2.1.1 Levensboom en de Microkosmos

Aristoteles: Alles wat in de ziel zit, is slechts een weerspiegeling van voorwerpen in de natuur.
Karl Marx Die Philosophen haben die Welt nur verschieden interpretiert; es kommt aber darauf an, sie zu verändern.
Karl Marx: ... eine Denkriese wie Aristoteles

Spiegelsymmetrie (‘Natuur en Cultuur’, Zelf-bewustzijn, Zeven 'beginselen' van de mens)

De wereld als een spiegel
De mens is de verbinding tussen hemel en aarde
volgens het principe
dat alles wat zich in jezelf bevindt
-de microkosmos-
zich ook daarbuiten manifesteert
-de macrokosmos-

De Geheime Leer Deel I Stanza 7 De voorvaderen van de mens op aarde (p. 263):
Het bovenstaande kan natuurlijk worden toegepast op het verschil dat wordt gemaakt tussen de graden of orden van geestelijke wezens, en in die zin probeert de rooms-katholieke kerk het verschil te interpreteren en te onderwijzen; want terwijl de aartsengelen volgens haar leer goddelijk en heilig zijn, maakt zij hun dubbelgangers voor duivels uit27. Maar het woord ‘ferouer’ moet niet in deze zin worden opgevat, want het betekent eenvoudig het tegenovergestelde of de keerzijde van een eigenschap of hoedanigheid. Als de occultist dus zegt, dat de ‘duivel de schaduwzijde van god is’ (het kwaad, de keerzijde van de medaille), bedoelt hij niet twee afzonderlijke werkelijkheden, maar de twee aspecten of facetten van dezelfde Eenheid. Maar de beste mens die er is, zou naast een Aartsengel – zoals de theologie die beschrijft – een duivel schijnen. Dit is dan ook beslist een reden om een lager ‘dubbel’, dat veel dieper in de stof is ondergedompeld dan zijn origineel, geringer te schatten. Maar er is nog steeds weinig aanleiding hen als duivels te beschouwen, en dit is precies wat de rooms-katholieken tegen alle reden en logica in doen.

H.P. Blavatsky Geselecteerde artikelen deel 3: 1887 –1889
Wat zegt een naam? (p. 17):
Wat zegt de kerk hierover, en hoe verklaart ze de
‘vreselijke associatie’? De kerk gelooft natuurlijk in de duivel en kon het zich niet veroorloven om hem te verliezen. Een verdediger van de ecclesia militans1 bekent zonder blikken of blozen dat ‘de duivel een van de belangrijkste pijlers van het geloof is’.2
1. Vertaling: de strijdende kerk.
2. Dit zegt Des Mousseaux in Moeurs et pratiques des démons, blz. x. En hij wordt hierin gesteund door kardinaal De Ventura. De duivel, zegt Des Mousseaux,
‘is een van de grote figuren van wie het leven nauw verbonden is met dat van de kerk; en zonder hem . . . zou de val van de mens niet hebben kunnen gebeuren. Als hij [de duivel] er niet was geweest, zou de overwinnaar van de dood, de Redder, de Verlosser, de Gekruisigde slechts een belachelijke figurant zijn en het kruis een echte belediging voor het gezonde verstand.’ En als dat zo is, dan moeten we de arme duivel dankbaar zijn.
‘Alle Alexandrijnse
gnostici vertellen ons over de val van de eonen en hun pleroma, en schrijven die val allemaal toe aan het verlangen om te weten’,1 schrijft een andere vrijwilliger in hetzelfde leger, waarbij hij zoals gewoonlijk de gnostici belastert en het verlangen om te weten – of occultisme, magie – vereenzelvigt met satanisme.2 En dan citeert hij direct daarna uit Schlegels Philosophie de l’histoire om aan te tonen dat de zeven rectoren (planeten) van Poimandres, ‘die door God waren opgedragen om de waarneembare wereld in hun zeven cirkels te omvatten, verliefd werden op hun eigen schoonheid,3 en zichzelf met zo’n intensiteit gingen bewonderen dat ze als gevolg van deze trotse zelfaanbidding ten slotte vielen’.4
1. De Mirville, Des esprits, 1863, deel 2, blz. 348.
2. ‘Geen duivel, dan geen Christus’, roept hij uit. (De Mirville, Op.cit., blz. 115.)
3. Dit is slechts een andere versie van Narcissus, het Griekse slachtoffer van zijn eigen schoonheid.
4. De Mirville, Op.cit., blz. 348.

G. de Purucker Beginselen van de esoterische filosofie
Hoofdstuk 47 Leraar en Leerling. Vereisten voor het Chelaschap. (p. 599):
Deze beginselen van het chelaschap berusten niet op een vage of onzekere grondslag, maar op de rijke ervaringen van de mensheid, die iedere man of vrouw kan toetsen door zich naar binnen te keren, door de blik te richten op die bronnen van geestelijk leven die even kristalhelder en doorschijnend zijn als het water van een bergmeer; waar hij, zoals in de prachtige oude mythe van Narcissus, zijn eigen spiegelbeeld, het spiegelbeeld van zijn eigen goddelijke zelf, kan zien. Dat kan nooit wanneer en zolang de ziel is bedekt met het stof van de haar omhullende sluiers. Het stof van zelfzuchtige daden, de hunkeringen van dit kleinzielige egoïsme, het verstoorde en onrustige oppervlak van de ziel, in beroering gebracht door de windvlagen van de hartstocht, maken haar volkomen ongeschikt om het hogere zelf – de metgezel van de sterren – te weerspiegelen. Dat wat de sterren weerspiegelt, moet in zekere zin aan de sterren gelijk zijn; en alleen dat wat in de ziel aan de sterren gelijk is, kan de lessen van de sterren begrijpen.

De definitie van het reflexief bewustzijn biedt, net als de Allegorie van de grot van Plato of het Hologram-paradigma (Cultuur holografisch gespiegeld, Het holografische paradigma) een model om de spiegelwerking van de psyche, het bewustwordingsproces te verklaren. De weerspiegeling in het universum geeft een wetenschappelijke onderbouwing van het projectiemechanisme van Carl Jung e.a. Zowel de Radboud Universiteit, de Universiteit Leiden als de Vrije Universiteit Amsterdam besteden aan het thema spiegelneuron serieus aandacht. De hamvraag is nu in hoeverre politici echt bereid zijn over hun eigen schaduw heen te stappen?
Het onderzoeksrapport ‘E i V’ verklaart de spirituele bewustzijnsverandering mede aan de hand van:
- Mimese (Plato)
- Deus sive Natura (Spinoza)
- Weerspiegelingstheorie (Hegel en Engels)
- Weerspiegeling, Weerkaatsing, Verbeeldingskracht (Blavatsky)
- Co-reflectie (Chardin)
- Projectiemechanisme (Freud, Herrmann, Jung, Kolb en Leary)
- Spiegelneuron (Iacoboni)
- Spiegelsymmetrie (Veltman, Standaardmodel)
- Zelfbewustzijn, Reflexief bewustzijn (Bewustzijnsschil)

Om het nieuwe paradigma te verklaren worden kwadranten gebruikt. Deze modellen tonen op eenvoudige wijze de polariteiten, de tegenstellingen waarop de wereld stoelt. De kwintessens (5Ddenkraam), de imaginaire verborgen 5e dimensie (perspectief) heeft op de levenskunst, de zingeving van het leven betrekking en ligt in de 4e dimensie besloten. Welke route kiezen we in het leven (vrije wil), dus waar gaan we voor in het leven?

Geoffrey Hodson boek de Zeven Mensentypen
Hoofdstuk I. De betekenis van het Getal (p. 18):
Numeriek wordt de actieve Bron van alle leven en alle vorm voorgesteld door het cijfer Een en de passieve Bron, het negatief bestaan, het Absolute, door Nul, Niet-iets. Volgens de occulte scheppingsleer is de volgende stap in het scheppingsproces het tevoorschijn treden uit het Ene van Zijn inwonende positieve en negatieve aspecten, of manlijke en vrouwelijke vermogens. Het Ene wordt Twee of man-vrouwelijk. Deze Twee werken op elkaar in ten einde het derde aspect van de drievoudig geopenbaarde Logos1 voort te brengen. Deze Drie verenigen zich op hun beurt in al hun mogelijke combinaties om zeven groepen van drie voort te brengen.
1) Logos. De geopenbaarde Godheid, die het scheppend Woord spreekt, waar door heelallen tot ontstaan komen, en leven de uitdrukking naar buiten is van de Oorzaakloze oorzaak, die altijd verborgen blijft. Ontleend aan De Geheime Leer en Het Theosofisch Woordenboek, H.P. Blavatsky.

Karma Nemesis (J. van Rijckenborgh
Deze oerkracht van de alnatuur stelt in haar onwrikbare onverzettelijkheid, als Logos der natuur, het grote plan Gods absoluut veilig. De Geest Gods straalt een plan uit in de afgrond; door de kracht van de geest worden de krachten der natuur gewekt, het al komt in beweging en manifesteert zich. En nu is er één controlerende factor: Nemesis, die het grote plan Gods veilig stelt; een kracht die geen transigeren kent, geen wijsheid uitstraalt, geen goed en geen kwaad, geen positiviteit noch negativiteit: een kracht die slechts de wil van de Logos handhaaft, dwars door alle afwijkende of tegenwerkende invloeden heen. Dat is welbekeken, overweldigend heerlijk! Gods plan houdt eeuwig stand, het kan niet worden aangetast, het zál zich voltrekken. Doch welk een ontzaglijk gevaar ligt daarin tegelijkertijd besloten! Want als wij de wet van Nemesis overtreden, dan corrigeert zij ons, dan treedt zij op als de wreekster, als het noodlot. Dát is de naam waaronder wij Nemesis in de dialectische orde het beste kennen: als het noodlot, het blinde noodlot. Daarom wordt Nemesis wel voorgesteld als een godin met een blinddoek voor het gezicht. U verstaat nu wellicht wat er in het grijze verleden is geschied. Een deel van de mensheid heeft de wijsheid, die des geestes is, losgelaten, en heeft eigenwillig geëxperimenteerd. Terstond trad Nemesis corrigerend op: God kan niet laten varen de werken zijner handen. De corrigerende natuurwet trad op. Aldus werd in het wijde universum het onheilsvuur beantwoord. In die wieling werd de mens verbroken van de geest. In die toestand was hij nog slechts in naam een mens, Manas, een denker. In zijn gebrek aan wijsheid ging hij de verschillende goden der natuur dienen. Maar iedere planetaire godheid, iedere planetaire natuurkracht, verschilt van elke andere. Deze natuurkrachten kunnen niet anders dan hun eigen scheppingsopdracht volbrengen. Daar de planeetkrachten mensheid-dienend zijn, kunt u zich voorstellen hoe door de verworden mensheid ook de planetaire krachtsverhoudingen bij voortduring uit hun evenwicht gestoten worden en dus door het noodlot, door Nemesis gecorrigeerd. Zo vergaan werelden door vuur; zo roept onheiligheid nieuwe onheiligheid op en tegennatuurlijke krachten. Zo staat de mens in het leven in de atmosfeer der boosheid, in de atmosfeer van de boosheid der onwetendheid: de onwetendheid aangaande de oorspronkelijke menselijke staat. Zo bezit iedere mikrokosmos in zijn aurische wezen een nog onbetaalde rekening van het noodlot, van Nemesis, een rekening die men moet betalen, tot aan de laatste cent. En als de mens op deze rekening afbetaalt, door zijn noodlotsgang door de natuur des doods, brengt hij meestal weer direct een nieuwe schuld tot ontwikkeling. Karma-Nemesis kennen wij allen heel goed!

J. van Rijckenborgh boek De Egyptische Oer-Gnosis (p. 247):
‘Waar de Geest des Heren is, is vrijheid.’ Het Leven van den Geest, het beginsel van den Geest is vrijheid. Bij en in de Geest is nimmer dwang. Daarom dient de ziel zich in die vrijheid verder te openbaren, om dat wat haar bezielt te bewijzen. Hetgeen zich in dwang moet voegen, kan nimmer echt worden genoemd, want dat is nooit van binnenuit. Dat kan nimmer Geest zijn, want waar de Geest is, daar is vrijheid. Alles wat wij aan leed en smart ondervinden werd en wordt dan ook, microcosmisch gezien, door ons zelf ontketend en in stand gehouden.

Het is interessant om te zien dat Science Without Bounds A Synthesis of Science, Religion and Mysticism van Arthur D'Adamo, net als het boek Bhagavad Gita van Vyasadeva, de boeken van Han Marie Stiekema en het Basisproces van Edgard Jarvis een met het rapport 'E i V' analoog patroon bevatten. Aan de hand van een verscheidenheid aan perspectieven zal het uiteindelijk mogelijk zijn een nieuw paradigma uit te werken dat de éne werkelijkheid, de absolute waarheid beschrijft.

De alchemische bruiloft van Christiaan Rozenkruis anno 1459, in 1603 door Johann Valentin Andreae (1586-1654) op schrift gesteld, veroorzaakte bij publicatie een schokgolf in intellectueel Europa en bracht de pennen van de geleerden krachtig in beweging. Tot op de huidige dag is men bezig dit geschrift te doorgronden, te verklaren, te ontsluieren en de inhoud ervan in praktijk te brengen.
De alchemische bruiloft blijkt een actueel en modern kerngeschrift der rozenkruisers te zijn, waarin de westerse inwijdingsweg die Christiaan Rozenkruis heeft afgelegd, op gedetailleerde wijze wordt beschreven. De alchemische bruiloft bevat zeer veel getallenpatronen: aantallen dagen, bruiloftsgasten, gewichten, toren- verdiepingen en combinaties van bouwmaten.
Munin Nederlander heeft in deze talrijke cijfermatige aanduidingen wis- en rekenkundige structuren ontdekt die J.V. Andreae doelbewust in zijn hoofdwerk heeft neergelegd. Recent wetenschappelijk onderzoek bevestigt hoe goed J.V. Andreae van de mathematische ontwikkelingen van zijn tijd op de hoogte was. Nederlander gaat uitgebreid in op de belangrijkste wis- en rekenkundige patronen. Hij beschrijft op heldere en oorspronkelijke wijze waarom Andreae wis-en rekenkunde enerzijds en moraliteit en spiritualiteit anderzijds met elkaar heeft verbonden en hoe het goddelijke zich in de mathematica openbaart.
Rozenkruisers, vrijmetselaren en antroposofen die zich op het gedachtengoed van Vader-Broeder Christiaan Rozenkruis baseren en ieder ander die geïnteresseerd is in westerse spiritualiteit en inwijdingswetenschap, zal in De alchemische bruiloft ontcijferd een rijke inspiratiebron vinden voor het gaan van zijn eigen geestelijke weg.

De Alchemische Bruiloft Ontcijferd

HENK DE ROEST Paulus of Menenius Agrippa? (p. 3):
De introductie van de lichaamsmetaforiek, zoals we deze in de eerste brief I aan de Korintiërs vinden, is volgens recente commentaren kenmerkend , voor de retorische argumentatie in Paulus' tijd.10 Voorbeelden of paradigmata namen hierin een belangrijke plaats in en de vergelijking met een lichaam heeft een lange geschiedenis. De microcosmos van het lichaam werd gebruikt om uit te leggen hoe eenheid kan bestaan in verscheidenheid binnen de macrocosmos van de samenleving. Bij Curtius Rufus, in zijn beschrijving van de geschiedenis van Alexander de Grote, lezen we hoe het rijk het lichaam is, de heerser het hoofd en de provincies de leden. Ook bij Plato vinden we de metafoor. Flavius Josephus schrijft over de joodse opstand, dat het lijden van het belangrijkste lid van het lichaam, i.c. Jeruzalem, het lijden van de andere delen van het land tot gevolg moet hebben.13 Philo ziet de gemeenschap van het verbond als een lichaam met leden, waarin ook proselyten kunnen worden ingelijfd, "zodat uiteindelijk ondanks de verschillende leden één uniek levend wezen bestaat". We komen deze vergelijking ook in rabbijnse literatuur tegen. Bij Seneca en Cicero vinden we de beeldspraak terug om het belang van de concordia te onderstrepen.
10) Vgl. Ben Witherington III, Conflict & Community in Corinth. A Socio-Rhetorical Commentary on 1 and 2 Corinthians. Grand Rapids 1994, 253ff.; Dale B. Martin, The Corinthian Body. New Haven , London 1995; Mary Katherine Birge, SSJ, The Language of Belonging. A Rhetorical Analysis of Kinship Language in First Corinthians. Leuven -Paris -Dudley, MA 2002, 153; Robert S. Dutch, The Educated Elite in 1 Corinthians. Education and Community Conflict in Graeco-Roman Context. London / New York 2005, 37f.

Stem van de Stilte (tweede fragment), H.P. Blavatsky
De leerling zegt:
Leraar, wat moet ik doen om tot wijsheid te komen?
Wijze, wat om volmaaktheid te verwerven?
Zoek naar de paden. Maar, lanoe [leerling], wees rein van hart voordat u aan uw reis begint. Leer, voordat u uw eerste stap zet, het werkelijke van het bedrieglijke te onderscheiden, het tijdelijke van het eeuwigdurende. Leer vooral verschil te zien tussen verstandelijke kennis en zielenwijsheid, tussen de ‘leer van het oog’ en die van het ‘hart’.
Ja, onwetendheid is als een gesloten vat zonder frisse lucht; de ziel een vogel die daarin gevangen zit. Hij zingt niet en kan zich niet verroeren. De zanger zit doodstil en verstijfd en sterft van uitputting.
Maar zelfs onwetendheid is beter dan verstandelijke kennis als er geen zielenwijsheid is om haar te verlichten en te leiden.

H.P. Blavatsky: De Geheime Leer Deel I, Stanza 4 De zevenvoudige hiërarchieën (p. 129/130):
II. DE STEM VAN HET WOORD, SVABHAVAT, DE GETALLEN, WANT HIJ IS EEN EN NEGEN12.
12) En dit is tien of het volmaakte getal, toegepast op de ‘Schepper’, de naam die wordt gegeven aan de gezamenlijke scheppers die door de monotheïsten tot Eén worden samengevoegd, want de ‘Elohim’, Adam Kadmon of sephira – de Kroon – zijn de androgyne synthese van de 10 sephiroth die in de gepopulariseerde Kabbala het symbool van het gemanifesteerde Heelal vormen. De esoterische kabbalisten echter volgen de oosterse occultisten en scheiden de bovenste driehoek van de sephiroth (of sephira, chochmah en binah) van de rest, waardoor er zeven sephiroth overblijven. Aan de term svabhavat wordt door de oriëntalisten de betekenis gegeven van de universele plastische stof die door de Ruimte is verspreid, misschien met een half oog op de ether van de wetenschap. Maar de occultisten identificeren svabhavat met ‘VADER-MOEDER’ op het mystieke gebied (zie boven).
(b) Dit betekent dat de ‘grenzeloze cirkel’ (de nul) alleen dan een getal wordt, als een van de negen cijfers eraan voorafgaat en zo de waarde en het vermogen ervan aangeeft, waarbij het woord of de logos in vereniging met STEM en geest13 (de uiting en de bron van het Bewustzijn) de negen cijfers vertegenwoordigt en dus, met de nul, de decade vormt die het gehele Heelal in zich bevat. De triade vormt binnen de cirkel de Tetraktis of heilige vier: het vierkant binnen de cirkel (kwadratuur) is het machtigste van alle magische figuren.
13) ‘In vereniging met de geest en de stem’ heeft betrekking op de abstracte gedachte en de concrete stem, of de manifestatie daarvan, het gevolg van de Oorzaak. Adam Kadmon of tetragrammaton is de logos in de Kabbala. Daarom komt in laatstgenoemde deze triade overeen met de hoogste driehoek van kether, chochmah en binah. Dit laatste is een vrouwelijk vermogen en tegelijk de mannelijke Jehova, omdat het deel heeft aan de natuur van chochmah, of de mannelijke wijsheid.
De Geheime Leer Deel I, Hoofdstuk 4 Chaos - Theos - Kosmos (p. 375/376):
Het laatste betekent alleen maar een latente godheid of kracht, die vóór haar eerste manifestatie, toen zij WIL werd – die de eerste impuls aan deze atomen overbracht – het grote niets was, Ain-Soph of GEEN DING; en daarom voor ieder zintuig een leegte – of CHAOS – was.
Die Chaos werd echter volgens Plato en de pythagoreeërs de ‘ziel van de wereld’. Volgens de hindoeleer doordringt de godheid in de vorm van aether (akāsa) alle dingen; en deze werd daarom door de theürgen ‘het levende vuur’, de ‘geest van het licht’ en soms magnes genoemd. De hoogste godheid zelf bouwde volgens Plato het Heelal in de meetkundige vorm van de dodecaëder; en haar ‘eerstgeborene’ werd geboren uit Chaos en oorspronkelijk licht (de centrale zon).
De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 15 Goden, monaden en atomen (p. 680,681):
De monade – slechts de uitstraling en weerspiegeling van het punt (logos) in de wereld van de verschijnselen – wordt, als de top van de gemanifesteerde gelijkzijdige driehoek, de ‘vader’. De linkerzijde of lijn is de duade, de ‘moeder’, die wordt beschouwd als het kwade, tegenwerkende beginsel (Plutarchus, De Placitis Placitorum); de rechterzijde stelt de zoon voor (in iedere kosmogonie ‘de echtgenoot van zijn moeder’, omdat hij één is met de top); de basislijn geeft het universele gebied van de voortbrengende Natuur weer, die op het gebied van de verschijnselen vadermoeder-zoon verenigt, zoals deze in de bovenzinnelijke wereld waren verenigd in de top. Door mystieke vervorming werden ze het viertal – de driehoek werd de TETRAKTIS.
691: Laat de lezer deze ‘monaden’ van Leibniz eens in gedachten houden – elke monade is een NumenMemenMindStuffEnNomen#Thelevende spiegel van het heelal en weerspiegelt elke andere – en deze opvatting en omschrijving vergelijken met bepaalde door Sir William Jones vertaalde Sanskrietstanza’s (śloka’s), waarin wordt gezegd dat de scheppende bron van het goddelijke denkvermogen, . . . ‘verborgen in een sluier van dichte duisternis, spiegels van de atomen van de wereld vormde en een weerspiegeling van zijn eigen gezicht op elk atoom wierp . . .’.

Thijs Prent Dualiteit in de evolutie:
Wanneer deze twee triaden zich verenigen, werken de goden in chaos, de monaden in theos en de atomen in kosmos. Wanneer we iedere triade individueel beschouwen, zien we dat aan de spirituele zijde de goden door de monaden werken, en de monaden door de atomen, terwijl aan de materiële zijde, chaos in theos werkt en theos in kosmos. Het begripsvermogen van de mens verdeelt het gemanifesteerde universum in twee onderling afhankelijke delen: de zonzijde, de geestelijke of goddelijke zijde van de natuur; en de schaduwzijde, het voertuiglijke aspect. De triade van het licht bestaat uit Goden-Monaden-Atomen (De Geheime Leer deel I, p. 606, 675); en de voertuiglijke triade betaat uit Chaos-Theos-Kosmos (De Geheime Leer deel I, p. 373).

De kosmos heeft vier dimensies: drie ruimte, één tijd. We leven in een vierdimensionaal ruimte/tijd-continuüm, het eeuwige NU. Het kompaskwadrant wordt gebruikt om de 5e dimensie, de kwintessens van het aardse ruimte/tijd-continuüm te belichten.

Rapport ‘E i V’,InhoudTheosofie: Dualiteit in de evolutie Natuurlijke kringloop (1 - 3 - 2 - 4):
Deel VIIDeel V1. Goden3. KosmosMacrokosmosTijd-as
1. Vuur ----3. Lucht7. Âtma5. Manas1. Ruimte, Wat ----3. Oneindigheid, Ruimteloosheid
|||||
4. Aarde ----2. Water4.b Kama6. Buddhi4. Eeuwige NU ----2. Materie, Hoe
Deel IVDeel VI4.a Chaos2. AtomenTijd-asMicrokosmos

Linker kwadrant: 5e element Ether, snijpunt van de diagonalen 1./2. en 3./4.
Middelste kwadrant: Het 5e element de Monaden met als voertuig Theos. De term sutratman brengt het proces van de tweevoudige evolutie tot uitdrukking.

Blavatsky, Deel III (p. 620): Âtmâ-Buddhi-Manas in de mens komt overeen met de drie Logoi in de Kosmos (zie p. 9 Evolutie en Involutie). Zij komen niet slechts overeen, doch ieder hunner is de uitstraling van de Kosmos in de microkosmos.

Gottfried de Purucker boek Grondslagen der Esoterische Wijsbegeerte, Deel I, Hoofdstukken 10 DE LEER VAN SVABHÂVA – ZELFWORDING – KARAKTERISTIEKE INDIVIDUALITEIT. DE MENS, ZELF-ONTWIKKELD, ZIJN EIGEN SCHEPPER. DE ‘MONADOLOGIE’ VAN LEIBNIZ TEGENOVER DE LERINGEN VAN DE ESOTERISCHE FILOSOFIE:
Nog zo’n fundamenteel beginsel of leerstuk – een ware sleutel die het hart van het zijn ontsluit en, naast andere dingen, toegang geeft tot de diepere betekenis van de zogenaamde oorsprong van het kwaad en van de innerlijke drang naar recht en gerechtigheid, die de mens zijn moreel besef noemt – hangt samen met de filosofische begrippen achter het woord svabhâva, dat gewoonlijk de essentiële karakteristiek van iets betekent. De middeleeuwse scholastici spraken over deze essentie van de dingen als hun quidditas, of het essentiële – het ‘wat’ van iets: dat wat de kern, de wezenlijke aard, de karakteristieke essentie ervan is.
Hierin kan men een illustratie zien van de filosofische waarde van het hiërarchische stelsel, gezien als een voorstelling van de symmetrische bouw van de natuur, omdat elk stadium op de weg omlaag, elke lagere stap of elk lager gebied wordt doordrongen van en bezield door de hogere delen, die erboven blijven; terwijl de lagere gebieden of delen in geestelijk, etherisch en stoffelijk opzicht geleidelijk, gebied na gebied, worden afgescheiden en uitgescheiden, als schuim dat op de levensgolven neerslaat. De stoffelijke natuur, zoals we deze zelfs op ons eigen gebied zien, is als het ware een gekristalliseerde vorm van het goddelijke en is in feite gekristalliseerd licht, omdat licht etherische stof of substantie is.
Rondom dit immense geestelijke geheel moeten we ons als het ware een aura voorstellen, zo wordt ons geleerd, die de vorm van een ei aanneemt, dat we, in navolging van de kabbalisten, de shechînâh kunnen noemen. Dit is een Hebreeuws woord dat ‘woning’ of ‘voertuig’ betekent, of wat de esoterische filosofie in het geval van de mens het aurisch ei noemt, dat in dit schema het heelal voorstelt dat we om ons heen zien in zijn hoogste aspecten, want deze aura vloeit voort uit mûlaprakriti, terwijl de mystieke lijn die we in de figuur hebben getekend en die door alle verschillende gradaties van de hiërarchie heen naar omlaag loopt, de stroom van het zelf is, het onvoorwaardelijke bewustzijn, dat opwelt in het diepste innerlijk van alles.
Laten we nog even terugkomen op het woord svabhavat, het ‘zelf wordende’, het ‘zelfbestaande’: als we het voorgaande schema volgen, is het in het supergeestelijke, de tweede goddelijke monade of de tweede goddelijke logos; of als we het op een ander of lager plan beschouwen, de eerste kosmische monade, de weerspiegeling van de oorspronkelijke of eerste goddelijke monade erboven, en het is de eerste manifestatie of trilling van het kosmische leven wanneer, aan het einde van de universele pralaya, op de wachttoren van de eeuwigheid als het ware de roep weerklinkt, ‘Laat er manifestatie en licht zijn!’

De Geheime Leer Deel I hoofdstuk 2 De mysterietaal en haar sleutels (p. 339,340:
De Egyptische priesters zijn veel vergeten, maar ze hebben niets veranderd. Het verlies van een groot gedeelte van de oorspronkelijke leringen was te wijten aan de plotselinge dood van de grote hiërofanten, die stierven voordat ze tijd hadden om alles aan hun opvolgers te openbaren, maar vooral aan het ontbreken van waardige erfgenamen van hun kennis. Toch hebben ze in hun rituelen en dogma’s de belangrijkste leringen van de geheime leer bewaard. Zo vindt men in het door Maspero aangehaalde zeventiende hoofdstuk dat (1) Osiris zegt dat hij toum is (de scheppende kracht in de natuur, die vorm geeft aan alle wezens, geesten en mensen), voortgebracht door zichzelf en bestaande uit zichzelf en voortgekomen uit noun, de hemelse rivier, die vader-moeder van de goden wordt genoemd, de oorspronkelijke godheid die chaos of de diepte is, door de ongeziene geest bevrucht. (2) Hij heeft shoo (de zonnekracht) gevonden op de trap in de Stad van de Acht (de twee kubussen van goed en kwaad) en hij heeft de kinderen van het oproer, de kwade beginselen in noun (chaos), vernietigd. (3) Hij is het vuur en het water, dat is noun de oerbron, en hij heeft uit zijn ledematen de goden geschapen – 14 goden (tweemaal zeven), zeven duistere en zeven lichte goden (de zeven geesten van de Tegenwoordigheid bij de christenen en de zeven duistere kwade geesten). (4) Hij is de wet van het bestaan en van het Zijn (v. 10), de bennoo (of feniks, de vogel van de opstanding in eeuwigheid), in wie de nacht volgt op de dag en de dag op de nacht – een toespeling op de periodieke cyclussen van de wederopstanding van de kosmos en reïncarnatie van de mens; want wat kan dit betekenen? ‘De reiziger die miljoenen jaren overbrugt in naam van de Ene, en de grote groene (oerwater of Chaos) de naam van de andere’ (v. 17); de ene verwekt miljoenen jaren na elkaar, en de andere verzwelgt ze om ze weer terug te geven. (5) Hij spreekt over de zeven Verlichten die hun Heer volgen, die recht doet (Osiris in Amenti).
340: Het
joodse stelsel van heilige maten, toegepast op religieuze symbolen, is, voor zover het meetkundige en numerieke combinaties betreft, hetzelfde als dat van Chaldea, Griekenland en Egypte, omdat het door de joden in de eeuwen van hun slavernij en gevangenschap in die landen, is overgenomen.1
1) Zoals we in
Isis (Deel 2, p. 517) hebben gezegd: ‘Tot op dit moment tasten de geschiedenis en de wetenschap, ondanks al het getwist over en het onderzoek naar de oorsprong van de joden, daarover nog steeds in het duister. Ze kunnen evengoed de verbannen chañ∂åla’s van het oude India zijn, de ‘metselaars’ die door Vina-Snati, Veda-Vyåsa en Manu worden genoemd, als de Feniciërs van Herodotus, of de Hyksos van Josephus, of de afstammelingen van Påli-herders, of een vermenging van hen allen. De Bijbel noemt de Tyriërs een verwant volk, en maakt aanspraak op heerschappij over hen.’ Maar wat ze ook zijn geweest, niet lang na Mozes werden ze een gemengd volk, want volgens de Bijbel huwden ze niet alleen vrijelijk met de Kanaänieten, maar met elk ander volk of ras waarmee ze in aanraking kwamen.
H.P. Blavatsky: De Geheime Leer Deel II, Hoofdstuk 15 De mysteriën van het zevental (p. 679):
Maar of hij nu een viertal (tetragrammaton) of een triade is, de scheppende god van de bijbel is niet de universele 10, tenzij verenigd met AIN-SOPH (zoals Brahmā met Parabrahm), maar een zevental, een van de vele zeventallen van de universele zevenvoudigheid. Bij het verklaren van de vraag die nu aan de orde is, kunnen de positie en de status van Noach het best worden verduidelijkt door de 3 en de 4 parallel met de ‘kosmische’ en ‘menselijke’ beginselen te plaatsen. Voor deze laatste wordt de oude bekende classificatie gebruikt. Aldus:

 

De éne werkelijkheid is dat het universum in het menselijk bewustzijn wordt weerspiegeld. De driehoek van Pythagoras en de categorieën van Aristoteles symboliseren hoe de innerlijke wereld met de uiterlijke wereld wordt verbonden. Plato omschrijft denken als een geluidloos tweegesprek, dat de mens met zich zelf voert. De Éne werkelijkheid heeft betrekking op de wederkerigheid tussen Zo binnen, zo buiten en Zo boven, zo beneden, die met behulp van de lemniscaat en het zelfbewustzijn, het Reflexief Bewustzijn tot uitdrukking kan worden gebracht.

Tegenover 'Ether staat Aether', dat door de driehoek (1 + 2 + 3 + 4 = 10) van Pythagoras en de categorieënleer van Aristoteles, kan worden gesymboliseerd. Het Meta-leren houdt zich bezig met de relatie, de schakel tussen hemel en aarde. De Unificatietheorie biedt de grondslag voor het begrijpen van het bewustzijn.

Het hoofdstuk Ruimte, Materie en Tijd toont, aan de hand van het ingenieuze, reflexieve model “Macrokosmos = Microkosmos” van de esoterie, de Spiegelsymmetrie tussen de binnenwereld en de buitenwereld, de innerlijke wereld en de uiterlijke wereld. Bewustzijnsontwikkeling vindt op de grenslijn tussen binnen en buiten plaats. De keuze-vrijheid die we hebben ligt als het ware op deze grenslijn verborgen. Maar vrijheid houdt ook in dat je voor je eigen handelen verantwoordelijk bent. Vrijheid zit nog steeds in onszelf. Het NU, de Tijdsymmetrie is niet meer dan een imaginaire grens, die de toekomst van het verleden scheidt. Het mysterie van het leven zit in deze dimensie verborgen. Het nu is al sinds Aristoteles een illusie.

De psyche (reflexief bewustzijn, zelfreflectie) werkt als een spiegel (weerspiegeling). Het is deze spiegel, het spiegelneuron, dat zorgt voor de golfbewegingen in de geschiedenis. Welke kant van de medaille, de aardse Tetrade (Standaardmodel, de gemanifesteerde werkelijkheid) of de hemelse Triade (ongemanifesteerde werkelijkheid), laten we overheersen? Alleen wanneer we ons meer met de Triade verbinden komt de beschaving een stapje verder. Meer opties zijn er niet en dat was al bij Pythagoras (De Gulden Verzen van Pythagoras) bekend.

Sociale driegeleding (Soziale Dreigliederung)
Sociale driegeleding is een sociologisch ontwikkelingsconcept van Rudolf Steiner, die het maatschappelijk leven in drie autonome geledingen zoekt te (her)ordenen. Hij onderscheidt in de maatschappij drie levenssferen:
1. het geestesleven (
cultuur),
2. het rechtsleven, en
3. het economisch leven. (
natuur)

De onzichtbare Triade wordt met de zichtbare Tetrade verbonden.
Ongemanifesteerd, ongeopenbaard, Triade:

1. De Monade symboliseerde Eenheid, de staat van zijn vóór de schepping.
2. De Duade symboliseerde de eerste beweging naar schepping; de splitsing van de Monade in twee polariteiten.
3. De Triade symboliseerde de vereniging van de twee polariteiten door een bemiddelende hoedanigheid, de Logos of het Woord, of het filosofische kwik van de Hermetici.

Gemanifesteerd, Tetrade (Lagere Tetraktys):

4. De Tetrade symboliseerde de werkelijke schepping van het stoffelijke universum door de vier elementen Vuur, Lucht, Water en Aarde, van de Ouden. De Triade is met de Tetrade verbonden.

In het Het Witte Lotusblad (Belgische Theosofische Vereniging, Loge Witte Lotus) zijn twee artikelen van Christian Vandekerkhove over Rudolf Steiner verschenen, kies categorie: Nieuwsbrief en vervolgens nr. mei 2007 en juni 2007. Volgens de Niewsbrief juni 2007 ziet de vergeestelijkte mens er als volgt uit (b):

  Antroposofie (b)Theosofie
7. Geestmens als omgevormd Fysiek Lichaam1. Stoffelijk of Fysiek LichaamHogere wereldenGeestelijke wereld
6. Levensgeest als omgevormd Levenslichaam2. Ether- of LevenslichaamEtherische wereldMentale wereld
5. Geestzelf als omgevormd Astraallichaam3. Astraal LichaamAstrale wereldAstrale wereld
4. Ik als kern van de ziel Stoffelijke wereldFysieke wereld

WILLIAM Q. JUDGE boek De Oceaan van Theosofie hoofdstuk Het lichaam en het astrale lichaam:
Zo is het astrale lichaam tegenwoordig het model voor het in de baarmoeder groeiende kind en heeft al vóór de geboorte van het kind een volmaakte vorm. De moleculen rangschikken zich volgens dit model, totdat het kind is voltooid, en de aanwezigheid van het etherische modellichaam verklaart hoe de vorm gestalte krijgt, hoe de ogen zich van binnenuit naar de oppervlakte van het gelaat werken en veel andere mysterieuze zaken uit de embryologie, waar de medische wetenschap een beschrijving van geeft maar geen verklaring.

Tussennatuur. Als we over de mens spreken als een trichotomie, een wezen dat in drie delen kan worden onderscheiden - zoals in het christelijke Nieuwe Testament: een 'natuurlijk' lichaam, een psychisch lichaam en een geestelijk lichaam - is dat wel een gemakkelijke uitdrukking, maar ze geeft in het geheel niet een gedetailleerde uiteenzetting van de hele structuur van het innerlijk wezen van de mens.
Als we deze trichotomie aanhouden krijgen we ten eerste (zie onder Beginselen van de Mens) het goddelijk-geestelijke element in de menselijke constitutie, dat zijn eigen, individuele, innerlijke god is; ten tweede, de ziel of menselijke monade, die zijn menselijke egoïsche zelf is, zijn tussenliggende of psychische of tweede natuur; en ten derde, het hele samengestelde lagere deel van de mens dat, hoewel het verschillende omhulsels omvat, gemakshalve met de term 'voertuig' of 'lichaam' kan worden aangeduid. De goden, monaden en atomen in de natuur, als groep gezien, worden gekopieerd in de essentiële trichotomie van de mens als 'geest', 'ziel' en 'lichaam'; daarom is dit laatste een andere manier om het goddelijk-geestelijke, de tussenliggende ziel en de astraal-fysieke delen van de mens aan te duiden.
De Tussennatuur, kroost van de goddelijke vonk, omsluit de straal van de goddelijke vonk, die bij wijze van spreken haar geestelijke zon is, en die zij 'neertransformeert' in de gewone geestestoestand van de mens. Het is deze Tussennatuur die reïncarneert. Het goddelijk-geestelijke deel van de mens reïncarneert niet, want dit deel van de mens heeft er geen behoefte aan de lessen te leren die het fysieke leven kan bieden: het staat er ver boven. Maar het tussenliggende deel dat door de verschillende gewaden of omhulsels van de innerlijke mens functioneert - en deze omhulsels kunnen 'astraal' of 'etherisch' worden genoemd - kan op deze wijze omlaag reiken en in aanraking komen met ons aardse gebied; het stoffelijk lichaam is het kleed van vlees dat in aanraking is met de stoffelijke wereld.
De Tussennatuur wordt gewoonlijk de menselijke ziel genoemd. Zij is onvolmaakt en is dat wat opnieuw tot incarnatie komt omdat ze tot deze aarde wordt aangetrokken. Hier, in deze sfeer van het universele leven, leert ze de zo noodzakelijke lessen.

Het middelste kwadrant brengt het Tussenliggende viertal tot uitdrukking:

        Lagere Tetragrammaton
        TETRAKTIS 
Joodse Kabbalah     Antroposofie Holistische fysiotherapie
        Mensenrijk Plantenrijk
Neshama Nephesh Tussenliggende   viertal:   4. Hogere wereld 2. Etherische wereld
4. Geest-2. Dierlijk-astrale Ziel5. Manas<7. Âtma  7./1.-5./3.
| || | Fysiek drietal :  | |
1. Voertuig-3. Ziel6. Buddhi>4. Kama>2. Linga-sarira4.-6./2.
Guph Ruah  | |1. Fysieke wereld 3. Astrale wereld 
     1. Sthûla-sarira<3. PrânaMineralenrijk Dierenrijk

Het rechter kwadrant brengt de spiegelsymmetrie (4., 5./3., 6./2. en 7./1.) in de zevenvoudige samenstelling van de mens tot uitdrukking. Het kwadrant geeft schematisch de viervoudige indeling, de Tussennatuur van de Kabbalah, het innerlijke, reflexieve bewustzijn weer. De éne werkelijkheid heeft betrekking op de wederkerigheid tussen Zo binnen, zo buiten en Zo boven, zo beneden, die op basis van het zelfbewustzijn, het reflexief bewustzijn met behulp van de lemniscaat tot uitdrukking kan worden gebracht.

Het bovenstaande rechter kwadrant toont een doorsnede volgens de zevenvoudige indeling. Deze doorsnede wordt door de middenzuil van de levensboom tot uitdrukking gebracht. Een andere manier om deze doorsnede te illustreren is Malkuth de fysieke, materiële wereld, ‘Jesod, Hod en Netsach’ de Dierlijk-astrale wereld, ‘Tiferet, Geburah en Chesed’ de mentale, morele wereld en ‘Binah, Cockmah en Kether’ de geestelijke wereld.
Het kompaskwadrant maakt van beide doorsneden gebruik.
Het middelste 'dubbelkwadrant' illustreert de Zevenvoudige samenstelling van de mens.

De zevenvoudige samenstelling van de mens

Gottfried de Purucker boek Grondslagen der Esoterische Wijsbegeerte, Deel II, Hoofdstuk 46
De verdeling in 7 en 3 is een natuurlijke verdeling. Er is een duidelijk onderscheid tussen de goddelijke werelden en de gemanifesteerde werelden, en deze verdeling in 7 en 3 laat dit zien.
Dit is een heel algemeen diagram, maar het toont wel hoe de tien element-beginselen functioneren: het goddelijke, het zuiver stoffelijke en het tussenliggende viertal. Maar om praktische redenen kunnen de tien beginselen van de mens, denk ik, het best worden verdeeld zoals in diagram hiernaast. Eerst komt natuurlijk de hoogste of goddelijke driehoek, een figuur die voor zichzelf spreekt. Vervolgens verdelen we het tussenliggende viertal in twee duaden. Bedenk alstublieft dat deze samengestelde tekening een symbolisch diagram is, dat uitsluitend wordt gebruikt om de zaak aanschouwelijk te maken. We hebben hier dus evenals eerst, bovenaan de goddelijke triade; dan de duade van de monade, ofwel âtma-buddhi. Dan de tweede of persoonlijke of astrale duade, manas en kâma. Vervolgens daaronder de omgekeerde driehoek, die slechts het voertuig, het lichaam, voorstelt – dat wil zeggen het sthûlasarîra en het lingasarîra en de prâna’s.

 

James M. Pryse boek Apocalypse ontsluierd / een esoterische uitleg van de Openbaring van Johannes (p. 35/36):
In vroegere tijden was de zodiac onderverdeeld in afdelingen die ieder tien graden waren, ze werden decanaden genoemd, ieder van de twaalf tekens bestond uit drie decanaten; en aan ieder van deze zesendertig onderafdelingen was een extra-zodiacale constellatie toegewezen, een paranatellon, die er tegelijk mee opkomt en weer mee onder gaat. Deze achtenveertig constellaties, twaalf in de Zodiac en drie groepen van twaalf er buiten, tezamen met de Zon beschouwd als het middelpunt geven samen het getal negenenveertig en maken het stellaire schema van de zodiac voltallig, waaraan de Apocalypse zich getrouw gehouden heeft. De zeven heilige planeten spelen hun rol in het drama; maar zij vertegenwoordigen slechts de zeven aspecten van de Zon. De extrazodiacale constellaties, Draco, Cetus, Medusa en Crater zijn zeer prominente karakters in het drama. De “dramatis personae” en de rangschikking van de scènes zijn in het linker diagram geschetst.

Men dient echter wel te bedenken dat deze de werelden en krachten van de microcosmos, de mens, zijn; zoals uitgebeeld is in het zodiacale schema; en daar de twee driehoeken het conflict tussen de geestelijke- en dierlijke principes uitbeelden, wat zich in de menselijke ziel afspeelt, moet men het zo zien, dat ze voor het geval van de mens dooreengestrengeld zijn, het “volmaakte vierkant”, en aldus ingesloten binnen in het aurische plêrôma, of de goddelijke sythese:

 

====

Immanuel Kant (Ethiek)

Immanuel Kant: Verlichting is het uittreden van de mens uit de onmondigheid die hij aan zichzelf te wijten heeft.

Immanuel Kant schreef meer dan tweehonderd jaar geleden ook enerzijds zijn Kritiek der zuivere Rede en anderzijds zijn 'Kritiek der praktische Rede'.
- 'Zuivere rede' is eerder diep-metafysisch van inhoud en strekking; terwijl
- 'praktische rede' eerder via een zekere levenswijze de waarheid en vooral het juiste doen en laten tracht te ontwarren, om de mens te dienen en hem verder te helpen in het leven.
Het was ook eerst in zijn ;Praktische rede dat Kant tot een bewijs kwam voor het bestaan van God, en van de eeuwige menselijke ziel .

Categorische imperatief
De plichtethiek van de Duitse filosoof Kant geldt als een belangrijk leerstuk in de deontologie. De basisregel die Kant in dit verband formuleerde was de zogenoemde categorische imperatief, die als volgt luidt: "Handle nur nach derjenigen Maxime, durch die du zugleich wollen kannst, dass sie ein allgemeines Gesetz werde" (Handel alleen naar die maxime waarvan je tegelijkertijd kunt willen dat zij een universele wet zou worden). Met andere woorden: richt je in je doen en laten uitsluitend naar gedragsregels waarvan je zou kunnen willen dat iedereen zich ernaar richt.

Emanuel Kant Over pedagogiek:
Opvoeding vindt bij
Kant plaats in een kosmopolitisch perspectief: kinderen worden opgevoed tot wereldburgers. De mens kan namelijk enkel als wereldburger zijn menselijkheid realiseren. Deze kosmopolitische oriëntatie gaat voorbij aan alle persoonlijke, familiale en nationale belangen. Alleen de wereldburger die in zijn persoonlijkheid alle diversiteit heeft geïntegreerd, heeft namelijk deel aan de mensheid en handelt als mens zelfverantwoordelijk ofwel moreel. Hij beschikt over alle kwaliteiten van persoonlijk leiderschap. Kants Pedagogiek kan daarom ook gelezen worden als het eerste moderne document dat het idee van persoonlijk leiderschap via een pedagogische methode in het kind aanlegt.

Teleologie (van het Grieks: τέλος (telos), “doel(eind)” en λογος (logos), “rede” of “leer”, dus leer van de doelen) of finaliteit is in de filosofie de zoektocht naar het doeleinde achter dingen.
De gedachte dat alle dingen een doeleinde (telos) hebben was een kernpunt in de filosofie van Aristoteles. Deze gedachte werd opgenomen in de joodse en christelijke theologie en heeft grote invloed op de Westerse filosofie en scholastieke traditie gehad. Door een doeleinde achter alle natuurfenomenen te veronderstellen brengt teleologie deze stromingen tot het teleologisch godsbewijs. Wanneer een doeleinde is vastgesteld, kan men zich echter weer afvragen wat het doel van dit doeleinde is. Teleologie leidt daarom tot een schijnbaar eindeloze serie doelen, een regressus ad infinitum. In de joods-christelijke theologie wordt deze schijnbaar eindeloze serie geacht te eindigen bij het "hogere doel", oftewel bij God.
In zijn Kritik der reinen Vernunft gaat Immanuel Kant uitvoerig in op de logica van de
teleologische ethiek. Later ontwikkelde de teleologie zich tot een kernidee in de speculatieve filosofie van Hegel.

In zijn Kritik der reinen Vernunft stelt Kant een kritisch onderzoek in naar de draagwijdte van de menselijke kennis, d.w.z. zowel naar de zekerheid als naar de begrensdheid van de rede. Om deze vraag te kunnen beantwoorden, heeft Kant een volkomen nieuw uitgangspunt gekozen: in plaats van te veronderstellen dat de kennis zich naar de dingen richt, stelt hij nu dat de dingen zich naar het menselijk kennen richten. Dit standpunt hangt samen met zijn inzicht dat ruimte en tijd subjectieve kenvormen zijn, d.w.z. dat ze pas in het kennen aan de dingen worden toegevoegd. Dit wordt door hemzelf de ‘Copernicaanse wending’ genoemd. Om te weten welke kennis zeker is, moet men de wetten voor de kennis opsporen, zoals die in het kenvermogen zelf gegeven zijn. Omdat dit onderzoek de kenobjecten ‘transcendeert’, te boven gaat, noemt Kant het ‘transcendentaal’ (niet te verwarren met transcendent). Kant gaat ervan uit dat kennis inderdaad mogelijk is en dat er een bepaalde hoeveelheid zekere kennis bestaat. Hij was immers sterk onder de indruk van de geldigheid van wiskunderegels en natuurwetten, en zoekt dezelfde geldigheid op het terrein van de metafysica. Hiertoe voert hij het onderscheid a priori – a posteriori in: a priori is al datgene wat zeker is buiten alle ervaring om, a posteriori is de (niet absoluut-zekere) kennis uit de ervaring. In nauw verband hiermee ligt het onderscheid tussen analytische en synthetische oordelen: een analytisch oordeel analyseert uitsluitend de begripsinhoud en voegt er geen nieuwe kennis aan toe (de eik is een boom), een synthetisch oordeel kent nieuwe eigenschappen aan een begrip toe (de eik is oud).

'Antinomie van de rede': Hiermee toont Kant aan dat men met de zuivere rede als analytisch en/of synthetisch instrument niet in staat is om zonder tegenstrijdigheden over de dingen te denken. Over het "ding an sich" is dus niets te zeggen (door ons).
Wij kunnen alleen dingen kennen zoals het verstand ze modelleert en niet van de werkelijkheid zoals zij werkelijk is. Buiten het verstand bevinden zich de dingen zoals ze werkelijk zijn. Kant spreekt in dit verband over het Ding an sich (hij gebruikt ook het meervoud "Dinge an sich"). Het Ding an sich is echter niet kenbaar.

1e antinomie
these - de wereld (universum) heeft in de tijd en in de ruimte een begin en een eind
antithese - de wereld is wat tijd en ruimte betreft onbegrensd.
2e antinomie
these - alles in de wereld (universum) bestaat uit enkelvoudige substanties
antithese - er bestaat niets enkelvoudigs, alles is samengesteld
3e antinomie
these - er bestaan in deze wereld (universum) oorzaken die uit (keuze)vrijheid voortspruiten
antithese - vrijheid bestaat niet, alles bestaat uit natuur(wetten)
4e antinomie
these - ergens in de reeks oorzaken van de wereld (universum) moet er een noodzakelijk wezen zijn
antithese - er is niets noodzakelijks in deze reeks, alles is toeval
De antinomieën kunnen ontstaan in de filosofie van Kant doordat de mens de dingen van deze wereld (zoals hij die met de zintuigen en het verstand waarneemt) voor de "Dinge an sich" houdt (zie ook zijn Prolegomena, deel3, sect. 51 t/m 54, zie de links beneden). Om redeneerfouten te vermijden die kunnen voortspruiten uit het niet (h)erkennen van de antinomieën, moet men (volgens Kant) overstappen op een idealistische filosofie met een transcendentaal karakter.

Rasoul Sorkhabi Oude wijsheid in de Perzische traditie (Theosofia september 2022, p. 129-136):
Gekoesterde boeken aan het koninklijkhof (p. 129,130):
Het is bekend dat de
religie van Zoroaster de belangrijkste religie van het preislamitische Perzië (ook Iran genoemd) was.
De Perzische koningen schijnen in het bezit te zijn geweest van een kostbaar boek, dat hun werd voorgelezen als
raad of troost. De oudste verwijzing naar dit boek is te vinden in het oudtestamentische boek Ester. Volgens de Bijbel was Ester Ester de koning de Joodse koningin van de Achaemenidische koning Ahasveros (Xerxes) die van 486 tot aan zijn dood in 465 voor Christus regeerde ‘van India tot Ethiopië’.
De
mythologische en historische delen gaven verslagen en lessen uit de geschiedenis, vooral aan koningen. Het bijbelboek Ezra, dat documenteert hoe Cyrus de Grote (stichter van de Achaemeniden dynastie) de Joden uit hun gevangenschap in Babylon bevrijdde en hen in 538 v.Chr. terugstuurde naar Jeruzalem om hun tempel te herbouwen, vermeldt ook dat deze geschiedenis werd opgetekend in een Perzich hofboek (Ezra 1).

H.P. Blavatsky De Geheime Leer Deel I, (p. x):
Het is misschien wenselijk om ondubbelzinnig te verklaren dat de in deze delen voorkomende leringen, hoe fragmentarisch en onvolledig ook, noch uitsluitend behoren tot de Hindoe-, de Zoroastrische, de Chaldeeuwse of de Egyptische religie, noch ook tot het Boeddhisme, de Islam, de Joodse leer of het Christendom. De Geheime Leer is de kern van alle. De verschillende religieuze stelsels zijn aanvankelijk daaruit voortgekomen en worden nu opnieuw verenigd met hun oorspronkelijke beginsel, waaruit ieder mysterie en dogma is gegroeid en zich heeft ontwikkeld en verstoffelijkt.
H.P. Blavatsky: De Geheime Leer Deel I, Stanza 5
Fohat: kind van zevenvoudige hiërarchieën (p. 163):
De
wetenschap heeft alleen het recht te beweren dat er geen onzichtbare intelligenties onder dezelfde omstandigheden als wij leven. Zij kan niet zomaar de mogelijkheid ontkennen van het bestaan van werelden binnen werelden(concentrische cirkels), onder omstandigheden die volkomen verschillen van die in onze wereld; noch kan zij ontkennen dat er een zekere beperkte communicatie29 kan bestaan tussen sommige van die werelden en de onze.
29) Immanuel Kant, de
grootste filosoof die in Europa is geboren, verzekert ons dat zo’n communicatie beslist niet onwaarschijnlijk is. ‘Ik geef toe dat ik sterk geneigd ben het bestaan van onstoffelijke naturen in de wereld te erkennen, en mijn eigen ziel in de categorie van deze wezens te plaatsen. Eens, ik weet niet waar of wanneer, zal worden bewezen dat de menselijke ziel ook in dit leven in onverbrekelijke verbinding staat met alle onstoffelijke naturen in de geestenwereld en dat zij zowel op deze inwerkt als indrukken van hen ontvangt.’ (Träume eines Geistersehers, aangehaald door C.C. Massey, in zijn voorwoord bij Von Hartmanns ‘Spiritismus’.)

Naar ratio (Roger Abrahams Volkskrant 1 november 2017 V4-7):
Voor zijn tweede avondvullende show reisde cabaretier Tim Fransen naar Kaliningrad, op zoek naar de erfenis van filosoof Immanuel Kant. De Volkskrant mocht mee. En had erna nog geen benul van hoe de grote Verlichtingsdenker uiteindelijk in de voorstelling terechtkomt.
Denker van de Verlichting
Immanuel Kant (1724-1804) geldt als een van de belangrijkste denkers van de Verlichting. Hij oefende grote invloed uit op de ontwikkeling van de westerse filosofie. Arthur Schopenhauer noemde Kants Kritik der reinen Vernunft (1781) het 'belangrijkste boek dat ooit in Europa verschenen is'. De opvatting over het godsbewijs is als een rode draad in Kants kritieken aanwezig. In zijn kritieken betoogt hij dat een godsbewijs volgens de zuivere rede onmogelijk is. Desondanks bleef hij theïst.
Driften
'Latere denkers, zoals
Schopenhauer, Nietzsche en Freud, hebben laten zien dat de mens wordt geregeerd door allerlei driften en irrationele processen', doceert hij. 'En denkers uit de Romantiek - Herder, Schiller en Fichte - vonden dat de essentie van de mens niet ligt in zijn rationele vermogen, maar juist in de cultuur waarin hij is opgegroeid. blackred%identiteit gaat over verschillen tussen groepen mensen, niet over overeenkomsten of solidariteit.'
Daarom is
Kant relevant voor onze tijd, stelt Fransen. 'Kants universele ethiek redden, dat is wat ik probeer te doen. Die kan mensen binden.' Maar als ze niet op de Rede gebaseerd mag zijn, waarop dan wel? 'Op onze fundamentele gebrekkigheid, denk ik. Daar wil ik het in mijn voorstelling over hebben. We zijn niet perfect en daar schamen we ons allemaal weleens voor. Toch moet iedereen uiteindelijk erkennen dat hij tekortschiet, langzaam uit elkaar valt en, zonder te weten wat de bedoeling is van dit leven, de dood tegemoet gaat. Die gedeelde gebrekkigheid drijft ons in elkaars armen. Althans, dat wordt mijn these.'

Mijn God laat zich niet kennen
Mijn God laat zich niet kennen, maar wij kunnen onszelf aan de ander laten zien – in onze kwetsbaarheid en verdriet en medemenselijkheid. Wij kunnen onszelf laten zien als hongerig en dorstig naar gerechtigheid, op zoek naar vrede en geluk in een wereld vol van ongerechtigheid, onvrede en ongeluk. En zo ook de ander tegemoet treden. Dan begint er een nieuw verhaal, met nieuwe verantwoordelijkheden en een heel eigen plot. Als God zich niet laat kennen, willen wij naast elkaar staan en zorg dragen voor elkaar. De ander niet alleen laten staan, niet in zijn vreugde en niet in zijn verdriet.

Wat is het geweten?
In de westerse filosofie heeft Socrates zich als eerste, en vrijwel uitsluitend, met de ethica beziggehouden. Sinds Plato hebben alle grote filosofen steeds de drie hoofdonderwerpen van de filosofie behandeld: de Fysica (kennis van de wereld), de Logica (zuiver en begrijpelijk redeneren) en de Ethica (moraalfilosofie)1.
De ethica werd al door Aristoteles, samen met de politiek, tot de praktische wijsbegeerte’ gerekend. Deze “handelt over de zedelijke begrippen en gedragingen, over wat goed en kwaad is 2; of, aders geformuleerd, over de praktische vraag: “hoe houden we het uit met elkaar en met onszelf? 3. Welke normen en waarden zijn belangrijk en hoe bepaal je dat? waarop moet het geweten zich richten? Het gaat bij de ethiek dus om de inhoud, terwijl het (dis)functioneren van het geweten zelf hierbij niet het hoofdonderwerp is, al worden daarover door filosofen, zoals Immanuel Kant 4, wel uitspraken gedaan.
1) Gude, 2010
2) Van Dale Online, 2014
3) Gude, 2010
4) 1724-1804

Moraal van de mens
In zijn Kritiek van de praktische rede (1788) onderzoekt kant de moraal en het handelen van de mens. Waarom doen we het goede? vraagt hij zich af. In deze morele filosofie stelt hij dat God en geweten ideeën zijn. Ze beïnvloeden je denken, maar het zijn geen zekerheden. Maar hoe komen we tot moreel handelen als er geen werkelijke God is die ons daartoe aanzet? Het autonome handelen van de mens is belangrijk in deze gedachtegang.
De mens moet onafhankelijk van andere dingen eigen morele keuzes maken. Elk mens heeft zijn eigen morele ervaring, om iets zinnigs te zeggen over moreel handelen moet je daar los van komen. Je moet die morele ervaringen abstraheren en een constante, de ratio van deze verschillen vinden. Volgens Kant heeft iedereen een besef van wat goed is: de ‘plicht’ of het geweten.

Immanuel Kant: rationalisme
De frase ‘mijn God laat zich niet kennen’ moet de filosoof Immanuel Kant op het lijf geschreven zijn. Kant wordt gezien als een filosoof van de Verlichting, voor wie de rede de basis van echte kennis is. Tegelijkertijd was Kant een religieus man. Hij ontwikkelde zijn ideeën in een tijd dat er grote veranderingen in het westerse denken plaatsvonden.
Immanuel Kant probeerde religie een meer eigentijdse betekenis te geven. De Kennisleer van Kant veroorzaakt een radicale scheiding tussen geloof en weten. Zijn ideeën hebben grote invloed gehad op het filosofische denken en op de maatschappij in de twintigste eeuw. Het is daarom interessant stil te staan bij wat Kant dacht over God, religie en rede.

Immanuel Kant Kritiek van de praktische rede
We weten dat we vrij zijn door onze morele plicht, zegt Kant. Er komen ervaringen op onze weg die appelleren aan onze moraliteit. We zien dat een kind dreigt te verdrinken en beseffen onmiddellijk dat we het hulp moeten bieden. We begrijpen dat het onze plicht is om dat kind te helpen. En doordat we die plicht hebben, zien we ook in dat we daar de mogelijkheid toe hebben. Zo wordt het ons mogelijk om de keten van causale gebeurtenissen te doorbreken, en daarom zijn we vrij. Plicht en vrijheid zijn voor Kant twee kanten van dezelfde medaille.

Kant noemt datgene wat aan de ervaring voorafgaat a priori en dat wat we uit ervaring geleerd hebben a posteriori. Hij onderscheidt twee bronnen van kennis: dat wat van de zintuigen komt en dat wat uit het verstand komt. Het is pas door de vereniging van beiden dat echte kennis ontstaat. De klassen zijn de a priori vormen die onze waarnemingen omvormen tot kennisobjecten. Het zijn in feite oordeelsvormen, ze beoordelen of interpreteren de werkelijkheid.

Immanuel Kant maakte het onderscheid tussen de onkenbare noumenale werkelijkheid en de kenbare fenomenale werkelijkheid. Kant denkt ook dualistisch in uitersten. Kant wees aan het einde van de 18e eeuw al op het feit dat het onmogelijk is aan de hand van de wetten van het denken het meest fundamentele domein 'noumenon' door ervaring te leren kennen. Dat domein wordt door Bohm ‘de impliciete werkelijkheid', door Boeddha 'dharma' en door Plato 'het Goede' genoemd.
In de kern draait het nog steeds om de metafysica van Plato en de fysica, de vier oorzaken-leer van Aristoteles.

Onder de categorische imperatief verstaat Kant de leidraad van het zedelijk bewustzijn, dat zich zowel van zijn eigen menselijke vrijheid bewust is als van de zedelijke vrijheid van alle andere mensen; daarnaast moet het volgen van deze leidraad los staan van elke voorstelling van een te bereiken praktisch doel (want dat is bij Kant immers de sfeer van de hypothetische imperatief); het is bij Kant immers een zuivere voorstelling en geen praktische. Deze zedenwet komt bij Kant dus niet voort uit het louter zintuiglijke (het materiële) met al zijn wetten (dat is: met alle natuurlijke causale verbanden), noch uit het louter intellectuele, maar uit de ontmoeting van deze twee sferen.

Ruimte en Tijd volgens Kant
Kant stelt dat waarnemingen in ruimte en tijd geordend zijn. Ruimte is het formele a-priori van onze uitwendige aanschouwing van de werkelijkheid. Ruimte als transcendentale conditie maakt de representaties van verschillende entiteiten mogelijk op hetzelfde ogenblik. Tijd is een formele a-priori voorwaarde van onze innerlijke voorstelling van de werkelijkheid. Tijd maakt als transcendentale conditie het mogelijk verscheidene bestaande entiteiten te representeren op dezelfde plaats. Tijd en ruimte maken pluriforme waarnemingen mogelijk. Blinden die na enige tijd weer het vermogen tot kijken hebben, ondervinden grote moeite om van de lichtvlekken die op hun netvlies vallen, een ruimtelijk wereldbeeld te maken. Ondanks het feit dat tijd en ruimte aan hun waarnemingen voorafgaan, zien we in het voorbeeld dat waarnemingen duidelijk veranderlijk/verschillend kunnen zijn.

Otto Duintjer, gasthoogleraar filosofie en spiritualiteit aan de Universiteit van Amsterdam, kan wel enig begrip opbrengen voor de huidige wending naar het heden. Het heden is namelijk nogal eens veronachtzaamd en niet in de laatste plaats door filosofen. Duintjer: 'Immanuel Kant praat bijvoorbeeld over "de Caraibiër", die in het heden zou leven en die gelukkig is omdat hij niet denkt. Kant waardeert dat negatief, omdat hij geen bewustzijn erkent zonder denken.' Door overal over na te denken, geven filosofen zich niet direct over aan de ervaringen van het heden.
Het reflexieve bewustzijn verhindert, in de woorden van Duintjer, dat hun geest 'volledig tegenwoordig' in het heden kan zijn. Door over het heden na te denken verdeelt het reflexieve bewustzijn de aandacht met name over verleden en toekomst.

Immanuel Kant (kies artikels 03) onderscheidt 4 standpunten, op basis waarvan oordelen kunnen worden afgeleid:

1. De kwantiteit, Eenheid, Veelheid, Alheid----3. De relatie, Inherent en subsistent, Causaliteit, Wisselwerking
| |
4. De modaliteit, mogelijkheid, werkelijkheid, noodzakelijkheid----2. De kwaliteit, Realiteit, Negatie, Beperking

Antonie Börger: De wereldgeschiedenis is de uitwendige, uiterlijke vertoning van de innerlijke, geestelijke ontwikkeling, ontplooiing van de mens. Alles ligt in de Rede, ook het onredelijke.

Immanuel Kant: Verlichting is daar waar mensen de onmondigheid afleggen die zij aan zichzelf te wijten hadden. Onmondigheid is daar waar mensen niet in staat zijn hun verstand te gebruiken zonder zich daarbij door een ander te laten leiden. Mensen hebben de onmondigheid aan zichzelf te wijten wanneer dat onvermogen niet berust op een gebrek aan verstand, maar op het ontbreken van de vaste wil en de moed om het verstand dat zij hebben ook te gebruiken zonder zich daarbij door een ander te laten leiden. Sapere aude! (Durf te WETEN) Waag het om het verstand dat je hebt zelf te gebruiken! is dus het wachtwoord van de Verlichting.

Essay Was Immanuel Kant een racist?
Zwarten, witten, hunnen en hindoes (Thomas Mertens & Willem van der Kuijlen De Groene Amsterdammer 2 september 2021 p. 42-45):
Mensen behoren tot hetzelfde geslacht, maar die
ene menselijke familie valt uiteen in vier – niet echt gelijke – rassen, meende Kant ooit. Was hij bijziend? Was het reden om te twijfelen aan zijn ideeën, bijvoorbeeld over slavernij? Niet per se; later sprak Kant zich er onomwonden tegen uit. Menselijke waardigheid staat centraal in zijn denken.
Mensen behoren tot
een en hetzelfde natuurlijk geslacht (species), omdat ze zich onderling kunnen voortplanten. Maar binnen die ene menselijke familie bevinden zich wel vier rassen van mensen (Kant noemt zwarten, witten, hunnen of kalmukken en hindoes). De huidskleur als karakteristieke eigenschap van het ras blijft bij de voortplanting behouden. Rassen zijn dus het gevolg van de capaciteit van de (menselijke) natuur om in verschillende klimaten te kunnen leven. Deze aanpassing van de mens aan het klimaat manifesteert zich vooral in de huid als het belangrijke orgaan van de perspiratie. Overigens, in de grote betekenis die Kant aan het klimaat toekent voor de ontwikkeling van de mens staat hij niet alleen. Velen in zijn tijd doen dat, zoals Montesquieu voor hem en Hegel na hem.
Het verbod op slavernij en het perverse karakter van racisme is uiteindelijk gebaseerd op de plicht dat eenieder zichzelf en ieder ander met respect behoort te behandelen. Die gedachte dat ieder mens drager van universele plichten is, blijft de moeite van het behouden waard, zelfs als die gedachte afkomstig is van iemand die zich niet van de racistische vooroordelen van zijn tijd heeft kunnen bevrijden.
Daarmee staat de boodschap van Kants opstel over de verlichting wat ons betreft nog overeind. Die immers roept ons op om zelf na te denken over wat ons te doen staat. Het is zeker ook in onze tijd hard nodig om bijziendheid zo veel mogelijk te vermijden en aan de kaak te stellen. Daarbij zijn de begrippen die Kant in zijn werk benadrukt, zoals die van de
menselijke waardigheid, morele universaliteit en die van de feilbaarheid van onze empirische kennis, ons behulpzaam. Zonder zijn bijziendheid over het hoofd te zien blijft Kant degene die ons oproept uit te zien naar en bij te dragen aan een vreedzame toekomst.

We moeten ons hele leven idealen koesteren (Peter Giesen interviewt Susan Neiman Volkskrant 16 en 17 februari 2019 Opinie p. 6-8):
Hebben jongeren reden om boos te zijn op uw generatie? Is die niet verantwoordelijk voor de huidige problemen?
Neimans oeuvre is een verdediging van de Verlichting, in het bijzonder van haar intellectuele held, de 18de-eeuwse Duitse filosoof Immanuel Kant. In
Waarom zou je volwassen worden? beschrijft zij de stadia die een mens doorloopt, in een aan Kant ontleend schema. Het kind is dogmatisch en gelooft in absolute waarheden. Fundamentalisten blijven ideologisch in de kindertijd hangen. Als de wereld niet volkomen zinvol is en overeenkomt met hun ideeën, beschouwen zij haar als verdoemd.
‘Kant zegt dat de rede twee claims op ons legt:
we moeten uitvinden hoe de wereld is en we moeten uitvinden hoe de wereld zou moeten zijn. Wat Kant uniek maakt, is dat hij beide doelstellingen even serieus neemt. Voor de meeste filosofen, voor de meeste mensen, is het tegenwoordig heel gewoon om alleen een verklaring te geven voor de wereld zoals zij is. De rest, dat zijn dromen, wensen, utopieën. Maar Kant zegt: nee, de rede heeft ook de plicht om zich voor te stellen hoe de wereld zou kunnen zijn. In feite kun je de werkelijkheid ook helemaal niet beschrijven zonder je voor te stellen hoe ook een andere wereld zou kunnen bestaan. Waarom zijn mensen dakloos? Omdat er nu eenmaal daklozen zijn, is geen antwoord. Als je dakloosheid probeert te verklaren, denk je eigenlijk vanzelf: is er ook een wereld zonder daklozen mogelijk? Voor Kant was het de essentie van het mens zijn, om zulke vragen te stellen, ook als je ze niet kunt beantwoorden.

De grondlegger van de waardevrije wetenschap in de moderniteit was Max Weber. Volgens hem maakt elke wetenschapper bij de keuze van wát hij onderzoekt, gebruik van waardeoordelen.
Tegenwoordig zijn er nog maar weinig wetenschappers die
Webers visie delen. De algemene opstelling is dat het onmogelijk is de feiten los te zien van de eigen (empirische) waarneming. Dit standpunt is 250 jaar geleden al opgesteld door Immanuel Kant, die in zijn eerste Kritik en in zijn Prolegomena David Hume's scepticisme verklaart uit zijn te absolute empirisme.

Een alternatief voor secularisatie
Deel 3. Ideaalvorming en onttovering: Ernst Troeltsch en Max Weber Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #120, maart 2020):
Het
rationalisatieproces grijpt volgens Weber in op vrijwel alle maatschappelijke terreinen. Weber licht dit ook toe in de zgn. Zwischenbetrachtung uit zijn Gesammelte Aufsätze zur Religionssoziologie, onlangs vertaald onder de titel Vele Goden (Boom, 2022). De ondertitel luidt: ‘De aloude goden, staan op uit hun graven en hervatten hun eeuwige onderlinge strijd’, een citaat uit Wetenschap als beroep. Ze zijn nu “onttoverd en [hebben] dus in de gedaante van onpersoonlijke machten”. Het betreft ook een strijd tussen ‘waardensferen’, zie vervolg. De andere Aufsätze gaan over De protestantse ethiek en de geeste van het kapitalisme en de sociologie van het confucianisme en taoïsme, hindoeïsme en boeddhisme en het oude jodendom in o.a. de profetentijd.]
Onttovering bij Max Weber
Her beroemdste werk van
Weber (1864-1920) is De protestants ethiek en de geest van het kapitalisme (1905). Hij meende dat deze ethiek mede heeft geleid tot het kapitalisme. Het geeft de maatschappelijke betekenis en effecten van religie aan. Zijn godsdienstsociologische studies zijn ontstaan, omdat hij meer plausibel probeerde te maken hoe het protestante ‘binnenwereldse ascetisme’ samenhing met de modernisering. Daarvan zijn onttovering, intellectualisering, rationalisering, secularisering en ontkerkelijking aspecten.

Wacht ons een nieuwe catastrofe? Hoe de geld- en graaicrisis terug te dringen (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #34, december 2015):
Geld in plaats van God
Naast deze verwevenheid en terugkoppeling zien we ook een ontkoppeling van God, geest en geld, van geldschepping en waardeschepping. Bij De Protestantse ethiek en de geest van het kapitalisme waren deze nog met elkaar verbonden, volgens Max Weber. Hij signaleert deze ontkoppeling van geld en (religieuze) waarden aan het eind van zijn studie, evenals Laeyendecker in genoemd boek.

Zingeving van leven en dood in sociaalwetenschappelijk perspectief, deel 1 van (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #33, 4 oktober 2015):
Over onze uitzonderlijke beschaving schrijft Max Weber onder meer: ”Dit nietige wezen meent een niveau van beschaving te hebben verworven, dat nooit eerder bereikt is,” aan het eind van zijn beroemde sociologische studie
De protestantse ethiek en de geest van het kapitalisme. Hij noemde zichzelf niet religieus, niet muzikaal op religieus gebied, maar toonde een buitengewone interesse en inzicht in religie. Dat geldt ook voor zijn Franse collega Emile Durkheim en voor Freud, Jung, Einstein en talloze andere grote geesten. Zij laten zien dat religie en opvattingen over leven na de dood te combineren en te integreren zijn met wetenschappelijke opvattingen en dat wetenschap religie niet kan vervangen.

Max Weber Wetenschap als beroep; en Politiek als beroep (recensie Wim Couwenberg Civis Mundi Digitaal #12, juli 2012):
Zijn
essay over politiek als beroep is ook klassiek, met name door de introductie van het onderscheid tussen overtuigingsethiek (Gesinnungsethik) die een dominerende rol speelde in het ideologische tijdperk (1789-1989) en verantwoordingsethiek (Verantwortungsethik) die in het postideologische tijdperk de toon aangeeft. In zijn Politiek als beroep heeft Weber als een van de eerste gewezen op het feit dat de politieke strijd sinds de invoering van het algemene kiesrecht veel demagogischer zal worden, gegeven het feit dat de doorsnee mens veel meer te beïnvloeden is door een appèl op emoties dan door een appèl op rationele elementen. Op grond hiervan pleitte hij dan ook voor een plebiscitaire Führerdemocratie. Aan de linkerzijde riep dat indertijd heftige kritiek op. Maar Weber had daarmee iets heel ander op het oog dan wat zichzelf in de jaren ’30 onder Hitler als zodanig presenteerde. Weber was ook degene die het geweldsmonopolie als de harde kern van de moderne staat benoemd heeft. Vanwege dat geweldsmonopolie koesterde Weber ook een pessimistische visie op de politiek. Wie de heil zijner ziel zoekt, hij blijve verre van het politieke bedrijf met al zijn listen en lagen, aldus Weber.

Het Achtvoudige Pad van het Boeddhisme sluit op Wie de heil zijner ziel zoekt aan.
Het achtvoudige pad wordt vaak ook kort omschreven als moraliteit (of ethisch goed gedrag), samadhi (meditatie) en wijsheid.

Volgens Émile Durkheim hangt de oplossing van onze problemen met sociale cohesie en zinsbegoocheling samen. De oplossing ligt eerder in de omgeving waar we deel van uitmaken dan in ons brein. Omgekeerd door onszelf te begrijpen, het Ken uzelve leren we onze wereld, het universum beter te begrijpen.

De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 15 Goden, monaden en atomen (p. 680):
Het is onnodig de ontwikkelde lezer te herinneren aan de these van Kant om zijn tweede antinomie5 te bewijzen. Degenen die deze hebben gelezen en begrepen, zullen duidelijk de scheidslijn zien die we trekken tussen het absoluut ideële Heelal en de onzichtbare hoewel gemanifesteerde Kosmos. Onze goden en monaden zijn niet de elementen van de uitgebreidheid zelf, maar alleen die van de onzichtbare werkelijkheid die de basis vormt van de gemanifesteerde Kosmos. Noch de esoterische filosofie, noch Kant, noch Leibniz zou ooit erkennen dat uitgebreidheid kan zijn samengesteld uit enkelvoudige delen, of delen die geen uitgebreidheid bezitten.

H.P. Blavatsky: De Geheime Leer Deel II, hoofdstuk 14 Krachten – bewegingsvormen of intelligenties (p. 666):
Kant had beslist onze oorspronkelijke stof, het ākāśa, op het oog, toen hij voorstelde de moeilijkheid van Newton en zijn onvermogen om uit de natuurkrachten de eerste impuls te verklaren die aan de planeten wordt gegeven, weg te nemen door de vooronderstelling van een alles doordringende oorspronkelijke substantie.

====

Hegel en Engels (Eeuwige wederkeer, Absoluut en Relatief, Idealisme en Materialisme)

Hegel: De geschiedenis leert ons uiteindelijk alleen dit, dat de mensen niets uit haar willen leren.
Pas in de schemering ontplooien de uilen van Minerva hun vlucht.
Das Wahre ist das Ganze.

In zijn Phänomenologie des Geistes beschrijft Hegel de verschijningsvormen van de Geest. Hij beschrijft daarin de acht "Stufen" (projectiemechanismen) waarin via het bewustzijn zichzelf in het kennen overschrijdt naar de werkelijkheid:

I. Zintuiglijke zekerheid
II. Waarneming
III. Verstand
IV. Zelfbewustzijn (Heer en Knecht)
V. Rede (Observatie van de natuur)
VI. Geest (Zedelijkheid en recht, vorming en moraliteit)
VII. Religie (Natuur, kunst en geopenbaarde religie)
VIII. Het absolute weten

Hegel Het absolute
De '(Wereld)geest' bereikte zijn volkomen ontplooiing bij het bereiken van "de waarheid" of 'Het Absolute' (weten).

Hegel: De absolute Geest
De absolute geest is de synthese van de subjectieve en de objectieve geest.
Als zodanig wordt de geest volkomen; vrij van alle tegenspraak verzoent hij zich met zichzelf.
De tweespalt tussen subject en object, voorstelling en voorwerp, denken en zijn, het eindige en oneindige is opgeheven, het absolute wordt als het wezen van alle relativiteit herkend.
Het weten van de
verzoening van deze opperste tegenstellingen openbaart zich in de vormen van de absolute geest: in de vorm van de aanschouwing, - dat is de kunst; in de vorm van de voorstelling, - dat is de religie; in de vorm van het denken, - dat is de wijsbegeerte.
In deze vormen van kunst, religie en wijsbegeerte komt de absolute geest geheel tot zichzelf, hier voelt hij zich eindelijk geheel en al thuis.

De zelfverwerkelijking van de geest (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #109, april 2021):
In dit themanummer staat de
Fenomenologie van de geest (1807), het hoofdwerk van Hegel (1770-1831) centraal, vooral zijn vrijheidsbegrip.
Filosofie als wetenschap van de geest
Zacht gezegd is het werk van Hegel complex met “veelal ondoorgrondelijke zinnen”, waar men in vast kan lopen, volgens het Ten geleide. “De werken van Hegel behoren tot de moeilijkste van de wijsgerige literatuur,” volgens H.J.Störig (Geschiedenis van de filosofie, deel 2, p 186). Schopenhauer spreekt van “het aaneenrijgen van zinledige, dolzinnige woordopeenhopingen”. Vloemans heeft het over zijn “behendigheid waarmee hij zich door het labirinth van de overgangen tussen de kategorieën een weg wist te banen... en doordrong tot de innerlijkste logisch-ontologische zijnssamenhangen” (Leven en leer der grote denkers, p 512).
De absolute geest en de vereniging van de
kenner met het gekende object
Deze zelfverwerkelijking spitst Hegel toe op “de ontwikkeling van het absolute kennen... het kennen dat ‘in het andere als andere bij zichzelf is’” (p3,4). Hoe valt dit begrijpen? Ons bewustzijn heeft het vermogen “de innerlijke eenheid van begrip en voorwerp” te denken en zich deze bewust te worden. “Hegel stelt dat ware kennis de eenheid van begrip en voorwerp veronderstelt. Ware kennis van het voorwerp brengt het voorwerp tot begrip.”
Het religieuze bewustzijn
In “de wetten van de samenleving... herkent de mens zich als vrij wezen... Die [vrijheid] moet zich verwerkelijken in en door een concrete samenleving met concrete wetten... Het morele bewustzijn vat de zuivere vrijheid op als een innerlijke morele wet... die onvoorwaardelijk voor alle individuen geldt” (p29). Zie bijv. de categorische imperartief van Kant, of de Gulden Regel van Confucius e.a. De abstracte, bovenzinnelijke vrijheid dient te worden verwerkelijkt in een concrete samenleving, waarin dan als het ware het absolute verschijnt, dat daarin reeds latent aanwezig is (zoals o.m. bij Teilhard de Chardin).
Tot slot een actueel punt, dat Hegel
verbindt met de hedendaagse actualiteit. Hegel benadrukt dat de staat persoonlijke rechten en vrijheden behoedt. Daar is met de coronacrisis wel de klad in gekomen. De bescherming tegen het virus staat op gespannen voet met de bescherming van onze rechten en vrijheden. Een toenemend aantal mensen lijkt te vinden dat deze laatste tezeer onder druk staan, terwijl het bij veel maatregelen onduidelijk is in welke mate deze beschermen tegen corona. In hoeverre dient het inperken en afwegen van rechten en vrijheden ter bescherming tegen corona te worden overgelaten aan medische experts, die vaak banden hebben met de industrie, of primair aan de volksvertegenwoordiging en andere belangen(groepen) dan die van medische en farmaceutische experts?

Hegeliaanse dialectiek
Innerlijke tegenstellingen (p. 4/5):
Ieder inzicht dat wij gedurende het proces van geestelijke groei verwerven, blijkt op zeker moment incompleet. Sterker nog, ieder inzicht lijkt een tegenovergesteld inzicht op te roepen. Zoals de Franse Revolutie begon als een positief uitvloeisel van het verlichtingsdenken, zo bleek het in zich het zaad van de guillotineterreur te dragen. Volgens Hegel kampen wij als mens steeds met de
innerlijke tegenstellingen van onze inzichten. Maar we staan daar niet machteloos tegenover. De geschiedenis van de mensheid laat zien, hoe mensen steeds inventiever hebben gezocht naar oplossingen voor de problemen waarvoor ze gesteld werden, en zo stap voor stap een groter zelfbewustzijn ontwikkelden.

Inspirerende diva van 300 (Guido van Voorschot Volkskrant 25 maart 2020 p. V8-11):
Het is weer Matthäustijd. Een jubeljaar nog wel, dat helaas in stilte verglijdt. Hoe kwam Nederland aan zijn unieke traditie? We vragen het de Passie zelf.
En toen kwam het virus dat het
Bachvirus smoorde. Juist nu lijden en sterven Bijbelse trekken krijgen, kan het verhaal rond lijden en sterven van Jezus nergens klinken. Geen smeekbede om compassie in de aria Erbarme dich. Geen slotkoor dat Zijn heilige gebeente rust toezingt. Nederland moet terug tot 1945 om zich zo’n stil paasseizoen te heugen.

Zelfs voor Trump is de kritische adviseur Fauci onaantastbaar (Bert Lanting Volkskrant 25 maart 2020 p. 18):
Trump beseft echter maar al te goed dat hij Fauci onmogelijk aan de kant kan zetten midden in een crisis die steeds verder uit de hand lijkt te lopen.\\ De immunoloog maakte faam tijdens het begin van de aids-epidemie in de jaren tachtig, waarop president Ronald Reagan aanvankelijk ook laks reageerde. Daarna speelde hij een prominente rol bij de bestrijding van het sarsvirus, de varkenspest en ebola. Een instituut als Fauci kan hij niet aanpakken zonder dat zijn geloofwaardigheid ernstige schade oploopt.

China van dader naar weldoener (Marije Vlaskamp Volkskrant 25 maart 2020 p. 18-19):
Nu het epicentrum van de pandemie naar Europa en de Verenigde Staten opschuift, is Beijing al meer dan twintig landen te hulp geschoten met vrachtvliegtuigen vol medische hulpgoederen. In Brussel groeit de argwaan over de Chinese mondkapjesdiplomatie.
Vucic schreeuwde vorige week moord en brand over de Europese Unie, die zijn land als kandidaat-lidstaat in de kou liet staan. Hij deed een beroep op zijn ‘broeder’, de Chinese president Xi Jinping. ‘Europese solidariteit bestaat niet’, aldus Vucic.
Olifantengeheugen
Wat betreft solidariteit hebben Chinezen een olifantengeheugen. In 2008 hielp Italië de provincie Sichuan tijdens een zware aardbeving, vandaar dat Sichuanese artsen nu in Lombardije aan het werk zijn. Niet onbelangrijk is het feit dat Italië als eerste EU-lidstaat koos voor het Chinese Belt and Road Intiatief (BRI), ondanks dat Brussel daar niet gelukkig mee was. De EU wil één lijn trekken om te vermijden dat handel en samenwerking de ‘systematische rivaal’ China in de kaart spelen.
Daarom vervult de Chinese
‘politiek van gulheid’ Josep Borell, die over het buitenlandse beleid van de Europese Unie gaat, met wantrouwen. ‘China is agressief de boodschap aan het opdringen dat het in tegenstelling tot de VS een verantwoordelijke en betrouwbare partner is. (…)
Weerstand
De EU is bij monde van Borell minder bot, maar Brussel kijkt wantrouwend naar Chinese hulp aan landen die zich beklagen over het
gebrek aan Europese solidariteit. Toen de EU 7,5 miljoen euro voor Servië vrijmaakte, had Xi al hulp gestuurd. Xi zoekt rechtstreeks contact met individuele regeringshoofden, in plaats van met de EU – die laat hij over aan zijn tweede man. Borell waarschuwt de lidstaten zich niet te laten inpalmen door de helpende hand uit Beijing. Maar vooral wil hij de EU aansporen in de 'nieuwe wereld geschapen door de pandemie’ het initiatief niet langer exclusief over te laten aan Xi.

De zachtste kracht (Alex Burghoorn Volkskrant 24 maart 2020 p. V4-6):
Alle technologische vooruitgang ten spijt zijn de vraagstukken van het leven niet erg veranderd. Nog steeds worstelen we met angst, verlies en liefde. Filosoof Martha Nussbaum vertelt hoe muziek en literatuur helpen daarmee om te gaan.
‘''Nun will die Sonn’ so hell aufgehn / Als sei kein Unglück die Nacht geschehn!’, schreef de Duitse dichter, nadat hij twee kinderen had verloren. Nu zal de zon stralend opgaan, alsof in de nacht geen ongeluk is voorgevallen.
‘Hier is zo schitterend het verschil gevangen tussen de wereld van de natuur en de wereld van het hart’, zegt Nussbaum. ‘De wereld van de natuur gaat iedere dag door, de zon komt op, alles wordt licht. Maar de wereld van het hart is anders. Het lied vertolkt een gevoel van rouw, dat denk ik iedereen op een of andere manier kent. Van het ene op het andere moment is de wereld voor jou veranderd. Maar voor de wereld van de natuur is er – nee, nee! – geen verschil.
Waarom kan muziek van honderd jaar oud, of denkers van tweeduizend jaar geleden daarbij dan wel helpen?
‘We komen de eeuwig terugkerende menselijke problemen tegen in steeds een andere vorm. Daarom ook hebben we de kunsten en geesteswetenschappen nodig, om dat onder ogen te zien. Cicero bijvoorbeeld schrijft erover hoe hij de twee belangrijkste dingen in zijn leven in een jaar verliest: zijn dochter Tullia overleed in het kraambed, en de Romeinse republiek was stervende.
Menselijke ontwikkeling
In het begin van de jaren negentig legde Martha Nussbaum de basis voor de Human Development Index, de meetlat waarmee de Verenigde Naties bepalen hoe het met de ontwikkeling van een land staat. Samen met de Indiase econoom Amartya Sen – indertijd haar partner – verwierp ze de gewoonte om landen alleen in te delen naar het bruto nationaal inkomen. Om te weten hoe het echt met een land gaat, kijken de VN nu dus ook naar andere, veel moeilijker te meten factoren als onderwijs, gezondheidszorg en mensenrechten.

Uiteindelijk kunnen we Max Stirner werk het best opvatten als een antwoord op de vraag:
Welke rol speelt het bewustzijn wanneer het alle vormen van "onware kennis" heeft doorlopen en is opgeklommen tot het absolute?

F. van Raalten, boek Filosofie in hoofdzinnen 2 (p. 35):
Bij de beantwoording van de vraag of Hegels dialectiek een bruikbare analyse voor de historische ontwikkeling biedt zullen we gebruik maken van de begrippen: kwaliteit en kwantiteit, waarvan de behandeling een groot gedeelte van de Logik beslaat.
36: Logik I p. 383: ‘Alle geboorte en dood zijn in plaats van een zich voortzettende geleidelijkheid juist een breuk daarmee en de sprong uit kwantitatieve verandering in kwalitatieve’ etc. Maar zegt Hegel, ‘het kwantum is de opgeheven kwalitatieve grens’. Hoe groter de hoeveelheid des te minder kwalitatief is het produkt. …;ook omgekeerd: hoe kleiner het kwantum des te kwalitatiever.
37: Elke vooruitgang kent een omslag in het negatieve waardoor de verhouding tussen kwaliteit en kwantiteit verandert en de maat(staf) onder zo’n spanning komt te staan dat ook deze verandert.

 

H.P. Blavatsky Isis ontsluierd Een sleutel tot de mysteries van oude en moderne wetenschap en religie (Deel 2)
6. Esoterische boeddhistische leringen tot karikatuur gemaakt in het christendom (p. 331/332):
Wat Plato nous noemt, noemt Paulus de geest, en wat Paulus het vlees noemt, maakt Jezus tot het hart. De natuurlijke toestand van de mensheid werd in het Grieks ἀποστασία genoemd, en de nieuwe toestand ἀνάστασις. Met Adam kwam de eerste (de dood), met Christus de tweede (de opstanding), want hij is het die de mensheid voor het eerst in het openbaar het ‘edele pad’ naar het eeuwige leven onderwees, zoals Gautama op datzelfde pad naar nirvana wees. Volgens de leringen van beiden bestond er slechts één weg om beide doeleinden te bereiken: ‘Armoede, kuisheid, contemplatie of innerlijk gebed, verachting voor rijkdom, en voor de bedrieglijke genoegens van deze wereld.’
Betreed dit pad, en maak een eind aan het lijden; waarlijk ik heb het pad aan u verkondigd, want ik heb ontdekt hoe de pijlen van verdriet kunnen worden weggenomen. U moet zich daarvoor zelf inspannen; de boeddha’s verkondigen slechts. Zij die zijn gaan nadenken en het pad betreden, worden bevrijd van de boeien van de bedrieger [Mara].1
1) Dhammapada, sloka’s 275-6.
‘Ga door de nauwe poort naar binnen; want wijd is de poort, en breed is de weg, die naar de ondergang leidt. . . . Volg mij. . . . Iedereen die mijn woorden hoort en er niet naar handelt, zal worden vergeleken met een dwaas’ (Mattheus 7:13, 26). ‘Ik kan uit mezelf niets doen’ (Joh. 5:30). ‘De zorg om het dagelijkse bestaan en de verleiding van de rijkdom verstikken het woord’ (Mattheus 13:22), zeggen de christenen, en slechts door alle misleiding van zich af te werpen betreedt de boeddhist het ‘pad’ dat hem weg zal leiden ‘van het rusteloze op en neer gaan van de golven van de oceaan van het leven’, en hem zal voeren ‘naar de kalme stad van vrede, naar de werkelijke vreugde en rust van nirvana’.

G. de Purucker boek '' Aspecten van de Occulte Filosofie'', HET ABSOLUTE
De leer zegt dat, om een volledig bewust goddelijk wezen te worden – ja zelfs het hoogste – de oorspronkelijke geestelijke intelligenties door het menselijke stadium moeten gaan. En wanneer we zeggen menselijk, dan heeft dit niet alleen betrekking op onze aardse mensheid, maar ook op de stervelingen die elke andere wereld bewonen . . . Hegel, de grote Duitse denker, moet deze waarheid hebben gekend of intuïtief hebben aangevoeld, toen hij zei dat het Onbewuste het heelal slechts ontwikkelde ‘in de hoop een helder zelfbewustzijn te bereiken’, met andere woorden, om mens te worden . . .

H.P. Blavatsky: De Geheime Leer Deel I, Proloog (p. 46):
46: (1.) Het
ABSOLUTE, het Parabrahm van de Vedantaleer of de éne Werkelijkheid, SAT, dat zoals Hegel zegt, zowel het absolute Zijn als Niet-zijn is.
De Geheime Leer Deel I, Hoofdstuk Alaya, de universele ziel (p. 81):
Dit brengt de lezer vanzelf bij de ‘hoogste geest’ van Hegel en de Duitse transcendentalisten en het kan nuttig zijn op deze tegenstelling te wijzen. De scholen van Schelling en van Fichte zijn ver afgeweken van de oorspronkelijke archaïsche opvatting van een ABSOLUUT beginsel en hebben slechts een aspect van de grondgedachte van de Vedanta weergegeven. Zelfs de ‘absoluter Geist’ die door Von Hartmann werd aangeduid in zijn pessimistische filosofie van het onbewuste, blijft eveneens ver achter bij de werkelijkheid, hoewel deze misschien van alle Europese speculaties de Advaita-leer van de hindoes het meest nabij komt.
Volgens Hegel zou het ‘onbewuste’ de omvangrijke en moeizame taak van het ontwikkelen van het Heelal slechts hebben ondernomen in de hoop een helder zelfbewustzijn te bereiken. In dit verband moet men bedenken dat de Europese pantheïsten, wanneer zij geest, die zij als equivalent van Parabrahm opvatten, onbewust noemen, aan die uitdrukking ‘geest’ niet de betekenis hechten die er gewoonlijk aan wordt toegekend. Die uitdrukking wordt namelijk gebruikt bij gebrek aan een betere term om een diep mysterie te symboliseren.
Het ‘absolute Bewustzijn achter’ de verschijnselen, dat alleen onbewustheid wordt genoemd bij afwezigheid van enig persoonlijk element, gaat volgens hen het menselijke begripsvermogen te boven. De mens is niet in staat tot het vormen van begrippen, tenzij deze zijn uitgedrukt als ervaringsverschijnselen, en hij is op grond van zijn constitutie niet bij machte om de sluier op te lichten die over de majesteit van het Absolute ligt. Alleen de bevrijde geest kan vaag de aard beseffen van de bron waaraan hij is ontsprongen en waarheen hij tenslotte moet terugkeren. . . . Omdat evenwel de hoogste Dhyan-Chohan slechts in onwetendheid kan buigen voor het ontzagwekkende mysterie van het absolute Zijn en omdat zelfs op dat hoogtepunt van bewust bestaan – ‘het opgaan van het individuele in het universele bewustzijn’ – om een zegswijze van Fichte te gebruiken,
het eindige het oneindige niet kan begrijpen, noch zijn eigen maatstaf van verstandelijke ervaringen erop kan toepassen, hoe kan men dan zeggen dat het ‘onbewuste’ en het Absolute zelfs maar een instinctieve drang of hoop kunnen hebben om een helder zelfbewustzijn te bereiken? Een aanhanger van de Vedanta zou nooit de juistheid van dit denkbeeld van Hegel erkennen en de occultist zou zeggen dat het precies van toepassing is op het ontwaakte MAHAT, het universele denkvermogen, dat al is geprojecteerd in de wereld van de verschijnselen als het eerste aspect van het onveranderlijke ABSOLUTE, maar nooit op dit laatste. ‘Geest en stof, of purusha en prakriti’, zo wordt ons geleerd, ‘zijn slechts de twee oorspronkelijke aspecten van het Ene en Ongeëvenaarde’.
H.P. Blavatsky De Geheime Leer Deel I, Stanza 1 De nacht van het heelal (p. 73):
Van de zeven waarheden en openbaringen, of liever onthulde geheimen, zijn er ons slechts vier gegeven, omdat wij nog in de vierde Ronde zijn en de wereld tot dusver ook nog maar vier Boeddha’s heeft gehad. Dit is een heel ingewikkeld vraagstuk en zal later uitvoeriger worden behandeld. Tot dusver ‘zijn er maar vier waarheden en vier Veda’s’ – zeggen de hindoes en de boeddhisten. Om een soortgelijke reden drong Irenaeus aan op de noodzaak van vier evangeliën. Maar omdat ieder nieuw Wortelras aan het begin van een Ronde zijn openbaring en zijn openbaarders moet hebben, zal de volgende Ronde de vijfde brengen, de daaropvolgende de zesde, en zo verder.
82,83: (b) De uitdrukking anupadaka, ‘
ouderloos’ of zonder voorvaderen, is een mystieke aanduiding die in de filosofie verschillende betekenissen heeft. Met deze naam worden gewoonlijk hemelse wezens, de Dhyan-Chohans of Dhyani-Boeddha’s bedoeld. Maar omdat deze op mystieke manier overeenkomen met de menselijke Boeddha’s en bodhisattva’s die bekendstaan als de ‘manushi (of menselijke) Boeddha’s’, worden de laatsten ook ‘anupadaka’ genoemd, zodra hun hele persoonlijkheid is opgegaan in hun verenigde zesde en zevende beginsel – of atma-buddhi, en zij de ‘diamantzielen’ (vajra-sattva’s)18 of volledige mahatma’s zijn geworden. De ‘verborgen heer’ (Sangbai Dag-po), ‘hij die in het absolute is opgegaan’, kan geen ouders hebben, want hij is zelf-bestaand en één met de universele geest (svayambhu)19, het svabhavat in zijn hoogste aspect. Het mysterie in de hiërarchie van de anupadaka is groot; haar hoogtepunt is de universele geest-ziel en de laagste rang is de manushi-Boeddha; zelfs is ieder mens die een ziel heeft een anupadaka in latente toestand. Vandaar de uitdrukking ‘het Heelal was anupadaka’, wanneer er sprake is van het Heelal in zijn vormloze, eeuwige of absolute toestand, voordat het door de ‘bouwers’ was gevormd. (Zie Afdeling II, ‘Oorspronkelijke substantie’.)
18) Vajra – diamanthouder. In het Tibetaans Dorjesempa; sempa betekent de ziel, en haar diamantharde eigenschap betreft haar onvernietigbaarheid in het hiernamaals. De verklaring die over de ‘anupadaka’ in het Kala Chakra, het eerste van de Gyu(t)-afdeling van de Kanjur, wordt gegeven, is halfesoterisch. Deze heeft de oriëntalisten tot onjuiste speculaties gebracht over de Dhyani-Boeddha’s en hun aardse tegenhangers, de manushi-Boeddha’s. De ware lering wordt aangeduid in een volgend deel (zie ‘Het mysterie van de Boeddha’) en zal daar uitvoeriger worden uitgelegd.
19) Om opnieuw Hegel aan te halen, die met Schelling praktisch de pantheïstische opvatting aanvaardde van periodieke Avatars (bijzondere incarnaties van de
wereldgeest in de mens, zoals men die aantreft bij alle grote religieuze hervormers): . . . ‘het wezen van de mens is geest . . . alleen door zich van zijn eindigheid te ontdoen en door zich over te geven aan zuiver zelfbewustzijn bereikt hij de waarheid. De Christus-mens, als mens in wie de eenheid van de god-mens verscheen (de identiteit van het individuele met het universele bewustzijn, zoals dit wordt geleerd door de aanhangers van de Vedanta en sommige van de Advaita), heeft door zijn dood en in het algemeen door zijn geschiedenis, zelf de eeuwige geschiedenis van de geest uitgebeeld – een geschiedenis die ieder mens in zichzelf moet verwezenlijken om als geest te kunnen bestaan.Philosophy of History, Engelse vertaling van Sibree, blz. 340.
H.P. Blavatsky: De Geheime Leer Deel I, Stanza 5
Fohat: kind van zevenvoudige hiërarchieën (p. 163):
De
wetenschap heeft alleen het recht te beweren dat er geen onzichtbare intelligenties onder dezelfde omstandigheden als wij leven. Zij kan niet zomaar de mogelijkheid ontkennen van het bestaan van werelden binnen werelden(concentrische cirkels), onder omstandigheden die volkomen verschillen van die in onze wereld; noch kan zij ontkennen dat er een zekere beperkte communicatie29 kan bestaan tussen sommige van die werelden en de onze.
29) Immanuel Kant, de
grootste filosoof die in Europa is geboren, verzekert ons dat zo’n communicatie beslist niet onwaarschijnlijk is. ‘Ik geef toe dat ik sterk geneigd ben het bestaan van onstoffelijke naturen in de wereld te erkennen, en mijn eigen ziel in de categorie van deze wezens te plaatsen. Eens, ik weet niet waar of wanneer, zal worden bewezen dat de menselijke ziel ook in dit leven in onverbrekelijke verbinding staat met alle onstoffelijke naturen in de geestenwereld en dat zij zowel op deze inwerkt als indrukken van hen ontvangt.’ (Träume eines Geistersehers, aangehaald door C.C. Massey, in zijn voorwoord bij Von Hartmanns ‘Spiritismus’.)
De Geheime Leer Deel I, Stanza 7 De voorvaderen van de mens op aarde (p. 284):
De elementen, hetzij enkelvoudig of samengesteld, konden sinds het begin van de evolutie van onze keten niet dezelfde zijn gebleven. Alles in het Heelal gaat in de grote cyclus gestaag vooruit, terwijl het in de kleinere cyclussen onophoudelijk op en neer gaat. De Natuur is tijdens het manvantara nooit stationair, omdat zij steeds wordt45 en niet slechts
is. Het delfstoffen-, het plantaardige en het menselijke leven passen altijd hun organismen aan bij de dan heersende elementen, en daarom waren die elementen daar toen geschikt voor, zoals zij dat nu zijn voor het leven van de tegenwoordige mensheid. Pas in de volgende of vijfde Ronde zal het vijfde element, ether – het grove lichaam van akasa, als het zelfs zo mag worden genoemd – door voor alle mensen een bekend natuurfeit te worden, zoals de lucht ons nu vertrouwd is, ophouden zoals nu hypothetisch te zijn, en als ‘agens’ voor zoveel dingen te dienen. En pas in die Ronde zullen die hogere zintuigen, waarvan de groei en ontwikkeling door akasa worden bevorderd, vatbaar zijn voor een volledige ontplooiing.
45) Ook volgens de grote metafysicus Hegel. Voor hem was de Natuur een
eeuwig worden: een zuiver esoterische opvatting. Schepping of oorsprong in de christelijke betekenis van het woord is volstrekt ondenkbaar. Zoals de genoemde denker zei: ‘God (de universele geest) objectiveert zich als de Natuur, en stijgt daaruit weer op.’'
De Geheime Leer Deel I, Hoofdstuk Cyclische evolutie en karma (p. 711):
Hegel zegt: ‘De geschiedenis van de wereld begint met haar algemene doel, de verwezenlijking van de Idee van de geest – maar in een
impliciete vorm (an sich), dat wil zeggen als Natuur; een verborgen, heel diep verborgen onbewust instinct, en het hele proces van de geschiedenis . . . is erop gericht deze onbewuste impuls tot een bewuste te maken. Terwijl zij in de vorm van een zuiver natuurlijk bestaan verschijnen, vertonen de natuurlijke wil (wat men de subjectieve kant noemt), fysiek verlangen, instinct, hartstocht, persoonlijk belang, mening en subjectieve opvatting, zich spontaan bij het eerste begin. Deze uitgebreide verzameling van wilsuitingen, belangen en activiteiten vormen de instrumenten en middelen van de WERELDGEEST om zijn doel te bereiken; om dit tot bewustzijn en verwezenlijking te brengen. En dit doel is niets anders dan zichzelf te vinden – tot zichzelf te komen – en zichzelf in concrete werkelijkheid te aanschouwen. Men zou er echter een strijdvraag van kunnen maken (of liever, dat is al geschied), of die manifestaties van levenskracht van de kant van individuen en volkeren, waarin zij hun eigen doeleinden zoeken en bevredigen, tegelijkertijd de middelen en instrumenten zijn van een hogere macht, van een hoger en omvangrijker doel, waarvan zij niets weten – en die zij onbewust verwerkelijken – . . . over dit punt heb ik mijn opvatting al bij het begin bekendgemaakt en onze hypothese . . . en onze opvatting verdedigd, dat de rede de wereld beheerst en dus ook haar geschiedenis heeft beheerst. Ten opzichte van dit onafhankelijke, universele en substantiële bestaan is al het andere ondergeschikt, daaraan dienstbaar en een middel voor de ontwikkeling ervan.’
De waardevolle filosofische opmerkingen van Hegel blijken hun toepassing te vinden in de leringen van de occulte wetenschap, die aantoont dat de natuur altijd werkt met een bepaald doel, waarvan de gevolgen altijd tweevoudig zijn. Dit werd gezegd in onze eerste occulte boeken, in
Isis Ontsluierd'', Deel 1, blz. 34 (Engelse uitgave), met de volgende woorden:
Evenals onze planeet elk jaar eenmaal om de zon draait en tegelijk in elke vierentwintig uur één keer om haar eigen as wentelt en zo kleinere cirkels beschrijft binnen een grotere, zo wordt binnen de grote saros het werk van de kleinere cyclische perioden volbracht en opnieuw begonnen.
De omwenteling van de fysieke wereld gaat volgens de leer van de Ouden vergezeld van een soortgelijke omwenteling in de wereld van het verstand – want de spirituele evolutie van de wereld verloopt evenals de fysieke volgens cyclussen.
Zo zien we in de geschiedenis een regelmatige afwisseling van eb en vloed in het getij van de menselijke vooruitgang. De grote koninkrijken en keizerrijken van de wereld raken, nadat ze het hoogtepunt van hun bloei hebben bereikt, weer in verval, overeenkomstig dezelfde wet waardoor zij tot aanzien kwamen; totdat de mensheid, nadat ze het laagste punt heeft bereikt, zich weer doet gelden en nogmaals opklimt, waarbij volgens deze wet van cyclisch opklimmende vooruitgang, het bereikte iets hoger ligt dan het punt vanwaar zij daarvóór was afgedaald.

De Geheime Leer Deel II, Hoofdstuk Esoterische leringen in alle heilige geschriften bevestigd (p. 509):
Het moet ernstig worden betwijfeld of onze tijd met al zijn verstandelijke scherpzinnigheid is bestemd om in elk westers volk ook maar één niet-ingewijde geleerde of filosoof te ontdekken die in staat is de geest van de archaïsche filosofie volledig te begrijpen. Men kan dat ook van niemand verwachten, voordat de ware betekenis van deze woorden, de alfa en de omega van de oosterse esoterie, de woorden Sat en Asat – waarvan in de Rig Veda en elders zo’n ruim gebruik wordt gemaakt – grondig wordt begrepen. Zonder deze sleutel tot de Arische wijsheid loopt de kosmogonie van de rishi’s en de arhats gevaar voor de gemiddelde oriëntalist een dode letter te blijven. Asat is niet alleen maar de ontkenning van Sat en evenmin het ‘nog niet bestaande’; want Sat is op zichzelf noch het ‘bestaande’, noch het ‘zijnde’. SAT is de onveranderlijke, de altijd aanwezige en eeuwige wortel, waaruit en waardoor alles voortkomt. Maar het is veel meer dan de potentiële kracht in het zaad, die het proces van ontwikkeling, of wat nu evolutie wordt genoemd, voortstuwt. Het is het altijd wordende, hoewel het zich nooit manifesteert1. Sat wordt geboren uit Asat, en ASAT wordt voortgebracht door Sat: inderdaad de eeuwige cirkelgang; maar een cirkel waar-van alleen bij de hoogste inwijding, op de drempel van paranirvana, de kwadratuur kan worden gevonden.
1) De leer van Hegel, die het Absolute Zijn of ‘Zijn-heid’ gelijkstelt met ‘Niet-Zijn’, en het Heelal voorstelt als een eeuwig worden, komt overeen met de Vedantafilosofie.
H.P. Blavatsky De Geheime Leer Deel II, Over de mythe van de gevallen engelen (p. 556):
Zoals de oude Magische boeken het uitleggen, wordt de hele gebeurtenis duidelijk. Een ding kan slechts bestaan door zijn tegengestelde – leert Hegel ons, en er zijn maar weinig filosofie en spiritualiteit nodig om de oorsprong van het latere dogma te begrijpen, dat in zijn koude en wrede boosaardigheid zo echt satanisch en hels is. De magiërs verklaarden de oorsprong van het kwaad in hun exoterische leringen op de volgende manier. ‘Licht kan niets anders dan licht voortbrengen, en kan nooit de oorsprong van het kwade zijn’; hoe werd het kwade dan voortgebracht, wanneer er bij zijn voortbrenging niets was dat gelijk was aan het licht of ermee overeenkwam’? Het licht, zeggen zij, bracht verschillende wezens voort, die alle geestelijk, lichtgevend en machtig waren. Maar een groot wezen (de ‘grote Asura’, Ahriman, Lucifer, enz.) had een kwade gedachte, die tegengesteld was aan het licht. Hij twijfelde, en door die twijfel werd hij verduisterd.

Hegel streefde naar de ontwikkeling van één totaal-concept waarin hij wetenschap, esthetica, godsdienst en filosofie wilde verenigen. Hij zag de werkelijkheid niet als statisch maar als de uitkomst van een continu doorgaand proces waarbij nieuwe tegenstellingen telkens worden opgeheven. Kernwoord hierbij is "opheffen" (het Duitse aufheben), dat zowel optillen als afschaffen en bewaren betekent. Tijdens het dialectisch proces wordt iets (bijvoorbeeld een moment) eerst gesteld, daarna ontkend, om tot slot tot een hogere waarheid te komen. Eerder werden door Fichte hiervoor de begrippen these, antithese en synthese gebruikt (die deze overigens weer van Kant had, zie bijvoorbeeld o.a. zijn Kritiek van de zuivere rede, B495), die later door de Marxisten werden overgenomen.

Monika Borger Onze vrije wil
Alleen als begeerte en wil gericht zijn op het goddelijke, kunnen ze ons bevrijden van het materiële gebied. Ons denkvermogen en onze intuïtie ontvangen impulsen uit goddelijke en supergoddelijke gebieden, en alleen onze beperkte ontwikkelingstoestand en onze zwakke wil verhinderen dat we daaraan getrouw gehoor geven. We kunnen onszelf bevrijden door onze wil te mobiliseren om onze geestelijke verlangens op te roepen en ons lagere denken te verheffen. Maar zolang ons persoonlijke egoïsme ons verhindert onze wil te richten op de hogere delen van onze constitutie, zullen we niet in staat zijn boven de lagere elementen uit te stijgen.

Georg Wilhelm FriedrichHegelEngels
  De 4e wet van de Spirale FormDe 2e wet van de interpenetratie
1. Natuur (objectieve geest)3. Geest (absolute geest)der Entwicklung ----van tegengestelden
||||
4. Relatief ----2. Logica (subjectieve geest)De 1e wet van de omvorming van --De 3e wet van de negatie van de negatie
  kwantiteit en kwaliteit en vice versa

De eenheid en interpenetratie van tegengestelden
Overal waar we kijken in de natuur zien we tegengestelde tendensen dynamisch samenleven. Het is deze creatieve spanning die leven en beweging veroorzaakt. Dit werd reeds 2.500 jaar geleden begrepen door Heraclitus. Het is zelfs in embryonale vorm aanwezig in sommige oosterse godsdiensten, zoals in het idee van de ying en de yang in China en in het boeddhisme. De dialectiek treedt hier op in een mystieke vorm, die niettemin een intuïtie weerspiegelt van de werking van de natuur. De hindoegodsdienst bevat de kiem van een dialectisch idee, wanneer ze de Triade, de drie fasen van de schepping (Brahma), het behoud of orde (Vishnu) en vernietiging of wanorde (Shiva) naar voren brengt. In zijn interessante boek over de wiskunde van de chaos (Ian Stewart Does God Play Dice? The New Mathematics of Chaos) legt Ian Stewart uit dat het verschil tussen de goden Shiva (‘de Ongetemde’) en Vishnu niet de tegenstelling is tussen goed en kwaad, maar dat de twee principes van harmonie en disharmonie samen aan de basis liggen van heel het bestaan.
“Op dezelfde manier”, schrijft hij, “beginnen wiskundigen orde en chaos te bekijken als twee afzonderlijke manifestaties van een onderliggend determinisme. En geen van beide bestaat in isolatie. Het typische systeem kan in verschillende toestanden bestaan, soms geordend, soms chaotisch. In plaats van twee tegengestelde polariteiten is er een continu spectrum. Net als harmonie en disharmonie zich verbinden in muzikale schoonheid, verbinden orde en chaos zich in wiskundige schoonheid.”[32]
Bij Heraclitus had dit alles meer weg van een briljante gok. Nu is deze hypothese bevestigd door een groot aantal voorbeelden. De eenheid van tegengestelden ligt aan de basis van het atoom en het hele universum is samengesteld uit moleculen, atomen en subatomaire deeltjes. Deze kwestie werd zeer goed verwoord door R.P. Feynman: “Alle zaken, zelfs wijzelf, zijn gemaakt van fijnkorrelige, enorm sterk onderling reagerende positieve en negatieve delen, die alle netjes in evenwicht zijn.” [33]

Alan Woods & Ted Grant De rede in opstand - 3. Dialectisch materialisme (Thursday, 14 October 2004):
1e Wet van de omvorming van kwantiteit en kwaliteit en vice versa
F. van Raalten, boek Filosofie in hoofdzinnen 2 (p. 35):
Bij de beantwoording van de vraag of Hegels dialectiek een bruikbare analyse voor de historische ontwikkeling biedt zullen we gebruik maken van de begrippen: kwaliteit en kwantiteit, waarvan de behandeling een groot gedeelte van de Logik beslaat.
36: Logik I p. 383: ‘Alle geboorte en dood zijn in plaats van een zich voortzettende geleidelijkheid juist een breuk daarmee en de sprong uit kwantitatieve verandering in kwalitatieve’ etc. Maar zegt Hegel, ‘het kwantum is de opgeheven kwalitatieve grens’. Hoe groter de hoeveelheid des te minder kwalitatief is het produkt. …;ook omgekeerd: hoe kleiner het kwantum des te kwalitatiever.
37: Elke vooruitgang kent een omslag in het negatieve waardoor de verhouding tussen kwaliteit en kwantiteit verandert en de maat(staf) onder zo’n spanning komt te staan dat ook deze verandert.

2e Wet van de interpenetratie van tegengestelden
Deze wet toont aan dat evenwicht alleen maar door de aanwezigheid van tegengestelde krachten kan bestaan. De polaire krachten vormen twee delen van eenzelfde geheel. Zoals we in het voorbeeld hebben kunnen zien lopen de belangen van een verkoper en een koper lang niet altijd synchroon.

Alle dingen maken de ontwikkelingstrappen geboorte, rijpheid, ouderdom en dood, een levenscyclus door.

Laten we in het leven de kwantitatieve of kwalitatieve as, eigen belang of algemeen belang domineren?

3e Wet van de negatie van de negatie
De negatie van de negatie (negatie).

René Meijer De discussie over de wetenschappelijke status van de psychologie laaide hoog op in het traditioneel hernieuwde zelfbesef (zie b.v. Parabirsing over van den Berg's metabletica). Wederzijdse ontkenning bleek ook hier fundamenteel voor het wetenschapsbedrijf te zijn...

 

4e Wet van de Spirale Form der Entwicklung
Georges Politzer boek Beginselen van de filosofie, hoofdstuk Vierde wet: verandering van kwantiteit in kwaliteit of wet van de sprongsgewijze vooruitgang, De geschiedenis is het werk van de mensen:
De mensen maken hun geschiedenis, hoe die ook moge uitvallen, doordat ieder zijn eigen, bewust gewilde doeleinden nastreeft en de resultante van deze veelvoudige, in verschillende richtingen werkende wilsuitingen en hun verschillende uitwerking op de buitenwereld is juist de geschiedenis. Het komt er dus op aan wat de vele afzonderlijke personen willen. De wil wordt bepaald door hartstocht of overleg. Maar de drijfveren, die weer de hartstocht of het overleg rechtstreeks bepalen, zijn van zeer verschillende aard ... Anderzijds vraagt men zich af, welke drijfkrachten er weer achter deze motieven staan, welke historische oorzaken het zijn, die in de hoofden van de handelende personen tot zulke motieven worden. (Fr. Engels: Feuerbach, blz. 38-39.)

George Politzer combineert het idealisme van George_Berkeley met het dialectische materialisme van Marx en Engels.

Het Marxisme plaatst tegenover het idealisme het materialisme.

De verborgen 5e Dimensie komt in de vierde Anti-Dühring wet naar voren.
Jasper Schaaf geeft in zijn boek Boeddhisme en betrokkenheid (p. 53) een vierde Anti-Dühring wet, de 'wet' van de Spirale Form der Entwicklung, oftewel de spiraalvorm van de ontwikkeling. Wanneer door tegenspraak iets nieuws ontstaat is er sprake van een ontwikkeling, één met een richting.
Zo kan bijvoorbeeld in de economie een spiraalvormige keten van interacties gedurende langere tijd de richting bepalen naar hoogconjunctuur of naar crisis. Geen eeuwige richting, wel een van langere duur.

Economie Thuis (Dirk Bezemer De Groene Amsterdammer 26 maart 2020 p. 9):
Is het coronavirus dus links? De inperking van burgerlijke vrijheden en cultuur zijn juist al bekritiseerd als rechts-populistisch. Precies hetzelfde gebeurde overigens met de New Deal: die zou fascistisch zijn. Het virus is niet links, rechts, populistisch of elitair. Wel opent het de mogelijkheid onze maatschappij radicaal anders in te richten – iets wat al heel lang nodig was.

Corona: China versus Amerika Trump is het weglachen vergaan (Jan van der Putten De Groene Amsterdammer 26 maart 2020):
De coronapandemie heeft de relatie tussen Amerika en China verder op scherp gezet, met als hoofdrolspelers een blunderende Donald Trump en een daadkrachtige Xi Jinping. China zal als sterkste uit de strijd komen.
Waar gaat deze Koude-Oorlogconfrontatie naartoe? Niet naar een gezamenlijke strijd die het virus moet verslaan en de destructie van de wereldeconomie moet voorkomen. China’s afgrendeling is voorbij, maar de exportmarkten zijn weggevallen, zodat Xi de geplande economische groei wel kan vergeten. Alles wijst op een verdere ontkoppeling van de Amerikaanse en Chinese economie: een einde van de globalisering zoals wij die kenden. Intussen lopen de spanningen tussen Washington en Peking rond de Zuid-Chinese Zee en Taiwan verder op. In een klimaat van verhit nationalisme doet dat het ergste vrezen. Maar voor het zo ver komt hoopt China dat het dankzij de coronacrisis en zijn internationale hulp een beslissende voorsprong heeft genomen op de Verenigde Staten. China zet alles op alles om als eerste een vaccin op de markt te brengen. Om zich vervolgens uit te roepen tot redder van de mensheid.

Pythagoras (De Gulden Verzen van Pythagoras) en Plato richten zich zowel op de vergankelijke als de onvergankelijke wereld. De controverse tussen Plato en Aristoteles kan met de gezichtspunten van Hegel en Marx worden vergeleken. Het Ether-paradigma (5D-concept) is zowel op de filosofie van Plato en Aristoteles als op de dialectische filosofie van Hegel en Marx (Engels) gebaseerd.

Max Stirner: Volgens de Links-Hegelianen wordt de complete zelfreflectie van de geest bereikt in de filosofie van Hegel, waardoor de weg wordt opengelegd voor de praxis. Max Stirner was echter een andere mening toegedaan en bespotte hen openlijk door zijn eigen denken ook voor te stellen als opgeklommen tot het "absolute". Stirner en Lukákcs (Lukákcs) hebben op het model van Hegel verfijningen aangebracht daarom wordt ook van relatieve geest gesproken. Bij een open systeem kan er van absolute tegenstellingen geen sprake zijn.

Georg Lukács past in zijn weerspiegelingstheorie het hegeliaanse en marxistische denken minder schematisch toe. Zo benadruk Lukács de ‘weerspiegelingstheorie’, waarin kunst wordt opgevat als een weerspiegeling van de socio-economische werkelijkheid.

De katholieke theoloog en filosoof Karl Rahner heeft het geloof met de filosofie van Hegel verbonden. Eerder heeft Jan van Ruusbroec de triniteit aan de orde gesteld. Zowel bij Karl Rahner als bij Jan van Ruusbroec komt een immanente triniteit , een meer pantheïstische opvatting naar voren.

Het is de schaduw van uzelf buiten het pad, die op de duisternis van uw zonden wordt geworpen.
Crisis: Maskerkwadrant.

Na de val van het communisme in Oost-Europa in 1989 is ook in Westers georiënteerde landen het kapitalisme in een vrije val terecht gekomen. Bart Tromp: Waar een suïcidaal kapitalisme er inderdaad in lijkt te slagen de banden met de staat te slaken, daar blijft de staat onmisbaar om dat kapitalisme in te tomen, voor de bestwil van de burgers maar ook voor die van het kapitalisme zelf (Volkskrant 31 december 2009).

Ruimte-tijd spiegelsymmetrie, de ommekeer:

PythagorasEsoterie: DühringFilognosieUnificatietheorieHoofdstukken: 2.14.64.7
1. Monade1e Logos1e Manifestatie4e WetLemniscaatZwaartekracht2.3.1Akasha2.47.48.4
2. Duade2e LogosGeest-stof3e WetI FeitenTijdsymmetrie2.2Synthese, Z.P.F.1.27.38.3
3. Triade3e LogosHiërarchie2e WetII PrincipesSpiegelsymmetrie2.1.1Antithese27.28.2
4. TetradeTetraktysPeriodiciteit, Karma1e WetIII PersoonMateriesymmetrie2.4.1These1.47.18.1

Weerspiegelingstheorie Deel I: MARX EN HET MARXISME: NAAR EEN THEORIE VAN HET BEWUSTZIJN
Weerspiegelingstheorie Deel II: HET ‘ONWARE’ BEWUSTZIJN

====

Samenvatting (Weerspiegeling, 7 bij 7 matrixstructuur, Reflexief bewustzijn, 'Waarnemer = Waargenomene')

H.P. Blavatsky: De kennis van het zelf is de wijsheid zelf.
H.P. Blavatsky: De theosofie is de oeverloze wereldzee van universele waarheid, liefde en wijsheid, die haar schittering op aarde weerkaatst; terwijl de Theosofische Vereniging slechts een zichtbare waterbel op die weerkaatsing is. (Uit: Diamanten)
Godfried Bomans: ‘De samenleving is als een spiegel: als zij ons lelijk aankijkt, hebben wij meestal de tong uitgestoken.’ (Peter de Waard de Volkskrant 22 december 2021 p. 23)
Stelling: Voor een juiste balans tussen individuele en collectieve belangen dienen net als 'Kerk en Staat' het 'publieke en private' domein duidelijk door Zielkunde (op basis van Zaaien en Oogsten, Complementariteit, carbage in carbage out), een derde weg (middenweg 'Hoofdroute', rechtvaardigheid, ‘bron van harmonie’) van elkaar te worden onderscheiden. Het privatiseren van de publieke sector komt er in feite op neer dat de overheid, lees de bureaucratie in eigen doel schiet. Door het stuur uit handen te geven los je geen problemen op. Het mechanisme evenwicht door tegenwicht, these + antithese = synthese, heeft gefaald. Hoofdoorzaak van het onbehagen in de maatschappij is dat de overheid religie buiten hun referentiekader heeft geplaatst.
Stelling: Hoe onder- en bovenwereld versmelten is een weerspiegeling van het amorele, politieke opportunisme in de wereld en dit was al bij Niccolò Machiavelli bekend.
Prof. Perkamentus (Harry Potter: Veel meer dan onze talenten, zijn het onze keuzes die bepalen wie we werkelijk zijn.

Wegkijken ontneemt ons alle waardigheid (Ramsey Nasr de Volkskrant 23 november 2023, katern Zaterdag p. 18-19):
Is Europa zo afgestompt dat doden in de Middellandse zee of Gaza ons niet meer raken? En hebben ze ons ooit werkelijk geraakt, vraagt acteur en schrijver
Ramsey Nasr zich af. ‘Ook volkerenmoord wordt bespreekbaar als oplossing.’
Stoïcijns gaan ze hun lot tegemoet. Nu ze in het diepst van de hel zijn beland, belichamen deze Palestijnen wat filosofen enkel in woorden omschrijven. blackblueblack%als ‘een innerlijke wetgeving’, en ook als ‘zelfachting als gevoel van (…) innerlijke waarde’. En misschien wel zijn mooiste omschrijving: waardigheid is wat ‘eerbied tegenover zichzelf inboezemt’.

Een wetenschapper die het verleden wil begrijpen in plaats van ideologisch duiden – wat een verademing (Elma Drayer de Volkskrant 2022 7 oktober 2022, p. 29):
Brandstapelangst? Een collectief en intergenerationeel trauma dat heling en integratie behoeft? Echt, ook wat mij betreft kan er niet genoeg aandacht zijn voor geweld tegen vrouwen en andere vormen van redblack%. Maar die misstanden hebben aan zichzelf meer dan genoeg. Die kunnen heel best zonder klepkolder over hekserij.
U begrijpt, met des te meer genoegen las ik zaterdag in de Volkskrant het interview met cultuurhistoricus
Steije Hofhuis. Hij deed uitgebreid onderzoek naar het fenomeen en promoveerde vorige week in Utrecht op de dissertatie Qualitative Darwinism. An Evolutionary History of Witch-hunting.
Heel bedaard legt hij uit hoe het volgens hem wél zit. Uiteraard ontkent hij niet dat vrouwen tijdens de heksenvervolgingen beduidend
groter risico liepen dan mannen en dat behoorlijk akelige opvattingen over het vrouwelijk wezen daarin meespeelden. Maar door heksen af te schilderen als feministen avant la lettre ga je volgens hem ‘volledig voorbij aan het oprechte geloof in magie dat toen alomtegenwoordig was’. Als er al parallellen met vandaag te trekken zijn, begrijp ik, dan met de heropleving van complottheorieën.
Een
wetenschapper die het verleden probeert te begrijpen in plaats van ideologisch te duiden – het zou geen verademing moeten zijn. Maar dat is het wel.

Literaire erfenis Russische revolutie in de Lage Landen (Wim Couwenberg Civis Mundi Digitaal #53, december 2017):
Niemand beter dan Elsbeth Etty, de vroegere communistische journaliste als redacteur van De Waarheid (lijfblad van de CPN), kon nu als literaire recensente een artikel wijden aan die literaire erfenis. Die revolutie heeft in de Lage Landen maar weinig literatuur van blijvende betekenis opgeleverd, stelt zij al meteen voorop, met als verklaring dat Nederland daarvoor veel te gezapig was – voornamelijk immers een
koopmansnatie – en Vlaanderen daarvoor te veel in de ban van de toenmalige Vlaamse Beweging.
Oude en nieuwe Koude Oorlogspropaganda
Etty herinnert in haar overzicht ook nog aan Jacques de Kadt.
Aanvankelijk gestart als overtuigd communist, is die in zijn politieke ambities zozeer gefnuikt dat hij zich tijdens de Koude Oorlog bekeerde tot een fel bestrijder van de Sovjetunie, en daarom van linkse zijde beticht werd van Koude Oorlogspropaganda. Wat mij opvalt is dat westerse mainstream media zich nu onder invloed van Amerikaanse veiligheids- en inlichtingendiensten, zoals de FBI, CIA e.d., ook van die Koude Oorlogspropaganda bedienen in hun verzet tegen Rusland onder Poetin en de zogenaamde complottheorieën en nepnieuws van die kant, hoewel dat land nu veel minder gevaarlijk en bedreigend is dan de voormalige Sovjetunie. Daarmee wordt ook bedoeld alles wat onder invloed van Rusland afwijkt van de officiële westerse waarheid in het MH17-dossier.

H.P. Blavatsky De Sleutel tot de THEOSOFIE
Hoofdstuk XII -
Wat is praktische theosofie?
Plicht (p. 212, nieuwe versie p. 185):
Vr.: Wat verstaat u in de theosofie precies onder ‘
plicht’? Toch niet de christelijke plichten die Jezus en zijn apostelen predikten, want die erkent u niet?
HPB:
U vergist zich opnieuw. Op wat u ‘christelijke plichten’ noemt, werd al eeuwen voor de christelijke jaartelling door alle grote ethische en religieuze hervormers sterk de nadruk gelegd. Alles wat groots, edelmoedig, heldhaftig was, werd in vroeger tijden niet alleen besproken en van de kansels gepredikt, zoals in onze tijd, maar er werd naar gehandeld, soms door hele volkeren. De geschiedenis van de boeddhistische hervorming staat vol met de edelste en meest heldhaftige, onbaatzuchtige daden. ‘Wees allemaal eensgezind, meedogend tegenover elkaar; heb elkaar lief als broeders, wees barmhartig, vriendelijk; vergeld kwaad niet met kwaad of laster met laster; maar integendeel met het goede’, werd door de volgelingen van Boeddha al eeuwen voor in praktijk gebracht. De van het christendom is ongetwijfeld groots; maar even zeker is het dat ze niet nieuw is, en dat ze gebaseerd is op ‘heidense’ plichten.
Viertal. (p. 344, nieuwe versie 304): De vier lagere ”beginselen in de mens”, die zijn persoonlijkheid vormen (namelijk lichaam, astraal dubbel, prana of leven, de zetel van begeerte en lagere manas of het breinverstand); onderscheiden van het hogere drietal of de hogere triade, die bestaat uit de hogere geestelijke ziel, denkvermogen en atman (hoger zelf).

Mahatmabrieven
Inleiding
Brief No. 22 (p. 153):
Ik heb mij ook nooit schuldig gemaakt aan de ketterij waarvan ik word beschuldigd met betrekking tot geest en stof. De opvatting dat stof en geest volkomen verschillend en beide eeuwig zijn, kon beslist nooit in mijn hoofd zijn opgekomen, hoe weinig ik er ook van mag weten, want het is een van de elementaire en fundamentele leringen van het Occultisme, dat de twee één (DGL Deel 1 p. 46) zijn, en alleen verschillen in hun respectieve manifestaties, en dan nog slechts in de beperkte waarnemingssfeer van de wereld van de zinnen. Verre van “filosofische breedheid te missen”, kennen onze leringen slechts één beginsel in de natuur – geest-stof of stof-geest, en als derde het uiteindelijk Absolute of de kwintessens van beide – als ik een onjuiste term in dit verband mag gebruiken – dat zich aan het gezicht en de geestelijke waarnemingen van zelfs de “Goden” of Planeetgeesten onttrekt. Dit derde beginsel, zo zeggen de Vedantijnse Filosofen – is de enige werkelijkheid, al het andere is Maya, daar geen van de Proteïsche openbaringen van geest-stof of Purusha en Prakriti ooit in enig ander licht zijn beschouwd dan in dat van tijdelijke zinsbegoocheling.

Hoofdstuk XII DE LEER VAN UNIVERSELE KENNIS (p. 613):
We zijn echter nog niet klaar met dit onderwerp, want er volgt nog een
samenvatting. Deze is zo uitstekend, dat ze hier vermeld moet worden. Alleen al de daarin voorkomende woorden zijn zeer nuttig, terwijl de denkbeelden, wanneer men ze begrijpt, ertoe zullen bijdragen dat vele van de problemen die men tegenkomt wanneer men tracht het eerste gedeelte van De Geheime Leer te begrijpen, duidelijker zullen worden.
’De volgende samenvatting zal de lezer een helderder denkbeeld verschaffen.\\
’(1.) Het ABSOLUTE, het Parabrahm van de Vedantaleer of de éne Werkelijkheid, SAT, dat zoals Hegel zegt, zowel het absolute Zijn als Niet-zijn is.
(2) De eerste openbaring, de onpersoonlijke en, in de wijsbegeerte, ongeopenbaarde LOGOS, de voorloper van het 'geopenbaarde’. Dit is de 'Eerste Oorzaak’, het 'Onbewuste’ van
Europese Pantheïsten.
(3) Geest-Stof, LEVEN; de 'Geest van het Heelal’,
Purusha en Prakriti of de tweede LOGOS
(4) Cosmische Ideatie, Mahat of Verstandelijkheid, de Universele Wereld-Ziel; het Cosmische Noumenon van Stof, de grondslag der verstandelijke werkingen in en van de Natuur, ook MAHA-BUDDHI genoemd.
De
ENE WERKELIJKHEID; haar tweevoudige aanzichten in het geopenbaarde Heelal.’ (Fr. I 12; Terw. I 53).
619-621: De laatste alinea van de samenvatting spreekt van de
Ene Werkelijkheid in haar tweevoudige aanzichten in het geopenbaard Heelal. De twee aanzichten van de Ene Werkelijkheid zijn Universeel Denkvermogen en Cosmische Oer-Substantie. Het Universele Denkvermogen 'vormt de Grondslag van de SUBJECT-zijde van het geopenbaarde Zijn en is de bron van alle openbaringen van individueel bewustzijn. Mülaprakriti of de Oorspronkelijke Cosmische Substantie is de grondslag van de OBJECT-zijde der dingen - de basis van alle objectieve evolutie en Wereldwording. Kracht treedt derhalve niet met de Oorspronkelijke Substantie uit het Parabrahmische Latent-zijn te voorschijn. Zij is de omzetting in energie van de boven-bewuste gedachte van de Logos, gegoten, om zo te zeggen, in de objectivering van deze laatste uit het potentiële latent-zijn in de Ene Werkelijkheid.’ (Fr. II 24; Terw. II 34 - De Geheime Leer Deel II, Stanza 1 Het begin van bewust leven p. 25,26).

H.P. Blavatsky: De Geheime Leer Deel I, Proloog (p. 46):
46: (1.) Het
ABSOLUTE, het Parabrahm van de Vedantaleer of de éne Werkelijkheid, SAT, dat zoals Hegel zegt, zowel het absolute Zijn als Niet-zijn is.

Het vraagstuk dat aan de orde wordt gesteld kan worden vergeleken met de principaal-agentproblematiek, met wederkerigheid (enantiodromie volgens Carl Jung), een situatie waarin van asymmetrische informatie sprake is. Uiteindelijk draait het om het reflexief bewustzijn, dus vanuit welk perspectief of perceptie naar de éne werkelijkheid wordt gekeken.

Het open bewustzijn: de Chinese filosofie van het taoïsme
Deel 5: Het
continuüm van leven en dood (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #95 maart 2020):
Slotwoord
Zhuangzi beweegt zich in zijn levendige dialogen
‘als mens onder mensen’ en beschrijft in zijn parabels de natuur in vele levensvormen en schakering. Hij ziet de eenheid der tegendelen en drinkt uit een onuitputtelijke bron, die hij beschrijft als de eenheid in verscheidenheid waarin hij voortdurend verblijft. Het voeling houden met deze eenheid, die het centrum of de spil is waar alle tegendelen om draaien, ziet hij als de basis van een juiste levenswijze en de basis voor een wijs bestuur. Evenals nu kon daaraan toen het een en ander verbeteren. Mede daarom heeft hij zijn onderricht gegeven en zijn boek geschreven.

De paren van tegenstellingen ‘1 + 7’, ‘2 + 6’ en ‘3 + 5’ brengen de 'Spiegelsymmetrie en het Complementariteitsbeginsel' tot uitdrukking. Het Ene manifesteert zich als het vele door een proces van emanatie (emanationisme). De ‘8’ wordt door de lemniscaat weergegeven.

Elke medaille heeft twee complementaire kanten, die door de spiegelsymmetrie - weerspiegeling (Zo Boven zo Beneden; zo Binnen zo Buiten) - het projectiemechanisme tot uitdrukking wordt gebracht. De eenheid der tegendelen is het basisingrediënt in het rapport ‘E i V’. De eenheid der tegendelen brengt echter ook een tegenstelling tussen twee polen, de keerzijde tot uitdrukking. De éne werkelijkheid bestaat uit paren van tegenstellingen, ‘hemel en aarde’, ’evolutie en involutie’, 'onbewuste en bewuste', ‘collectieve en individuele' onbewuste. Het gaat er om in de menselijke geest zowel het bewuste als het onbewuste te overstijgen. Asymmetrie bestaat op aarde, maar niet bij God (Ain-Soph) in de hemel. Uiteindelijke kan het individuele bewustzijn de ware aard van het universele, kosmische, non-lokale bewustzijn niet kennen.

Het is het reflexief bewustzijn, het zelfbewustzijn dat een mens van een dier onderscheid. De uiterlijke werkelijkheid is een weerspiegeling van de innerlijke werkelijkheid. Zo weerspiegelt de diagonaal ‘Monade en Duade’ zich in de diagonaal ‘Triade en Tetrade’, de diagonaal ‘God -Zoon - Heilige Geest’ zich in de diagonaal ‘Lichaam - Ziel - Geest’. Op de verticale as staat tegenover de ziel de anima mundi, de kabbalistische ‘wereld van de archetypen’ (Svâbhâvat).

De drie-eenheid ‘Brahmâ, Vishnu en Shiva’ is de grondslag van alle verschijnselen van 'geboorte, groei naar volwassenheid en neergang' (Kindsheid, Aankomende leeftijd, Volwassenheid en Ouderdom) die overal in de schepping als een kringloop te zien zijn.
De drie guna's zoals beschreven in de ''Bhagavad Gita 14:5-25 beschrijven drie stadia in de geestelijke ontwikkeling van de mens: tamas, rajas en sattvas. Bij de gnostici waren deze stadia bekend als de hylikoi, zij die aan de zintuigen zijn gehecht; de psychikoi, zij die aan hun denkbeelden zijn gehecht en de pneumatikoi, zij die het geestelijke inzicht hebben verkregen en geheel zichzelf zijn geworden.
De drie goena's behoren tot het gebied van de menselijke geest, niet tot dat van de goddelijke geest Brahmâ, Vishnu en Shiva.

Gerrit Teule verwijst in zijn boek WDNKW (p. 48) naar: Hoewel … in de oude Veda’s was al sprake van “de drie Guna’s”, van een Scheppende kracht, een Instandhoudende kracht en een Vernietigende kracht. Alleen hadden ze er nog geen mooie formule voor. Er ligt dus nog een onderzoeksterrein braak voor de liefhebbers.
Ook Freek van Leeuwen, René Meijer en de Theosofische Vereniging verwijzen in hun publicaties naar de drie guna’s of energieën, de drie polen, neutraal, positief en negatief.

Het globale brein is een speculatief concept in o.a. transhumanistische kringen, filosofie en mystiek ('sciencefiction'?), vergelijkbaar met (dan wel verwant aan) het concept van de noösfeer van respectievelijk Vladimir Vernadsky en Teilhard de Chardin, de Akasha-kronieken (waar o.a. Rudolf Steiner en Edgar Cayce te rade beweerden te gaan) en het "Akashic field" van de Hongaarse wetenschapsfilosoof Ervin László. Het begrip als zodanig werd in 1982 voor het eerst gebruikt door Peter Russell in zijn boek The Global Brain (video).
Stanislav Grof Evidence for the Akashic Field from Modern Consciousness Research.

Onze verhalen weerspiegelen de samenleving. Om het gedrag van mensen beter te leren begrijpen gaat het er om de inzichten van filosofen en mystici met elkaar te verbinden. Belangrijker is het dus dat onze verhalen de onbalans herstellen, de samenleving veranderen.

In de woorden van ex-premier Wim Kok: De essentie van het 'poldermodel' is dialoog en evenwicht. Bij dialoog hoort tegenspraak en bij evenwicht tegenwicht. Het belangrijkste voor het goed functioneren van de overheid is tegenspraak, tegenwicht. Dit geldt ook de passieve houding van de overheid voor wat betreft de toekomst. Voor een doeltreffende aanpak van maatschappelijke vraagstukken is een actievere, van het private domein onafhankelijker opstelling van de overheid gewenst. Met onafhankelijk wordt bedoeld dat de overheid zich minder door politieke machtspelletjes, lees lobbyisten moet laten beïnvloeden.

De Hegeliaanse dialectische betekenis dat de Knecht gedwongen is te werken om producten voort te brengen ter genieting van de Heer. Voor Nietzsche is de Heer degene die de weg van de emancipatie heeft doorlopen en de Slaaf is de conformist.
De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 10 De kracht van de toekomst (p. 616):
Want als die mysteries eenmaal buiten de veilige zorg van hun wettige erfgenamen en bewaarders komen, dan houden ze op occult te zijn: ze worden publiek eigendom en moeten het risico lopen in handen van de zelfzuchtigen – van de Kaïns van de mensheid – eerder een vloek dan een zegen te worden. Maar wanneer personen zoals de ontdekker van de etherische krachtJohn Worrell Keely – , mensen met bijzondere paranormale en verstandelijke vermogens6, worden geboren, worden zij vaker wel dan niet geholpen, terwijl zij tastend hun weg zoeken; hoewel zij, aan zichzelf overgelaten, al snel het slachtoffer worden van martelaarschap en van gewetenloze speculanten. Zij worden alleen geholpen op voorwaarde dat zij niet, bewust of onbewust, een extra gevaar voor hun tijd worden: een gevaar voor de armen, die nu dagelijks door de minder rijken aan de heel rijken worden geofferd7. Dit vereist een korte uitweiding en een verklaring.
622: Voor de volledige ontdekking (van de
etherische kracht) is het enige duizenden jaren te vroeg – of zullen we zeggen honderdduizend? Zij zal pas op haar juiste plaats en tijd zijn, als de grote razende vloedgolf van hongersnood, ellende en onderbetaalde arbeid is weggeëbd – zoals zal gebeuren, wanneer gelukkig eindelijk in de rechtmatige verlangens van de velen wordt voorzien; als het proletariaat alleen in naam zal bestaan en het meelijwekkende geroep om brood, dat onverhoord door de wereld klinkt, is weggestorven.

Het 5D-concept, het 5Ddenkraam is op de dialectische filosofie van Hegel en Marx (Engels) gebaseerd. Marx, Capital, Vol. 1, p. 19: “Mijn dialectische methode”, schreef Marx, “verschilt niet alleen van de hegeliaanse, maar is het direct tegenovergestelde ervan. Voor Hegel is het levensproces van de menselijke hersenen, dat is het denkproces, dat hij onder de naam van ‘het Idee’ zelfs verandert in een onafhankelijk subject, de bouwer van de reële wereld, en de reële wereld is enkel de uitwendige, fenomenale vorm van ‘het Idee’. Bij mij daarentegen is het ideaal niets anders dan de materiële wereld, weerspiegeld in de menselijke geest en vertaald in denkvormen.”

De discrepantie tussen Hegel en Engels is al eerder tussen Pythagoras en Aristoteles naar voren gekomen. De fysica en de metafysica zijn complementair. De quintessens van de éne-werkelijkheid wordt met behulp van het 5D-concept en het Ether-paradigma tot uitdrukking gebracht. Het 5D-concept, de verborgen 5e dimensie heeft op de levenskunst, de zingeving van het leven betrekking. Voor de mens is de evolutie geen blind proces zonder enige bedoeling. Door de vergaande individualisering komen de mensen wel steeds losser van de zingeving, het Goede, Ware en Schone van Plato en de van oudsher stabiele sociale netwerken in de maatschappij te staan.

De 5e Dimensie komt in de vierde Anti-Dühring wet naar voren.
Jasper Schaaf geeft in zijn boek Boeddhisme en betrokkenheid (p. 53) een vierde Anti-Dühring wet, de 'wet' van de Spirale Form der Entwicklung, oftewel de spiraalvorm van de ontwikkeling. Wanneer door tegenspraak iets nieuws ontstaat is er sprake van een ontwikkeling, één met een richting.
Zo kan bijvoorbeeld in de economie een spiraalvormige keten van interacties gedurende langere tijd de richting bepalen naar hoogconjunctuur of naar crisis. Geen eeuwige richting, wel een van langere duur.

Vurige preek over de liefde (vertaling Nico de Fijter Trouw 22 mei 2018 p. 4-5):
Hooglied 8:6-7 Draag mij als een zegel op je hart, als een zegel op je arm. Sterk als de dood is de liefde, beklemmend als het dodenrijk de hartstocht. De liefde is een vlammend vuur, een laaiende vlam. Zeeën kunnen haar niet doven, rivieren spoelen haar niet weg.
Wijlen Martin Luther King junior zei ooit: ‘We moeten de kracht van liefde ontdekken, de verlossende kracht van liefde. Als we dat doen, dan kunnen we van deze oude wereld een nieuwe wereld maken, want liefde is de enige weg.’

‘Zij die vragen zullen ontvangen’ (Radha Burnier Theosofia november 2011 p. 137):
Wat is werkelijk en wat is onwerkelijk? Het denkvermogen is verstrikt in de vele onwerkelijkheden van deze illusoire schaduwwereld die zo reëel lijkt, maar niet werkelijk reëel is, als ik het zo mag formuleren. Hoe weet men wat waarlijk reëel is? Wij moeten leren door de beoefening van bespiegeling (vichara, reflectie, self-consciousness ), waarbij wij niet tot snelle conclusies komen, of onbewust aangetrokken worden tot bepaalde ideeën of theorieën. Bespiegeling, bedachtzaamheid, stille observatie, dat alles is noodzakelijk om te ontdekken of dat wat voor ons denkvermogen reëel lijkt, dat ook is, of dat het alleen maar een aspect is van de illusie die bestaat in de vormwerelden - op het fysieke, astrale en mentale niveau, waar zoveel illusies zijn.

Raymond Hausol is predikant en in 2018 in Leuven gepromoveerd op het thema De nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Een interdisciplinair onderzoek tussen Karl Rahner, Jürgen Moltmann en Gregory Beale. In 2016 verscheen van zijn hand
In het leven is een ding zeker, het Bachvirus, het Godsdeeltje (Guido van Voorschot Volkskrant 25 maart 2020) zal niet door het coronavirus worden verslagen.

Antigone (Sophokles): (Gr. Ἀντιγόνη) is een klassieke tragedie van de dichter/tragicus Sophokles over Antigone uit de Griekse mythologie. Het motto van het stuk: om gelukkig te worden moet je verstandig handelen (maar wat is verstandig handelen...) en de goden niet tarten (maar wat is de goden tarten...). Het centrale thema van het stuk: Het individuele geweten versus de staatswetten; de morele of goddelijke wetten versus de menselijke wetten.
Exodos
Op dat moment deed Haemon een poging om zijn vader te vermoorden en toen dat niet lukte, liet hij zichzelf in zijn eigen zwaard vallen.

Bekend is Narcissus die over zijn eigen spiegelbeeld gebogen stond en daarop verliefd werd en die tenslotte in het water verdronk.
Narcisme is een term uit de psychologie. Het is een vorm van gedrag dat wordt gekenmerkt door een obsessie met de persoon zelf (vaak het uiterlijk), egoïsme, dominantie, ambitie en gebrek aan inlevingsvermogen. Iemand die narcistisch gedrag vertoont, noemt men een narcist.
Het tegenovergestelde van egoïsme is altruïsme.

Hegel vertaalt de , de geestelijke wereld naar de materiële wereld en Marx vice versa. Echter elke echte verandering komt nog altijd van binnenuit.
Het mysterie van het leven zit in onszelf.
Het gaat niet om ‘of-of’ 'Aristoteles of Descartes', ‘Hegel of Marx’, maar om ‘en-en’.

Er is behoefte aan een nieuw gezichtspunt op het morele -, innerlijke kompas (balk en splinter). Het onderzoeksrapport ‘E i V’ laat zien dat het er nog steeds gaat om de regels van het spel van het wederzijds respect, Ethic of reciprocity - de Gulden Regel Wat gij niet wilt dat u geschiedt doet dat ook de ander niet - , er is niets nieuws onder de zon. Of anders gezegd het nieuwe paradigma is analoog aan het oude paradigma.

‘Iedereen heeft zijn projecties, maar er is geen plan’ (Mac van Dinther Volkskrant 14 januari 2021 p. 1,14-15):
Er is dringend een nieuw masterplan nodig, stelt planoloog Hans Leeflang in de laatste aflevering van de Volkskrantserie Wie bezit Nederland? Hoe gaan we het land klaarmaken voor de toekomst, dus klimaatneutraal, circulair, welvarend én fijn om in te wonen?

De miljardair mag het socialisme op de blote knietjes danken (Koen Haegens de Volkskrant 21 oktober 2021 p. 15):
Ik werd daaraan herinnerd door ’s lands allernieuwste miljardair, de 42-jarige Sytse Sijbrandij uit Hengelo. Vorige week maakte zijn bedrijf, GitLab, een succesvolle beursgang in New York. Op dat opensourceplatform maken, testen en verbeteren programmeurs samen apps en software. Dat doen ze dus zonder te concurreren. Alles wordt gratis op het internet geslingerd, geheel naar het motto van Marx:
‘Van ieder naar zijn vermogen, voor ieder naar zijn behoeften.
De
waarheid is dat veel van wat er binnen de muren van de woning gebeurt, weinig te maken heeft met ‘voor wat, hoort wat’. De rebelse antropoloog David Graeber sprak ooit van baseline communism: het onverwoestbare fundament van solidair en altruïstisch gedrag dat onder ons commerciële laklaagje verstopt zit.
Natuurlijk blijven er zat redenen om kritisch te zijn op het reëel bestaande socialisme, van goelag tot tenenkrommende propaganda. Maar het idee dat mensen enkel tot grootse prestaties in staat zijn als er een zak geld tegenover staat? Dat hoort daar toch echt niet bij.

De zintuigen zijn de schakel tussen lichaam en geest. Plaatje „Der Körper als Spiegel der Seele“ (tot slot)

De psyche (zelf-bewustzijn, reflexief bewustzijn, zelfreflectie) werkt als een spiegel (weerspiegeling, weerkaatsing). Het is deze spiegel, het spiegelneuron, dat zorgt voor de golfbewegingen in de geschiedenis. Welke kant van de medaille, de aardse Tetrade (Standaardmodel, de gemanifesteerde werkelijkheid) of de hemelse Triade (ongemanifesteerde werkelijkheid), laten we overheersen? Alleen wanneer we ons meer met de Triade verbinden komt de beschaving een stapje verder. Meer opties zijn er niet en dat was al bij Pythagoras (De Gulden Verzen van Pythagoras) bekend.

Om de evolutionaire kringloop van het universum waarin wij nu leven te illustreren maakt de theosofie van zeven ronden en zeven rassen, negenveertig vuren (krachten), de zevenvoudige ladder van goddelijk bewustzijn gebruik. Amanda Gefter (p. 495) heeft het over terugkeren, aufheben volgens Hegel. Vergelijkbare spiegelmetaforen om de evolutie te duiden zijn zelfreinigend vermogen (catharsis), innerlijke ommekeer, pelgrimage, jakobsladder, levensladder, zevende poort en zeven hemelen.

Willem Otterspeer boek Bolland (p. 561): Er bestaat een grote overeenkomst tussen de opvattingen van Hegel en die van Hofstadter. De ‘strange loops’ van Hofstadter vervullen dezelfde functie als bij Hegel de ‘logische Satz’, die zegt dat het negatieve tegelijk positief is. Voor beide staat de samenhang ervan met het zelfbewustzijn en de vrije wil in het het centrum van hun redenering. Maar dat was nu juist het probleem met Bolland. Hij zei dat zijn filosofie de hoogste zelfkennis verschafte. Maar hij heeft zichzelf nooit gekend.

Onze levensweg, het leerproces op aarde heeft op het emancipatieproces, burgerschapsonderwijs (begeleidingskunde), de ’Hoofdroute’ (waarheidsvinding) betrekking, de Gulden middenweg van balancerend - en authentiek leiderschap, op het Rechterpad. Het biedt een oplossing voor het menselijk tekort. De levenskiem, het beginsel van de enantiodromie van Carl Jung is nog steeds werkzaam.

De grondtoon van de Bijbel berust op de complementariteit, de wederkerigheid tussen De geschiedenis leert ons uiteindelijk alleen dit, dat de mensen niets uit haar willen lerenvan Friedrich Hegel en Er is niets nieuws onder de zon, het zelfreinigende vermogen. Friedrich Hegel is nog steeds actueel. Dat we te weinig lering trekken uit het verleden maakt ons mede schuldig.

De mensheid houdt zich al millennia bezig om de kloof tussen probleem en oplossing te verkleinen. Primair draait het om vanuit welk perspectief, welke perceptie naar een vraagstuk wordt gekeken. Kant heeft er al op gewezen dat het probleem dat zich daarbij voordoet dat we de wereld zoals die op zichzelf (Ding an sich) bestaat, niet kunnen kennen. Wat wij ervaren is de wereld zoals die aan ons verschijnt.

Roberto Assagioli, boek ‘Psychosynthese’, p. 29: Het bewuste zelf of ‘Ik’ (centrum, centraal punt in het ‘ei’ van Assagioli): Vanuit een bepaald gezichtspunt kan men dit verschil vergelijken met het verschil dat er bestaat tussen het witte, verlichte scherm (Tetragrammaton), èn de verschillende beelden die erop geprojecteerd (Weerkaatsing, Toverlantaarn) worden. …zij vereenzelvigen zichzelf met die opeenvolgende golvingen, met de steeds veranderende inhouden van hun bewustzijn (identificatie versus dis-identificatie).

Het Ether-paradigma, de ether definitie van Jan Börger toont de basisbouwsteen, ’Complementariteit en Gebroken symmetrie’, de 'positieve- en negatieve as', het 'en-en'/'of-of'-mechanisme ('Oplossing en Probleem' of te wel these + antithese = synthese) van het kernkwadrant van Daniel Ofman.

Wat zegt ons spiegelbeeld?
Om het principe van het kernkwadrant, het in de mens ingebouwde 'en-en'/'of-of'-mechanisme (Alles divergeert en moet ook weer convergeren), dat het evenwicht hersteld te illustreren maken we gebruik van een voorbeeld uit het boek Bezieling en Kwaliteit in Organisaties van Daniel Ofman.

De verticale as (Axis mundi) door het midden van het Ei van Assagioli symboliseert de door Maslow genoemde zelfrealisatie, de Derde weg in de psychologie of de weg van het universele soefisme. De verticale dimensie brengt ook de evoluerende waardensystemen van de Spiral Dynamics van Don Beck in beeld. Elk mens heeft een natuurlijke aanleg (nature), maar onze conditioneringen zijn niet aangeboren doch tijdens de opvoeding (nurture) aangeleerd. Bij de verticale as door het centrum gaat het om de moraal van het verhaal, de waarden en normen, de geschreven en ongeschreven leefregels. Jezelf met de ascensie van het universum te verbinden.

In het universum is de gebroken symmetrie een gegeven. De mensheid wordt daardoor op aarde uitgedaagd voor zijn "survival of the fittest" slimme 'en-en' oplossingen te bedenken. In essentie draait het om ‘Levensatoom en Atoom’, ‘Geest en Lichaam’, ‘These + Antithese = Synthese', de kwintessens of met andere woorden de verbeeldingskracht van de mens.

'Survival of the fittest' wordt vaak verward met 'het recht van de sterkste'. Een organisme hoeft echter niet de 'sterkste' te zijn om betere overlevingskansen te hebben dan anderen. Een betere camouflage of beter vluchtgedrag kunnen overlevingskansen vergroten en er voor zorgen dat een organisme 'the fittest' is. Het dier dat het best is aangepast aan diens omgeving en daardoor de beste overlevingskansen heeft, is de 'fittest'.
Het betekent al helemaal niet dat de 'sterkste' het morele recht heeft te doen wat hij wil met de 'zwakkere' met de motivatie dat dat nu eenmaal zo werkt in de natuur.

In het onderzoeksrapport Eenheid in Verscheidenheid ('E i V') wordt de schuldencrisis tegen de achtergrond van de illusiecultuur geplaatst. Relatief staat tegenover absoluut. Het creëren van dichotomieën blijft uiteindelijk allemaal mensenwerk:
- Verkoper en Koper ('aanbodzijde en vraagzijde', 'crediteur- en debiteurlanden')
- Leraar en Leerling ('Werkgever en Werknemer', principaal-agentproblematiek, 'Opdrachtgever en Opdrachtnemer', ’Heer en Slaaf’)
- Politicals & Professionals (Managementstijl)
- Machthebbers bedrijfsleven en - overheid (amoreel, bonuscultuur, Luxleaks: belastingvlucht bedrijven onthuld)
- Gewetensvolle – en Gewetenloze machthebbers
- Neoliberalisme (marktfundamentalisten, superkapitalisme van het geseculariseerde Westen) en IS (moslimfundamentalisten van het geïsmaliseerde Oosten).

Tussen beide partijen zit de stem van het geweten. Of met andere woorden tussen elke relatie tussen twee mensen, 'Heer en Knecht' Hegeliaanse dialectiek of 'Heer en Slaaf' Nietzsche draait het om de menselijke natuur.
Prof. Hofstede: De menselijke natuur is wat alle menselijke wezens met elkaar gemeen hebben.
Er bestaat een mer à boire aan gedachtengoed. We hebben allemaal meer of minder de neiging daaruit selectief te winkelen, geestverwanten te omarmen en onze ogen en oren te sluiten voor ideeën die minder in het door ons gewenste plaatje passen. Het rapport ‘E i V’biedt een handvat om de eigen geest, het ken uzelve beter te leren kennen. Uiteindelijk gaat het er om, de ’bv-Ego’, het egocentrische perspectief los te laten. In de kern draait het om een structureel en goed vormgegeven ‘een-tweetje’ tussen twee polen (leraar en leerling). Met zijn opmerking ‘Ik ben geen trainer. Ik ben een raadgever van de trainers, wat een heel andere functie is.’ brengt Peter Sloterdijk de relatie, het Meta-leren tussen ‘Leraar en Leerling’ in beeld.

Walpola Rahula schrijft in zijn boek Wat de Boeddha onderwees dat vanuit het principe van voorwaardelijkheid, relativiteit en onderlinge afhankelijkheid, wordt het hele bestaan – de voortgang van het leven en de beëindiging ervan – in een gedetailleerde formule uitgelegd die Paticca-samuppada ‘afhankelijk ontstaan’ wordt genoemd en die uit twaalf factoren of schakels bestaat.
Dit is hoe het leven ontstaat, bestaat en voortgaat. Wanneer we echter deze keten in omgekeerde volgorde nemen komen we tot het beëindigen van dit proces. Door het opheffen van onwetendheid stoppen de wilshandelingen of het ontstaan van karma.
Het gaat totaal om 24 schakels, de wisselwerking tussen Vuur en Water.
Hoofdstuk 5 De vierde edele waarheid Het pad naar de beëindiging van het 'lijden' (p. 61):
Juist levensonderhoud betekent dat men niet zijn brood moet verdienen door een beroep uit te oefenen dat anderen schade toebrengt, zoals wapenhandel, het verhandelen van verdovende middelen of vergif, het doden van dieren, bedrog, enzovoort, maar dat je moet leven van een beroep dat eerbaar is, zonder blaam en anderen geen schade toebrengt. Het is duidelijk dat het boeddhisme een felle tegenstander is van elke vorm van oorlog, wanneer het elke vorm van handel in wapens verwerpt als een onjuiste manier om geld te verdienen.

Het Achtvoudige Pad van het Boeddhisme sluit op Wie de heil zijner ziel zoekt aan.
Het achtvoudige pad wordt vaak ook kort omschreven als moraliteit (of ethisch goed gedrag), samadhi (meditatie) en wijsheid.

Het denkvermogen (manas) is een weerspiegeling van het universele denkvermogen.

R. Burnier Bespiegeling maakt ons menselijk (Theosofia februari 2009 p. 3):
In de Viveka-chudamani (Het Kroonjuweel van Wijsheid) van Sankaracharya wordt gezegd dat geboren worden als mens een buitengewoon voorrecht is. Ontelbare incarnaties moeten doorgemaakt worden in verscheidene soorten lichamen op verschillende niveaus van evolutie vóór de menselijke geboorte. Voor ons lijkt het vreselijk dat het zulke eonen van tijd kost, maar tijd is geen probleem voor andere wezens dan mensen. Zij leven en sterven vanzelfsprekend zonder zich druk te maken over de tijd. Maar in de fase als mens is er een nieuw soort energie nodig om innerlijke vooruitgang te boeken.
Lijden is één manier van leren. Karma reguleert dit proces. Maar dit is geen echt leren; het lijden maakt alleen het bewustzijn vaag bewust van een innerlijke behoefte. Het proces is langzaam en lange tijd duren het lijden en het vage leren voort, tijdens de overgang tussen de onbewuste activiteit van het premenselijke stadium en het bewuste bestaan van de mens. Dus wordt gezegd in de Viveka-chudamani dat het moeilijk is om als mens geboren te worden en dat een speciaal soort energie nodig is wil het menselijk leven vruchtbaar zijn.

Wim van den Dungen: Het licht is 'neutraal'. Wijsheid is 'positief', d.w.z. brengt iets voort. Begrip is 'negatief'; 'spiegel', 'matrix', 'grote zee' of 'baarmoeder' waarin de Wijsheid een zaadje plant.
De verticale as van het morele kompas staat voor het verticale bewustzijn. Het slaat op het bewustwordingsproces, de synergie die tot stand komt door de wisselwerking tussen chakra’s. De chakra`s vormen de verbindingsschakels tussen de ons omringende energie en de energiebanen in ons lichaam. Voor het bereiken van evenwicht speelt de 6e chakra, het beheerscentrum van de hypothalamus en de hypofyse een belangrijke rol: Je bewustzijn is een spiegel voor het Goddelijk Zijn.
De
Skandha’s brengen de spiegelsymmetrie, ‘Ruimte en Materie’ ('Energie en Materie') de complementariteit tot uitdrukking.
Er zijn in de mens drie hoofdmiddelpunten: hart, hoofd en navel, waarvan twee ten opzichte van elkaar + of – zijn, al naar het betrekkelijke overwicht van de middelpunten (Blavatsky, Deel III, p. 647).

Het centrum, de ziel is een weerspiegeling van de anima mundi, het universele denkvermogen, de grote wereldziel. Het centrale basisprincipe is mens ken uzelve. Van de zeven chakra's (p. 9) is de vierde het hartchakra. De auteurs van Genesis schreven middels de wijsheid van het hart en niet met de kennis van het verstand. Het evolutionaire denken verklaart de verschijningsvormen, het hoe van het leven, daarentegen het evolutionaire voelen de verschijningsinhoud, het wat. Bij de snaartheorie gaat het om de kennis van het verstand. Het gaat niet om Genesis of Darwin. Het gaat namelijk om beide gezichtspunten, de complementariteit.

Om de de tien beginselen van de mens weer te geven maken Gottfried de Purucker en James M. Pryse van een vergelijkbare doorsnede gebruik. Aan de zevenvoudige samenstelling van de mens voegen beide auteurs de goddelijke triade, het Ene eeuwige element, het onkenbare 1e beginsel (Ain-soph) van de theosofie toe.
De tien beginselen van de mens bestaan uit een hogere en lagere Triade en een viertal. De twee driehoeken, Triaden beelden het conflict tussen de geestelijke- en dierlijke principes uit. De twee Triaden en het viertal beelden de tien Sephiroth van de Levensboom uit.
Terwijl Pryse in het vierkant negenenveertig constellaties (sterrenbeelden) toont, beperkt de Purucker zich tot de twee relaties ‘persoonlijke ego en spirituele ego’, ‘Manas - Kama’ en ‘Buddhi - Âtman’. De beide vierkanten verbinden als het ware de complexe macrowereld van Pryse met de essentie van de microwereld van de Purucker.
De “staf” (p. 96) waarmede het goddelijke kind de volkeren zal hoeden, is natuurlijk de caduceus (11e dimensie) van Hermês, de voorbeeldige schaapherder van de zielen. In de oudere mythologie vindt men deze magische staf in de hand van Neb, de God van wijsheid en “de bewaarder van de scepter van kracht”. In de bijlage worden de beide modellen van de zevenvoudige samenstelling van de mens toegelicht. De viervoudige indeling van de Kabbalah geeft de zevenvoudige samenstelling van de mens compacter weer. Deze viervoudige basisstructuur 'Genitaliën - Navel - Hart - Hoofd' wordt in het boek van Pryse gedetailleerd uitgewerkt.

Verlos ons van de organisatieadviseurs (Martin Minnema Volkskrant 21 juli 2015p. 16):
De Volkskrant wijdt een uitgebreid artikel aan de bijna 100 duizend adviesbureaus die ons land rijk is (Ten eerste, 18 juli). Er is vooral aandacht voor de adviseurs zelf.
Competentiegericht leren
Dit gegeven vinden we ook op landelijk niveau: hoeveel onderwijsvernieuwingen hebben deskundigen de afgelopen jaren niet met veel aplomb naar voren gebracht waar we nooit meer iets van hebben gehoord? Ik noem één voorbeeld: het competentiegericht leren.
Beleidsmakers tuimelden over elkaar heen in hun enthousiasme en vonden natuurlijk talloze organisatieadviesbureaus bereid dit evangelie te verkondigen. Alle mbo's en hbo's moesten eraan geloven, de onderwijsprogramma's werden helemaal omgegooid.
Competentiegericht leren bleek een waardeloze aanpak en er is geen school meer die er sier mee maakt. Wat zou ik graag de mensen ter verantwoording roepen die destijds zo stellig verzekerden dat het onderwijs geweldig zou worden als we maar precies deden wat zij ons vertelden. Maar dit gebeurt nooit: waarschijnlijk laten ze op dit moment met evenveel overtuiging een andere school het licht zien... Ik heb het nog niet gehad over de grote hoeveelheid extra werk voor de school die verandertrajecten met zich mee brengen: er is zelden aansluiting bij werk dat in een ander kader al is verzet, heel vaak vereist een nieuwe aanpak dat bij het begin begonnen wordt.
Hakken in het zand
Er is dus veel energie verloren gegaan als het geweldige traject toch niet het gewenste resultaat opleverde, energie die niet aan de leerlingen is gespendeerd. De schuld van de mislukking wordt onveranderlijk bij de docenten gelegd: zij hebben de hakken in het zand gezet of waren 'handelingsverlegen' in de uitvoering.
Toch kunnen scholen zich niet permitteren te zeggen dat ze geen inbreng van buiten nodig hebben, dat ze graag rust in de tent willen en zelf voldoende kennis in huis hebben. Dan vindt er immers geen vernieuwing plaats en vernieuwing blijft het toverwoord.
Wie bevrijdt de scholen van de geldverslindende organisatieadviesbureaus en geeft de verantwoordelijkheid weer terug aan de onderwijsmensen zelf?

Anima is volgens de psycholoog Carl Gustav Jung een van de archetypen uit het collectief onbewuste, dat deel van de innerlijke psyche dat met de vrouwelijke zijde van de man overeenkomt. Net zo is het archetype van de mannelijke zijde van een vrouw de animus. Ieder mens heeft volgens Jung namelijk kenmerken van de beide seksen, niet alleen biologisch maar ook in psychologische zin. De viervoudige aard van de mens komt ook in de kabbalah naar voren.

Om het fenomeen van de weerspiegeling te duiden maakt Plato van de allegorie van de grot gebruik en Blavatsky beschrijft de toverlantaarn. De viervoudige aard van de mens 'nӗshāmā, rūah, nefesh en gūf', de viervoudige geopenbaarde krachten (zie Joy Mills De pelgrimstocht van de mens) in de microkosmos zijn een weerspiegeling van de vier fundamentele natuurkrachten in de macrokosmos. De viervoudige geopenbaarde krachten hangen met de vier vragen van Niko Tinbergen samen.

Krishna zegt in de Bhagavad Gita (hoofdstuk 4 sloka’s 7 en 8, tekst René Meijer):
(7) O zoon der Veelen, waar en wanneer er ook maar een afname is van de rechtschapenheid en het onrecht overweegt, manifesteer ik mezelf op dat moment. (8) Opdat zij die dorsten naar de waarheid een leven mogen hebben en de onverlaten een halt wordt toegeroepen, verschijn ik generatie na generatie ten tonele met de bedoeling de weg van de menselijke principes van de waarheid, de zuiverheid, de boete en het geweldloze mededogen opnieuw te vestigen.

Illustratief voor de psychologie van Carl Jung is het plaatje waarvan de horizontale as de relatie tussen causaliteit en synchroniciteit weergeeft en de verticale as de relatie tussen Ruimte en Tijd. De horizontale as toont de relatie tussen de non-lokale causaliteit in de hemel en de lokale causaliteit op aarde, het verbinden en staat symbool voor religie. Verbinden, unificatie staat tegenover het principe van verdeel en heers (Divide et impera). De verticale as geeft naast de relatie ‘Ruimte en Tijd’, ook de relatie tussen indestructible energy en spacetime continuum weer. In het rapport 'E i V' wordt verondersteld dat indestructible energy staat voor de oerbron, levensatoom.

Om homeostase te verklaren kunnen de begrippen numen, memen, mind stuff, Weltstoff (oerbron, levensatoom, levenskracht, oerstof, morfogenetische velden, scalaire veld) of nomen een handvat bieden. Ook al zouden we stofjes ontdekken die voor het terugkoppelingsmechanisme van de kosmische krachten verantwoordelijk zijn dan verandert daarmee nog niet de éne werkelijkheid. De oorsprong der dingen, de oerbron (alfa), de keerzijde van de medaille, Ding an sich van Kant blijft vrijwel geheel voor ons verborgen.

De EU is een vereniging van onbetrouwbare leden (Alex Brenninkmeijer de Volkskrant 14 april 2015 p. 16/17):
'
Heldere taal' is zijn leidraad. Zo typeerde hij tijdens de presentatie van datzelfde jaarverslag de lidstaten als een bende egoïstische graaiers, gericht op het 'binnenharken van zo veel mogelijk EU-geld', zonder zich verder over de goede besteding ervan te bekommeren. En het allervreemdste van dit alles: hij werd er niet eens op aangesproken. 'Iedereen deelt deze mening.'
Etc.
De gouden draad in mijn aanpak is het DIKW model : van Data naar Informatie, naar Kennis, naar Wijsheid. Financieel controleurs zijn dol op data. Maar dan, hoe gaan we van constateren naar leren? Dan deinst de Rekenkamer terug, uit vrees dat we te politiek worden. Dat punt stel ik aan de orde. Onze conclusie dat 'de financiële systemen van de EU gedeeltelijk effectief zijn' is waardeloos als we vervolgens niet zeggen wat er moet veranderen.'
Nederlanders hebben het idee dat vooral
andere landen EU-geld misbruiken. Klopt dat?
'Uit de steekproeven van de Rekenkamer blijkt dat wij net zo slecht zijn als onze buren. De grootste fraude met het Europees Sociaal Fonds staat op naam van Nederland. Maar het zit in de Nederlandse volksaard om ons vingertje op te heffen naar het buitenland. Als burger ben ik geschrokken van de berichten over vriendjespolitiek bij aanbestedingen door Defensie en de politie, over mogelijke fraude door ict-bedrijf Ordina bij overheidscontracten. Als zoiets in Brussel boven water komt, sneuvelt er een eurocommissaris. Maar in Nederland komt er een onderzoek en beloven we beterschap. We zouden ons moeten schamen.'

Alex Brenninkmeijer, de Nationale Ombudsman: 'Als ik jeuk veroorzaak, doe ik mijn werk goed' (Volkskrant 21 december 2010).
Wat zijn uw drijfveren?
Macht werkt op mij als een rode lap. Ik heb een gruwelijke hekel aan veel macht, daar ben ik heel alert op. In de verhouding overheid-burger liggen de verhoudingen scheef. Mijn werk is te bevorderen dat ze gelijkwaardig met elkaar omgaan.
Dat is nog eens een optimistisch mensbeeld.
Dat put ik ook uit de apenonderzoeken van Frans de Waal. De mens is eigenlijk een mensaap. Volgens de Waal is empatich gedrag het resultaat van de evolutie. Op het moment dat een soort in staat is een zelfbeeld te hebben, kunnen ze het verschil maken tussen zichzelf en de ander.

Frans Kellendonk Beeld en gelijkenis (p. 77/78):
God is bezig door mij Zichzelf te scheppen. Daarom ben ik zowel vrij als onvrij en daarom mag ik, die immers gemaakt ben naar Zijn beeld en gelijkenis, Hem gerust een beetje vermenselijken. Tot nog toe heeft Hij zich het volledigst, maar nog steeds niet volmaakt, uitgedrukt in Jezus van Nazareth, met wie ik inmiddels veel beter kan meevoelen dan in mijn gezonde kinderjaren. Jezus is het thema van de schepping, de meest wezenlijke mens. Hij is te kort geschoten en wij schieten nog veel schromelijker te kort, want we leven in een onaf kunstwerk, waarin alles streeft naar uitdrukking, maar niets vooralsnog uitdrukking is.

Het rapport ‘E i V’ maakt net als Rini Sips gebruik van Alfred North Whiteheads metafysica, naar het ‘proces’ waardoor de werkelijkheid gestalte krijgt, in de meest fundamentele vorm als Extensive Continuüm.
Henri Bergson: De wetenschap van de materie dient dan ook een onderdeel te zijn van de wetenschap van het leven, en niet omgekeerd.

Bug in ons brein: angst voor verlies
We hebben daarbij nog wel een belangrijke bug in ons brein waar rekening mee moet worden gehouden, zo stelde Nobelprijswinnaar Kahneman vast: de angst voor verlies. Verlies doet ons zoveel pijn – meer dan winst oplevert – dat we er alles aan doen om níet te verliezen. We nemen meer risico om het verlies te voorkomen en praten er pas over als het echt niet meer anders kan. Op dat moment is er vaak al een crisissituatie. Het management van een organisatie speelt in deze situatie een zeer belangrijke rol. Het management moet namelijk voor haar medewerkers een veilige omgeving creëren waarin men open over risico’s kan praten. Wordt deze omgeving gerealiseerd en worden ook de andere punten in acht genomen, dan is risicomanagement een zeer sterk middel waarmee de wereld van ‘trust me’ weer een stukje dichterbij kan worden gebracht.

Marco Iacoboni Het spiegelende brein (p. 221):
In Vrees en beven stelde Kierkegaard dat ons bestaan alleen betekenis krijgt door onze authentieke engagement bij het eindige en tijdelijke, en dat dit engagement ons definieert. De neurale resonantie tussen het zelf en de ander die door spiegelneuronen mogelijk wordt gemaakt, is volgens mij de belichaming van zulk engagement. Onze neurobiologie, met andere woorden onze spiegelneuronen, verbindt ons met anderen. Spiegelneuronen belichamen de diepste manier waarop we met elkaar in relatie staan en elkaar begrijpen: ze tonen aan dat we gemaakt zijn voor empathie, en dat zou ons moeten inspireren invloed uit te oefenen op onze samenleving en onze wereld te verbeteren.

Het bewustwordingsproces bestaat uit de uitwisseling tussen het vrouwelijk en het mannelijk, tussen 'Chaos, Gaia en Eros' en het 'Goede, Ware en Schone', tussen materie en geest, tussen lagere en hogere Triade, tussen chaos en harmonie, tussen navel (Epithumia) en hart (Thumos), tussen begin en het einde, tussen Alpha en Omega.
De Goddelijke liefde Eros (thumos) zorgt voor het verbinden terwijl daarentegen de omgekeerde weerkaatsing van Eros (Epithumia) voor het scheiden zorgdraagt. De negatieve betekenis van Eros staat voor wellust, driftleven, epithumia.
Het is het hart, de gemeenschappelijke kern, die laat zien op welke wijze Theosofie, Antroposofie Vrijmetselarij en Rozenkruis met elkaar zijn verbonden. Barbara Hannah boek Jung zijn leven zijn werk (p. 185):
Pythagoras verklaarde in de zesde eeuw voor Chr. dat vier het getal van de totaliteit was.

Carl Jung wees erop dat zelfs de christelijke traditie, in het boek Openbaring, rekening houdt met de waarschijnlijkheid van een enantiodromie, waarmee het dilemma Christus-antichrist wordt bedoeld.
Enantiodromie: Twee universele tegengestelde principes (> dialectiek) die samen Tao vormen, een principieel complex van tegengestelden.

De Geheime Leer Deel III, p. (547): Metafysisch en wijsgerig is de mens als volledige eenheid samengesteld uit vier eeuwige grondbeginselen (wijsheidssleutels 1 t/m 4) en door de beginselen voortgebrachte tijdelijke drie aanzichten (wijsheidssleutels 5, 6 en 7) op deze aarde.

De 1, 2 en 3 dragen een macro en de sleutels 5, 6 en 7 een micro karakter. De schakel tussen micro en macro, de ziel brengt de reflexieve dynamiek 'zo binnen, zo buiten; zo buiten, zo binnen' tot uitdrukking. Sleutel 1 kan in samenhang worden gezien met sleutel 7, sleutel 2 met 6, en sleutel 3 met 5. De sleutels [[LevensboomMicrokosmos#Inl |weerspiegelen]] (bewustzijn van bewustzijn) zich in elkaar waardoor de macrokosmos en de microkosmos met elkaar worden verbonden. De supersymmetrie in het universum wordt daarmee (1 + 7, 2 + 6 en 3 + 5 = 8) tot uitdrukking gebracht en wordt met behulp van een lemniscaat gesymboliseerd. In het rapport ‘E i V’ wordt de bewustzijnsevolutie aan de hand van [[BinnenwereldEnBuitenwereldDualistischeDialectischeBewustzijn#Zes |zeven zintuigen]] (zeven eigenschappen) beschreven.

Gedachte-experiment nog verder uit te werken.
Op basis van de eerder genoemde vijf kenmerken, de persoonlijkheidsdimensies kunnen we zeggen: Jezus was een mystieke intellectueel, een rechtvaardige wijze, die met hart en ziel, met moed en bedachtzaamheid koos voor welzijn en welvaart van de mensheid.

Door aan het kruis te sterven neemt de Zoon voor de zonden van de mensheid de schuld op zich. Jezus ('hij die bevrijdt') wordt Zondebok: Op de verlosser, de wereldverbeteraar wordt de schuld afgeschoven. Pilatus waste zijn handen, 'in onschuld'. Pontius Pilatus-syndroom, 'Wat wil het volk?' slaat op schuld afschuiven.
Ook nu nog zijn er politici, die net als Pontius Pilatus inspelen op 'de wens van het volk'.

De unificatietheorie impliceert dat er maar een 'hoofdroute' (hoofdstuk 7.4.1) is. Deze route sluit op de vier oorzaken-leer, het evolutionair ontwikkelingsmodel en op de nieuwe levensrichting van Spinoza aan. De 'hoofdroute', het hoe wordt aan de hand van de 'bewustzijnsschil' geïllustreerd. Hoe deze schil tot stand is gekomen wordt in de bijlage Unificatietheorie, hoofdstuk 6. Integrale visie toegelicht. De unificatietheorie bevat het kader voor de hoofdroute. Het hoofdstuk 1.2 bevat een samenvatting van de opbouw van de bewustzijnsschil.

Blavatsky, Deel III (p. 456): Het Delphische gebod ‘Ken uzelve' schijnt in deze eeuw slechts voor weinigen te gelden.
De chaos in het leven is vaak een gevolg van het feit dat de mens een vat vol tegenstrijdigheden is. De basis voor een evenwichter en consistenter geheel is zelfkennis. Het Ken Uzelve staat voor het Ene en het vele, voor ‘Eenheid in Verscheidenheid’.
Meditatie, stilte stelt ons in staat dichter bij de eigen kern te komen, te her-inneren. Het onderbewustzijn geeft op onze vragen antwoord. Het Ken uzelve is de sleutel tot ons hart.

Het rapport ‘E i V’ heeft ook een 7*7 structuur (negenenveertig). Deze structuur weerspiegelt als het ware de zevenvoudige samenstelling van de planeten met de zevenvoudige samenstelling van de mens. De structuur in het rapport bestaat uit de Delen I t/m VII en de 'Triade en Tetrade' doorsnede van elk Deel afzonderlijk. De lemniscaat van Daniel Ofman toont het creatieproces, het laat zien hoe de 'Tetrade met de Triade', de ‘natuurlijke selectie’ wordt verbonden. Het heelal bestaat omdat we het kunnen waarnemen. Er moet tegenstelling zijn tussen subject en object, anders kan niet van sociale bewustwording worden gesproken.

De gescheiden triade Âtma-Buddhi-Manas is de keerzijde, de weerspiegeling van de ongescheiden triade Ain-soph.
De zevenvoudige samenstelling van de mens bestaat uit een triade en een tetrade (Sthûla-sarira, Linga-sarira, Prâna en Kama).

Kant heeft een dubbele bedoeling met zijn Kritiek van de zuivere rede: Ten eerste wil hij laten zien hoe het komt dat de traditionele metafysica onvermijdelijk in tegenstrijdigheden verstrikt raakt; in de tweede plaats wil hij een solide kentheoretisch fundament leggen voor elke toekomstige metafysica.

De werkelijkheid, of de wereld, is niets anders dan wat wij er als kennende subjecten van maken. Wat kan ik weten? De ervaring levert de zintuigelijke gegevens, de voorstellingen, die vervolgens door het verstand met behulp van begrippen, de categorieën, geordend worden. Kennis is volgens Kant dus een samenspel van de ervaring en het verstand. Beide kenniselementen zijn onmisbaar: zonder ervaring zijn de begrippen van het verstand leeg, en zonder de begrippen is de ervaring blind. We kunnen alleen uitspraken doen over hoe de dingen aan ons verschijnen.

Peter Demski, boek Het Anarchistische Principe, p. 11: Engels werpt Dühring tegen slechts de theologische kant van de Kantiaanse Antinomie opgenomen te hebben en niet de bewering en het bewijs van het tegenovergestelde; dat de wereld ten opzichte van de tijd geen aanvang en ten opzichte van de ruimte geen einde heeft.

In het kompaskwadrant worden de 'materiële - en immateriële wereld' van de levensboom gecombineerd. Het 1e en 2e aanzicht hangen samen met respectievelijk ‘Hod en Netsach’ en ‘Geburah en Chesed’. Het 3e aanzicht, de verticale as legt de nadruk op 'Jesod en Tiferet'.

Het rapport 'E i V' gaat van de Zevenvoudige samenstelling van de mens uit. De innerlijke en uiterlijke mens komt in de relatie tussen Binnenwereld en Buitenwereld naar voren.
De 3 aanzichten van de systeembenadering geven tezamen een vergelijkbare doorsnede.

De triniteitsleer houdt de gemoederen nog steeds bezig. De hernieuwde theologische interesse voor de Triniteit is met name een gevolg van de katholieke theoloog en filosoof Karl Rahner.

Het factorelement 7 staat symbool voor een natuurconstante.

De drie Logoi vullen elkaar aan en ondersteunen elkaar, het is een belangrijke hypostase.
Het gemakkelijkste is een lineaire structuur, waarbij alles als op een ladder is ingedeeld, het ene een tree hoger dan het andere. Dit idee van een rangorde is wijdverbreid: planten zijn lager dan dieren, welke lager zijn dan mensen. De mens ziet zichzelf vanouds niet als het hoogste wezen dat er is, want onder controle hebben we de wereld niet. Vele (zo niet alle) bekende culturen hebben dan ook goden (en demonen), wezens die op enige wijze superieur geacht worden aan de mens en de wereld besturen. Het ordenen hoeft zich echter niet te beperken tot levende wezens.

Het boek ‘het CHAOSPUNT’ van Ervin Laszlo laat zien dat de wereld op een tweesprong staat. Moeder Natuur bevat wel degelijk een mechanisme om de mensheid te leren, goedschiks dan wel kwaadschiks, niet te scherp voor de wind te laten varen. Het gaat juist mis wanneer de mens meent met arrogantie en overmoed de schepping te kunnen beheersen, de verborgen blauwdruk van het leven, het 5D-concept te kunnen trotseren. Om niet in oude, herhalende gedragspatronen te vervallen is het nodig dat men zich realiseert dat een krachtige, heldere visie niet een eenmalige, maar een continu aangelegenheid is. Voor een creatief veranderingsproces is een juiste permanente voedingskracht, een kwalitatieve terugkoppeling een eerste vereiste.

Het op 21 mei 2006 door de stichting I.S.I.S. georganiseerde Symposium ‘De Levende Aarde’ behandelt zeer uitgebreid de essentie van de eenheid van al het bestaande (Lucifer nr. 3/4, 2006).

In het enneagram staat de scheppingsdriehoek 9 - 3 - 6, de Triade en bij de levensboom de Tetrade centraal. Bij de Wet van Zeven gaat het echter om de dynamiek van de gemanifesteerde werkelijkheid, het hexagram, dat zowel de Triade als de Tetrade omvat. Creativethink biedt een handvat om de chaos in ons leven te helpen beheersen. De bijlage 'Triade en Tetrade', de 5e Dimensie (universele quintessens, 'Reflexief Bewustzijn') toont een denkkader. Het raamwerk dient als achtergrond om de gebeurtenissen in de huidige tijd te kunnen duiden.

====

Zie ook:

Boeken:

Externe Links

<< vorige || volgende >>

Categorie: Artikelen | Rapport | Auteur: Harry Nijhof


Deze pagina werd sedert 16 dec. 2007 keer bekeken.