8. Religie (Ethiek)

Paulus: En al ware het dat ik de gave der profetie had, en wist al de verborgenheden en al de wetenschap; en al ware het, dat ik al het geloof had, zodat ik bergen verzette, en de liefde niet had, zo ware ik niets.
(Corinthiërs, 13: Statenvertaling)
De liefde is lankmoedig,
de liefde is goedertieren,
zij is niet afgunstig,
de liefde praalt niet,
zij is niet opgeblazen,
zij kwetst niemands gevoel,
zij zoekt zichzelf niet,
zij wordt niet verbitterd,
zij rekent het kwade niet toe.
Zij is niet blijde over ongerechtigheid,
maar zij is blijde met de waarheid.
Alles bedekt zij,
alles gelooft zij,
alles hoopt zij,
alles verdraagt zij
.
(Corinthiërs 13:4-8a)
Gulden regel: Wat gij wilt dat u geschiedt doe dat de ander.
Confucius: Doe nooit anderen aan wat je niet zou willen dat ze jou aan zouden doen. (Isis ontsluierd, deel 2 p. 398, etc.)
Confucius: Alle mensen zijn hetzelfde. Het zijn slechts hun gebruiken die verschillen.
Mattheüs (7:1): Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordt; want met het oordeel, waarmede gij oordeelt, zult gij geoordeeld worden, en met de maat, waarmede gij meet, zal u gemeten worden.
Mattheüs 7:7-12 Alles nu wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hun aldus: want dit is de wet en de profeten.
Mattheüs (22:37): U zult de Here, uw God, liefhebben met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand.
Johannes 1:1-18 Het vlees geworden Woord:
- In den beginne was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God.
- Dit was in den beginne bij God.
- Alle dingen zijn door Hetzelve gemaakt, en zonder Hetzelve is geen ding gemaakt, dat gemaakt is.
- In Hetzelve was het Leven, en het Leven was het Licht der mensen.
- En het Licht schijnt in de duisternis, en de duisternis heeft hetzelve niet begrepen.
Etc.
Arcot Krishnaswami: The right to freedom of thought, conscience and religion is probably the most precious of all human rights.

Archetypen ('Mythos en Theos')

Henri Bergson: Homo sapiens, het enige schepsel dat met rede is begiftigd, is ook het enige wezen dat zijn bestaan aan onredelijke zaken verbindt’
Henri Bergson: De wetenschap van de materie dient dan ook een onderdeel te zijn van de wetenschap van het leven, en niet omgekeerd.
De schepping is geen statisch geordend geheel: het leven is een creatief proces, het werk van een kunstenaar, een doelgericht gebeuren.
Mirra Alfassa: De voorwaarde die vervuld moest worden om de macht over het geld te krijgen was: meester te worden over de sexuele impuls in de mensheid. (Het Goddelijke binnen je bereik Gesprekken met de moeder (1953) p. 150)

Biechten aan de balie In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti (Arthur Eaton De Groene Amsterdammer 20 december 2018 p. 88-91):
Veel mensen kennen het boetesacrament alleen uit films en boeken. De biecht spreekt nog altijd tot de verbeelding. Maar wat is de geschiedenis van het geheimzinnige ritueel? En wie biechten er tegenwoordig nog? ‘Forgive me Father, for I have sinned.
Het boetesacrament is gebaseerd op woorden die Jezus zei tegen zijn Apostelen op de dag van zijn verrijzenis. In de nieuwe bijbelvertaling: ‘“Ik wens jullie vrede! Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit.” Na deze woorden blies hij over [de Apostelen] heen en zei: “Ontvang de heilige Geest. Als jullie iemands zonden vergeven, dan zijn ze vergeven; vergeven jullie ze niet, dan zijn ze niet vergeven.”’ Klare taal. Jezus gaf zijn Apostelen de macht om zondaars te vergeven.
Maar volgens mij moet het altijd consonant zijn met het hart. In het hart weet iedereen wanneer hij iets slechts gedaan heeft. Dat kan een strijd zijn – om voor jezelf te formuleren wat je als zondig beschouwt. Maar iedereen weet het.’
Psychologen beschouwen het naar boven kijken voor vergeving als een restant uit de tijd dat we als kind nog afhankelijk zijn van onze ouders. En in onze seculiere maatschappij wordt een vorm van de biecht voortgezet in de therapeutische praktijk, waarin het uitspreken van conflicterende verlangens tegen een psycholoog of psychiater wordt gezien als louterend (
loutering).
‘Als je je bewust bent van iets wat je verkeerd hebt gedaan, is het goed om daar woorden aan te geven’, meent Pierre Valkering. ‘Een collega zei ooit:
de mens is het grootst als hij knielt. Daar zit het allebei in – zowel het groter als het kleiner zijn. Stel je je dan beneden iemand op? Misschien wel. Je vraagt iets wat alleen een ander kan geven. En als diegene geen vergeving wil of kan geven, dan is dat natuurlijk heel jammer. Je hebt gedaan wat je kon.’

‘Goede leefstijl geeft geen voorrang in de reddingsboot’ (Margreet Vermeulen interviewt Inez de Beaufort Volkskrant 22 augustus 2020 Wetenschap p. 24-25):
Door de coronacrisis staat medische ethiek volop in de belangstelling. Inez de Beaufort verdiepte zich er een loopbaan lang in en buigt zich over vijf medisch-ethische dilemma’s bij haar afscheid als hoogleraar.
Ik ben er – vanuit mijn liberale perspectief – uiteindelijk voor om ouders de mogelijkheid te geven tot
PGD, oftewel pre-implantatie diagnostiek. In een pluralistische samenleving moet je mensen zo veel mogelijk ruimte geven om hun eigen visie en overtuigingen in de praktijk te brengen.’
U bekijkt vraagstukken vanuit een liberaal standpunt, u wil mensen zo veel mogelijk ruimte geven. Is dat niet hetzelfde als: alles moet kunnen?
‘Nee, dat is een misverstand. Je vrijheid wordt uiteraard beperkt door de rechten en belangen van andere mensen. Daarom heb ik zo’n moeite met de antivaxxers. Verplicht vaccineren gaat me net te ver, maar ergens moeten we kinderen toch beschermen. Als de vaccinatiegraad te ver daalt, brengt dat risico’s met zich mee voor andere kinderen. Een andere grens is dat je niet zomaar elke behandeling kunt opeisen. Als individu niet en als familie niet. Het is niet duidelijk waar de grenzen liggen, maar de zorg is begrensd.
Waar ik de laatste jaren steeds meer last van heb, is dat hier en in andere westerse rijke landen steeds meer mogelijk is, terwijl er zoveel landen zijn waar ouders niet eens een behandeling voor hun kind kunnen betalen die eenmalig 1 dollar kost. Ik heb geen oplossing. Het is misschien naïef te denken dat die er is. Maar daar kan ik wel wakker van liggen.’

Geven en nemen (Alfred Schaffer De Groene Amsterdammer 20 december 2018 p. 129):
De structuur van de taal en de open vorm maken dat deze lange tot zeer lange gedichten over Jezus kunnen gaan, over engelen, over ritueel slachten of over politiek, zelfs Amerikaanse politiek, zoals in Toespraak, toespraak, waarin Wijnberg niet alleen refereert aan de Slag bij Gettysburg, maar ook aan het protest van de knielende NFL-quarterback Colin Kaepernick.
Om mee te geven aan een engel gaat ook over vooroordelen, schuld, kolonialisme, slavernij en ras. In dat licht moet ik het n-woord lezen, dat hier een paar keer terugkeert – dat weet ik. Het is een woord dat dichters als Frank Martinus Arion, Radna Fabias en Michael Tedja ook gebruiken in hun werk. Is dit andere koek? Kon het echt niet zónder dat woord? Natuurlijk denkt Wijnberg hierover na, en in het slotgedicht van deze belangrijke en uitdagende bundel komt, door middel van thema’s als toe-eigening, stereotypering, het sinterklaasfeest, juist deze kritiek aan bod, en opnieuw ben ik in gesprek met de poëzie. Het ongemak is niet weg, maar zo’n oprechte verdieping en intellectuele verkenning van maatschappelijke zaken zie je zelden in de Nederlandse poëzie:
Als jij voor wit kan doorgaan kan iedereen voor wit doorgaan, maar hoe heb je dat gedaan, hoe is het mogelijk zo wit als jij te zijn?

Ken je mij (Jacobine op zondag 23 december 2018 NPO2):
'Een cadeau aan mijn vader', zo bestempelt zangeres Trijntje Oosterhuis het concert dat zij 9 november gaf in een stampvol Koninklijk Theater Carré. Jacobine Geel praat met de onlangs 85 geworden lieddichter Huub Oosterhuis en zijn dochter Trijntje. Voor Huub was het een intense beleving om in Carré omringd door familie, vrienden en 'fans' door zijn dochter in het zonnetje te worden gezet. 'Ik heb de liederen die vaak door koren worden gezongen op een pure en indringende manier opnieuw gehoord.'

Verscheidenheid en Eenheid in de creatieve evolutie, het durée van Henri Bergson staat tegenover de drie principes van Darwins biologisch algoritme. Volgens Darwin spelen er binnen het evolutionaire mechanisme drie principes, te weten variatie, selectie en reproductie een rol. De drie principes van Darwins biologisch algoritme hebben in het rapport 'E i V' op verscheidenheid, natuurlijke selectie en analogie (repeterende patronen) betrekking. In essentie draait het om de analyse van ons Mens-, Wereld- en Godsbeeld. De oplossing die de esoterie voor het theodicee vraagstuk aanreikt is dat de evolutie van het GODSBEGRIP gelijke tred houdt met de verstandelijke ontwikkeling van de mens zelf.

Algemeen Dagblad Magazine 4 oktober 2018 God redt (Sandra Donker interviewt Beatrice de Graaf Algemeen Dagblad Magazine 6 oktober 2018 p. 8-13):
Diep in haar hart verlangt terreurexpert Beatrice de Graaf (42) naar groots en meeslepend. Maar haar geloofsovertuiging houdt haar nederig. ‘IJdelheid is een grote zonde.
Het kwaad is weer volop aanwezig in de samenleving, is haar stelling. ,,Dat zeg ik niet omdat ik gelovig ben, dat zeggen de cijfers.’’ Ze heeft grafieken paraat waaruit blijkt dat na 11 september 2001 wereldwijd woorden als ‘duivel’ en ‘demonen’ veel vaker opduiken. Waar mensen het Kwaad vroeger bezwoeren met religie, zo luidt haar betoog, wordt het nu, zonder God, rechtstreeks geprojecteerd op bepaalde groepen; op tbs’ers, moslims, pedofielen.
In welke zin?
,,
Dan zou ik me door mijn innerlijke demonen laten leiden.’’
Wat zijn je innerlijke demonen dan?
,,Ambitie, eerzucht, diepe frustratie...’’
Waarom noem je dat demonen?
Lichte zucht, zoekende blik: ,,
Ik denk dat de mens is geschapen om er te zijn voor zijn naasten. Ik denk dat dat je plícht is: voor jezelf én je naasten je beste zelf te zijn. Meer dan vroeger probeer ik nu anderen tot hun doel te laten komen. Toen ik hoogleraar werd in 2012, dacht ik: dit is mij gegund, nu ga ik mensen helpen. Als je voor blinde ambitie gaat... Kijk naar grote kunstenaars, schrijvers, wat een verschrikkelijke rotmensen dat waren. Goethe, wat een akelig portret was dat! En toch is het grootse literatuur.’’

Het inzicht van Beatrice de Graaf is niet nieuw, zij bevestigt namelijk het inzicht dat al eerder door H.P. Blavatsky in het boek The first step towards the Temple of Truth (p. 7) naar voren is gebracht, namelijk:
With the Pythagoreans... humility was no virtue, though in modern times it is considered to be the greatest of the virtues. With Aristotle likewise it is no virtue: for in his Nicomachean Ethics he says that
... all humble men are flatterers and all flatterers are humble.
The
Ten Pythagorean Virtues are identical with those prescribed by Manu, and the Buddhist Paramita's of Perfection.

Plato verdeelde de werkelijkheid in twee zijnssferen, materie en geest met als schakel de ziel. Het Antahkarana, nous legt de imaginaire verbinding tussen epithumia en thumos. Het zelfbewustzijn, dat meta-leren mogelijk maakt, kan als een recursiefproces worden opgevat. Het pentagram staat symbool voor zelfgelijkvormigheid, recursie.

DE NIEUWE TIEN GEBODEN - Gedragsregels voor de moderne tijd
Door Thomas A Moore (2014), National Lodge USA. Aangepast en uitgebreid naar De Zeven Hemelse Deugden & Zeven Dodelijke Zonden van Paus Gregorius I (540-604), die op zijn beurt geïnspireerd was door de Psychomachia (De Strijd der Zielen) van Aurelius Clemens Prudentius (348-405).

DEUGDENParamita’sUITLEGZONDEN
1. WAARDIGHEID (KUISHEID)Jnanagezond moreel gedrag; zuiverheid van gedachten en motivatie;DWANGMATIGE BEGEERTE
  de aandacht gericht op zelfverbetering door ontwikkeling, zelfbewustzijn; zelftransformatie;(WELLUST)
  eerbaarheid en eerlijkheid in relaties; geoorloofde, passende seks, geen strikte onthouding; vermijden van
  afeiding van het doel, want wellust betekent de focus op zelfverbetering en ontwikkeling kwijtraken.
2. MATIGHEIDSilazelfcontrole; matigheid in alles; soberheid; niet meer verlangenGULZIGHEID
  dan je werkelijk nodig hebt; gulzigheid is excessief genot, kieskeurigheid,
  overvloedige of dure eisen, teveel eten, boulimie, anorexia.
3. NAASTENLIEFDEDanaverstandige en gepaste vrijgevigheid; adeldom, noblesse, in gedachten en daden;HEBZUCHT
(ALTRUÏSME) hulp aan armen en aan hen die misbruikt worden en niet in staat zijn zichzelf te helpen.
4. VLIJTViryavurige ijver; voorzichtigheid; duidelijke ethiek in het werk; juisteLUIHEID
  tijdsbesteding; luiheid, slordigheid of achteloze activiteit vermijden.
5. GEDULDKsantiverdraagzaamheid; uithoudingsvermogen door matiging; vreedzameTOORN, WOEDE
  confictoplossing; barmhartigheid; vergevingsgezindheid; niet de eigen tekortkomingen
  projecteren op anderen; vrede vinden in jezelf; zelfverantwoordelijkheid voor de
  eigen geestesgesteldheid en maatschappelijke positie
6. VRIENDELIJKHEID (GELUK)Balamededogen; vriendschap; medeleven zonder vooroordeel; innerlijke vredeAFGUNST
  en tevredenheid; afgunst was oorspronkelijk droefenis of wanhoop, want deze gemoedstoestandenJALOEZIE
  worden gezien als de oorsprong van afgunst.(DROEFENIS WANHOOP)
7. NEDERIGHEIDDhyanabescheidenheid; onbaatzuchtigheid; respect en vertrouwen bieden waarTROTS
  dat nodig is; niet het eigen zelf of de eigen prestaties ophemelen. Trots werd als de grootste
  zonde beschouwd omdat zij de betrokkene verblindt om de andere zonden te zien en omdat
  het de eigen belangrijkheid opblaast.
8. GERECHTIGHEIDUpayaeerlijkheid; rechtvaardigheid; betrouwbaarheid; billijkheid;CORRUPTIE
  onpartijdigheid; een speciale boodschap voor bestuurlijke overheden.
9. ZUIVERHEIDPrajnazuiverheid en hygiëne, voor zover de uiterlijke omstandighedenVERVUILING
GEZONDHEID dit mogelijk maken, van zichzelf, de omgeving en de woonplaats; andermans ruimteONHYGIËNISCHE,
INNERLIJKE ZUIVERHEID niet bevuilen; net en proper zijn, ordentelijk en gezond leven en eten; gifstoffen,ONGEZONDE
  slechte chemicaliën en verontreinigende stoffen vermijden in voedsel en in de persoonlijke omgeving.OMSTANDIGHEDEN
10. VERBONDENHEIDPranidhanamilieubewustzijn; behoud van grondstoffen door hergebruik, recycling;DESTRUCTIEF HANDELEN
MET DE AARDE weerstand bieden tegen moedwillig doden van dieren; vriendelijkheid tegenoverACHTELOOSHEID
MENSELIJKHEID de wezens op aarde; weerstand bieden tegen moedwillige, gevoellozeWREEDHEID
HEILZAAM HANDELEN of verspillende verwoesting of vervuiling van het milieu.

H.P. Blavatsky De Sleutel tot de Theosofie
Hoofdstuk Over naastenliefde (p. 231):
B: Maar al die literatuur, waarvan u de verspreiding zo belangrijk vindt, lijkt mij toch niet van zoveel praktisch nut om de mensheid te helpen. Dat is geen
praktische naastenliefde.
Th: Wij denken daar anders over. Wij vinden dat een goed boek, dat de mensen stof tot nadenken geeft, dat hun denken versterkt en verheldert en hen in staat stelt waarheden te vatten die zij vaag aanvoelden, maar niet konden formuleren — wij vinden dat een dergelijk boek wel degelijk veel goeds doet. Aan wat u
praktische daden van naastenliefde noemt voor het lichamelijk welzijn van onze medemensen, doen we het weinige wat we kunnen; maar, zoals ik u al heb gezegd, de meesten van ons zijn arm en de Society zelf heeft niet eens geld om een staf medewerkers te betalen. Wij allen die ervoor zwoegen, geven onze arbeid gratis en in de meeste gevallen ook nog geld: De weinigen die de middelen hebben om zogenaamd liefdadigheidswerk te doen, volgen de boeddhistische voorschriften en doen hun werk zelf, laten dit niet door een ander doen, of in het openbaar, door in te schrijven op liefdadigheidsfondsen.

Tim Boyd Wijs geworden (Theosofia maart 2015):
In Sanskriet is prajna de term voor wijsheid. Hetzelfde woord wordt in het boeddhisme gebruikt voor één van de zes
paramita’s (deugden of perfecties). De gebruikelijke praktijk is dat ieder van de paramita’s wordt gezien als een tegengif tegen sommige van onze beperkingen. Zo is de paramita van vrijgevigheid een tegengif tegen een bekrompen of benauwde geestesgesteldheid; geduld is een tegengif tegen woede; meditatie is een tegengif tegen een gebrek aan concentratie. Er wordt gezegd dat wijsheid het tegengif is tegen alles, omdat zij de fundamentele oorzaak van onwetendheid aanpakt – verkeerde kennis. Simpel gezegd, we zijn wijs als we de dingen zien zoals ze zijn. Wijsheid kan het gewaarworden van werkelijkheid worden genoemd. De Stem van de Stilte zegt dat de sleutel tot prajna van de mens een god maakt.

Een geest van bevrijding (Roel Janssen De Groene Amsterdammer 19 april 2018 p. 28-31):
In 1968 bestormde een progressieve generatie het wereldtoneel en bracht grensverleggende doorbraken teweeg. Wat is er over van het revolutionair elan?
Daniel Cohn-Bendit, de leider van het Franse studentenprotest in 1968, zei vorig jaar in een interview: ‘De bevrijdende dynamiek van ’68 werd gevoed door hoop en tegenstellingen, en eindigde met een knal van het hoofd tegen de muren. Op dit moment is sprake van een omgekeerde beweging. Een conservatieve teruggang in antwoord op de jaren zestig… De evolutie van samenlevingen is als het getij: het wordt vloed en het wordt eb. We moeten ons inzetten om de schade te beperken, maar uiteindelijk kan niemand daar iets aan doen.’ (The New European, januari 2017)
Misschien is het tij weer aan het keren, of heeft het zich nooit echt teruggetrokken.
Vrouwen vormen tegenwoordig de meerderheid van de studenten aan de universiteiten en in een scala aan professionele beroepen hebben jonge vrouwen de overhand.

'Speuren naar buitenaards leven is zinloos' (Uri Lavy Volkskrant 23 april 2018 p. 19):
In het stuk 'Satelliet Tess gaat op zoek naar zusjes van de aarde' () wordt gesteld dat 'de speurtocht naar buitenaards leven een van de grote vragen van de wetenschap' is.
Ervan uitgaande dat het aantal sterren en planeten in het heelal naar oneindigheid neigt, is het zuiver statistisch duidelijk dat ook het aantal planeten waar leven mogelijk is, en waar zelfs intelligent leven bestaat, eveneens naar oneindigheid zal neigen. Maar even duidelijk is dat de mensheid absoluut niets aan het identificeren van zo'n planeet kan hebben - zeker niet zolang we niet met ten minste de snelheid van het licht kunnen reizen. En dan nog, bij aankomst kan blijken dat de moederster intussen allang uitgedoofd is.
Zijn er niet meer dan genoeg ernstige, en oplosbare, problemen op de Aarde?

Filosofen van het Antropoceen (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 1 maart 2018 p. 60-61):
Het Antropoceen is een tijdperk dat schreeuwt om een filosofisch diepteonderzoek naar onze verstoorde omgang met de aarde. Laat dat maar aan Bruno Latour en Timothy Morton over.
Tesla-baas Elon Musk is vastberaden om binnen tien jaar een kolonie te stichten op Mars. Deels omdat hij een avontuurlijk ingestelde ondernemer is met te veel geld, deels omdat hij gelooft dat het de enige manier is om de mensheid voor uitsterven te behoeden. Milieuactivisten mogen dan scanderen dat er geen Planeet B bestaat, Musk is daar nog niet zo zeker van. Het enige wat we nodig hebben om ons te vestigen op de Rode Planeet, gelooft hij, is een beetje durf en innovatieve technologie.
Wie Oog in oog met Gaia van Bruno Latour leest, begrijpt hoe absurd de plannen van de Silicon Valley-magnaat zijn. Dit is geen gezonde bravoure, dit neigt naar waanzin. Op Mars bestaat de atmosfeer voor meer dan 95 procent uit koolstofdioxide, schommelt de temperatuur tussen de 20 en de min 140 graden Celsius, en zouden astronauten constant beschermd moeten worden tegen levensgevaarlijke kosmische straling. Terwijl op aarde alle parameters precíes goed staan afgesteld om leven tot bloei te laten komen. Het is oneindig veel makkelijker om onze huidige thuisbasis leefbaar te houden dan om zo’n onherbergzame planeet bewoonbaar te maken. Al is ook dat eerste geen eenvoudige opgave meer, weet Latour. Wat we meemaken is niet zomaar een ‘ecologische crisis’, maar een onomkeerbare ‘mutatie naar een andere wereld’ met een ‘Nieuw Klimaatregime’. We treden binnen in het ‘Antropoceen’, het nieuwe tijdvak dat schreeuwt om een herbezinning op onze verstoorde verhouding met de planeet.

Marsman (reportage over Joris van Casteren door John Schoorl Volkskrant 2 september 2016 katern Vonk p. 14-16):
Schrijver Joris van Casteren reisde drie jaar de wereld rond om alles te weten te komen over de menselijke obsessie voor Mars. Het boek dat hij erover schreef leert ons opvallend veel over de hoogmoed van aardbewoners.
Werkelijkheid als jachtgebied
Wat een onzin, dacht Joris, en met hem astrolegenden als Wubbo Ockels en André Kuipers. Maar hoe kan het dan dat de directeur van innovatieorganisatie TNO het initiatief steunde, en met hem Gerard 't Hooft, Nobelprijswinnaar in de natuurkunde? Het zou natuurlijk wel mind-blowing zijn, als het zou gaan lukken; wat wist hij er eigenlijk van?
En Mars? Mars weet van niks. De planeet is op weg naar conjunctie. Mars heeft zijn tweejaarlijkse cyclus naar de zon ingezet, en neemt afstand van de Aarde.
Van Casteren hoeft de Astromaster 70 er maar bij te halen om te zien dat de roestbruine stip langzaam verdwijnt. Bij het afronden van zijn boek was-ie in volle glorie te zien. En nu Mensen op Mars er is, is de planeet als een hartslag die steeds zwakker wordt. Geheel toevallig allemaal, overigens.

Verslaafd aan het algoritme (VPRO Tegenlicht 22 april 2018 NPO2):
Bedrijven, en in toenemende mate ook overheden, zetten algoritmes in om bureaucratische processen te automatiseren. Deze algoritmes, sets van instructies en regels die gevoed worden door big data, bepalen ongemerkt meer en meer ons leven. Zo bepaalt het algoritme van Facebook welke (politieke) advertenties we te zien krijgen en zien grote groepen werknemers in de on-demand-economie zelfs nooit meer een baas. Zij worden van sollicitatieprocedure tot ontslagaanvraag aangestuurd door een algoritme. Waar moeten ze klagen als er iets niet loopt zoals het hoort?
Ook in de rechtspraak zijn algoritmes in opkomst. Zo moest een Amerikaanse gevangene langer vast zitten dan vergelijkbare gevangenen omdat het algoritme, dat een risicoscore vaststelt, hem een onverklaarbaar hoge uitkomst gaf. En anders dan de beslissingen die een rechter maakt, blijkt het zo goed als onmogelijk om de beoordeling van een algoritme aan te vechten. Onlangs bleek het Britse bedrijf Cambridge Analytica aan de hand van grote hoeveelheden Facebookdata modellen te hebben ontwikkeld, waarmee het stemgedrag van kiezers kon worden beïnvloed. Deze psychographics laten zien dat algoritmes niet alleen individuele levens kunnen sturen maar ook de democratie.
Onder wiskundigen en programmeurs begint het besef te ontstaan dat de algoritmes die onder al deze geautomatiseerde beslissingssystemen liggen, niet neutraal zijn en mogelijk fouten bevatten. Want de slimme code mag dan weliswaar sneller kunnen beslissen dan mensen, de uitkomsten zijn niet alleen soms gebrekkig, maar soms ronduit gevaarlijk. Moeten we ons wel blind laten leiden door de beslissingen van het algoritme?

Voetnoot Kosovo of Er is net zo min één islam als er één christendom is (Arnon Grunberg Volkskrant 26 mei 2016):
Carlotta Gall schreef in The New York Times een boeiend artikel over IS in Kosovo, over de vraag waarom percentueel gezien geen enkel ander Europees land zo veel IS-strijders levert als Kosovo.
Eind jaren negentig werd Kosovo na interventie door het Westen onafhankelijk van Servië, Joegoslavië bestond al niet meer. De moslims in Kovoso praktiseerden het liberale hanafisme. Met geld uit Saoedi-Arabië en andere Golfstaten rukte het radicale wahabisme op in Kovoso. Niet alleen daar. Een paar jaar geleden werd me in Sarajevo verteld hoe buitenlands geld, Turkije werd genoemd, de liberale islam ondermijnde.
Galls artikel maakt duidelijk hoe onzinnig en naïef het is over de islam te spreken; er is net zo min één islam als er één christendom is.
Wel is het op zijn zachtst gezegd ironisch dat de grote bondgenoot van het Westen, Saoedi-Arabië, de meest onverzoenlijke en antiwesterse islam over de wereld verspreidt.

Niet God, maar Nederland verdient ons medelijden of Wie niet in God gelooft, verdient ons medelijden (Anton de Wit Volkskrant 18 maart 2016 p. 20):
Het christendom is altijd weer vitaler dan je denkt, maar wie niet meer in God gelooft, valt te beklagen.
Zelf verveel ik mij echter geen moment. In onze drukke, schreeuwlelijke moderne wereld zijn mijn wekelijkse bezoekjes aan Grootmoeder een verademing - ik leef er steeds weer van op.
Dus nee, eigenlijk heb ik helemaal geen medelijden met God de Grootmoeder.
Ik heb veel meer medelijden met Haar zelfgenoegzame kinderen en kleinkinderen. Wat sneu is het toch voor zo'n briefschrijver, die niet verder komt dan de fantasieloze boutade dat hij 'Darwins evolutieleer een uitstekend alternatief voor het christelijk scheppingsverhaal' vindt. Dat is hetzelfde als zeggen dat je niet naar muziek hoeft te luisteren, omdat je genoeg hebt aan de natuurkunde, die immers toch alle klanken kan verklaren.
Zorgelijk voor Nederland
Natuurlijk zijn de bevindingen van God in Nederland zorgwekkend, natuurlijk is het zorgelijk te moeten constateren dat Nederland niet langer een christelijke natie is. Maar mijn zorgen gaan niet uit naar het christendom. Dat is door zijn lange geschiedenis heen telkens weer veerkrachtiger en vitaler gebleken dan menigeen dacht, en bovendien groeit en bloeit het elders ter wereld als een jonge bloem.
Nee, ik vind de conclusies van het rapport vooral zorgelijk voor Nederland. Wie niet langer in God gelooft, ook dat leert de geschiedenis steeds opnieuw, gaat in de gekste dingen geloven; in allerhande zweefgoeroes, popsterren of populisten, in geld of macht of mode, of de Blijde Boodschap van de Vergoddelijkte Wetenschap. Vaak ook in een eigengereid mengelmoesje van dat alles, in een verstikkende warboel van modieuze wanen en ijdelheden.

Ideologische wetenschap (Elma Drayer Volkskrant 11 oktober 2018 p. 25):
Onlangs – de Volkskrant schreef er vorige week over – kwam uit dat drie Amerikaanse wetenschappers hun collega’s lelijk hebben bedot. James Lindsay, Helen Pluckrose en Peter Boghossian verzamelden nepdata, en schreven daarover nepartikelen. Onder nepnamen, dat spreekt.
Inderdaad. Sowieso kan het volgens mij geen kwaad om weer eens te wijzen op het gevaar van ideologisch geïnspireerde wetenschap. Voor je het weet, nietwaar, laat je je leiden door de werkelijkheid zoals jij die wenst. Niet door de werkelijkheid zoals zij is. Wie wordt daar wijzer van?
Hetzelfde geldt trouwens voor de ideologisch geïnspireerde vleugels in mijn eigen vak. Zie de al heel oude links-activistische journalistiek, die blind de kant der verdrukten kiest. Zie de campagnejournalistiek ter rechterzijde, die precies het omgekeerde doet. Zie vooral ook de opmars van de zogeheten ‘constructieve journalistiek’, die het als haar hoge taak ziet om ons te vertellen hoe de samenleving wél in elkaar moet zitten.
Maar objectiviteit, hoor je dan steevast tegenwerpen, bestaat toch niet? Dat klopt. Maar het is ermee als met de wereldvrede: dat we die nimmer zullen bereiken ontslaat ons niet van de plicht om er gedurig naar te streven.
Elke journalist met een andere agenda bezondigt zich aan propaganda. Elke wetenschapper ook.

Het tolerante Nederland of Meer geloof in onze politieke instituties zou ons allen sieren (Elma Drayer Volkskrant 25 november 2016 p. 25):
Historici Bart van der Boom en Bas Kromhout betoogden woensdag op deze pagina's dat de media en de politiek 'te voorzichtig' reageren op het verkiezingsprogramma van de Partij voor de Vrijheid. Toen in augustus vorig jaar bleek dat de PVV alle moskeeën en islamitische scholen wil sluiten, hadden zij vanuit de samenleving een eensgezind 'Dit nooit!' willen horen, 'maar tot nu toe blijft het stil'.
Dan het beeld dat Van der Boom en Kromhout schetsen van Nederland in de bezettingsjaren. Toevallig las ik net Lenteloos voorjaar, eerste deel van het pas verschenen oorlogsdagboek van Hanny Michaelis, dichteres, ex-vrouw van Gerard Reve en van Joodse komaf. (Doe dat vooral ook, het zal u niet berouwen.) Onder veel meer beschrijft ze daarin de gevolgen van de talrijke anti-Joodse verordeningen. Wat mij trof, was de gelatenheid waarmee zij en haar ouders die aanvankelijk ondergingen. Wat me nog meer trof, was de lauwheid waarmee niet-Joodse Nederlanders die lieten passeren.
Klein voorbeeld uit vele: een staking op haar gymnasium vanwege het gedwongen vertrek van de Joodse leraren in november 1940 draait uit op een mislukking. Hoewel volgens Michaelis 'plusminus 99 procent van de leerlingen' en bijna alle leraren tegen de ontslagen zijn, doen uiteindelijk maar zo'n veertig leerlingen mee.
De al even brave rector bestraft de stakers met een week schorsing.
In 2002 liet Michaelis in het prachtige boekje Verst verleden optekenen: 'Over de anti-joodse maatregelen maakten de meeste Nederlanders zich niet druk. Antisemitisme was in Nederland vanouds geen ongewoon verschijnsel, maar het nam nooit verontrustende vormen aan. Toen de deportaties begonnen, werden er wel krokodilletranen geweend, maar op een kleine minderheid na probeerde niemand er iets tegen te ondernemen.'
Natuurlijk mag je dit Nederland best typeren als 'bij uitstek een tolerante natie'. Maar erg overtuigend is het niet.

Dekselse ventjes of De geur van heiligheid bij de Correspondent (Elma Drayer Volkskrant 13 mei 2016 p. 22):
Het hoge woord moet er maar eens uit. Mij is het een raadsel waarom rond het virtuele orgaan De Correspondent zo'n geur van heiligheid hangt. Zeker, het initiatief was ook mij destijds heel sympathiek. In dit barre tijdperk een vernieuwend journalistiek platform beginnen - ik kon niet wachten. Dus meldde ik me in september 2013 onmiddellijk aan als betalend 'lid'.
De redactie, begrijp ik, vindt het heel erg dat nieuws 'pathologisch pessimistisch' is. Zelf wil ze derhalve niet alleen dit tranendal beschrijven, maar ons ook vertellen hoe we eruit kunnen klimmen. Of, zoals adjunct-hoofdredacteur Karel Smouter het recentelijk formuleerde: 'Constructieve verhalen willen (...) mensen perspectieven aanreiken om te streven naar verandering.'
Het lijkt me, met alle respect, een pijnlijke misvatting. In een open samenleving als de onze stemt het dagelijks nieuws per definitie zelden vrolijk. Hoe vrijer een samenleving, nietwaar, des te meer we horen over wat er zoal misgaat. Wie geen somber nieuws wil lezen, kan zich beter spoorslags vestigen in een reëel bestaande heilstaat.
Want zo nuffig als het platform de commercie weert, zo gretig accepteert het subsidies uit allerlei fondsen.
Is daar wat op tegen? Welnee. Alleen wekt de keuze soms wel enige verbazing. Zo sleepte de redactie vorig jaar november 150.000 euro binnen uit een fonds dat is opgezet door het European Journalism Centre, toegekend voor een 'online crash course' over de 'duurzame ontwikkelingsdoelen' van de Verenigde Naties. Weetje van de betreffende website: dit fonds wordt op zijn beurt financieel ondersteund door de schatrijke Melinda & Bill Gates Foundation.
Dus geld aannemen dat iemand verdiende met een commercieel bedrijf is iets heel anders dan een advertentie plaatsen van een commercieel bedrijf? Het zal wel heel constructieve logica zijn. Maar ik begrijp er niks van.

Hij blijft heus nog wel even of De metamorfose van God in Nederland (Elma Drayer Volkskrant 18 maart 2016 p. 22):
'God verdwijnt uit Nederland' las ik deze week. Die robuuste conclusie trok de krant uit de jongste editie van het tienjaarlijkse KRO-onderzoek God in Nederland - en beslist niet als enige. Ook elders varieerden koppenmakers naar hartelust op de beroemde
boektitel van Geert Mak.
Trouwens, christenjongeren lijken daarin sprekend op hun islamitische leeftijdsgenoten. Twee jaar eerder constateerde het SCP al dat moslimjongeren weinig gevoelig zijn voor
secularisatie. Integendeel. De 'identificatie met het geloof'''' is ook onder de tweede generatie 'onverminderd hoog'. En: 'Het is niet te verwachten dat de islam zijn belangrijke rol als deel van de identiteit van Turkse en Marokkaanse moslims in de nabije toekomst zal verliezen.'
Juist ja. Enerzijds blijft dus het percentage landgenoten dat het eigen spirituele universum in elkaar knutselt torenhoog. Anderzijds zijn jonge moslims én jonge christenen aan het vervromen.
Het klopt zonder meer dat de God van Nederland in vijftig jaar ingrijpend van gedaante veranderde. Maar wie meent dat Hij voorgoed uit deze contreien zal verdwijnen, is ziende blind en horende doof.

'Ethiek is blinde vlek in bedrijfsleven' (Niek Hoogervorst Volkskrant 22 februari 2016 p. 21):
Een onethische beslissing wordt intern zelden afgestraft als deze een bedrijf winst oplevert, blijkt uit onderzoek.
Het bedrijfsleven heeft geen ethisch besef. Dat is nogal wat.
'Dat gaat vooral om sectoren waarin veel concurrentie is. De mensen zijn niet per definitie immoreel; het systeem waarin ze werken houdt geen rekening met moraliteit. Managers willen niemand kwaad doen maar zijn vooral gefocust op hoe ze het meest kunnen verdienen. Ze zijn zich er vaak niet bewust van wanneer een ethische grens wordt overschreden.'
Wat zegt uw onderzoek over het Nederlandse bedrijfsleven?
'Je kunt je afvragen of marktwerking altijd verstandig is in de zorg, het onderwijs en de sociale woningbouw. Aanhangers van het traditionele marktdenken verwachten dat een open markt zichzelf reguleert. Dat is niet zonder meer waar. In de praktijk zien we continu uitwassen van bedrijven die valsspelen.'
Heeft u een oplossing?
'Je hoopt natuurlijk dat de consument wegloopt bij bedrijven die onethische beslissingen nemen. Maar in de praktijk valt dat zelfreinigende vermogen van de markt vies tegen.
Dus strenge regulering met controles en boetes zijn een oplossing, ook al is dat een cynische oplossing. Je houdt het economisch denken in stand. Als de boete laag is, wordt die meegewogen als kostenpost. De beste oplossing is een mentaliteitsverandering stimuleren in alle managementlagen.'

Groups such as the Martinist Order founded by Papus in 1891, followed the theosophical current closely linked to the Judeo-Christian-Islamic tradition and Western esotericism. Theosophers outside of the initiate societies included people such as Vladimir Solovyov (1853–1900), whose views have been described as follows: "although empiricism and rationalism rest on false principles, their respective objective contents, external experience, qua the foundation of natural science, and logical thought, qua the foundation of pure philosophy, are to be synthesized or encompassed along with mystical knowledge in 'integral knowledge,' what Solovyov terms 'theosophy.'"[25]

Het 5Ddenkraam leert dat er van evidence-based practice dus van wetenschappelijke falsificeerbaarheid, het 'zelf-verifiërende geloven' van William James sprake is.

Mathieu Weggeman Graag wat minder arrogantie in het debat over God (Volkskrant 8 januari 2015 p. 30):
Onze verstandelijke vermogens zijn wellicht te beperkt om een betrouwbaar en valide antwoord op de vraag naar het bestaan van God te kunnen geven.
Ook de filosoof William James (1842-1910) komt tot de bevinding dat geloven in iets met een perspectief uiteindelijk voordelen biedt. Zijn pragmatische opvatting is dat het zinvol is te geloven in hypothesen, mogelijkheden en fantasieën, zo lang die beantwoorden aan reële behoeften. Het is niet de bedoeling van James om op die manier allerlei flauwekul te legitimeren. Hij vraagt zich gewoon rustig af wat er op tegen is om te geloven in'het bestaan van een of andere ongeziene orde waarin raadsels van de natuurlijke orde kunnen worden verklaard'.
Het voordeel van het geloof in zo'n hogere orde is dat daardoor de energie kan ontstaan waardoor dat geloof - althans ten dele - werkelijkheid wordt. James noemt dat het 'zelf-verifiërende geloven'. Zo werkt ook de tweede suggestie: door te kiezen voor het geloof in God, wordt een persoonlijke realiteit besteld waar je veel plezier van kunt hebben. En 'als het werkt, is het goed', zei Richard Rorty, de filosoof van het neo-pragmatisme.

Paus Franciscus: Hoe zijn geloof in Christus verifiëren … de test der vernederingen
Het teken dat een Christen “werkelijk Christen is”, is “zijn bekwaamheid om vernederingen met vreugde en geduld te dragen”, dat wil zeggen “de Heer tot op het kruis te vergezellen”, legt Paus Franciscus uit, die ingaat tegen de “bekoring van het geestelijk welzijn”. Radio Vaticana geeft citaten uit zijn homilie.
Wanneer Jezus Zijn lijden, dood en verrijzenis aankondigt, “wordt de apostel Petrus bang, hij ergert zich” en “zo veel Christenen vallen in dezelfde bekoring”: zij “volgen Jezus tot op een zeker punt”.
Volgens de Paus “is dat de bekoring van het geestelijk welzijn”. Een christen heeft “alles: de Kerk, Jezus Christus, de Sacramenten, de Maagd Maria, alles, mooi voor het Rijk Gods ... Zoals de rijke jongeman die met Jezus mee wou gaan maar tot op een zeker punt”.
Het kruis, “is de verificatie van de christelijke realiteit: ben ik een Christen van cultuur en welzijn?
Ben ik een Christen die de Heer tot op het kruis volg? Het teken is de bekwaamheid vernederingen te dragen”.
De ergernis van het kruis blijft gelovigen “blokkeren”. Allen willen ze slagen, maar “niet iedereen” wil dat door het kruis: hoe verifiëren “of een christen echt christen is”? “Zijn bekwaamheid vernederingen met vreugde en geduld te dragen … dit is de keuze: ofwel christenen van het welzijn, ofwel christenen dicht bij Jezus, op de weg van Jezus”.

The Ethics of Belief William Kingdon Clifford (1845 – 1879) De Ethiek van het Geloven
Een scheepseigenaar stond op het punt om een schip met emigranten te laten uitvaren. Hij wist dat het schip oud was en eigenlijk helemaal niet deugdelijk was gebouwd en dat het vele zeeën en klimaten had gezien en vaak was gerepareerd. Men had bij hem twijfels geuit over de zeewaardigheid van het schip. Deze twijfels kwelden hem en maakten hem ongelukkig; hij bedacht dat hij het schip misschien grondig onder handen moest nemen en repareren, zelfs al zou dat hem op grote kosten jagen. Maar voordat het schip uitzeilde slaagde hij erin om die sombere gedachten te verdrijven. Hij hield zichzelf voor dat het schip zoveel reizen had overleefd en aan zoveel stormen het hoofd had geboden, dat het zinloos was om te veronderstellen dat het ook niet van deze reis weer veilig zou terugkeren. Hij zou zijn vertrouwen stellen in de de Voorzienigheid, die al die ongelukkige gezinnen die hun vaderland verlieten om elders een betere toekomst op te bouwen vast wel zou beschermen. Hij zou alle onaangename achterdocht over de oprechtheid van de bouwers en aannemers uit zijn hoofd zetten. Op die manier raakte hij er oprecht en eenvoudig van overtuigd dat zijn schip volkomen veilig en zeewaardig was; met een gerust hart zag hij het schip uitvaren en wenste de ballingen van harte veel succes in hun toekomstige nieuwe vaderland. Hij streek zijn verzekeringspenningen op toen het midden op de oceaan verging en had het er verder niet meer over.

Paul de Blot SJ ‘Processen van geweld en geweldloosheid‘Een analyse met tijdsstructurering’ ('Creatielemniscaat en Systeembenadering')
2.2. De tijdsstructurering als bewustzijnsproces (p. 2/3):
Hoe verloopt dit dynamisch evenwicht in de mens die naar aandacht zoekt? Hij staat open voor de
omstandigheden, gebeurtenissen, feiten, personen, die alle mogelijkheden bieden voor aandacht of hij doet iets dat aandacht trekt. Dit zijn de activiteiten die in het systeem te beschouwen zijn als de toevoer van energie. Daarop volgt de verwerking in het systeem als men dit alles in zichzelf laat bezinken om het te verwerken. Deze verwerking toont vormen van onmacht, een crisis, een woede, etc. Deze bewustzijnstoestand noemt de TA terugtrekken. Van hieruit zoekt men mogelijkheden om anderen aandacht te schenken, een bewustzijnstoestand die de TA intimiteit noemt. Ze is te vergelijken met de invoer in het systeem. Beide bewustzijnstoestanden, het terugtrekken en de intimiteit voltrekken zich op het zijnsniveau, dat is het geestelijk niveau, het niveau van de activities of the being... Deze invoer van aandacht wordt terug gekoppeld en wordt de aanzet voor een begin van activiteiten. Aanvankelijk voorzichtig en formeel, daarna spontaan en intensief. Na de intimiteit wordt door zoeken en vinden de goede instelling gevonden om de aandacht in concrete daden om te zetten. Dit zoeken en vinden worden in de TA de rituelen, tijdverdrijf door terugkoppeling naar de bekende patronen van vroeger en spelen om door trial and error iets te vinden. Daarna komt men tot serieuze daden, de activiteiten, die weer leiden tot een nieuwe reflectie als terugtrekken. Dit verloop van rituelen, tijdverdrijf, spelen en activiteiten zijn alle processen waarbij iets wordt gedaan. Ze ontwikkelen zich op het niveau van de daad, als activities of the doing. Deze cyclus herhaalt zich voortdurend en verdiept zich steeds meer. Ze bereikt uiteindelijk een stabiel evenwicht op steeds dieper niveau waardoor de processen van het being en doing steeds meer samenvallen. De activiteiten worden geestelijker en bewuster. Dit is een onophoudelijk spiritueel proces dat nooit een eindpunt bereikt. De piekerervaring en de mystieke ervaring van Holloway worden pas bereikt na een diepgaande vergeestelijking van het proces. De seksuele intimiteit is een voorbeeld van een dergelijke bewustwording van de eenwording van doing en being. De rituelen, vrije tijdsbesteding en spelen kunnen in verschillende volgorde op elkaar volgen. Daarna zijn er twee mogelijkheden van keuzes: terugkeren naar de intimiteit of doorgaan naar activiteit. Ook na het terugtrekken staan we voor de keuze van doorgaan naar de intimiteit, de verdieping, of een vlucht in de activiteit (zie figuur 2).

'Verleden en Toekomst' maakt zowel ‘Top down & Bottom up design’ als ‘Analyse en Ontwerp’ mogelijk.

Tegenslag op tegenslag. Waar gaat het heen? (Paul de Blot Hoogleraar Business Spiritualiteit Nyenrode Business Universiteit 3 May 2011):
Nu al die uiterlijke zekerheden, zoals pensioen, werk, veiligheid, enzovoort, in gevaar dreigen te komen raken we steeds meer in paniek. We hebben verleerd om ons staande te houden vanuit de innerlijke kracht van onze geest en vallen om. De gevolgen zien we duidelijk: stress, burn out, overmatig drank en drugs gebruik, toenemende agressie. Het gaat zo ver dat de zorgverzekeraars de kosten van slaap- en kalmeringsmiddelen niet meer kunnen betalen.
We begrijpen vaak niet dat elke ontwikkeling gepaard gaat met een crisis en onzekerheid omdat in de nieuwe situatie de oude zekerheden niet meer werken. In het tijdperk van de brandstofmotor is de stoommachine onbruikbaar, in de computertijd is de tikmachine verouderd. Om op peil te blijven is het nodig ons voortdurend af te vragen hoe we het morgen beter kunnen doen en het oude los te laten, zelfs al waren ze succesvol.

Nieuwe Testament: De Drie-eenheid die in 325 op het Concilie van Nicaea officieel is vastgesteld laat het absolute zien (Triniteit). Zo zien we in de H. Schrift de drieëenheid in samenhang met de tetrade van de dualistische strijdvraag tussen het goed en kwaad van de kennis en de traagheid (zie geaardheden). De klassieke triade van het Christendom geeft als tegenstelling Satan te zien.

H.P. Blavatsky: De Geheime Leer Deel II (p. 575), hoofdstuk 19 Is pleroma de legerstede van Satan?

Hermeneutische Cirkel Oude Testament: Nieuwe Testament:
IntuïtieDenkenGoedheid  Geest
1. Holos, Anagogisch ----3. Logos, LetterlijkWijze --->GoddelozeGod ----Heilige geest
||||||
4. Mythos, Allegorisch ----2. Theos, Moreel (Ethos)Dwaas <---RechtvaardigeSatan ----Zoon
VoelenGewaarwordenJaloezie Lichaam

Met behulp van een kwadrant (rechter) is het mogelijk de relatie, de weerspiegeling, de transformatie tussen de diagonaal ‘God - Geest - Zoon’ en de diagonaal ‘Geest - Ziel - Lichaam’ uit te beelden.

Bedanken is de hoogste vorm van denken (David Brooks Volkskrant 30 juli 2015 p. 20):
Het kapitalisme wil dat we mensen beschouwen als wezens die hun eigen belang nastreven en hun eigen nut willen maximaliseren. Mensen met een dankbare aard staan veel meer open voor een geschenkeneconomie, waarin mensen niet alleen maar worden gemotiveerd door eigenbelang maar evenzeer door medeleven. In de geschenkeneconomie gaat het ook om de intentie. Wij zijn mensen dankbaar die proberen iets voor ons te doen, ook al lukt dat niet altijd. In de geschenkeneconomie is verbeeldingsvolle empathie belangrijk. Wij zijn dankbaar omdat iemand heeft laten zien dat hij meer om ons geeft dan we dachten.
Dankbaarheid is ook een maatschappelijk bindmiddel. In de kapitalistische economie moeten schulden worden terugbetaald aan de uitlener, maar wie dank verschuldigd is kan die ook terugbetalen aan een ander, ook al heeft die er geen aanspraak op. Zo veroorzaakt elke gunst een uitdijende kring die mensen samenbrengt in banden van genegenheid.
Dit herinnert ons eraan dat een samenleving niet alleen een op wederzijds voordeel gebaseerd contract is, maar ook een op natuurlijke sympathieën gebaseerde, organische verbinding die niet drijft op eigenbelang, maar op loyaliteit en dienstbaarheid.
Wij leven in een kapitalistische meritocratie die individualisme en nuttigheidsdenken, ambities en trots stimuleert, maar deze samenleving zou uiteenvallen als er niet ook een andere economie was, een waarin geschenken verwachtingen overtreffen en waarin ontoereikendheid wordt erkend en afhankelijkheid gekoesterd. Dankbaarheid is het vermogen om die andere, bijna magische economie te zien en te waarderen. G.K. Chesterton schreef dat 'bedanken de hoogste vorm van denken is en dankbaarheid gelijk staat aan geluk dat dubbel zo groot is omdat het ons verbaast'. Mensen met een dankbare aard beschouwen wel hun inspanningen als groots, maar niet zichzelf. Het leven overtreft niet hun dromen, maar wel op een prettige manier hun verwachtingen.

In het rapport ‘E i V’ draait het om het principe van de ‘eenheid der tegendelen’, het overbruggen van tegenstellingen, het complementariteitsprincipe dat al door Heraclitus naar voren is gebracht. Het denkmodel geeft niet een volledig sluitend plaatje van de éne werkelijkheid, een werkelijkheid (oerbron) achter de werkelijkheid, de absolute waarheid maar beoogt wel, door de hoofdroute aan te geven en de verborgen imaginaire 5e dimensie, de kwintessens te belichten, een tipje van de sluier op te lichten.

Jung noemde de mandala het archetype van de totaliteit of heelheid en ontdekte dat cliënten mandala's begonnen te tekenen als het genezingsproces begon. De mandala heeft dan een heelmakend of genezend effect.

R.J. van Helsdingen C.G. Jung (p. 83): Het is alsof de behoefte aan een godsvoorstelling in de mens leeft. Deze inwonende drang heeft Jung een archetype genoemd. Is de uitgebeelde god een vadergodheid, dan zal de mens tegenover god dezefde gevoelens hebben als een vader, die hetzelfde aspect vertoont, ook al zullen de gevoelens van meer verheven aard zijn. Zo komen wij er toe de aspecten 'Wijze, Goddeloze, Rechtvaardige en Dwaas' van het vaderarchetype te beschrijven. De vier onderstaande aspecten sluiten bij het Oude Testament aan.

Wijze
P. 85: Ook de God van het Nieuwe Testament is een oude wijze (3e aspect), die als liefdevolle vader vele woningen heeft in zijn huis, van wie wij allen kinderen zijn, die ons onze schulden vergeeft en maakt, dat wij onbezorgd kunnen zijn als de leliën des velds. P. 86: Nietzsche beschreef in “Zarathoestra” een oude wijze, een superieure geest, opgeroepen om als drager en verkondiger van zijn Dionysische extase te fungeren.

Goddeloze
P. 83: Hij (1e aspect) is de oerhorde-vader, reeds door Darwin beschreven als het sterkste, oudere mannetjesdier van de kudde, die alle wijfjesdieren als zijn persoonlijk bezit beschouwt en de altijd opstandige jongere mannetjesdieren ontzag inboezemt. P. 89: Ook een ander aspect van het vaderarchetype kan de zon vertegenwoordigen namelijk dat van de levensvenietigende vader.

Rechtvaardige
P. 84: Het 2e aspect van het vaderbeeld is milder. Het is de strenge doch rechtvaardige vader, de gezagsdrager, die zijn voorschriften oplegt, met krachtige hand regeert, maar ook de verantwoordelijkheid van zijn daden op zich neemt. P. 85: Dit aspect van de strenge doch rechtvaardige vaderfiguur doet bij de mens ook de gewetensfunctie en het verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen.

Dwaas
P. 87: Een 4e en laatste aspect van het vaderarchetype is de vaderlijke vader, uitsluitend lief en goed, helpend en steunend. Een dergelijke vader loopt een kans door zijn kinderen als een alleen maar goede sul te worden beschouwd.

Jiddu Krishnamurti: De eerste stap is de laatste
De eerste stap is de laatste stap. De eerste stap is waarnemen, waarnemen wat je denkt, neem je ambities waar, neem je angsten, eenzaamheid, vertwijfeling, dit buitengewone gevoel van smart waar, zie het zonder het te veroordelen of te rechtvaardigen, zonder het te willen veranderen. Zie het, gewoon zoals het is. Als je het ziet zoals het is dan vindt er een totaal verschillend soort actie plaats, en die actie is de laatste actie. Dat betekend dat als je iets ziet als onecht of onwaar, is die waarneming de laatste actie, de laatste stap. Luister ernaar. Ik zie het volgen van een ander, van de instructies van een ander als bedrieglijk – Krishna, Boeddha, Christus, het maakt niet uit om wie het gaat. Ik constateer de waarneming dat het volgen van de waarheid van een ander uitermate verkeerd is. Omdat je rede, je logica en alles je duidelijk maakt hoe absurd het is om iemand te volgen. Die waarneming is de laatste stap, en als je het gezien hebt, verlaat je dat pad omdat je het volgende moment opnieuw moet waarnemen en dat is opnieuw de laatste stap.

Universele kennis, de universele wetten zijn complementair aan de natuurwetten.
De belangrijkste Universele Wet is de Wet van Eén, die stelt dat alles in de kosmos met elkaar verbonden is.
Wegens de eindigheid van de lichtsnelheid kan alles in de kosmos niet met elkaar verbonden zijn.

De resultaten van het onderzoek van de primatoloog en etholoog Frans de Waal sluiten aan op de bevindingen op het terrein van de biofysica, evolutiepsychologie en moraalfilosofie door Juleon Schins:, R.C. Smaniotto respectievelijk Ellen Comhaire.

Juleon Schins: 'Hoeveel geest kan de wetenschap verdragen? Een grondslag voor de unificatie van natuur- en geesteswetenschappen
Met zijn boek hoeveel geest kan de wetenschap verdragen? Werpt Schins nieuw licht op een eeuwenoude discussie. Centrale vraag is of de natuurwetenschappelijke gegevens van de twintigste eeuw te rijmen zijn met het bestaan van geest, opgevat als een onafhankelijk principe dat buiten de natuurwetenschappelijke beschrijving valt, maar toch invloed uitoefent op de realiteit. Deze geest vanouds de zetel van menselijke vrijheid, denkkracht, moraliteit en zelfbewustzijn, is door vele filosofen in het verleden zorgvuldig beschreven, maar lijkt een wetenschappelijk onderzoek te zijn met de uitgangspunten, is door vele filosofen in het verleden zorgvuldig beschreven, maar lijkt in tegenspraak te zijn met de uitgangspunten van het wetenschappelijk onderzoek in de twintigste eeuw. Tot een harde tegenspraak is het echter nog niet gekomen. De neurowetenschappen hebben bijvoorbeeld nog steeds geen vooruitgang van betekenis geboekt inzake de precieze locatie van het menselijke zelfbewustzijn.

In een hoofdstuk gewijd aan ethiek zegt Juleon Schins, dat "handelingen in overeenstemming met de morele wetmatigheid de menselijke geest verrijken" en anders verarmen (p. 125). Teilhard de Chardin ziet deze verrijking in de toenadering tot de ander, de convergentie van het bewustzijn in personen en stromingen, culminerend in het totale bewustzijn Omega. Dan begeven we ons al op het vlak van de theologie. Schins volgt Teilhard ook hier. Hij wijdt een hoofdstuk aan de theodicee en presenteert een natuurwetenschappelijk geïnspireerd Godsbewijs.

Wederkerig altruïsme, het verschijnsel waarbij men elkaar wederzijds helpt of een gunst verleent, is een veelvuldig onderzocht onderwerp binnen de evolutionaire psychologie. De reciprociteit van "voor wat hoort wat" is "heb uw naaste lief". Rita Smaniotto: Op basis van experimenten, simulatie-onderzoek en een heranalyse van een aantal antropologische studies naar het delen van voedsel in jagers-en verzamelaarsvolkeren concludeert Rita Smaniotto in haar proefschrift dat het "voor wat hoort wat" mechanisme niet zo wijdverspreid is als doorgaans wordt aangenomen. Volgens haar is er in veel gevallen sprake van een alternatief mechanisme, het "heb uw naaste lief" mechanisme. Dit mechanisme is vooral gericht op het welzijn van personen in iemands directe omgeving.
Promotie onderzoek Patrice van de Vorst: mijn te onderzoeken stelling is: Er is een biologische of anatomische grondslag voor het ontstaan van het menselijk bewustzijn en de menselijke moraal. Deze komt voort uit de evolutionaire veranderingen in de geslachtsorganen van de soort Homo.

Ien Oud Boomstambeelden
Ethiek. De theosofische leringen zijn in wezen door en door ethisch. Het is onmogelijk de verheven Wijsheid van de Goden, de archaïsche Wijsheid-Godsdienst van de Ouden te begrijpen als men niet duidelijk beseft dat de Ethiek als een gouden draad door het hele systeem of weefsel van leringen en ideeën van de Esoterische Wijsbegeerte heen loopt. Waarachtig Occultisme, los van de ethiek, is eenvoudig ondenkbaar omdat het onmogelijk is. Er bestaat geen waarachtig Occultisme dat niet de hoogste ethiek in zich sluit die het moreel besef van de mens kan omvatten, en op dat belangrijke feit kan men niet sterk genoeg de nadruk leggen.
In de theosofische wijsbegeerte is de Ethiek niet iets dat alleen uit het menselijk denken voortkomt en uit een formulering van afgesproken regels bestaat die voor het menselijk gedrag geschikt zijn. Ze is gebaseerd op de structuur en de aard van het heelal zelf. Het hart van het heelal is wijsheid-liefde en deze beide zijn in wezen ethisch, want er kan geen wijsheid bestaan zonder Ethiek, evenmin kan er liefde bestaan zonder Ethiek, en ook kan er geen Ethiek bestaan zonder liefde of wijsheid.
De filosofische reden waarom de Ouden zoveel waarde hechtten aan wat bij de Romaanse volken algemeen bekend was als virtus, waarvan het Engelse woord 'virtue' (deugd) is afgeleid, ligt hierin dat zij, door de leringen die afkomstig waren van de grote mysteriescholen, wisten dat deugd en Ethiek voortsproten uit het morele instinct in de mens, die deze op zijn beurt ontleende aan het hart van het heelal - aan de kosmische harmonie. Het wordt hoog tijd dat de Westerse wereld het denkbeeld dat de Ethiek niet meer is dan een overeengekomen zedelijk gedrag, dat de mens heeft uitgevonden om de scherpe kanten en gevaren in de omgang tussen mensen te verminderen, voor altijd naar het rijk van het ontzenuwd bijgeloof verwijst.
Natuurlijk weet iedere student dat de woorden moraal en Ethiek respectievelijk aan het Latijn en het Grieks zijn ontleend, en de gewoonten en gebruiken aanduiden die men in een beschaafde samenleving in acht behoort te nemen. Maar dit onbetwistbare feit is in zekere zin beschamend, want het lijkt er bijna op alsof we nog niet een woord hebben voortgebracht dat op bevredigende wijze het instinctieve gevoel weergeeft voor recht, waarheid, trouw, rechtvaardigheid, eer, wijsheid en voor liefde - dat we nu zo zwak uitdrukken met de woorden 'Ethiek' of 'moraal'. 'Theosoof is wie theosofisch handelt', schreef H. P. Blavatsky en nooit heeft zij wijzer en edeler woorden geschreven. Niemand kan een theosoof zijn als hij niet ethisch voelt, ethisch denkt en ethisch leeft in de ware betekenis van het woord, zoals hierboven is uiteengezet.

Moraliteit. Wat is de grondslag van de Moraal? Dat is de belangrijkste vraag die met betrekking tot elk gedachtenstelsel kan worden gesteld. Is Moraliteit gebaseerd op uitspraken van de mens? Berust Moraliteit op de overtuiging in het hart van de meeste mensen, dat het voor de menselijke veiligheid noodzakelijk is bepaalde abstracte regels te bezitten die we maar beter kunnen volgen? Zijn we alleen maar opportunisten? Of steunt de Moraliteit, de ethiek, op Waarheid en is het voor de mens niet alleen raadzaam om die te volgen, maar ook noodzakelijk? Stellig het laatste! Moraliteit is juist gedrag, gebaseerd op juiste inzichten, juist denken.
In de derde grondstelling van De Geheime Leer vinden we de ware beginselen, de ware grondslagen van een zedelijk stelsel dat groter, diepzinniger, overtuigender is dan wat men zich maar zou kunnen voorstellen.
Waarop berust dan Moraliteit? En met Moraliteit wordt niet alleen de opvatting bedoeld van sommige pseudo-filosofen, die menen dat Moraliteit min of meer datgene is wat 'goed voor de samenleving' is, gebaseerd op de letterlijke betekenis van het Latijnse woord mores, 'goede gewoonten', als tegenstelling tot slechte. Nee! Moraliteit is het instinctieve verlangen van het menselijk hart om rechtvaardig te zijn en het goede te doen jegens ieder mens, omdat het goed is dat te doen, omdat het voldoening schenkt en verheffend werkt.
Wanneer de mens beseft dat hij één is met al wat is, innerlijk en uiterlijk, hoog en laag; dat hij één is met alles, niet alleen zoals leden van een gemeenschap dat zijn, niet zoals soldaten in een leger, maar zoals de moleculen van ons eigen vlees, zoals de atomen van een molecule, zoals de elektronen van een atoom, die een eenheid vormen - niet louter een verbinding, maar een geestelijke eenheid - dan ziet hij de Waarheid.

Ellen Comhaire Moraliteit tussen vrijheid en determinisme. Een filosofisch onderzoek naar de causaliteit van altruïsme en egoïsme.
De centrale vraag die ik wil onderzoeken, is of altruïsme ooit losstaat van egoïsme. Altruïsme en egoïsme zijn termen die voornamelijk begrepen worden in het kader van motivaties, intenties en doelstellingen. Wat leidt ons in de keuzes die we maken en die uiteindelijk ons gedrag bepalen? Hoe komt het dat we doen wat we doen? Uitgaande van een materialistisch standpunt – met een amorele kosmos – moeten we op zoek gaan naar de manier waarop wij mensen zelf waarden creëren en onderscheiden. Hierbij maak ik een onderscheid tussen de onbewuste (als het ware automatische) en de bewuste mechanismen.
Onbewuste automatismen
In de eerste plaats steunt ons gedrag op disposities - neurale patronen die op een bepaalde stimulus steeds eenzelfde reactie vertonen. Maar elke prikkel die gedurende ons leven tot ons zenuwstelsel doordringt, beïnvloedt onze disposities, waardoor ze kunnen veranderen en zich aanpassen aan de externe omgeving waarin we leven. Wanneer een prikkel binnenkomt in het zenuwstelsel, van buiten het lichaam of van in het lichaam zelf (inclusief de hersenen), wordt een reactie gegenereerd. Het kan zowel een neurale als een chemische reactie zijn, en die brengt op haar beurt opnieuw andere processen op gang wat uiteindelijk tot gedrag kan leiden. Aan welke prikkels (bewust of onbewust) aandacht wordt besteed en hoe ermee omgegaan wordt, hangt opnieuw af van onze aangeboren en individueel ontwikkelde disposities. Zij bepalen hoe belangrijk deze binnengekomen informatie voor ons is of lijkt, voornamelijk op basis van onze emoties.
Bewuste beslissingen
Onze bewuste beslissingen, die voortspruiten uit onze cognitieve vaardigheden, blijven gebaseerd op fundamentele neurale waarderingsmechanismen. We kunnen wel de deductieve vaardigheden gebruiken waarover we beschikken, maar onze emoties helpen steeds om voorkeuren te ordenen. Wanneer we de mogelijke consequenties van onze keuzes overlopen, gaat ons verwachtingssysteem daar op basis van ons emotioneel geheugen een waarde aan toekennen die ervoor zorgt dat enerzijds bepaalde uiterst ongewenste alternatieven onmiddellijk uitgesloten worden en anderzijds dat we bepaalde zaken die geen eenduidige voorspelling mogelijk maken meer bewuste overweging vragen. Het zijn deze evaluaties die samen met andere fundamentele regulatiesystemen (voor overleving) onze verlangens rudimentair zullen richten. De nuances in verlangens en de manier waarop aan deze tegemoet gekomen zal worden, hangen af van de culturele omgeving waarin men opgroeit. Onze sociale omgeving is immers de belangrijkste factor die onze identiteit – ons zelfconcept – zal bepalen. De maatschappij waarin we leven voorziet ons van waarderingskaders die een rol spelen in de overweging van de gevolgen van onze daden.
Op bewust niveau streven we genot na, zonder dat we hoeven te beseffen dat evolutionaire behoeften aan de onbewuste basis liggen. Ook aangeleerde, cultuurspecifieke, contextgebonden factoren en toevallige gebeurtenissen hebben een cruciale invloed in de overwegingen van het individu. Aangezien al deze factoren onze waarderingen (o.a. in de vorm van emoties) en daarmee ons gedrag bepalen via evolutionaire ‘trial and error’ en ontogenetische ‘straf en beloning’, kunnen we concluderen dat ons gedrag altijd een grondslag heeft van eigenbelang. Maar dit betekent niet noodzakelijk dat we bewust dit eigenbelang nastreven! ‘Echt altruïsme’ schuilt namelijk daarin dat de altruïst het verhogen van het welzijn van de andere vooropstelt zonder daarbij eigen voordelen in rekening te brengen op het moment van de beslissing. In een dergelijke definitie staat echt altruïsme lijnrecht tegenover egoïsme – dat dan prioriteit geeft aan het eigen belang (ondanks het mogelijks vertonen van prosociaal gedrag). De ware altruïst bestaat dus: het is die persoon die anderen helpt zonder stil te staan bij zijn eigen winst. Het is hij/zij die ‘het goede’ doet voor de ander omwille van de ander. Zwart-witte benaderingen zijn hier uit den boze en men moet voorzichtig zijn met zijn oordeel wanneer het om de morele waardering van een bepaalde individuele gekozen optie gaat. Ons gedrag blijft immers steeds zeer contextgebonden, waarbij zowel de interne lichaamstoestand als de externe omgevingssituatie zeer grote verschillen kunnen teweegbrengen in de beslissingen die we maken.
Dit artikel is een zeer beknopte samenvatting van mijn eindverhandeling ingediend tot het behalen van de graad Master in Moraalwetenschappen: ‘Moraliteit tussen vrijheid en determinisme. Een filosofisch onderzoek naar de causaliteit van altruïsme en egoïsme.’

Jaloezie, gerelateerd aan afgunst maar niet synoniem daaraan (zie onder), is een gemoedstoestand of emotie waarbij men datgene wenst te krijgen wat een ander reeds heeft gekregen, of wenst dat de ander datgene niet had. Dit kan zowel om materie, eigenschappen als om relaties gaan.

William Q. Judge boek De Oceaan van heosofie hoofdstuk Theosofie en de meesters
De religie van nu is slechts een reeks door de mens opgestelde dogma’s zonder een wetenschappelijke basis voor de verkondigde ethiek. Onze wetenschap laat het ongeziene nog buiten beschouwing en omdat ze weigert het bestaan te erkennen van een volledig stel innerlijke waarnemingsvermogens in de mens, staat ze buiten het enorme en werkelijke gebied van ervaringen dat achter de zichtbare en tastbare werelden ligt.
En terwijl theosofie – de leer van deze grote loge – zoals gezegd zowel wetenschappelijk als religieus is, hebben we aan de ethische kant nog meer bewijzen. Een machtig drietal, dat werkt op het gebied van en door middel van de ethiek, wordt gevormd door Boeddha, Confucius en Jezus. De eerste, een hindoe, stichtte een religie die nu veel meer aanhangers omvat dan het christendom, en onderwees eeuwen vóór Jezus eenzelfde ethiek, die zelfs eeuwen vóór Boeddha bekend was. Jezus komt om zijn volk te hervormen en herhaalt deze oude ethiek; Confucius doet hetzelfde voor het oude en eerwaardige China.

Waar zit de volgende zeepbel? (Pieter Klok, Volkskrant 28 november 2009): Voor bankiers zijn bubbels leuke speeltjes, zolang de rit omhoog gaat. Maar als ze knappen, kunnen zeepbellen het hele financiële stelsel laten wankelen. Het is dus zaak te weten waar de volgende zit.
Sep van der Voort (analist bij SNS Securities) heeft niet de illusie dat hij zeepbellen kan herkennen. Nee, want je weet nooit wat een goede waardering is. De een verwacht economische groei en vindt de hoge waarderingen dus terecht, de ander verwacht minder economische groei of krimp en spreekt daarom van een bubbel.
Han de Jong (hoofdeconoom ABN Amro): ‘Je kunt zeepbellen hartstikke goed herkennen. Achteraf. Maar dan heb je er niets meer aan.’

Het 5Ddenkraam, de verborgen 5e dimensie heeft op de levenskunst, de zingeving van het leven betrekking. Voor de mens is de eigen evolutie geen blind proces zonder enige bedoeling. Door de vergaande individualisering komen de mensen wel steeds losser van de zingeving, het Goede, Ware en Schone en de van oudsher stabiele sociale netwerken in de maatschappij te staan.

====

Goed en Kwaad (Broederschap, Zelfregulering, Morele kompas 'Waarden en Normen', Winst of Verlies)

Genesis 3 22: Toen zeide de HEERE God: Ziet, de mens is geworden als Onzer een, kennende het goed en het kwaad! Nu dan, dat hij zijn hand niet uitsteke, en neme ook van de boom des levens, en ete, en leve in eeuwigheid.
Gulden regel: Wat gij wilt dat u geschiedt doe dat de ander.
Mattheüs 7:7-12 Alles nu wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hun aldus: want dit is de wet en de profeten.
Mattheüs XXI 12-13: En Jezus ging de tempel binnen en dreef allen uit, die verkochten en kochten in de tempel, en de tafels der wisselaars keerde Hij om en de stoelen van hen, die de duiven verkochten, 13 en Hij zeide tot hen: Er staat geschreven: Mijn huis zal een bedehuis heten, maar gij maakt het tot een rovershol.
François de La Rochefoucauld noemde hypocrisie het eerbetoon van de ondeugd aan de deugd.
H.P. Blavatsky: Schaduw is datgene, wat het licht in staat stelt zich te openbaren, en het objectieve werkelijkheid schenkt. Daarom is schaduw niet iets kwaads, maar de noodzakelijke en onontbeerlijke aanvulling, die het Licht of het Goede volledig maakt: zij is op Aarde de schepper ervan.
Wiens brood men eet, diens woord men spreekt (Psalm 41:10, Johannes 6:26).
Plotinus: De ervaring van het kwade leidt tot een beter begrip van het goede.
Bertolt Brech: Erst kommt das Fressen, dann die Moral.
Ernest Hemingway: It is good to have an end to journey toward; but it is the journey that matters, in the end.
Ernest Hemingway: So far, about morals, I know only that what is moral is what you feel good after and what is immoral is what you feel bad after.
Het grootste verlies blijkt de grootste vangst, de grootste nederlaag de grootste overwinning.
Vraag je nooit af voor wie de klok luidt; hij luidt voor jou. (Uit: For Whom the Bell Tolls, Ernest Hemingway)
Léon Hanssen, ‘Want alle verlies is winst’ (biografie over Menno ter Braak):
Ter Braak maakte met een verwijzing naar het boek Prometheus, dat heel dit proces van zelfbevrijding voor hem had ingeluid, de balans op en hij noteerde met één enkele regel in zijn agenda deze Heraclitische gedachte:
Want alle verlies is winst, alle nedergang opgang.
Thomas Hardy: Om de wereld te kunnen verbeteren, moet je je volledig rekenschap geven van haar slechtheid.
Osama bin Laden, het symbool van het kwaad is opgeruimd. Nu het kwaad nog. (Volkskrant 10 mei 2011)
Paus Franciscus: Bij de geboorte van Jezus zongen de engelen een boodschap van vrede op aarde. Vandaag strekt deze boodschap zich uit tot alle mensen, vooral die mensen die zijn geraakt door oorlog en conflict. Vrede voor de mannen en vrouwen in Syrië, waar veel te veel bloed heeft gevloeid. Het is tijd dat de wapens voor altijd zwijgen en dat de internationale gemeenschap in onderhandeling tot een oplossing komt. (Kerstrede Volkskrant 27 december 2016 p. 17)
Barack en Michele Obama: Dit jaar vieren we voor de laatste keer als first family de geboorte van onze Redder. We herinneren Zijn boodschap van liefde en hoop. Het idee dat we er voor elkaar zijn, dat we zorgen voor de zieken, dat we mensen honger lijden voeden en dat we vreemdelingen verwelkomen. Dat zijn waarden die niet alleen christenen delen, maar alle Amerikanen. (Kerstrede Volkskrant 27 december 2016 p. 17)
Koningin Elisabeth: Alleen kunnen we geen oorlogen beëindigen of onrecht uit de wereld helpen. Maar de impact van duizenden kleine daden die recht uit het hart komen is vaak groter dan we ons kunnen voorstellen. (Kerstrede Volkskrant 27 december 2016 p. 17)
Troonrede 2015: Waarden zijn echter niet alleen een zaak van de overheid, maar ook van alle inwoners van ons land. Wie het eigen belang of de eigen overtuigingen boven alles stelt, beperkt de ruimte voor een ander en zet collectieve waarden en verworvenheden onder druk. Juist de normale en respectvolle omgang met elkaar vraagt om alertheid en een actieve houding van ieder van ons, zoals dat past in de lange Nederlandse traditie van verantwoordelijk burgerschap. Dit geldt zeker wanneer agenten, wegwerkers, ambulanceverpleegkundigen en anderen die met hart en ziel werken voor de publieke zaak, te maken krijgen met verbaal of fysiek geweld.
Hoe geloofwaardig is Nederland nog wanneer de 'goede betrekkingen' met Turkije voldoende reden zijn om een volkerenmoord te ontkennen? (Volkskrant 14 juni 2016 p. 20)

Koning roept op tot verbinding (Yvonne Hofs de Volkskrant 26 december 2021):
‘De invloed van ieder van ons is groter dan we vaak denken’
Koning Willem-Alexander heeft de Nederlanders in zijn kersttoespraak op het
hart gedrukt te blijven zoeken naar gemeenschappelijke waarden in een steeds meer gefragmenteerde maatschappij.

Schoonmaak (Sheila Sitalsing Volkskrant 7 november 2020 p. 2):
EU-landen krijgen voortaan alleen nog geld uit de Brusselse potten wanneer ze zich houden aan een aantal principes van de democratische rechtsstaat. Zoals onafhankelijke rechters, respect voor burgerlijke vrijheden en aanpalende zaken die in bijvoorbeeld Polen en Hongarije niet vanzelfsprekend zijn.
Een land dat de rechtsstaat niet respecteert, zet zijn EU-subsidies op het spel’, aldus D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld.
‘Het valt niet uit te leggen aan EU-burgers waarom hun belastinggeld blijft doorvloeien naar lieden als Viktor Orbán of de Poolse regeringspartij, die systematisch de democratie en de rechtsstaat hebben afgebroken in hun landen. De EU is een waardengemeenschap en daarbij hoort: geen EU-geld meer naar corrupte autocraten.’
Het heeft even geduurd, om niet te zeggen: jaren. Maar overeenstemming bereiken om het eigen huis schoon te vegen: het kan dus.

Schepper van schijn (Connie Palmen Volkskrant 7 november 2020 Boeken p. 7-9):
Leven en schrijven: voor Sylvia Plath was het alles of niets, leest Connie Palmen in een verpletterende nieuwe biografie over de Amerikaanse dichter, die op haar 30ste uit het leven stapte.
Als een schaduw
Rode komeet Het korte leven en de vlammende kunst van Sylvia Plath van Heather Clark is een nieuwe, verpletterende biografie, waarin het vluchtige bestaan is vastgelegd in een monoliet van meer dan duizend bladzijden. Het boek barst van de details zonder ooit saai te worden. Het is alsof Heather Clark haar onderwerp van dag tot dag als een schaduw volgde, niet als het strenge, vermanende geweten waardoor Plath zelf onophoudelijk werd belaagd en opgejaagd, maar als een goede engel die haar het liefst zou beschermen tegen het kwaad, en die daarin, net als alle dierbaren in het leven van Plath, moet falen.
Want het was niet de huichelachtige omgeving die haar grootste vijand was, het was haar
dubbelganger", de demon van de onechtheid in haar. Omdat Clark put uit een aanzienlijke hoeveelheid nooit eerder gepubliceerd materiaal, krijgen we een aangrijpend beeld van hoe een jong, hyperintelligent meisje, vanaf de dood van haar vader op haar 8ste, worstelt met die kwelgeest, en dat het gevecht jaar in jaar uit onafgebroken doorgaat, ook als al haar dromen zijn waargemaakt, ze een man, een huis, een boek en een baby heeft. De demon is een innerlijke scherprechter, haar ‘moordlustige zelf’, en voor iemand die altijd heen en weer gaat tussen alles of niets, kan moordlust twee kanten op: het is jij of ik.

Ludwig_Wittgenstein boek Tractatus Logico-Philosophicus - Relatie taal en werkelijkheid
Volgens Wittgenstein kan over ethiek en waarden logischerwijze helemaal niets gezegd worden (stelling 7). De reden hiervoor is, volgens Wittgenstein, dat men in de taal niets kan uitdrukken dat niet 'in de wereld' is. Ethiek is transcendentaal en laat zich dus niet 'uitspreken' (Zie stelling 6.4 en verder). Wittgenstein wordt vaak verkeerd begrepen, alsof hij ethiek niet belangrijk zou vinden.

Alleen nog Europeesgeld bij naleven rechtsstaat (Marc Peeperkorn Volkskrant 6 november 2020 p. 2):
EU-landen die geld krijgen uit Brussel moeten democratische waarden als een onafhankelijke rechtsstaat respecteren. Na jaren discussie bereikten het Europees Parlement en de lidstaten donderdag een akkoord hierover.
Een land dat de rechtsstaat niet respecteert, zet zijn EU-subsidies op het spel’, aldus D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld.
‘Het valt niet uit te leggen aan EU-burgers waarom hun belastinggeld blijft doorvloeien naar lieden als Viktor Orbán of de Poolse regeringspartij, die systematisch de democratie en de rechtsstaat hebben afgebroken in hun landen. De EU is een waardengemeenschap en daarbij hoort: geen EU-geld meer naar corrupte autocraten.’
Corruptie
Studenten, boeren, bedrijven en ngo’s die EU-geld ontvangen, mogen niet het slachtoffer worden van corruptie of ondemocratisch gedrag van politici waar ze zelf niets mee te maken hebben. Deze ontvangers van EU-geld kunnen bij sancties de Commissie vragen hun deel van de subsidies voort te zetten.

Verdienen de Oranje-Nassaus een eigen vennootschap? (Peter de Waard Volkskrant 6 november 2020 p. 22):
De huidige Oranje-mannen en vrouwen hebben het zakeninstinct niet van een vreemde. Als ze het niet van opa hebben meegekregen dan danken ze die genen wel aan hun verre voorvader koning-koopman Willem I. Diens vermogen groeide tussen 1814 en 1840 van 10- naar 200 miljoen gulden.
Het zou goed zijn van het huis van Oranje-Nassau een vennootschap te maken die elk jaar verantwoording aflegt aan de aandeelhouders. Dan hoeft de premier zich niet in alle bochten te wringen om hun toelagen te verdedigen. De functie van staatshoofd doen ze er gratis als erebaantje bij, zo lang ze dat leuk vinden.
Iedereen is blij. De koning krijgt meer vrijheid zijn
zakentalenten te ontplooien en het volk houdt 7,2 miljoen in zijn zak. Prins Bernhard sr. had voor de deal getekend.

De ING bank is financieel gezond maar maakt minder winst
ING schrapt duizend banen en bevriest lonen (Volkskrant 6 november 2020 p. 23):
ING zet het mes in de eigen organisatie en schrapt een slordige duizend banen. De bank verwacht dat dit ook werknemers in Nederland zal raken. ‘Maar we willen eerst met deze mensen zelf in gesprek, net als met de vakbonden en de ondernemingsraad’, verklaarde CEO Steven van Rijswijk donderdagochtend bij de presentatie van de kwartaalcijfers.
Witwasaffaires
ING zegt geen aanwijzingen te hebben dat de bank nieuwe straffen boven het hoofd hangen wegens witwassen. Onlangs kwam onder de noemer van de ‘FinCEN Files’ een aantal affaires uit het verleden aan het licht. ING bleek onder andere via haar Poolse tak betrokken bij het wegsluizen van dubieuze miljarden uit Rusland. Het concern, dat de afgelopen jaren tot de snelst groeiende banken van Europa behoorde, heeft meer dan 4.000 banen geschapen om nieuwe witwasongelukken te voorkomen.

De schuldencrisis is voor een belangrijk deel het gevolg van egotripperij van topmanagers en topbestuurders, die elkaar op een prettige manier fêteren. Primair draait het om hoe creëren we een gezonde, vitale maatschappij, een vitale cultuur. In een gezonde economie van 'Oikos en Ethiek' gaat het niet om de knikkers, maar om het plezier in het spel. Door 'Oikos en Ethiek' centraal te plaatsen verdwijnt de tegenstelling tussen ‘Eurofielen en Eurosceptici’ naar de achtergrond. De indruk ontstaat dat de VVD de rekening van het fêteren door de burger wil laten betalen. Het Holland Financial Centre-debacle laat zien dat Wouter Bos, net als Jeroen Dijsselbloem zich volledig ten dienste stellen van het grootkapitaal. Nexus-conferentie 15 december 2018 heeft als thema The Battle Between Good and Evil.
Schoonmaak (Sheila Sitalsing Volkskrant 7 november 2020 p. 2):\\ EU-landen krijgen voortaan alleen nog geld uit de Brusselse potten wanneer ze zich houden aan een aantal principes van de democratische rechtsstaat. Zoals onafhankelijke rechters, respect voor burgerlijke vrijheden en aanpalende zaken die in bijvoorbeeld Polen en Hongarije niet vanzelfsprekend zijn.
Een land dat de rechtsstaat niet respecteert, zet zijn EU-subsidies op het spel’, aldus D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld.
‘Het valt niet uit te leggen aan EU-burgers waarom hun belastinggeld blijft doorvloeien naar lieden als Viktor Orbán of de Poolse regeringspartij, die systematisch de democratie en de rechtsstaat hebben afgebroken in hun landen. De EU is een waardengemeenschap en daarbij hoort: geen EU-geld meer naar corrupte autocraten.’

Lichtpuntjes (Nadia Ezzeroili Volkskrant 2 april 2020 p. V8):
Wat als de Marokkaans-Nederlandse echtgenote in tijden van crisis géén zonnetje in huis blijkt te zijn?
Maar we komen hier niet uit, mijn partner is nog steeds van mening dat hij de bron van alle vreugde, liefde en privileges in mijn leven is. Nu klopt het ergens ook wel dat die lamlul een groot deel van mijn hartje heeft gekoloniseerd. En hij kan beter omgaan met tegenslagen dan ik, de teflonlaag van Mark Rutte is er niets bij. Ik wijs hem dus maar niet op het essay dat afgelopen weekend in de Volkskrant stond, onder de titel ‘waarom mijn Marokkaanse man nog steeds het zonnetje in huis is’. Straks gebruikt hij het stuk als aanleiding om herstelbetalingen te eisen van Marokkaanse Nederlanders, omdat zijn Marokkaans-Nederlandse vrouw in tijden van crisis geen zonnetje in huis is, maar zich gedraagt als een meervoudige kettingbotsing.

Waarom mijn Marokkaanse man nog steeds het zonnetje in huis is (Volkskrant 28 mrt 2020 Zaterdag p. 10-11):
Na de afgelopen weken zit de schrik er bij journalist Greta Riemersma flink in. Haar man Saïd is net zo opgewekt als anders. Kwestie van karakter, maar er is meer: Saïd groeide op in Marokko, waar de onzekerheden groter zijn, maar de angsten kleiner.
Achteraf kan ik niet bedenken wanneer Saïds lichtheid op mij is overgegaan. Ik weet wel dat ik nu al 25 jaar dingen hoor als: ‘Als je een probleem hebt, kijk naar de palmboom die doorbuigt onder de wind. Hij veert altijd terug en dan geeft hij vrucht. Zoete dadels.’
Na de eerste coronaweek pakte ik mezelf bij elkaar en stapte uit bed. Saïd dacht dat het een griepje was geweest, ik zie ook een terugval in een oud patroon. Het zijn rare tijden, maar ik wil doorgaan met leven.

Elizabeth Warren heeft een plan, bouwt aan een ander, in haar ogen eerlijker Amerika (Michael Persson Volkskrant 12 oktober 2019 Zaterdag p. 6-7). Om waarheid te definiёren gebruikt Rachel Cush 'Taal bestaat volledig in het hier en nu', net als bij H.P. Blavatsky het eeuwige nu, het snijpunt tussen verleden en toekomst. Het zal duidelijk zijn dat Ellen Vogelaar (Pieter Klok Volkskrant 12 oktober 2019 Opinie p. 29) een betere vertolker van de waarheid is dan Wouter Bos. Wouter Bos (Hans Wansink Volkskrant 9 februari 2008) worstelt met het vraagstuk: ‘Insluiting en uitsluiting horen bij elkaar. Wie met iedereen solidair is, is uiteindelijk met niemand solidair.’ Solidariteit is geen free lunch, zegt Bos nog maar eens. Het free-riderprobleem van Mancur Olson.

Een ding is zeker dat de koehandel, de twee handen op één buik politieke machtsspelletjes (you scratch my back and I'll scratch yours, vriendjespolitiek), betekent dat de collectieve voorzieningen verder worden uitgehold. Het innerlijk leiderschap dient centraal te staan. Er bestaat geen free lunch. Het free-riderprobleem van Mancur Olson houdt in dat individuele rationaliteit kan leiden tot collectieve irrationaliteit. Tegenover intolerantie staat de tolerantie jegens andersdenkenden en andere godsdiensten. De afgelopen decennia hebben te veel politici zich met het doorschuiven van problemen bezig gehouden. Feitelijk komt het neer op de vraag of je voor het oplossen of het doorschuiven van problemen riant wordt beloond.

Politicologica
Wat bereik je in de politiek met framing? Wat beschadig je? Welke frames zijn leugens, welke zijn uitvergrotingen van de waarheid? Hoe kan de kiezer het herkennen? De redacteuren van 'Medialogica' hebben een speciale vierdelige serie onder de titel 'Politicologica' gemaakt. Waar 'Medialogica' zich bezighoudt met de publieke opinievorming, die het resultaat is van de dynamiek tussen media, politiek, commercie en publiek, richt 'Politicologica' zich aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen op de beeldvorming in en rondom de politiek.
Hoe werkt framing? Hoe framen partijen – vanuit de Kamer, de media en de zalen in het land? En hoe laten partijen zich framen door hun concurrenten, door het publiek, door belangengroepen. In 'Politicologica' onderzoekt Human het spel dat de publieke opinie rond de verkiezingen bepaalt. Met als onderliggende ambitie dat de kijker, voor hij naar de stembus gaat de regels van dat spel (iets beter) doorziet.

Het grootste doel van onze nationale lavendelsnuiver Thierry Baudet is framing. Of met andere woorden het doel heiligt voor Baudet het framen.

Morele superioriteit (Marcia Luyten Volkskrant 1 april 2020 p. 27):
In een wereldwijde crisis met Europa in het
hart van de storm, laat de Nederlandse premier zich leiden door de angst voor de nationale lavendelsnuiver. Ruttes afweging: eigen populisten eerst. Hij geeft daarmee Zuid-Europese volksmenners vrij spel. Dat is behalve krenterig ook slecht schaken. Natuurlijk maken de Italianen zich schuldig aan free rider-gedrag, maar het behoud van de EU is vooraleerst in Nederlands eigenbelang. Wanneer de EU wankelt en uiteenrafelt, houdt Nederland zijn veiligheid, zijn vrijheid en zijn welvaart niet overeind.
Zelfs op de ultrakorte termijn dient deze hardheid Nederland niet. Rutte mag bidden dat andere landen nog steeds onze ic-patiënten willen overnemen. Dat ze niet snuiven: eigen schuld, zoek het uit.

Coronacrisis is stresstest voor het brede politieke midden (Anne Blanksma Çeta en René Cuperus Volkskrant 31 maart 2020 p. 24-25):
De pandemie versterkt ook in westerse landen de roep om bescherming en gemeenschapszin.
De coronacrisis versterkt een waardenverschuiving die al in de westerse samenleving gaande was. Als we niet oppassen, komen we sluipenderwijs in een surveillancestaat terecht.
Terrorisme
Die verschuiving wordt gevoed door ervaren existentiële dreigingen:
terrorisme (9/11), de bankencrisis, demografische verschuivingen (vluchtelingencrisis) en de klimaatcrisis. Nu het Westen met de Bijbelse plaag van de coronacrisis nog heftiger te maken krijgt met een collectieve existentiële dreiging en groot menselijk lijden, zal de roep om bescherming, bestaanszekerheid en belonging alleen maar sterker worden.
Corona is daarmee vooral een stresstest voor het brede politieke midden dat in de meeste Europese landen nog steeds aan de macht is. Hoe kunnen zij tegemoetkomen aan de roep om meer veiligheid, gemeenschapszin en collectieve bescherming, zonder burgerlijke vrijheden op te offeren? Hoe voorkomen we de sluipende totstandkoming van een autoritaire surveillancestaat?
We moeten ervoor waken dat de coronacrisis niet, naast een volksgezondheidscrisis en een economische crisis, ook nog een ontwrichtende maatschappelijke crisis wordt.

Samenwerking vormt de rode draad in de geschiedenis van Nederland (Gijs Herderscheê Volkskrant 26 december 2018):
Koning Willem-Alexander meent dat de meeste Nederlanders zich niet thuis voelen in een omgeving waar verschillen op de spits worden gedreven. Conflicten dienen samen te worden opgelost, vindt de koning. ‘De bereidheid om rekening met elkaar te houden en samen te werken heeft ons ver gebracht.’
Hij noemt samenwerking de rode draad in de Nederlandse geschiedenis. ‘Actieve burgers die het ondanks alle verschillen samen willen bolwerken. Dat is wat ons sterk maakt.
Mensen voelen zich volgens Willem-Alexander vaak machteloos ‘
tegenover de sterke en brute krachten in de wereld’. Hij noemde daarbij als voorbeelden intimidatie en extremisme. ‘Maar zou het niet kunnen zijn dat we onze eigen rol onderschatten?
De koning schrijft iedere burger invloed toe. ‘
We onderschatten vaak de positieve invloed die we met onze bescheiden mogelijkheden als mens kunnen hebben. Juist dicht bij huis wordt de wereld gewonnen. We kunnen samen niet alles, maar wel veel.
Net zoals premier Rutte vaak doet, roemde Willem-Alexander de Nederlandse samenleving. ‘
Nederland is anno 2018 een van de beste plekken ter wereld om te wonen, te werken en te leven.

Willem-Alexander belicht in zijn kersttoespraak 2018 de reciprociteit.

Geen koude laboratoriumkikker (VPRO Marathoninterview 25 augustus 1989):
Galjaard hield zich vooral bezig met ontwikkeling en methoden voor prenatale diagnostiek van aangeboren afwijkingen, onderzoek naar erfelijke achtergronden van bepaalde stofwisselingsziekten en naar de achtergronden van stoornissen tijdens de embryonale ontwikkeling. Op 1 mei 2001 legde hij zijn functie als hoogleraar en hoofd van het instituut neer maar bleef deel uit maken van onder andere de ethische commissie van de Unesco en bleef ook verschillende ministeries en de Gezondheidsraad van advies voorzien over hoe DNA gebruikt kan en moet worden en wat de mogelijkheden en beperkingen zijn van het erfelijkheidsonderzoek.

Waar komt het geweten vandaan?
Vanwaar heeft de mens zijn geweten? Vóór de zondeval wist de mens niets van een geweten. Hij was in de toestand van onschuld en kon goed en kwaad niet onderscheiden (Gen. 3:5). Nadat Adam en Eva gezondigd hadden, zag de zaak er anders uit: Zij schaamden zich dat zij naakt waren, en verborgen zich voor God. Er was opeens de innerlijke stem, die hen duidelijk maakte dat zij zo, zoals zij van nature waren, niet voor God bestaan konden. Nu wisten zij wat goed en kwaad was (Gen. 3:22).

17. Schuld, schuldgevoelens
17.2. Als we schuldig zijn dan merken we dat in ons geweten
Ons geweten is het besef van goed en kwaad dat God in de mens heeft gelegd. God heeft zijn wet in het hart van de mens gelegd. "dat het werk der wet in hun hart geschreven is" (Rom. 2:15)
Als we iets gedaan hebben dat kwaad is in Gods ogen dan zegt ons geweten: "Dit was verkeerd". Voor we iets kwaads kunnen doen moeten we eerst ons geweten het zwijgen opleggen.
Sinds de zondeval werkt het geweten van de mens niet zuiver meer. Sommige mensen zijn 'besmet in hun geweten' (Titus 1:15). Het geweten van de mens is niet langer nauwkeurig afgestemd op de wet en de wil van God. Het is ontregeld. Het geweten kan ook dichtgeschroeid worden.(1 Tim. 4:2). Dan is men zo vaak tegen het eigen geweten ingegaan dat het geweten niet meer werkt.

Het licht
- ZONDE GROEIT IN HET DONKER.
- LICHT ALS OORDEEL.
- GEHEIMEN ZIJN TIJDELIJK, MAAR JE KAN VERTROUWEN OP HET LICHT.
- WAT VERLICHT HET LICHT?
- STRUIKELEN IN HET DONKER?
- HET EERSTE WERK VAN DE HEILIGE GEEST.
- BELIJDEN, GOED VOOR DE ZIEL?
- LEVEN IN HET LICHT.
- WIJ ZIJN HET EIGENDOM VAN DE DAG.\\ - ZIJT LICHT.

Nils A. Amnéus Levensraadsel
Het Ene Leven (p. 2):
De algemene leer is echter dat er achter het stoffelijke, zichtbare heelal dat we kennen, een alomtegenwoordig, eeuwig, grenzeloos en onveranderlijk beginsel staat: een goddelijke levensessentie die
de onzichtbare oorzaak is van het zichtbare heelal en van al het leven daarin.*
De oude hindoegeschriften drukken het als volgt uit:
Zoals een enkele zon de hele wereld verlicht, zo verlicht ook de ene geest ieder lichaam.
†De Bhag (Hoofdstuk 13 Vers 34)
*De Geheime Leer, 1:43-47
3: Het heelal, een levend organisme De oude leringen zeggen dat het heelal als geheel een levend organisme is en dat ieder individueel leven in dat heelal is verbonden met het universele leven, en in feite een onafscheidelijk deel van dat leven is.
34:
De oude geschriften van de hindoes spreken over de mens als een ‘weerspiegeling in de stof’ van zijn innerlijke god, en hun literatuur staat vol met toespelingen op dit onderwerp. De hele Bhagavad Gita, bijvoorbeeld, is een dialoog tussen de innerlijke god ‘Krishña’ en het menselijke ego, hier ‘Arjuna’ genoemd.
Karma-Nemesis (p. 160):
160: Karma-Nemesis is niets anders dan het (geestelijke) dynamische gevolg van oorzaken die zijn voortgebracht en krachten die tot activiteit zijn gekomen door onze eigen daden. Het Boek van de gulden voorschriften zegt over karma: Leer dat geen poging hoe gering ook, hetzij in goede of verkeerde richting, uit de wereld van oorzaken kan verdwijnen. U kunt op deze ‘dag’ [dit leven] uw kansen scheppen voor uw ‘morgen’ [toekomstige levens]. Tijdens de ‘grote reis’ [de cyclus van bestaansvormen] brengen de oorzaken, elk uur gezaaid, ieder haar oogst van gevolgen voort, want in deze wereld heerst strikte rechtvaardigheid. Met de machtige beweging van haar nooit-dwalende werking brengt ze aan stervelingen levens van geluk of tegenslag, het karmische kroost van al onze vroegere gedachten en daden. – H.P. Blavatsky, De Stem van de Stilte, blz. 32
218: Het geloof dat de mens bij zijn geboorte werd geschapen is in strijd met de wet van behoud van energie, die stelt dat energie noch gecreëerd noch vernietigd kan worden. Het geloof in het voorbestaan en de onverwoestbaarheid van de ziel is in overeenstemming met de wet van behoud van energie.
Hoofdstuk Karma en de theorie van één enkel leven op aarde (p. 272):
De veronderstelling dat de ziel van de mens bij de geboorte werd geschapen of ontstond is niet in overeenstemming met de kennis die we bezitten van het stoffelijke gebied. Men heeft vastgesteld dat materie en energie op dit gebied onverwoestbaar zijn, een feit waarnaar wordt verwezen als de
wet van behoud van energie. Materie en energie kunnen veel transformaties ondergaan, maar werden nooit geschapen en kunnen nooit worden vernietigd.
De ziel of het bewustzijn van de mens is een energie van een of andere soort die behoort tot de innerlijke, onzichtbare mentaal-spirituele gebieden van de natuur. Deze innerlijke, onzichtbare gebieden zijn evenzeer deel van de natuur en onderworpen aan haar wetten als het uiterlijke materiële gebied. De
wet van behoud van energie moet daarom zijn tegenhanger hebben in de onzichtbare kant van de natuur en de hogere mentaal-spirituele energieën moeten even onvergankelijk zijn op hun respectieve bestaansgebieden als hun tegenhangers dat zijn op het stoffelijke gebied.
Het geloof dat de
ziel reeds vóór de geboorte bestond is in harmonie met een geloof in rechtvaardigheid, want het verklaart wanneer en waar de mens de zaden zaaide die resulteerden in de ongelijkheden en ‘onrechtvaardigheden’ van de geboorte en is daarom in harmonie met de wet van oorzaak en gevolg.

Contrasten kunnen mede de sfeer maken.
En contrasten bepalen in hoeverre de elementen van je verhaal van elkaar zijn te onderscheiden. Ze kunnen ervoor zorgen dat het onderscheid toeneemt, maar ook dat het afneemt of zelfs helemaal verdwijnt. In een foto gaat het om het verschil tussen licht en schaduw. In je korte verhaal gaat het om andere verschillen. Contrast kan je helpen met weinig woorden iets neer te zetten, en dat is bij een kort verhaal geen overbodige luxe.

Contrasten in de Bijbel
Rijk worden! Wie wil dat niet? Velen dromen daarover. Stoppen met werken, verre exotische reizen maken, nieuw huis met zwembad en ligbad op elke verdieping, nieuwe auto, nieuwe camper, weg met die caravan gelukkig, veel feesten geven … enzovoorts. We noemen maar enkele dingen. Toch is dit niet zo slim als velen denken, leest u maar verder …

Mabel Collins Licht op het pad (p. 19):
Als u het begin van de weg heeft gevonden, zal de ster van uw ziel haar licht doen gloren; en door dat licht zult u merken hoe groot de duisternis is waarin het brandt. De ziel, het hart, het brein – alle zijn duister en donker totdat de eerste grote strijd is gewonnen. Laat u zich daardoor niet afschrikken en bang maken; houd uw blik gericht op het kleine licht en het zal groeien. Maar laat de duisternis daarbinnen u helpen de hulpeloosheid te begrijpen van hen die nog geen licht hebben gezien, van wie de zielen nog in diepe duisternis zijn gehuld. Maak hen geen verwijten, deins niet voor hen terug, maar probeer iets van het zware karma van de wereld te verlichten; help dan dat kleine aantal sterke handen die beletten dat de machten van de duisternis een volledige overwinning behalen. Dan wordt u deelgenoot van een vreugde, die inderdaad een enorme inspanning en diepe droefheid met zich meebrengt, maar ook een groot en steeds groeiend genoegen.
48: De enige manier waarop we ons lege ruimte kunnen voorstellen is – denk ik – wanneer deze wordt herleid tot zijn eenvoudigste gedachte-element, dat van zwarte
duisternis. Voor de meeste mensen vormt deze een grote fysieke verschrikking, en als ze als een eeuwig en onveranderlijk feit wordt beschouwd, moet ze voor het denken meer dan iets anders het denkbeeld van vernietiging betekenen. Maar het is de vernietiging van slechts één zintuig; en de klank van een stem kan zich doen horen en zelfs in de diepste duisternis troost brengen.
52: Uw leraar of uw voorganger houdt misschien uw hand in de zijne en leeft zoveel met u mee als waartoe het menselijk hart in staat is. Maar wanneer de stilte en de
duisternis komen, verliest u alle bewustzijn van hem; u bent alleen en hij kan u niet helpen, niet omdat zijn kracht is verdwenen, maar omdat u uw grote vijand heeft opgeroepen.
Met uw grote vijand bedoel ik uzelf. Als u de macht bezit uw eigen ziel in de duisternis en stilte onder ogen te zien, zult u het fysieke of dierlijke zelf dat alleen in de wereld van de zintuigen leeft, hebben overwonnen. Deze bewering zal – denk ik – ingewikkeld lijken, maar ze is in werkelijkheid heel eenvoudig.

Het probleem van goed en kwaad
Contrasten en tegenstellingen vinden we overal. Dat zijn noodzakelijke voorwaarden voor groei en ervaring. Het kwaad is wel gedefinieerd als de schaduw van God. Pogingen om goed en kwaad, licht en duisternis filosofisch te definiëren houden weinig verband met gedrag en plichtsbetrachting en doen vaak niet veel anders dan de mensen in verwarring brengen. In het gewone leven is het verschil tussen goed en kwaad duidelijk genoeg. Iedereen bezit het vermogen onderscheid te maken. De woorden goed en kwaad zijn zeer vaag en omdat ze in verschillende zin worden gebruikt wekken ze verwarring. Men kan zeggen dat ze betekenen, plezierig en onplezierig, maar dat houdt kennelijk verband met onze smaak, die als criterium onbetrouwbaar is. Wat onplezierig is kan wel goed voor ons zijn; en wat plezierig is misschien verkeerd. Men kan zeggen dat ze goed en verkeerd betekenen, maar ook hier komen we dan terecht bij de morele, maatschappelijke of burgerlijke wet.

Miriam van Reijen Spinoza De geest is gewillig, maar het vlees is sterk (recensie):
Net zoals de klassieke theodicee (het probleem van het kwaad in het licht van een almachtige en goede God, een probleem dat wel pas van Leibnitz die naam kreeg, maar al eeuwen bestond) door Spinoza als schijnprobleem wordt gexeblimineerd, zo wordt door hem eveneens het probleem van de akrasia (het niet kunnen van de rede vanuit de opvatting dat goed weten eigenlijk direct leidt tot goed doen) eveneens gexeblimineerd door zijn andere zienswijze. Het probleem werd vanouds gekoppeld aan de Medea-mythe, waarnaar ook Spinoza verwijst. Deze mythe krijgt bij Van Rijen een uitvoerige behandeling. Spinoza blijkt thuis te horen in de visie die in zijn tijd furore maakte (Hooft en Vondel) waarin passies mensen beheersen ook als ze de redelijkheid van het andere inzien: Medea wist wat goed was, maar kon niet anders dan haar begeerte volgen en wraak nemen. Onze rede en wil zijn niet oppermachtig. Daar op die plaats behandelt ze de drie niveaus van rede en kennen bij Spinoza. De pagina's hierover (p. 148 - 154) vormen volgens mij het hart van het boek en zijn tevens het beste geschreven.

Emoties en je geweten
Wanneer je naar je geweten luistert, luister je niet alleen maar naar wat goed en slecht is. De tweede voorwaarde voor een goed werkend geweten is empathie. Dat betekent dat je, je kunt inleven in iemand anders. Je probeert te bedenken wat een ander denkt en voelt. Hierdoor besef je dat iemand iets wat jij doet, bijvoorbeeld slaan, als een onprettig iets ervaart. De derde voorwaarde voor een goed geweten is emotie. Een mens ervaart emoties zoals schuld, spijt en schaamte. Deze emoties sturen je idee over goed en kwaad. Dit soort gevoelens komen meestal wanneer je iets gedaan hebt waarvan je geweten zegt dat het verkeerd is. En doordat je die onprettige gevoelens ervaart, laat je het de volgende keer wel uit je hoofd. Het is een soort interne straf om goed gedrag te stimuleren en slecht gedrag te onderdrukken.

Geen andere keus, theosofie en het mens-zijn (John Algeo Theosofia juni 2016 p. 61):
Theosofie als ethiek
Theosofische denkbeelden, zowel fundamentele als specifieke, hebben implicaties voor het dagelijks leven. Het in ons leven toepassen van denkbeelden is onze manier om de waarheid ervan te beproeven. Enkele van de implicaties van theosofische denkbeelden, zoals die door individuele leden in de praktijk gebracht worden, volgens hun geweten en al naargelang de omstandigheden van hun leven, zijn:
1. Het praktiseren van geweldloosheid met betrekking tot andere levende wezens, waartoe vegetarisme en het op menselijke wijze behandelen van dieren behoort, evenals een actieve bezorgdheid (en zorg) voor de ecologie van onze planeet.
2. Het studeren om meer over onszelf te leren en over het universum waarin wij bestaan.
3. Het mediteren om in ons wezen de waarheden op te nemen die we geleerd hebben en om in contact te komen met het hoogste en binnenste wezen van ons zijn.
4. Het dienen van anderen op zodanige wijze dat het hen zal helpen om goed te leven en hun eigen wegen tot zelfrealisatie te ontdekken en ook, door het proces van dienstbaarheid aan anderen, onszelf te ontwikkelen tot volledigere en meer authentieke menselijke wezens.
5. Het tonen van begrip voor theorieën en praktijken die anders zijn dan de onze; en zelfs als we geloven dat zulke theorieën en praktijken verkeerd zijn, ze niet toe te schrijven aan opzettelijke perversiteit van de kant van hen die ze omarmen.
In De Sleutel tot de Theosofie (pagina 213) schreef Mevrouw Blavatsky:
Plicht is dat wat we aan de mensheid, onze medemensen, buren, familie, verschuldigd zijn en vooral wat wij verschuldigd zijn aan allen die armer en hulpelozer zijn dan wijzelf. Als die schuld in het leven niet wordt betaald, leidt dat in onze volgende incarnatie tot geestelijk onvermogen en moreel bankroet. Theosofie is de kwintessens van plicht.
Deze ‘plicht’ is ons dharma (redactie: volgens de Ganesha: wet, plicht, religie), het wezen van ons zijn, en wij bestaan juist om dat wezen volledig te realiseren. Ethiek kan gezien worden als de manier waarop wij denkbeelden in ons leven toepassen. De essentie van theosofische ethiek is een overtuiging dat niemand van ons alle antwoorden heeft en dat niemand van ons in zijn eentje persoonlijk welzijn en eeuwig geluk kan bereiken.

Met een knuppel dwing je geen betere samenleving af (Arnon Grunberg Volkskrant 20 oktober 2018 Sir Edmund p. 24-28):
Nee, #MeToo kan niet worden vergeleken met de slachtpartij van de Tweede Wereldoorlog, maar overeenkomsten zijn er wel. Arnon Grunberg over het ontslag van Ian Buruma en het verschil tussen wraak en rechtvaardigheid.
In 1945 – Biografie van een jaar (2013) schrijft Ian Buruma dat ‘
de oude Grieken al bijzonder goed de destructieve kracht van de menselijke honger naar wraak kenden.’ Het einde van de Tweede Wereldoorlog, in Duitsland Stunde Null genoemd – alsof de geschiedenis opnieuw kan beginnen –, heeft inderdaad alle kenmerken van een Griekse tragedie. Aan welke wetten kan en moet men gehoorzamen? Wat weegt zwaarder, rechtvaardigheid of het voorkomen van totale maatschappelijke ontwrichting? In welke goden kan men nog geloven? Wat te doen met de verliezers van de oorlog? En wat met de winnaars? Kan de beschaving zich herstellen van de genocide die in haar centrum plaatsvond?
Dat wat
Vergangenheitsbewältigung is gaan heten kwam pas op gang in de jaren zestig en zeventig, niet toevallig toen ook de kinderen van de Duitse bourgeoisie in opstand kwamen tegen hun ouders omdat deze zich nooit hadden verantwoord voor hun fascistische mantel, hem hooguit op zolder hadden verstopt. Uit deze opstand kwam uiteindelijk de terreur van de Rote Armee Fraktion (RAF) voort.
‘Survivor’
Dat met ‘survivors’ tegenwoordig de slachtoffers van seksuele intimidatie en geweld worden bedoeld, geeft aan dat een deel van de maatschappij meent dat seksueel geweld tegen vrouwen, en soms ook tegen mannen, een structureel maatschappelijk probleem is dat
Vergangenheitsbewältigung behoeft.
Deze strijd is een belangrijk onderdeel van wat de culturele oorlog (
culture war) wordt genoemd. De emoties rond de zaak Ford-Kavanaugh geven aan hoezeer deze oorlog de Amerikaanse samenleving verdeelt. Het zal in West-Europa niet wezenlijk anders zijn dan in Amerika. (In Nederland gaat de culturele oorlog vooral over Zwarte Piet; elk land krijgt de culturele oorlog die het verdient.) Overigens vrees ik wel dat de democratisering van het slachtofferschap ertoe zal leiden dat uiteindelijk iedereen survivor is, wat betekent dat ook weer niemand dat is, maar dit terzijde.
In zijn boek over 1945 schreef Buruma dat hij sceptisch was dat wij iets konden leren van de geschiedenis, dat kennis over de dwalingen van onze voorouders onze dwalingen zal voorkomen. Een scepsis die ik deel en een reden waarom ik moeite heb te geloven in morele vooruitgang. Maar de waarheidscommissie (Truth and Reconciliation Commission, de naam alleen is veelzeggend) die in Zuid-Afrika na de val van het apartheidsregime is aangesteld, zou als voorbeeld kunnen dienen hoe om te gaan met het verleden zonder de samenleving verder te splijten dan strikt noodzakelijk. Met een knuppel, al dan niet metaforisch van aard, dwing je geen betere samenleving af.

Geloof slachtoffers (Asha ten Broeke Volkskrant 3 november 2017 p. 25):
In deze morele kwestie kan ik me niet verstoppen achter het strafrecht. Om Edward Snowden te citeren: 'The law is no substitute for morality.' Het vraagstuk verlangt dat ik een persoonlijke, principiële keuze maak: geloof ik mensen die vertellen dat ze zijn misbruikt wel of niet? In de wereld die ik voor ogen heb, bestaat er maar één antwoord: geloof slachtoffers.
Kneegate (Bert Wagendorp Volkskrant 4 november 2017 p. 2):
De Engelse Trouw zou het stuk van Jelle Brandt Corstius over zijn vermeende verkrachting niet hebben gepubliceerd. Dat was wellicht ook hier voor iedereen beter geweest: de zaak is een geloofskwestie geworden.
Asha ten Broeke gelooft Brandt Corstius. Zij schreef gisteren in de Volkskrant dat zij mensen die zeggen te zijn misbruikt op hun woord gelooft. Dat is haar goed recht, ik geloof ook weleens iets zonder dat direct bewijs voorhanden is. Maar wanneer we haar principe algemeen zouden toepassen, begeven we ons het gevaarlijke terrein van de willekeur.
Dan keren we het normale juridische traject om: de verdachte is schuldig zolang het tegendeel niet is bewezen. Dat is meestal net zo moeilijk als het bewijzen van schuld: de verdachte is meteen dader.
Dat begint op het middeleeuwse heksenproces te lijken. Vrouwen die van hekserij werden beschuldigd waren de klos: ze konden hun onschuld alleen bewijzen door te verdrinken nadat ze in het water waren geworpen. Bleven ze drijven dan was het bewijs voor hekserij geleverd en kwamen ze op de brandstapel: tamelijk onbevredigende rechtsgang.

Nu helpt traumatoloog Jan Kizilhan duizenden Yezidi-vrouwen de IS-hel achter zich te laten. (Renate van der Zee Volkskrant 29 april 2017 Bijlage Zaterdag p. 2-4)):
Als kind leerde hij van zijn Joodse buurvrouw over Het Kwaad.
Het nieuws van de IS-aanval was voor Kizilhan uiteraard een enorme schok. 'Maar als Yezidi ben je er op de een of andere manier altijd op voorbereid dat er iets vreselijks kan gebeuren', zegt hij.
Nadat het bericht in zijn volle reikwijdte tot hem doordrong, aarzelde hij niet. Hij gaf meteen een interview aan het boulevardblad Bild waarin hij stelde dat IS genocide pleegde. 'Het is niet een krant die ik normaal lees, maar ik zocht een zo groot mogelijk podium.'
Deze vrouwen zijn zo diep getraumatiseerd, is het wel mogelijk echt iets voor hen te betekenen?
'Vaak wel. Ze bezitten, zoals ik al zei, een enorme veerkracht. Ondanks alles wat ze hebben meegemaakt, pakken ze het leven toch weer op. Ze wíllen leven. Die veerkracht hebben ze waarschijnlijk ontwikkeld door het transgenerationele trauma (intergenerationele traumatisering) dat Yezidi's met zich meedragen. En die kracht, die moet je inzetten tijdens de therapie.
' En waarom zijn mensen zo wreed?
'Het zit in hun natuur. Mensen hebben altijd gedood en zullen altijd weer doden. Onder bepaalde omstandigheden zijn bijna alle mensen in staat tot wreedheid. De Tweede Wereldoorlog heeft laten zien hoe wreed wij Europeanen kunnen zijn. De nazi's ontmenselijkten de Joden. Hetzelfde doet IS. Zij zeggen: Yezidi's, dat zijn geen mensen. Wij soennitische moslims zijn het Herrenvolk, wij mogen over de wereld heersen.
Wij mogen Yezidi's tot slaaf maken en vermoorden. De meerderheid van de IS-strijders is geen psychopaat. Ze zijn mentaal gezond, ze weten wat ze doen. En dat is angstaanjagend.'

Verzetspredikant en spion Dietrich Bonhoeffer heeft nu eigen glossy (Joost de Vries Volkskrant 31 maart 2016 p. 11):
Christen Unie-leider Gert-Jan Segers was hoofdredacteur van de eenmalige uitgave. Segers put inspiratie uit het leven van de Duitse predikant en verzetsheld. Pacifist Bonhoeffer (1906 - 1945) besloot dat Hitler alleen met geweld kon worden gestopt. Hij bekocht zijn betrokkenheid bij de mislukte aanslag met zijn leven.
'Niet weglopen, maar daar zijn waar je moet zijn', is de les die Segers eruit trekt. Hij dacht aan Bonhoeffer toen Arie Slob hem vroeg hem op te volgen als fractievoorzitter. Hij vindt het niet 'alleen maar leuk' om 'volop in de wind te staan'. Ik wilde vooral een goed Kamerlid worden, fractievoorzitterschap was geen droom die uitkwam. 'Mijn keus was natuurlijk veel minder dramatisch', maar indachtig Bonhoeffer accepteerde hij de verantwoordelijkheid.
De Duitse predikant gaf ook houvast bij de keuze voor bombarderen in Irak en Syrië. In sommige gevallen moet je het kwaad met geweld bestrijden. 'Niets doen is soms erger dan iets doen', vond Bonhoeffer. Laat je de yezidi's over aan hun lot terwijl IS oprukt? Nee, wist Segers dus. Het is kiezen tussen verschillende kwaden, schone handen houden gaat niet.

1879
Hoofdstuk Perzisch zoroastrianisme en Russisch vandalisme (H.P. Blavatsky: Geselecteerde artikelen):
In zijn wanhoop en aangespoord door zijn
Ahriman-aard, vernietigde Mithra zichzelf tijdelijk, nu hij zijn recht op de onverdeelde oppermacht had verloren, en liet Ahriman achter om zijn strijd met Ormazd zo goed mogelijk uit te vechten. Vandaar de overheersende dualiteit die sindsdien in de natuur bestaat, totdat Mithra terugkeert; want hij beloofde zijn trouwe volgelingen eens terug te keren. Vanaf die tijd heeft echter een reeks rampen de vuuraanbidders getroffen. De meest recente daarvan was de inval van de moslims in hun land in de 7de eeuw, toen deze fanatici de behedin heel wreed begonnen te vervolgen. De ghebers werden overal verdreven en vonden slechts een toevluchtsoord in de provincie Kerman en in de stad Yezd. Toen volgden ketterijen. Veel zoroastriërs gaven het geloof van hun voorouders op en werden moslims; anderen waren vervuld van onblusbare haat tegen de nieuwe heersers, sloten zich aan bij de woeste Koerden en werden naast vuur-, ook duivel-aanbidders. Dit zijn de yezidi’s. De hele religie van deze vreemde sektariërs – met uitzondering van enkelen die eigenaardiger rituelen hebben, die voor iedereen een geheim zijn behalve voor henzelf – omvat het volgende. Zodra de zon opkomt, plaatsen ze hun beide duimen kruiselings over elkaar, kussen het symbool, en raken daarmee hun voorhoofd aan in eerbiedige stilte. Daarna begroeten ze de zon en keren in hun tenten terug. Ze geloven in de macht van de duivel, zijn er bang voor en stemmen de ‘gevallen engel’ op allerlei manieren gunstig; ze worden heel boos wanneer een moslim of christen iets oneerbiedigs over hem zegt. Ze hebben moorden begaan vanwege zulke oneerbiedige taal, maar de laatste tijd zijn ze voorzichtiger geworden.

De universele verantwoordelijkheid van ieder mens (Samdhong Rinpoche Theosofia juni 2016 p. 73):
Wat hebben we werkelijk nodig?
Politieke en sociale idealen, zoals democratie, mensenrechten, culturele verscheidenheid en gewetensvrijheid zijn slechts holle woorden geworden, alleen als versiering of als metafoor gebruikt en, zo nodig, als lippendienst beleden. Aan het politieke kolonialisme uit het verleden kwam een einde door het ontwaken van mensen die gedurende de laatste eeuwen aan zo’n overheersing onderworpen waren. Tegenwoordig is sprake van economische kolonisatie, wat veel gevaarlijker is.

Ethiek – het overbruggen van vrijheid en verantwoordelijkheid (Paul Zwollo Theosofia oktober 2008 p. 183):
Verantwoordelijkheid kan gedefinieerd worden als de positie van verantwoordelijk of toerekeningsvatbaar zijn; een toestand waarin je rekenschap moet afleggen over wat je op je geweten hebt of wat men je toevertrouwd heeft. Het betekent ook het vermogen om aan verplichtingen te voldoen of te handelen zonder autoriteit boven je of begeleiding. Bovendien is dit het vermogen om onderscheid te maken tussen juist en onjuist – ethisch onderscheidingsvermogen.
185: In de universele verklaring van de rechten van de mens, geformuleerd door de derde algemene vergadering van de Verenigde Naties op 10 december 1948 te Parijs, luiden de eerste twee bepalingen als volgt:
1. Alle mensen zijn vrij en gelijk geboren in waardigheid en rechten. Hun is rede en geweten toegekend en zij zouden ten opzichte van elkaar moeten handelen in een geest van broederschap.

Media, besef: goed nieuws verkoopt (Roek Lips NRC17, juli 2015):
Ethiek wordt veelal gezien als iets opringerigs. Het belerende vingertje. Maar laten we de werkelijke betekenis eens omarmen. Ethos als ‘juist handelen met als doel doel iets te veranderen, oftewel bewust een bijdrage leveren aan het geluk van mensen en een betere wereld’. Wie ‘ethos’ verkiest, roept de ‘genius’ aan: de creatieve geest die nodig is om richting te bepalen in een maatschappij waarin velen ‘verdwaald’ zijn.
De autoriteit van de klassieke media is niet langer vanzelfsprekend. Om te overleven zullen zij zich verantwoordelijker moeten voelen voor de samenleving waarvan ze verslag doen. Dat geeft
positieve energie. Mediamakers, laat je niet meer leiden door angst voor ontwrichting en deprofessionalisering van je vakgebied, maar vertrouw op je ‘ethos’ en ‘genius’. Experimenteer, los van de gevestigde ideeën en ordes. Wie dit omarmt, zal de ethiek niet ervaren als beperkende factor, maar als noodzakelijk uitgangspunt. Gericht op wat echt van waarde is. De verzuiling voorbij, in het besef dat grote waarden universeel zijn.

Haagse wethouder haalt uit naar premier (Lex De Jonge en Niels Klaassen AD 20 juni 2015):
De Haagse PvdA-wethouder Rabin Baldewsingh haalt hard uit naar premier Mark Rutte en partijgenoot Ahmed Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam. In een interview met deze krant hekelt hij hun uitspraken over migranten en jihadisten. 'Die stevige taal is populair, maar brengt ons helemaal nergens.'
Ook partijgenoot en Rotterdams burgemeester Ahmed Aboutaleb krijgt ervan langs voor zijn 'rot op'-opmerking over jihadisten. ,,Dat helpt helemaal niks. Dat brengt ons nergens.''
De integratievisie van PvdA'er Baldewsingh wijkt af van die van zijn partijtop. En gaat ook in tegen jarenlang gevoerd beleid. Volgens de bestuurder van Surinaamse afkomst is er niks mis met segregatie, met wijken waarin specifieke migrantengroepen 'samenklonteren'. ,,Zolang er bruggen tussen deze eilanden staan en zolang groepen elkaar treffen op werk en feestjes is er niks aan de hand.
Als wethouder Baldewingh met deze visie alleen staat, 'so be it', zegt hij ook. ,,Maar ik ben er zeker van dat mijn verhaal straks het mainstream-verhaal wordt."

Tijd voor een slimmer EU-migratiebeleid (Henk van Houtem en Leo Lucassen Volkskrant 14 oktober 2016 p. 27):
Door het paniekvoetbal van de EU en een gebrek aan onderlinge solidariteit tussen de lidstaten wordt het migratiebeleid steeds meer bepaald door dictators en smokkelaars. Het is nodig het heft weer in eigen handen te nemen. In ons boek schetsen wij daartoe een nieuwe denkrichting, waarin de volgende twee punten belangrijk zijn. De EU maakt zich chantabel voor autocratische regimes, over de rug van migranten. Het kan slimmer.
In een internationale samenleving is migratie een weliswaar bescheiden (3 procent van de wereldpopulatie), maar normaal verschijnsel. De EU bestrijdt nu in belangrijke mate de averechtse - en deels dodelijke - gevolgen van haar eigen beleid. De
dure Afghanistan-deal voedt dat falen alleen maar. Het is hoog tijd voor een menselijker en slimmer beleid, Voorbij fort Europa.

Staan Europa en Nederland überhaupt nog voor enige waarde, of zetten buitengaats uitsluitend economische en geostrategische impulsen de toon?

'Laat angst en woede geen eindstation zijn' (Joost de Vries Volkskrant 27 december 2016 p. 17):
De vierde kersttoespraak van koning Willem-Alexander was zijn meest persoonlijke tot nog toe. Bovendien zijn meest politieke. Zonder politici bij naam te noemen waarschuwde hij tegen valse nostalgie en populisme gericht op de onderbuik. 'In deze onzekere tijd zijn angst en woede begrijpelijke emoties, maar dat kan niet het eindstation zijn.'
Heimwee naar vroeger Van Erasmus leende de koning ook de overtuiging dat mensen niet zonder elkaar kunnen: 'De natuur heeft onze gaven zo verdeeld, dat de ene mens het niet kan stellen zonder de hulp van de ander.' Hij roemde de vele mantelzorgers die buiten de schijnwerpers hun werk doen. 'Zien we uw liefdevolle werk wel voldoende?'
Hij sloot af met nogmaals te waarschuwen voor polarisatie. 'De vrede waarnaar we zo verlangen, komt niet dichterbij als mensen afhaken en zich ingraven.' Het antwoord lag in het 'beschermen van wat we delen' en het 'aanwenden van alle positieve krachten'. Rechtstreeks deed hij een beroep op de burger: 'Zonder u, zonder jou, gaat het niet.'

Troonrede Prinsjesdag (Ariejan Korteweg Volkskrant 21 september 2016 p. 13):
Waarden respecteren en naleven (Sybrand Buma, CDA):
Ons land raakt de onderlinge verbinding steeds meer kwijt. We zien daarvan te veel voorbeelden, zoals de treitervloggers in Zaandam. De politie beledigen, geen enkele rekening houden met andere bewoners, bewust iedereen het leven zuur maken. Deze problemen vragen niet alleen om woorden, maar vooral om maatregelen. Daarom is het herinvoeren van een dienstplicht een goed idee. Leven in ons land is niet alleen nemen, het is ook teruggeven aan de samenleving. Sommige jongeren kunnen best wat heropvoeding gebruiken. De vrijheid die wij koesteren, kan alleen bestaan als er ook sprake is van verantwoordelijkheid. Rechten en plichten.

Malloten op chique podia (Elma Drayer Volkskrant 5 augustus 2016 p. 16):
Vorige week verbaasde ik me nogal over het feit dat zekere Belgisch-Libanese praatjesmaker de laatste tijd een podium krijgt bij instituten die daar vroeger niet over zouden piekeren: De Bezige Bij, NRC Handelsblad, de VPRO.
Volgens het postmoderne evangelie bestaat er immers geen waarheid, zijn termen als goed en fout taboe, en verdienen alle meningen evenveel respect. En wee je gebeente als je de ene visie toch een tikje steekhoudender of beter onderbouwd vindt dan de andere. Dan maak je je schuldig aan een moreel oordeel - erger zonde kan de hedendaagse intellectueel niet bedenken.
Het mag van mij. Maar de zonde lonkt in dit geval meer.

Mainstream media gedragen zich als schoothondjes tegenover Democratische kopstukken, blijkt uit onthullingen van Wikileaks. Amerikaanse media zijn niet meer de spiegel van de samenleving maar buiksprekers (onderbuikgevoelens, 'Dikke Ik'-debat) van het politieke establishment.

In de zeventiger jaren was iedereen verbaasd over de economische groeispurt van Japan. De top van het Nederlandse bedrijfsleven toog naar Japan om dit eens haarfijn uit te zoeken. Uit onderzoek is toen gebleken dat de belangrijkste factor de 'optimale' samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven was. Deze toverformule, het 'en-en' van 'Politiek en Bedrijfsleven' is sindsdien door de overheid volledig overgenomen. Maar ook onder aanvoering van de Amerikaanse president Ronald Reagan en de Britse premier Margaret Thatcher begon begin jaren tachtig het dereguleren van de financiële markten.

Begon economie met Shakespeare ? (Peter de Waard Volkskrant 11 mei 2016 p. 29):
Wie als Nederlander geen touw kan vastknopen aan de verzen van William Shakespeare hoeft zich niet te schamen. Ook 40 procent van de Britten raakt het spoor bijster. Toeristen die 's avonds naar een voorstelling gaan in Stratford-upon-Avon vallen nogal eens in slaap.
Sinds de economische crisis van 2008 lijken Shakespeare's tragedies bij uitstek geschikt om het falen van het neoliberalisme te vertellen. Toneelgroep Maastricht illustreerde de eurocrisis bijvoorbeeld met een uitvoering van Timon van Athene over een blije filantroop die een mensenhater wordt als blijkt hoe hij is misbruikt.
In Groot-Brittannië worden in dit Shakespearejaar talrijke managementcursussen georganiseerd waarbij zijn toneelstukken worden gebruikt als boodschap voor de moderne bedrijfsvoering. Hamlet ('What is rotten in de state of Denmark') illustreert morele corruptie. The Tempest ('De Storm') toont de behoefte van mensen om zondebokken voor hun eigen falen te zoeken.
Henry V verkondigt optimisme als positieve kracht om iets te bewerkstelligen en negatieve kracht bij zelfgenoegzaamheid.

Het Hogere is niet met God uit Nederland verdwenen (Maaike van Houten −Trouw 9 december 2011):
Nederland ontkerkelijkt, maar dat betekent niet dat het Hogere uit het dagelijks bestaan is verdwenen. Integendeel zelfs, Nederland kent 'een geweldige hoeveelheid' idealisme, betoogt cultuursocioloog Gabriel van den Brink in zijn boek 'Eigentijds idealisme', dat tevens een aanklacht is tegen het verwoestende cynisme dat Nederland in zijn greep houdt.

Islam heeft religie weer op de kaart gezet (Leen Vervaeke interviewt kardinaal Jozef de Kesel Volkskrant 25 november 2016p. 19):
Hij pleit voor getrouwde priesters, begrip voor abortus en ziet een bondgenoot in de islam. De nieuwe Belgische kardinaal Jozef De Kesel ontpopt zich als geestverwant van progressieve paus Franciscus.
Islamitische bondgenoot
De grootste uitdaging voor De Kesel is hoe hij de katholieke kerk een plaats kan geven in de huidige seculiere samenleving, waarin bovendien de islam een steeds grotere rol speelt. Maar voor De Kesel is de islam geen concurrent, maar een bondgenoot. 'De islam heeft religie weer op de kaart gezet. Er is een tendens om godsdienst te privatiseren, maar de islam aanvaardt dat niet.'
'Een samenleving heeft godsdiensten nodig. De moderne samenleving motiveert mij mezelf te ontplooien, om het ver te schoppen. Maar die samenleving motiveert mij niet voor een arme te zorgen of te streven naar rechtvaardigheid. Ik ben ervan overtuigd dat godsdienst een maatschappelijke rol moet blijven spelen.'
Hij denkt niet dat de islam daarbij zal vervallen in de oude kwalen van de kerk, en de vrijheden van anderen zal beperken. 'We zullen de islam daarbij helpen. We hebben als katholieke kerk ook tijd nodig gehad om ons aan te passen. Er is maar één mogelijkheid voor de islam in het Westen: dat is het pluralisme onderschrijven.'

Wim Couwenberg Ethisch universalisme versus ethisch nationalism. Pleidooi voor een derde positie Globalisering ethiek (Civis Mundi 31 oktober 2012):
De grote wereldreligies hebben een cruciale rol gespeeld in de legitimatie van nationale morele tradities en aspiraties. Maar hun basishouding is universalistisch gebleven. Zij kunnen daarom een belangrijke ondersteunende functie vervullen bij de implementatie van het Internationaal Ethisch Pluralisme als ethische synthese. In onze sterk geseculariseerde samenleving waarin ethiek en publieke moraal zich steeds meer geëmancipeerd hebben van alle religieuze autoriteiten, kunnen die religies op die manier toch nog een eigen relevante morele rol vervullen.
In de marge van het grote wereldgebeuren is er sinds kort een beweging gestart die over de grenzen van onderscheiden religies heen gericht is op een globalisering van de ethiek, een ‘Weltethos’ in de zin van de bekende hoogleraar Oecumenische Theologie Hans Küng. Vrucht van diens jarenlange studie van wereldreligies is de Stichting Wereldethos ten dienste van een interreligieuze dialoog. Op 4 september 1993 werd door gedelegeerden van het ‘Parliament of the World’s Religions’ in Chicago voor het eerst in de geschiedenis van de godsdienst een ‘Declaration Toward a Global Ethic’ aanvaard. In het licht van de geschiedenis waarin wereldgodsdiensten ondanks hun universalistische basishouding een opvallende speler waren in het legitimeren van particuliere, met name lokaal-nationale morele tradities en aspiraties en daarmee samenhangende conflicten (de islam en zijn leer van de sharia, het islamitische recht is daarvan een actueel voorbeeld), betekent dit een saillante ethische doorbraak.

IV The contents of the Scholastic system
So far as the ethics of Scholasticism is not distinctly Christian, seeking to expound and justify Divine law and the Christian standard of morals, it is Aristotelean. This is clear from the adoption and application of the Aristotelean definition of virtue as the golden mean between two extremes. Fundamentally, the definition iseudemonistic. It rests on the conviction that the supreme good of man is happiness, that happiness is the realization, or complete actualization, of one's nature, and that virtue is an essential means to that end. But what is vague and unsatisfactory in Aristotelean Eudemonism is made definite and safe in the Scholastic system, which determines the meaning of happiness and realization according to the Divine purpose in creation and the dignity to which man is destined as a child of God.

Aristoteles Deugdethiek
Het goede en deugdzame leven volgens Aristoteles
Aristoteles verstaat onder een goed en deugdzaam leven de levensvorm waarbij men zich verwerkelijkt (heeft) in de zin van de vervolmaking van zichzelf (zingeving). Het gaat uiteindelijk bij deze
levenskunst dan ook om het leven als geheel. Daarbij is van belang dat de ethiek een leer der praxis is: het gaat om de praktische vaardigheid (phronesis). Een deugd is een voortreffelijke realisatie van zo’n vaardigheid. Het gaat daarbij om de voortreffelijkheden van de ziel (psuchê), niet van uitwendige goederen zoals rijkdom of van het lichaam. Al het bewuste menselijk handelen is op een doel (telos) gericht en om al het menselijk streven niet zinledig te laten zijn moet er een laatste en hoogste doel zijn: dit hoogste (en daarmee aangenaamste) goed dat (impliciet) slechts omwille van zichzelf wordt nagestreefd is het geluk (eudaimonia). Het geluk is het principe (archê), in de betekenis van de (doel)oorzaak, van al het goede handelen en als zodanig het einddoel van de verschillende concrete doelen van het menselijk handelen. Het is bovendien niet transcendent, maar kan verwerkelijkt worden in een leven dat voltooid is: geluk betekent een gelukt, dus een geslaagd leven. Dit volmaakte leven impliceert een zekere autarkie. Uitwendige lotgevallen hebben wel invloed en bepaalde uitwendige goederen zijn wel noodzakelijk, maar het ware geluk is als een handelen vanuit een deugdelijke grondhouding in de kern van de zaak bestendig.

De intuïtie van het hart, het innerlijke weten (Gnostiek) heeft niets te maken met onderbuikgevoelens of met emoties, die vaak ook egocentrisch zijn. In de esoterie staat intuïtie van het hart tegenover onderbuikgevoelens.
Esoterie beoogt de
weldenkendheid door de intuïtie van het hart te bevorderen. De oplossing van de ontevreden grondstroom, die Erik Jurgens signaleert hangt met de ‘Grondtoon van de waarheid’ in het onderzoeksrapport 'E i V' samen. Met het gaat om de negatieve effecten van ons huidige waardensysteem heeft Erik Jurgens ongelijk. Het gaat er eerder om het huidige waardensysteem beter toe te passen. De negatieve, angstige rebellie wordt met een kernkwadrant, 4Ddenkraam van Daniel Ofman verklaard.

De gezondheidszorg in Nederland beoogt zowel ons geestelijk als ons lichamelijk welzijn, lees gezondheid te bevorderen. Door de marktwerking in de zorg heeft men het paard achter de wagen gespannen. Arnon Grunberg heeft het in zijn column over 'weldenkendheid en revolutie'. Volgens het onderzoeksrapport 'E i V' draait het om 'weldenkendheid en transformatieproces', een paradigmawisseling. Weldenkendheid bevordert Geluk en Onweldenkendheid Ongeluk.

De professor van het geluk, zo zou je hem kunnen noemen. Psycholoog Ernst Bohlmeijer kan er wel om glimlachen. Heel even. Dan kijkt hij alweer ernstig. Want zijn onderzoeken naar 'het welbevinden van mensen' zijn een serieuze aangelegenheid in een tijd waarin ongeveer een op de tien mensen depressieve gevoelens heeft.
Slachtoffer (catharsis - principaal-agentproblematiek)
"Wij hebben onderzoek gedaan naar het welbevinden van mensen. Daaruit blijkt dat mensen zich vaak een slachtoffer voelen in hun eigen levensverhaal. Ze benadrukken de nare dingen die hen zijn overkomen en hun gevoelens van machteloosheid. Ze hebben moeite om gelukkig te zijn. Als ze hun verhaal daadwerkelijk opschrijven, via een autobiografische cursus die wij ontwikkeld hebben, dan blijkt dat ze hier bovenuit kunnen stijgen. Het is niet zo dat je de nare herinneringen en het verdriet moet ontkennen of vergeten, maar misschien kun je ermee omgaan en vaststellen dat je er ook iets van hebt geleerd."

Politieke ideeën rechters bepalen vonnis (Martijn Boot Wilders Volkskrant 9 maart 2016 p. 24):
Het absolute vertrouwen in de onpartijdigheid van rechters in politiek-gevoelige zaken is niet terecht.
In de VS is een grootschalig onderzoek gedaan naar het effect van politieke gezindheid van rechters op hun juridische oordelen in dit soort zaken (Cass Sunstein e.a.Are Judges Political?) Rechters die door een Republikeinse president benoemd zijn, blijken in hun juridische oordelen significant te verschillen van rechters die benoemd zijn door een Democratische president. 'Democratische' rechters hebben vaker een 'progressief' en 'Republikeinse' rechters vaker een 'conservatief' oordeel. Conclusie van het onderzoek is dat de politieke partij van de benoemende president een significante voorspellende factor is voor welk oordeel rechters vellen.
Groepspolarisatie
Een andere opvallende bevinding is dat de uitkomst van een proces vaak sterk beïnvloed wordt door groepspolarisatie onder rechters. Als alle rechters van een panel benoemd zijn door een president van dezelfde politieke partij, wordt de politieke neiging tot 'progressieve' of 'conservatieve' oordelen nog meer uitgesproken.
Een 'Democratische' rechter in een panel met twee andere 'Democratische' rechters geeft vaker een 'progressief' oordeel dan een 'Democratische' rechter in een panel met twee 'Republikeinse' rechters. De conclusie is dat de uitkomst van een proces sterk afhangt van de politieke kleur van de rechters en van de toevallige samenstelling van het panel.

Zit het beste tegengif in de islam zelf? (Olaf Tempelman Volkskrant 1 februari 2016 p. 14-15):
Ook bínnen de islam is er verweer tegen de fundamentalistische stroming: het soefisme werpt een ander licht op de Koran. Wat zegt deze 'mystieke islam'?
Vertel me wie uw vijanden zijn en ik zeg u wie u bent. Wie iets van de soefistische islam wil begrijpen, kan beginnen met de bestrijders: dat zijn bolwerken als de Islamitische Republiek Iran, de Moslimbroeders, het Kalifaat, de Taliban en, de fanatiekste bestrijders van allemaal, de Saoedische salafisten.
De jonge historicus Abdel El Hamidi vertelt hoe hij in Fez, de stad van zijn grootouders, een islam leerde kennen die flink verschilde van die uit zijn Rotterdamse jeugd. 'De ontdekking van het soefisme', zegt hij, 'was voor mij een vervolmaking van waar ik altijd al in geloofde - geduld, tolerantie, openheid.' Aan de basis van deze islam ligt hetzelfde boek waarop salafisten zich beroepen. 'Voor een soefi is de Koran een mystíék boek', zegt El Hamidi. 'Dat is de tegenovergestelde benadering van de salafist, die alles letterlijk neemt.'
Asghar Seyed-Gohrab, universitair hoofddocent in Leiden van Iraanse seculiere origine, ontvangt in een kamer met boeken tot aan het plafond. Zijn eigen boek Soefisme, een levende traditie beleefde al drie drukken. Overal waar de islam is, zegt Seyed-Gohrab, is ook soefisme. Ondergronds, bovengronds dan wel in de luwte; in het soefisme zit precies wat volgens islamcritici niet in de islam zit: individualisme, twijfel, reflectie.
In het soefisme voert de weg naar binnen, niet naar buiten - het vertaalt zich niet in politieke bijeenkomsten. De mate waarin soefi's worden bestreden is, kun je zeggen, omgekeerd evenredig aan de directe bedreiging die ze vormen voor de macht van hun bestrijders. Maar soefi's kunnen natuurlijk wel 'de macht veroveren' in de harten van de gelovigen, met alle gevolgen vandien.

There is a lot of Islamic violence in the world. What is striking, is that this violence is often between Muslims themselves. That is one of the reasons why people think that Islam in itself is violent. However, Islam is, like any other religion, in its core noble: a core that inspires an ethical and spiritual way of life. But if a religion is interpreted in a sectarian way, it divides people instead of unifying them, and thus it becomes the main source of evil. Therefore, it is high time to take a closer look at Islam and its principles in the hope that more people will discover the real fundamentals of this religion.

‘Heeft de Nederlandse staat een rein geweten?’ (Gerard Spong 17:00 - 24 december 2015):
Het ongrondwettelijke, te weten zonder voorafgaande toestemming van het parlement de oorlog verklaren aan de Islamitische Staat, is een duidelijk signaal dat ons geweten niet zo rein is als het zou moeten zijn.
Want de grondwet is een weerspiegeling van ons aller geweten. Een rein geweten kunnen we vanzelfsprekend niet hebben als we via ons militair industrieel complex voor miljarden wapentuig verkopen aan dictatoriale of autocratische leiders, die daarmee vervolgens hun eigen bevolking om zeep helpen.
Waarna wij te beroerd zijn, zogenaamd om onze eigen waarden en normen te beschermen, de vluchtende bevolking uit die gebieden bij ons toe te laten.
Ja, om ons geweten te sussen hebben we de bed-bad-en brood-regeling uit de grond gestampt. Die is niet meer dan een povere schaamlap voor onze keiharde, gewetenloze oplossing van het zogenaamde vluchtelingenprobleem. Een oplossing die steeds meer de contouren krijgt van een ‘Endlösung der Flüchtlinge’, dit keer niet eens in Duitsland maar in ons eigen land.

Jaagt Parijs op de verkeerde jihadist? (Peter Giesen Volkskrant 27 november 2015 p. 6):
De Franse jihadist is lang niet meer alleen die kansloze jongere uit de banlieue. Het vizier moet gericht op de middenklasse.
'Voor de burgeroorlog in Syrië kwam het grootste deel van de Franse jihadisten uit de banlieue', schrijft socioloog en radicaliseringsexpert Farhad Khokroskhavar in het dit jaar verschenen boek Le Jihadisme. 'Nu zien we dat de roep van de jihad zich uitstrekt tot talrijke jongeren uit de middenklasse.'
Vrijwillig onderworpen
De meeste jihadi's zijn jong, 15 tot 25 jaar. Volgens socioloog Khokroskhavar is de radicale islam aantrekkelijk omdat zij een totalitair antwoord geeft op alle onzekerheden van het hedendaags bestaan. Hij ziet het jihadisme zelfs als een antwoord op Mei '68: waarheid en discipline tegenover een cultuur van vrijheid en grenzeloosheid. 'Men probeert zich te ketenen door een verlangen naar vrijwillige onderworpenheid, die een zoektocht naar het absolute is', aldus Khokroskhavar.
De jihad is ook een avontuur, zegt de advocaat Thibaut de Montbrial. Er zijn overeenkomsten met eerdere vormen van radicalisering onder de jeugd, zoals de Rote Armee Fraktion in Duitsland of de Rode Brigades in Italië.
Het jihadisme is groter en gevaarlijker, ook vanwege de verbinding met de burgeroorlog in Syrië. De atheïstische linkse terroristen accepteerden het gevaar zelf te sneuvelen, de islamistische radicalen omhelzen de dood als een klein ongemak op weg naar een hoger leven. Zoals de socioloog Khokroskhavar stelt: 'De jongeren zoeken het feest in de dood. De dood in verdoemenis voor de ongelovigen en de dood als eeuwig geluk voor de volgelingen van de heilige oorlog.'

Naïviteit is geen christelijke deugd (Volkskrant 1 oktober 2015 p. 22):
Door: Mgr. Gerard de Korte (bisschop van het bisdom Groningen-Leeuwarden) en Arjan Plaisier (scriba van de Protestantse Kerk in Nederland)
Bas van Bommel stelt in zijn stuk van 24 september een aantal kritische vragen bij de wijze waarop in naam van 'christelijke waarden' vluchtelingen die naar Europa en ook Nederland stromen, worden opgevangen. Wij zijn het met Van Bommel eens dat er kortsluiting kan ontstaan wanneer een christelijke notie als barmhartigheid als oplossing voor een uiterst ingewikkeld thema als de huidige vluchtelingencrisis wordt gepresenteerd.
De gelijkenis van Jezus over de barmhartige Samaritaan kan politici wel inspireren maar dicteert geen eenduidig beleid. Met alleen een sentimenteel appèl op barmhartigheid, komen we niet veel verder. Met oneliners evenmin. Ook niet met de oneliner 'eigen volk eerst' van Wilders. Daarom spreken we graag met twee woorden. Ook als het gaat om christelijke waarden. Etc.
Grenzen trekken
Wie de ruimte open wil houden, moet ook grenzen trekken en nee zeggen tegen een ideologie of tegen religieus fundamentalisme dat deze ruimte teniet wil doen. De regel over 'de tirannie verdrijven' staat in een volkslied dat geïnspireerd is door een christelijke levensovertuiging. Wij pleiten voor een principiële én realistische houding. Mensen in nood moeten worden geholpen, maar tegelijkertijd moet onze kostbare én kwetsbare vrijheid worden beschermd. Want naïviteit is geen christelijke deugd, ook als het gaat om de opvang van de huidige vluchtelingenstroom.

Bill of Gejammer over rechtstatelijke principes heet mierenneukerij (Sheila Sitalsing Volkskrant 18 september 2015 p. 2):
Of de premier een mens kan zijn, was de vraag. Een mens met opvattingen die hij als premier niet deelt, althans niet in die mate dat ze deel uitmaken van het officële beleid, terwijl hij deze opvattingen niettemin keer op keer blijft uiten in zijn rol als premier.
Gisteren weer. Andermaal herhaalde premier Rutte wat hij al vier keer eerder had gezegd: Nederlanders die afreizen naar jihadistengebied om daar aan de verkeerde kant van de geschiedenis te gaan vechten, mogen wat hem betreft daar sterven. En toen zei hij het voor de zesde keer: sterf toch. Met een schuin oog naar de mensen thuis, want daar zit genoeg achterban die het grondig eens is met de mens Mark Rutte. Gejammer over rechtstatelijke principes en over welke opvattingen zich slecht verhouden tot de waardigheid van het ambt van premier, heten daar thuis op de bank mierenneukerij.
Mensen die het nog wisten, brachten Hilbrand Nawijn in herinnering. Minister in een ongelukkig CDA-LPF-VVD-kabinetje, vlak na de eeuwwisseling, die zich in een interview enthousiast had uitgesproken voor de doodstraf. Het kabinet was demissionair en de consensus was dat ze bij de LPF allemáál mataglap waren, maar de ophef was er niet minder om. Nawijn kreeg te verstaan dat hij zich als minister van brisante persoonlijke opvattingen diende te onthouden, want een minister spreekt niet als mens. Een decennium later vindt de minister-president dat dit voor hem niet geldt. Als de opstandige protagonist uit Ik ben lekker stout van Annie M.G. Schmidt die heel hard stampen wil in een plas en dan z'n tong uitsteken: en dat is alles wat ik wil / en als ze kwaad zijn, zeg ik: Bil!

'Hoe gestoord kan een godsdienst zijn?' (Thomas von der Dunk Volkskrant 3 februari 2014):
'Religie en de moderne seculiere wereld: dat is bij alle drie godsdiensten met een heilig boek een probleem. Misschien bij het christendom nog het minste, omdat zij het minste aan regeltjes hechten', schrijft Thomas von der Dunk. 'Maar ook het christendom kent verstokte conservatieven.'
Ik ben het zelden eens met Benjamin Netanyahu. En te vertrouwen is hij evenmin. Zo is zijn jongste voorstel om Palestina aan de Palestijnen terug te geven, mits de kolonisten er kunnen blijven wonen zoals er ook Arabieren in Israël mogen wonen. Zowel onoprecht als vals.

... kwam 'de dorpsgek' met zijn ethisch reveil (Co Welgraven Trouw 9 september 2002)
Zelfs de man die de term 'ethisch reveil' in de Nederlandse politiek en samenleving heeft ingebracht, weet niet meer wanneer hij dat gedaan heeft. In een rede voor de Edmund Burke-stichting, die de conservatieve gedachtevorming koestert, zei oud-premier Dries van Agt begin dit jaar: ,,Toen ik bijna een kwart eeuw geleden, in 1977, de roep om een ethisch reveil aanhief (de term moreel reveil ware beter geweest), werd ik in de media nog als de dorpsgek bejegend: de verlichte geesten van die dagen gingen meesmuilend voorbij aan het geprevel over normen en waarden.'
Dat hij destijds de risee werd, klop als een bus. Maar dat hij die oproep -waarnaar in deze dagen vaak wordt verwezen nu minister Heinsbroek van economische zaken en premier Balkenende hameren op het herstel van normen en waarden- in 1977 deed, klopt niet..

Wachten op een ethisch reveil (Milo Anstadt De Groene Amsterdammer 21 december 2002):
De gebeurtenissen in 2002 hebben de indruk doen ontstaan dat er in Nederland iets ingrijpend is veranderd. Is die conclusie wel juist? Vindt ze voldoende steun in de feiten? Is de politieke kaart nu werkelijk zo heel anders dan bijvoorbeeld dertig jaar geleden? Een terugblik en een voorzichtig kijkje in de — politieke en sociale — toekomst van Nederland.
Decennia geleden vroeg onze toenmalige premier Dries van Agt om een ethisch reveil. Nederland voelde zich toen ethisch genoeg om zijn oproep in de wind te slaan. Het jaar 2002 is echter het jaar geworden waarin «normen en waarden» plotseling een grote actualiteit kregen. Wat men er ook van mag denken, in de politiek begint het pragmatisme zonder ethische grondslag zijn aantrekkelijkheid en overtuigingskracht te verliezen. Het lijkt waarschijnlijk dat de «verweesde» en verdwaalde kiezers steeds nadrukkelijker naar een ethische benadering zullen verlangen, dat wil zeggen naar politieke grondslagen die antwoord geven op levensbeschouwelijke vragen met betrekking tot de samenleving. Er is vaak gezegd dat het electoraat naar rechts opschuift. Of dat werkelijk zo is, wordt in hetzelfde jaar 2002 waarin de rechtse LPF als een komeet omhoogschoot en weer neerviel, alweer twijfelachtig.
Er is een revolutionaire heroriëntering nodig om de vrijheid in stand te houden. Bijdragen daartoe kunnen alleen verwacht worden van wijze denkers-politici, figuren met geest, autoriteit en charisma die op dit ogenblik in geen velden of wegen te bekennen zijn. Het waren in de twintigste eeuw steeds «grote mannen» die de sociale ontbinding van het Westen hebben voorkomen. De meesten die geschiedenis hebben gemaakt, waren niet van linkse huize. De onderscheiding van revolutionair siert een Roosevelt, een Churchill, een de Gaulle en zelfs een Adenauer. Het zullen ook in deze tijd niet noodzakelijkerwijs socialisten behoeven te zijn die een geestelijke omwenteling initiëren. Maar het is ook niet onmogelijk dat zij juist uit linkse hoek zullen komen. De laatste decennia zijn er weinig politici van dat illustere, inspirerende formaat aan het maatschappelijk firmament verschenen. Onverwacht echter kan er weer een selectie begaafde, spirituele figuren uit de hemel vallen die als zodanig herkend en erkend worden.

Ethiek is bij bankiers ver te zoeken (Naar aanleiding van boek Waardenloos Volkskrant 29 augustus 2012)
De bankwereld is verworden tot een sector waar je alles mag doen zolang er geen regel is die dat verbiedt. Volgens George Möller wordt het hoog tijd dat die verwerpelijke houding verandert.
Möller denkt dat de crisis pas kan worden bedwongen als de moraliteit terugkeert in het vak economie en opnieuw kan worden vertrouwd op het zelfreinigend vermogen van de mensen die actief zijn in de financiële sector.
Möller wil van de economie een normatieve wetenschap maken. In het najaar van 2010 kreeg hij hierover ruzie met hoogleraar Arnold Heertje . ‘Economie is een wetenschap die waardenvrij moet zijn. Vertellen hoe mensen zich moeten gedragen hoort in die wetenschap niet thuis’, zei Heertje. Möller is het daar absoluut niet mee eens. Om
de daad bij het woord te voegen is hij een postdoctorale opleiding financiële ethiek aan de universiteit van Groningen begonnen. ‘De crisis in de financiële markten stopt pas als het beest in de mens is bedwongen met een laag van ethiek en zelfbeheersing.’

Primair draait het dus om 'Economie en Ethiek', 'en-en', het interdisciplinaire denken.

H.P. Blavatsky Isis ontsluierd (Deel 1) Een sleutel tot de mysteries van oude en moderne wetenschap en religie
Voorwoord, p. 4):
De
krachtmeting die nu plaatsvindt tussen de partij van het publieke geweten en de partij van de conservatieven heeft al een gezondere gedachtesfeer veroorzaakt. Ze zal ten slotte ongetwijfeld leiden tot het uitbannen van fouten en de zegetocht van de waarheid. We herhalen: we werken voor een stralender toekomst.
5: En toch, wanneer we de bittere tegenstand in aanmerking nemen die we verplicht zijn tegemoet te treden, wie heeft dan meer recht dan wij om bij het binnengaan van de arena op ons wapenschild de groet van de Romeinse gladiator aan
Caesar te schrijven: MORITURI TE SALUTANT!
Hoofdstuk 13 Werkelijkheid en Illusie (p. 608,609):
Het oneindige wordt
niet gekend door het verstand . . . maar door een vermogen hoger dan het verstand, door in een toestand te raken waarin het individu, om zo te zeggen, ophoudt zijn eindige zelf te zijn, in welke toestand de goddelijke essentie aan hem wordt meegedeeld. Dit is EXTASE.1
Over
Apollonius, die beweerde dat hij als gevolg van zijn sobere levensstijl ‘het heden en de toekomst in een heldere spiegel’ kon zien, merkt de professor heel mooi op: Dit zou men spirituele fotografie kunnen noemen. De ziel is de camera waarin feiten en gebeurtenissen, toekomst, verleden en heden gelijkelijk worden vastgelegd, en de geest wordt zich van deze bewust. Buiten onze alledaagse wereld van beperkingen is alles als één dag of toestand, verleden en toekomst liggen besloten in het heden.2
1) A. Wilder, New Platonism and Alchemy: a Sketch of the Doctrines and Principal Teachers of the Eclectic or 2) Alexandrian School, Albany, New York, 1869, blz. 12-13.
2) Op.cit., blz. 15.
611: Apollonius gaf de ene helft van zijn vermogen aan zijn familieleden, de andere helft aan de armen; Iamblichus en Plotinus waren bekend om hun liefdadigheid en zelfverloochening; de fakirs of heilige bedelaars van India
worden door Jacolliot naar waarheid beschreven; de pythagorische essenen en Therapeuten dachten dat hun handen door aanraking met geld werden verontreinigd. Toen men de apostelen geld bood voor het vertonen van spirituele vermogens, wees Petrus, al wordt in de Bijbel aangetoond dat hij een lafaard en een driedubbele afvallige is, dat toch verontwaardigd af en zei: U zult in het verderf worden gestort, u met uw geld, omdat u denkt te kunnen kopen wat God heeft geschonken.’ Deze mannen waren middelaars, die alleen door hun eigen persoonlijke geest of goddelijke ziel werden geleid, en alleen van de hulp van geesten gebruikmaakten voor zover deze op het rechte pad blijven.

H.P. Blavatsky Isis ontsluierd Deel 2 Hoofdstuk 7 Vroegchristelijke ketterijen en geheimen genootschappen (p. 354):
Geen andere godheid verschaft zo’n verscheidenheid van etymologieën als Jaho, en er is ook geen enkele naam die op zoveel verschillende manieren kan worden uitgesproken. Alleen door deze naam in verband te brengen met de massoretische punten, slaagden de latere rabbi’s erin Jehovah te laten lezen als ‘Adonai’ – of Heer. Philo Byblius spelt het met Griekse letters ∆IEUW – IEVO. Theodoretus3 zegt dat de Samaritanen het uitspraken als ∆Iabev (Jabe), en de joden als Aia. Diodorus4 zegt dat ‘onder de joden wordt verteld dat Mozes de god ∆Iaw’` noemde, waardoor het, zoals we zagen I-ah-Õ zou worden.
3) Theodoretus, Quaestiones in Exodum, hfst. 15.
4) Diodorus Siculus, Bibliotheca historica, 1:94. Vgl. Gesenius, A Hebrew and English Lexicon, zie onder hwhy.

Greta Eedle Goed en kwaad (Theosofia 2010)
Men benadert de Waarheid, die ook het goede en het schone is, door zijn volledige sociale plicht te vervullen, wat die dan ook mag zijn in overeenstemming met wat voor soort mens iemand is en welke talenten men heeft.
De boosdoeners, de dwazen, de nietswaardigen,wier verstand (jnana) door de begoocheling is versluierd, die de geaardheid van demonen (asuras) bezitten, zoeken hun toevlucht niet tot Mij.11
11) BG VII 15
Door het illusoire van de paren van tegenstelling, die ontsproten zijn aan toeneiging en afstoting, o Bharata, worden alle schepselen geboren. Maar de mensen, die zuiver en deugdzaam leven, in wie geen zonde meer is; zij, die bevrijd zijn van de begoochelende paren van tegenstellingen, aanbidden Mij standvastig in hun geloften.12
12) BG VII 27,28

Geografie van goed en kwaad
Tijdens zijn beroepsmatige studie van de klassieken ontdekte Kinneging tot zijn eigen verbazing dat wat dezen schreven eigenlijk helemaal niet zo achterlijk was. In het bijzonder raakte hij doordrongen van het belang van de traditionele deugdenleer, bedacht in de Klassieke Oudheid en bewaard gebleven in het – katholieke – christendom. Deze deugdenleer is het instrument bij uitstek voor een morele opvoeding.

De toekomst ligt in het verleden besloten (Zaaien en Oogsten). Wanneer je haat zaait zul je geen liefde oogsten. De evolutie van de mensheid (de gemanifesteerde werkelijkheid) op macroschaal, die op de psyche van de anonieme massa berust, creëert op aarde golfbewegingen (bv. conjunctuurgolf, Kondratiev-cyclus, biogeochemische cyclus, epigenetica, neer - en opwaartse causatie, op en - neergaande boog). Alles wat gebeurt, is altijd historisch. De geschiedschrijving (Akasha-kronieken) legt de macro evolutie vast. In elke cel van ons lichaam, en dat van andere levende wezens, bevindt zich een geweldig rijk archief. Het boek Mens tussen hemel en aarde van Willem Schulte Nordholt laat het euvel zien dat we nog steeds niet bereid zijn van de geschiedenis te leren. De geschiedenis is de vrucht van de innerlijke wereld. Maar is het wetenschappelijk bezien interessant dat door ‘trial and error’ bestuur het wiel steeds opnieuw wordt uitgevonden?

Moral hazard - Financiële wereld
Een mogelijke medeoorzaak voor het ontstaan van de kredietcrisis van 2007 was wellicht een toenemende laksheid in het verstrekken van hypotheken door banken omdat zij wisten dat ze de risico's konden doorverkopen. De bank zette het geld uit en kreeg een commissie, de bank verkocht de leningen door aan securitisatie - SPV's, en via deze structuren werden de risico's op de kapitaalmarkt afgewenteld. Dit heeft er wellicht toe geleid dat personen die het zich feitelijk niet konden veroorloven toch een lening kregen waardoor uiteindelijk grote hoeveelheden hypotheekgevers bij het stijgen van de rente acute betalingsproblemen kregen.

'De Tweede Kamer moet pensioenakkoord corrigeren' (Volkskrant 29 juni 2011)
Alexander Pechtold vindt dat de sociale partners en het kabinet het algemeen belang uit het oog verliezen en in het pensioenakkoord alleen naar eigenbelang kijken.
De polder is geen doel op zich, maar kan waardevol zijn als het een plek is waar alle belangen, ook van toekomstige generaties, zorgvuldig worden gewogen. Nu Jongerius en Wientjes dat niet doen, moeten politici geen stempel van goedkeuring geven. Uiteindelijk gaat het hier om leiderschap. De vakbonden moeten hun vergrijsde achterbannen vertellen dat het niet onredelijk is om een paar maanden langer te werken, niet over tien jaar, maar morgen. De werkgevers moeten niet alleen hengelen naar subsidies, maar aandringen op structurele versterkingen van de economie. En beide moeten zich als bestuurders van pensioenfondsen niet rijk rekenen, maar financiële problemen durven benoemen. Het kabinet staat nu toe dat de polder het algemeen belang onder water zet. Omwille van toekomstige generaties mag de Tweede Kamer dat niet laten gebeuren.

'De zorgen van de mensen zijn terecht' ( Volkskrant 29 juni 2011)
Het onbehagen van veel Nederlanders moet ook het onbehagen zijn van een volkspartij als het CDA. Dat zei Maxime Verhagen gisteren tijdens een toespraak.
Een fors kritiekpunt richting Wilders en de PVV is de positie van Nederland in de wereld. De PVV wil het zogenaamde heartland creëren, een Nederland met een hek er omheen. En zeker, de internationale vraagstukken zijn niet niks. Maar het is kansloos en een illusie te denken dat een hek om Nederland alles oplost. We kunnen het ons niet veroorloven om alleen met ziekenhuis, straat en school bezig te zijn. Europa, euro, een open economie, handel, een vrij verkeer van kapitaal en mensen zijn cruciaal! Nederland wordt sterker door Europa en door samen met onze bondgenoten op te komen voor onze gedeelde waarden.
Het op afstand houden van populisme doet politieke pijn. Dat besef ik terdege. Toch ben ik ervan overtuigd dat dit op den duur waardering zal oogsten. Juist in een tijd van onbehagen zoeken zwevende kiezers partijen met principes. En dan is het zijn van een volkspartij het beste wapen tegen populisme.

Nausicaa Marbe Nee tegen het herdenkingsrelativisme (Volkskrant 13 mei 2011)
De vraag is niet hoe het goede het kwade kan overwinnen, maar hoe het kwaad zoveel mogelijk beperkt blijft tijdens maatschappelijke veranderingen. De les is om idealen te koesteren die niet zo onhaalbaar zijn dat ze pas door terreur gestalte kunnen krijgen. Hoe dat lukt of mislukt, leren we uit de vele historische feiten, die hun betekenis verliezen bij inhoudsloze herdenkingen.

Van der Leeuw-lezing 2022 wordt uitgesproken door Susan Neiman (Chris Buur de Volkskrant 28 augustus 2022 p. V2):
De Martinikerk in Groningen is in november voor de filosoof met een bijzondere belangstelling voor het
kwaad en, in verband daarmee, voor het volhouden van je idealen.

We moeten ons hele leven idealen koesteren(Peter Giesen interviewt Susan Neiman Volkskrant 16 en 17 februari 2019 Opinie p. 6-8):
Hebben jongeren reden om boos te zijn op uw generatie? Is die niet verantwoordelijk voor de huidige problemen?
Neimans oeuvre is een verdediging van de Verlichting, in het bijzonder van haar intellectuele held, de 18de-eeuwse Duitse filosoof Immanuel Kant. In Waarom zou je volwassen worden? beschrijft zij de stadia die een mens doorloopt, in een aan Kant ontleend schema. Het kind is dogmatisch en gelooft in absolute waarheden. Fundamentalisten blijven ideologisch in de kindertijd hangen. Als de wereld niet volkomen zinvol is en overeenkomt met hun ideeën, beschouwen zij haar als verdoemd.
Een volwassene overwint de scepsis van de adolescent. Hij voert ‘
permanent een hachelijkebalanceeract uit’, schrijft Neiman. Die vereist dat je resoluut onder ogen ziet dat je nooit de wereld zult krijgen die je wenst, maar tevens blijft weigeren met minder genoegen te nemen.
‘Kant zegt dat de rede twee claims op ons legt:
we moeten uitvinden hoe de wereld is en we moeten uitvinden hoe de wereld zou moeten zijn. Wat Kant uniek maakt, is dat hij beide doelstellingen even serieus neemt.
‘Kant zegt dat de rede twee claims op ons legt:
we moeten uitvinden hoe de wereld is en we moeten uitvinden hoe de wereld zou moeten zijn. Wat Kant uniek maakt, is dat hij beide doelstellingen even serieus neemt. Voor de meeste filosofen, voor de meeste mensen, is het tegenwoordig heel gewoon om alleen een verklaring te geven voor de wereld zoals zij is. De rest, dat zijn dromen, wensen, utopieën. Maar Kant zegt: nee, de rede heeft ook de plicht om zich voor te stellen hoe de wereld zou kunnen zijn. In feite kun je de werkelijkheid ook helemaal niet beschrijven zonder je voor te stellen hoe ook een andere wereld zou kunnen bestaan. Waarom zijn mensen dakloos? Omdat er nu eenmaal daklozen zijn, is geen antwoord. Als je dakloosheid probeert te verklaren, denk je eigenlijk vanzelf: is er ook een wereld zonder daklozen mogelijk? Voor Kant was het de essentie van het mens zijn, om zulke vragen te stellen, ook als je ze niet kunt beantwoorden.

‘Voor vrijheid is rede alleen niet genoeg’ (Susan Neiman Tijdschrift Filosofie 5 mei 2017):
‘Het grootste misverstand over Verlichting is dat die passieloos is; dat het daarin louter zou gaan om het verstand’. Filosoof Susan Neiman vertelt hoe populisten inspelen op Verlichtingsidealen en hoe dat ons beïnvloedt.
Deze claims sluiten goed aan bij de Verlichtingsidealen van Voltaire en Rousseau:
Vooral in haar laatste boek –
Morele helderheid. Goed en kwaad in de 21ste eeuw – laat ze zien hoe actueel Verlichtingsdenkers als Voltaire en Rousseau zijn. Haar stijl (‘Stijl is van het grootste belang, ik laat al mijn teksten door zeker zes mensen becommentariëren voor publicatie’) is elegant, maar bovenal fel. Ze verzet zich tegen cynisme, machtspolitiek, postmoderne scepsis, of relativisme. “Blijf realistisch” is een vorm van geresigneerdheid: “Verwacht vooral niet te veel van het leven.” Maar dat is geen leven, hooguit overleven. De politieke elite maakt zich in mijn optiek schuldig aan deze verschraling, en populisten spelen daar feilloos op in. Zij bieden een alternatief voor de geestelijke leegte die door het verzaken van de elite is ontstaan.

‘De eerste levensbehoefte van de mens’ (Susan Neiman de Volkskrant 4 juni 2005):
‘Waarachtige godsdienst en ethiek zijn één in hun vastbeslotenheid om aan te blijven dringen op iets beters dan de wereld zoals we die kennen – of ons misschien zelfs voor kunnen stellen. Dit is de messianistische impuls, maar het is een impuls die vasthoudt aan een messias die nooit komt…
We moeten dus ophouden de wereld te verdelen langs de scheidslijn seculier-religieus.’
Maar stellen dat de bijbel, ondanks de schijn van het tegendeel, alleen maar over de rede gaat is net zo vruchteloos als stellen dat de bijbel, ondanks de schijn van het tegendeel , alleen maar over geloof gaat. Het is veel beter te erkennen dat een deel van de grootheid van het boek schuilt in de manier waarop het kan spreken tot beide neigingen die zo diep verankerd zijn in de mensheid. Wij zijn allemaal verscheurd tussen de neiging de belangrijkste zaken aan de rede over te laten en de neiging om ze aan het geloof over te laten.
Bij het denken over rationele religie haalt Neiman een fragment uit Candide van Voltaire aan. Het is de enige plek waar Voltaire ophoudt met klagen over alles in de echte wereld en zich een betere wereld probeert voor te stellen.
Zijn held komt aan in het legendarische Eldorado, een land waar het leven zo volmaakt is dat alles wat de koning zegt grappig is. In die volmaakte wereld is religie gezuiverd, maar verre van afgeschaft. Etc.

Koptekst (Arnon Grunberg Volkskrant 5 september 2019 V16 ):
Toen ik het interview met Rutger Bregman in de Volkskrant las, wist ik dat Pangloss helemaal terug was.
Geregeld vraag ik me af hoeveel mensen Candide van Voltaire hebben gelezen. Ik geef toe, het is het enige wat ik van Voltaire heb gelezen, het is een dun, geestig, onontbeerlijk boekje waarin de gedachte dat wij in de best mogelijke van alle werelden leven, een idee van de filosoof Leibniz, kritisch wordt beschouwd.
Gogol had een prachtige roman over onze volkscommissaris voor optimisme en geluk kunnen schrijven maar die is helaas dood, zijn mensbeeld was niet positief genoeg. Hobbes, Dostojevski, Kästner, allemaal gestorven aan een te weinig positief mensbeeld. Gelukkig leven de Panglossen voort. En niets ten nadele van Berkeljon, maar geef na het lezen van haar prachtige interview Voltaire ook een kans.

Candide wilde weten wat de mensen in Eldorado van God afsmeken.
Wij smeken God niets af, zei de goede eerbiedwaardige wijze. Wij hebben hem niets te vragen. Hij heeft ons alles gegeven dat wij nodig hebben.
Wij danken hem onophoudelijk.

Hemingway The old man and the sea:
Een oude visser, wiens geluk lijkt te zijn uitgedoofd na vierentachtig dagen zonder vangst, vaart de volgende dag in alle vroegte toch weer uit. Na weer een lange ochtend van nutteloos wachten, keert aan het begin van de middag plotseling het tij. Op een van de lijnen die oude man heeft uitgezet, blijkt een vis te hebben toegehapt. Hoewel hij geen idee heeft om wat voor vis het gaat, beseft hij dat het dier enorm moet zijn, want het sleept zijn boot mee over zee. Een paar dagen en nachten blijft de strijd tussen de twee onbekende tegenstanders onbeslist. Dan verschijnt de uitgeputte vis aan de oceaanoppervlakte. Het blijkt groter dan enig ander die de oude man ooit heeft gevangen. Groter zelfs dan zijn boot. Door listig met de lijn te manoeuvreren weet hij de vis tenslotte zo dicht in de buurt van de boot te halen, dat hij het dier met een enkel schot uit zijn harpoengeweer kan doden. Omdat in de boot laden onmogelijk is, besluit hij de dode vis, als ware het een drijver, tegen de bood aan te binden, het zeil te hijsen en terug te varen naar de kust. Op die terugtocht gaan zijn gedachten regelmatig naar het ontzag en het geld dat zijn grootste vangst ooit hem op zal leveren. Maar de afstand is aanzienlijk, de vis heeft hem ver de zee opgesleept. Haaien pikken het bloedspoor van de dode vis op en halen de boot in. Als de oude man zijn thuishaven bereikt, rest van de enorme buit slechts een meterslang geraamte en een vissenkop. De grootste vangst blijkt het grootste verlies, de grootste overwinning de grootste nederlaag. Wat de oude man uiteindelijk mee aan land neemt, is slechts een onuitwisbaar gevoel van schaamte. Schaamte over zoveel vernietiging uit ambitie en hebzucht. Want, zo beseft hij, wat hij daar op zee heeft gedaan was niet ondanks zichzelf, niet tegen heug en meug. Maar dankzij zichzelf. Hij heeft gedaan wat hij, zijn natuur volgend, moest doen. En geen instantie ter wereld die hem voor zijn daad zal straffen.

Interview met Simon Vinkenoog:
Watch out for fanatics! Doorschouw illusies en hoed je voor valse profeten, doemdenkers en andere slachtoffers van het dualisme, de tunnelvisie van WIJ tegen ZIJ! ZIJ bestaan niet: Wij zijn het zelf.
De sigma-gedachte van Alexander Trocchi is een coup du monde, een spiritueel anarchistische greep – niet om macht, maar om het bewustzijn. Voorbij Scientology, voorbij het virus van de taal, elkaar vrijuit ontmoeten in ons meest creatieve zelf, dat spel om leven en dood, waarvan iedereen de uitkomst kent, niemand wint of verliest, en wij allen gelijken zijn; ware dat zo in de boze mensen – buiten – maatschappij. Als iedereen, ook de zogenaamde 'machthebbers', daarvan bewust zou zijn, was er geen oorlog, armoede, honger en uitbuiting. Wat wij eraan kunnen doen?
In de doos van Pandora bleef de hoop achter. Hoop doet leven.

Jan Wicherink, boek Ontheemde Zielen Ontwaken (p. 202):
De channelling van de ‘Law of One’ door Carla Rueckert, hoewel zeer opmerkelijk, is zeker niet uniek. In 1969 stelde Jane Roberts een boek samen ‘Seth speaks’ van een vijfde dimensie entiteit die zichzelf identificeerde als Seth. Verrassend genoeg schetsen de leer van Ra en Seth nauwgezet en consistent een wetenschap en kosmologie die in deze tijd lijkt te worden bevestigd door de wetenschap.
Volgens de channeling van zowel Seth als de ‘Law of One’ heeft de mensheid altijd hulp ontvangen van buitenaards leven verkerend in hogere bewustzijnsdimensies in het universum. Deze entiteiten zijn verder ontwikkeld in de cycli van reïncarnatie naar de eenheid met God. Zij willen ons helpen in onze evolutie. In hun begripsvorming heeft het concept van gescheidenheid opgehouden te bestaan en door ons te helpen, helpen ze hun eigen evolutie! Om dit te kunnen inzien moeten we begrijpen dat we feitelijk multidimensionale wezens zijn die in meerdere dimensies tegelijkertijd bestaan, maar de mensheid is zijn bewustzijn hiervan verloren, aldus Ra.
P. 211: De globalisering heeft de wereld in een groot dorp veranderd zodat we niet langer kunnen negeren wat in afgelegen delen van de wereld gebeurt; het nieuws wordt in enkele minuten wereldwijd uitgezonden. Het probleem van de globalisering is dat lokale economieën nu zwaar afhankelijk zijn van de wereldeconomie; onrust waar ook ter wereld draagt het potentieel in zich om onze lokale economieën te verstoren. De economische ontwikkeling van China is een serieuze bedreiging voor de werkgelegenheid in alle Westerse landen. Naties zijn niet langer in staat om alle milieuproblemen waar ze voor staan zelf op te lossen. De oorlog tegen terrorisme kan niet gewonnen worden indien we het kernprobleem niet herkennen - onze foute ‘hullie en zullie’ redenering, de foutieve overtuiging dat wij aan de ‘juiste’ zijde staan van de ‘as van het kwaad’.

Diemer Vercayie Bedrijfsethiek of –retoriek? De zin of onzin van ethiek in het bedrijfsleven (p. 6):
“Concerns investeren enorme bedragen om het image van hun merken te cultiveren. Dat kunnen ze door te besparen op de arbeidskosten. Gevolg: erbarmelijke arbeidsomstandigheden, armoede en schending van de mensenrechten. Sociaal engagement is daarbij niet meer dan een reclameslogan.” Dit citaat is een typisch voorbeeld van de kritiek op praktijken van bedrijven en scepticisme ten opzichte van bedrijfsethiek. Bedrijfsethiek en termen als ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ zijn in, maar vanuit vele hoeken wordt er heftige kritiek op geformuleerd als zou het niet meer zijn dan retoriek van bedrijven om hun imago en daarmee het vertrouwen van de klant hoog te houden. De titel van deze verhandeling, Bedrijfsethiek of –retoriek, de zin of onzin van ethiek in de bedrijfswereld, wijst op deze kritiek en wat ik zou willen nagaan.

Het is mijn taak de kwaadheid te koesteren (Kader Abdola Volkskrant 8 september 2018 Opinie p. 4):
Schrijver Kader Abdolah (63) veranderde van mening over wraak en woede jegens het regime van Iran.
Nieuwe opvatting
‘Als mens is het voor je eigen rust misschien goed te vergeven en te vergeten. Maar een kunstenaar mag niet alleen aan zichzelf denken. Dat is de grote les die ik heb geleerd. Het is juist mijn taak als schrijver om de kwaadheid te koesteren en de misdaden tegen de mensheid levend te houden. God heeft mij een pen in mijn handen gedrukt om de wraak op papier te zetten en zo de hele wereld te laten weten wat er in Iran speelt.
Ik laat de woede in mijn hart vloeien. Nooit zal ik het Iraanse regime vergeven dat het mijn familieleden de meest pijnlijke dingen heeft aangedaan, mijn zussen gevangen heeft genomen, mijn vrienden en kameraden heeft geëxecuteerd. En hiermee doorgaat.’

De taal van Rutte (Kader Abdolah de Volkskrant 1 november 2010):
Rutte sprak duidelijke taal tijdens de presentatie van zijn kabinet in de Kamer, maar hij heeft verbloemd de rug toegekeerd naar de immigranten die een
islamitische cultuur hebben.
Minister-president Rutte! Ga niet zo stijf tegenover onze kinderen staan,
praat niet zo kil en koud tegen hen.
Immigrant!
Woord om woord, tand om tand, neem wraak op Rutte: leer, studeer, werk hard, word de baas van Heineken. Zet alles op alles en neem de leiding van Philips over. Nederland heeft je bestuurlijke talent nodig, denk aan de KLM.

Kader Abdolah Leve de val van het kabinet (Volkskrant 22 februari 2010):
Het maakt even niet meer uit op wie de kiezers straks zullen gaan stemmen, want de val van dit kabinet heeft een reservoir van energie vrijgemaakt
Afgelopen zaterdag in de vroege ochtend is het vierde kabinet Balkenende gevallen. De PvdA-ministers stapten op en premier Balkenende kondigde de val van zijn kabinet aan. Hij zei het volgende: ‘Het voortbestaan van een kabinet kan nooit een doel in zichzelf zijn. Het zou moeten gaan om werk en welzijn in Nederland – nu en in de toekomst. En om de bijdrage die Nederland in redelijkheid kan leveren aan een betere wereld. Die intentie hadden mijn collega’s en ik drie jaar geleden bij de start. We ervaren het collectief en individueel als een nederlaag dat we hierin zijn tekortgeschoten.’
Ware woorden
Het waren mooie ware woorden, je kunt zeggen dat het jammer is dat het kabinet gevallen is, maar het tegengestelde is waar. De val van dit kabinet zal een gezond psychisch effect op het land hebben. Indien Balkenende door had geregeerd, was het schadelijk voor de bevolking geweest. Dit kabinet leerde ons en onze kinderen dat principes niet belangrijk zijn in het leven, dat je je nooit aan je beloftes hoeft te houden en dat de normen en waarden van Balkenende flauwekul zijn.
Ik dank de ministers van de PvdA die niet meer met Balkenende samen wilden werken Als de PvdA en het CDA waren blijven samenwerken, zouden zij ons slechts leugens hebben moeten verkopen. Bos heeft ons en zichzelf gered met zijn beslissing om afstand te nemen van het bedrog en de valse compromissen.
Toen het kabinet viel, begon diezelfde ochtend een frisse wind door het land te waaien. Het was essentieel dat Nederland onomwonden nee tegen de politiek van Jaap de Hoop Scheffer zei. Zulke politici laten een zwak, onwaar gezicht van Nederland aan de rest van de wereld zien. Ze creëren een karakterloze bevolking om zo hun politiek te kunnen blijven verkopen.
Afgelopen zaterdag heeft Nederland zich van dit soort valse politiek gedistantieerd.
Verlengstuk
De tijden zijn veranderd. Nederland hoeft niet meer een verlengstuk van een ander te zijn. We moeten waakzaam blijven dat zulke beschouwingen niet als ‘karakteristieke Nederlandse politiek’ aan onze studenten op de universiteiten worden gedoceerd door grijze politici als Jaap de Hoop Scheffer. Het maakt ons kleingeestig en dat zijn we niet.
De beslissing die we in Nederland hebben genomen, zal vele andere politici in Europa, Canada en Australië inspireren.
Ik dank Bos, hij kan nu weer in de spiegel kijken. Ik dank de ministers van de PvdA die niet meer met Balkenende samen wilden werken. Ze hebben historische moed getoond. De boodschap is helder, we hebben niets in Afghanistan te zoeken. Ooit zijn we daar heengegaan om bruggen, scholen en ziekenhuizen te bouwen. Maar de geschiedenis en onze eigen ervaring hebben ons het volgende geleerd: ‘Het kan niet.’
Niemand gelooft in de oorlog in Afghanistan, ook Balkenende niet.
We houden onze soldaten in Uruzgan gevangen. Het is genoeg geweest, er mag daar geen enkele Nederlandse soldaat meer vallen.
Het maakt even niet meer uit op wie de kiezers straks zullen gaan stemmen, want de val van dit kabinet heeft een reservoir van energie vrijgemaakt. Kijk naar Bos, Geert Wilders, Pechtold, Femke Halsema en zelfs Balkenende; ze lopen met een rechte rug en lachen allemaal weer. Nederland is niet klein. Het land is onafhankelijk.

Vurige preek over de liefde (vertaling Nico de Fijter Trouw 22 mei 2018 p. 4-5):
Hooglied 8:6-7 Draag mij als een zegel op je hart, als een zegel op je arm. Sterk als de dood is de liefde, beklemmend als het dodenrijk de hartstocht. De liefde is een vlammend vuur, een laaiende vlam. Zeeën kunnen haar niet doven, rivieren spoelen haar niet weg.
Wijlen Martin Luther King junior zei ooit: ‘We moeten de kracht van liefde ontdekken, de verlossende kracht van liefde. Als we dat doen, dan kunnen we van deze oude wereld een nieuwe wereld maken, want liefde is de enige weg.’

Geef Afghanistan weer aan Taliban (Kader Abdolah de Volkskrant 21 september 2009): Het Westen heeft Afghanistan nodig en andersom. Dit kan ook met de Taliban.
Wat zoeken we eigenlijk in Afghanistan?
Dezer dagen heb ik voor de zoveelste keer in de oude boeken van de vaderlandse geschiedenis gekeken en de hoofdstukken over Afghanistan opnieuw bestudeerd. Drieduizend jaar lang hebben wij naar een formule gezocht om met de Afghanen om te kunnen gaan. Deze zoektocht heeft ons en hun duizenden levens gekost, totdat we uiteindelijk de formule vonden:
laat de Afghanen met rust.
Amerika zoekt naar Al Qaida in Afghanistan, vanaf daar willen ze China en India in de gaten houden en de grote onmetelijke olievelden van Centraal-Azië bewaken en benutten. Ze staan gewapend aan de grens van Iran en hebben zo goed zicht over het hele Midden-Oosten.
Karzai is slechts de president van anderhalve wijk in Kabul. De Taliban is het
lelijkste regime dat er is, maar het is het enige natuurlijke regime dat het land verdient, zo natuurlijk als de Afghaanse opiumvelden.

Pinksteren (Kader Abdolah de Volkskrant 5 juni 2001):
Eeuwen lang zijn we jaloers op Het Hooglied van Salomo, maar nooit jaloers op de tekst die over het neerdalen van de Heilige Geest gaat.
Lees:
'Zie, gij zijt schoon, mijne vriendin, zie, gij zijt schoon: uwe oogen zijn duivenoogen tusschen uwe vlechten; uw haar is als eene kudde geiten die het gras van den berg Gilead afscheren.
'Uwe lippen zijn als een
scharlaken snoer en uw twee borsten zijn gelijk twee welpen, tweelingen van eene ree, die onder de leliën weiden.'
Groots. De tekst.

De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk Feiten en verklaringen over de bollen en de monaden (p. 211,212):
Uit de voorafgaande diagrammen, die mutatis mutandis kunnen worden toegepast op de Ronden, de bollen of de rassen, zal men zien dat het vierde lid van een reeks een unieke plaats inneemt. In tegenstelling tot de andere, heeft de vierde op hetzelfde gebied geen tweede bol naast zich, en hij vormt dus het steunpunt van de ‘balans’ die door de hele keten wordt voorgesteld. Dit is de sfeer waar de evolutionaire aanpassingen uiteindelijk plaatshebben, de wereld van de karmische weegschalen, de zaal van de gerechtigheid, waar de balans wordt opgemaakt die de toekomstige loop van de monade bepaalt tijdens de haar resterende incarnaties in de cyclus. En daarom kunnen geen monaden meer het mensenrijk binnengaan, nadat dit centrale keerpunt in de grote cyclus is gepasseerd, – d.w.z. na het midden van het vierde Ras in de vierde Ronde op onze bol. Wat betreft deze cyclus is de deur gesloten en de balans opgemaakt. Want als het anders zou zijn – als er een nieuwe ziel zou zijn geschapen voor elk van de talloze miljarden mensen die zijn heengegaan, en als er geen reïncarnatie zou zijn geweest – dan zou het ongetwijfeld moeilijk worden om ruimte te maken voor de ontlichaamde ‘geesten’, en de herkomst en de oorzaak van het lijden zouden nooit kunnen worden verklaard. Het ontstaan van het materialisme en het atheïsme, als protest tegen de beweerde goddelijke orde van de dingen, moet worden toegeschreven aan onbekendheid met occulte leringen en aan het opdringen van onjuiste opvattingen onder het mom van religieuze opvoeding.
De Geheime Leer Deel I, Stanza 6 Vervolg (p. 220/221):
(a) Alleen op gezag van de Toelichtingen wordt gezegd, dat met de kwalificatie de ‘vierde’, de ‘vierde Ronde’ wordt bedoeld. Deze kan evengoed de vierde ‘eeuwigheid’ als de ‘vierde Ronde’, of zelfs de vierde (onze) bol betekenen. Want, zoals herhaaldelijk zal worden aangetoond, is deze de vierde sfeer op het vierde of laagste gebied van het stoffelijke leven. En we zijn nu eenmaal in de vierde Ronde, op het keerpunt waarvan geest en stof tot volmaakt evenwicht moesten komen1. De Toelichting zegt als uitleg van het vers:
De heilige jongelingen (de goden) weigerden zich te vermenigvuldigen en soorten te scheppen naar hun gelijkenis, naar hun aard. Het zijn geen geschikte vormen (rupa’s) voor ons. Zij moeten groeien. Zij weigeren de chhaya’s (schaduwen of beelden) van hun minderen in te gaan. Zo heerste er vanaf het begin zelfzucht, zelfs onder de goden, en zij kwamen de karmische lipika’s onder ogen.’
De Geheime Leer Deel I, Stanza 7 De voorvaderen van de mens op aarde (p. 263):
Als de occultist dus zegt, dat de ‘duivel de schaduwzijde van god is’ (het kwaad, de keerzijde van de medaille), bedoelt hij niet twee afzonderlijke werkelijkheden, maar de twee aspecten of facetten van dezelfde Eenheid. Maar de beste mens die er is, zou naast een Aartsengel – zoals de theologie die beschrijft – een duivel schijnen. Dit is dan ook beslist een reden om een lager ‘dubbel’, dat veel dieper in de stof is ondergedompeld dan zijn origineel, geringer te schatten. Maar er is nog steeds weinig aanleiding hen als duivels te beschouwen, en dit is precies wat de rooms-katholieken tegen alle reden en logica in doen.
De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 10 Boom, slang- en krokodilverering (p. 449):
De slang werd pas in de Middeleeuwen het symbool van het kwaad en van de duivel. De eerste christenen – en ook de gnostische ofieten – hadden hun tweevoudige logos: de goede en de slechte slang, de Agathodaemon en de Kakodaemon. Dit wordt bewezen door de geschriften van Marcus, Valentinus en veel anderen, en vooral in de Pistis Sophia – ongetwijfeld een geschrift uit de eerste eeuwen van het christendom. Op de marmeren sarcofaag van een graf, dat in 1852 bij de Porta Pia werd ontdekt, ziet men het tafereel van de aanbidding door de wijzen uit het oosten, ‘of anders’, zoals wijlen C.W. King in The Gnostics opmerkt, ‘het prototype van dat tafereel, de geboorte van de nieuwe zon’. De mozaïekvloer vertoonde een merkwaardige tekening die een voorstelling zou kunnen zijn, òf (a) van Isis die het kind Harpocrates voedt, òf (b) van de madonna die het kind Jezus voedt. In de kleinere sarcofagen die de grote omringden, vond men elf als boekrollen opgerolde loden platen, waarvan er drie zijn ontcijferd. De inhoud hiervan moet men beschouwen als een afdoend antwoord op een breedvoerig besproken vraag, want deze toont aan dat òf de eerste christenen tot de zesde eeuw bona fide heidenen waren, òf dat het dogmatische christendom op grote schaal van anderen was geleend en in zijn geheel naar de christelijke kerk was overgegaan – met zon, boom, slang, krokodil en al.
De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 11 Demon est deus inversus (p. 450/451):
Deze symbolische zin is in zijn veelzijdige vormen in de ogen van alle latere dualistische religies – of liever theologieën – en vooral in het licht van het christendom, ongetwijfeld hoogst gevaarlijk en destructief. Toch is het niet gerechtvaardigd en ook niet juist te zeggen dat het christendom satan heeft bedacht en voortgebracht. SATAN heeft altijd bestaan als ‘tegenstander’, de tegenwerkende kracht die nodig is voor het evenwicht en de harmonie van de dingen in de Natuur – zoals de schaduw nodig is om het licht nog helderder te laten uitkomen, zoals de nacht die meer reliëf geeft aan de dag en zoals de kou die ons de weldaad van de warmte meer laat waarderen. Homogeniteit is één en ondeelbaar. Maar als het homogene Ene en Absolute niet alleen maar een manier van zeggen is en als de heterogeniteit met haar twee aspecten daarvan afstamt – en dus zijn in tweeën vertakte schaduw of weerspiegeling is – dan moet zelfs die goddelijke homogeniteit in zichzelf de essentie van zowel goed als kwaad bevatten. Als ‘God’ absoluut, oneindig en de universele wortel van alles in de Natuur en haar heelal is, waar komt dan het kwaad of de duivel vandaan, als het niet is uit dezelfde ‘gouden schoot’ van het absolute? Zo worden we gedwongen om òf de emanatie van goed en kwaad, van Agathodaemon en Kakodaemon te aanvaarden als loten van dezelfde stam van de Boom van het Zijn, òf ons neer te leggen bij de ongerijmdheid van een geloof aan twee eeuwige Absoluutheden!
452/453: Het is de vermenselijkte Demiurg, de schepper van hemel en aarde, als deze los wordt gezien van de gezamenlijke menigten van zijn medescheppers, die hij om zo te zeggen vertegenwoordigt en waarvan hij de synthese vormt. Nu is het de god van de theologieën. ‘De gedachte is de vader van de wens.’ Eens een filosofisch symbool dat werd overgelaten aan een ontaarde menselijke fantasie; daarna vervormd tot een duivelse, bedriegende, listige en jaloerse god.
Omdat draken en andere gevallen engelen elders in dit boek worden beschreven, zullen een paar woorden over de veel belasterde satan voldoende zijn. De onderzoeker zal er goed aan doen te bedenken dat de duivel bij elk volk, behalve de christelijke volkeren, tot op de dag van vandaag geen slechter wezen is dan het tegenovergestelde aspect in de tweevoudige natuur van de zogenaamde schepper. Dit is alleen maar natuurlijk. Men kan niet beweren dat god de synthese van het gehele Heelal is, alomtegenwoordig, alwetend en oneindig, en hem dan van het kwade scheiden. Omdat er in de wereld veel meer kwaad dan goed is, volgt hieruit op logische gronden dat god òf het kwade in zich moet bevatten, dan wel er de directe oorzaak van moet zijn, òf dat hij zijn aanspraken op absoluutheid moet opgeven. De Ouden begrepen dit zo goed, dat hun filosofen – nu nagevolgd door de kabbalisten – het kwade definieerden als de schaduwzijde van god of het goede: demon est deus inversus is een heel oud gezegde. Inderdaad is het kwade alleen maar een tegenwerkende blinde natuurkracht; het is reactie, weerstand en tegenstelling – kwaad voor sommigen, goed voor anderen. Er bestaat geen kwaad op zichzelf: alleen de schaduw van het licht; zonder deze zou het licht niet kunnen bestaan, zelfs niet in onze waarnemingen. Als het kwade verdween, zou het goede tegelijk daarmee van de aarde verdwijnen.
453 Het goede is alleen oneindig en eeuwig in het eeuwig voor ons verborgene, en daarom stellen wij het ons als eeuwig voor. Op de gemanifesteerde gebieden houdt het ene het andere in evenwicht.
456: In de menselijke natuur wijst het kwade alleen op de polariteit van stof en geest, een strijd om het bestaan tussen de twee gemanifesteerde beginselen in Ruimte en tijd; deze beginselen zijn uit zichzelf één, omdat ze zijn geworteld in het Absolute. In de Kosmos moet het evenwicht bewaard blijven. De werkingen van de twee tegengestelden brengen harmonie voort, evenals de middelpuntzoekende en middelpuntvliedende krachten, die onderling afhankelijk en voor elkaar noodzakelijk zijn – ‘opdat beide kunnen leven’. Indien de ene wordt tegengehouden, zal de werking van de andere onmiddellijk tot zelfvernietiging leiden.
Omdat de personificatie die satan wordt genoemd, ruimschoots vanuit haar drievoudige aspect is geanalyseerd – in het Oude Testament, de christelijke theologie en de oude heidense denkwijze – worden degenen die er meer over willen weten, verwezen naar Deel II van ISIS ONTSLUIERD, hfst. x. Zie ook verschillende hoofdstukken in Deel 2, Afdeling 2 van dit boek. Er is een heel goede reden om dit onderwerp aan te roeren en te proberen nieuwe verklaringen te geven. Voordat we ons kunnen bezighouden met de evolutie van de stoffelijke en de goddelijke mens, moeten we eerst het denkbeeld van een cyclische evolutie hebben begrepen, ons op de hoogte stellen van de filosofische opvattingen en geloofsovertuigingen van de vier rassen die aan ons tegenwoordige voorafgingen, en te weten komen wat de denkbeelden waren van die titanen en reuzen – inderdaad reuzen, zowel in verstandelijk als in fysiek opzicht. De hele oudheid was doordrongen van die filosofie, die de involutie van de geest in de stof en de voortgaande cyclische afdaling of actieve, zelfbewuste evolutie onderwees. De gnostici van Alexandrië hebben het geheim van de inwijdingen voldoende openbaar gemaakt, en hun geschriften staan vol van het ‘neerdalen van de aeonen’ in hun dubbele betekenis van engelen en tijdperken; de ene de natuurlijke evolutie van de andere. Anderzijds staan de oosterse overleveringen aan beide zijden van het ‘zwarte water’ – de oceanen die de twee ‘oosten’ scheiden – even vol met allegorieën over de val van Pleroma, van de goden en de deva’s.
De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 12 Oeroude gedachten in een modern kleed (p. 639):
De hele Natuur is een gewijde plaats, zoals Young zegt:
‘Elk van deze sterren is een geheiligd huis’ . . .
Zo kan men aantonen dat alle exoterische religies de vervalste kopieën zijn van de esoterische leer. De priesters moeten verantwoordelijk worden gesteld voor de reactie ten gunste van het hedendaagse materialisme. Door het vereren, en door aan de massa de verering op te dringen, van de lege omhulsels – ten behoeve van de allegorie verpersoonlijkt – van heidense ideeën, heeft de laatste exoterische religie van de westerse landen een pandemonium gemaakt, waarin de hogere klassen het gouden kalf aanbidden en de lagere en onwetende massa ertoe wordt gebracht een afgod met lemen voeten te aanbidden.
De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 18 Samenvatting van de wederzijdse standpunten (p. 751):
Het kunnen Hermetische boeken zijn, maar geen boeken die door een van de twee Hermessen zijn geschreven – of beter gezegd door Thot (Hermes), de leidende intelligentie van het Heelal (zie het Dodenboek, hfst. xciv'') of door Thot, zijn aardse incarnatie die Trismegistus wordt genoemd, van de steen van Rosette.
Maar alles is twijfel, ontkenning, beeldenstorm en ruwe onverschilligheid in onze eeuw van honderden ‘ismen’ en geen religie. Elke afgod is verbrijzeld, behalve het gouden kalf.
Helaas kan geen volk of kunnen geen volkeren aan hun karmische lot ontkomen, evenmin als eenheden en individuen. De geschiedenis zelf wordt door de zogenaamde geschiedkundigen even weinig scrupuleus behandeld als kennis van legenden.

De Geheime Leer Deel II, Stanza 1 Het begin van bewust leven (p. 25):
De opsomming van de stanza’s in Deel I liet zien dat de genesis2 van goden en mensen voortkwam uit een en hetzelfde punt, dat de ene universele, onveranderlijke, eeuwige en absolute EENHEID is. In zijn eerste gemanifesteerde aspect hebben wij het zien worden: (1) in de sfeer van objectiviteit en fysica, de oorspronkelijke substantie en kracht (middelpuntzoekend en middelpuntvliedend, positief en negatief, mannelijk en vrouwelijk, enz.); (2) in de wereld van de metafysica, de GEEST VAN HET HEELAL of kosmische verbeeldingskracht, door sommigen de LOGOS genoemd.
Deze LOGOS is de top van de driehoek van Pythagoras. Wanneer de driehoek volledig is, wordt hij de Tetraktis, of de driehoek in het vierkant, en wordt het tweevoudige symbool van het vierletterige tetragrammaton in de gemanifesteerde Kosmos, en van zijn fundamentele drievoudige STRAAL in het niet-gemanifesteerde, of zijn noumenon.
35: ‘Elke wereld heeft haar moederster en zusterplaneet. Zo is de Aarde het geadopteerde kind en de jongere broer van Venus, maar haar bewoners hebben hun eigen aard . . . Alle bewuste voltooide wezens (volledig zevenvoudige mensen of hogere wezens) worden bij hun aanvang voorzien van vormen en organismen, geheel in harmonie met de aard en toestand van de sfeer die zij bewonen17.
De sferen van het Zijn of levenscentra, die afgezonderde kernen zijn die hun mensen en hun dieren voortbrengen, zijn talloos; niet één heeft ook maar enige gelijkenis met haar gezellin of met enige andere van haar eigen speciale nageslacht18.
‘Alle hebben een dubbele stoffelijke en geestelijke natuur.’
37: ‘Zeven schijnt bij alle beschaafde volkeren van de oudheid het bij uitstek heilige getal te zijn geweest. Waarom? Elk afzonderlijk volk heeft er een andere verklaring voor gegeven, overeenkomstig de bijzondere leerstellingen van zijn (exoterische) religie. Er is geen twijfel dat dit het getal van de getallen was voor de in de heilige mysteriën ingewijden. Pythagoras . . . noemt het het ‘voertuig van het leven’ dat lichaam en ziel bevat, omdat het is gevormd uit een viertal, dat wijsheid en intellect is, en uit een drie-eenheid of handeling en stof. Keizer Julianus drukt zich in ‘In matrem, enz.’ als volgt uit: ‘Als ik zou spreken over de inwijding in onze heilige mysteriën – waarvan door de Chaldeeën Bacchusdiensten werden gemaakt – betreffende de god met zeven stralen, die door middel daarvan de ziel verlicht, dan zou ik dingen zeggen die aan het gewone volk onbekend zijn, volstrekt onbekend, maar die goed bekend zijn aan de gezegende beoefenaars van de theürgie’ (blz. 141).’
42: In de Sepher Jezirah of ‘getallen van de schepping’ wordt het hele evolutieproces in getallen weergegeven. In de daarin voorkomende ‘32 paden van wijsheid’ wordt het getal 3 vier keer herhaald, en het getal 4 vijf keer. De wijsheid van God ligt dus besloten in getallen (sephrim of sephiroth), want sepher (of zonder klinkers s-ph-ra) betekent ‘in cijferschrift overbrengen’. En daarom zegt ook Plato dat de godheid meetkundig te werk gaat bij het bouwen van het Heelal.
Het kabbalistische boek, de Sepher Jezirah, begint met een verklaring over de verborgen wijsheid van Alhim in sephrim, d.i. de Elohim in de sephiroth.
‘In tweeëndertig paden vestigde de verborgen wijsheid Jah, JHVH, Tzabaoth, Elohi van Israël, Alhim van het leven, El van genade en barmhartigheid – verheven bewoner van de hemel en koning van het eeuwige, heilig zij zijn naam – en wel in drie sephrim, nl.: B-S’ph-r, V-S’ph-r, V-Siph-o-r.’
43: ‘Deze toelichting zet ‘de Verborgen Wijsheid’ van de oorspronkelijke tekst uiteen door middel van verborgen wijsheid, dat wil zeggen door het gebruik van woorden die een speciaal stel getallen en een speciale manier van uitdrukken meebrengen, die dat verklarende stelsel tot uiting laten komen, dat ook zo nauwkeurig op de Hebreeuwse bijbel blijkt te passen . . . Bij het uiteenzetten van zijn stelsel, en om dit door te voeren en zijn uitvoerige verklaring af te ronden tot een algemeen postulaat, nl. het ene woord sephrim (sephiroth) van het Getal Jezirah, verklaart de schrijver de splitsing van dit woord in de drie ondergeschikte vormen, een woordspeling op een gemeenschappelijk woord, s-ph-r, of getal.’
43/44: De drie woorden die in de tekst voorkomen, zijn: ספר ספר סיפור. En de rabbi zegt bij het toelichten ervan: ‘Het leert de Alhim-heid (3,1415) en Een-heid (de verhouding van de middellijn tot Alhim) door woorden (DBRIM, 41.224), waardoor er aan de ene kant oneindige uitdrukking in heterogene scheppingen is, en aan de andere kant een uiteindelijke harmonische neiging naar Een-heid’ (wat, zoals iedereen weet, de wiskundige functie van de ‘π’ van de scholen is, die de sterren van de hemel meet, weegt en telt, en ze toch door woorden herleidt tot de uiteindelijke Eenheid van het Heelal). ‘Hun uiteindelijke harmonie vervolmaakt zich in die Eenheid waardoor ze worden vastgelegd en die bestaat uit ספר ספר ספור (Boek van Al-Chazari); de rabbi laat dus in zijn eerste commentaar de jod of i uit een van de woorden weg, terwijl hij die later weer invoegt. De waarden van die ondergeschikte woorden blijken 340, 340, 346 te zijn; samen 1026, en de verdeling van het algemene woord in deze drie is geschied om deze getallen te verkrijgen, die door Temurah op verschillende wijzen voor diverse doeleinden kunnen worden veranderd.’ (Kabbala.)
45: ‘Verstandelijke waarneming’, zegt hij, ‘heeft het kosmische beginsel van het licht nodig om fysische waarneming te worden: en zo moet onze mentale cirkel zichtbaar worden door licht; of de cirkel moet voor zijn volledige manifestatie de cirkel zijn van fysische zichtbaarheid, of het licht zelf. Zulke zo geformuleerde begrippen werden de grondslag van de filosofie van het goddelijke, dat zich in het Heelal manifesteert.’
Dit is filosofie. Het is iets anders wanneer de rabbi in Al-Chazari zegt: ‘Onder s’ph-r moet worden verstaan het berekenen en wegen van geschapen lichamen. Want de berekening, door middel waarvan een lichaam in harmonie of symmetrie moet worden geconstrueerd, en met behulp waarvan de constructie op de juiste manier moet worden uitgevoerd en in overeenstemming gebracht met het ontwerp, bestaat tenslotte uit getal, uitgebreidheid, massa, gewicht; het gecoördineerde verband van bewegingen, en ook de harmonie van de muziek, moeten bestaan uit getallen, dat wil zeggen (S’ph-r) . . . Onder sippor (s’phor) moet worden verstaan de woorden van Alhim, waarbij het ontwerp van de bouw of de vorm van de constructie zich aanpast; zo werd er bijvoorbeeld gezegd: ‘Laat er licht zijn.’ Het werk ontstond naarmate de WOORDEN werden uitgesproken, d.w.z. naarmate de getallen van het werk te voorschijn kwamen.
Dit is een zonder scrupules verstoffelijken van het geestelijke.
De Geheime Leer Deel II, Stanza 6 De evolutie van de 'zweetgeborenen' (p. 182/183):
De allegorie is heel scherpzinnig uitgedacht. Een groot intellect en te veel kennis zijn in het leven een tweesnijdend zwaard en kunnen zowel ten goede als ten kwade worden gebruikt. Wanneer ze worden gecombineerd met zelfzucht, maken ze van de hele mensheid een voetstuk tot verheffing van degene die ze bezit, en een middel om zijn doeleinden te bereiken; terwijl ze, aangewend voor altruïstische menslievende doeleinden, het middel kunnen worden om velen te redden. In elk geval maakt het ontbreken van zelfbewustzijn en van verstand van de mens een idioot, een beest in menselijke vorm. Brahma is mahat – het universele denkvermogen –, daarom vertonen de al te zelfzuchtigen onder de rakshasa’s de begeerte om van dat alles bezit te nemen – dus om mahat te ‘verslinden’. Het is een doorzichtige allegorie.
De Geheime Leer Deel II, Stanza 10 DE GESCHIEDENIS VAN HET VIERDE RAS (p. 264):
12. ‘Veel namen heeft god hem (satan) gegeven, namen van mysterie, geheim en verschrikkelijk.’
13. ‘De tegenstander, omdat de stof zich verzet tegen de geest. De Tijd beschuldigt zelfs de heiligen van de Heer.’
28, 29, 31. ‘Vrees hem en zondig niet; spreek zijn naam sidderend uit . . . Want satan is de rechter van gods gerechtigheid (karma); hij draagt de weegschaal en het zwaard . . . Want hem zijn gewicht en maat en getal toevertrouwd.’
De Geheime Leer Deel II, Stanza 12 De oorsprong van de mythe van satan (p. 427/428):
Onder de religies van het verleden moeten we in Egypte naar de westerse oorsprong van deze eredienst zoeken. De ofieten namen hun riten over van Hermes Trismegistos, en de zonnedienst stak met zijn zonnegoden over van India naar het land van de farao’s. In de goden van Stonehenge herkennen we de godheden van Delphi en Babylon, en in die van de laatstgenoemde de deva’s van de vedische naties. Bel en de draak, Apollo en Python, Krishna en Kaliya, Osiris en Typhon zijn allen één onder veel namen – waarvan Michaël en de rode draak, en Joris en zijn draak de laatsten zijn. Omdat Michaël ‘één als god’ is, of zijn ‘dubbelganger’ voor aardse doeleinden, en een van de Elohim is, de strijdende engel, is hij eenvoudig een omzetting van Jehova. Welke kosmische of sterrenkundige gebeurtenis ook het eerst aanleiding gaf tot de allegorie van de ‘oorlog in de hemel’, de aardse oorsprong ervan moet men zoeken in de tempels van inwijding en in de archaïsche crypten. Hieronder volgen de bewijzen.
De Geheime Leer Deel II, hoofdstuk 18 Over de mythe van de ‘gevallen engel’ in haar verschillende aspecten (p. 541):
Is het ons dan niet toegestaan de diepe stromen van het verleden af te dreggen en zo de grondgedachte naar de oppervlakte te brengen, die leidde tot de transformatie van de wijsheid-god, die eerst was beschouwd als de schepper van alles wat bestaat, tot een engel van het kwaad – een belachelijke gehoornde tweevoeter, half geit en half aap, met hoeven en een staart? Wij hoeven geen moeite te doen om de heidense demonen van Egypte, India of Chaldea te vergelijken met de duivel van het christendom, want zo’n vergelijking is niet mogelijk. Maar we kunnen even stilstaan en een blik werpen op de biografie van de christelijke duivel, een ongeoorloofde herdruk uit de Chaldeeuws-Joodse mythologie.
De Geheime Leer Deel II, hoofdstuk 19
Is pleroma de legerstede van Satan? (p. 579,580):
De kabbalisten zeggen dat de ware naam van satan het omgekeerde is van die van Jehova, want ‘satan is geen zwarte god, maar de ontkenning van de witte godheid’ of het licht van de waarheid. God is licht en satan is de noodzakelijke duisternis of schaduw om dit licht te laten uitkomen, want zonder deze schaduw zou het zuivere licht onzichtbaar en onbegrijpelijk zijn3. ‘Voor de ingewijden’, zegt Eliphas Lévi,
‘is de duivel geen persoon maar een scheppende kracht, zowel ten goede als ten kwade’. Zij (de ingewijden) stelden deze kracht, die de stoffelijke voortbrenging bestuurt, voor in de geheimzinnige vorm van de god Pan – of de Natuur: vandaar de horens en de bokspoten van die mythische en symbolische figuur, en ook de christelijke ‘bok van de heksensabbat’. Ook wat dit betreft waren de christenen zo onvoorzichtig te vergeten dat de bok tevens het slachtoffer was dat werd gekozen voor de verzoening van alle zonden van Israël, dat de zondebok inderdaad het offerdier en de martelaar was, het symbool van het grootste mysterie op aarde – de val in de voortplanting. Maar de joden hebben al lang de werkelijke betekenis vergeten van hun (voor de niet-ingewijden) belachelijke held, gekozen uit het levensdrama in de grote mysteriën die zij in de woestijn hebben opgevoerd; en de christenen hebben deze ware betekenis nooit gekend.
3) Wij citeren in dit verband Laing in zijn bewonderenswaardige boek Modern Science and Modern Thought (blz. 222, 3de druk): ‘Aan dit dilemma (het bestaan van het kwaad in de wereld) is niet te ontkomen, tenzij wij het denkbeeld van een antropomorfe godheid helemaal opgeven, en openlijk het wetenschappelijke denkbeeld van een ondoorgrondelijke en onvindbare Eerste Oorzaak aanvaarden, en van een heelal waarvan we de wetten kunnen opsporen, maar over de ware essentie waarvan we niets weten, en slechts een fundamentele wet kunnen vermoeden of vaag onderscheiden, die misschien de polariteit van goed en kwaad tot een noodzakelijke bestaansvoorwaarde maakt.’ Wanneer de wetenschap ‘de ware essentie’ kende in plaats van er niets over te weten, zou het flauwe vermoeden veranderen in de zekerheid dat er zo’n wet bestaat en dat deze wet met karma in verband staat.
581: Hierin staat niets
onwaars, alleen een overvloed aan verkeerd toegepaste beeldspraak, zoals het noemen van Adam – een mythe – om de astrale gevolgen te illustreren. Åkåßa, het astrale licht,2 kan in een paar woorden worden omschreven; het is de universele ziel, de moederschoot van het heelal, het ‘mysterium magnum’ waaruit alles wat bestaat wordt geboren door scheiding of differentiatie. Het is de oorzaak van het bestaan; het vult de hele oneindige ruimte; het is in zekere zin de ruimte zelf, of zowel haar zesde als zevende beginsel.3
3) De
geest van de natuur [het astrale licht] is een eenheid die alles schept en vormgeeft, en als hij door middel van de mens handelt, kan hij wonderbaarlijke dingen voortbrengen. Zulke processen vinden plaats overeenkomstig de wet. U zult de wet waardoor deze dingen tot stand komen leren kennen, wanneer u uzelf leert kennen. U zult haar kennen door de kracht van de geest die in uzelf is, en dit bereiken door uw geest te laten versmelten met de essentie die uit uzelf komt. Als u hierin wilt slagen, moet u weten hoe u geest en leven in de natuur moet scheiden, en bovendien hoe u de astrale ziel in uzelf scheidt en tastbaar maakt, en dan zal de substantie van de ziel zichtbaar en tastbaar verschijnen, objectief gemaakt door de kracht van de geest.’ (Geciteerd in dr. Franz Hartmann, The Life of Paracelsus, 1887, blz. 164-5vn.)
586,587: Typhon de Egyptenaar, Python, de Titanen, de Sura’s en de Asura’s behoren alle tot dezelfde legende van geesten die de aarde bevolken. Ze zijn geen ‘demonen, aan wie is opgedragen dit zichtbare heelal te scheppen en te organiseren’, maar vormgevers (de ‘architecten’) van de werelden en de voorvaderen van de mens. Ze zijn metaforisch de gevallen engelen – ‘de ware spiegels van de eeuwige wijsheid’ (Perennial philosophy, Sanātana Dharma).
Wat is de absolute en volledige waarheid en de esoterische betekenis van deze universele mythe? De hele essentie van de waarheid kan niet van mond tot oor worden overgebracht. Er is ook geen pen die haar kan beschrijven, zelfs niet die van de engel die onze daden optekent, tenzij de mens het antwoord vindt in het heiligdom van zijn eigen hart, in de diepste diepten van zijn goddelijke intuïtie. Het is het grote ZEVENDE MYSTERIE van de schepping, het eerste en het laatste; en wie de Openbaring van Johannes leest, vindt misschien de schaduw ervan, verborgen onder het zevende zegel . . . Het kan alleen in zijn schijnbare, objectieve vorm worden afgebeeld, evenals het eeuwige raadsel van de sfinx. Toen deze laatste zich in de zee stortte en omkwam, was dat niet omdat
Oedipus het geheim van de eeuwen had ontraadseld, maar omdat hij de grote waarheid voor altijd had onteerd door het eeuwig geestelijke en het subjectieve te antropomorfiseren. Daarom kunnen we het alleen geven vanuit het filosofische en intellectuele gezichtspunt, ontsloten met de respectievelijke drie sleutels – want de laatste vier van de zeven sleutels die de poorten tot de mysteriën van de Natuur wijd openen, zijn in handen van de hoogste ingewijden en kunnen niet aan de massa worden bekendgemaakt – tenminste niet in onze eeuw.
De Geheime Leer Deel II, hoofdstuk 24 Het kruis en het pythagorische tiental (p. 660/661):
Dan komt het getal negen of het drievoudige drietal. Het is het getal dat zichzelf onder alle vormen en cijfers bij elke vermenigvuldiging onophoudelijk voortbrengt. Het is het teken van elke omtrek, omdat zijn waarde in graden gelijk is aan 9, nl. 3 + 6 + 0. Het is onder bepaalde omstandigheden een slecht getal, en brengt ongeluk. Terwijl het getal 6 het symbool was van onze bol, gereed om door een goddelijke geest te worden bezield, symboliseerde de 9 onze aarde, bezield door een slechte of boze geest.
Tien of de decade brengt al deze getallen terug tot eenheid, en daarmee eindigt de tabel van Pythagoras. Daarom was deze figuur – , eenheid binnen de nulhet symbool van de godheid, van het Heelal en van de mens. Dit is de geheime betekenis van ‘de sterke greep van de leeuwenklauw, van de stam van Juda’ tussen twee handen (de ‘meestergreep van de vrijmetselaars’), waarvan het gezamenlijke aantal vingers tien is.
is.
Als we nu aandacht schenken aan het Egyptische kruis of de tau, kunnen we ontdekken dat deze letter, die door de Egyptenaren, Grieken en Joden zo hoog werd vereerd, in een geheimzinnig verband staat met de decade. De tau is de alfa en de omega van de geheime goddelijke wijsheid, die wordt gesymboliseerd door de eerste en de laatste letter van Thot (Hermes). Thot was de uitvinder van het Egyptische alfabet en de letter tau stond aan het eind van de alfabetten van de Joden en de Samaritanen, die dit letterteken het ‘einde’ of de ‘vervolmaking’, ‘culminatie’ en ‘veiligheid’ noemden.
662/663: Opgevat als een samenstelling van 6 en 1, het zestal en de eenheid, was het getal zeven het onzichtbare middelpunt, de geest van alles (zie verder de toelichting op de 6), want er bestaat geen enkel lichaam waarvan de vorm door zes lijnen wordt bepaald zonder dat men daarin als middelpunt een zevende kan vinden (zie de kristallen en de sneeuwvlokken in de zogenaamde onbezielde natuur). Bovendien, zeiden zij, heeft het getal zeven alle volmaaktheid van de EENHEID – het getal van de getallen. Want, evenals de absolute eenheid ongeschapen en onverdeeld (dus getalloos) is en geen getal het kan voortbrengen, zo is dat ook met de zeven het geval: geen geheel getal onder de tien kan het voortbrengen. En de 4 levert een rekenkundige scheiding op tussen de een en de zeven, want de 4 overtreft het eerste met hetzelfde getal (drie) als het zelf door de zeven wordt overtroffen, omdat vier evenveel groter is dan een, als zeven groter is dan vier. (Uit een manuscript, zoals men veronderstelt, van ‘St. Germain’.)
‘Bij de Egyptenaren was het getal 7 het symbool van het eeuwige leven’, zegt Ragon, en hij voegt eraan toe dat daarom de Griekse letter Z, die slechts een dubbele 7 is, de beginletter is van zaō, ‘ik leef’, en van Zeus, ‘de vader van al het levende’.
Bovendien was het cijfer 6 het symbool van de aarde tijdens de ‘slaap’maanden van de herfst en de winter, en het cijfer 7 tijdens de lente en de zomer – omdat de geest van het leven haar in die tijd bezielde – de zevende of centrale bezielende kracht.
De Geheime Leer Deel II, Hoofdstuk 25 De mysteriën van het zevental, De tetraktis in verband met de zevenhoek (p. 675):
Zoals die alchemisten het uitdrukken: ‘Wanneer de drie en de vier elkaar kussen, voegt het viertal zijn middelste natuur bij die van de driehoek’ (of triade, d.w.z. het oppervlak van een van zijn vlakken wordt het middenvlak van de andere), ‘en wordt een kubus; dan pas wordt hij (de uitgevouwen kubus) het voertuig en het getal van het LEVEN, de vader-moeder ZEVEN.’
681: Het getal zeven, als een samenstelling van 3 en 4, is dus het factorelement in elke oude religie, omdat het het factorelement in de natuur is. Het gebruik ervan moet worden gerechtvaardigd, en er moet worden aangetoond dat zeven het getal par excellence is, want sinds het verschijnen van Esoteric Buddhism zijn vaak bezwaren gemaakt en is vaak twijfel geuit over de juistheid van deze bewering.
682: Het viertal wordt zowel in de Kabbala als door Pythagoras als het volmaaktste of liever als het heilige getal opgevat, omdat het voortkwam uit de een, de eerste gemanifesteerde eenheid, of liever de drie in één. Toch is de laatstgenoemde altijd onpersoonlijk, geslachtloos, onbegrijpelijk geweest, hoewel binnen de mogelijkheden van de hogere mentale waarnemingen.
Want: ‘Het viertal van de verstandelijke wereld (de wereld van mahat) is t’agathon, nous, psyche, hyle; terwijl dat van de waarneembare wereld (van de stof) – die eigenlijk is wat Pythagoras met het woord Kosmos bedoelde – vuur, lucht, water en aarde is. De vier elementen staan bekend onder de naam rizomata, de wortels of beginselen van alle gemengde lichamen’, d.w.z. de lagere Tetraktis is de wortel van de illusie van de wereld van de stof; en dit is het tetragrammaton van de joden en de ‘geheimzinnige godheid’ waarover de hedendaagse kabbalisten zoveel drukte maken!
683: ‘Het getal vier vormt dus het rekenkundige gemiddelde tussen de monade en het zevental, omdat het alle vermogens bevat, zowel van de voortbrengende als de voortgebrachte getallen; want van alle getallen onder de tien wordt dit uit een bepaald getal gemaakt; de verdubbelde duade vormt een viertal, en het viertal verdubbeld of uitgeslagen vormt het zevental. Twee met zichzelf vermenigvuldigd geeft vier; en weer met zichzelf vermenigvuldigd, de eerste kubus. Deze eerste kubus is een vruchtbaar getal, de grondslag van veelheid en verscheidenheid, bestaande uit twee en vier (steunende op de monade, de zevende). Zo vloeien de beide beginselen van tijdelijke dingen, de piramide en de kubus, vorm en stof, voort uit één bron, de vierhoek (op aarde), de monade (in de hemel) . . .’ (Zie Reuchlin, Cabala, I, ii.)
De Geheime Leer Deel II, Hoofdstuk 25 De mysteriën van het zevental (p. 684/685):
Plutarchus verklaart (de Plac. Phil., blz. 878) dat de Achaïsche Grieken het viertal als de wortel en het beginsel van alle dingen beschouwden, omdat dit het getal van de elementen was, die alle zichtbare en onzichtbare geschapen dingen voortbrachten. Bij de broeders van het rozenkruis vormde de figuur van het kruis of de uitgeslagen kubus het onderwerp van een verhandeling in een van de theosofische graden van Peuvret, en werd behandeld volgens de fundamentele beginselen van
licht en duisternis, of goed en kwaad.
‘De begrijpelijke wereld komt op deze manier voort uit het goddelijke denkvermogen (of eenheid). De Tetraktis die zich bezint op haar eigen essentie, de eerste eenheid, voortbrengster van alle dingen, en op haar eigen begin, zegt het volgende: eenmaal een, tweemaal twee, en onmiddellijk verrijst er een viertal, met op zijn top de hoogste eenheid, en wordt een piramide, waarvan de basis een vlak vierkant is, dat overeenkomt met een oppervlak waarop het stralende licht van de goddelijke eenheid de vorm van onlichamelijk vuur voortbrengt, als gevolg van de afdaling van Juno (stof) naar lagere dingen. Daaruit komt essentieel licht voort, dat niet brandt maar verlicht. Dit is de schepping van de middenwereld, die de Hebreeën het Opperste noemen, de wereld van de (hun) godheid. Zij wordt Olympus genoemd, geheel en al licht en vol afzonderlijke vormen, waar de zetel van de onsterfelijke goden is, ‘deūm domus alta’, waarvan de top EENHEID is, de muur drie-eenheid en het oppervlak viereenheid.’ (Reuchlin, Cabala, blz. 689.)
686: Maar de
pythagoreeërs beschouwden het getal zeven of de heptagoon als een religieus en volmaakt getal. Het werd telesphoros genoemd, omdat door dit getal alles in het Heelal en de mensheid tot zijn einde, d.w.z. zijn hoogtepunt, wordt gevoerd' (Philo, de Mund. opif.). De leer van de sferen, vanaf de tijd van Lemurië tot aan Pythagoras, toont aan dat zowel de zeven krachten van de aardse en ondermaanse natuur, die onder het bestuur van de zeven heilige planeten staan, als de zeven grote krachten van het Heelal, te werk gaan en zich evolueren in zeven tonen, die de zeven noten van de toonladder zijn.

G. de Purucker boek Bron van het Occultisme
Hoofdstuk Verloren zielen en het pad van de linkerhand
Antaskarana is de naam van die denkbeeldige brug, het pad dat tijdens het leven van de mens ligt tussen het goddelijke en het menselijke ego, want beide zijn ego’s, die in devachan of nirvana opnieuw één ego worden. Dit lijkt misschien moeilijk te begrijpen, maar het wordt aan de hand van een bekende, maar tot de verbeelding sprekende illustratie in feite heel eenvoudig. Laten we ons een helder brandende lamp in het midden van een kamer voorstellen, die haar licht op de muur werpt. Stel dat de lamp het goddelijke ego voorstelt, en het op de muur geworpen licht het lagere manas, en de muur het lichaam. Dat deel van de atmosfeer dat de straal van de lamp naar de muur overbrengt, stelt dan het antaskarana voor. Verder moeten we aannemen dat het aldus geworpen licht met rede en verstand is begiftigd en bovendien het vermogen bezit om alle boze schaduwen die over de muur glijden, te doen verdwijnen, en alle helderheid tot zich aan te trekken, waarvan het de onuitwisbare indruk ontvangt. Het menselijke ego heeft het vermogen de schaduwen, of zonden, te verjagen en de helderheid, of de goede daden, die deze indrukken maken, te versterken, en zo door middel van het antaskarana zijn eigen blijvende verbinding en zijn uiteindelijke hereniging met het goddelijke ego veilig te stellen. Bedenk dat die hereniging niet tot stand kan komen zolang er één enkele aardse of stoffelijke smet in dat zuivere licht aanwezig blijft. Anderzijds kan de verbinding niet volledig worden verbroken, noch de uiteindelijke hereniging worden verhinderd, zolang er één spirituele daad of kiem overblijft om als verbindingsdraad te dienen; maar zodra deze laatste vonk wordt uitgedoofd, en de laatste latente mogelijkheid is uitgeput, wordt de schakel verbroken.
– HPB, ES Instructions 3; CW 12:631-2

Mabel Collins boek Licht op het Pad & Door de Gouden Poort
Hoofdstuk Karma
BESCHOUW MET MIJ het individuele bestaan als een koord dat zich van het oneindige naar het oneindige uitstrekt en geen begin en geen einde heeft en evenmin kan worden gebroken. Dit koord wordt door ontelbare fijne draden gevormd, die dicht aaneen liggen en de dikte ervan vormen. Deze draden zijn kleurloos, zijn volmaakt recht, enorm sterk en zonder oneffenheden. Dit koord dat alle plaatsen doorloopt, maakt vreemde toestanden mee. Heel vaak blijft een draad haken en komt vast te zitten of wordt misschien slechts met geweld van zijn gelijkmatige pad gebracht. Dan is hij voor lange tijd in de war en brengt het geheel in wanorde. Soms wordt er één met vuil of met verf besmeurd; en de vlek loopt niet alleen verder uit dan de plek van aanraking, maar ze verkleurt ook andere draden. En bedenk dat die draden leven – ze zijn te vergelijken met elektriciteitskabels, sterker nog, ze zijn als trillende zenuwen. Hoever zal een vlek, een ruk in de verkeerde richting, doorwerken! Maar uiteindelijk komen de lange strengen, de levende draden die in hun ononderbroken continuïteit het individu vormen, vanuit de schaduw en gaan in het licht. Dan zijn de draden niet langer kleurloos, maar als van goud; opnieuw liggen ze aaneengesloten, zonder oneffen heden. Wederom zijn ze met elkaar in harmonie ge komen; en vanuit die innerlijke harmonie wordt de grotere harmonie waargenomen.
Wie zich uit de boeien van karma wil bevrijden, moet zijn persoonlijkheid uit de schaduw naar het licht verheffen''', moet zijn levenswijze zo veredelen dat deze draden niet in aanraking komen met stoffen die hem bevuilen, niet zo blijven haken dat ze in een verkeerde richting worden getrokken. Hij verheft zich eenvoudig boven het gebied waarop karma werkt.

<< vorige || volgende >>

Categorie: Artikelen | Rapport | Auteur: Harry Nijhof


Deze pagina werd sedert 16 dec. 2007 keer bekeken.