consumentengedrag (consumentisme), 'zelfexpressie door consumptie' en het collectieve stemgedrag tot uitdrukking gebracht.

De man die de consumenten begreep of Angus Deaton, gesjeesde student die een Nobelprijs won (Yvonne Hofs de Volkskrant 13 september 2015 p. 7):
Ongelijkheid
In zijn boek The Great Escape uit 2013 constateert de Schot net als Piketty dat de ongelijkheid wereldwijd toeneemt doordat rijkdom als vanzelf steeds meer rijkdom genereert. De top raakt door dat sneeuwbaleffect steeds verder verwijderd van de achterblijvers, de armen.
Maar Deaton benadrukt in tegenstelling tot Piketty de positieve kant van deze ontwikkeling; namelijk dat de wereldbevolking als geheel ook steeds welvarender wordt. Volgens Deatons eigen onderzoek is het aantal mensen dat mondiaal onder de armoedegrens leeft de afgelopen decennia bijna gehalveerd tot 800 miljoen. 'Mensen zijn gemiddeld nog nooit zo gezond geweest en hebben nog nooit zo lang geleefd als nu', is een van Deatons gevleugelde uitspraken.
Vorige maand liet Deaton zich kritisch uit over de Wereldbank, voor wie hij veel onderzoek heeft gedaan. In de Financial Times beschuldigde hij het instituut van belangenverstrengeling en het omhoog manipuleren van de armoedestatistieken. 'De hoofdtaak van de Wereldbank is armoedebestrijding. Daarom denk ik dat de bank de institutionele neiging heeft om eerder meer armoede te vinden dan minder.'

Wat betreft het debat over Platform 2032 ondersteunt de opinie van Karin Heijer docent Wiskunde aan het Erasmus Gymnasium Rotterdam en Bestuurslid van Beter Onderwijs Nederland (BON) het rapport 'E i V'. Het zal ook duidelijk zijn dat de spelletjes die politici spelen minder complex zijn dan het lijkt en dat er behoefte blijft aan stoorzenders, het tegenwicht van een Jaap Dronkers.

Het einde van het gratis-geldtijdperk (Daan Ballegeer de Volkskrant 6 mei 2022):
Door de hoge inflatie komt er versneld een einde aan het jarenlange gratis-geldbeleid van centrale banken. Ze staan nu voor een huzarenstuk: hun geloofwaardigheid behouden als inflatiebestrijder zonder de economie in een recessie te storten.
‘Het is een populair gezegde in deze kringen: als je een donkere kamer in gaat, doe je dat het best met kleine stapjes, zodat je niet plots tegen een muur knalt. Zo’n haast heeft de ECB dus niet om de balans af te bouwen. Ze wil te grote schokken vermijden en dus geen recessie uitlokken, omdat het dan helemaal moeilijk wordt om nog de rente te verhogen.’

Arie van der Zwan, boek Van Drees tot Bos (de Volkskrant 1 april 2008): ‘De PvdA is ideologisch uitgewoond.’ Zijn partij ‘is losgeslagen van de ankers’. ‘Ze heeft ook geen hart meer, ze mist elke vorm van bezieling’, luidt zijn diagnose. Van der Zwan hoopt dat de partij terugkeert naar haar aanvankelijke missie – met de strijd tegen – kort samengevat – De Superkapitalist.

Arie van der Zwan onderkent ook de keerzijde van de medaille:
De economen Tomas Sedlacek en Thomas Piketty onderkennen beide hetzelfde stramien dat ook in het rapport 'E i V' naar voren komt en met de eenzijdige fixatie van politici op de marktwerking samenhangt. In plaats van collectieve belangen, de tweedeling te verkleinen kiezen veel 'carrière politici' (De dubbele petten van econoom Mishkin komen prominent aan bod in de documentaire Inside Job uit 2010.) er voor de individuele belangen van het grootkapitaal te behartigen. Gelukkig laat de voormalig (top)manager van het Centraal Bureau voor de Statistiek Henk van Tuinen in zijn reactie Reduceer ons niet tot homo economicus (Volkskrant van 11 november 2014) op de Van der Leeuwlezing een ander geluid horen. Henk van Tuinen is auteur van het boek Ons land kan menselijker.

Zo Albert Einstein een bewonderaar is van Baruch de Spinoza, zo was eerder Christiaan Huygens een bewonderaar van Rembrandt van Rijn. Het boek Het land van Rembrand (1882-1884), studiën over de Noordnederlandsche beschaving in de zeventiende eeuw van Cd. Busken Huet belicht een boeiend stukje geschiedenis en verwijst in zijn boek onder meer naar Christiaan Huygens en de rederijkers. Rederijkers waren amateur-dichters en voordrachtkunstenaars die bij elkaar kwamen om gedichten, verhalen en toneelstukken voor te dragen. Frans Hals maakte deel uit van de Haarlemse rederijkerskamer De Wijngaardranken. Z DUCHA ORFEUSZA STUDIA O POLSKIEJ POEZJI LAT 2010 – 2016 toont dat Voltaire in een lange traditie staat.

Open Monumentendagen 9, 10 september 2023, 8 en 9 september 2018
Historische rondwandeling door het stadhuis ZAAL 3 DE BURGEMEESTERSKAMER
Schoorsteenstuk Burgemeesterskamer 1671 vervaardigd door Theodorus Ferreris]]
Voorgesteld is hoe de wijsheid, de voorzichtigheid en de kracht een op een troon gezeten Romeinse consul bijstaan. De ondeugden onbezonnenheid, toorn en wankelmoedigheid worden verjaagd. Etc.
De graven van Holland en De Haarlemse gravenportretten
De gravenportretten zijn namelijk eerder op te vatten als een geïllustreerde kroniek dan als een van onderschriften voorziene portrettengalerij. In dit boek worden de panelen in hun historische context geplaatst. Beschreven wordt hoe ze er uitzagen toen ze eind vijftiende eeuw ontstonden in het Haarlemse klooster van de karmelieten en welke functie ze destijds vervulden. Alle gravenportretten zijn afgebeeld in het boek, enkele in kleur. Van de Middelnederlandse tekst is een editie gemaakt. Ook de lotgevallen van de panelen door de eeuwen heen worden beschreven: de verschillende manieren waarop men de portretten waardeerde en er gebruik van maakte en de restauraties van beeld en tekst. De verschillende bijdragen in het boek zijn zoveel mogelijk op elkaar afgestemd en tot een doorlopend verhaal bewerkt.
"Wapenvermeerdering" op beide Schouwen
Aan de inname van Damiate hadden de Haarlemmere de zogenaamde Wapenvermeerdering te denken, die werd verleend door Keizer Frederik (het zwaard) en de Patriarch van Jeruzalem (het kruis). De voorstelling van het wandtapijt toont hoe de Patriarch van Jeruzalem het kruis voor het wapenschild van Haarlem overhandigt. Hij is opgestaan van zijn zetel. Een geknielde krijger neemt het ereteken in ontvangst. Het is vervaardigd door Joseph Thierpont in 1630. Gezeten op een troon onder een baldakijn zit Keizer Frederik met zwaard en rijksappel in het midden van de voorstelling.
Rechts is een krijger met een vaandel neergeknield en op de achtergrond zijn krijgslieden. De schilder is Pieter Grebber (1630).

Het rapport ‘E I V’ beoogt aan de integratie van de multiculturele samenleving en de Europese - en wereldcultuur een steentje bij te dragen. Het gaat er niet om het eigenbelang, maar de Europese solidariteit te bevorderen.
Het rapport ‘E i V’ is door mijn belangstelling voor het fenomeen organisatiecultuur ontstaan. Gewenste cultuurveranderingen in een organisatie worden in een 5Ddenkraam geplaatst. Het is de spin-off (serendipiteit) van de zoektocht. Uiteindelijk draait het om de vraag: is het mogelijk de beschaving een stapje verder te brengen? Is het laagje vernis, lees morele kompas dat beschaving heet sinds de oudheid toegenomen?

Sjoerd L. Bonting: Brengt de chaostheologie het gnostische dualisme terug? Aanvaarding van het bijbelse idee van schepping vanuit een oerchaos brengt geen gnostisch dualisme met zich mee, zolang we geen kwade demiurg invoeren en met Gen. 1 de absolute souvereiniteit bevestigen van de ene God die schept door zijn gezaghebbende Woord. Verder is een oerchaos niet hetzelfde als de eeuwige (kwade) materie van het gnosticisme: chaos is een toestand, niet een materie. Het dualisme tussen orde en chaos, evenals dat tussen goed en kwaad, licht en duisternis, deeltje en golf, is eenvoudig de erkenning van een eigenschap van de kosmos waarvan wij deel uitmaken.

De chaostheologie toont de paradox waarop de controverse tussen wetenschappers is gebaseerd. Pankaj Mishra (de Volkskrant 15 april 2017) heeft gelijk wanneer hij stelt dat we de problemen wel eerst correct moeten benoemen en de enorme schaal ervan onder ogen zien. Het onderzoeksrapport 'E i V' wil aantonen dat er voor de wereldvraagstukken wel degelijk een oplossing voorhanden is. Het gaat er om het laagje vernis, lees morele kompas dat beschaving heet en het onderscheid tussen Oost en West te leren begrijpen.

Angela's tranen (Arie Elshout de Volkskrant 28 december 2018, p. 23):
Waarover hebben de media het in de VS? Het weekblad The New Yorker komt met een veelzeggende, persoonlijke reconstructie van de relatie tussen Trump en Merkel.
Rol voor Rutte
Een mooie rol is weggelegd voor Mark Rutte. Hij redde de Navo-top van afgelopen zomer, nadat Trump op de slotdag onverwacht enorme stampij was gaan maken. De president eiste een verhoging van de Europese defensie-uitgaven. Onmiddellijk, en niet geleidelijk zoals eerder was afgekaart in het communiqué. Ontsteltenis bij de Duitse kanselier Angela Merkel en de anderen.
Rutte, specialist-geitenpaadjes, bood uitkomst. Hij rekende Trump voor dat sinds diens aantreden de Navo-landen hun defensiebegrotingen met 70 miljard dollar hadden verhoogd. Dankzij jou, zei Rutte. Hij sprak de taal die Trump verstaat (miljardenverdiensten) en streelde zijn zelfbeeld (als geboren winnaar). Het werkte: pochend sprak de Amerikaanse president later de pers toe, de triomfatorsmantel strak om de schouders.
Rutte was voor de andere leiders de redder in de nood, een beetje zoals die frisse en schrandere scholier bij Albert Heijn die al toeschiet met een luiwagen voordat je ook maar de kans hebt gekregen de pot vol zilveruitjes te pletter te laten vallen.
Trump verliet kort daarna de Navo-bijeenkomst. Hij deed dat heel onbeleefd terwijl Merkel sprak. In het voorbijgaan onderbrak en kuste hij haar terwijl hij tot de zaal zei: ‘Ik hou van deze vrouw. Is ze niet geweldig?’

'Dat Trumps naaste adviseurs geloven verzeild te zijn in een strijd om de westerse beschaving te redden, is de sleutel tot het begrijpen van de regering-Trump. En verklaart waarom Trump bij zijn inauguratie sprak over het verdedigen van de ‘beschaafde wereld’, niet de ‘vrije wereld’. Het verklaart ook zijn sympathie voor Poetin en zijn vijandigheid jegens Angela Merkels ‘catastrofale’ vluchtelingenbeleid.' Trump is geen aberratie Volkskrant 15 februari 2017 p. 25)

De crux van het rapport ‘E i V’ zit in de relatie tussen essentie (wezen) en existentie (bestaan), tussen Slachtoffers en Daders, , tussen het zondebokmechanisme (Shooting the messenger), de Wet van analogie en het marktmechanisme of met andere woorden tussen heer en slaaf (politicals en professionals) respectievelijk tussen verkoper en koper. De waarheid over het zondebokmechanisme leert ons om te kijken vanuit het standpunt van de vervolgden in plaats van dat van de vervolgers.

Met het 5Ddenkraam, het outside the box-denken wordt beoogd collectieve zinsbegoocheling, het groepsdenken binnen organisaties te doorbreken. Het navelstaren kan zowel vanuit een positief (Creativethink) als een negatief (Groupthink) gezichtspunt worden benaderd. De sterke lobby van de financiële wereld, de bouwsector en de gezondheidszorg heeft duidelijk negatief gewerkt.

Het 'Echte' verhaal (Medialogica 26 november 2022 NPO2):
Afgelopen zomer maakte premier Rutte excuses aan Dutchbat, het Nederlandse VN-bataljon dat in 1995 betrokken was bij de val van Srebrenica. Bosnische Serven vermoordden daarbij 8000 mannen, en na afloop kregen de Nederlandse soldaten het verwijt dat zij te weinig hadden gedaan om deze genocide te voorkomen. Behalve excuses krijgen alle Dutchbat-veteranen ook 5000 euro. Onder meer voor de onterechte kritiek en negatieve media-aandacht.
Waarom compenseert de Nederlandse Staat de blauwhelmen voor de negatieve beeldvorming rond Dutchbat? En wie bepaalde de beeldvorming: de media, het ministerie van Defensie of de Dutchbatters zelf? Medialogica zoekt het uit, samen met Twan Huys, Coen Verbraak, Joris Verhoeven en Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten Boudewijn Boots.

'Survival of the fittest' wordt vaak verward met 'het recht van de sterkste'. Een organisme hoeft echter niet de 'sterkste' te zijn om betere overlevingskansen te hebben dan anderen. Een betere camouflage of beter vluchtgedrag kunnen overlevingskansen vergroten en er voor zorgen dat een organisme 'the fittest' is. Het dier dat het best is aangepast aan diens omgeving en daardoor de beste overlevingskansen heeft, is de 'fittest'.
Het betekent al helemaal niet dat de 'sterkste' het morele recht heeft te doen wat hij wil met de 'zwakkere' met de motivatie dat dat nu eenmaal zo werkt in de natuur.

De eerste op 23 september 1983 gehouden Van der Leeuw-Lezing Een onderzoek naar de koppige dwaasheid van regeerders door Barbara Tuchman en Bart Tromp:
Door Plato zijn er al voorzetten gedaan, een uitverkoren klasse tot beroepsbestuurders op te leiden. In een rechtvaardige maatschappij zouden dan mensen uit de heersende klasse bij de verstandigen en wijzen in de leer moeten om in de kunst van het regeren onderricht te krijgen.
Het Meta-leren heeft op survival of the fittest, de waarden en normen betrekking.
In de op 30 oktober 2009 gehouden Van der Leeuw-Lezing haalt Alain de Botton een oud paard van stal, namelijk Plato.

De mens als oplossing
Onze werkelijke aard (conferentie 3 september 2022):
Klaas van Egmond Het Nieuwe Goud
Het programma is rijk, gevarieerd en interactief. Met medewerking van onder anderen Gia van den Akker, Pim Blomaard, Arie Bos, Désanne van Brederode, Rik ten Cate, Klaas van Egmond, Jana Loose, Jesse Mulder, Marianne de Nooij, Kees Zoeteman, Astrid van Zon, maar ook met vele anderen zoals Arita Baaijens, Benita Kleiberg, Rico Sneller, Ashgar Seyed-Gohrab, Ericka Voortman.
Met bijdragen en werkgroepen over traditie en transformatie, over Egyptische mysteriën en soefisme, over pedagogie en landbouw, over Apocalypse en Parcival, over moderne kunst en wetenschap.

De Geheime Leer als spirituele praktijk, Pablo Sender (Theosofia juni 2007, p. 102-108):
De waarheden en mysteries van het occultisme vormen inderdaad een geheel dat van het hoogste geestelijk belang is en even diepzinnig als praktisch voor de wereld in het algemeen. Maar zij werden u niet gegeven om de verwarde massa theorieën en bespiegelingen in de wetenschappelijke wereld te vergroten, maar om hun praktische betekenis voor de belangen van de mensheid.3
Het is belangrijk om het begrip ‘leren’ voor ogen te houden als men bezig is met theosofische studie. Momenteel zijn we geneigd om naar ‘leren’ te kijken als naar het opnemen van nieuwe informatie die van buitenaf wordt aangereikt. Daarom denken we dat we theosofie kennen, omdat we begrippen uit verschillende boeken verzameld en onthouden hebben. Maar deze kennis raakt alleen de oppervlakte van ons wezen; en daarom is er een hiaat tussen theorie en praktijk. Het ware leren komt van binnenuit, zoals Plato aangaf, en de Stanza’s proberen deze innerlijke kennis wakker te maken, wat misschien datgene is wat wel ‘de archetypen in ons dieperliggende denken’ genoemd wordt. Deze kennis omvat veel meer en heeft een transformerende invloed op ons.
3) The Mahatma Letters to A.P. Sinnett in chronological order. No 12. (ML 6 ook in de Nederlandse niet chronologische vertaling MB 6 p 26 10 dec 1880)
Brief No. 68
413: Geloof me, mijn “pupil”, de man of vrouw die zich door Karma temidden van kleine eenvoudige plichten en opofferingen en liefdevolle attenties geplaatst ziet, zal door deze trouw te volbrengen, tot hogere Plicht, Offervaardigheid en Liefde jegens de gehele Mensheid komen – bestaat er een beter pad naar de verlichting waarnaar U streeft, dan de dagelijkse overwinning van het Zelf, de volharding, zelfs wanneer een merkbare psychische vooruitgang ontbreekt, het ondergaan van tegenspoed met die kalmte en kracht, waardoor deze in geestelijke winst wordt omgezet – aangezien goed en kwaad niet kunnen worden afgemeten naar wat er op het lagere of stoffelijke gebied gebeurt. Laat U niet ontmoedigen, wanneer de praktijk bij Uw aspiraties ten achter blijft, maar stel U er niet mee tevreden dit te erkennen,' daar U heel goed beseft, dat U maar al te vaak neigt tot mentale en morele traagheid, eerder geneigd bent om mee te drijven met de levensstromen, dan zelf Uw eigen koers te bepalen.

Heimwee (Walter van der Kooi De Groene Amsterdammer 17 november 2022, p. 58-59):
De eerste keer dat ik de term ‘solastalgia’ las was in De Groene van 10 maart vorig jaar. Thijs Weststeijn gebruikte hem in een mooi essay over ‘historisch erfgoed en klimaatverandering’ en gaf meteen een vertaling voor dat begrip, dat afkomstig is van de Australische ‘milieufilosoof’ Glenn Albrecht. ‘Troostalgie’, opperde hij, verwijzend naar het verschijnsel ‘dat je heimwee voelt terwijl je nog thuis bent’. Albrecht duidt daarbij op het sinds razendsnelle klimaatverandering steeds vaker voorkomende verschijnsel dat je thuis je thuis niet meer is omdat het ingrijpend is veranderd, aangetast, zelfs vernietigd.
Door de Tegenlicht-aflevering Welkom in het Symbioceen (21 november 2022 NPO2), waarin Albrecht de voornaamste gids is, realiseerde ik me dat het ‘solastalgia’ was die ik deze zomer ervoer toen ik langs een haast water- en bootloze IJssel fietste, door een niet groen maar geel landschap. Een unheimische, licht apocalyptische ervaring. Licht vergeleken bij wereldwijde catastrofes elders.

De natuurlijke mens (Boeddhistische blik 12 december 2021 en 10 april 2022 NPO2):
‘Er is geen grotere misvatting dan te denken dat de milieucrisis te maken heeft met uitstervende dieren en planten en door de mens veroorzaakte verontreiniging en lelijkheid. Ze zijn er allemaal onderdeel van, maar het is vooral een crisis van geest en ziel.’
Het is de boodschap van de natuurfilosoof Matthijs Schouten, bijzonder hoogleraar ecologie en filosofie van het natuurherstel aan de Universiteit van Wageningen en tevens boeddhistisch leraar. Volgens Schouten heeft de ecologische crisis vooral te maken met de vragen: wie denken wij mensen te zijn op deze planeet? En wat zullen we moeten worden om een duurzame toekomst op deze aarde te creëren voor onszelf en alle andere schepsels?

Jochem Myjer over zijn zelfbedachte pelgrimstocht (Van Leiden naar Texel 11 December 2020):
Willem Wilmink zei ooit: ‘Waartoe zijn we op aarde? Om er een mooi verhaal van te maken.’ ‘Als je er niet tegen kan, trek je die zwarte kous maar over je kop.’ Dat was de even simpele als doeltreffende oplossing die cabaretier Jochem Myjer aandroeg voor de strenggelovigen in Zeeland, die elke vorm van theater verafschuwen die verder gaat dan gezangen van het kerkkoor. Het staat in het boek Klein theater, groot hart van Patrick van den Hanenberg.

Net als Amanda Gefter, de auteur van het boek In Einsteins achtertuin past André Aleman een ruimer referentiekader toe dan Richard Dawkins. Amanda Gefter en André Aleman houden rekening met de vijfde, de verborgen spirituele dimensie, de levensbron in de Bijbel. De eindconclusie van Amanda Gefter is dat we allen in ons eigen referentiekader leven en daardoor komt opnieuw de discussie centraal te staan vanuit welk referentiekader wordt beoogd Probleem en Oplossing ('Zaaien en Oogsten') met elkaar te verbinden. De Dubbele moraal of de Moraal buiten het verkoopverhaal versterken de wereldwijde klimaatcrisis.

De zoektocht (tweede doeleinde: Het aanmoedigen van de vergelijkende studie van godsdienst, wijsbegeerte en wetenschap.) van Fokke Obbema in zijn boek De zin van het leven Gesprekken over de essentie van ons bestaan heeft in het onderzoeksrapport 'E i V' op de pelgrimstocht, de 'Hoofdroute' (mysteriescholen), dus hoe richten we onze levenskracht betrekking. In de tijd van '''[[8-3-1Waarden 2#Sam|Confucius]] was het al bekend hoe het mogelijk is een vreedzame wereld''' te bereiken.

De drie woorden: 'luciditeit, helderheid en moed' van Dominique Moïsi staan tegenover de financiële schijnwereld (casinokapitalisme, creatieve boekhouden en helicoptergeld) van Mario Draghi. Met zijn dat de overheid niet van zijn fouten leert treedt Alex Brenninkmeyer in de voetsporen van Friedrich Hegel: De geschiedenis leert ons uiteindelijk alleen dit, dat de mensen niets uit haar willen leren.

In een van de sessies bij Van Ede & Partners werd het kernkwadrant van Daniel Ofman besproken. Het boek Bezieling en Kwaliteit in Organisaties van Daniel Ofman over kernkwadranten en organisatiecultuur is bij mijn nieuwe interesse gebied 'E i V' een belangrijke leidraad geweest. In dit boek heeft Jaap Voigt een nawoord geschreven. In het Nawoord blijft Jaap Voigt stilstaan bij een belangrijk aspect dat in het boek van Ofman niet aan de orde is gekomen, namelijk het ‘alleen zijn’ en het lijden dat daarmee gepaard gaat. Met dit onderwerp wordt het hart geraakt van de relatie tussen de weg van de individuele mens en de weg van een collectiviteit als een organisatie.
Jaap Voigt heeft onder meer het boek Dao De Jing van Laozi uit het Chinees vertaald. Zowel Jaap Voigt in zijn nawoord als Hans Leeuwens in zijn sessie over Ondernemen met talenten onderbouwen de kwintessens van het vraagstuk aan waar het in het rapport 'E i V' om draait.

China's climate envoy Xie Zhenhua has emphasized China’s stance that rich countries have a greater responsibility regarding climate change than China, though China has been the world’s largest carbon emitter since 2006.[35] His speech at the 2010 climate conference in South Africa conveyed this Chinese position:[36][37][38]
We are developing countries. We need to develop and eradicate poverty while protecting the environment. We’ve done what we should do, but you [developed countries] haven’t. What right do you have to lecture us?

China’s climate envoy Xie Zhenhua told Bloomberg News on Wednesday that he met with his US counterpart John Kerry for unofficial talks, emphasizing the door is always open on the Chinese side for a joint effort to promote COP27 agenda items at the annual global climate meeting.

Pelgrimeren of langeafstandwandelen/-fietsen is een groeiende trend in cultuurtoerisme. Meer mensen zijn op zoek naar eenvoud en diepgang. De belangstelling voor de wandel- en fietsroutes naar de bedevaartsplaats Santiago de Compostela in Noord-Spanje (Sant Yago = Sint Jacob) neemt al jaren toe. De Europese pelgrimsroutes staan op de werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Kruisende wegen: over de opkomst van nieuwe pelgrimspaden in Nederland Een veldverkenning. Zwarte Haan wordt in de regio wel 'het begin van de wereld' genoemd, omdat het aan het begin ligt van de pelgrimsroute Jabikspaad naar het Spaanse Santiago de Compostela*, en omdat de 6 kilometer lange Nieuwebildtdijk hier zou beginnen. De huisnummers zijn hier echter 400-428, dus begint de dijk aan de andere kant, in Nieuwebildtzijl, en zou het hier eerder 'het einde van de wereld' zijn, een soort 'Land's End' zoals je dat in Engeland hebt. Die associaties roept het gezien de ligging ook eerder op, omdat het vanuit Nieuwebildtzijl dan wel vanuit Sint Jacobiparochie toch 'aan het eind' van langgerekte dijken ligt. En het stemt ook overeen met het artikel hieronder onder het kopje Links, dat van 'buurtschappen aan het voeteneind' spreekt.
*) Zie ook de toelichting onder de link aan het eind van het hoofdstuk Geschiedenis.

Net als V’s faforiete 16 (de Volkskrant 12 november 2022, p. 28-33) zijn de The Handmaid’s Tale experiment Practical Utopia, Merel van Vroonhoven (de Volkskrant 12 november 2022, Zaterdag p. 2) een illustratie van het balansmechanisme van de wederkerigheid. Zonder de input van de mysterietaal, die zich op het snijvlak tussen de microkosmos en macrokosmos (‘Mensbeeld en Wereldbeeld’) bevindt is religie ondenkbaar. Maar ook voor het bereiken van het punt omega, de output blijft religie relevant. In elk leven wordt de weg door de wederkerigheid, de relatie tussen Micro en Macro beschreven. In het leven gaat het er om de mysterietaal beter te leren begrijpen. Dit is mogelijk door de innerlijke wereld met de uiterlijke wereld te verbinden. Dit is al door het leerproces, de triade knower, knowing, and known van Vyâsadeva onderkend.
Het mysterie van het leven kan in een verhaal, in mysterietaal tot uitdrukking worden gebracht, maar niet in een laboratorium worden gemeten. Om het ‘balansmechanisme’ op aarde te herstellen maakt H.P. Blavatsky in de Stem van de Stilte van zeven gouden sleutels (p. 45,46) gebruik.

Het mysterie van het leven kan in poëzie of rab voelbaar worden gemaakt. Het levensraadsel hangt samen met de persona van Carl Jung en de musica universalis van Pythagoras. Kunst, mysterietaal maakt het mogelijk de waarheid dichter te benaderen.
Muziek heeft bij Pythagoras op de ‘muziek der sferen’, de musica universalis (eonische muziek) betrekking. Volgens Johannes Kepler bestaat de verbinding tussen geometrie, kosmologie, astrologie, harmonie en muziek door de musica universalis.

In het leven gaat het er om de mysterie taal beter te leren begrijpen. Dit is mogelijk door de innerlijke wereld met de uiterlijke wereld te verbinden. Dit is al door het leerproces, de triade knower, knowing, and known van Vyâsadeva onderkend.
Het mysterie van het leven kan in een verhaal, in mysterietaal tot uitdrukking worden gebracht, maar niet in een laboratorium worden gemeten. Om het ‘balansmechanisme’ op aarde te herstellen maakt H.P. Blavatsky in de Stem van de Stilte van zeven gouden sleutels (p. 45,46) gebruik.

Met het rechtvaardigheidsgevoel van Jonathan Franzen is niets mis. Hij heeft ongelijk wanneer hij stelt dat verbinden van een extreem kapitalistische ideologie met de Bijbel, zoals nu in Amerika gebeurt - daarvoor moet je wel bijzonder stupide zijn.' Jonathan Franzen houdt geen rekening met het balansmechanisme van de wederkerigheid.

Stephen Sanders legt in zijn recensie van het boek Coetzee, een filosofisch leesavontuur van Hans Achterhuis de nadruk op de wederkerigheid tussen Leraar en Leerling, de perennial philosophy van Aldous Huxley.

De geweldenaar (Stephan Sanders de Volkskrant 20 april 2017, p. 26):
The Fountainhead
En nu weet ik het. Trump is de hoofdpersoon in een van de romans van de Russisch-Amerikaanse filosoof en schrijver Ayn Rand. Hij is de geweldenaar uit The Fountainhead (1943), of denkt het in ieder geval te zijn. Rands boeken worden ook in Nederland veel gelezen en zijn in Amerika bijna net zo populair als de bijbel. Trump is een verklaard liefhebber van het werk, en dat zegt iets, want de president laat zich erop voorstaan niet van lezen te houden en romans hebben per definitie geen toegang tot zijn slaapkamer.
Ik ben niet de eerste die de link Trump-Ayn Rand legt: filosoof Hans Achterhuis deed het veel eerder. Maar nu pas dringt bij mij de aantrekkelijkheid van Trump door. Dat klinkt stupide, want de man werd toch maar gekozen tot president, en was geen 'geheimtip'. Mijn probleem: ik zag zijn groeiende populariteit, maar begreep het niet. Maar met Ayn Rand erbij, begin ik er iets van te snappen.
Losers
Rand werd geboren in Rusland, in 1905 als Alissa Rosenbaum. Als twintiger slaagde ze erin een visum te krijgen voor de Verenigde Staten en dat was het beloofde land, want al het communistische en collectivistische waren haar een gruwel. Ze noemt zich Ayn Rand, want met (joodse) godsdienst wil ze ook niets te maken hebben.
Ze ontwikkelt haar eigen filosofie die ze het Objectivisme noemt, en weet haar omgeving te prikkelen met pamfletten als 'de deugd van het egoïsme' en haar radicaal libertair-kapitalistische ideeën. Hans Achterhuis heeft er in zijn boek De utopie van de vrije markt een mooie kenschets van gegeven.

In plaats van dat we de systemen steeds complexer en ondoorzichtiger maken moeten we terug naar wat al in 1973 door de econoom E.F. Schumacher in zijn boek ‘Small is Beautiful’ is aangegeven. Met de manifestatie “Klaar om te wenden?” is met het uitwerken van een strategie een begin gemaakt. Helaas moeten we constateren dat bij veel politici het kwartje nog niet is gevallen. Bij de VVD en D66 is dat veel minder het geval, niet omdat ze geen behoefte hebben aan eufemismen om hun politiek aan de man te brengen, maar omdat hun achterban doorgaans niet afhankelijk is van sociale voorzieningen en daarom de voorkeur geeft aan een 'fiscaal vriendelijk gezicht' boven een 'sociaal gezicht'.
Mensenrechten zijn mooi, maar houd ze even voor je als er orders kunnen worden geboekt. Als het erop aan komt wint de koopman het altijd van de dominee.
Op de markt behoedt de dominee de koopman voor al te lomp eigenbelang en de koopman de dominee voor slecht begrepen moralisme.
De liberale sociaal-filosoof John Rawls zegt dat ook en voegt er aan toe dat gerechtigheid het belangrijkste principe van een samenleving is.
Volgens de terreurbestrijder richt de groep anti-overheidsextremisten die ontstond tijdens de corona-pandemie zich nu ook op het stikstofprobleem en bemoeien ze zich met het boerenprotest. Volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) kan de ‘verspreiding en normalisering’ van complotten ‘aanleiding vormen’ voor het plegen van ‘extremistische en zelfs terroristische handelingen’.

De zwaartekracht en de elektromagnetische kracht zijn daarentegen twee krachten, die over langere tot super lange afstanden werkzaam zijn.
De elektromagnetische kracht is het medium waardoor het bewustzijn zich in stoffelijke vormen kan manifesteren. Naast de stoffelijke wereld bestaat de geestelijke wereld. Het 5D-concept heeft betrekking op de relatie tussen de gemanifesteerde wereld en de ongemanifesteerde wereld, op de microkosmos en de macrokosmos, op de Snaartheorie en de Unificatietheorie, op ‘Energie en Materie’ en ‘Ruimte en Tijd’, op de mens en de 5e dimensie. Deze relatie wordt door ‘Energie en Tijd’, de kwintessens tot uitdrukking gebracht.

China’s Nieuwe Zijderoute ondergraaft Servië
De roest van een stalen vriendschap (Zoran Vojinović De Groene Amsterdammer 10 november 2022, p. 18-21):
Eco-terrorisme en mensenhandel; Chinese bedrijven in Servië gaan nietsontziend te werk. Dat mag, want Xi Jinping is een vriend van het Servische volk, aldus president Aleksandar Vucic. ‘Ze trekken alles uit de grond en onze overheid staat alles toe.’

De nieuwe zijderoute' (Jan van der Putten de Volkskrant 8 februari 2014):
Vroeger kwam het Midden-Oosten naar China, tegenwoordig is het omgekeerd. China is bezig in het gat te springen dat de Amerikanen achterlaten.
Sinds tweeduizend jaar geleden de Zijderoute werd geopend, drijft China handel met het Midden-Oosten. Eeuwen voor Marco Polo vestigden Perzische monniken en zeelieden en Arabische handelaars zich in China. Gebouwen en begraafplaatsen in de kosmopolitische havenstad Quanzhou in het zuidoosten, pal tegenover Taiwan, getuigen van de bloeiende Arabische en Perzische gemeenschappen daar. Tien van de 55 officieel erkende etnische minderheden in China belijden de islam, met samen minstens twintig miljoen gelovigen. Draagt een Chinees de familienaam Ma (Paard)? Tien tegen één dat hij van islamitische origine is.

Om het vrijwel vastgelopen democratiseringsproces te verrijken geeft David Van Reybrouck in zijn boek Tegen verkiezingen een interessant alternatief.
In de laatste decennia is er in de politicologie veel aandacht voor een oud democratisch principe dat vooral in het klassieke Athene werd gehanteerd: de loting. Tot aan de Franse Revolutie is dat democratische middel vaak aangewend, niet alleen in Athene, maar ook in bloeiende republieken als die van Venetië en Florence tijdens de renaissance. Na de Franse Revolutie leeft het alleen voort in de rechtspraak van sommige landen. David Van Reybrouck zet in een glashelder betoog uiteen dat loting een effectieve mogelijkheid is om onze machteloos geworden democratie weer pit en vaart te geven en de burgers weer te betrekken bij wat ons allen als samenleving aangaat.

Democratie moet niet de bestuurders dienen (Wim Voermans Volkskrant 28 oktober 2016 p. 23):
De democratie zal altijd omstreden zijn, met tegendraadse en grofgebekte volksvertegenwoordigers.
Wie door het woud van abstracties en slagzinnen heen kijkt en zich niet laat meeslepen in het apocalyptische democratie-is-doodjargon, ziet ten eerste dat de representatieve democratie er juist heel goed bij staat in Nederland. Beter dan twintig jaar geleden zelfs. black%, zo liet het SCP in 2015 nog zien (Van Reybrouck haalt zijn bewijs voor het tegendeel vooral uit het buitenland).
Daar tegenover staat wel dat het vertrouwen in politici (volksvertegenwoordigers én bestuurders) minder is geworden - zelfs laag is. Dat is niet verwonderlijk: grote verwachtingen van democratie kunnen niet allemaal worden waargemaakt. Dat wordt politici nagedragen.
Code Oranje en de commissie-Van de Donk pleiten in wezen voor vormen van bestuursdemocratie. Daarin vooral geen politieke 'spelletjes' meer. Volksvertegenwoordigers moeten, volgens die rapporten, constructiever zijn, meer samenwerken met het bestuur. Democratie, maar dan op de voorwaarden van bestuurders. Want alleen via de band van de bestuurders zouden de losgeraakte verbindingen tussen burgers en volksvertegenwoordigers kunnen worden hersteld. Het bestuur maakt zo zichzelf tot scharnierpunt van de democratie.
En natuurlijk zonder referendum, want dat lijkt, volgens de commissie-Van de Donk, 'meer op een projectiescherm van maatschappelijk ongenoegen dan dat het een wezenlijke bijdrage levert en prudente en gedragen besluitvorming'. Tja, gekker moet het natuurlijk niet worden. Wie het ergens niet mee eens is, niet meewerkt, die zit de 'prudente en gedragen besluitvorming' maar in de weg. In deze benadering wordt eigenlijk de essentie van politiek als belangen-articulatie en -strijd weggepoetst.

Politiek moet weer uitdragen dat grond van ons allemaal is (de Volkskrant 4 november 2022, p. 24):
Het kabinet wil ‘piekbelasters’ van stikstof uitkopen, mede om bouwprojecten weer door te laten gaan. Intussen profiteren speculanten van de alsmaar stijgende grondprijzen. Van wie is de grond eigenlijk, en waar botst privébezit op het algemeen belang? Een denker en een expert reageren.

Net als Kerk en Staat dienen het publieke en private domein, de publiek-private samenwerking duidelijk van elkaar te worden onderscheiden. De in de publieke sector te ver doorgevoerde marktwerking komt er in feite op neer dat de overheid in eigen doel schiet. Door het stuur uit handen te geven los je geen problemen op.

Vijftig jaar na de oerwaarschuwing van de Club van Rome
Over de grenzen aan de groei (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 17 februari 2022 p. 12-13):
Aan de hand van vier jaartallen - 1972 - 1992 - 2002 - 2022 - maakt Jaap Tielbeke de balans op. Hoe kan het dat we, ondanks alle alarmsignalen, de planetaire grenzen hebben overschreden? En welke lessen kunnen we daaruit trekken voor de toekomst?

De echo van een revolutie (Peter Giesen de Volkskrant 28 april 2018, Zaterdag p. 2-5):
De Parijse protesten tegen Macrons hervormingen van herinneren aan mei '68. Maar waar revolutionairen van toen vochten voor een betere wereld, klampen Fransen nu vast aan verworven rechten. Is er vijftig jaar later iets over van de verzetsgeest? Peter Giesen polst bij demonstranten van toen en studenten van nu. Desinteresse
De collegezalen zijn omgedoopt. Zaal J is Joie (vreugde) geworden, zaal K PKK, zaal L Lutte Armée (gewapende strijd). De bezetters hebben ook een hond, die ze Guevara noemen. 'Men speelt de revolutie na', snuift socioloog Jean-Pierre Le Goff (69), die Mei '68 meemaakte als linkse student in Caen. 'Een deel van de jonge generatie is opgevoed met de mythe van Mei '68. Ze denken dat ze anticonformistisch zijn, maar ze brengen slechts een oneindige herhaling.' 'De ergste wereld die er is'
President Macron predikt een nieuw optimisme. Door zich aan te passen aan de globalisering kan Frankrijk zijn zelfvertrouwen hervinden. Le Goff gelooft niet dat hij zal slagen in zijn missie. 'De mensen hebben behoefte aan een geruststellend kader. Je kunt een volk niet verenigen met een logica van opoffering en aanpassing aan de chaotische wereld van de globalisering. Dat is een avontuur dat misschien sommige jongeren aanspreekt, de start-ups. Vooruit, wees ondernemer! Maar je verenigt er geen volk mee', denkt hij.
In één opzicht is Mei '68 nog heel actueel, aldus Le Goff. De beweging had een paradoxaal karakter. Enerzijds was zij een moderne opstand tegen een traditionele samenleving. Anderzijds was zij ook een kritiek op de moderniteit, op een efficiënte technocratie die van het individu een radertje in de economische machine zou maken. Als geen ander belichaamt Macron de technocratie. Vanwege dat gebrek aan bezieling zal Macron het volk uiteindelijk niet weten te bereiken, denkt Jean-Pierre Le Goff. Daarin ontmoet de conservatieve socioloog de nog altijd linkse schrijver Jean-Christophe Bailly: 'De droom van mensen die aan de macht zijn, van mensen als Macron, is een wereld van mensen die niet meer dromen. Die alleen denken aan geld en comfort. Dat is de ergste wereld die er is.'

Klimaatverandering (Jelmer Mommers februari 2017)
Uit vertrouwelijke interne documenten blijkt dat Shell al meer dan dertig jaar zeer gedetailleerde kennis heeft over de gevaren van klimaatverandering. Toch blijft het bedrijf inzetten op fossiele energie en vormt het een sta-in-de-weg voor ambitieuze klimaatactie. Reconstructie: Zo kwam Shell erachter dat klimaatverandering levensgevaarlijk is (en ondermijnde het alle serieuze oplossingen)

Geïnstitutionaliseerde criminaliteit op grote schaal in de farmaceutische industrie (Piet Ransijn Civis Mundi #35 6 februari 2016):
2. Bekentenissen van een ingewijde: over de auteur
Gøtzsche (1949) studeerde biologie en chemie, later medicijnen. Hij werkte 8 jaar in de farmaceutische industrie, als artsenbezoeker en medicijnenverkoper, productmanager en onderzoeker van verkoopcampagnes waarin hij dreigde ‘zichzelf te verliezen’, ”de ergste vergissing die je kunt maken,” aldus de Deense filosoof Kierkegaard die hij las. “Als je niet alleen artsen voor de gek houdt maar ook jezelf, wordt het te pijnlijk” (p 40).
Mede daarom werd hij zelf arts en ging werken als onderzoeker in ziekenhuizen en aan de universiteit van Kopenhagen als hoogleraar Opzet en Analyse van Klinisch Onderzoek. Zijn specialiteit is statistiek en onderzoeksmethodologie (p 21). Hij weet dus als geen ander hoe onbetrouwbaar onderzoek van farmaceutische bedrijven is. Hij heeft geleerd hoe je artsen kunt manipuleren om de verkoop op te schroeven. Hij kent de trucs, leugens en misdadige praktijken en heeft onderzocht hoe dodelijk deze zijn en hoe talloze sterfgevallen weggemoffeld worden.
Noten
Het gebrek aan moraal in de politiek en de industrie is een algemeen maatschappelijk probleem. Met de EU is het niet anders of erger. Bij gebrek aan democratisch toezicht hebben we er weinig inzicht in. Op 6 dec citeert Nijhof Ombudsman Alex Brenninkmeijer (de Volkskrant 14 april 2015 p. 16/17): “De EU is een vereniging van onbetrouwbare leden. Zo typeerde hij… de lidstaten als een bende egoïstische graaiers, gericht op het ’binnenharken van zo veel mogelijk EU-geld’, zonder zich verder over de goede besteding ervan te bekommeren… ’Iedereen deelt deze mening.’”

De EU is een vereniging van onbetrouwbare leden (Alex Brenninkmeijer de Volkskrant 14 april 2015 p. 16/17):
'Heldere taal' is zijn leidraad. Zo typeerde hij tijdens de presentatie van datzelfde jaarverslag de lidstaten als een bende egoïstische graaiers, gericht op het 'binnenharken van zo veel mogelijk EU-geld', zonder zich verder over de goede besteding ervan te bekommeren. En het allervreemdste van dit alles: hij werd er niet eens op aangesproken. 'Iedereen deelt deze mening.'
Etc. De gouden draad in mijn aanpak is het DIKW model : van Data naar Informatie, naar Kennis, naar Wijsheid. Financieel controleurs zijn dol op data. Maar dan, hoe gaan we van constateren naar leren? Dan deinst de Rekenkamer terug, uit vrees dat we te politiek worden. Dat punt stel ik aan de orde. Onze conclusie dat 'de financiële systemen van de EU gedeeltelijk effectief zijn' is waardeloos als we vervolgens niet zeggen wat er moet veranderen.'
Nederlanders hebben het idee dat vooral andere landen EU-geld misbruiken. Klopt dat?
'Uit de steekproeven van de Rekenkamer blijkt dat wij net zo slecht zijn als onze buren. De grootste fraude met het Europees Sociaal Fonds staat op naam van Nederland. Maar het zit in de Nederlandse volksaard om ons vingertje op te heffen naar het buitenland. Als burger ben ik geschrokken van de berichten over vriendjespolitiek bij aanbestedingen door Defensie en de politie, over mogelijke fraude door ict-bedrijf Ordina bij overheidscontracten. Als zoiets in Brussel boven water komt, sneuvelt er een eurocommissaris. Maar in Nederland komt er een onderzoek en beloven we beterschap. We zouden ons moeten schamen.'

Schep banen op kosten van de (super)rijken (Stephan Huijboom de Volkskrant 13 november 2015, p. 21):
Hoewel de rijken rijker worden, lukt het links niet om hiermee kiezers te trekken. Hoe komt dat?
De rijkste drie Nederlanders bezitten meer vermogen dan de helft van alle Nederlandse huishoudens bij elkaar. Van al het private nettovermogen in Nederland is bijna tweederde in het bezit van de rijkste 10 procent Nederlanders. Ook na correctie voor pensioenen is de vermogensongelijkheid nog altijd gigantisch.
Intussen wordt er zogenaamd 'uit noodzaak' en vermeende 'onbetaalbaarheid' bezuinigd op publieke voorzieningen zoals de zorg en het onderwijs en is er mede daardoor een enorme structurele werkloosheid. Dat dergelijke bezuinigingen noodzaak zouden zijn, is een bespottelijke leugen die als functie heeft om te maskeren dat er politieke keuzes ten grondslag liggen aan banenvernietiging en het uithollen van de publieke sector.
Tegelijkertijd wordt er geen noemenswaardige belasting geheven over de vermogens van (super)rijken. Een groeiende groep mensen begint dit aardig de keel uit te hangen en is inhoudelijk tegen deze ontwikkeling. Toch lukt het collectief links niet goed om met dit verhaal overtuigend kiezers naar zich toe te trekken en een Kamermeerderheid te vormen. Hoe komt dat?
Groeiende publieke sector
De belangrijkste manier om het huidige structurele tekort van een half miljoen banen op te heffen, is de creatie van een grotere publieke sector. Iedereen die de afgelopen jaren niet in een grot heeft geleefd, weet ook dat de publieke sector juist in rap tempo afgebroken wordt. Laat u niet voorliegen door nepbanenplannen en laat heel duidelijk zijn: Het kan echt anders.
Kosten deze banen geen geld? Ja, maar niet het geld van doodnormale, hardwerkende burgers. Het geld dat via het bestaande systeem door de politiek-financiële elite uit de publieke sector is gezogen, had überhaupt nooit op deze schaal naar de superrijken mogen gaan. Zij mogen grotendeels opdraaien voor de bezuinigingsellende. Dat bereik je nauwelijks met het heffen van een paar procentpuntjes vermogensbelasting, zoals de SP voorstelt. Durf eens door te pakken!
Kortom, breng fundamentele keuzemogelijkheden terug in de politiek. Anders gaat het goed mis.

Voor de theosofie geldt de Bhagavad Gita, het boek van de “kennis van vereniging”, om schijnbare tegenstellingen, de eenheid der tegendelen (paren van tegenstellingen) te verenigen. Maar vindt dat het Boeddhisme de dynamiek tussen mens en kosmos, 'Antropogenese (Hominisatie) en Kosmogenese', 'Mensbeeld en Wereldbeeld', 'Microkosmos en Macrokosmos', 'Binnenwereld en Buitenwereld', 'Open–closed' political spectrum nog beter naar voren brengt.

Door antropologen, met als belangrijkste exponent J.G. Frazer (Engelse versie), is er de nadruk op gelegd dat de mens in zijn pre-wetenschappelijke fase was aangewezen op magie en religie. Het kon niet anders of aan de vroege mens viel de cycliciteit van het bestaan op. Seizoenen wisselden elkaar af totdat het jaar "stierf" en herleefde. Oogstproducten werden gezaaid, ze ontsproten, werden geoogst, en gaven zaad dat opnieuw ontkiemde.

De verschrikkelijke kinderen van de nieuwe tijd (Hans Achterhuis de Volkskrant 20 juni 2015 bijlage Sir Edmund p. 26-27):
Met schitterende voorbeelden lardeert Peter Sloterdijk zijn cultuurpessimistische beschouwingen.
FILIATIE
Centraal staat dit keer het proces dat hij als filiatie omschrijft. In elke antropologische of historische, bekende setting geven vaders als erfenis aan hun zonen het geheel van bestaande gebruiken en verhalen door. Iets nieuws kan zo niet opkomen, alles moet hetzelfde blijven. Wat wij moderne mensen tegenwoordig plechtig 'traditie' noemen, was de kwintessens van elk menselijk samenleven, of het nu om een klein stamverband of een groot rijk ging.
Dat is totaal veranderd. Volgens Sloterdijk worden er geen erfenissen tussen de geslachten meer doorgegeven. In het hiaat tussen vaders en legitieme zonen hebben zich de bastaarden genesteld, de parvenu's die beweren hun afkomst ontstegen te zijn, de selfmade mannen die hun succes alleen aan zichzelf te danken hebben. Dit zijn allen voorbeelden van wat Sloterdijk 'de verschrikkelijke kinderen van de moderne tijd' noemt.
Sloterdijk zou ook Sloterdijk niet zijn wanneer hij dood becommentarieerde teksten niet nieuw leven inblies door er een verrassend licht op te laten schijnen. Zo wordt de vaderloze Jezus van Nazareth 'het verschrikkelijkste kind uit de wereldgeschiedenis'. Op tamelijk overtuigende manier laat Sloterdijk zien dat de vroege, waarschijnlijk authentieke uitspraken van Jezus in de evangeliën de breuk met de vader steeds thematiseren. De vader van Jezus is in de hemel, de geslachtslijnen van de overerving worden door hem en de christenen die hem navolgen, doorbroken. De latere kerk is met haar constructie van de heilige familie er nooit helemaal in geslaagd om het gat dat Jezus tussen ouders en kinderen geslagen heeft, te dichten. Wanneer Franciscus van Assisi zijn koopmansgewaad uittrekt en afstand van zijn vader neemt, is dat een manifestatie van de inspiratie van de navolging.

Het model van Ruth Cohn brengt de Axis mundi in het boek Een vorm van beschaving van Klaas van Egmond tot uitdrukking. De Axis mundis beeldt de complementariteit tussen Idealisme en Materialisme (Immateriële- en Materiële wereld, Geestkunde en Natuurkunde), de Lichtzijde en Schaduwzijde, Alfa en Omega, de twee kanten van één medaille uit. In navolging van Leo Apostel beoogt het onderzoeksrapport 'E i V' een steentje bij te dragen aan interdisciplinair onderzoek en het overbruggen van de kloof tussen de exacte en de humane wetenschappen. Voor de mens gaat het om geestelijke - en lichamelijke gezondheid.

De geschiedenis laat een diversiteit aan innovatieve, interdisciplinaire grenswetenschappers zien.
Pythagoras, Ammonius Saccas, Origenes, Dante Alighieri, Helena Blavatsky, Spinoza, Schelling, Nietzsche, Teilhard de Chardin, Einstein, Jung, Wittgenstein, Krishnamurti, David Bohm, Jean Charon en Ervin Laszlo zijn eminente wetenschappers die zich hebben bewogen op het snijvlak van natuur en cultuur.

Mensen obsessief stimuleren door alleen een worst voor te houden leidt uiteindelijk tot een grote eenheidsworst. Het is nog niet zo lang geleden dat nonnen alleen voor hun zielenheil in de gezondheidszorg werkten. Klanten die zich geen dure aanvullende verzekeringen kunnen veroorloven dreigen op termijn juist overgeleverd te worden aan een communistische zorgwinkel die uiteindelijk alleen eenheidsworst in de aanbieding heeft. De VVD is een voorstander van profitziekenhuizen. Het verzet van de Amerikaanse artsen tegen ‘corporate medicine’ heeft de groei van ‘ziekenhuiskapitalisme’ wel vertraagd maar zeker niet tegengehouden.1 De groei van profitziekenhuizen gaat door. Vandaag de dag is één op de zes ziekenhuizen in de VS in bezit van aandeelhouders. De grote HCA-keten van Amerikaanse ziekenhuizen is onlangs door grote investeerders van de beurs gehaald voor 33 miljard euro.
Optimisten menen dat competitie de ziekenhuizen efficiënter maakt. Pessimisten vrezen dat deze ontwikkeling slecht uitpakt voor de zorg voor onverzekerde mensen en de charitasmissie van ziekenhuizen.

De geschiedenis leert dat de oplossing van de unificatietheorie al millennia bekend is. Het hangt er alleen maar vanaf hoe je het probleem formuleert. Op het snijvlak tussen geesteswetenschappers en natuurwetenschappers ligt het gemeenschappelijke raamwerk, de Unificatietheorie.

Het denken vindt plaats op het snijvlak, de schakel tussen de binnenwereld en de buitenwereld, tussen verleden en toekomst in het nu, tussen het individuele en het collectieve, dialectische bewustzijn, in de psyche de schakel tussen lichaam en geest.

Diederik Samsom (de Volkskrant 20 februari 2008): Ik ken de harde werkelijkheid helaas. Eind 2006 stuurde de top van het Nederlandse bedrijfsleven een brief naar het kabinet met de oproep duurzaamheid meer prioriteit te geven. Maar elke keer dat we dat doen, wordt het door diezelfde bedrijven keihard kapot gelobbyd. Shell, een van de ondertekenaars van de bewuste brief, heeft onlangs dankzij een brief van topman Van der Veer geregeld dat de grootste energieverslinders voorlopig niet hoeven te betalen voor hun CO2-emissierechten.

Er is wel degelijk een oplossing voor het Oost West conflict. De Derde weg, de weg is het doel ‘Van persoonlijke ontwikkeling naar 'duurzame' ontwikeling’ schrijft Klaas van Egmond in PRANA 181. Of met andere woorden het gaat nog steeds om ‘de ‘weg’ Tao, die in de Tao Te Ching tot uitdrukking wordt gebracht. Voor persoonlijke ontwikkeling kan ook het Ken uzelve worden gelezen. Een zienswijze waar de theosofie gebruik van maakt.

Om een cultuuromslag te realiseren gaat het uiteindelijk om een integrale denktrant (de samenhang tussen de domeinen van de alfa-, béta- en gammawetenschappers) die het parochiale denken van het ’eigen koninkrijkje’, de 'bv-Ego' overstijgt. Of met andere woorden het ‘Ik-kant en Wij-kant’ denken te doorbreken. Psychisch betekent het de scheidslijn, de grenzen van het dualisme tussen mens en samenleving te laten oplossen.

Het rapport 'E i V' baseert de strategie op een pedagogisch leerproces, de status quo van de alfa-, béta- en gammawetenschappen in het Westen en de zes darshana’s in het Oosten. Om de continuïteit van organisaties te waarborgen het principe 'Structure follows Strategy' toepassen. De organisatiestructuur wordt in met name bureaucratische organisaties te vaak een doel op zichzelf. De bekende 4e macht kan gewenste veranderingen tegenhouden. In bureaucratische organisaties staat veelal niet de klant, waar het feitelijk om moet draaien, maar het bouwen van koninkrijkjes centraal. Om het circuit van grijze muizen managers te doorbreken de projectorganisatie centraal plaatsen.

De Geheime Leer Deel I, Samenvatting (p. 296):
Het voorgaande, noch wat er volgt, kan men als geheel ergens volledig aantreffen. Het wordt in geen enkele van de zes Indiase filosofische scholen geleerd, want het betreft hun synthese – de zevende school, dat is de occulte leer.
Het begrip volheid verwijst naar het sanskriet woord bhâga, waar het begrip bhagavan van is afgeleid, de Alvervulde of de Fortuinlijke die de verpersoonlijking vormt van de filognostische synthese in de kern van het morele kompas. Het begrip gezichtspunt correspondeert met het sanskriet woord darshana (zes Indiase gezichtspunten) en vormt met zijn verscheidenheid de basis voor de filognostische hermeneutiek waarop ook de Indiase filosofie is gebaseerd.
299: Laten we de hoofdpunten kort herhalen en aan de hand van de enorme omvang van de behandelde onderwerpen aantonen hoe moeilijk, zo niet onmogelijk, het is om deze volledig tot hun recht te laten komen. (p. 300,301):
Ook is het nutteloos op te merken dat eeuwenlang de ‘wijzen’ van het vijfde Ras, van het geslacht dat werd gered en gespaard bij de laatste wereldramp en het verschuiven van continenten, hun levens hadden doorgebracht met leren, niet met onderwijzen. Hoe deden zij dat? Het antwoord luidt: door op elk gebied van de natuur de oude tradities te toetsen, te onderzoeken en te controleren op basis van de onafhankelijke visioenen van grote adepten, dat wil zeggen mensen die hun fysieke, mentale, psychische en geestelijke gestel tot de hoogst mogelijke graad hebben ontwikkeld en vervolmaakt. Van geen adept werd het visioen aanvaard, voordat het was gecontroleerd en bevestigd door de visioenen van andere adepten – zó verkregen dat zij als op zichzelf staande bewijzen konden dienen – en door eeuwen van ondervinding.
Het wordt ‘substantie-beginsel’ genoemd, want op het gebied van het gemanifesteerde Heelal wordt het ‘substantie’, een illusie, terwijl het in de beginloze en eindeloze abstracte, zichtbare en onzichtbare RUIMTE een ‘beginsel’ blijft. Het is de alomtegenwoordige werkelijkheid: onpersoonlijk, omdat het alles en iedereen omvat. De onpersoonlijkheid ervan is de grondgedachte van het stelsel. Het sluimert in elk atoom van het heelal en is het heelal zelf.2
2) Zie afd. 2, hfst. 3, ‘Oorspronkelijke substantie en het goddelijk denken’, blz. 355ev.
(3) Het heelal is de periodieke manifestatie van deze onbekende absolute essentie. Maar door het ‘essentie’ te noemen, zondigt men juist tegen de geest van de filosofie. Want hoewel men het woord in dit geval kan afleiden van het werkwoord esse, ‘zijn’, kan HET toch niet worden vereenzelvigd met een of ander wezen dat het menselijk verstand zich kan voorstellen. HET wordt het best beschreven als noch geest noch stof, maar beide. ‘Parabrahman en mûlaprakriti’ zijn in werkelijkheid één, maar toch twee in het universele voorstellingsvermogen van het gemanifesteerde, zelfs in het voorstellingsvermogen van de ene logos, zijn eerste manifestatie, die HET – zoals de bekwame spreker in zijn ‘Notes on the Bhagavad Gita’aantoont1 – vanuit het objectieve standpunt van die logos ziet als mûlaprakriti en niet als parabrahman; als de sluier ervan en niet als de daarachter verborgen ene WERKELIJKHEID, die onvoorwaardelijk en absoluut is.
301: (6.) Het Heelal wordt van binnen naar buiten bestuurd en geleid. Zoals boven, zo is het ook beneden, zoals in de hemel, zo ook op aarde; en de mens – de microkosmos en het verkleinde evenbeeld van de macrokosmos – is de levende getuige van deze universele wet n van haar manier van werken.
300/301: (3.) Het Heelal is de periodieke manifestatie van deze onbekende absolute essentie. Door het ‘essentie’ te noemen, zondigt men echter juist tegen de geest van de filosofie. Want hoewel men het woord in dit geval kan afleiden van het werkwoord esse, ‘zijn’, kan HET toch niet worden vereenzelvigd met een of ander wezen, dat het menselijke verstand zich kan voorstellen. HET wordt het best beschreven als noch geest noch stof, maar beide. ‘Parabrahmam en Mulaprakriti’ zijn in werkelijkheid één, maar toch twee in de universele opvatting over het gemanifesteerde, zelfs in het begrip van de ene logos, zijn eerste manifestatie, die HET – zoals de bekwame spreker in zijn ‘Notes on the Bhagavadgita’ aantoont – vanuit het objectieve standpunt van de ene logos ziet als Mulaprakriti en niet als Parabrahmam; als de sluier ervan en niet als de daarachter verborgen ene WERKELIJKHEID, die onvoorwaardelijk en absoluut is.

PRANA nr. 176 (dec/jan 2009) behandelt het thema Goden, goeroe’s en idolen. Voor het leiden en besturen van bedrijven en overheidsinstellingen gaat het veelal om ondernemers, leiders en managers, die het gezichtspunt van de Natuurkunde als vertrekpunt gebruiken. De theosofie daarentegen heeft, om het functioneren van de ziel te verklaren, als vertrekpunt de alfawetenschappen, de Geestkunde en is op de kennis van profeten, mystici en zieners (rishi’s, Ascended masters) gebaseerd.

Naast profeten, mystici en zieners (rishi’s) zijn er ook kunstenaars die met het heilige, het goddelijke in contact hebben gestaan.
Mirra Alfassa laat zien er is niets nieuws onder de zon. Het 'ziel-type' van Mirra Alfassa (p. 334) heeft op de verborgen perpetuum mobile (levensenergie), het zelf-eon van de fysicus Jean Emiel Charon betrekking. Het ziel-type komt individueel of als groep overeen met het dharma der dingen. Soms noemt men het ook de waarheid van de dingen, van ieder ding. Het wezen van Bewustzijn 'Leven - Licht - Liefde' (p 349) komt met het ‘Geest = Licht = Creativiteit’ in het boek Hebben wij een ziel? Zo ja, waar dan? (p. 43) en in hoofdstuk 16 Het gebruik van de creatieve keuze (p. 291) van Gerrit Teule overeen.
Over creativiteit geeft PRANA febr/maart 2007 nr. 159, p. 3 (Ten geleide) interessante voorbeelden.
Brahms zegt dat hij als hij componeert in contact staat met dezelfde geest als waar Jezus zo vaak naar verwees.
Richard Strauss beschrijft overweldigende visioenen ‘Dan put ik uit de bron van oneindige en eeuwige energie waaruit wij allen en alles voortkomen. In de religie noemt men dit God.
Grieg zegt: Wij componisten projecteren het oneindige in het eindige.’
Picasso is een ander groot kunstenaar die met zijn schilderij ‘Guernica’ toont hoe het paard aan de lans van zijn eigen ruiter ten onder gaat.

Het levensverhaal van Barend Post wordt door mystici (heiligen), als Mirra Alfassa, Etty Hillesum en moeder Theresa of Omraam Mikhaël Aïvanhov, Jiddu Krishnamurti en Teilhard de Chardin onderbouwd.

Levenskunst als een wijsheidstraditie voor de ontwikkeling van een ethisch-politiek bewustzijn! Deel I (Heidi Muijen Civis Mundi Digitaal #3 februari 2011):
Een platte postmoderne ideologie luidt dat ieder zijn of haar eigen waarheid heeft. Levenskunst voor de homo economicus is de ‘kunst van het vermarkten van levensgeluk’ - van filosofiecursussen tot happiness coockies. In de regel gaat het op de wereldmarkt om winstmaximalisatie ongeacht morele en waardepolitieke afwegingen. Persoonlijke begeerte, groepsbelangen en andere ‘ondeugden’ leiden volgens dominante ideologieën (utilisme, Realpolitik, opportunisme, neoliberaal pragmatisme) tot het grootste geluk voor de grootste gemene deler. Bijgevolg vertoont de sfeer van (ethische en politieke) waarden een onheilspellende Januskop: een eenzijdige externe oriëntatie op het instrumenteel-economische (welbegrepen) eigen belang en een (spirituele en/of materialistische) individualistische naar binnen gerichtheid. Grondnoties over menselijkheid, bevrijding, levensgeluk en andere humanitaire waarden dreigen tussen beide domeinen versplinterd te worden.

Vroeg bloeien (Maartje Stokkers de Volkskrant 21 februari 2023, p. V6):
Hildegard von Bingen schreef over geneeskrachtige kruiden en wist alles over het vrouwelijk orgasme. En dan kon de girlboss van de 12de-eeuw ook nog eens componeren.
Waarom werd ze in de 20ste eeuw ineens zo populair?
Sinds de jaren negentig verschenen er steeds mooiere opnamen van haar gezangen. Haar muziek werd gebruikt in de film A Beautiful mind (2001), met Russell Crowe als de Nobelprijswinnende wiskundige John Nash.

‘Ik ben nergens meer bang voor’ (Nathalie Huigsloot interviewt Tim Hofman de Volkskrant Magazine 9 november 2019 p. 12-19):
Je was altijd een enorme hypochonder, in je vorige dichtbundel ging het ook over angsten. In deze schrijf je: ik ben nergens meer bang voor.
‘Klopt. Ik laat angst gewoon nooit meer een leidraad zijn. Ik heb bedacht dat hypochondrie een vorm van zelfhaat is. Ik ga een vriend met hoofdpijn ook niet aanpraten dat hij een hersentumor heeft, waarom zou ik dat bij mezelf dan wel doen? Hetzelfde geldt voor angstscenario’s bedenken over je werk of je relatie. Dus dat doe ik niet meer.’
Wat voel je dan?
‘Het is dan net alsof ik in een kuil met stalen wanden wegglijd, zonder houvast. Dan moet ik zien hoe ik er weer uitklim. Dat kan wel pittig zijn. Ik heb het al vanaf mijn 11de. Maar daardoor weet ik ook hoe ik ermee om moet gaan en zijn de episoden korter geworden. En ze komen minder vaak terug, soms jaren niet. Het zwaarst had ik het tussen 2008 en 2010. Toen had ik tweeënhalf jaar lang dag in dag uit, echt geen idee meer wat ik moest doen. Als ik dit de rest van mijn leven moet voelen, dan hoeft het voor mij niet meer, dacht ik. Maar ik sprak er nooit over. Terwijl alles steeds grijzer werd. O man, ik was zo bang voor alles.’

‘Ik ben buiten mijn lichaam getreden en ervoer dat ons ego een illusie is’ (Fokke Obbema de Volkskrant 28 oktober 2022, p. 16-17):
Barend Post betrad ‘een andere dimensie zonder tijd en plaats’ tijdens een operatie waarbij een hersentumor werd verwijderd. Na die ervaring kon het leven van de toenmalig Zuidas-advocaat nooit meer hetzelfde zijn.
Hoe kijkt u naar uw sterfelijkheid?
‘Vroeger had ik angst voor de dood. Maar door mijn ervaring ben ik ervan overtuigd dat onze ziel overgaat in een eindeloos bewustzijn. Dus op het moment dat je lichaam ophoudt te functioneren, blijft je bewustzijn. Dat is misschien wel mijn belangrijkste les, want het maakt dat ik niet meer bang ben voor de dood. Daarna kom je in een staat van zijn waarin je wordt opgenomen in liefde, de oorsprong waar we allemaal vandaan komen.’

‘Klamp je niet vast aan die ene identiteit’ (Fokke Obbema interviewt Mounir Samuel de Volkskrant 11 februari 2019, p. 13):
Op zijn 29ste heeft Mounir Samuel al meer levens geleid dan velen ooit zullen doen. Zijn ervaringen gebruikt hij om anderen een spiegel voor te houden.
Hoe ziet u in dat licht uw eigen bestemming?
‘Als mensen vragen waarvoor ik leef, dan zeg ik: ‘Ik leef om mijn naasten te dienen.’ Vaak krijg ik terug: ‘Wat is dat nu voor een raar antwoord, je leeft toch voor jezelf?’ Nee, helemaal niet. Als ik dat zou doen, was ik er morgen niet meer, want dan vind ik het leven niet boeiend genoeg. Mijn gaven zijn er niet voor mezelf, maar om anderen een spiegel voor te houden, zoals anderen dat bij mij doen. Koning Salomon zegt in Spreuken: ‘Zoals men ijzer scherpt met ijzer, zo scherpt een mens zijn medemens.’ Wij zijn elkaars ijzer.’
Pauw & Witteman
Ze werden in 2011 tegelijk bekend bij een groot publiek, toen ze tijdens de volksopstand in Egypte geregeld aan de talkshowtafel van Pauw & Witteman plaatsnamen om de ontwikkelingen te duiden. De uitzending van 11 februari 2009 werd memorabel: president Moebarak was afgetreden en om dat te vieren buikdanste Samuel op de tafel. Hij heette toen nog Monique en droeg een doek om de heupen met gouden rinkeltjes erop.

Alles aan onze vriendschap is voor de buitenwereld vreemd (Greta Riemersma interviewt Petra Stienen en Mounir Samuel de Volkskrant 28 juli 2018, katern Zaterdag p. 2-5):
Vooral op sociale media lijkt het soms wel of niemand meer met iemand overweg kan. De Volkskrant zet daar deze zomer vrienden tegenover die grote en kleine verschillen overbruggen. Deze week: schrijver Mounir Samuel en Eerste Kamerlid voor D66 Petra Stienen.
Toen Mounir Samuel (28) onlangs zijn nieuwe boek God is groot – Eten, bidden en beminnen met moslims presenteerde, hield Petra Stienen (53) een toespraak. Ze sprak over het ‘Graf met de handjes’ in haar geboortestad Roermond, met daarin een jonkvrouw en een kolonel die voor 19de-eeuwse begrippen een ‘gemengd huwelijk’ hadden – de een was katholiek en de ander protestants.

Zakenwereld en Xi omarmen elkaar of Chinese president Xi maakt zich populair bij mondiale elite met warm pleidooi in Davos (Fokke Obbema de Volkskrant 18 januari 2017 p. 15):
Met een warm pleidooi voor mondialisering en een uitgesproken afkeer van protectionisme heeft de Chinese president Xi Jinping zich dinsdag populair gemaakt bij de mondiale elite van zakenlieden en politici, verzameld in het Zwitserse Davos.
'Natuurlijk creëert mondialisering nieuwe problemen, maar dat mag geen reden zijn het af te schrijven', zei Xi. In zijn ogen is er geen alternatief voor deze historisch bezien onomkeerbare trend, 'waar uiteindelijk alle landen van profiteren'. Daaraan had hij 'China in de eerste plaats' kunnen toevoegen, want de economie van zijn land is in hoge mate afhankelijk van de wereldhandel.
Vriend van Trump: Hij valt wel mee
Donald Trump is helemaal niet zo eng of gevaarlijk als Europeanen denken, je moet hem alleen maar wat beter leren kennen. Met die boodschap kwam de Amerikaanse zakenman en Trump-adviseur Anthony Scaramucci naar Davos. Met Harvard, Goldman Sachs en een carrière als ondernemer op zijn cv past deze 53-jarige Amerikaan perfect bij de Davos-crowd. Hij komt er dan ook al jaren, maar dinsdag trok hij tot zijn zichtbare genoegen meer aandacht dan de Obama-zwaargewichten, vice-president Joe Biden en minister John Kerry. Nee, Trump wil 'helemaal geen uiteenvallen van de EU' en als hij de Navo 'verouderd' noemt is dat niet een voorbode van afschaffing, maar van modernisatie. Trump zal de geschiedenis ingaan als een 'man van vrede', zo voorspelde de van zelfvertrouwen glimmende adviseur, ooit een fan van Obama. Diens opvolger Trump zal het offensieve optreden van Scaramucci met plezier hebben gevolgd.

De klimaattop is ook een vredesconferentie (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 2 december 2015):
De Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders hield voet bij stuk toen hem in een debat, een dag na de aanslagen in Parijs, werd gevraagd of hij klimaatverandering nog altijd beschouwt als de grootste bedreiging voor de nationale veiligheid.
Niemand zal ook beweren dat IS het resultaat is van hoge CO2-waarden in de atmosfeer, maar dat de opwarming van de aarde heeft bijgedragen aan de escalerende chaos in Syrië blijkt uit verschillende onderzoeken. Dit is niet zomaar een wild hersenspinsel van een stel wetenschappers: ook het Pentagon waarschuwt dat klimaatverandering een threat multiplier is. Vooral in staten die al kwetsbaar zijn kunnen de gevolgen funest zijn.

Corona polariseert niet; mensen polariseren én kunnen verbinden (Dave Ensberg 10 januari 2022):
Dave Ensberg pleit voor herwaardering van vrijwilligerswerk en zingeving.

Uit de Onderbuik (Wieteke van Zeil de Volkskrant 19 juli 2022, p. V2-3):
Dat intuïtie bestaat, betwijfelt niemand. Maar het is weinig onderzocht en wordt lang niet altijd serieus genomen. Psycholoog Gerd Gigerenzer doet dat wel en hij concludeert: onder tijdsdruk zijn mensen met veel ervaring beter af met intuïtie dan met beredeneerd denken.

De werkelijke dromen en ervaringen van het hoger zelf, (ego) zijn volledig terra incognita voor de wetenschap; deze worden ook dromen genoemd, maar moeten niet zo worden genoemd, of men zou de term voor de andere slaap-‘visioenen’ moeten veranderen.
Vr. In welk opzicht verschillen ze?
Antw. De aard en de werkingen van werkelijke dromen kan men niet begrijpen tenzij we het bestaan van een onsterfelijk ego in de sterfelijke mens erkennen, onafhankelijk van het fysieke lichaam, want het onderwerp wordt onbegrijpelijk tenzij we geloven – wat een feit is – dat er tijdens de slaap slechts een levende vorm van klei achterblijft, waarvan het vermogen om onafhankelijk te denken volkomen is verlamd.

Authentiek gedrag (individuatieproces van Carl Jung, zelfrealisatie op basis van de Veda's, zelfverwerkelijking op basis van geestkunde, levenskunst op basis van begeleidingskunde en pelgrimstocht, zelf-ontplooiing, zelfreinigend vermogen, individualiteit, inwijdingsweg op basis van esoterie), ontstaat wanneer de bewuste, rationele en onbewuste, irrationele delen, gevoelens van de geest in harmonie met elkaar samenwerken. We kunnen leren boven onszelf uit te stijgen. De door de prefabcultuur overgedragen conditioneringen weer los te laten. Het draait uiteindelijk allemaal om authenticiteit en autonomie. In hoeverre zitten we zelf aan het stuur of laten we ons leiden door impulsen van buitenaf om aan bepaalde verwachtingen te voldoen? Wat vinden we zelf belangrijk? Het gaat om het varen van je eigen koers, je eigen geweten laten spreken.

Wat moeten we van de Duitsers leren (Sytze van der Zee de Volkskrant 15 juli 2020, p. 25):
We moeten bij de verwerking van ons slavernijverleden van de Duitsers leren, ook van de fouten die ze bij de verwerking van hun verleden, de zogeheten Vergangenheitsbewältigung, hebben gemaakt. Dit schrijft de Amerikaanse Susan Neiman in haar essay over racisme in Nederland (O&D, 10 juli p. 26).
Helemaal bont maakt Neiman het als ze schrijft dat de Europeanen nog veel erger zijn dan de Amerikanen als het erom gaat de geschiedenis van hun schande van racisme te erkennen. Hoe kun je dit met elkaar vergelijken? In de zuidelijke staten van de VS waren tot in de jaren zestig allerlei racistische wetten van kracht, de zogeheten Jim Crow-wetten. Het was de tijd dat Martin Luther King zijn marsen voor de vrijheid organiseerde. Een Afro-Amerikaan trok in een proces vrijwel altijd aan het kortste eind.

Vrijheid, orde, spanning, rechtvaardigheid (Asha ten broeke de Volkskrant 3 mei 2019, p. 25):
‘Ik moet bekennen dat ik de laatste paar jaar erg teleurgesteld ben in de gematigde witte’, schreef Martin Luther King meer dan vijftig jaar geleden in een brief vanuit de gevangenis in Birmingham. ‘Ik ben bijna tot de betreurenswaardige conclusie gekomen dat het grote struikelblok voor de Negro op zijn weg naar vrijheid niet de (...) Ku Klux Klanner is, maar de gematigde witte, die meer verknocht is aan ‘orde’ dan aan rechtvaardigheid; die liever een negatieve vrede heeft die door de afwezigheid van spanning gevormd wordt dan een positieve vrede die in rechtvaardigheid bestaat.’
Het is een wonderlijk gematigde reflex: je drukker maken over dat alles gezegd mag worden dan over wat er precies wordt gezegd. Het vrije woord moet ten koste van alles en iedereen worden verdedigd, ook als het geen moment in gevaar is.
Is het helend om van mensen van kleur te vragen of ze racisten proberen te begrijpen? Is het fair Eltahawy te verwijten dat ze geen lezing wil geven op een plek waar haar menselijkheid in twijfel is getrokken? Is het aan degenen die geen racisme of moslimhaat hoeven vrezen om vanuit die veilige positie voor nabijheid te pleiten? Hoever wil je gaan in je toewijding aan een negatieve vrede?
In zijn Birmingham-brief, die iedereen trouwens helemaal zou moeten lezen, schrijft King: ‘Ik had gehoopt dat de gematigde witte zou begrijpen dat de hedendaagse spanning in het Zuiden een noodzakelijke fase is in de overgang van een schadelijke negatieve vrede, waarin de Negro passief zijn onrechtvaardige situatie aanvaardde, naar een wezenlijke positieve vrede, waarin alle mensen de waardigheid en waarde van de menselijke persoonlijkheid zullen eerbiedigen. Eigenlijk zijn wij (...) niet degenen die de spanning creëren. We brengen alleen maar de al bestaande, verborgen spanning aan de oppervlakte. We leggen haar bloot, waar ze gezien kan worden en waar er wat mee gedaan kan worden.’

Het leven en denken van Antonio Gramsci
De revolutionair die geen -isme werd (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 22 augustus 2018):
Hij zou het brein zijn achter het cultuurmarxistische gevaar en een inspiratiebron voor populisten van links tot rechts. Ruim tachtig jaar na zijn dood houdt Gramsci de gemoederen nog altijd bezig. Maar wie was en wat schreef deze eigenzinnige marxist nou echt?
Wat Gramsci destijds onmogelijk kon bevroeden is dat over twee jaar, in 2020, zijn revolutie ‘volledig verwezenlijkt’ zal zijn. Dat is althans de opmerkelijke voorspelling die de Leidse hoogleraar Paul Cliteur doet in de onlangs verschenen bundel Cultuurmarxisme. Niet dat we straks leven in een socialistische heilstaat, waar de arbeiders het voor het zeggen hebben. Nee, de wereld die de hedendaagse gramscianen voor ogen hebben heeft volgens Cliteur meer weg van een regelrechte nachtmerrie. Geen dictatuur van het proletariaat, maar een dictatuur van de politieke correctheid, waarin de democratie een lege huls is, academische vrijheid de nek om is gedraaid en kritische geluiden de kop in zijn gedrukt.

'Ik wil bezielde leiders die ons kunnen verbinden’ (Dave Ensberg-Kleijkers de Volkskrant 5 oktober 2017 p. 23):
Hedendaagse politici moeten een appèl doen op wat nieuwkomers en autochtonen verenigt.
Politieke leiders
Maar in plaats van politieke leiders met waardengedreven diepgang, verbindend vermogen en een inspirerende visie, worden we geconfronteerd met kortzichtige politieke volgers. Volgers van opiniepeilingen, politieke marketeers en spindoctors. Volgers van de maatschappelijke onderbuik, van xenofobe angsten voor alles dat anders is dan het traditionele, autochtone gemiddelde.
Volgers van haatdragende roeptoeters en anonieme, digitale reaguurders die laf verschuilend achter beeldschermen en prikkelende pseudoniemen plezier ontlenen aan het herhaaldelijk afzeiken van bi-culturele en vooral islamitische landgenoten.
Door met elkaar deze bezielde verbinding te vinden, hoeven ongewenste maatschappelijke fenomenen als discriminatie, eenzaamheid en emotionele armoede niet langer te bestaan. Wellicht een utopie, maar wie stopt met te streven naar het bereiken van een dergelijke hemelse utopie is in wezen gestopt met leven. Het is wat mij betreft daarom onze heilige opdracht als mensheid om te zorgen voor een bezielde beschaving.

Galjaards baanbrekende werk bracht ook ethische dilemma's (Ellen de Visser de Volkskrant 28 oktober 2022, p. 10):
Hans Galjaard, arts, geneticus, schrijver en tv-persoonlijkheid, is op 87-jarige leeftijd overleden. Hij wordt beschouwd als de grondlegger van de prenatale diagnostiek en de klinische genetica, en stoeide graag met ethische vragen rond zijn vakgebied.

Geen koude laboratoriumkikker (VPRO Marathoninterview 25 augustus 1989):
Galjaard hield zich vooral bezig met ontwikkeling en methoden voor prenatale diagnostiek van aangeboren afwijkingen, onderzoek naar erfelijke achtergronden van bepaalde stofwisselingsziekten en naar de achtergronden van stoornissen tijdens de embryonale ontwikkeling. Op 1 mei 2001 legde hij zijn functie als hoogleraar en hoofd van het instituut neer maar bleef deel uit maken van onder andere de ethische commissie van de Unesco en bleef ook verschillende ministeries en de Gezondheidsraad van advies voorzien over hoe DNA gebruikt kan en moet worden en wat de mogelijkheden en beperkingen zijn van het erfelijkheidsonderzoek.

Een rood nest. En dan? ‘In mijn familie is de verheffing gelukt’ (Margalith Kleijwegt De Groene Amsterdammer 27 oktober 2022, p. 36-43):
Zoals bijna iedereen in het arme Oost-Groningse dorp Muntendam stemde de familie Muurman in de jaren vijftig en zestig onverbiddelijk op de PvdA. Maar met de toenemende welvaart en de afnemende saamhorigheid doofde langzaam het socialistische vuur.
Wij waren allemaal zonen en dochters van fabrieks- en landarbeiders, dat we het geen van allen breed hadden was een gegeven. Vandaar de onderlinge solidariteit.’
Mannen, vrouwen en kinderen werkten vanaf hun veertiende in de wijde omgeving voor koppelbazen, of op het land, aardappelen rooien, of lange ploegendiensten in de fabriek. Muntendammers die op grote boerderijen werkten voelden zich uitgebuit; tijdens het vorstverlet werden ze zonder pardon weggestuurd en moesten ze een beroep doen op de schaarse middelen van de armenzorg.

Duik in leiderschap van de toekomst Een seminar van absolute wereldklassen (de Volkskrant 6 september 2022 p. 32):
Leer alles over toekomstbestendig leiderschap tijdens het seminar Future Focused Leadership.

Zijn wij goed? Wij zijn altijd goed (De Gids jaargang 185, nr. 4 2022):
Een vlek genaamd goed (Essay Antoine de Kom p. 4-5):
Zoveel betekenissen als er voor ‘goed’ zijn, maar wat is ‘goed’ zonder ‘kwaad’?
Kwaad is de voedingsbodem voor goed.
Waar het ‘goede’ de overhand krijgt blijft het kwaad smeulen. Het goede moet ophouden het ‘goede’ op zichzelf te zijn. Het universum is een multiversum en als er in het universum al geen goed en kwaad bestaat, dan is er alle reden om niet meer te spreken van goed en kwaad, maar van hun samensmelting tot minuut van nieuw begrip dat zijn eigen tegendeel omvat en ontplooit. Dat begrip heet ‘mens’. Dat begrip is mentaal, gefundeerd in onze hersenen, waarin de moraliteit in aanleg frontaal zetelt, maar gevormd moet worden door de kracht van kritische reflectie, aangeleerd en opgekweekt, verankerd in de traditie die aan vrijheid vasthoudt, de onvermijdelijke vrijheid die verantwoordelijk maakt voor eigen keuze, door schade en schande, door heling en troost.

Verzwijg het niet als je een fout hebt gemaakt op het werk: zo geef je het toe (Ysamine Esser de Volkskrant 9 augustus 2022 p. 23):
Veel werknemers houden hun fouten liever voor zich uit angst voor gezichtsverlies, terwijl ze weten dat opbiechten beter is. Maar hoe pak je dat aan? ‘Schuif de schuld nooit op anderen af.’ Managers moeten erop toezien dat werknemers zich vrij genoeg voelen hun fouten op te biechten. Hoe? Uit onderzoek van Amy Edmondson, hoogleraar leiderschap en management aan de Harvard Business School, blijkt dat werknemers zich veiliger voelen als leidinggevenden duidelijk maken welke fouten consequenties hebben en welke niet, en wat de gevolgen zijn voor werknemers. Edmondson raadt managers ook aan om vooral te focussen op wát er is misgegaan en niet op wíé dat heeft gedaan. De mogelijkheid om anoniem een misser te melden, zou daarbij kunnen helpen.

Tekort in onderwijs is te verhelpen (Jolanda van der Lee de Volkskrant 1 september 2022 p. 29):
Het stuk van onderwijsbestuurder Theo Bekker (O&D, 31/8) staat vol wijze zaken, maar de werkdruk in het onderwijs wijt ook deze auteur weer aan het massale deeltijdwerken. Dat is onjuist.
Een ander idee om meer mensen voor de klas te krijgen: laat alle hbo’ers en academici die wel in het onderwijs werken, maar geen lesgeven, vanaf nu minimaal een dag in de week zelf voor de klas staan. Dan kunnen al die bestuurders, leidinggevenden, communicatie-adviseurs, coördinatoren, managers en ga zo maar door allemaal echt werk gaan doen. Dat scheelt niet alleen veel in het personeelstekort, ze kunnen ook eens zelf ervaren hoe alle bureaucratie bijdraagt aan de werkdruk. Dan kunnen zij de andere dagen van de werkweek iets aan die bureaucratie proberen te doen.

Uren met Chinese denkers Deel 2: Confucius (II) (Hans Kuijper Civis Mundi Digitaal #101 augustus 2020):
De Ilias
De inhoud van de aan Homerus toegeschreven Ilias – herinner ik mij uit mijn gymnasium tijd – komt neer op drie woorden: “ἔρις”(twist, tussen Achilles en Agamemnon), “μῆνις” (wrok, van Achilles tegen Agamemnon) en “τίσις” (wraak, door Achilles gekoeld op Hector die Patroclus had gedood). De wrok, het hoofdthema, wordt opgelost door de wraak. Tussen de Ilias en de Odyssee bestaan veel overeenkomsten. Ook in het laatste gedicht speelt (in boek 20) de wraak, van Odysseus op de vrijers, een gote rol. In de Griekse beschaving werd wraak gezien als het gepaste antwoord op belediging. Eerwraak heet dat tegenwoordig.[iii] Een man die naliet wraak te nemen (te retaliëren) werd als eerloos en onedel beschouwd. Rechtvaardigheid betekende in feite iemand iets betaald (laten) zetten en het heeft lang geduurd voordat in het strafrecht met het vergeldingsbeginsel werd gebroken. Het redeloze volk schreeuwt om recht (oog om oog, tand om tand); een rechter-met-geweten, echter, wordt geacht recht te spreken op basis van (maar niet letterlijk volgens) de wet.[iv] De invloed van Homerus op de Westerse cultuur is enorm geweest.
De Yìjīng (boek der veranderingen - I Ching)
Elk kader, dat de structuur van de wereld voorstelt, wordt gesymboliseerd door een verschillend lijnenspel, waarbij een hele lijn voor Yang staat en een lijn-in-twee-delen voor Yin. Hierin treden vijf grondgedachten geleidelijk maar duidelijk naar voren:
1. Het idee van een systeem van exogame huwelijksrelaties;
2. Het idee van een sociale, hiërarchische structuur (familie, buurt, dorp, clan, gemeenschap, staat, keizerlijk domein);
3. Het idee van een overgang van directe bloedverwantschap naar interpenetratief systeem van bloedverwantschap;
4. Het besef van een rationele orde;
5. Het besef van de eenheid van allen (Mitwelt) en alles (Umwelt).
Confucius was geen reactionair
Socrates, Plato noch Aristoteles geloofde dat de volmaakte maatschappij ooit werkelijk had bestaan; deze was enkel en alleen een product van hun verbeelding (a human construct). In de Bijbel lezen wij over een idyllische “Hof van Eden”, waar Adam en Eva vertoefden en speelden als onschuldige kinderen in een prachtige tuin, maar dit betrof slechts een plek van twee gelukzalige mensen, niet een barre en boze maatschappij waarin vele mensen op ingewikkelde wijze bij of boven elkaar leven en van een echt samenleving geen sprake is. De Bijbel vertelt ons overigens niet wie het tweetal heeft verwekt en ter wereld heeft gebracht; we moeten maar geloven in een “deus ex machina”. Adam en Eva waren niet alleen lichamelijk naakt; zij waren zich evenmin bewust van hun sociale positie of van de werking van een gecompliceerde “samenleving”. In de Mahabharata (een oud religieus en filosofisch epos uit India) wordt slechts marginaal verwezen naar een gouden tijdperk; een uitvoerige beschrijving van een vreedzame collectieve gemeenschap wordt er niet in aangetroffen. Dit geldt ook voor de Ramayana (eveneens een omvangrijk epos dat samen met de Mahabharata de hoeksteen van het hindoeïsme vormt),[xxvi] hoewel de summiere beschrijving van de regering van Rama (hoofdpersoon in het heldendicht) door sommige geleerden wordt beschouwd als berustende op een historische werkelijkheid.

De Correspondent (2018). Dit was het nieuws niet. Hun uitgangspunten voorzien van commentaar (Toon van Eijk Civis Mundi Digitaal #101 augustus 2020):
9. De markt als antwoord op alle vragen
In sectie 2 sprak Wijnberg over de economisering van ons wereldbeeld, de vermarkting van de samenleving, de commercialisering van de informatievoorziening en de professionalisering van de communicatie, die tezamen de vier pijlers vormen van het post-postmodernisme (het tijdperk van de waarheid als product). Deze pijlers resulteren in een ongebreideld consumentisme. Dit ongebreidelde consumentisme is gerelateerd aan een ongebreidelde hebzucht, die voortkomt uit een overdreven ‘mimetische begeerte’ oftewel een continue vergelijking met anderen (denk aan de populaire sociale media) [11].
Dit mondt uit in een statuswedloop die uiteindelijk de gehele maatschappij doordringt. Ik denk dat deze statuswedloop doorbroken kan worden door de ontwikkeling van sterke, psychologisch gezonde persoonlijkheden, bijvoorbeeld door middel van technieken voor bewustzijnsontwikkeling. Door bewustzijnsontwikkeling kan men als het ware boven de overdreven mimetische begeerte uitstijgen. Een dergelijke proactieve vorm van zelfregulering (het komt uit de persoon zelf voort en is daardoor vrij en niet afgedwongen) is een welkome aanvulling op meer conventionele vormen van reactieve zelfregulering (die door anderen wordt afgedwongen, bijvoorbeeld door overheden). Hier speelt weer het onderscheid tussen positieve en negatieve vrijheid.

In Nederland wordt het consumentisme door de marketingstrategie van het grootkapitaal onderbouwd.

Leven en werk van Albert Camus
Deel 11: De verwantschap van Albert Camus met André Malraux en andere schrijvers (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #99 juni 2020):
Malraux heeft het over “een élan waar pijn en broederschap onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn,” en boven zichzelf uitstijgen “overmand door kameraadschap die ze niet eerder zo gevoeld hebben,” die epische vormen aanneemt en ook “boven de geschiedenis uitstijgen... en de wereld lijkt even ’vol en mysterieus’.” Alsof zo het eeuwige wordt aangeraakt, dat boven de tijd uitstijgt en mythische proporties krijgt in een “bovenhistorisch kader” waarin gebeurtenissen een diepere zin krijgen. Ze worden als het waren boven de absurde alledaagsheid uitgetild, door op heroïsche en kameraadschappelijke wijze ‘het stempel van het eeuwige te drukken op het tijdelijk bestaan’, in termen van Nietzsche (Rensen, p 168-71).

Waarom filosoferen we eigenlijk? (Giovanni Rizzuto Civis Mundi Digitaal #37, 16 mei 2016):
De hier te bespreken boekjes van Lyotard en Nagel zijn daar voorbeelden van. Inhoudelijk gaat het in de wijsbegeerte om de meest omvattende en fundamentele vragen, zo veel is wel zeker. Maar zelfs over welke vragen fundamenteel zijn, bestaat weer discussie. Bovendien worden mogelijke antwoorden systematisch onder curatele gesteld vanuit een gevoel van voorbehoud. Een dergelijke bescheidenheid lezen we bijvoorbeeld bij Nagel in zijn inleiding wanneer hij zegt : ‘Ik zal dus proberen de vragen onbeantwoord te laten, maar ook als ik wel zeg wat ik denk, hoeft niemand dat voetstoots aan te nemen…’.

“Het spirituele is politiek – het politieke is spiritueel!” Levenskunst als een wijsheidstraditie voor de ontwikkeling van een ethisch-politiek bewustzijn! — in delen — (Heidi Muijen Civis Mundi Digitaal Digitaal #37, 19 mei 2016):
1. Mediale levenskunst voor het volk?
“Tenminste de bereidheid zich dergelijke mentale, sociale en emotionele inspanningen te getroosten, zich daartoe openstellen, is de hoge inzet van Rizzuto’s mediale levenskunst. Een discipline in het leven van alledag, zoals guru’s van hun leerlingen vragen. Het gaat uiteindelijk om de keuze zich te ontwikkelen tot een ‘edel mens’, een mens met innerlijk adeldom. Rizzuto’s wijsheid van de slang bijt zich hier in haar eigen staart: mediale levenskunst berust op en veronderstelt de open onbevangen staat waar wijsheidstradities in Oost en West eeuwenlang oefeningen en teksten voor hebben ontwikkeld, doorgegeven en verfijnd om hun leerlingen op dit pad te lokken en te houden.”
Het citaat is afkomstig uit mijn boekbespreking van Mediale levenskunst van Giovanni Rizzuto (2014a) die vorig jaar in Civis Mundi verscheen. Daarin sprak ik waardering uit voor de auteur en tegelijk plaatste ik een kritische kanttekening. Nog steeds puzzelt mij de vraag in hoeverre de weg van mediale levenskunst door velen of slechts voor de enkeling begaanbaar is.

Psychische leegte en de zeven hoofdzonden (Herman Hümmels Civis Mundi Digitaal #129, december 2022):
Bespreking van Esther van Fenema Het verlaten individu Waarom voelen we ons zo leeg?
Conclusie
Dat Van Fenema menselijke neiging duidt vanuit haar geloofsovertuiging heeft me uiteindelijk niet gestoord. Ze geeft heel systematisch een beschrijving van allerlei menselijke ‘zwakheden’ die voor problemen kunnen zorgen, die goed begrepen ook functioneel zijn geweest in onze evolutionaire ontwikkeling. Van Fenema beschrijft op een inzichtelijke manier een paar fundamenteel menselijke neigingen. Ik mis in haar verhaal echter de ‘verspilling’ als hoofdzonde. Dit is wellicht geen christelijke hoofdzonde, maar zou, vanuit het begrip ‘rentmeesterschap’, wel in haar verhaal passen. Het veroorzaakt wellicht geen psychische leegte, maar is wel te zien als fundamenteel fout gedrag.
Ernstiger vind ik, dat machtsmisbruik niet genoemd wordt als fundamenteel menselijke neiging. Maar dit past wellicht niet in een verhaal waar de een belangrijke rol speelt. Ik denk aan het gebruik van de goddelijke macht, die vaak gebruikt is om wereldlijke macht te legitimeren.

Geert Hofstede, 2 oktober 1928 – 12 februari 2020(Coen van de Ven De Groene Amsterdammer 19 maart 2020):
De lauwe ontvangst van Hofstede in Nederland onderstreepte wellicht zijn analyse; juist in een individualistisch marktland ligt kritiek op de loer. Hier geen erehagen door studenten of fans die met hem op de foto wilden, zoals elders in de wereld, maar een discussie over wat hij nu precies was. Psycholoog? Socioloog? Econoom? Zelf noemde hij zich een ‘scharrelprofessor’, zijn bescheiden term voor de homo universalis; iemand die zich vrij door de wetenschap beweegt en meeneemt wat van pas komt. ‘Een van mijn typische identiteiten is dat ik er geen heb’, zei hij daar zelf over. Iets wat bij zijn meer specialistische collega’s op weerstand stuitte en Hofstede opzadelde met een gevoel van afwijzing.
The Economist noemde hem ‘de man die corporate culture letterlijk op de kaart zette’.

‘Bij veel dingen die ik doe is woede een drijfveer’ (Evelien van Veen interviewt Esther van Fenema de Volkskrant Zomer Magazine 25 juli 2020, p. 8-15):
Psychiater en opiniemaker Esther van Fenema geeft haar uitspraken ‘soms wat te veel sambal mee’. Als lijsttrekker van NLBeter wil ze immigratie ter discussie stellen. ‘Je moet afspraken maken: wie past zich aan wie aan?’
Hoe was dat bij u thuis? In een eerder interview vertelde u dat u geen contact meer hebt met uw ouders.
‘Ja, zij hebben het contact verbroken. Ik dacht altijd dat het aan mij lag, maar later zie je in dat het niet normaal is als ouders dat doen.
Hebt u die neutrale houding? Neem die column over ‘hitsige nieuwkomers’ met ‘woestijmores’, die zegt toch veel over uw blik op bepaalde bevolkingsgroepen?
‘Dat is een column geweest waarvan ik me nu afvraag: zou ik hem vandaag opnieuw zo schrijven? Dan zeg ik: nee, dat zou ik niet doen. Mijn boosheid richtte zich niet zozeer op de raciale achtergrond van die mensen, die interesseert mij niet. Het gaat mij om gedrag. Ik wil gewoon, misschien ook wel als psychiater, dat mensen zich normaal gedragen. Alle geaardheden moet hand in hand over straat kunnen lopen, je moet zonder problemen een keppeltje kunnen dragen en vrouwen hebben gelijke rechten, dat zijn vrijheden waar ik voor sta. En als ik zie dat daaraan getornd wordt, vanuit de islam of door niet-westerse allochtonen, dan vind ik het mijn plicht daartegen op te staan. Ik vind dat we ergens een grens moeten trekken. Voor hun doen zijn die mensen uit andere culturen misschien niet raar bezig, ik denk dat zij zich gedragen zoals voor hun normaal is, maar ik weet niet of ik dat wil in dit land.’
Wat kenmerkt een narcist? ‘Een 'opgeblazen ego. Roepen: ik kan alles, maar ondertussen heb je geen stevig zelfbeeld, want je bent juist heel gevoelig voor krenking en afhankelijk van applaus. Ik heb daar in therapie wel aan moeten werken.’
'''En hoe is het nu met uw zelfbeeld? ‘Nou, narcisten zijn de ratjes die voorop willen zwemmen, hè? Zo ben ik nog steeds wel, maar dat vind ik ook leuk aan mezelf, want daardoor krijg ik wél dingen voor elkaar.’

Een belangrijk deel van de verdeel en heers problemen die we signaleren hebben we door onvoldoende checks & balances (het dialectische model Evenwicht door Tegenwicht) zelf gecreëerd. 'De remedie is tegelijkertijd de kwaal' (geweten, 'Goed en Kwaad', 'Deugd en Ondeugd'). De vraag dringt zich op welke debacles moeten zich voordoen voordat echt actie wordt ondernomen. Het gaat mis, chaos dreigt wanneer voor onnatuurlijke selectie, een gesloten systeem wordt gekozen. Chaos, onbalans ontstaat omdat politici geen oog hebben voor de keerzijde van de medaille.

We weten wel wat dood, maar niet wat leven betekent. De 11e dimensie, het 11e inzicht leert dat we in onze eigen bubbel leven of zoals Amanda Gefter het uitdrukt we leven allemaal in ons eigen referentiekader.

De crux van 'Welzijn en Welvaart' (Kwaliteit en Kwantiteit) is hoe richten wij onze levensenergie (levenskracht, oerbron, levensbron, astraallichaam) om de geestelijke gezondheid te bevorderen? Of anders gezegd wat bezielt ons? Of hoe voorkomen we dat onze carrièrepolitici (of banencarroussel, de blinde vlek van Rutte Martin Sommer de Volkskrant 4 juni 2016 p. 17) gebakken lucht verkopen, of met andere woorden "na ons de zondvloed!" beleid verkopen, met hun taal luchtkastelen bouwen? Het betekent dat we ook met de keerzijde van de medaille rekening houden. De route die we in het leven bewandelen, dus hoe wenden we onze energie aan en het doel - zingeving van het leven - een duurzame samenleving (rentmeesterschap) bevorderen, zijn één en hetzelfde.

Het boek Tegen de stroom van Hirsch Ballin heeft op een paradigmawisseling op de werkelijkheid te scheppen betrekking en sluit op een ommekeer in het denken aan. In het boek Poubelle verpersoonlijkt Wessel Stols het hedendaagse Europa. Wessel Stols gaat door overmoed in het boek van Pieter Waterdrinker zijn ondergang tegemoet. Tot slot krijgt hij alle rekeningen gepresenteerd. Het vraagstuk dat Pieter Waterdrinker in zijn boek Poubelle aansnijdt hangt voor managers met overmoed, hybris en gezichtsverlies samen.

Wim Kok heeft de slogan ‘afschudden ideologische veren’ van Neelie Kroes overgenomen. Dat staat in het boek De vechtpartij. De PvdA van Kok tot Samsom van NRC-redacteur Thijs Niemantsverdriet.
Degenen die de boel onder het tapijt vegen, de PvdA voorop, Kok, die zijn toch verschrikkelijk (Pim Fortuyn de Volkskrant 2002 en de Volkskrant 5 juli 2014 V5). Volgens het rapport ‘E i V’ is struisvogelpolitiek de trigger geweest die de neergang van de PvdA heeft ingeluid.

De overheid heeft sinds de tachtiger jaren daadkrachtig aan het stimuleren van een schijnmarkt meegewerkt. De overheid is blijkbaar niet op de hoogte dat een manager iets anders is dan een ondernemer. Een manager past hooguit op het winkeltje. Een ondernemer anticipeert en innoveert kom zijn markpositie te verbeteren. De vraag is dan natuurlijk wanneer neemt de overheid haar collectieve taken weer echt serieus? Alleen door het volk daadwerkelijk bij de plannen van de politieke elite te betrekken zijn veranderingen mogelijk. In de sectoren waar de overheid een duidelijke vinger in de pap heeft zoals het onderwijs en de zorg zou daarmee een begin kunnen worden gemaakt. Uiteindelijk draait het om de herkenbaarheid van de kleur van de ideologische veren. In plaats van een passieve overheid is het wenselijk dat de overheid actief bij maatschappelijke veranderingen betrokken is. Er zijn te veel carrièrepolitici (of banencarroussel, de blinde vlek van Rutte (Martin Sommer de Volkskrant 4 juni 2016 p. 17) die zich met gebakken lucht, met schijnoplossingen bezig houden. De zelfgenoegzaamheid bij de politieke elite heeft zo’n vlucht genomen dat Geert Wilders die zich niet aan de versleten politieke spelletjes conformeert direct de handen op elkaar krijgt.

Marx en Maharishi: collectief bewustzijn, macht en bewustwording. Reactie op Toon van Eijk (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #37 mei 2016):
Dialectiek was oorspronkelijk bij Plato, Fichte, Schelling en Hegel een soort mechanisme van de werking van de geest of het bewustzijn. Door Marx is de Hegeliaanse dialectiek toegepast op de materie, de economie en de samenleving. Een vergelijkbare wisselwerking als tussen bewustzijn en materie speelt zich af tussen het individu en het collectief op het materiële en het ideëel niveau, het bewustzijn.
De wisselwerking of dialectiek van twee polen vinden we onder meer diverse Chinese, Griekse, Europese en Indiase tradities als een wijdverspreid universeel gegeven. Bijvoorbeeld yang en yin, mannelijk en vrouwelijk, positieve en negatieve lading, Purusha en prakriti: bewustzijn en materie (hoofdstuk 13 van de Bhagavad Gita, de twee in één Geestkunde en Natuurkunde, de Twee kanten van één medaille of natuur). Purusha maakt het mogeliik de samenhang in het oeuvre van H.P. Blavatsky te verklaren. Deze twee polen zouden dan polaire manifestaties zijn van een niet manifest soort veld, dat Brahman of Tao wordt genoemd in India en China en bij Griekse filosofen diverse namen heeft. Zoals de Indiase Rigveda zegt: ‘Ekam sat vipra bkahuda vadanti – het Zijn is één, de wijzen geven er verschillende namen aan’.

H.P. Blavatsky Isis ontsluierd (Deel 1) Een sleutel tot de mysteries van oude en moderne wetenschap en religie
Voorwoord, p. 4):
De krachtmeting die nu plaatsvindt tussen de partij van het publieke geweten en de partij van de conservatieven heeft al een gezondere gedachtesfeer veroorzaakt. Ze zal ten slotte ongetwijfeld leiden tot het uitbannen van fouten en de zegetocht van de waarheid. We herhalen: we werken voor een stralender toekomst.
5: En toch, wanneer we de bittere tegenstand in aanmerking nemen die we verplicht zijn tegemoet te treden, wie heeft dan meer recht dan wij om bij het binnengaan van de arena op ons wapenschild de groet van de Romeinse gladiator aan Caesar te schrijven: MORITURI TE SALUTANT!
Vóór de sluier p. 16:
Deze hele combinatie van de opklimming van getallen in de idee van de schepping komt van de hindoes. Het wezen dat door zichzelf bestaat, Svayambhû of Svåyambhuva, zoals sommigen hem noemen, is één. Hij emaneert uit zichzelf het scheppende vermogen, Brahmå of purusha (de goddelijk mannelijke), en het ene wordt twee. Uit deze duade, de vereniging van het zuiver verstandelijke beginsel met het stoffelijke beginsel, evolueert een derde, Viråj, de wereld van de verschijnselen. Uit deze onzichtbare en onbegrijpelijke drie-eenheid, de brahmaanse trimûrti, evolueert de tweede triade, die de drie vermogens voorstelt: het scheppende, het in stand houdende en het transformerende. Deze worden gesymboliseerd door Brahmå, Vishñu en Siva, maar vermengen zich telkens weer tot één. De Eenheid, Brahmå, of zoals de Veda’s hem noemen, Tridañ∂i, is de drievoudig gemanifesteerde god, uit wie de symbolische Aum of de verkorte trimûrti ontstond. Alleen onder deze drie-eenheid, altijd actief en tastbaar voor onze zintuigen, kan de onzichtbare en onbekende Monas zich aan de wereld van stervelingen manifesteren. Wanneer hij Sarîra wordt, of hij die een zichtbare vorm aanneemt, symboliseert hij alle beginselen van de stof, alle levenskiemen; hij is purusha, de god met de drie gezichten of de drievoudige kracht, de essentie van de vedische triade.

Hoofdstuk 1 Oude dingen met nieuwe namen (p. 49):
Het oudste Hebreeuwse document over occulte kennis – de Sifra di Tseniutha – werd eruit samengesteld, en dat in een tijd toen het eerstgenoemde al werd beschouwd als een literair overblijfsel. Een van de illustraties laat zien hoe de goddelijke essentie uit ADAM1 emaneert2 als een lichtende boog, die dan een cirkel vormt; en dan, na het hoogste punt van zijn omtrek te hebben bereikt, buigt deze onuitsprekelijke majesteit weer terug naar de aarde, terwijl ze in haar werveling een hoger type mensheid meevoert. Naarmate ze onze planeet dichter en dichter nadert, krijgt de emanatie steeds meer schaduw, totdat ze bij het aanraken van de grond zo zwart is als de nacht.
1) De naam wordt gebruikt in de betekenis van het Griekse woord a[nqrwpo~.
2) Noot vert.: Meester KH schrijft over Isis ontsluierd: ‘. . . er zijn enkele echte fouten ingeslopen, zoals in deel 1, hoofdstuk 1, waar op bladzijde 1 wordt gezegd dat de goddelijke essentie emaneert uit Adam in plaats van omgekeerd’ (De Mahatmabrieven aan A.P. Sinnett, blz. 51).

H.P. Blavatsky Isis ontsluierd Deel 2 Een sleutel tot de mysteries van oude en moderne wetenschap en religie
Hoofdstuk 1 De kerk, waar is zij? (p. 19):
En zo erkende de kerk ongeveer 20 jaar geleden, zonder in het minst te vermoeden dat ze werkte voor het toekomstige welzijn van haar vijanden – de spiritualisten en spiritisten – door toe te laten dat Des Mousseaux en De Mirville als levensbeschrijvers van de duivel optraden en daaraan haar goedkeuring te geven, stilzwijgend haar literaire samenwerking met hen. Ridder Gougenot des Mousseaux en zijn vriend en medewerker markies Eudes de Mirville moeten, te oordelen naar hun lange titels, aristocraten pur sang zijn, en bovendien zijn het schrijvers van niet geringe geleerdheid en talent. Als ze wat spaarzamer gebruikmaakten van dubbele uitroeptekens achter elke scheldpartij en smaadrede op Satan en zijn aanbidders, dan zou hun stijl onberispelijk zijn. De kruistocht tegen de vijand van de mensheid was dus hevig, en duurde meer dan 20 jaar.
31,32: Max Müller schreef in 1860:
De godsdienstwetenschap staat nog maar in de kinderschoenen. . . . In de afgelopen 50 jaar zijn de authentieke documenten van de belangrijkste religies in de wereld op een heel onverwachte en bijna wonderbaarlijke manier teruggevonden.2 We zijn nu in het bezit van de canonieke boeken van het boeddhisme; de Zend-Avesta van Zarathoestra is niet langer een gesloten boek voor ons; en de hymnen van de Rig-Veda hebben ons religies geopenbaard in een stadium dat voorafgaat aan het eerste begin van die mythologie die in Homerus en Hesiodus al een vervallen ruïne was. 1
2) Een van de verbazingwekkendste feiten die onder onze aandacht zijn gekomen, is dat onderzoekers die deze zaken diepgaand bestuderen het herhaaldelijk voorkomen van deze ‘onverwachte en bijna wonderbaarlijke’ ontdekkingen van belangrijke documenten op heel geschikte momenten, niet in verband brengen met een vooropgezet plan. Is het zo vreemd dat de bewaarders van ‘heidense’ kennis, als ze zien dat het juiste moment is aangebroken, ervoor zorgen dat het benodigde document, boek of overblijfsel als bij toeval in handen valt van de juiste man? Zelfs knappe geologen zoals Von Humboldt en Tschudi hebben de verborgen mijnen waaruit de Peruviaanse Inca’s hun schatten dolven, niet gevonden, hoewel de laatstgenoemde erkent dat de huidige indianen het geheim kennen. In 1839 bood de archeoloog Perring aan de sjeik van een Arabisch dorp twee geldzakken met goud, als hij hem hielp de toegang te ontdekken tot de verborgen gang die naar de grafkamers in de noordelijke piramide van Dahshur leidt. Maar hoewel zijn mannen geen werk hadden en halfverhongerd waren, weigerde de sjeik trots ‘het geheim van de doden te verkopen’, en beloofde om die gratis te laten zien, wanneer daarvoor de tijd zou zijn aangebroken. Is het dan onmogelijk dat in andere streken op aarde de overblijfselen worden bewaard van die roemrijke literatuur van het verleden die de vrucht was van haar majestueuze beschaving?
1) Chips from a German Workshop, 2de ed., 1868, deel 1, blz. 378-9.
Hoofdstuk 6 Esoterische boeddhistische leringen tot karikatuur gemaakt in het christendom, (p. 317):
In de grote meetkundige figuur waarin de dubbele driehoek is geplaatst, stelt de middelste cirkel de wereld in het heelal voor. De dubbele driehoek behoort tot de belangrijkste mystieke figuren van India, en is misschien wel de belangrijkste. Hij is het symbool van de trimûrti, drie in één. De driehoek met zijn top naar boven duidt op het mannelijke beginsel, en met de top naar beneden op het vrouwelijke; de twee symboliseren tegelijkertijd geest en stof. Deze wereld in het oneindige heelal is de microkosmos in de macrokosmos, evenals in de joodse kabbala. Ze is het symbool van de schoot van het heelal, het aardse ei, waarvan het oermodel het gouden wereld-ei is. Uit deze spirituele schoot van moeder natuur komen alle grote verlossers van het heelal – de avatåra’s van de onzichtbare godheid – voort.
Hoofdstuk 12 De ‘onoverkomelijke afgrond’ (p. 553):
In de Donau-vorstendommen werd een van de bloedigste hoofdstukken geschreven in de geschiedenis van oorlog en roof, een hoofdstuk van gewelddadigheden van moslims tegen christenen, dat nauwelijks is geëvenaard sinds katholieke soldaten de argeloze inheemse bevolking van Noord- en Zuid-Amerika bij tienduizenden slachtten, en protestantse Engelsen stap voor stap door rivieren van bloed waadden naar de keizerlijke troon in Delhi. Al was de profetie van Saar-Louis maar een krantensensatie, toch verhief de loop van de gebeurtenissen haar tot de rang van een vervulde voorspelling; 1875 was een jaar van grote overvloed, en 1876 tot ieders verbazing een jaar van bloedige slachtingen.
Het is ons niet bekend of de echtheid van dit wonder door de burgerlijke autoriteiten officieel is vastgesteld – van de geestelijkheid zouden we dit natuurlijk niet verwachten, omdat er geen voordeel of eer door kon worden verkregen – maar zelfs als een fatsoenlijke Britse handelskrant niet voor het verhaal verantwoordelijk was, werd het van bijzonder belang door het resultaat. Het jaar 1876 dat juist voorbij is (we schrijven in februari 1877) was zeer zeker, en vanuit het standpunt van maart 1875 onverwacht, een jaar van bloed. In de Donau-vorstendommen werd een van de bloedigste hoofdstukken geschreven in de geschiedenis van oorlog en roof, een hoofdstuk van gewelddadigheden van moslims tegen christenen, dat nauwelijks is geëvenaard sinds katholieke soldaten de argeloze inheemse bevolking van Noord- en Zuid-Amerika bij tienduizenden slachtten, en protestantse Engelsen stap voor stap door rivieren van bloed waadden naar de keizerlijke troon in Delhi. Al was de profetie van Saar-Louis maar een krantensensatie, toch verhief de loop van de gebeurtenissen haar tot de rang van een vervulde voorspelling; 1875 was een jaar van grote overvloed, en 1876 tot ieders verbazing een jaar van bloedige slachtingen.
Hoofdstuk 15 India – de bakermat van de mensheid (p. 735,736):
Het verhaal betreft de beroemde schatten van de laatste van de Inca’s. De Peruviaan verzekerde dat het geheim sinds de bekende, verachtelijke moord op laatstgenoemde door Pizarro, aan alle indianen bekend was geweest, behalve aan de mestiezen, die men niet kon vertrouwen. Het gaat als volgt: De Inca was gevangengenomen, en zijn vrouw bood voor zijn bevrijding een kamer vol goud aan ‘van de vloer tot aan het plafond, zo hoog als zijn overwinnaar kon reiken’, te leveren op de derde dag vóór zonsondergang. Zij hield haar belofte, maar volgens Spaanse gewoonte brak Pizarro zijn woord. Verwonderd over het tentoonspreiden van zulke schatten, verklaarde de veroveraar dat hij de gevangene niet zou loslaten, maar hem zou vermoorden, indien de koningin niet de plaats aanwees waar de schat vandaan kwam. Hij had gehoord dat de Inca’s ergens een onuitputtelijke mijn hadden, een onderaardse weg of tunnel die zich vele kilometers ver onder de grond uitstrekte, en waar de opeengehoopte rijkdommen van het land werden bewaard. De ongelukkige koningin vroeg om uitstel, en ging de orakels raadplegen. Gedurende het offer toonde de hoofdpriester haar in de heilige ‘zwarte spiegel’1 de onvermijdelijke moord op haar echtgenoot, ongeacht of ze de schatten van de kroon aan Pizarro overhandigde of niet. Toen gaf de koningin bevel de ingang te sluiten, die werd gevormd door een in de rotsmuur van een kloof uitgehouwen deur. Onder leiding van de priester en magiërs werd dus het ravijn tot bovenaan toe gevuld met grote rotsmassa’s, en werd de oppervlakte bedekt om dat werk te verbergen. De Inca werd door de Spanjaarden vermoord, en zijn ongelukkige koningin pleegde zelfmoord. De Spanjaarden werden het slachtoffer van hun eigen hebzucht, en het geheim van de begraven schatten lag opgesloten in het hart van enkele trouwe Peruvianen.

Avatars op school (Monitor NPO2 27 maart 2018):
Machteloze ouders, overwerkte leraren en bezorgde orthopedagogen. We krijgen tips uit alle hoeken sinds we ons dossier Onderwijs weer hebben geopend en onderzoeken of het passend onderwijs wel goed uitpakt voor die leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben.

Mattias Desmet over de staat der technocraten
‘Onze maatschappij biedt grond voor totalitair denken’ (Frank Mulder De Groene Amsterdammer 4 augustus 2022 p. 36-39):
De Vlaamse psycholoog Mattias Desmet ziet een groeiende hang naar totalitarisme in de westerse maatschappij. ‘De bevolking snakt naar een overheid die de controle pakt.’
De laatste paar jaar houdt hij zich bezig met het onderwerp groepsdenken. De coronacrisis, en onze reactie daarop, was aanleiding voor hem om zijn gedachten te bundelen in een boek. In het kort: de tijd is rijp voor totalitarisme, juist hier, in het liberale Westen. Gevaarlijk utopisch denken vindt hier een vruchtbare voedingsbodem en steeds vaker worden tegenstemmen gecensureerd. Niet door dictators, maar door de groep. In plaats van een gemeenschap zijn we een massa individuen die heel snel hetzelfde kunnen gaan denken.
Er was onmiskenbaar een vorm van groepsdenken aanwezig. Maar groepsdenken is van alle tijden, en meestal leidt het niet tot totalitarisme. ‘Dat is waar, dan moeten er heel wat voorwaarden vervuld zijn, het moet grootschalig zijn en een politieke functie krijgen. Maar het belangrijkste is: de maatschappij moet in een toestand zijn die mensen doet smachten naar radicale verandering; er moet een algemeen sentiment zijn dat het zo niet verder kan. En dat is wat ik nu zie. De maatschappij smacht naar een meester die haar verlost van zichzelf. Ik zie het in mijn praktijk: mensen zijn de vrijheid moe.’

Het aantrekken en afstoten, de polaire spanningsverhouding tussen het mannelijke en het vrouwelijk of de bipolaire stoornis op aarde hangt mystiek met de aantrekking en afstoting in het universum samen. Door de eeuwen heen zijn het geestelijke leiders en filosofen, in het bijzonder de mystici die voor het menselijk tekort oplossingen aanreiken. Waarop stel je in de maatschappij prijs altruïsme of egoïsme? Hoe een permanente structurele cultuurverandering te bewerkstelligen? Het ligt dan voor de hand dat in de 21e eeuw spiritualiteit en politiek weer met elkaar worden verbonden. Net als in de tijd van Luther is er opnieuw behoefte aan een wereldwijde vernieuwing terug naar de Bron. Om de kloof tussen de hoofdzakelijk door reclame - en PR-bureau's gecreëerde beeldvorming en de door burgers ervaren werkelijkheid te overbruggen zijn in dit rapport niet 95, maar slechts 27 stellingen opgenomen.

IJsselsteentjes (Ramona Negrón de Volkskrant 22 augustus 2022 p. V8):
Wie nu een bezoek brengt aan Fort Elmina, een wit kasteel aan de kust van Ghana, passeert bij het plein voor de ingang een mozaïek van gelige steentjes in de vorm van een kompas. Ook boven de poort, in de ‘vrouwenkerker’ en in het hervormde kerkje op het binnenplein zien we de steentjes terug. In Ghana staan ze bekend als Dutch yellow bricks, in Nederland als ijsselsteentjes, ooit gebakken uit klei van de Hollandse IJssel.
De steentjes werden als ballast op WIC-schepen meegenomen vanuit de Nederlandse havens waar de WIC-kamers zetelden - Amsterdam, Rotterdam (Maze), Hoorn (Noorderkwartier), Middelburg (Zeeland) en Groningen (Stad en Lande). Dankzij het gewicht van de stenen lag het schip stabieler op de golven van de Atlantische Oceaan.

Wie dóét zoiets!? (Loes Reijmer de Volkskrant 9 juli mei 2022, Opinie p. 20-23):
De rol van beklagenswaardige past vrouwen nu eenmaal goed. Dat blijkt ook uit onderzoeken: vrouwen zitten vaak als gewone burger of ervaringsdeskundige aan de talkshowtafel, mannen als deskundige. Bijna altijd zei ik ‘nee’ tegen uitnodigingen van media om over de kwestie te praten, maar toen een talkshow een speciale uitzending maakte over online intimidatie besloot ik voor één keer wel te gaan, in de veronderstelling dat ik er ook als kenner van online-cultuur zou zitten. Pas tijdens het voorstelrondje, in de hitte van het studiolicht, besefte ik: ik zit hier als slachtoffer. Tegenover me zat een mannelijke collega die over hetzelfde onderwerp schreef bij een concurrerende krant. Hij was de deskundige.

We zijn te drammerig over Turkije (Dirk-Jan van Baar de Volkskrant 4 april 2017 p. 22):
In het conflict met Turkije, dat meer is dan volksmenner Erdogan, ontbreekt het Den Haag aan wijsheid. Het loopt meestal op inbinden uit, zelfs Desi Bouterse, drugsbaas uit eigen kazerne, krijgen we niet klein. Het lijkt wel alsof Hollanders altijd de kop van Jut zijn bij een starre principiële opstelling. Dat belooft nog wat bij de euro, waarin wij nog Duitser zijn dan de Duitsers en dus mikpunt voor Zuid-Europese frustraties. Zie ook Poetin, die zich op Nederland uitleeft. Datzelfde spel speelt Erdogan, wat Den Haag dwingt de wijze partij te zijn.
In het conflict met Turkije, dat meer is dan volksmenner Erdogan, zie ik daar weinig van. Vooral rechts Nederland, dat zich in zulke gevallen graag stevig opstelt, heeft wat mondiale gevoeligheden betreft nog flink wat stappen te maken.

‘Dat je bent afgehaakt, is niet je eigen schuld’ (Haro Kraak en Loes Reijmer de Volkskrant 2 juli 2022, Zaterdag p. 2-5):
Om radicalisering te voorkomen, zouden ‘de gevestigden’ meer naar ‘de buitenstaanders’ moeten luisteren, stelt electoraal geograaf Josse de Voogd , schrijver van de Atlas van afgehaakt Nederland. is de belangrijkste graadmeter in deze tweedeling.

De geschiedenis leert dat de verbeeldingskracht, de complexiteit van de menselijke geest zich niet zo gemakkelijk laat beheersen. Door socialisten werd er vroeger op gewezen dat de directeur het volk arm en de pastoor ze dom hield. Nu is er ondanks de welvaart zelfs een grotere tweedeling tussen arm en rijk ontstaan. Het impliceert dat we, mede als gevolg van het uitbesteden van de moraal aan de markt, de lat lager hebben gelegd. De kredietcrisis laat zien dat de bestuurders te veel met het bemachtigen van bonussen in de weer zijn geweest en dat ze daardoor onvoldoende tijd hebben overgehouden om echt op het winkeltje te passen. Nu zorgen het onderwijs en de teloorgang van de media (Volkskrant 13 december 2008) er voor om de domheid van het volk te bevorderen en de toezichthouders, die zich met gebakken lucht bezig houden voor het eerste. Door een gebrek aan een consistent en gedeeld waardepatroon is de afstand tussen ideaal (Goede, Ware en Schone) en gesignaleerde werkelijkheid duidelijk toegenomen. De symptomen van ressentiment in de maatschappij zeggen iets over het psychosociale klimaat van deze tijd. Draait het niet juist om de discipline moraliteit? De dubbele moraal maakt het lastig om de veelheid van culturen met universele waarden te verbinden. Waarom laten we het gebeuren dat de schijnwereld in het multiculturele Nederland toeneemt?

Maarten Boudry veranderde van mening: ‘Er is een groot probleem met de islam’ (Angela Wals interviewt Maarten Boudry De Volkskrant 11 januari 2020):
Wetenschapsfilosoof Maarten Boudry veranderde van mening over witte schuld.
Oude opvatting
‘Ik ben sterk anti-racistisch opgevoed. Mijn ouders waren links en progressief. Mijn moeder was aanhanger van alternatieve geneeskunde en mijn vader deed ontwikkelingshulp in verschillende landen.
Het kantelpunt
‘Rond mijn 20ste kreeg ik interesse in de sceptische beweging, die zich niet alleen tegen religie afzet, maar tegen allerlei vormen van pseudowetenschap, zoals de alternatieve geneeskunde van mijn moeder. Ik sloot me aan bij SKEPP, een sceptische vereniging in België, en ontwikkelde grote bewondering voor medeoprichter Etienne Vermeersch, een Vlaamse filosoof die begin 2019 is overleden. Hij kwam voor mij uit onverdachte hoek. Zo was hij heel anti-Vlaams Blok, net als ik.
Nieuwe opvatting
‘Er is wel degelijk een groot probleem met de islam, een probleem dat door linkse politiek correcte mensen –waartoe ik mezelf rekende – veel te lang is doodgezwegen. Ik heb inmiddels een stapel kritische stukken over de islam geschreven: over homohaat, religie als voedingsbodem voor terreur en misogynie.
De islam moet nog een inhaalslag maken, dat klopt, omdat de Verlichting nu eenmaal door een samenloop van omstandigheden in West-Europa is ontstaan en niet in de islamitische wereld. Maar het christendom was vroeger even intolerant en dogmatisch.

Tijd om einde te maken aan haat in de Tweede Kamer (Pieter Heerma de Volkskrant 11 februari 2022 p. 27):
Het democratisch debat mag nooit een alibi bieden voor haat. Daarom moet de relatie onderzocht worden tussen persoonlijke aanvallen in het parlement, en bedreigingen daarbuiten.
In de onlangs verschenen Atlas van Afgehaakt Nederland laten Josse de Voogd en René Cuperus zien dat de politiek-maatschappelijke onvrede niet alleen samenhangt met verschillen in inkomen of opleiding. Zij zien ook duidelijk geografische verschillen tussen bijvoorbeeld grote steden en het platteland en tussen verschillende regio’s in het land. Het onbehagen verdeelt de samenleving in een groep met wie het goed en steeds beter gaat en een groeiende groep mensen die zich steeds minder thuis en gehoord voelen.
Het trekken van de grens is een taak van de partijen in de Tweede Kamer zelf. In het debat over de regeringsverklaring heb ik om die reden het voorstel gedaan de relatie in beeld te brengen tussen persoonlijke aanvallen in het parlement en bedreigingen of andere gevolgen daarbuiten. Die kennis geeft een objectieve grond om haatpraat effectief te weren en een grens te trekken.

Tegen de produktiviteitsdrang
Weigeren om mee te doen (Lieke Knijnenburg De Groene Amsterdammer 30 juni 2022 p. 42-47):
Devon Price schreef het boek Laziness Does Not Exist A Defense of the Exhausted, Exploited, and Overworked.
43,44: Volgens sociaal-psycholoog Devon Price sta ik hier niet alleen in. De geïnternaliseerde hang naar productiviteit en angst om lui te zijn is onderdeel van een geloofssysteem dat hij beschrijft als ‘the laziness lie’. Dit diepgewortelde wereldbeeld leert ons dat hard werken moreel superieur is aan ontspanning, dat onze waarde als mens afhangt van onze productiviteit en dat we altijd meer kunnen doen. Het maakt ons wantrouwig tegenover de signalen die ons lichaam afgeeft. We zijn niet moe en uitgeput, leert de laziness lie. We zijn lui .
Als mensen hun waarde bepalen aan de hand van hoeveel ze gedaan krijgen op een dag, raken ze vervreemd van zichzelf en de personen om hen heen.
45: Devon Price heeft weinig vertrouwen in de fotogenieke, individualistische versie van zelfzorg die nu populair is, mailt hij me. ‘Zorg voor jezelf is een marketingstrategie geworden. Organisaties die hun werknemers uitbuiten hebben er belang bij het probleem van vermoeidheid en stress te individualiseren. Goed voor jezelf zorgen wordt een zoveelste ding op je lijst, zodat je weer productief op je werk kunt verschijnen. Als rust alleen wordt gezien als manier om weer harder aan het werk te kunnen, komen we geen steek verder.’
47: Volgens Price moeten we eerder op zoek gaan naar vormen van zelfzorg die niet te kapitaliseren zijn. Zelf dingen creëren, in plaats van kopen. Een mooie wandeling maken zonder je stappen te tellen. Genieten van een concert en er geen filmpjes van maken voor op Instagram. Ontspanning neemt meer vormen aan dan jezelf in de watten leggen met goed eten, zuiverend badzout of een frisse outfit, wil hij duidelijk maken. Momenten van verwondering bijvoorbeeld, over de natuur, livemuziek of een straatje waar je nog niet eerder doorheen liep kunnen ons helpen ontspannen op een spiritueler niveau doordat we eraan herinnerd worden dat de wereld groter is dan onze zorgen en vol mogelijkheden zit.
Dieren kunnen ons herinneren aan een simpele maar radicale gedachte: dat je niet productief hoeft te zijn om bestaansrecht of liefde te verdienen. De rode poes Duif strijkt neer op een opgewarmd plekje op de bank en doet vrijwel niets. Ze strekt zich uit en spint en ik vind haar geweldig. Als we dat kunnen voelen voor een dier, misschien kunnen we die compassie dan ook wel opbrengen voor onszelf en de ander. Zelfs als er niks komt van mijn lijstje voor de dag.

Zeldzame scherpte van geest (Abel Bormans de Volkskrant 13 juni 2022) p. 23):
Zijn brede kennis van en interesse voor cultuur, wetenschap, economie en politiek maakten hem tijdens zijn lange carrière een ideale roerganger van programma’s zo uiteenlopend als Achter het Nieuws (nieuwsrubriek), Lagerhuis (debatprogramma), Witteman ontdekt (wetenschapsprogramma) en Podium Witteman (muziek). Decennialang was hij een vaste stem in het publieke debat. ‘Paul Witteman is door zijn taalvaardigheid, analytische geest en innemende persoonlijkheid de ideale interviewer.’

Alicja Gescinska boek De verovering van de vrijheid Van luie mensen, de dingen die voorbijgaan Ontdek de verborgen schat van de levenskunst (recensie Dirk Verhofstadt)
En zo moet de overheid de banksector reguleren, monopolies voorkomen en machtsmisbruik bestrijden. In die zin is de vrijheid zoals Gescinska stelt altijd ‘een begrensde vrijheid’.
Elk leven is risicovol en geen enkele overheid kan ervoor zorgen dat die risico’s verdwijnen (risicobeheersing). Hier is de uitspraak van de Oostenrijks-Britse filosoof Karl Popper relevant: De poging om de hemel op aarde te verwezenlijken, brengt steeds de hel voort.
De vrijheid van de ooievaar is de dood van de kikker. Wie kwetsbare mensen niet weerbaar maakt, niet opvoedt, geen kansen biedt, niet verzorgt, geen bescherming biedt, zorgt voor een duale samenleving met een kleine groep ‘vrijen’ en een hele grote groep ‘onvrijen’. In dat geval zouden de vrijen een voorrecht genieten. En voorrechten kunnen nooit de basis zijn van een morele samenleving. In die zin zijn we inderdaad verplicht om onze vrijheid te veroveren op diegenen die hun macht misbruiken om anderen in onvrijheid te houden.

Niels Bohr heeft het fenomeen dat licht zich gedraagt of als deeltje of als golf, afhankelijk van de proefopstelling, maar nooit als beide tegelijk complementariteit genoemd. Over de dualiteit van de materie is het laatste woord wellicht nog niet gesproken maar men kan niet rond de vaststelling heen dat materie die beweegt in ruimte altijd vergezeld is van een golf omdat de ruimte-tijd rond een deeltje altijd vervormd is. Wat een waarnemer vaststelt hangt uitsluitend af van de waarnemingsmethode. Het is dus 'deeltje of golf' en 'deeltje en golf' (complementariteit of deeltjesparen).

Universele kennis, de universele wetten zijn complementair (Absoluut en Relatief) aan de natuurwetten.
De belangrijkste Universele Wet is de Wet van Eén (twee in één), die stelt dat alles in de kosmos met elkaar verbonden is.
Wegens de eindigheid van de lichtsnelheid (relatieve tijd) kan alles in de kosmos niet met elkaar verbonden zijn. Mensen zijn fysiek niet met elkaar verbonden en kunnen in de ruimte vrij bewegen.

Roberto Assagioli: Een beweging waarin alles samenhangt, het ene het andere afstoot en toch oproept, en voor het eigen zijn nodig heeft. Een voorbeeld uit de gevoelssfeer kan dit verduidelijken. Mensen die elkaar liefhebben, verliezen hun identiteit niet in hun wederzijdse liefde en toch heffen ze hun geïsoleerdheid op. Ze zijn bij zichzelf in het andere. Alle menselijke liefde, zelfs in haar hoogste transpersoonlijke aspect, kan men beschouwen als een gedeeltelijke expressie van een universeel beginsel van LIEFDE.

In het boek Allemaal andersdenkenden van Geert Hofstede, Gert Jan Hofstede en Michael Minkov wordt de 6e Dimensie Hedonisme tegenover soberheid behandeld. Deze 6e Dimensie kan met de ‘verspilling’ als hoofdzonde in verband worden gebracht.
Geert Hofstede omschrijft homeostase (p. 392) als het vermogen van een organisme of sociaal systeem om interne stabiliteit te handhaven door uitwendige veranderingen te compenseren.

'Integrative medicine': de kracht van verbinding (Věra M.J. Novotný Civis Mundi Digitaal #105 december 2022):
Korte geschiedenis van de geneeskunde binnen Europa1
In de 18e eeuw volgde een meer experimentele en mechanistische benadering van ziekte. De microscoop bracht inzicht in het ontstaan van cellen en daarmee de mogelijkheid om ziekte van organen te bestuderen. In de 19e eeuw werden micro-organismen als belangrijke veroorzaker van ziekte gevonden. Er werden afwijkingen aan cellen gezien bij ziekte. Claude Bernard, een van de grondleggers van de fysiologie (1817-1894), introduceerde het begrip homeostase: het lichaam probeert zelf bij verandering van omstandigheden te komen tot een situatie van evenwicht. 1) Leerboek Traditionele Europese Natuurgeneeskunde, Anna Elling, Tedje van Asseldonk 2006, ISBN-10:90-810781-1-9

Hoe komen we tot daadwerkelijke gedragsverandering? (Toon van Eijk Civis Mundi Digitaal #96, april 2020):
6. Emotie en gevoel bij Damasio
Damasio verwijst naar de homeostase, of beter gezegd homeodynamiek, als een geautomatiseerde levensregulering (p.34). Gevoelens zijn dan een mentale uitdrukkingsvorm van alle niveaus van homeostatische regulering (p.39). Wij mensen, als bewuste en hoogontwikkelde wezens, noemen bepaalde gevoelens positief en andere negatief, wat “rechtstreeks in verband staat met het soepele of moeizame verloop van het levensproces. Uiteraard geeft onze conatus de voorkeur aan soepel verlopende levenstoestanden. Daartoe worden we aangetrokken” (p.122). Spinoza’s term conatus verwijst naar de algemene levensdrift als de grondslag van het bestaan.

Anthony Stevens boek ‘Over Jung- leven en werk’ (p. 51):
Jung duidt het zelf aan met het archetype der archetypen.
Zoals de structuur van de psyche bepaald wordt door de in wezen biologische idee van het archetype, zo voltrekt zich psychisch functioneren in overeenstemming met de biologische principes van aanpassing, homeostase en groei.
55: Het oude verschijnsel van de ‘zondebok’ ligt ten grondslag aan allerlei vooroordelen tegen leden van andere identificeerbare groepen dan die van onszelf, en in laatste instantie aan alle massamoordenaars, volksmenners, pogroms en oorlogen. Door handig gebruik te maken van het nazipropaganda-apparaat kon Hitler een aanzienlijk deel van de Duitse bevolking ertoe bewegen zijn schaduw collectief op deze tragische ongelukkigen te projecteren. Deze dubbele projectie fungeert dan als rechtvaardiging voor de slachting die het gevolg is (Stevens, 1989).
Jungiaanse therapie bestaat uit het bewust maken van de schaduwpersoonlijkheid, teneinde verzoening met de persona tot stand te brengen en aldus integratie van beide complexen binnen de persoonlijkheid als geheel te bevorderen.

Met behulp van het 7 schillenmodel kan de boodschap van authentiek leiderschap worden weergegeven. De kern van Authentiek leiderschap is dat je je gedrag niet van buiten naar binnen moet laten bepalen (rode pijl), maar van binnen naar buiten (groene pijl). Dan praat je over authentiekleiderschap. Authentiek leiderschap laat zien hoe in het leven schommelingen tussen Leven en Dood, bijvoorbeeld kleine conjunctuurschommelingen en grote Kondratiev-cyclus ontstaan en kunnen worden opgelost.

Met behulp van de systeembenadering wordt de verbinding tussen de aardse en de hemelse werkelijkheid in kaart gebracht. De cybernetica toont een sluitstuk van de puzzel. Het laat zien hoe integratie en desintegratie met elkaar samenhangen. Karma is niet het onontkoombare lot, het zijn nog altijd mensen die besluiten om de ‘trekker’ (trekkermechanisme) over te halen. Om grote schommelingen te vermijden is een consequente feedforwardbesturing gewenst. Het Ken uzelve, het individuatieproces van Carl Jung dient daarbij centraal te staan.
Om onze waarneming, leergedrag, opmerkzaamheid, logisch redeneren, herinneren, dromen te verklaren vergelijkt Prof. van Peursen in zijn boek Cultuur in stroomversnelling uit 1975 de werking van de hersenprocessen met het zogenaamde ‘trekkermechanisme’.
De ongrijpbare patronen, schakelnetwerken van Prof. van Peursen correleren met de spiegelneuronen van Marco Iacoboni.

Het onbewuste van een kreeft (Arthur Eaton De Groene Amsterdammer 7 juni 2018 p. 60-61):
Voor zijn ‘regels voor het leven’ laat en survival of the fittest. Om over de rol van vrouwen nog maar te zwijgen.
‘Wat u in uw lezing zei over Carl Jung heeft mijn leven veranderd’, zegt een jonge student met een blonde spuuglok. Hij staat in een bomvolle collegezaal. ‘En wat u daarna zei over The Lion King en het onbewuste’, de jongen wijst op zijn heavy metal T-shirt, ‘dat gaf me zo’n waanzinnig gevoel in mijn buik. Ik dacht: misschien is dit wel God of zo.’ Hij slaat zijn ogen neer. Professor Peterson knikt begripvol. ‘Je moet oppassen met het lezen van Jung’, zegt hij vaderlijk. ‘Die teksten veranderen je manier van denken.’
Het boek leest als een soort mash-up van Wikipedia-lemma’s, geremixt door een zwartgallige dominee. Het is dan ook verleidelijk om het werk af te doen als een postmodern allegaartje van conservatieve prietpraat, maar dat is te gemakkelijk: er is wel degelijk method to the remix. Drie denkers zijn impliciet aanwezig in het werk: Nietzsche, Jung en Darwin.
In het eerste hoofdstuk – ‘Sta rechtop, met je schouders naar achteren’ – begint Peterson zijn verhaal met een verhandeling over kreeften. Net zoals die beesten zijn mensen onderworpen aan dominantiehiërarchieën, stelt hij. ‘Er bevindt zich een onbeschrijflijke primordiale calculator diep in je’, schrijft Peterson, ‘aan het fundament van je brein, ver onder je gedachten en gevoelens. Die houdt precies bij wat je plaats in de maatschappij is – op een schaal van één tot tien.’ Uiteindelijk zijn we allemaal schaaldieren, volgens de professor. In de hiërarchie staat de alfa-kreeftman bovenaan. Die krijgt het beste voedsel en de mooiste vrouwtjes. Daaronder bungelen alle loser-kreeften. De boodschap is helder: jij bent net zoals een kreeft, dus accepteer je lot en beweeg je, waar mogelijk, een treetje omhoog op de dominantieladder. Een rechte rug komt daarbij van pas.
Daarna komt Carl Jung. Jung en Sigmund Freud verbraken ooit hun vriendschap over de inhoud van het onbewuste. Volgens Freud was het onbewuste uiteindelijk onkenbaar: er kunnen hooguit hypotheses over de inhoud worden opgesteld aan de hand van indirecte sporen ervan in het bewustzijn – dromen, grappen, versprekingen, et cetera. Maar zijn favoriete volgeling, de Zwitserse psychiater Carl Gustav Jung, geloofde dat men direct toegang kon krijgen tot de inhoud van het onbewuste. Het betrof een verschil in temperament: Freud was een wetenschapper; Jung een mysticus.

Het korte termijn denken prevaleert bij politici en bedrijven. Het eenzijdige korte termijn marktdenken bevordert de graaicultuur. Het wordt tijd om het dilemma markt versus moraal te doorbreken. Bij een eenmanszaak is er van echt ondernemersrisico sprake. In het door de overheid met gemeenschapsgeld gefinancierde publieke domein kan er vaak nauwelijks van ondernemersrisico worden gesproken. Hoe groter en bureaucratischer een organisatie wordt des te groter is de kans dat mismanagement met de mantel der liefde wordt bedekt. De vuile was wordt niet buiten gehangen. Dit geldt zowel in het private als het publieke domein. Met marktwerking wordt het probleem van groupthink niet opgelost.

Groepsdenken is de basisvoorwaarde voor overheersing en onderdrukking (Esther van Fenema Volkskrant 15 juli 2020):
Door corona zijn we erg bezig met de kwetsbaarheden van bepaalde groepen. Daarmee versterken we onbewust ook de boodschap dat we blijkbaar in groepen moeten denken. Dat heeft vele risico's, betoogt Esther van Fenema.
Volgens historicus Yuval Harari zijn we als mens evolutionair geprogrammeerd om in kleine groepen samen te werken. Zo lang we elkaar persoonlijk kennen, zetten we er graag samen de schouders onder. Maar naarmate groepen groter zijn wordt samenwerken moeilijker en hebben we een verbindend verhaal nodig. Zonder een gedeelde overtuiging of geloof geen hechte groep.
Groupthink
Irvin Janis onderzocht het fenomeen groupthink in de jaren ‘70 en concludeerde dat mensen die nauw met elkaar samenwerken en daarbij een hechte groep vormen zoveel waarde hechten aan de unanieme groepsmening, dat deze unanimiteit belangrijker wordt geacht dan een kritische rationele instelling.

Het 5Ddenkraam legt op de homeostase van een sociaal systeem de nadruk. Voorkomen is nog altijd beter dan genezen.

Helicoptergeld versterkt het kwaad in de wereld, het casinokapitalisme wordt geschapen. Belastingparadijzen bederven de schoonheid van elk financieel systeem en het creatieve boekhouden versluiert de waarheid.

Het werkt contraproductief om de onzekerheid dat er iets mis is met onze cultuur te verhullen achter het verkondigen van het verdienmodel, het vrije marktevangelie van de VVD. Jan Bouwens houdt een drogreden. Wanneer je het foefje eenmaal doorhebt, is het een fluitje van een cent.
Het selling point voor de VVD is het economisme dat Jesse Klaver bestrijdt. De risicobeheersing van het grootkapitaal door de overheid heeft de afgelopen decennia geen toegevoegde waarde opgeleverd. Helaas voor politici heeft de schaalvergroting in het onderwijs, de schaalvergroting in de landbouw, de eenzijdige focus op marktwerking en de centrale aansturing bij de politie haar grenzen bereikt en levert geen enkele economische meerwaarde op (zero-sum game).

De obsessie van banken gericht op de hefboomwerking werkte eerst in hun voordeel, maar op dit moment duidelijk in hun nadeel. Voor 'Winst en Verlies' geldt de spreuk van Titus Maccius Plautus (254-184 v.Chr.) dat de kost gaat voor de baat uit. Voor een gezonde boekhouding dienen inkomsten en schulden in balans te zijn.
In hoeverre is het slim, lees dwaasheid geweest het de kost gaat voor de baat uit volledig voor de new economy - zeepbel(casino)kapitalisme - het 'Angelsaksische model' live now pay later in te ruilen?

Onfrisse filantropen (Eric Smit 5 mei 2014):
Ook stichting Topas richt zich op culturele en wetenschappelijke doelen. In 2012 werd bekend dat Topas de leerstoel corporate governance & capital markets aan de Universiteit Nyenrode sponsort. Deze leerstoel wordt bezet door Paul Frentrop, die zijn inaugurele rede heel toepasselijk de titel 'Andermans geld' meegaf. Frentrop is de biograaf van Pierre Vinken die ooit bestuurder was van stichting Topas. De stichting heeft geen website, doet geen mededelingen en heeft geen jaarrekeningen gedeponeerd.
Het OM kón hier geen actie tegen ondernemen volgens mij, simpelweg omdat de wet niet is overtreden. En ook (destijds) minister Donner gaf aan dat hij geen middelen had om in te grijpen. Anderzijds hebben alle betrokkenen bij de verkoop van Stichting PVH behoorlijk zitten slapen. Dat maakt de handelwijze van Vinken c.s. er evenwel niet minder kwalijk om, laat dat gezegd zijn.

De regering kon in de jaren negentig ongestoord tientallen miljarden uit de kas van het ambtenarenpensioenfonds plunderen, tot grote woede van de Algemene Rekenkamer.
Dat zegt hoogleraar Jan van de Poel in een interview met deze krant (Het Parool 24 december 2010). Van de Poel was van 1997 tot 2002 financieel topman van het ABP. Toen ik financieel directeur werd lag een rapport van de Algemene Rekenkamer op mijn bureau. Daarin stond dat de regering 30 miljard gulden uit het fonds had gesloopt. De Rekenkamer was daar ziedend over. Maar niemand las dat rapport en geen journalist schreef erover.

Voor programmeurs is het onmogelijk de Twee in één, de monade van de eeuwige emancipatie te programmeren.

‘Achter al dat lelijks schuilt iets moois’ (Jan Postma interviewt Justin E.H. Smith De Groene Amsterdammer 8 september 2020, p. 42-45):
In The Internet Is Not What You Think It Is plaatst Justin E.H. Smith het fenomeen in een lange geschiedenis. De historicus en wetenschapsfilosoof scheert soms dicht langs onderwerpen waarover op internet hele cultuuroorlogen worden uitgevochten – zonder deel te nemen aan de strijd.
‘Het is onmiskenbaar waar dat we verschillende ervaringen hebben die gevormd worden door onze verschillende, samengestelde identiteiten’, zegt Smith. ‘Ik heb heel andere ervaringen dan iemand diep in de Amazone, maar ik heb toch ook min of meer hetzelfde brein. En dat is voor mij om de een of andere reden heel belangrijk om in het oog te houden.’
Zijn de dingen die we gemeen hebben uiteindelijk interessanter dan de dingen die ons doen verschillen? ‘Ja’, antwoordt Smith, ‘al spreekt het natuurlijk vanzelf dat wie dat te sterk wil benadrukken waarschijnlijk een vermomde chauvinist is. Iemand die simpelweg zijn eigen concept van het universele wil opdringen aan anderen.’

Een eerste signaal rond het marktfundamentalisme in de financiële wereld geeft Joris Luyendijk in zijn boek Dit kan niet waar zijn op p. 85, het dot.com-schandaal (Internetzeepbel, Dot-com bubble) van rond de eeuwwisseling. Een illustratie van het vrije marktfundamentalisme is de bonuscultuur in het bankwezen en bijvoorbeeld Pandorapapers, Panama papers en Luxleaks: die de belastingvlucht van bedrijven onthuld. Al zijn er in VVD kring personen, die belastingontwijking, het creatieve boekhouden onder goed ondernemerschap scharen.

‘Ik ben precies in het spoor gaan lopen (Sara Berkeljon interviewt Joris Luyendijk Volkskrant Magazine 5 februari 2022 p. 14-22):
Zijn hele leven ging het Joris Luyendijk alleen maar voor de wind. Pas toen hij tien jaar geleden in Engeland werkte, zat het hem voor het eerst tegen. Die teleurstellende ervaring zette hem aan het denken over zijn rol als bevoorrechte, witte man; een man met Joris Luyendijk ‘zeven vinkjes’ ofwel zeven privileges. ‘Het is geen theorie, het is een aanzet.’
Is elk vinkje even belangrijk?
‘Ze zijn ongelijksoortig. Een mannenlichaam is écht iets anders dan een vrouwenlichaam, maar huidskleur zou in een ideale wereld net zoiets als haarkleur moeten zijn. Ik wil geen rangorde maken. Veel van de onderlinge verdeeldheid binnen groepen die iets aan sociale onrechtvaardigheid willen doen, gaat daarover: welk vinkje weegt zwaarder? Het onbedoelde gevolg is dat groepen tegenover elkaar komen te staan, en dat wil je juist niet, want dan komt Mark Rutte en die zegt: jongens, laten we gewoon allemaal onszelf zijn.
Is dit een pessimistisch boek? ‘Dat hoop ik niet. Het is een boek over een probleem dat groter is dan veel mannen zoals ik denken. Het probleem gaat ook dieper. Maar ik ben niet cynisch, want cynisme speelt de gevestigde orde in de kaart. Hoe cynischer de wereld, hoe groter de bewijslast voor de idealisten. En bovendien: de tandpasta die de laatste jaren uit de tube is gekomen, op het gebied van emancipatie, krijgen de zeven vinkjes echt met geen mogelijkheid terug de tube in. What a time to be alive!’

In hoeverre is Dijsselbloem het lievelingsslaafje van Schäuble?
In zijn algemeenheid zijn er twee vormen van integratie, namelijk enerzijds gericht op het proces van deregulering en harmonisatie in de financiële sector en anderzijds de integratie van wetenschappelijke kennis. Voorkomen dient te worden dat we ons met halve waarheden bezig houden.

Om de relatie tussen politiek en bedrijfsleven beter te leren begrijpen is het van belang de functies van politici in lobbynetwerken te onderzoeken. Het informele circuit, het lobbynetwerk toont hoe het politieke handwerk, de belangenbehartiging alles moet veranderen, opdat alles hetzelfde kan blijven achter de schermen werkt. Zelfs Obama heeft op het informele circuit geen grip. Marjan van Loon met haar sorry en de retoriek van Jeroen Dijsselbloem over de bonuscultuur berust op de wetenschap dat topbestuurders en politici bekend zijn met het feit dat het in de praktijk om het informele circuit draait. Religies hebben altijd al geweten hoe de paradox van Dirk-Jan van Baar te doorbreken. Religie is onze zoektocht om de orde in de innerlijke wereld van ons bewustzijn te ontdekken.

Het is wenselijk esoterische inzichten als de vijand verslaan zonder te vechten en bijvoorbeeld de thema's die betrekking hebben op dialectiek en annihilatie in het onderwijs te incorporeren.

Peter Kropotkin Anarchist Communism
'Everywhere you will find that the wealth of the wealthy springs from the poverty of the poor' Fuelled by anger at injustice and optimism about humankind's ability to make a better, truly communal society, the anarchist writings of Peter Kropotkin have influenced radicals the world over, from nineteenth-century workers to today's activists. One of twenty new books in the bestselling Penguin Great Ideas series. This new selection showcases a diverse list of thinkers who have helped shape our world today, from anarchists to stoics, feminists to prophets, satirists to Zen Buddhists.

John Gray boek Strohonden, gedachten over mensen en andere dieren, (Peter Giesen Volkskrant 26 april 2003):
De westerse mens waant zich het middelpunt van de aarde, de meester van het universum dat hij kan beheersen, zowel in politieke als in het persoonlijke leven. Maar op een kwade dag zal hij de bittere waarheid ervaren. Het leven is niet maakbaar, het individu kan zo maar vermalen worden door de krachten van de geschiedenis.
Het boek Strohonden is een frontale aanval op de overmoed van de westerse mens. Eerst beloofde het Christendom ons Verlossing, daarna nam het humanisme de fakkel over. Wetenschappelijke kennis zou de mens vooruitgang en geluk brengen. Maar de mens is slechts een dier als alle andere. Een beetje slimmer misschien, maar uiteindelijk net zo machteloos. Gray ziet politiek als een serie oplossingen voor praktische problemen. Hij heeft zich fel verzet tegen iedere vorm van utopisme.
Het neoliberalisme ontwikkelde zich tot een utopische ideologie, die de vrije markt als universele heilsleer verkondigde. De Amerikaanse neoconservatieven zijn de nieuwe utopisten. Zij geloven dat je van elk land een liberale democratie kunt maken, ongeacht de plaatselijke cultuur en geschiedenis. Etc.

John Gray De ziel van de marionet - een zoektocht naar de vrijheid van de mens
Imperfectie
De rol van marionettenspeler wordt van oudsher door godsdiensten vervuld en is geleidelijk door de wetenschap overgenomen. Er zijn perioden waarin de mens zich meer of minder schikt in die positie van marionet. Maar - typisch Gray - van een opgaande lijn is geen sprake. 'Hedendaagse darwinisten zullen je vertellen dat de mensheid tot taak heeft de evolutie verder te voeren', schrijft hij. 'Maar 'mensheid' is slechts een naam voor een boefachtig dier dat dit vermogen ten enenmale mist.' Probeer niet te vliegen, wil Gray maar zeggen: goed vallen is al moeilijk genoeg. Een ambitie die nogal haaks staat op de tijdgeest.
Grimmig
Wat wij willen is een paradijselijk leven en toch ook van de boom van goed en kwaad eten. Die innerlijke verdeeldheid, waaraan we ons nooit kunnen ontworstelen, is onze kern. Erg hoeft dat niet te zijn. Juist die tegenstrijdigheid maakt het ontstaan van zelfbewustzijn mogelijk en biedt zo de kans op wat het hoogst haalbare is: innerlijke vrijheid.

Compassion – The Basis for Peace and Understanding (Halldór Haraldsson 17 July 2007):
Words by another well known man also came to my mind, words in a preface to a book by the historian Arnold Toynbee where he says: “It is already becoming clear that a chapter which had a Western beginning will have to have an Indian ending if it is not to end in self-destruction of the human race. At this supremely dangerous moment in human history, the only way of salvation is the ancient Hindu way. Here we have the attitude and spirit that can make it possible for the human race to grow together in to a single family.” And later: “The survival of the human race is at stake. Yet even the strongest and most respectable utilitarian motive is only a secondary reason for taking Ramakrishna’s and Gandhi’s and Ashoka’s teaching to heart and acting on it. The primary reason is that this teaching is right---and is right because it flows from a true vision of spiritual reality.”
Here Arnold Toynbee is refering to the Vedanta philosophy which attracted the attention of quite a few intellectuals by the end of the Second World War, such as Aldous Huxley, Christopher Isherwood, Gerald Heard and others. Coming from upperclass families, they had become disillusioned by socialism as it then appeared in Germany and the Soviet Union, and they became convinced of the importance of pacifism. Looking for a philosophical basis for it they discovered the principles of the Vedanta philosphy.

Voor de machthebbers op aarde geldt het 'winner takes all'-principe, lees het principe van competitie, economie en politiek. Voor de natuur geldt echter het antropisch principe, het holografische principe en emergentie. De metafoor van de wagenmenner heeft op 'de twee in één' (De Geheime Leer Deel I Proloog p. 46) betrekking.

Catrinus Jepma in Shell Venster, januari/februari 2008 uit grote twijfels aan de uitwerking van sommige politieke keuzes. Bijvoorbeeld over het European Trading System (ETS) waaronder de belangrijkste energiegebruikers, zoals staalfabrieken, raffinaderijen en elektriciteitsproducenten, een limiet opgelegd hebben gekregen met betrekking tot hun CO2-emissie. Jepma noemt de eerste fase van het ETS “mislukt”, bewijs haalt hij uit het feit dat de notering voor de emissie van een ton CO2 op het laatst daalde tot nog geen 10 eurocent. “Dan weet je dat er veel te veel rechten zijn uitgedeeld en dus dat van de beoogde extra stimulans van investeringen in energie-efficiëntie niets terecht komt.” “Ik denk dat het onvermijdelijk is dat de overheid in de richting van de eindgebruikers uiteindelijk haar toevlucht zal nemen tot command and control, dus gaat verbieden dat bepaalde producten met hoge emissies hier op de markt komen.

Tussen de verkoper en de koper, de aanbodzijde en de vraagzijde zit voor beide partijen de stem van het geweten. Uiteindelijk zijn we het allemaal zelf, die de chaos creëren. Welke leraar laten we prevaleren? Regeert een politicus als goddeloze dwaas of als rechtvaardige wijze that's the question.
Maatschappelijke vraagstukken worden niet met direct betrokkenen besproken maar ondergebracht in commissies, overlegorganen en externe adviesbureaus (6e macht) waarop burgers geen zicht hebben. In plaats van dat politici met een visie komen wordt de verantwoordelijkheid uitbesteed. De onverbeterlijkheid van de mens waar Hegel naar verwijst is niet nieuw.

Het rapport ‘E i V’ biedt een handvat (methodologie), namelijk de ‘bewustzijnsschil’ om aan een paradigmawisseling, een ommekeer in het denken, de unificatietheorie handen en voeten te geven. Of met andere woorden te laten zien hoe de 'Kwantumshift in het wereldbrein' geleidelijk plaatsvindt. Het is net als met Geest en Lichaam, hemel en aarde, Zo boven, Zo beneden, top down en bottom up, deductief en inductief. Het zijn de twee complementaire kanten van een medaille, het is de psyche (ziel), de schakel tussen geest en lichaam, 'Heer en Slaaf' (Nietzsche) waar het in de Kwantumshift, de Unificatietheorie echt om draait.

De Éne werkelijkheid heeft betrekking op de dynamische wederkerigheid (reciprociteit) tussen 'Geest en Lichaam', Zo binnen, zo buiten en Zo boven, zo beneden, van alles met alles. De schakel tussen 'Geestkunde en Natuurkunde', het zelfbewustzijn, het Reflexief Bewustzijn kan met behulp van de lemniscaat tot uitdrukking worden gebracht.

Het brein dient om zintuigelijke informatie te verwerken en zorgt voor het aansturen van zowel ons lichaam als onze geest. In het brein gaat het niet zozeer om de zenuwcellen (neuronen), maar om de verbindingen ertussen, de synapsen. Een synaps is een verbinding tussen twee neuronen waardoor een impuls kan worden overgedragen. De aardse levenscyclus van het brein laat zien dat op oudere leeftijd de verbindingen teruglopen.

De Duitse versie van de zintuigen geeft een zevenvoudige hoofdindeling. In de Nederlandse versie zijn aan de vijf bekende fysieke zintuigen ook thermoceptie, nociceptie, evenwichtszin en proprioceptie toegevoegd. Rudolf Steiner onderkende zelfs twaalf zintuigen.

De kernkwaliteit Creativethink (verbeeldingskracht, ideatie, zelfgenezend vermogen, lees zelfreinigend vermogen), geestelijke ordening staat tegenover chaos. Creativethink, leren in het kader van de geestelijke wereld, geestelijke gezondheid stelt zich open voor nieuwe ervaringen, voor creativiteit. Er wordt niet op oude patronen, groupthink en conditioneringen voortgeborduurd. Creatieve evolutie brengt de natuurlijke -, de beheers - en de vernietigende kringloop tot uitdrukking. Het darwinistisch evolutionisme is met deze kringloop verbonden. Creativethink maakt het mogelijk de ongeordendheid van een systeem, de entropie te verminderen.

Groupthink houdt in dat politici marionetten van het systeem kunnen worden. Het heeft tot gevolg dat pas wordt opgetreden wanneer het duidelijk misloopt. Het 5D-concept legt de nadruk op feedforward besturing. Het is effectiever te voorkomen dan te genezen. Houden we ons bezig met creëren of nabootsen dat’s the question.

De middelmatigheid regeert. De zesjescultuur in Nederland is een afspiegeling van het regeringsbeleid. Je krijgt het management dat je verdient.
In het kader van Structure follows Strategy, het 'Wat en Hoe' (’Oorzaak en Gevolg’) draait het om de verborgen 5e dimensie, de Axis mundi. ' van Crince Le Roy betrekking.

In het algemeen bestaat er tussen bureaucratie A en bureaucratie B weinig verschil. Je hebt te maken met het fenomeen organisatiecultuur. Oplossingen die in de marktsector van toepassing zijn gelden ook in de publieke sector. Analoge problemen kunnen op analoge wijze worden opgelost.

Het zijn de opportunistische managers die de politieke machtsspelletjes in optima forma beheersen. Zij schikken zich soepel in de nieuwe rol ‘u vraagt wij draaien’ die van hen wordt verwacht. Het heeft puur op het overleven in de materiële wereld het "voor wat hoort wat" betrekking.

Door het ‘u vraagt, wij draaien’ van het cliëntelisme, de twee handen op een buik politieke manipulatieve spelletjes kan van een gesloten systeem worden gesproken waarvoor de tweede wet van de thermo dynamica geldt en waarop dus de entropie van toepassing is. Of met andere woorden in een gesloten systeem blijft de kwantiteit, de totale hoeveelheid energie gelijk, maar de kwaliteit van de totale hoeveelheid energie zal na verloop van tijd lager zijn dan ervoor. Maar gelukkig bestaat er ook negentropie.

Het is de mens die met behulp van zijn brein, de beide hersenhelften, ‘Lichaam en Geest’, ‘Macrokosmos en Microkosmos’, ‘God en Zoon’, 'Hemel en Aarde' met elkaar verbindt.

De echte innovaties vinden op het snijvlak tussen disciplines plaats. De moraal van het verhaal wordt op het snijvlak van individu en collectief manifest. Vijand denken plaatst vaak superieur tegenover inferieur. Je wordt niet superieur door de ander als inferieur te zien.

Een ommekeer in het denken is nodig. Als we de zaken werkelijk willen veranderen dienen we aan het geestelijke kapitaal meer aandacht te besteden. In het 5D-concept zijn metafysica, het bovennatuurlijke en fysica, net als Idealisme en Materialisme de twee complementaire kanten van één medaille. Voor eenwording moeten we ons weer met de kern, de geest verbinden. Dus met de oerbron En-Soph ('Chaos, Gaia en Eros') waar alles uit voortkomt.

Het hart, de ziel is een weerspiegeling van de anima mundi, het universele denkvermogen, de grote wereldziel. Het centrale basisprincipe is mens ken uzelve. Van de zeven chakra's (p. 9) is de vierde het hartchakra. De auteurs van Genesis schreven middels de wijsheid van het hart en niet met de kennis van het verstand. Het evolutionaire denken verklaart de verschijningsvormen, het hoe van het leven, daarentegen het evolutionaire voelen de verschijningsinhoud, het wat. Bij de snaartheorie gaat het om de kennis van het verstand. Het gaat niet om Genesis of Darwin. Het gaat namelijk om beide gezichtspunten, de complementariteit.

Anima mundi betekent 'de ziel van ons klein heelal', de wereldziel en is een equivalent van het Akasha-veld.
In het informatie registrerende en overdragende Akasha-veld van het universum worden de correlaties tussen de micro - en macrokosmos tot stand gebracht. Het 'Hoe en Wat' in de aardse microkosmos staat tegenover het 'Wat en Hoe' in de hemelse macrokosmos.

Eenheid in verscheidenheid een holistische benadering
De meest recente manier om over conditionering te praten in de psychologie komt terug bij wat spirituele mensen al een hele tijd weten: conditionering bepaalt hoe we de wereld zien. Hoe we onze wereld organiseren wordt bepaald door waar we geboren zijn.

Bergson (p. 100), Duur en Tijd (Rechter - en Linker hersenhelft) Het eigenlijke denkproces in de hersenen, bijvoorbeeld het verwerken van indrukken die door zintuigen aangeleverd worden, is een elektrochemisch proces. Aan het einde van de zenuwcellen registreren de synapsen (te vergelijken met een zend- en ontvangststation) elektronische spanning in de cellen zelf en de cellen ernaast. Als deze spanning verandert, doordat er een impuls door een zintuig wordt aangeleverd, sturen de neurotransmitters via de synapsen chemische stoffen. Deze stoffen zorgen ervoor dat bij de onderling verbonden cellen van het hersennetwerk andere chemische stoffen in kunnen stromen, die de elektrische spanning veranderen. Op deze manier vindt er gedachtenoverdracht plaats. De synapsen zorgen voor de contacten, de communicatie tussen neuronen.

Kwantumverstrengeling is een fenomeen uit de kwantummechanica waarbij twee of meer natuurkundige objecten zodanig verbonden zijn, dat het ene object niet meer volledig beschreven kan worden zonder het andere specifiek te noemen - ook al zijn de beide objecten ruimtelijk gescheiden ('non lokaal').
Een foton is een voorbeeld van een kwantum. Een foton is de kleinst mogelijke eenheid van licht. Voor fotonen geldt hetzelfde als voor neutronen, synapsen, gedachten en gevoelens ze verschijnen en verdwijnen. Door de fragmentatie van de wetenschap raken de relaties tussen vakgebieden als biologie, psychologie en filosofie onderbelicht.

De Geheime Leer Deel I, Stanza 1 De nacht van het heelal (p. 73):
Het verschijnen en verdwijnen van het Heelal wordt voorgesteld als een uitademing en inademing van ‘de grote adem’, die eeuwig is en die, omdat hij beweging is, een van de drie aspecten van het Absolute is; de andere twee zijn abstracte Ruimte en duur. Als de ‘grote adem’ wordt geprojecteerd, wordt hij de goddelijke adem genoemd en wordt hij beschouwd als het ademen van de onkenbare godheid – het ene Bestaan – die als het ware een gedachte uitademt die de Kosmos wordt. (Zie Isis Ontsluierd.) Zo verdwijnt ook, als de goddelijke adem weer wordt ingeademd, het Heelal in de schoot van ‘de grote moeder’, die dan slaapt ‘gewikkeld in haar onzichtbare gewaden’.

Uit het in de hobbysfeer uitgevoerde onderzoek naar het verschijnsel organisatiecultuur is als belangrijkste conclusie naar voren gekomen dat het nuttig is om management by trial and error aan te vullen met management by learning. Om het zelfregulerende vermogen van markten te herstellen dient de overheid zich meer op het gelijkheids- en gemeenschapsmodel van A.P. Fiske toe te leggen. De eenzijdige nadruk op het marktmodel, het marktdenken veroorzaakt de problemen.

Een principe dat Adriaan Bekman in de praktijk had ervaren, was dat sociale vraagstukken niet natuurwetenschappelijk, sociologisch, te benaderen zijn. Maar net zo min geesteswetenschappelijk. Echter wel interactief, waarbij de ziel in dialoog treedt. Zonder dat gaat het niet. Deze benadering kent ook een eigen methodologie. Namelijk dat er in het sociale geen waarde is die objectief is. Die moet steeds worden geschapen.

In het kwadrant van Ofman vertegenwoordigt de negatieve as de gemanifesteerde werkelijkheid, de tegenstelling, het verdeeld-zijn op aarde, de identificatie met het afgescheiden bestaan en de positieve as de ongemanifesteerde werkelijkheid, het één-zijn, de complementariteit, de absolute waarheid in de hemel. Het principe van complementariteit dat al door Heraclitus naar voren is gebracht heeft op de ‘eenheid der tegendelen’ ('These + Antithese = Synthese', Trimurti) het overbruggen van tegenstellingen betrekking.

Een transactie brengt in de transactionele analyse het principe van complementariteit tot uitdrukking.

Transactie: Een eenheid van sociale omgang (Aktie - Reactie)
In communicatie : A laat wat zien, horen, voelen = Transactionele Prikkel, B zal dan iets zeggen, doen, etc. = Transactionele Reactie.

TA is de onderzoek methode van deze ene (gehele) transactie ; Ik doe jou iets, en jij doet iets terug', EN de bepaling welk deel van het veelzijdig individu de boventoon voert'. Door middel van TA wordt tevens de informatie gerangschikt die is verkregen door deze transacties te analyseren en te ontleden in woorden die per definitie dezelfde betekenis hebben voor iedereen die die woorden gebruikt. Overeenstemming m.b.t. woorden en/of uitdrukkingen, samen met de overeengekomen betekenis, zijn een key' tot wederzijds begrip en communicatie.

De vraag komt naar voren inhoeverre neigen managers als Kete Kervezee, Heim Meijerink en Sjoerd Slagter richting "voor wat hoort wat" of richting "heb uw naaste lief"?

Zie ook:

Boeken

• Thomas Karlsson, Timo Ketola (Illustrator), Tommie Eriksson (Translator) Qabalah, Qliphoth and Goetic Magic
• Dion Fortune De Kosmische Leer
• Dion Fortune De Mystieke Kabbala Sleutel Tot De Kennis Der Wetten Van Geest, Ziel En Lichaam
• Bruce H. Lipton Spontaneous Evolution Our Positive Future and a Way to Get There From Here
• Amit Goswami Creatieve evolutie Darwinisme en Intelligent Design (Zenboeddhisme)
• Michael Gomes: HPB’s Esoteric Instructions
• David Grossman Uit de tijd vallen een verhaal in stemmen (recensie)
• Philippe Sands Oost-Weststraat Over de oorsprong van genocide en misdrijven tegen de menselijkheid (recensie)
• Joop Pameijer Spiegelbeeld Van God godinnen als symbolen van de ziel
• Lanto De grote omwenteling naar de nieuwe tijd
• Daan Akkerman Akasha (Akas) kroniek
• Akasha (-kroniek of -archief)
• Evi Hanssen TRAAG NAAR DE hEMEL
• TH.C.W. Oudemans Moeder natuur De plaats van de mens in de kosmos (recensie)
• Norman Rush Mating (recensie)
• Karin Amatmoekrim In wat voor land leef ik eigenlijk? (recensie)
• Ineke van Geest Oorlogsnormaal (is op 2 september 2023 gepresenteerd, Interview)
• Tianen Wang, Peter Jonkers & Astrid Vicas Reciprocity A Human Value in a Pluralistic World
• Ange-Marie Hancock Intersectionality An Intellectual History
• Vicente Hao Chin Het proces van zelf-transformatie
• Omraam Mikhaël Aïvanhov De dierenriem, sleutel tot mens en universum
• Toby Ord The Precipice: Existential Risk and the Future of Humanity (recensie)
• Michael Sandel De tirannie van verdienste Over de toekomst van de democratie (Interview, recensie-1, recensie-2, recensie-3)
• Kees van den Bos ELKAAR EERLIJK BEHANDELEN Wantrouwen, polarisatie en complotdenken voor zijn (Interview)
• D.E.H. de Boer, E.H.P. Cordfunke Graven van Holland Middeleeuwse vorsten in woord en beeld (880-1580)
• Marcia Luyten ‘Democratie is niet voor bange mensen’ (Samenvatting)
• Christina von Dreien Ik ben licht en liefde (We Are Peace)
• Duco Hellema en Margriet van Lith Dat hadden we nooit moeten doen: De PvdA en de neoliberale revolutie van de jaren negentig. (recensie-1, recensie-2)
• Ruud Chander Gevangen in een web van zwarte letters (recensie)
• Margriet Sitskoorn Tijd tekort Tijd genoeg Ontrafel je strijd met de tijd en leer om tijd genoeg te hebben (recensie)
• Satya Sarada Kandula Tat Twam Asi
• A.L. Snijders Tat tvam asi
• Martin Bossenbroek De Zanzibardriehoek Een slavernijgeschiedenis, 1860-1900 (Leesfragment, Interview)
• Geert Mak Reizen zonder John Op zoek naar Amerika (recensie-1, recensie-2)
• Geert Mak Hoe God verdween uit Jorwerd Een Nederlands dorp in de twintigste eeuw (recensie-1, recensie-2, recensie-3)
• Lonneke Geerlings De vele levens van ROSEY POOL strijdbaar van Westerbork tot Mississippi (Samenvatting)
• Paul Frissen De integrale staat Kritiek van de samenhang (recensie-1, recensie-2)
• Sander van der Linden Immuun voor nepnieuws Een tegengif voor fake news en complottheorieën (interview)
• Masha Gessen Hoe overleef je een autocratie Donald Trump en de vernietiging van de Amerikaanse democratie
• Machtild Borrmann Over de grens (recensie)
• Trodessa Barton De zin van de doodEen spiegel voor de onzin van het leven (Interview)
• Michel Houellebecq Vernietigen (recensie)
• Robert Menasse Die Erweiterung (recensie, Interview)
• Martin Wolf DE CRISIS VAN HET democratische kapitalisme
• Lilian Marijnissen De winst van eerlijk delen Ons pleidooi voor radicale democratisering
• Lidewij Edelkoort Proud South (Buitenhof 12 december 2022 NPO2)
• Erich Fromm To Have or to Be?
• Erich Fromm The Revolution of Hope, toward a humanized technology
• Henning Genz Nothingness The Science of Empty Space (Perseus, Cambridge, Mass. 1999)
• Georges Sorel Over geweld (recensie)
• René van Stipriaan De zwijger Het leven van Willem van Oranje (recensie)
• Tim de Wit Wankel koninkrijk Hoe ik Groot-Brittannië door Brexit heb zien veranderen (recensie)
• Kurt Leland The Multidimensional Human Practices for Psychic Development and Astral Projection
• Hans Leewens Oosterse wijsheid en westerse renaissance (bewerking van I am all - a cosmic vision of man van Sudhakar S. Dikshit)
• Ervin Laszlo & Kingley L. Dennis De verbinding tussen wetenschap en spiritualiteit deskundigen aan het woord (recensie-1, recensie-2)
• Giovani Rizzuto Mediale levenskunst een interculturele polyloog
• Giovanni Rizzuto De reis van Gilgamesj over dood en eschatologische verbeelding
• Giovanni Rizzuto De neoseksuele revolutie
• Giovanni Rizzuto Hoe verhoudt luxe zich tot levenskunst?
• Giovanni Rizzuto De oerruimte en het kwaad
• Amita Ghosh Te groot om ons voor te stellen
• Thom Hoffman Indië betovering en desillusie (recensie-1, recensie-2)
• Jeroen van der Veer Van A naar B Lessen in leiderschap Lessen in leiderschap (recensie-1, recensie-2)
• Amitav Ghosh Boeken
• Ronan Farrow Oorlog tegen vrede Waarom de veranderende buitenlandpolitiek van Amerika zo gevaarlijk is
• Arthur Schopenhauer The World as Will and Representation
• Arthur Schopenhauer On the Freedom of the Will
• Dirk Draulans Beestenboel 100 verrassende verhalen over een verborgen wereld
• Jonathan Haidt Het rechtvaardigheidsgevoel Waarom wij niet allemaal hetzelfde denken over politiek en moraal (recensie-1, recensie-2, recensie-3)
• Iris Koppe Elena Berichten uit de schuilkelder (Karolien Knols interviewt Iris Koppe de Volkskrant 22 november 2022, p. 18-19)
• Jonathan Franzen Freedom
• Jonathan Franzen Purity (recensie-1, recensie-2, recensie-3, recensie-4)
• Charlotte Lemmens Constantijn en Christiaan Huygens Een gouden erfenis
• Suzanna Jansen De omwenteling of de eeuw van de vrouw (recensie)
• Ayn Rand Atlas Shrugged (De kracht van Atlantis, recensie)
• Giuliano da Empoli De Kremlin fluisteraar
• Jaap Tielbeke We waren gewaarschuwd Over een profetisch milieurapport en wat we er (niet) mee deden (recensie)
• Jaap Tielbeke Een beter milieu begint niet bij jezelf
• Casper Thomas Amerika’s laatste kans Over de toekomst van de democratie in Amerika (recensie)
• Casper Thomas De autoritaire verleiding Over de opmars van de antiliberale wereldorde
• Cody Hochstenbach Uitgewoond Waarom het hoog tijd is voor een nieuwe woonpolitiek
• Mark van Ostaijen Wij zijn ons Een kleine sociologie van grote denkers (Interview, Lezing)
• Andreas Malm Eco-sabotage Hoe blaas ik een pijpleiding op
• Bernhard Schlink Der Vorleser (recensie)
• Janina Ramirez Femina (Interview)
• Paul van Tongeren Doodgewone vrienden Nadenken over vriendschap
• Mieke Koenen Je lied wordt gehoord (recensie)
• Peter Kropotkin Anarchist Communism
  *Amy Admondson De onbevreesde organisatie (Commentaar)
• Zygmunt Bauman Vloeibare tijden - Leven in een eeuw van onzekerheid (recensie-1, recensie-2, recensie-3, recensie-4)
• Olaf Koens Alle Oekraïners die ik ken (en een paar van wie ik alleen maar gehoord heb)
• Jochem Myjer De Gorgels (recensie)
• De Teeven-deal Het rapport van de onderzoekscommissie Oosting
• Bram Mellink en Merijn Oudenampsen Neoliberalisme Een Nederlandse geschiedenis schetsen (recensie)
• Cynthia McLeod Hoe duur was de suiker? (recensie-1, recensie-2, recensie-3)
• Alicja Gescinska De verovering van de vrijheid Van luie mensen, de dingen die voorbijgaan (recensie Dirk Verhofstadt)
• Virginie Maris Het wilde deel van de Wereld Over de natuur in het antropoceen (Samenvatting, recensie)
• Mattias Desmet De psychologie van totalitarisme (recensie)
• Josse de Voogd & René Cuperus Atlas van afgehaakt Nederland over buitenstaanders en gevestigden
• Cees Dekker e.a Omhoog kijken in platland
• Cees Dekker (redactie) Geleerd en gelovig 22 wetenschappers over de God die hen inspireert (recensie-1, recensie-2)
• Chris van der Heijden DAT de nasleep NOOIT MEER van de Tweede Wereldoorlog (recensie)
• Michael Schur Perfect: de handleiding – Het juiste antwoord op elke ethische kwestie (recensie)
• David McRaney Hoe verander je een mening? De praktische wetenschap achter het vormen van overtuigingen en opinies
• Rana Foroohar Big Tech Hoe we onze privacy, vrije markt en democratie in de uitverkoop doen. (recensie)
• Mariken Heitmans Wormmaan (recensie-1, recensie-2)
• Marian Donner De grote weigering (recensie)
• Ascha Mounk Het grote experiment Waarom multiculturele samenlevingen uiteenvallen en hoe ze kunnen standhouden
• Gillian Tett The Silo Effect The Peril of Expertise and the Promise of Breaking Down Barriers. (recensie)
• Bill Browder Achtervolgd door de staatsmaffia het waargebeurde verhaal van Russische witwaspraktijken, louche moordaanslagen en de lange arm van Poetin (interview)
• Tomás Sedlácek De economie van goed en kwaad De zoektocht naar economische zingeving van Gilgamesj tot Wall Street (recensie-1, recensie-2)
• Devon Price Laziness Does Not Exist A Defense of the Exhausted, Exploited, and Overworked (recensie)
• Huub Brouwer Verdienste, toeval, en rechtvaardigheid
• Joris Luyendijk De zeven vinkjes Hoe mannen zoals ik de baas spelen (Sara Berkeljon interviewt Joris Luyendijk de Volkskrant 5 februari 2022)
• Irving Janis Victims of groupthink a psychological study of foreign-policy decisions and fiascoe
• Arnold Toinbee A Study of History
• Maggie_Haberman Confidence Man The Making of Donald Trump and the Breaking of America (recensie)
• Michael Wolf Vuur en woede in het Witte Huis van Trump (recensie, interview met Michael Wolf)
• Michael Drosnin De Bijbelcode (The Bible Code, recensie)
• Ferdinand Grapperhaus Rafels aan de Rechtsstaat beeldvorming en tunnelvisie als hoeders van het recht (recensie-1, recensie-2, recensie-3)
• Berthold Gunster Omdenken (rethinking) kijk-denk-creëer
• Jan van der Putten Botsende supermachten China en Amerika op ramkoers?
• Eliot Higgins Wij zijn Bellingcat Hoe gewone mensen de onderzoeksjournalisten van de toekomst werden
• Sughatrie Jadnanansing Oost-West, Goed-Slecht: Culturele verschillen in emotionele complexiteit
• Helmuth Plessner Die Einheit der Sinne
• Thomas Metzinger De egotunnel hersenonderzoek en de mythe van het zelf
• Herman Wouk Inside, Outside
• Harry van den Bouwhuijsen In de schaduw van God (recensie)
• Pankaj Mishra Tijd van woede - Een geschiedenis van het heden
• Larry Siedentop Inventing the individual: Analytical history of the development of civil society from within (recensie)
• Charles Duhigg Macht der gewoonte (recensie)
• James Wallman Ontspullen - Meer leven met minder recensie-1, recensie-2
• Paul Kalma Makke Schapen Over Volgzame Burgers En Vluchtige Politiek (recensie)
• Jouke de Vries en Paul Bordewijk Rijdende treinen en gegepasseerde stations – Over Screbrenica, de kredietcrisis en andere beleidsfiasco’s.
• Bart Tromp De wetenschap der politiek: verkenningen
• lrving Janis Victims of Groupthink
• J. krishnamurti Een wereld in CRISIS leven in onzekere tijden
• Adriaan Bekman Horizontaal leiderschap Onderzoek naar leiderschap in organisaties
• Adriaan Bekman De mens als bron voor leiderschap
• Adriaan Bekman Kernkwaliteiten van leidinggeven Het horizontale perspectief
• Eric Rassin Waarom ik altijd gelijk heb, Over tunnelvisie
• Pim van Lommel Eindeloos Bewustzijn – Wetenschappelijke visie op bijna-dood ervaringen
• John Consemulder BLAUWDRUK de multidimensionale werkelijkheid van creatie en manifestatie

Externe Links:

• Poltieke duideers (de Volkskrant 16 oktober 2023)
• Chiasme of kruisstelling
• Rokkenkapitalisten (Merijn Oudenampsen De Groene Amsterdammer 31 augustus 2022)
• ‘Het is een visieloze lobby geworden’ (Simon Dequeker en Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 13 april 2022)
• Tijdschrift Par Lanto
• Ecoschuld (Maartje Smits De Groene Amsterdammer 15 maart 2018)
• Virtue (Plato)
• Low-Energy Nuclear Reactions (LENR) Research
• Blavatsky, Rudolf Steiner, and the Perennial Tradition
• Round (Theosophy)
• What is the law of retribution?
• Filognosie: De wetenschap van de zelfverwerkelijking (definities)
• Zelfbeschikkingsrecht
• Empedocles en Pythagoras
• Porphyry’s Life of Pythagoras
• Michael Gomes: A Multitudinous Universe The Blavatsky Lecture at 100
• Edward Abdill The Mystic Path to Inner Peace
• 'De geboorte van Gods zoon in ons' met David Nieuwejaers
• John Algeo Blavatsky en Confucius (Engelse versie)
• Goniometrie en Gnomoniek)
• Philosophy of happiness (Eudaimonia)
• Harmony
• Creatio ex nihilo
• Incubator (bedrijfskunde)
• Wat zijn de deugden van Aristoteles? - 11 tips van Aristoteles om gelukkig te worden
• Levenskunst: Aristoteles over je karakter en de deugden
• Economie - gigantisme (Gigantism, Gedragswiel)
• Bijbelteksten over Gods liefde - God is liefde
• Eudaimonia
• Lebensphilosophie
• Frank Visser KLAAR OM TE WENDEN? Afscheid ex-SER voorzitter Herman Wijffels opgeluisterd door Don Beck en Ervin Laszlo
• Doublethink
• Big History (David_Christian)
• Historical mystery
• Social criticism
• Philosophy of culture
• Amitav Ghosh: The Crisis of Imagination
• Long COVID (Speciale kliniek nodig voor langdurige klachten na corona AD 13 juni 2022)
• Trailer' (promotion)
• Category: Intersectionality
• Intersectionality Theory and Practice
• Hinduism and Theosophy (Hindoeïsme en Theosofie)
• Sankhya Definitie, leerstellingen, filosofie en boeddhisme
• Inclusiviteit en Exclusiviteit (Petrus in het Land 14 augustus 2022 EO NPO2)
• Ecce homo
• Synopsis
• Synopsis Universae Philologiae
• Vergelijkende taalkunde
• Category: Humans
• Tessa van Rumund Stockholmsyndroom & cognitieve dissonantie
• Groupthink (Irving Janis)
• THE GROUPTHINK SYNDROME (William Bouffard)
• Zintuigen Sinn (Wahrnehmung)
• Arnold Fellendans Tunnelvisie
• Arnold Fellendans De 'Dreamcode' als middel tegen hokjesgeest
• Arnold Fellendans Een nieuwe duurzame economie Over paradigma's en andere vormen van hokjesgeest
• Ietje Pauw De kunst van het navelstaren De didactische implicaties van de retorisering van reflectieverslagen op de pabo Een exploratieve studie
• Tom Luken DE (ON)MOGELIJKHEID VAN NIEUW LEREN EN ZELFSTURING
• Tom Luken Gaat leren leren de leerling boven de pet? Over de (on)mogelijkheid van creatief-sociaal leren in het voortgezet onderwijs
• Aleid Truijens Wie niks weet, is ook op internet een sukkel
• Adriaan Bekman Aandacht voor professionele ruimte in het onderwijs Minder geklaag, meer inspiratie! Is dat mogelijk?
• Ton van Rietbergen Universitair onderwijs was vroeger veel slechter dan tegenwoordig (Volkskrant 12-01-2011)
• World-systems theory
• Afscheidsrede Paul van Tongeren: Dankbaarheid als levenshouding (Sid Lukkassen Civis Mundi 6 februari 2016)
• Selbstbildung
• Category: Phenomenology
• Physiological psychology
• Deindividuation
• Scheppingsverhaal (Genesis)
• Sexting
• Geef ons heden ons algoritme (Yuval Noah Harari over Dataïsme Trouw 26 februari 2017)
• Big data (Data-ism)
• De Digitale Kloof wordt dieper Van ongelijkheid in bezit naar ongelijkheid in vaardigheden en gebruik van ICT (Prof. Dr. Jan A.G.M. van Dijk - Universiteit Twente april 2003)
• Geloof en wetenschap sluiten elkaar niet uit
• Praktijk voor lichaamsgerichte psychotherapie
• Gaat u ook uw huis 'ontspullen'? (Monic Slingerland Trouw 27 februari 2016)
• Culturele evolutie (Sociocultural evolution)
• Cultural reproduction
• Transference (Overdracht) & Countertransference
• Sociale ongelijkheid (Social inequality)
• Radha Burnier Creativiteit of conformiteit,
• Communitarisme (Amitai Etzioni)
• Category: Contractarianism Social contract
• Contractarianism
• Belastingparadijs (De OESO-landen zien dit vaak met lede ogen aan.)
• Definitie belastingparadijs (OESO)
• OESO lijsten van belastingparadijzen
• Wet van de remmende voorsprong
• Voortschrijdend inzicht
• Pseudoscience
• Group dynamics (Tuckman's stages of group development)
• Group behaviour
• Outside the box-denken
• Michael Marquardt Action learning and leadership
• Anneke Zwart Action Learning in Leadership Development
• Theo Thijssen
• Biomacht
• Menselijke verbeteringstechnologieën
• Hans Stolp Uittreksels Esoterie
• Rita Schilling Hildegard van Bingen Bazuin van het levende Licht
• De crisis en de kunst van het loslaten………… Beter presteren door slimmer delegeren!
• De crisis en de kunst van het loslaten (2) Hoe kijkt generatie Einstein er naar?
• Rutger Bults Een onderzoek naar de implementatie van competentiegericht leren binnen zelfsturende teams
• Luc Zonnenberg De mimetische theorie en de ontwikkelingen in het onderwijs
• Pieter Hilhorst: Schets van de nieuwe schoolstrijd
• E. Verbiest: Collectief leren in schoolorganisaties
• Wilfred Rubens Van competentiegericht leren naar integrale beroepsvorming
• Oratie: René van Hezewijk digitaal onderwijs bekeken vanuit de evolutionaire psychologie.
• Plato's inleiding tot de schoonbegeerte (en andere publicaties)
• Promotie onderzoek Patrice van de Vorst: mijn te onderzoeken stelling is: Er is een biologische of anatomische grondslag voor het ontstaan van het menselijk bewustzijn en de menselijke moraal. Deze komt voort uit de evolutionaire veranderingen in de geslachtsorganen van de soort Homo.
• Samenvatting Sociale Psychologie
• Gert-Jan Hospers Met minder computers meer kans op Twentse Einsteins
• Moet Netelenbos nog boeten?
• Leraren
• Jacky Tange Bewustzijn in de 21ste eeuw: fragmenten van een inleiding.
• Václav Havel Het wonder van het Zijn: onze mysterieuze onderlinge afhankelijkheid (Antropisch principe)
• Het nieuwe leren

Deze pagina werd sedert 10 jan. 2008 keer bekeken.