7.1 Psychologie en Sociologie, 1e Aanzicht

Shri Ramakrisjna Paramahamsa To see the world more clearly we may need to take off our glasses.
André Klukhuhn: Het wordt tijd dat Janus de beide ogenparen opendoet.
Fred Matser: De chaos in de wereld (‘om-geving’) is een reflectie van de wanorde in onze hoofden en harten (‘in-geving’).
Federalist Papers (1788/1961:322):
If angels were to govern men, neither internal or external controls on government would be necessary.

Dilemma's (Authentiek leiderschap, Dichotomieën, Complementariteit, Zelfbewustzijn)

Plato: Het lichaam is een gevangenis voor de menselijke geest?
Plato: De ware aard der dingen wordt door onze woorden niet onthuld maar verhuld.
Geometrie zal de ziel naar de waarheid leiden.
Plato: Ideeën regeren de wereld.
Stelling van Plato: Alle kennis is herinnering.
Plato’s motto: God gaat meetkundig te werk.
Meester Koot Hoomi: “dat hij die de sleutels tot de Geheimen van de Dood in handen heeft, de Sleutels van het Leven bezit.” (Mahatmabrieven p. xv)
Hans Feddema: De tocht naar bewustwording, dat er heel wat meer tussen ‘hemel en aarde’ is dan we denkend weten en dat die tocht in ons zelf (ons binnenste) begint.

Nieuwe spiritualiteit als derde weg tussen het materialistische paradigma en kerkelijke dogmatiek (Hans Feddema Civis Mundi Digitaal #14 31 oktober 2012):
Opvallende exponenten van deze
derde weg
Ik noem hier ter oriëntatie en informatie een aantal opvallende exponenten van die derde weg:
Carl Gustav Jung (baanbrekende voorloper en meer dan dat); Joseph Campbell (mythe-expert en bijna even baanbrekend als Jung); William James; Oscar Wilde, Joseph Conrad; Wayne Dyer (zeer invloedrijk spiritueel non-fictie schrijver en recent maker van de film De Verschuiving, gericht op de omschakeling van Ambitieus naar Zinvol leven); Thomas Moore; Deepak Chopra (een fenomenale schrijver en denker en uit een India afkomstige Amerikaan); Paul Ferrini (schreef veel boeken over de Liefde); Paul Heelas (hoogleraar godsdienstsociologie, vooral bekend door zijn boek Spiritual Revolution, gebaseerd op onderzoek in West-Engeland, waarin naast de teruggang van de kerken daarentegen de spiritualiteit erg blijkt op te komen in vooral het bedrijfsleven, het onderwijs, de zorg, maatschappelijk werk en ook binnen de muren van de kerk, zij het daar nog vaak zonder erkenning); Marianne Williamson (overbekend door haar boeken en lezingen vanuit de Course of Miracles en als eenmalige tekstschrijver voor Mandela); Gary Zukav (vooral bekend door z’n boek Zetel van de ziel); Sanaya Roman (het grote belang van in vreugde leven); Eileen Caddy (nog steeds invloedrijke Findhorn Beweging in Schotland, ook na haar dood), Eckhart Tolle (beroemd door Kracht van het Nu); Eugene Drewermann; Anselm Grün; Willigis Jäger (een der groten, ik lees z’n boeken met rode oortjes, is nog steeds lid v.d. R.Kath kerk, hoewel in ongenade gevallen in Rome door z’n integratie van zenboeddhisme en christendom tot een moderne spiritualiteit, die niettemin elk jaar 150.000 bezoekers in z’n centrum krijgt); Frederic Lenoir (‘Handleiding voor een evenwichtige geest en een kalm gemoed. Bestaan is een feit, leven een kunst’ 2010).

Inleiding Verlossing (Xandra Schutte De Groene Amsterdammer 17 december 2020 p. 3):
Maar de
verlossing is in zicht, en daarmee hadden wij meteen ook het thema voor ons kerstnummer van dit jaar. 2021 wordt het jaar van de verlossing, althans als het gaat om het verslaan van Covid-19, al staan ook daarbij nog praktische hindernissen in de weg en organisatorische onvolkomenheden – daarover gaan de verhalen van Jop de Vrieze over het vaccin en van Investico over de aanpak van de pandemie door het ministerie van VWS. Volgend jaar lijkt de wereld (en Nederland) daarbij ook bevrijd van de valse verlossers Donald Trump en Thierry Baudet. De nieuwe Amerikaanse president Joe Biden staat veel tegenwerking te wachten, maar zijn aantreden biedt hoop, alleen al omdat hij heeft aangekondigd om zich meteen weer aan te sluiten bij het klimaatakkoord van Parijs.

Economie Vakmensen zonder ziel (Ewald Engelen De Groene Amsterdammer 17 december 2020 p. 9):
Aan het einde van
De protestantse ethiek en de geest van het kapitalisme schrijft Weber over de nieuwste tijd, onze tijd, dat die zal worden gedomineerd door vakmensen zonder ziel en hedonisten zonder hart, die zichzelf als de volgende trede naar de vervolmaking van de mensheid zullen zien.
Ik moet dan onherroepelijk denken aan de hoogopgeleide, welvarende kiezers van progressieve middenpartijen als
D66 en GroenLinks, die zichzelf zelfgenoegzaam beschouwen als het eindpunt van de evolutie.
Wat een hel.

Corona De vaccins en de belofte
Groen licht, en dan? ( De Groene Amsterdammer 17 december 2020 p. 12-15):
Drie van de vaccins die binnen een krap jaar zijn ontwikkeld, staan op het punt in de westerse wereld goedkeuring te krijgen. Gaan de prikken ons uit de greep van het virus helpen? Niet zo snel. Er komen nog verwarrende maanden aan.
Als de geest eenmaal uit de fles is, zal die er niet meer in terug te krijgen zijn. En dat geldt niet alleen voor de jongeren die zichzelf een laag risico toedichten, want ook onder de kwetsbare groepen is de rek er uit. Er is wel degelijk licht aan het einde van de tunnel, nu is het zaak te zorgen dat het ons niet verblindt.

Onderzoek Waar was het ministerie van VWS tijdens de coronacrises?
Verdeel en heers niet (Belia Heilbron, Karlijn Kuijpers, Thomas Muntz en Emiel Woutersen De Groene Amsterdammer 17 december 2020 p. 26-31):
Het ministerie van VWS dat Nederland door de coronacrisis moet leiden, had ook na de eerste golf
geen visie, geen regie, geen plan. Terwijl zorgorganisaties smeekten om sturing was VWS afwezig en tuimelden we onvoorbereid de tweede golf in. ‘Je hebt een overheid nodig die knopen durft door te hakken.’
De verzekeraars zijn wel begonnen met tarief- en budgetonderhandelingen voor 2021 waarin verschillende thuiszorgorganisaties zullen worden gekort, zegt Buijing. ‘We krijgen te horen dat sommige organisaties volgend jaar dertig tot veertig procent minder budget krijgen’, schreef hij eind oktober aan het ministerie. ‘Aanbieders moeten personeel ontslaan, terwijl ze weten dat de vraag naar thuiszorg volgend jaar alleen maar groter wordt’, zegt Buijing. ‘Er dreigt een zorginfarct buiten het ziekenhuis.’
Zo gaat het constant, zegt Buijing. ‘Er komen geen besluiten, het ministerie laat alles aan de markt of de regio. Maar als je iedereen verantwoordelijk maakt is niemand verantwoordelijk. Daar is het ministerie heel meesterlijk in, het speelt partijen tegen elkaar uit.’
In 2009, elf jaar geleden – de box met pandemie-draaiboeken van Buijing was slechts een jaar oud – reageerde het ministerie wel anders toen de wereld werd opgeschrikt door de Mexicaanse griep. Toenmalig minister Ab Klink bestelde ruim dertig miljoen vaccins en
er werd een ervaren manager aangetrokken om het vaccinatieproces te leiden.

Edith Eva Eger en de weg naar verandering
‘Het tegenovergestelde van depressie is expressie’ Margreet Fogteloo De Groene Amsterdammer 17 december 2020 p. 50-53):
De coronatijd smeekt om existentiële reflectie. Wat biedt houvast? Lees
De keuze van de Amerikaanse psychotherapeut en holocaustoverlevende Edith Eva Eger. Zij relativeert tegenslag, leed en trauma’s nooit, maar biedt juist een uitweg om ermee om te gaan.
Over een klinische depressie heeft ze het natuurlijk ook veel in haar boek, vooral in de zin hoe ze die zelf heeft overwonnen en hoe ze mensen die eraan lijden behandelt.
‘Het tegenovergestelde van depressie is expressie; wat uit je lichaam komt maakt je niet ziek, het is wat binnen blijft. Oordeel dan ook niet over een gevoel, van jezelf of een ander. Een gevoel is een gevoel. Er is geen juist of verkeerd gevoel. Het is gewoon een gevoel.’
De pijn moet eruit, en dat gebeurt vaak pas na jaren van vastlopen in somberheid. Alle patiënten lijden volgens haar uiteindelijk aan hetzelfde:
‘We verlangen naar goedkeuring, aandacht en genegenheid. We verlangen naar de vrijheid om het leven te accepteren en onszelf echt te leren kennen en te zijn.’

Gezocht: een minister van Ruimte (met macht en geld!) (Mac van Dinther interviewt Berno Strootman Volkskrant 24 november 2020 p. 13):
Als Den Haag niet snel de regie pakt bij de ruimtelijke ontwikkeling van het landschap, dan wordt Nederland ‘één grote hagelslag’. Daarvoor waarschuwt rijksadviseur Berno Strootman. ‘Ik houd mijn hart vast.’
Zoiets hadden we ooit al: VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu). Dat is in 2010 afgeschaft.
‘Wij denken dat het een goed idee is om dat terug te laten komen, in een andere vorm.
Een minister van Ruimte moet geen deelbelang dienen, maar alle belangen tegen elkaar afwegen: landbouw, infrastructuur, volkshuisvesting, natuur. Het lastige is: zo’n minister moet macht hebben, anders wordt het niks. Geld is macht, dus hij of zij moet ook geld hebben. Dat is bestuurskundig ingewikkeld.

Partijkartel (Armand Leenaers Volkskrant 27 november 2020 p. 27):
Door de chaos bij Forum voor Democratie overweeg ik een hartstochtelijk aanhanger van het partijkartel te worden, de favoriete steen des aanstoots van Thierry Baudet. Niemand zou er meer profijt van hebben gehad dan hij. In een politieke partij worden kandidaten geselecteerd op opleiding, ervaring, netwerk en persoonlijkheid alvorens te worden klaargestoomd voor het echte werk. De soap van afgelopen week laat zien dat ook grote talenten door het ijs kunnen zakken in het ingewikkelde construct dat we parlementaire democratie noemen.
Hierin schuilt het grote verschil met Geert Wilders, ontdekt en opgeleid door Frits Bolkestein en Mark Rutte. De PVV-voorman snapt hoe op het Binnenhof de hazen lopen en weet dat in een vereniging de leden de baas zijn. Als je geen partij-apparaat met doorgewinterde vertrouwelingen hebt, moet je dat niet doen.
Wilders is een van de langst zittende parlementariërs. Daardoor kent hij de mores als geen ander. Zijn huzarenstukje is dat hij er in slaagt zich voor te doen als buitenstaander die de mond wordt gesnoerd. Baudet maakt ook theater, maar is en blijft een outsider die het politieke klasje heeft overgeslagen. Dat kost hem nu de kop.

Ik sta voor radicale gelijkwaardigheid (Raoul du Pré Volkskrant 24 november 2020 p. 12):
GroenLinks-kandidaat Kauthar Bouchallikht neemt afstand van elke suggestie dat zij iets te maken heeft met de Moslimbroederschap. ‘Ik heb zelf nooit iets gemerkt van
enige verbondenheid. Ik wil ook niets te maken hebben met dat gedachtegoed. Ik sta voor radicale gelijkwaardigheid.’
Dat zegt Bouchallikht (26), negende op de GroenLinks-kieslijst voor de Tweede Kamer, in een interview met Trouw. Daarin reageert ze voor het eerst publiekelijk op de vragen die in de afgelopen weken rezen over haar kandidatuur. Die hebben te maken met haar vice-voorzitterschap van Femyso, een koepelorganisatie van 33 islamitische jongerenclubs uit twintig Europese landen.

Betuttelaars en verbieders (Aleid Truijens Volkskrant 24 november 2020 p. 10):
In alle grote kinderliteratuur spelen
tegendraadse eenlingen een glansrol, of ze nu Pippi heten, Abeltje of Boer Boris. Ouders zijn nergens te bekennen. Dat maakt, naast haar tijdloze stijl, het werk van Annie M.G. Schmidt zo geweldig, zo houdbaar. Haar personages doen wat ze willen. Pluk woont, zonder ouders, in een flatgebouw en bestuurt een kraanwagen. Otje zwerft rond met haar vader, een illegaal, en redt hem uit de klauwen van platspuitende psychiaters. Minoes schuimt als straatkat over de daken. Hansje Pingeling tovert een leraar om in een mokkataartje en eet hem op.
Kinderliteratuur is literatuur, geen werktuig voor opvoeders.
In de literatuur mag alles wat in het echte leven leidt tot het ingrijpen van justitie of jeugdzorg. Weglopen, moordzucht, wraaklust, bedrog, verboden liefde, schandelijke gedachten – we maken het in de literatuur allemaal straffeloos mee. Dat geeft lucht.
De
verbieders en de betuttelaars, die moeten maar eens in de zak van Sint, samen met de bedreigers. Eventjes, om het af te leren.

Luie taal (Sheila Sitalsing Volkskrant 21 november 2020 p. 2):
Een vraag die hierboven hangt, is hoeveel ruimte ambtenaren hebben om buiten de lijntjes te handelen als ze zien dat ergens een burger ten onrechte wordt geruïneerd. Heel weinig, wanneer de politiek eenmaal heeft besloten, zeggen ze zelf in hun zinnen zonder verantwoordelijkheid.
Een commissie die eerder het falen van de dienst Toeslagen onderzocht, gelooft dat niet en schreef het hard op: ‘Ambtelijke professionaliteit is tevens het vermogen om tegenspraak te bieden tegen de waan van de dag. Daar heeft het in [het dossier kinderopvangtoeslag] aan ontbroken bij het management en de leiding van Toeslagen. Ambtenaren zijn niet alleen uitvoerders van politieke wensen van bewindslieden of de Kamer, maar ook zelfstandige dragers en behartigers van het algemeen belang.
Daar zit geen enkele zin zonder verantwoordelijkheid bij.

Een vreugdeloos verstandshuwelijk (Aleid Truijens Volkskrant 17 november 2020 p. 9):
De boosheid erover is begrijpelijk: hoe kun je nu als onderwijsminister denken dat een homoseksueel kind zich ‘veilig’ voelt als ouders én leraren afwijzen wie het ten diepste ís?
Het staat in de Grondwet. Ook katholieke, islamitische, joodse scholen, Vrije Scholen, Plato-scholen en wat je al niet hebt, mogen ouders vragen om de uitgangspunten van de school te onderschrijven. Bijvoorbeeld dat man en vrouw geen gelijke rechten hebben, dat homo’s die seks hebben moeten branden in de hel. Of, zoals antroposofen denken, dat mensen een
‘astraal lichaam’ hebben en telkens reïncarneert.
H.P. Blavatsky onderwijst het
‘astraal lichaam’ en schrijft over opvoeding in de De sleutel tot de theosofie (p. 251,252):
Aan kinderen moet bovenal zelfvertrouwen worden geleerd, liefde voor alle mensen, altruïsme, onderlinge verdraagzaamheid en in de allereerste plaats zelfstandig en logisch denken. Wij zouden het zuiver mechanische geheugenwerk tot een volstrekt minimum terugbrengen en die tijd besteden aan de ontwikkeling en oefening van de innerlijke zintuigen, vermogens en latente capaciteiten. We zouden ernaar streven ieder kind als een eenheid te behandelen en het zo opvoeden, dat zijn vermogens zich op de meest harmonische en gelijkmatige wijze ontplooien, zodat zijn bijzondere aanleg zich volledig en natuurlijk ontwikkelt. We zouden ons richten op het vormen van vrije mannen en vrouwen, intellectueel vrij, moreel vrij, in alle opzichten onbevooroordeeld en bovenal onbaatzuchtig. En wij geloven dat veel hiervan, zo niet alles, zou kunnen worden bereikt door een juiste en echt theosofische opvoeding.

I._K._Taimni boek De Mens, God en het Universum
Is de mens, zoals sommigen stellen, een toevallige indringer in een in essentie vijandige wereld? Is hij tot zelfvernietiging voorbestemd door zijn eigen onbeteugelde begeerten en gewelddadigheid? Of schuilt zijn bestemming in het tot bloei brengen van de zaden van de ultieme Werkelijkheid die in de geheime plekken van zijn eigen wezen verborgen ligt en die hij in zichzelf moet ontdekken en koesteren? In dit diepzinnige en inspirerende boek neemt een wetenschapper en filosoof en specialist op het gebied van yoga een beslissend standpunt in.
De diepste interesse van de denkende mens moet ongetwijfeld liggen in de aard van, en de relatie tussen de drie grote factoren die in de titel van dit boek worden genoemd: de de mens, zijn oorsprong, zijn reden van bestaan en zijn bestemming; God, niet als een op een mens gelijkende godheid, maar als de bron van al het leven en elk wezen; en het universum, de omgeving waarin het verbazingwekkende schouwspel van de evolutie – zowel de goddelijke als de menselijke – wordt opgevoerd. Ondanks de verheven reikwijdte van de ideeën die in dit boek worden aangeboden, zijn ze eenvoudig te begrijpen door hun helderheid van presentatie en door de vele diagrammen en tabellen waarmee zij worden toegelicht. De verhelderende synthese van oosterse en westerse benaderingswijzen zou het boek de moeite waard moeten maken voor nadenkende mensen over de gehele wereld.

Etty Hillesum - De alchemie van het dagelijks leven (Isabel Nobre Santos Theosofia augustus 2005 (p. 139-144):
Als we Etty lezen, dan ontdekken we dat ze onmiddellijk een deel van onszelf lijkt te zijn, misschien wel omdat ze zo zichzelf is en toch, tegelijkertijd zo universeel! Omdat ze zo universeel is wordt ze een geschikt voertuig voor de psychologische transformatieprocessen die zich in ieder van ons aan het ontwikkelen zijn. Etty gaat uit, zoals de dichtkunst dat ook een beetje doet, van de ervaring van de zuivere enkeling en door heel erg de diepte in te duiken, raakt zij dat wat universeel is in elke individuele ervaring. En dan vertaalt zij deze (ervaring) door haar in een voor ons verstaanbare taal op te schrijven. Zij is dichtkunst in menselijke vorm, waarneming die vlees en bloed is geworden en alchemie die door de dagelijkse beschouwing van de schoonheid van het leven ontstaan is.
144: Etty zei vaak:
God neem me in je grote hand en maak me tot jouw gereedschap.
Ook vanuit louter menselijk standpunt gezien kunnen wij Etty’s leven terecht waarderen en er aan terugdenken. Als wij haar verslag lezen van de jaren 1940, dan kan men niet anders dan voelen hoe kostbaar vrijheid is en hoe dankbaar we zouden moeten zijn voor alles wat we gekregen hebben. Zij was op vele manieren een voorbode. Laten we haar waardig zijn door altijd te proberen vrije en tolerante samenlevingen te verdedigen, een wereld waarin zowel mannen als vrouwen de mogelijkheid gegeven wordt om te leren en hun leven te ontwikkelen, een wereld waar tolerantie en liefde er toe zullen bijdragen om een betere toekomst te bouwen.

Pierre Teilhard de Chardin, een man van geest en toekomst (Gerrit Teule1 GAMMADELTA september 2016 p. 5-14):
1) Onder deze titel verscheen in september 2016 een boek bij uitgeverij Aspekt, waaraan vijf leden van de gespreksgroep Teilhard de Chardin, die eens per maand in Den Haag bijeenkwamen, hun bijdrage hebben geleverd. Het zijn in alfabetische volgorde Eric Bruijnis, Jo Gosens, Peter Renaud, Paul Revis en Gerrit Teule. De laatste verzorgde de redactie.
Als we uitgaan van de
teilhardiaanse veronderstelling dat de geest ook de binnenkant is van deze elementaire deeltjes, dan weten we dus tamelijk precies bij welke deeltjes we het moeten zoeken: elektronen, fotonen, protonen en neutronen, en eventueel neutrino’s. Dat waren namelijk de deeltjes die een seconde na de oerknal bestonden en waarmee de hele evolutie van start is gegaan. Teilhards uitgangspunt was dat deze start begonnen is vanuit de geestelijke binnenkant van deze deeltjes. Al deze deeltjes kwamen voort uit de binnenkant van het singuliere punt, dat uiteenbarstte in de oerknal. De meest waarschijnlijke optie is, dat de binnenkant van deze deeltjes bestond uit supergeconcentreerd licht, pure energie, een dicht op elkaar gepakt kluwen van rondtollende lichtdeeltjes, fotonen. Volgens Jean Charon is dit licht binnen in deze deeltjes (het noumenale licht) niet alleen maar materieel van aard, maar heeft het ook een aantal eigenschappen, die we als geestelijk kunnen interpreteren. Omdat we met de beschikbare kijkinstumenten niet binnen in deze deeltjes kunnen kijken, moeten we deze geestelijke inhoud daarom ook transcendent noemen.

Het verhaal van Teilhard de Chardin over de evolutie van geest en bewustzijn als corrigerende aanvulling op de traditionele evolutietheorie (Gerrit Teule Civis Mundi Digitaal #40 oktober 2016):
Evolutie van het bewustzijn
Dit suggereert, dat we op het gebied van geesteswetenschap en het besef van onze plaats in dit universum eigenlijk weer helemaal opnieuw zouden moeten beginnen, van de grond af aan, of liever gezegd, vanaf de eerste materiedeeltjes en weg van de oude naïeve veronderstellingen en antieke religieuze dogma’s. Zo kan er een nieuwe ‘kwantumnatuurkunde van de geest’ ontstaan, een psychofysica, die enerzijds aansluit op de huidige neurobiologie en anderzijds toch ook weer nauw aansluit bij oude intuïties. Dit geeft een nieuwe impuls aan het aloude “Ken uzelf.”

Tussen schikgodinnen en neurocalvinisme
De vrije wil tussen predestinatie en determinisme (Jeroen Vanheste Civis Mundi Digitaal #2 december 2010):
Vrijheid van handelen, vrijheid van zelfcontrole en existentiële vrijheid
Kant stelt dat de mens in de wereld der fenomenen gehoorzaamt aan de natuurwetten en dus gedetermineerd is, maar dat diezelfde mens vrij is in de hogere en voor de waarneming ontoegankelijke ‘noumenale’ wereld der ideeën. Ook hedendaagse neokantiaanse filosofen als Luc Ferry and Tzvetan Todorov zitten op deze lijn. Ferry vat de menselijke vrijheid op als het vermogen om de natuurlijke cyclus van het instinctieve te transcenderen, waarbij hij het begrip ‘transcenderen’ op een niet-religieuze manier gebruikt. Ieder mens kent van tijd tot tijd ervaringen van ‘transcendentie in de immanentie’, waarin het natuurlijke overstegen wordt. Als voorbeelden kunnen we wijzen op het ervaren van kunst of muziek of van vriendschap of liefde: deze domeinen kunnen ons dingen leren die volstrekt buiten het bereik van de wetenschap liggen, maar desalniettemin wezenlijke aspecten van het menselijk bestaan betreffen. Waar de wetenschap uitgaat van materialisme en causaliteit (een onbewijsbare aanname: want, om in popperiaanse termen te spreken, de aanname dat de wereld deterministisch is, is niet falsifieerbaar), daar postuleert een filosoof als Ferry het mysterie van de menselijke vrijheid (uiteraard al even onbewijsbaar). Beide keuzen zijn niet-bewijsbare veronderstellingen, maar voor het postulaat van de vrijheid pleit dat het beter aansluit bij onze dagelijkse ervaringen en intuïties: diep van binnen zijn we er immers eigenlijk allemaal wel van overtuigd dat we in vrijheid de regie over ons eigen leven voeren.

De overlevingsstrategie, survival of the fittest heeft op de menselijke natuur, dat wat alle menselijke wezens met elkaar gemeen hebben, 'goed en kwaad', de grondbeginselen van de ethiek die nooit veranderen betrekking. Het eindige universum staat tegenover de oneindige bewustzijnsevolutie ('individueel en collectief') van En-soph. Het zijn de ééndimensionale denkers die menen dat zij de wijsheid in pacht hebben. Er is sprake van een oud patroon, dat steeds weer terugkeert, alleen veranderen de acteurs in de loop van de tijd.

Religieuze privileges (Teun van de Keuken Volkskrant 16 november 2020 p. 16):
De kerken bleven tijdens deze hele coronacrisis open en zaten soms zelfs stampvol. Gelovigen vinden hun geloofsbeleving uniek en wezenlijk. En dat is voor hen ook zo. Maar als atheïst kan ik ook religieuze ervaringen hebben die mijn ziel verrijken. Wanneer ik de onmetelijkheid van de natuur ervaar, of schoonheid voel die mijn verstand niet kan bevatten, dan kan ik – zonder dat ik denk dat er ‘iets is’ net zo in vervoering raken als iemand die uit de maat zingt in een nieuwbouwkerk: de eerste zin van Der Mann ohne Eigenschaften, een briljante pass van Ziyech, de lange stilte in het Concertgebouw na de laatste noten van de Negende van Mahler, die aanhield totdat Haitink zijn baton met een klap op zijn lessenaar legde. Dat de mens tot zulke onbevattelijke schoonheid in staat is, ontroert diep. Spiritueel, religieus. Ik huil omdat ik zoveel moet missen.

Kennis toeslagen bleef verdampen(Yvonne Hofs Volkskrant 26 november 2020 p. 9):
Tijdens de zevende dag van verhoren in de Tweede Kamer over de toeslagenaffaire komen staatssecretaris Van Ark en ex-staatssecretaris Snel aan het woord. Een van de vragen: hoe kon het dat het toeslagendrama ‘zolang in een dode hoek is blijven liggen’?
Maar het volgende kabinet, met de VVD en zonder de PvdA, gooit het alsnog over een andere boeg. De nieuwe bewindslieden Tamara van Ark en Menno Snel vinden een stelselwijziging bij nader inzien te riskant, omdat ze persoonlijk slechte ervaringen hebben met grote ict-operaties van de overheid. Toevallig is er in 2017 ook net een nieuwe directeur-generaal bij de Belastingdienst begonnen. Deze Jaap Uijlenbroek wil – in tegenstelling tot zijn voorgangers – juist níét dat de uitbetaling van toeslagen bij zijn dienst wordt weggehaald. Uijlenbroek zegt tegen Snel dat er veel verbeterd is bij de afdeling toeslagen en dat de Belastingdienst deze belangrijke taak nu prima zelf kan uitvoeren.

Overheid is de schlemiel bij ict-projecten (Oscar Posthuma Volkskrant 26 november 2020 p. 24):
Marcia Luyten geeft in haar column (O&D, 25 november) over de falende overheidsautomatisering uitstekend aan waarom zoveel ict-projecten van de overheid mislukken. Als oud hr-manager bij de overheid ben ik hier helaas meerdere malen getuige van geweest.
De oorzaken zijn al decennialang dezelfde.
De overheid is niet in staat en bereid om de beste ict’ers aan te trekken. Daarom wordt vrijwel elk project noodzakelijkerwijs uitbesteed bij de bekende ict-bedrijven, waar de hoge salarissen wél worden betaald.
Per saldo is de overheid daarmee natuurlijk aanzienlijk duurder uit.
Bovendien blijft de overheid als opdrachtgever wel eindverantwoordelijk voor het project, terwijl de noodzakelijke kennis ontbreekt om invulling aan die rol te geven. Daarmee komt elke fout die het ict-bedrijf maakt als een boemerang terug op het bordje van de overheid.
Die bedrijven blijven de lachende derde, want zij hebben toch alleen gedaan wat gevraagd werd?
En natuurlijk zijn zij graag bereid tot reparatie, want de schoorsteen moet blijven roken.
De overheid als ‘schlemiel’, hoe cynisch kan het zijn?

Iemand moet toch schuldig zijn (Yvonne Hofs Volkskrant 19 november 2020 p. 3):
De derde verhoordag van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag heeft woensdag meer weg van een tribunaal. En alle betrokkenen wijzen met de beschuldigende vinger naar elkaar.
Beschuldigende vinger
Uiteindelijk wijst dan iedereen naar elkaar. Dat de waarheid wel eens zou kunnen zijn dat dit drama heeft kunnen ontstaan doordat zowel de rechtspraak, als de politiek (bewindslieden én Tweede Kamer), als de Belastingdienst, als topambtenaren van ministeries grote fouten hebben gemaakt, is wellicht een moeilijk te verteren conclusie. Want als iedereen een beetje schuldig is, is uiteindelijk niemand écht schuldig. En dat lijkt een onacceptabele uitkomst te zijn.

Drollen vegen (Sheila Sitalsing Volkskrant 19 november 2020 p. 2):
Ze veegden met verve, zo schoon was hun straatje nog nooit geweest.
Want ja, het was bij Toeslagen waar controle ontaardde in het achtervolgen van ouders en deze manen tot het terugbetalen van tienduizenden euro’s – veelal ten onrechte, maar dat zou pas vele jaren en veel persoonlijke drama’s later blijken. En nee, de instructies om
‘zo hard’ te handelen kwamen van elders.
Van het ministerie van Sociale Zaken, wezen de voormalige belastingambtenaren (hun dienst valt onder het ministerie van Financiën). Van ‘de politiek’ die de uitvoering tot strengheid had aangespoord. Van de wet. Van de jurisprudentie.
En het is te makkelijk om je als Directeur-Generaal met salarisschaal allerhoogst als een schooljongen te verschuilen achter instructies van hogerhand. Terwijl een gerechtelijke uitspraak wel degelijk ruimte bood voor redelijker handelen. Terwijl er een interne memo lag van een jurist die waarschuwde dat de beginselen van behoorlijk bestuur en de rechtsbescherming van burgers werden geschonden. Terwijl er heus geen oekaze van Sociale Zaken lag om bezwaren van ouders twee jaar lang te laten liggen. Terwijl er ook nog zoiets bestaat als je eigen morele kompas.

Terugdraaien (Sheila Sitalsing Volkskrant 17 november 2020 p. 2):
Dat zou je het gevolg van tien jaar Rutte kunnen noemen. Of: het gevolg van 25 jaar geloof in het op afstand zetten, privatiseren en ‘als een bedrijf’ aansturen van publieke diensten, waar je net zo goed het CDA en de PvdA de schuld van kan geven. Of: het gevolg van decennia bezuinigen op sociale zekerheid. Of: een ideologie van niet de hand maar de eigen broek ophouden dat in de loop van tientallen jaren heeft postgevat in bestuurlijk Nederland.
Terugdraaien: dat wordt de taaie uitdaging voor een nieuwe regering.

Hans Blokpoel, directeur Belastingdienst.
‘De wet bood geen enkele ruimte voor een minder harde aanpak’ (Yvonne Hofs Volkskrant 17 november 2020 p. 11):
Marseille werd maandag in de Enquêtezaal van de Tweede Kamer opgevolgd door de voormalige algemeen directeur van de Belastingdienst. Hans Blokpoel was tussen juni 2010 en december 2016 naar eigen zeggen de ‘huisbaas’ van het fraudeopsporingsteam CAF en beweerde het tegenovergestelde van Bert Marseille. Volgens Blokpoel hadden hij en ook zijn baas (directeur-generaal Peter Veld) van begin af aan ‘buikpijn’ van het feit dat ouders die een relatief klein verzuim hadden begaan (het niet betalen van kleine bedragen, of het niet kunnen overleggen van één of twee betalingsbewijzen) hun hele toeslag moesten terugbetalen.
Blokpoel legde de schuld subtiel bij de verantwoordelijk bewindsman, toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Hij zei ‘zeker te weten’ dat Wiebes op de hoogte was van de problemen met de terugvorderingen en de nare gevolgen daarvan voor ouders en impliceerde dat het een politieke keuze was om de wet niet aan te passen en het beleid niet te veranderen. Enkele commissieleden confronteerden Blokpoel ermee dat zijn naar eigen zeggen betoonde compassie niet overeenkomt met verklaringen van anderen die hebben gesteld dat Blokpoel juist een van de hardliners was in dit dossier.
Welke versie is waar? De ondervragingscommissie mag het straks zeggen.

Zó bereid je jeugd voor op die ene ‘zwarte zwaan’ (Jelle, Peter, Simone en Daan de Kruijk Volkskrant 17 november 2020 p. 23):
Corona berooft jongeren van vormende activiteiten. Des te meer reden ze weerbaar te maken.
Dienstplicht
Sinds 1 januari 2020 zijn in Nederland zowel mannen als vrouwen dienstplichtig, maar worden niet opgeroepen. Wat ons betreft komt daar verandering in.
Tijdens deze diensttijd gaan jongeren aan de slag in de publieke dienstverlening zoals gezondheidszorg, onderwijs en handhaving van de openbare orde. Ze blaken van zelfvertrouwen, want zijn hiervoor opgeleid. Zo bouwen we geleidelijk aan een ‘leger’ reservisten én vergroten we de betrokkenheid van jonge generaties bij de publieke taken. Er kleeft nog een voordeel aan de sociale dienstplicht, zoals Sander Schimmelpenninck (O&D, 3 februari) beschreef. De ongelijkheid wordt steeds groter, mede omdat er steeds minder uitwisseling plaatsvindt tussen verschillende sociale klassen.

Het proces tegen de Charlie Hebdo-verdachten
‘De slachtoffers zijn de grote afwezigen’ (Angela Dekker De Groene Amsterdammer 19 november 2020 p. 24-29):
Dit najaar vond het proces plaats tegen de verdachten van de bloedige aanslag op Charlie Hebdo in 2015. Volgens medewerkers van het satirische Franse weekblad heeft ‘laf links’ het gevecht om de laïcité en de vrijheid van meningsuiting opgegeven.
De solidariteit werd niet door iedereen gedeeld, moest Riss, die er met een verbrijzelde schouder van afkwam, ervaren. Charlie Hebdo voelde zich in de jaren na de aanslag in de steek gelaten. De
eigen progressief linkse familie beschuldigde de krant van racisme, de redactie wees immers voortdurend op het gevaar van de radicale islam. Riss verweet op zijn beurt ‘laf links’ haar ‘excuuscultuur’, die voortkwam uit schuldgevoel over het kolonialisme van weleer en de discriminatie en de achterstandspositie van moslims in Frankrijk.

Essay Luisteren naar de zee
Wat vertellen de niet-mensen? (Eva Meijer De Groene Amsterdammer 19 november 2020 p. 40-43):
Om de huidige problemen, zoals de
klimaatcrisis, aan te pakken moeten we vloeibaarder denken. We staan als mens immers niet los van de natuurlijke wereld. ‘We hebben de haringen nodig.’
Een van de opgaven voor de
filosofie op dit moment is om de mens niet meer als uitzondering te denken maar juist als deel van een groter geheel. Een onderdeel daarvan is beter leren luisteren naar de natuurlijke wereld.
Er zijn in de filosofische traditie ook altijd
tegenstemmen geweest. Baruch Spinoza schreef dat de dingen macht hebben. Alle dingen willen in zichzelf volharden, schrijft hij, en mensen worden daardoor beïnvloed. Nieuwe materialisten, zoals Latour en Jane Bennett, borduren daarop voort, en noemen dat vermogen van de dingen ook agency.
Bij uitgeverij Boom verschijnen twee boeken ter ere van Bruno Latour. Het parlement van de dingen Over Gaia en de representatie van niet-mensen bevat teksten van Latour over ecologie en politiek. In De stem van de Noordzee: Een pleidooi voor vloeibaar denken staan essays van Laura Burgers, Eva Meijer, Evanne Nowak en de Ambassade van de Noordzee.

Economie Zetbaas (Ewald Engelen De Groene Amsterdammer 19 november 2020 p. 9):
Helemaal scherp waren de reaguurders die in de gaten hebben dat dit typerend is voor veel bestuurders in de publieke sector: met de rug naar de medewerkers staan en met het gezicht naar Den Haag. ‘Dit is echt bizar’, stelde een twitteraar terecht, ‘je moet je noodkreet naar OC&W sturen en niet van anderen vrijwilligerswerk vragen.’
In
''De Groene van vorige week benoemde Herman Tjeenk Willink feilloos wat er de afgelopen veertig jaar in de publieke sector is misgegaan. De kern ervan is dat politici, ambtenaren en bestuurders half begrepen bedrijfseconomische tegelwijsheden rücksichtslos hebben losgelaten op de publieke sector.
Ik verlang hevig naar de
universiteitsbestuurder zonder MBA, die weigert nog langer de zetbaas van Den Haag te zijn, die de bonentellers de tempel uit durft te jagen en de professional zijn autonomie teruggeeft.

Weerstand tegen waanzin (Sezgin Cihangir Volkskrant 16 november 2020 p. 20):
In plaats van kinderen zelf te laten googlen in het informatiebos op internet, moet het onderwijs de nadruk leggen op solide kennisoverdracht door de leraar.
De aanbieders
manipuleren de verspreiders, de verspreiders de aanbieders en samen manipuleren ze de gebruiker om hem/haar van het ene item naar het andere te lokken, steeds verder down the rabbit hole, zoals bekend uit Alice in Wonderland. Eenmaal daar, is het lang klikken om er weer uit te komen. CDA en D66 dienden onlangs een motie in om een onderzoek in te stellen naar de algoritmen die dit proces aandrijven, en om zo nodig de gevaarlijkste te verbieden. De rabbit holes moeten dicht.
Stap één is: goed leren lezen. Lezen is informeren en checken. Lezen is denken. Ons onderwijs schiet hierin ernstig te kort.
Nederland kent inmiddels tweeënhalf miljoen ‘halfabeten’. Volgens een recent inspectierapport haalt 40 procent van de basisschoolleerlingen de wettelijk gestelde streefniveaus voor taal niet.

Lobby Wie mag met Rutte aan tafel? Achter de schermen van de coronalobby (Jelle Brandsma Trouw 16 november 2020):
Een streepje voor
Als het kabinet op een persconferentie een reeks coronamaatregelen opsomt, gaat daar een ingewikkelde afweging van belangen aan vooraf.
Bedrijven die de afgelopen jaren al goede relaties bouwden met hogere ambtenaren van ministeries hebben een streepje voor. Maar dat zegt niet alles. “We zoeken steeds naar de balans tussen het virus zo veel mogelijk bestrijden en zo weinig mogelijk economische schade veroorzaken”, zegt een betrokkene bij de kabinetsbeslissingen. En zeker, de laatste maanden is er meer aandacht voor de vraag of al die beperkingen de fysieke en geestelijke gezondheid van een sociaal wezen als de mens te veel schaden, maar veel gewicht legt dit facet nog niet in de schaal.
In de Tweede Kamer zit de cultuur op de achterste rij
De cultuursector zit soms aan tafel bij minister Van Engelshoven. Maar die slaagt er niet in om een vuist te maken in het overleg met andere ministers, zeggen bronnen rond het kabinet. In Den Haag geldt het adagium:
in de schouwburg zitten politici op de eerste rang, maar in de Tweede Kamer zit de cultuur op de achterste rij.
Wouters van NL Actief:
“Ik probeer mensen die de beslissingen nemen ietsje deskundiger te maken. Iemand als Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie, doet dat ook. Hij maakt ook steeds duidelijk hoe belangrijk het is dat mensen bewegen om gezond te blijven. Die boodschap komt goed aan bij het kabinet.”

Mutsaerts kan toch weten wat emancipatie is (Frans Timmermans Volkskrant 16 november 2020 p. 21):
Gelukkig zijn er ook veel geestelijken die zich tegen haatcampagnes uitspreken, inclusief paus Franciscus. Als het gaat om gelijke behandeling van mannen en vrouwen, van mensen die tot minderheden behoren – etnisch, religieus, seksueel – hebben we overal, ook in Nederland, nog een lange weg te gaan.
Laten we een ander net zo behandelen als we zelf willen worden behandeld. Is dat niet de kern van de waarden die wij delen, over religieuze grenzen heen?

David Djaïz De globalisering is kapot (Brainwash festival 15 november 2020 NPO2):
De klimaatcrisis, groeiende ongelijkheid en covid-19 zijn slechts een aantal van de uitwassen van ongeremde globalisering. Schrijver David Djaïz gaat op zoek naar een oplossing.
Dichters & Denkers
De staat als sluiswachter (Dick Pels De Groene Amsterdammer 6 augustus 2020):
In
Slow Democracy pleit de Franse auteur David Djaïz voor een herwaardering van de natiestaat. Alleen die kan het mondiale kapitalisme beteugelen. Maar Djaïz blijft verre van ‘eigen volk eerst’.
De centrale stelling van het boek luidt:
de natiestaat is de enige actor die zijn burgers effectief kan beschermen tegen de uit de hand gelopen globalisering. Hij is de enige die het mondiale kapitalisme met zijn eisen van topsnelheid en moordende concurrentie kan vertragen en beteugelen. Door delen van de economie te onttrekken aan de wereldmarkt, kan hij dekking geven aan de opbloei van regionale en lokale economieën.
Door de
‘uittocht’ van de rijken en de multinationals is de sociale cohesie verrafeld, de middenklasse uitgehold en de verzorgingsstaat uitgekleed. Djaïz hoopt dat ‘een nieuw territoriaal verhaal’ over solidariteit, herstel van de verzorgingsstaat en nieuwe vormen van sociale vermenging (in het onderwijs, via een algemene sociale dienstplicht) het gevoel van gedeelde nationale identiteit kan herstellen. We moeten ‘de slaphangende draden van de wederkerigheid die ons binnen de nationale gemeenschap kunnen verbinden opnieuw aantrekken’.
Gelukkig verdampt Djaïz’
euroscepsis naarmate het boek vordert. Zodra hij inhoud probeert te geven aan een gedeeld idee van nationale identiteit, blijkt dit zich te bewegen op minstens drie niveaus van hechting en trots: dat van de lokale gemeenschap, dat van de natie en dat van ‘de kernbeginselen die de Europese democratische natiestaten samenbrengen in een gemeenschappelijk project’. Zoals het idee van een verzorgingsstaat die het kapitalisme onderwerpt aan de samenleving en niet andersom. De evidente suggestie is dat ook Europa als Grote Sluis kan gaan fungeren, zodra men besluit een effectieve Europese macht op te bouwen die centrale publieke goederen actief afschermt van de financiële en andere markten.

‘We moeten leerlingen weer leren discussiëren’ (Kaya Bouma en Rik Kuiper interviewen Samira Bouchibbti Volkskrant 14 november 2020 Opinie p. 24-27):
Twee uurtjes burgerschapsles per week is niet genoeg, vindt oud-Kamerlid Samira Bouchibti. ‘Het moet een thema worden dat verweven zit in het hele onderwijs, en niet alleen in geschiedenis en maatschappijleer.’
Onlangs verscheen van haar hand ook
Nederland is van ons allemaal, een vuistdik handboek burgerschap vol praktische lesideeën over onder meer gelijke behandeling, de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van meningsuiting.
Wat moet er nog meer gebeuren om spanningen in de klas weg te nemen?
‘Scholen zouden veel meer tijd aan
burgerschap moeten besteden. Met twee uurtjes maatschappijleer per week red je het niet. Burgerschap moet een thema worden dat verweven zit in het hele onderwijs, niet alleen in geschiedenis en maatschappijleer. Tijdens Nederlands kun je een boek pakken over de vrijheid van meningsuiting. De wiskundeleraar kan er een Arabische wiskundige bij pakken, zodat leerlingen niet denken dat alle Arabieren terroristen zijn.’
‘Ik pleit ook al jaren voor een Nationale Dag van de Grondwet, waarin we als samenleving stilstaan bij de Grondwet.
Als school kun je daar een themaweek omheen organiseren, waarin het gaat over kernwaarden als gelijkheid, rechtvaardigheid en solidariteit, en over de werking van de rechtsstaat. Over de vrijheid van onderwijs, die soms keihard botst met artikel 1 van de Grondwet, het verbod op discriminatie.’

De commissie die al wist waar het aan ligt: gebrek aan menselijke maat (Martin Sommer Volkskrant 14 november 2020 Opinie p. 23):
Pieter Duisenberg, voorheen VVD, nu lobbyist voor de universiteiten, kwam vertellen dat voor Kamerleden de praktijk niet sexy is, dat ze op televisie moeten scoren, et cetera. Pieter Omtzigt (CDA) legde uit dat het regeerakkoord in 1994 nog 43 pagina’s telde, met grote interlinie, en dat dat in 2017 alweer 68 pagina’s waren, met veel minder wit, en met 161 maatregelen waarvan heel precies berekend was wat ze moesten opleveren.
Ik bladerde van de week door het
verkiezingsprogramma van de VVD. Voorheen de partij van de bescheiden overheid, en van de staat als geluksmachine. Nu is het programma nog dikker dan het regeerakkoord. Ook de VVD wil niet langer een kleine overheid maar ‘een sterke, actieve overheid om ons te beschermen’.
De jeugdzorg werd overgedragen aan de gemeenten.
Met weinig succes, volgens VNG-baas Geluk, vanwege het neoliberalisme. CDA’er Omtzigt wees er in zijn verhoor terecht op dat iedereen van tevoren wist dat de gemeenten niet toegerust waren om zoiets ingewikkelds als de jeugdzorg te gaan uitvoeren.\\ Iets dergelijks geldt voor de Belastingdienst die toeslagen ging uitdelen, of de Sociale Verzekerings Bank, heel goed in AOW of Kinderbijslag, die zich ontfermde over het uitkeren van de PGB’s. Allebei moesten ze bulkwerk en maatwerk combineren, ruimhartig toeslagen toekennen en keihard optreden tegen fraude. Dat kan niet tegelijk. Kim Putters (SCP) sloeg de spijker op zijn kop. ‘De overheid weet niet wat ze van burgers wil: zijn ze zelfredzaam of fraudeurs?’
Mijn voorstel zou zijn om een Kamercommissie in te stellen die onderzoekt of overheid en maatwerk wel samengaan.

Verdeel geld eerlijker en laat platteland niet verzuipen in armoede (Barbara Oomen, Arno Witkam en Marijn Dieleman Volkskrant 1 september 2020 p. 20-21):
Maatwerk
Aristoteles definieerde rechtvaardigheid als gelijke gevallen gelijk behandelen en ongelijke gevallen ongelijk. Dit was ook het idee van de decentralisaties: dat gemeenten, met maatwerk, ongelijke gevallen ook ongelijk zouden kunnen behandelen.
Nu staan niet mensen, maar middelen centraal. En gaan gemeenten, uit geldnood, gelijke gevallen ongelijk behandelen. Of jij nog in de buurt een boek kunt lenen, steun krijgt voor een traplift, met je beperking naar een buurtschool mag, wordt bepaald door oneerlijke rekenmodellen, meer dan wat jij nodig hebt of zelfs wat jouw gemeente jou zou gunnen.
Minister Ollongren pleitte vorig jaar in de essaybundel Land in samenhang voor een land van gelijke kansen, ‘ongeacht of je in Aalten, Appelscha of Amsterdam opgroeit’.
Het gemeentefonds groter te maken.
En daarbij de verdeling te laten beginnen bij mensen, in plaats van middelen.

Oefenen in eigen land (Bert Wagendorp Volkskrant 18 november 2020 p. 2):
Tijden veranderen, oorlogen ook. Het concept van de hybride oorlog – een combinatie van oorlog met militaire middelen en cyberoperaties, groeit als kool. Zo snel, dat minister van Defensie Bijleveld twee jaar geleden verklaarde dat we eigenlijk al in een cyberoorlog met de Russen zijn verwikkeld. Die hadden jaren daarvoor al in de gaten dat er een gemakkelijker en effectievere manier was voor het destabiliseren en verzwakken van de tegenstander dan die met peperdure bommenwerpers en oprukkende infanterie: het internet.
Misschien horen wij ooit nog eens dat het aantreden van Donald Trump in 2016 door de
Russische cyberlegerleiding is gevierd als een grotere overwinning dan die in de Slag om Koersk in 1943.

De PvdA’er die zich met zijn contraire Telegraaf-columns geliefd maakt bij de leden van Forum (Marcel van Lieshout en Frank van Zijl Volkskrant 18 november 2020 (p. 18-19):
Fragment uit Telegraaf column van Ronald Plasterk (1 mei 2020), over Europa:
‘Het is niet verwonderlijk dat mensen die hun loopbaan hebben gevonden in de Brusselse politiek meer macht naar Brussel willen. (..) Menig Europarlementariër is meer vertegenwoordiger van Brussel in Nederland dan vertegenwoordiger van de Nederlandse kiezer in Brussel.
Een van de opvolgers van Bos als politiek leider,
Diederik Samsom, dook ook al na zijn Haagse tijd in de columnistiek. Bij deze krant. Samsom is net als Plasterk een wetenschapper (afgestudeerd in technische natuurkunde).
Nu blijven verzoeken aan de EU-ambtenaar Samsom onbeantwoord. Te druk met ondemocratische regelgeving verzinnen, zou Telegraaf-columnist Ronald Plasterk kunnen schrijven. Van wie veel heel columns deels handelen over de zijns inziens idiote actiegroep Greenpeace (was Samsom campagneleider van) en de zijns inziens totaal verkeerde klimaatmaatregelen (heeft Samsom mede de hand in).

De menselijke maat (Max Pam Volkskrant 18 november 2020 p. 24):
Onlangs schreef Sander van Walsum in deze krant over de kracht van het politieke midden: ‘Middelmaat is de menselijke maat. Daarbij past geen heroïek of grote gebaren. Daarbij past fatsoen, de burgerlijkste van alle deugden.’ En Leonard Geluk, directeur van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, oppert in een commentaar ‘dat ons land klaar is voor een nieuw paradigma’ en dat overheidsbeleid zich moet laten leiden ‘door de waarde van de menselijke maat’.
Bent u al klaar voor een
nieuw paradigma? Ik zie ambtenaren met een pannetje soep en vragenlijst langs de deuren gaan. Was ik slachtoffer van de Belastingdienst, dan had ik liever een klerk die per computer berekent hoeveel ik terugkrijg en die dat bedrag nog dezelfde dag overmaakt. De rest hoef ik niet.

Dienstverlening (Marc van Pelt Volkskrant 18 november 2020 p. 27):
In de Zaterdag-bijlage een interview met de ceo van Albert Heijn. Mensen zijn boos dat AH de kassa’s en de kassamedewerkers wil afschaffen. Dat begrijp ik.
Dienstverlening is uit, efficiency is in. Iedereen langs de selfservice kassa, dat scheelt een hoop ambtenaren. En als de burger daar geen zin in heeft, heeft hij pech, want er is geen andere overheid of buurtwinkel om een aangifte of aanvraag te doen.
Een vraag aan de overheid is niet altijd één vraag die kan worden beantwoord door een algoritme. Dienstverlening werkt alleen als de dienstverlener echt begrijpt wat er gevraagd wordt.

Kampioen van het ressentiment (Heleen Mees Volkskrant 18 november 2020 p. 27):
Biden won in die delen van het land waar het economisch voor de wind gaat – de grote steden met hun hoogopgeleide bevolking en de voorsteden. Trump won daar waar de economische pijn wordt gevoeld, in de kleine steden en op het platteland. Dat is een trend die al in 2000 is ingezet maar die onder Donald Trump – kampioen van het ressentiment – is versneld. De Democraten zijn de partij van de winnaars van de globalisering en de Republikeinen de partij van de verliezers van globalisering.

Enige ‘vooruit’ dat Trump rest is revolutie (Eelco Runia Volkskrant 13 november 2020 p. 24):
.. voor narcisten als hij is verliezen — zeker van suffe types als ‘sleepy Joe’ — een ontoelaatbare , hij is uit op een autoritair bewind, of hij is, in de woorden van Fox News-host Tucker Carlson, een instinctive predator.
Kunst- en vliegwerk
Want terwijl zijn
tegenstanders zich nog het hoofd breken over de vraag waar de rekensommen op uit zouden kunnen komen, heeft Trump al de voldongen feiten gecreëerd die het speelveld bepalen.
Rancune
Dat is wat
succesvolle vooruit-vluchters uit de geschiedenis, ik noemde ze hierboven al, deden. Door en in hun revoluties creëerden deze revolutionairen een nieuw speelveld, een speelveld waarop ze weer een tijdje vooruit konden.
Een betere politicus had niet gegokt op een
verkiezingsoverwinning die er nooit echt heeft ingezeten. Een betere politicus had niet de indruk gewekt dat hij alleen het speelveld wil veranderen omdat hij zélf in het nauw zit. Het lijkt erop dat Trump, al dan niet wegens huisvredebreuk, het Witte Huis zal verlaten, en dat hem niets anders rest dan zijn drang vooruit te vluchten om te zetten in een wrok van bijbelse proporties.

Eelco Runia: ‘De universiteit is twee keer blij met studenten: als ze binnenkomen en als ze hun diploma halen’ (Kaya Bouma interviewt Eelco Runia Volkskrant 18 mei 2019):
Over de reden van zijn vertrek werd bij zijn oude werkgever destijds niet inhoudelijk gediscussieerd, zegt Runia. ‘De universiteit was alleen bezig met het beperken van imagoschade.’ Het typeert volgens hem de cultuur van de hedendaagse universiteit, waar het draait om zo veel mogelijk studenten zo snel mogelijk te laten afstuderen en de academische discussie steeds meer naar de achtergrond verdwijnt. Hij schreef er het boek
Genadezesjes over, dat dinsdag verschijnt.
Er doemt een gitzwart beeld op in uw boek. Universiteiten zijn volgens u ‘boulimische’ organisaties die geld opslokken zonder er beter van te worden. Universitair onderwijs is een ‘frustrerend rendez-vous’ van ‘manische docenten en depressieve studenten’. Is het echt zo erg?
‘Er gebeuren natuurlijk nog altijd ontzettend goede dingen aan universiteiten. Maar de hele structuur, de manier waarop universiteiten in Nederland georganiseerd zijn, en vooral de
universiteitscultuur, is in een crisis beland.
Hoe verklaart u die paradox?
‘Universiteiten zijn verschoolst. Studenten hebben het loeizwaar vanwege de overmaat aan toetsjes, tentamens en opdrachtjes. Bij ons was het de laatste jaren heel gewoon dat studenten elke week bij elk werkcollege iets moesten inleveren. De constante plicht om iets te doen, dat wordt als zwaar ervaren. Maar als je alles doet, is het bijna onmogelijk om te zakken. Dat is waar de titel van mijn boek op slaat.’

COC belaagt Arie Slob met de shariamethode (Rob Mutsaerts Volkskrant 13 november 2020 p. 25):
Waarom mag Arie Slob geen eigen mening hebben over homoseksualiteit en christelijke scholen, vraagt hulpbisschop Rob Mutsaerts zich af.
Van minister Arie Slob wordt geëist dat hij zich conformeert aan de heersende seculiere opvatting. Hij mag zich niet beroepen op de Bijbel. Meteen eisen mensen dat hij wordt vervolgd voor discriminatie.
Vrije mening
Slob vraagt van niemand dat hij of zij zijn mening deelt. Hij heeft simpelweg een andere mening, een andere overtuiging. Het COC eist wel van Slob dat hij hun mening deelt. Waarom? Ik deel de mening van de refo’s op dit punt. En dan doe ik niet eens een beroep op de vrijheid van godsdienst, maar op de vrijheid van menings-uiting. Als ik atheïst was, had ik op dit punt simpelweg dezelfde mening. Waarom geldt voor Slob en de zijnen niet de vrijheid van meningsuiting?
Moeder Teresa was hierin zoals altijd duidelijk: ‘Niet vragen, niet oordelen, helpen!’
Ik merk dat seculieren vaak meer moeite hebben met hulp bieden aan mensen die er andere opvattingen op nahouden. Bert Wagendorp vindt Moeder Teresa vast een intolerant kreng.

Vervelende vragen (Asha ten Broeke Volkskrant 13 november 2020 p. 27):
Misschien moet er eerst iets wezenlijks veranderen voordat er een einde kan komen aan de verdeeldheid. Daags na de verkiezingen schreef Yanis Varoufakis in The Guardiandat Biden weliswaar beter is dan Trump, maar geen lot uit de loterij. Om iets te noemen: Biden is een neoliberale kapitalist die deel was van een regering die na de financiële crisis van 2008 met belastinggeld wel gewetenloze bankiers uit de brand hielp, maar niet de gewone mensen die uit hun huis werden gezet. Veel worstelende Amerikanen horen Bidens gelikte praatjes over eenheid, stelt Varoufakis, en denken: ik hoef niet zo nodig samen te komen met mensen die rijk of machtig zijn geworden door mij in een gat te duwen.

Economie Kiezen voor kapitaal (Dirk Bezemer De Groene Amsterdammer 12 november 2020 p. 9):
Al tien jaar prioriteren de kabinetten-Rutte financiële indicatoren (zoals begrotingsnormen) boven signalen zoals stikstof- en CO2-waardes, gebrek aan mensen en middelen bij Nederlandse gemeentes, tekorten aan politiemensen en docenten. Het zijn stuk voor stuk aanwijzingen dat we te weinig investeren in ons echte kapitaal – misschien wel omdat we te veel de ophoping van financieel vermogen najagen. Dat echte kapitaal is alles waarmee we samenleving en economie gezond houden – zoals natuur, onderwijs en ordehandhaving.
Nog wonderlijker wordt het als er tegelijk wel geld is voor verlaging van de dividendbelasting (als het aan de premier lag) en voor ruim
vierduizend ‘belastingafspraken’ die ontwijking faciliteren.

De vernietiging van de Amazone
Klimaatopwarming? Kantelpunt? ‘Kletskoek’ (Marjon van Royen De Groene Amsterdammer 12 november 2020 p. 34-41):
Door ontbossing staat nu al veertig procent van de Amazone op het punt savanne te worden. Gesteund door de Braziliaanse president Bolsonaro maken lokale milieucriminelen illegale grond klaar voor koeien of soja. ‘Hier wordt kapitaal uit misdaad gemaakt.’
Opgejaagd, ontgoocheld en stuk gebeukt – zo voelen de boswachters zich na twee jaar Bolsonaro. ‘Ze doen alles om te voorkomen dat wij ons werk doen’, zei ook de anonieme boswachter door de telefoon. Bolsonaro gaf het startschot, toen hij vlak na zijn aantreden de boswachter ontsloeg die hem ooit een boete voor illegaal vissen in een natuurreservaat had gegeven. Meteen ontsloeg milieuminister Salles alle topmensen van IBAMA en verving hen door bevriende militaire politieagenten uit São Paulo, mannen zonder specifieke kennis of opleiding, die nog nooit een voet in de Amazone hadden gezet maar wel stuk voor stuk uit het gewelddadige elitekorps van de industriestad komen.
De Amazone wordt vernietigd om onder andere Europa te voorzien van biefstuk

Waarom was helft bedrijven in gouden jaren verlieslatend? (Peter de Waard Volkskrant 12 november 2020 p. 22):
Het ministerie heeft al een onderzoek aangekondigd naar ‘hoe bedrijven erin slagen voor de fiscus structureel verlieslatend te zijn’.
Het lijkt erop dat bedrijven in tijden van crisis, zoals dit jaar, graag hun hand ophouden bij de overheid. Liefst 130 duizend bedrijven hebben een beroep gedaan op de NOW-regeling die de belastingbetalers miljarden kost.
Maar als het weer goed gaat, weten ze een manier te vinden om de winsten te maskeren.
Raar land, Nederland.

Maatschappelijke organisaties willen ‘groene bazooka’ voor ECB (Koen Haegens Volkskrant 12 november 2020 p. 23):
De Europese Centrale Bank (ECB) moet stoppen met het subsidiëren van de oude, fossiele economie. Twaalf maatschappelijke organisaties roepen in een brief president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) op zich hierover uit te spreken.
‘Verborgen bazooka’
‘De ECB is de afgelopen jaren een enorme dominante rol gaan spelen in onze economie’, verklaart initiatiefnemer Rens van Tilburg van het Sustainable Finance Lab, een denktank van kritische economen. ‘Maar tot nu toe is zij weggelopen voor de bredere verantwoordelijkheid die dat met zich meebrengt.’

Voor een eerlijker verdeling van de buit (Mirjam de Rijk De Groene Amsterdammer 12 april 2018 p. 22-27):
De Nederlandse economie groeit, maar mensen zien daar in hun inkomen niets van terug. Bedrijven en vermogenden profiteren, en werkenden en uitkeringsgerechtigden niet. Daar is iets aan te doen.
2. Sturen met belastingen
Hogere belastingen op kapitaal en lagere op arbeid kunnen ervoor zorgen dat werkenden netto meer overhouden. Maar belastingverschuiving helpt ook om al aan de voorkant de verdeling tussen arbeid en kapitaal te veranderen, verwacht Dirk Bezemer, hoogleraar economie in Groningen. Slimme belastingen kunnen het voor bedrijven bijvoorbeeld minder lucratief maken om hun geld in financiële handel te stoppen in plaats van het te investeren in echte productie.
7. Kapitaal reguleren
De enige manier om dit te keren, is het verbieden van alle financiële constructies die in feite gebaseerd zijn op piramidespelen, stelt Ewald Engelen, hoogleraar financiële geografie in Amsterdam. De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zouden veel strenger moeten zijn bij het bepalen welke financiële ‘producten’ wel of niet op de markt mogen komen.
Daarnaast wordt het tijd voor ‘Bretton Woods-achtige’ regulering van kapitaal, zegt Rens van Tilburg, directeur van het Sustainable Finance Lab. De wereldgemeenschap maakte meteen na de Tweede Wereldoorlog afspraken om grensoverschrijdend kapitaalverkeer alleen mogelijk te maken als er reële producten mee betaald werden, geen kapitaalhandel om de kapitaalhandel. Van Tilburg: ‘In de decennia na de Tweede Wereldoorlog bloeiden de wereldhandel en de economie, én er waren geen financiële crises. Alle reden om op zoek te gaan naar een nieuw Bretton Woods.’ Ook het IMF buigt zich sinds kort over mogelijkheden van nieuwe kapitaalrestricties.

‘Ons leven staat er minder erg voor dan wij in onze panische momenten denken’ (Nathalie Huigsloot interviewt Jesse Klaver & Maarten van Rossem Volkskrant 7 november 2020 p. 24-32):
Klaver: ‘Dat is ook beschamend. Ik kan me ook echt kwaad maken over ons falende testbeleid. Wat zich wreekt is de leiderschapsstijl van Rutte. Wat hij de afgelopen tien jaar heel knap heeft gedaan, is coalitietjes binnen de coalitie bouwen. Hij is heel goed in van day to day problemen oplossen. Stapje voor stapje, dat zijn zijn magic words. Maar we zitten nu in een crisis van ongekende omvang, waarmee de toekomst plotseling onzeker is geworden. Dan helpt stapje voor stapje niet, dan moet je weten waar je heen wil, anders ontstaat er grote onrust. Wat Merkel heel goed doet, is het leiderschap tonen dat mensen nu nodig hebben, namelijk mensen bij de hand nemen en schetsen waar ze heengaan. Hier gaat het steeds over een mogelijk vaccin dat eraan zit te komen, en dan is het probleem weg. Maar dat kan nog lang duren. Een reëler scenario is dat we eerst naar een testsamenleving toegaan.’
Van Rossem:
‘Voor visie moet je naar de oogarts’, zei Rutte eens. Hoewel ik een groot bewonderaar van Merkel ben, wil ik wel even aantekenen dat zij natuurlijk wel aan het einde van de rit staat. Dit is haar laatste kabinet. Dat verklaart waarschijnlijk ook de enorme stap die ze in de richting van Europa heeft gemaakt. Ze wordt er electoraal niet meer op afgerekend. Een van de grootste problemen, niet alleen voor Duitsland maar ook voor Europa, is natuurlijk wie haar op gaat volgen. Daar hoor je hier gek genoeg niemand over. We maken ons druk over elke scheet die Trump laat, maar Duitsland is veel belangrijker voor ons.
Onze lezers hebben allerlei vragen meegegeven. Die lopen van ‘waarom draagt u altijd donkere kleding, meneer van Rossem,’ tot ‘waar blijft de linkse samenwerking, Jesse Klaver?’ en ‘Waar gaat het heen met de wereld?’ In het verlengde van die laatste vraag, vroeg een bezorgde lezer: Is er nog hoop? Jesse Klaver:
‘Absoluut! De mensheid is er altijd in geslaagd om door moeilijke momenten heen te komen. Het belangrijkste is dat we solidair blijven met elkaar, en dan kunnen we ongetwijfeld ook deze beproeving aan.’
Maarten van Rossem: ‘Ja zeg, stel je voor dat we zeggen:
er is geen hoop meer, wat zouden we dan nog moeten?
Veel mensen zijn volgens mij bang dat het economisch een puinhoop wordt als de VVD niet meeregeert. Van Rossem: ‘Ah, allemaal lulkoek. Er is heel veel onderzoek gedaan naar de vraag of linkse partijen een negatieve invloed hebben op de economische expansie. Ik kan je verzekeren: die is er niet. Integendeel, er is meer vermoeden dat linkse partijen het juist beter doen dan conservatieve partijen omdat ze op het punt van regelgeving en sturing voor een sterkere overheid zijn.
Heb je nog een laatste bemoedigend woord, waar mensen hoop uit kunnen putten? Van Rossem:
‘Mensen kunnen heel eenvoudig hoop putten uit het feit dat ze eens goed moeten kijken naar hun eigen leven. Het gekke is dat als je Nederlanders vraagt: bent u tevreden met uw eigen leven?, dat 90 procent ja zegt. Maar als je vraagt hoe het met Nederland gaat, men ineens roept: nou echt verschrikkelijk, hè!

‘Zondige Messiassen’, toen en nu (Arnon Grunberg Volkskrant 9 november 2020 p. 5):
Het is maar de vraag of de VS verdeelder zijn dan ooit, meent Arnon Grunberg. Verdeeldheid was er altijd al. Een president is een soort herder die zijn schaapjes bij elkaar moet houden, maar Trump weigerde die rol. Daarvoor is hij nu gestraft.
Biden, zo is al gebleken, vervult zijn rol als herder die de schaapjes verbaal bij elkaar houdt prima.
Overigens zou niemand in Nederland meewarig moeten doen over Amerika zolang in het eigen land nog populaire politici rondlopen die het voze, vulgaire en ontwrichtende taalgebruik van Trump imiteren en naar de kroon wensen te steken.

Trump en het einde van de winnaarscultus (Sander Schimmelpennick Volkskrant 9 november 2020 p. 29):
Een president Biden zal niet alleen de kansengelijkheid en de utopisch geworden American Dream nieuw leven in moeten blazen, hij zal ook meer oog moeten hebben voor de intrinsieke ongelijkheid die in elke samenleving zit. Hij zal de grote fout van Clinton en Obama, hun onvoorwaardelijke steun aan de financiële elite, recht moeten zetten. Bovenal zal Biden een manier moeten vinden om winnaars en verliezers bij elkaar te brengen, simpelweg door duidelijk te maken dat het leven geen wedstrijd is die je kan winnen of verliezen.

Klassieken (Edward Figee, Enschede Volkskrant 9 november 2020 p. 29):
Het duurde even voor ik woorden kon vinden om te reageren op het prachtige verhaal van Marita Mathijsen over de kennis van de klassieken onder onze politici (O&D, 6 november). Die kennis is volgens haar, samengevat, nagenoeg nul. Haar stuk legt pijnlijk bloot waaraan het in het onderwijs in Nederland de laatste decennia is gaan ontbreken: aan Bildung, een woord waar in het Nederlands geen goed equivalent voor bestaat.

Cultiveer ze, citeer ze (Marita Mathijsen Volkskrant 6 november 2020 p. 26):
Er zijn Nederlandse dichters en prozaschrijvers die eigenlijk altijd wel een regel te bieden hebben die makkelijk uit de context te halen is en toch overeind blijft. Van Harry Mulisch, dit jaar tien jaar overleden, is net een aforismenbundel verschenen met sprankelende uitspraken die in allerlei situaties toepasselijk zijn. Bijvoorbeeld deze uit Voer voor psychologen: ‘Iedere mening sleept onmiddellijk haar tegendeel met zich mee’. Of deze: ‘Wie over de dood wil spreken, moet niets zeggen: dan spreekt hij de waarheid’ (Anekdoten rondom de dood).

Sybe Schaap boek Het rancuneuze gif de opmars van het onbehagen
Het rancuneuze gif gaat over een typisch kenmerk van de mens. Rancune, ook wel ressentiment of wrok genoemd, is een uiting van onvrede die zich kenbaar maakt door slachtoffergevoel, boosheid en beschuldigingen. De oorzaak van deze boosheid zoekt men in een ander. Deze treft het verwijt, heeft het gedaan en wordt dus als schuldig gezien. Daders laten zich altijd wel vinden, verdachtmaking is erg vindingrijk.
Het boek gaat in op de actualiteit van dit verschijnsel. Aan de hand van een groot aantal voorbeelden wordt duidelijk gemaakt, hoe rancune het samenleven kan ontwrichten. Ook nu infecteert dit gif de onderlinge verhoudingen in Nederland. Rancuneus gedrag dreigt zelfs normaal te worden en zich zonder schaamte te mogen uiten. Als de remmen wegvallen kan dit tot gevaarlijke uitwassen leiden, zoals het afwentelen van opgeklopte boosheid op gehele bevolkingsgroepen. Het spookbeeld van de jaren dertig dringt zich weer op.
Het rancuneuze gif biedt een analyse van dit probleem, maakt de vele gevaren duidelijk en wijst op mogelijke uitwegen.
Sybe Schaap heeft geconstateerd dat momenteel vele Nederlanders door boosheid gedreven worden. Een belangrijk filosoof voor hem is Friedrich Nietzsche (1844-1900), die dit verschijnsel reeds te berde bracht. Bij rancune neemt de burger zelf een slachtofferrol aan en tracht de schuld van vele misstanden in de maatschappij bij anderen te leggen. Een ideale toestand in het verleden of een betere toekomst zijn vaak het uitgangspunt. Schaap noemt allerlei stromingen zoals het fascisme, nationaal-socialisme, communisme, het neo-marxisme van de Frankfurter Schule en het populisme van de PVV van Wilders als voorbeelden. Hij beschouwt dit ressentiment als gevaarlijk en noemt middelen om dit fenomeen terug te dringen.

Wat ontbreekt in het landbouwdebat? Grondhoudingen naar de natuur (Toon van Eijk Civis Mundi Digitaal #101 30 augustus 2020):
De Boer zegt: „Er moet heel veel tegelijk veranderen, dat is waarom ik zo vaak hoor: het kan niet want...” Het multidimensionale maatschappelijke ontwikkelingsproces wordt inderdaad beïnvloed door veel factoren, zoals ecologische, technologische, economische, politieke, sociaal-structurele, en culturele en persoonlijkheid factoren. Deze verschillende factoren kunnen wel onderscheiden worden, maar niet gescheiden in hun werkingen. De factoren staan met elkaar in
wisselwerking. De meest fundamentele factor is de categorie van culturele en persoonlijkheidsfactoren (die vaak moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn) oftewel het geheel van collectieve en individuele waarden of grondhoudingen.
Alleen kennisnemen van meer ecologisch en maatschappelijk verantwoorde
grondhoudingen is echter niet afdoende. Ze moeten ook daadwerkelijk geïnternaliseerd worden om effect te hebben. Deze internalisatie vereist vooral proactief werken aan persoonlijkheidsontwikkeling of Bildung. Deze persoonlijkheidsontwikkeling houdt het systematisch ontwikkelen van ‘bewust zijn’ in (bewust zijn als werkwoord). Het ‘bewust zijn’ van grondhoudingen, die de transformatie naar waarlijk duurzame agro-ecosystemen ondersteunen, is essentieel maar krijgt nauwelijks aandacht.
Mathieu Wagemans zegt in het juli 2020 nummer van CM:
“De gebruikelijke context van redeneren helpt niet meer. We kunnen op basis van tal van feiten en analyses de overtuiging hebben dat we ons levenspatroon moeten veranderen maar om de daad bij het woord te voegen is meer nodig. Met ratio alleen redden we het niet. De omslag vraagt verruiming en verdieping van ons bewustzijn” [3]. Volgens Hans Kuijper legt Confucius een rechtstreeks verband tussen individueel gedrag en politieke ordening. Hij merkt op dat “Tegenwoordig die wijsheid in het Westen op tegeltjes staat: Verbeter de wereld, begin bij jezelf” [4]. Ik denk dat deze wijsheid inderdaad cruciaal is. Het beginpunt van systemische verandering is individuele transformatie van grondhoudingen en onderliggende waarden, wat op zijn/haar beurt om een verruiming en verdieping van bewustzijn vraagt.

‘Ik verheug me op het einde van de mens’ (Fokke Obbema interviewt John de Vos Volkskrant 31 augustus 2020 p. 12-13):
Heeft ons leven geen andere betekenis dan voortplanting?
‘Nee, we komen van dat dna-molecuul, met wat eiwitten en vetten, dat is de essentie. Ik heb een keer een tentoonstelling samen met een non gemaakt. Ik zat op mijn minimalistische standpunt: eenheid in verscheidenheid, de eenheid is dat celletje en dan is het maar net welke vorm het krijgt. Als de omgeving verandert, is het: aanpassen of uitsterven. Daar was zij het helemaal niet mee eens, ze vond dat te kaal, voor haar moest er meer zijn. Nou, voor mij is er verder niks.
Valt uw wetenschappelijke werk ook onder amusement?
‘Ja. Ik heb me er uitstekend mee vermaakt, maar het stelt geen bal voor.
De vraag of we onze tijd zinvol doorbrengen, kwam op toen we ophielden jagers-verzamelaars te zijn. Er ontstond ruimte, vrije tijd. Toen is het ook misgegaan. Daarvoor was er voldoende energie van de zon om alles te laten bloeien en groeien. Maar toen de mens aan veeteelt en landbouw ging doen, kwam hij energie tekort. Na de industriële revolutie werd dat tekort zo groot dat hij alles is gaan slopen. Terwijl het leven op aarde al drie miljard jaar op rolletjes liep. De mens verwoest alles, het is een raar beest hoor.’
U kijkt er blij bij.
‘Ik verheug me op het einde van de mens, omdat dat voor de aarde een zegen zal blijken. De natuur vind ik aanzienlijk belangrijker. Alleen vind ik het jammer dat ikzelf de afloop niet meemaak, dat voelt toch als een film waarvan je het einde niet ziet. Doodgaan vind ik verder niet erg. De mens is niet belangrijk. Je moet hem niet vooropstellen, zoals Descartes deed: ‘De mens onderscheidt zich van de beesten, omdat hij een ziel heeft.’ Wat een onzin. De mens heeft het vooral enorm met zichzelf getroffen en het is de apenrots die nog steeds dicteert. We vinden onszelf heel wat, maar zijn bezig onszelf gek te maken – waar je ook kijkt, mensen jagen elkaar op.
‘Zelf heb ik me nooit laten opjagen. Toen er functioneringsgesprekken bij het museum kwamen, kreeg ik als vraag: wat is je ambitie? Ik zei: ‘Die heb ik helemaal niet. Ik wil gewoon zo doorrommelen.’ Vonden ze raar. Het belangrijkst is wat je vanbinnen voelt. Dat heb ik mijn studenten ook altijd voorgehouden. Je gevoel zegt je of iets wel of niet goed is. Mijn harde werken kwam altijd van binnenuit.’

Het coronavirus discrimineert wel degelijk (Sander Schimmelpennick Volkskrant 31 augustus 2020 p. 21):
Corona verandert de dynamiek tussen generaties en dat werd hoog tijd. Zoals de Bulgaarse politicoloog Ivan Krastev schrijft; het coronavirus draait de rollen tussen de generaties tijdelijk om. Waar het eerst de jongeren waren die de ouderen beklaagden in hun onwil te veranderen in de strijd tegen zaken als klimaatverandering, zijn het nu de ouderen die iets van de jongeren vragen. Het verschil is alleen: jongeren hebben massaal van de ene op de andere dag hun leven veranderd en zijn, ondanks de negatieve berichtgeving in media, buitengewoon gehoorzaam, terwijl ouderen alleen maar verder radicaliseren in hun kortetermijndenken.
Het Nederlandse beleid is echter onduidelijk en vertroebeld door onze oneindige behoefte alles weg te polderen en te focussen op non-issues als mondkapjes. Als het coronavirus een generale repetitie is voor andere mondiale problemen die op ons afkomen, zoals klimaatverandering, moet Nederland nog even oefenen. De taal van ‘samen’ is de taal van een reclamebureau, en doet de werkelijkheid geweld aan. Niemand heeft ooit gezegd dat het maken van harde, existentiële keuzes leuk is. Maar het is heus niet ondoenlijk voor een volwassen samenleving waarin niet de lange tenen, maar het gezonde verstand van burgers leidend is.

Dichters & Denkers Een mooie toestand, onsterfelijkheid (Kees 't Hart De Groene Amsterdammer 27 augustus p. 57):
In zijn uitvoerige filosofische essays, Denken op de plaats rust
(2012) en Mystiek voor goddelozen(2017), probeerde Van der Waal al zoekend niet-religieuze vormen van zingeving op het spoor te komen. Hij pleitte onder andere voor een hernieuwd filosoferen waarbij niet letterlijk ‘na-denken’, dus achteraf denken, centraal staat, maar betekenisgeving ook in het nu en de toekomst mogelijk is.\\ In dat laatste essayboek introduceerde hij het begrip ‘tijdvertraging’ waarmee je zowel menselijk als kosmisch ‘gedrag’ zou kunnen verklaren, ik vat het nu erg kort door de bocht samen. Mensen proberen de tijd stil te zetten, waardoor verval kan worden tegengegaan. En dit idee werkte hij nu in zijn eerste roman De uitbraak verder uit. Daarin verplaatst hij ons naar een maatschappij in een verre toekomst waarin de tijd radicaal is stilgezet: sterfelijkheid is opgeheven, verval is tot staan gebracht. Niet bij iedereen, aan de randen van de maatschappij, in de buitengebieden dus, houden zich groepen op die hier niet aan meedoen, zij sterven nog. Daar gaat de tijd door. We maken kennis met ene Gustav, regeneratiespecialist voor Zorg en Welbevinden, een hoge functionaris, die een verjongingskuur ondergaat.

De pacificator (Koen Kleijn De Groene Amsterdammer 27 augustus 2020 p. 58-59):
Vilan van de Loo schreef met Uit naam van de majesteit een biografie van Jo van Heutsz, de generaal die de guerrilla in Atjeh bestreed. Nette conventies golden daar niet.
In het soepele verhaal ontglipt het de lezer misschien nét dat het hier toch echt gaat om
oorlogsmisdadigers, en dat is geen laf achteraf gepraat: Van Heutsz en Van Daalen beseften dat hun bloedige praktijk volkomen tegen het geldend oorlogsrecht inging. Nette conventies golden niet in Atjeh, zeiden ze, het was guerrilla, je kon geen onderscheid zien tussen burgers en rebellen et cetera. Het is opvallend dat de belangrijkste critici, ‘Wekker’ en Thomson, beiden oud-militair, de excessen zagen als het gevolg van onvoldoende inzet door de regering. Dat is een oude klacht, een rode draad in de Nederlandse militaire geschiedenis van De Ruyter tot Karremans: er zijn te weinig troepen, ze zijn slecht bewapend, ze worden door de overheid met onvoldoende middelen en onduidelijk mandaat de jungle ingestuurd, en de wreedheden zijn daar het ongelukkige gevolg van.

Dichters & Denkers De koloniale leeslijst ‘Ik’ is verdeeld (Maaike Meijer De Groene Amsterdammer 27 augustus p. 60-61):
In het oeuvre van Marion Bloem speelt
‘het Indische’ een grote rol. Geen gewoon Indisch meisje, haar debuut over de gespleten Sonja/Zon, was een eclatant succes.
Marion Bloem bouwde een indrukwekkend literair en autobiografisch oeuvre op, waarin
‘het Indische’ vaak terugkeert. Het recente sluitstuk daarvan is het vuistdikke Indo: Een persoonlijke geschiedenis over identiteit (2020), dat pakkend begint, met pregnant beschreven jeugdherinneringen, maar verzandt in speurtochten, uitweidingen, anekdotes en losse gedachten over het onderwerp ‘identiteit’.

Mooipraat en werkelijkheid (Marcel van Dam Volkskrant 26 januari 2012)
Het is bezielende taal die goed leest in het rapport Kiezen en verbinden van het CDA. Ik geloof ook wel dat de meeste mensen die er aan geschreven hebben erin geloven. Maar papier is geduldig.
In de politiek is er altijd spanning geweest tussen ideaal en werkelijkheid. Dat hoort ook zo, want op die spanning draait de motor van de vooruitgang. Helaas heeft in de laatste decennia het politieke ideaal zich steeds meer losgezongen van de werkelijkheid. Het verhaal moet de beeldvorming bepalen. De werkelijkheid staat er vaak haaks op en het vereist een grote lenigheid van geest om de waarheid zo te moduleren dat die op het ideaal gaat lijken.

Stopt The Economist echt met economie? (Peter de Waard Volkskrant 26 januari 2012)
Begin dit jaar heeft The Economist echter wel de titel van zijn rubriek Economics Focus (Aandacht voor Economie) verandert in Free Exchange (Vrije Uitwisseling). Reden is niet alleen dat economische modellen en theorieën in deze crisis als onbruikbaar door de mand zijn gevallen,maar ook dat economen bijna allemaal hun ziel en zaligheid hebben verkwanseld. Zij zijn geen onafhankelijke denkers meer, maar nauw gelieerd aan machthebbers, partijpolitieke denktanks, adviesorganisaties of het bedrijfsleven. De beloningen die ze hiervoor ontvangen, bezoedelt hun oordeel. Uit onderzoek is gebleken dat economen die de hoge beloningen van bestuurders rechtvaardigen, een aanmerkelijk grotere kans hebben op publicatie dan economen die deze beloningen als zelfverrijking bekritiseren.

Duivels dilemma bij decentralisaties (Arie Teeuw 12 maart 2014):
Moet je schrijnende toestanden laten ontstaan die bewijzen dat méér geld van het rijk onvermijdelijk is? "De tijd van gemakkelijke bezuinigingen is voorbij." De gemeenten lijken voor een duivels dilemma te staan: alles op alles zetten om de door 'Den Haag' afgedwongen onmogelijke bezuinigingen te realiseren of schrijnende toestanden laten ontstaan?
Waarschijnlijk spitsen de discussie en de beeldvorming zich toe op de volgens de regering mogelijke bezuinigingen op de jeugdzorg, en dan niet op de 'gewone' jeugdzorg. Zorg voor mensen die het moeilijk hebben, daar kunnen de gemeenten heel goed mee omgaan, ze zijn niet anders gewend. Zelfs de zorg van –voor de gemeenten nieuwe- gezinshuizen e.d. is te managen, en er is ongetwijfeld ook op te bezuinigen, zoals er altijd te bezuinigen is, al is dat niet altijd simpel.
In de woorden van een directeur van een kleine, goedkope en efficiënt werkende residentiële jeugdzorginstelling, waar kinderen liefdevol opgevangen en verzorgd worden: "Die bezuinigingen zijn heel goed in de jeugdzorg! Nu de verandering van de mensen die er werken nog!"

Oliviero Toscani (Volkskrant 28 februari 2005):
‘Mode gaat alleen nog maar over kopiëren, marketing, conformeren. De mode van nu lijdt aan inflatie. De creativiteit is weg. Het gaat alleen nog om geld maken. De middelmaat regeert. Niet alleen in de mode, je ziet het ook op televisie, en in de kunst. De hele wereld is aangetast door de middelmaat. Het meeste is shit.’

De politiek is aan zet om het achterste van hun tong te laten zien. Voor 'Winst en Verlies' geldt de spreuk van Titus Maccius Plautus (254-184 v.Chr.) dat de kost gaat voor de baat uit.
Voor een gezonde boekhouding dienen inkomsten en schulden in balans te zijn.
In hoeverre is het van politici slim geweest het de kost gaat voor de baat uit volledig voor het Angelsaksische model live now pay later in te ruilen?

Volgens Dolf van den Brink (FD 4 november 2011) is het probleem in de westerse landen dat in de afgelopen vijftien jaren de schulden boven de verdiencapaciteit van de reёle economie zijn uitgestegen.

In de theosofie heeft Ockhams scheermes op organische complementariteit betrekking, de twee kanten van één medaille zoals Geestkunde en Natuurkunde, Mannelijk en Vrouwelijk, Geest en Lichaam ('Heer en Slaaf', 'Slachtoffers en Daders'), Scheppen en Vernietigen, Goed en Kwaad, Zo Boven zo Beneden; zo Beneden zo Boven, Ongemanifesteerd en Gemanifesteerd, Voelen en Denken, Algemene - en speciale relativiteitstheorie, Binnenwereld en Buitenwereld, Macrokosmos en Microkosmos, Negentropie en Entropie en Zaaien en Oogsten, oftewel Monade + Duade. Of met andere woorden Eenheid in Verscheidenheid.

De theosofie gaat ervan uit dat er een rechtvaardigheidsmechanisme (wet van harmonie analoog aan de wet van vergelding) in het universum zit ingebakken. De dilemma's van het leven hangen samen met dat de mens zijn eigen schepper is.
De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 16 Cyclische evolutie en karma (p. 714/715): We zijn verbijsterd over het mysterie dat we zelf hebben gemaakt en over de raadsels van het leven die we maar niet oplossen, en we beschuldigen dan de grote sfinx dat ze ons verslindt. Maar er is werkelijk geen ongeval in ons leven, geen ongeluksdag en geen tegenspoed, die niet kan worden herleid tot onze eigen daden in dit of in een ander leven. Als men de wetten van harmonie overtreedt of, zoals een theosofische schrijver het uitdrukt, ‘de wetten van het leven’, moet men erop zijn voorbereid tot de chaos te vervallen die men zelf heeft voortgebracht. Want volgens dezelfde schrijver ‘is de enige conclusie waartoe men kan komen, dat deze levenswetten zichzelf wreken, en dus dat elke wrekende engel slechts een symbool van hun reactie is’.
Als er dus iemand hulpeloos tegenover deze onveranderlijke wetten staat, dan zijn wij dat niet, de scheppers van ons lot, maar veeleer die engelen, de bewakers van de harmonie. Karma-Nemesis is niets anders dan het (spirituele) dynamische gevolg van oorzaken die zijn voortgebracht en krachten die tot activiteit zijn gekomen door onze eigen daden. Het is een wet van occulte dynamica dat ‘een gegeven hoeveelheid energie, aangewend op het spirituele of astrale gebied, veel grotere gevolgen teweegbrengt dan dezelfde hoeveelheid, toegepast op het fysieke, objectieve bestaansgebied’.

Het epithumia en thumos van Plato kunnen met de Latijnse termen pathos (in zijn negatieve betekenis woede, haat, vrees, afkeer, medelijden) en ethos worden vergeleken. Pathos (van πάσχειν 'paschein', het Griekse woord voor "lijden" of "emotie") is één van de drie middelen van overtuiging in de filosofische leer Ars Rhetorica van Aristoteles (samen met ethos en logos).

Waterlandstichting Is een ander Europa mogelijk? Linkse dilemma's tegenover een neoliberaal project
Vanuit een links perspectief, dat ernaar streeft het primaat van de markt te vervangen door het primaat van de politiek, en de vrijheid van het kapitaal door de vrijheid van het individu en haar kansen op ware zelfontplooiing, is het Europese integratieproces dus verre van onproblematisch.

Zowel Philip Zimbardo met zijn Stanford-gevangenisexperiment als Stanley Milgram met zijn bekende experiment tonen overduidelijk aan dat de maatschappelijke context waarin het onderzoek plaatsvindt een cruciale rol speelt. Als de omstandigheden maar extreem genoeg zijn kunnen normale mensen zich gestoord gaan gedragen of zelfs bereid zijn gruweldaden te plegen.

Het ultieme punt van de vrijheid van meningsuiting staat diametraal tegenover de vrijheid van godsdienst. Fundamentalisten denken zwart/wit, 'of-of'. Alleen het 'en-en' denken biedt voor dit dilemma een uitweg. De crux is dat het voor het oplossen van een dilemma loont om samen te werken (Prisoner's dilemma).

Eric Alkemade Leiderschapsparadoxen verklaard, maar wel met een dubbele uitdaging!

Het balanceren van deze dilemma’s is volgens Mintzberg de continue uitdaging voor leider en managers (voor Mintzberg zijn management en leiderschap verschillende aspecten van dezelfde rol binnen een organisatie).
Hoewel Mintzberg één van de onbetwiste goeroes is op het gebied van organisaties en management, durf ik zijn ‘balanceren van tegenstellingen’ een stap verder te brengen. Als voorbeeld neem ik de klassieke tegenstelling tussen mensgericht en taakgericht managen (de ‘managerial grid’ van Blake & Mouton, 1964). Het idee is dat je als manager óf overwegend taakgericht bent óf mensgericht bent, of moet zijn, afhankelijk van de situatie. Volgens mij moeten deze twee richtingen echter altijd in evenwicht zijn en kunnen deze alleen stapsgewijs in een steeds hogere evenwichtssituatie komen.
Kortom, leiderschap en management, met alle daarbij behorende tegenstellingen, zijn geen ‘zero-sum’ games, maar ‘win-win’ situaties. Het beantwoorden van de ene uitdaging kan en mag niet ten koste gaan van het beantwoorden van de andere uitdaging. Meer taakgericht werken is alleen mogelijk door meer mensgericht te zijn en andersom. Het is dus niet óf-óf, maar én-én.

De boodschap, het nieuwe inzicht van Jezus (historisch-kritisch benaderd) Keer dan ook uw andere wang toe is de keerzijde van het Oog om oog, tand om tand uit het Oude Testament en berust op de Gulden Regel Wat gij wilt dat u geschiedt doe dat de ander. (Wederkerigheid).

In zijn bekende werk On Liberty zette John Stuart Mill het schadebeginsel uiteen. Schadebeginsel is de opvatting dat iemands vrijheid alleen beperkt mag worden voor zover dat nodig is om te verhinderen dat hij anderen schaadt.

Column Naema Tahir (Buitenhof 11 maart 2012)
De filosofie van het liberalisme kan worden samengevat in één adagium. Ieder volwassen mens mag doen wat hij wil, in zijn eentje of met ‘consenting adults’. Zolang anderen er geen schade door ondervinden. Dit is het ‘schadebeginsel’, ontworpen door een van de oervaders van het liberalisme, John Stuart Mill.
Zo gezien moet het gebruik van drugs worden gelegaliseerd. De gebruiker schaadt immers geen anderen, maar hooguit zichzelf. En dat moet-ie zelf weten.
Hetzelfde geldt voor prostitutie. Dit is niets anders dan een overeenkomst naar burgerlijk recht tussen een vrager en een aanbieder. Zolang er sprake is van ‘consenting adults’ is er niets aan de hand. Iedereen moet het zelf maar weten.
Een einde aan je leven willen maken? Dat is geheel en al jouw zaak. Laat die pil waarmee je jezelf kunt doden, maar op de markt komen!
Dit adagium van het liberalisme is door zijn heldere eenvoud aantrekkelijk.
Zo geredeneerd zou ook het dragen van een burka vrij moeten zijn. Men schaadt er toch niemand mee? Tenslotte, ook het verbranden van boeken, inclusief de Bijbel en de Koran, staat een ieder natuurlijk vrij. Althans voor zover het je eigen boeken zijn. Wie boeken van anderen verbrandt, is schuldig aan vernieling of beschadiging. Dat mag niet van de liberaal. Maar als het je eigen Bijbel of Koran is, moet je het zelf maar weten.
Veel mensen in Nederland en nog veel meer mensen in de wereld zijn het met deze standpunten oneens. Dat is liberalen een doorn in het oog. Als iedereen maar liberaal was, zouden alle problemen in no time zijn opgelost. Iedereen zou kunnen doen wat-ie wil. Resultaat: iedereen op zijn eigen manier gelukkig.
Of toch niet? Is geluk wel gegarandeerd als we het liberale recept volgen? Het is veelzeggend dat er nauwelijks liberalen zijn die vinden dat hun eigen dochter bijvoorbeeld het zelf maar moet weten als ze drugs gebruikt, de prostitutie ingaat, zichzelf wil doden, of zich wil hullen in een burka. Dan geldt het adagium ‘je moet het zelf weten, zolang je anderen niet schaadt’ opeens niet meer. Waarom? Heel simpel. Omdat ook liberalen om hun dochter geven.
A Ha! Wie geeft om iemand anders zorgt, helpt, bemoedigt, geeft steun, advies, lof en kritiek. Hij doet dus een boel, maar zegt niet meteen: dat moet-ie zelf maar weten.
Kortom, wie om anderen geeft, is betrokken bij hen. Hij houdt dus ook rekening met hun gevoelens. En daarom zal hij niet publiekelijk zijn Bijbel of Koran verbranden, ook al geeft hij zelf niks om dat boek.

Aan elke crisis liggen tegenstellingen, zoals bijvoorbeeld tussen 'Politicals & Professionals', ten grondslag. Door de nauwe 'verstrengeling' tussen de 'eerste, tweede en derde macht' en de 'vierde, vijfde en zesde macht' verloopt de weg naar verbetering nu contraproductief omdat de brokkenpiloten elkaar de hand boven het hoofd houden en geen contact meer hebben met de werkvloer. De brokkenpiloten die de problemen hebben gecreëerd moeten zich nu als een ware Baron von Munchhausen aan hun eigen haren uit het moeras trekken. Door de deregulering, het privatiseren van het onderwijs, de wooncorporaties en de zorg heeft de overheid het stuur uit handen gegeven en dreigt de cash cow Nederland volledig te worden uitgemolken. Het zelfreinigend vermogen van de parlementaire democratie gaat daardoor verloren.

Om chaos te vermijden geldt het natuurlijke ordeningsprincipe niet alleen voor de bevolking maar ook voor zijn politici. Controverses tussen mensen zijn een gegeven, maar gelukkig ligt in de chaostheorie een ordeningsprincipe besloten.
Om harmonie en eenheid te creëren zijn de creatieve deugden van Karl Christian Friedrich Krause vermeldingswaard: de creatie van persoonlijke autonomie (een aansporing tot zelfverlichting); de creatie van autonomie voor anderen (een aansporing tot politieke rechtvaardigheid); de creatie van interacties met de totaliteit (een positieve aanvaarding van een universeel humanisme); de creatie van schoonheid (het bevorderen van kunst en cultuur); en ten slotte de creatie van een eenheidsperspectief waarin alle genoemde creaties samen worden gebracht (een pleidooi voor panentheïsme). Zijn einddoel is een humanisme: een 'mensheidsbond', de maatschappij van de 'Humanitas' - een sociaal kunstwerk dat op alle fronten en alle niveaus uitdrukking geeft aan harmonie en eenheid.

P. van Oyen Dienend leiderschap - Innerlijk evenwicht
Tot ongeveer twintig jaar geleden was er sprake van een soort balans van de sturende krachten die door grote instellingen heengingen. De diverse groepen die bij het functioneren van een instelling belang hadden hielden elkaar in een wankel evenwicht door een systeem van geschreven en ongeschreven checks and balances. Toen kwam er een kongsi tussen directie en aandeelhouders en werd plotseling het idee geïntroduceerd van shareholders value. Het bleek een eufemisme te zijn voor het opwaarderen van de waarde van aandelen door middel van gebakken lucht: ijdelheid der ijdelheden 'het is allemaal gebakken lucht' (zo ongeveer luidt deze uitspraak in de nieuwe bijbelvertaling). Een deal werd gemaakt waarbij via een intense reorganisatieronde zowel de aandeelhouders als de directors en het senior management er aanzienlijk beter van werden ten koste van het werknemers die het bedrijf of de instelling draaiende hielden. Dienend leiderschap staat haaks op de gangbare ideeën van corporate governance.

De energie -, klimaat - en kredietcrisis kunnen alleen effectief worden aangepakt wanneer van een sluitend model (hoofdroute) van de éne werkelijkheid (bv. A.P. Fiske) wordt uitgegaan. De gesignaleerde crises vragen om een ruimere context. De evolutionaire kringloop in het universum biedt daarvoor een handvat. De kredietcrisis markeert een breuk in het traditionele marktdenken van Adam Smith. De hamvraag is hoe wordt economische meerwaarde gecreëerd die zowel de welvaart als het welzijn ten goede komt of met andere woorden hoe kan worden vermeden dat de illusiecultuur domineert?

Wanneer we naar de crisissen in de wereld kijken kunnen we nog niet zonder de Goddelijke wijsheid.

In kwalitatieve zin trekt de overheid zich terug, echter niet in kwantitatieve zin. De terugtredende overheid meent door het bevorderen van marktwerking de werkelijkheid beter te kunnen beheersen. Dit is slechts gedeeltelijk waar. Een kenmerk van politici is dat in plaats van de ander centraal te plaatsen men graag een ander verantwoordelijk houdt. Een probleem met politieke consensus is dat voor een specifieke beslissing nooit één persoon verantwoordelijk is. Door de beslissingsmacht aan de markt over te laten wassen politici hun handen in onschuld. Het is duidelijk dat politici weer bereid dienen te zijn zelf het stuur in handen te nemen.

Ether herbergt het hele mysterie van onze kleine ziel tot aan de grootste Superziel (anima mundi), ongeacht de religie. Het biedt de mogelijkheid het binaire ‘of-of’ denken te overstijgen. Of met andere woorden het ‘of-of’ denken toont slechts een kant van de medaille. Doordat we voortdurend kiezen zijn we als mens medescheppers (‘trekkermechanisme’) van de werkelijkheid. De samenleving zien als een organisme waar jezelf deel van uitmaakt. De Gulden regel van wederkerigheid door gelijkwaardigheid geldt nog steeds: Wat gij wilt dat u geschiedt doe dat de ander. Dat we kunnen kiezen betekent nog niet dat we alles onder controle hebben. In plaats van de Goddeloze dwaas de rechtvaardige wijze laten prevaleren.

In het rapport ‘E i V’ wordt de relatie ‘Absoluut en Relatief’ aan de hand van Ain-Soph (Parabram, éne Werkelijkheid) en het Ether-paradigma (Het paradigma van de relatieve ether) verklaart. De relatie ‘Absoluut en Relatief’ berust op het principe van complementariteit dat al door Heraclitus naar voren is gebracht en heeft op de ‘eenheid der tegendelen’ ('These + Antithese = Synthese', Trimurti) het overbruggen van tegenstellingen betrekking.

Bij de natuurwetten, de levensprocessen gaat het om de Weltstoff van Teilhard de Chardin, de geest-substantie svabhavat (Akasha) in de esoterie en om de willekeurige mutatie en natuurlijke selectie. Het is mogelijk geest en materie, de twee kanten van een medaille met behulp van het Ether-paradigma te verbinden. We verwaarlozen de immateriële kant van de medaille in de mate waarin we ons met de materiële kant bezig houden. Dit wordt door de wetmatigheid van zaaien en oogsten tot uidrukking gebracht. De chaostheorie, de zelfgelijkvormigheid (de dialectiek, de wereld van de bipolariteit) en het onzegbare van communicatie staan centraal. Het gaat om het aan Hermes Trismegistus toegeschreven inzicht “Zo boven, zo beneden”; “Zo beneden, zo boven.” Waandenkbeelden blijven bestaan zolang geesteswetenschappers en natuurwetenschappers los van elkaar blijven functioneren. Voor wat betreft ruimte-tijd continuüm kan er maar een waarheid zijn, die voor beide domeinen van de éne werkelijkheid moet gelden.

Het Ether-paradigma is niet nieuw maar op archaïsche wijsheidstradities gebaseerd. Om de werking van het 4e element tijd te verklaren wordt van de systeemleer gebruik gemaakt. De systeemleer belicht de 4e dimensie tijd, de beweging. Besturing vindt op een hoger cq. lager aggregatieniveau, top down versus bottom up, van het bewustzijn plaats. Om grote schommelingen te vermijden is een consequente feedforward besturing gewenst. Het en-en, het non-dualistisch, non-lokale denken wordt centraal geplaatst.
Het reflexief bewustzijn brengt als ware verschillende aggregatieniveaus van het bewustzijn (communicatie) tot uitdrukking.

Naud van der Ven
Ik noem dat vooruitgang. En die vooruitgang hebben we mede te danken aan het sloopwerk van Nietzsche. Ik ben het daarom niet eens met de filosoof Paul van Tongeren, die laatst in Trouw stelde dat er in de filosofie geen vooruitgang is en dat wij geen stap verder zijn gekomen dan Plato. Juist wel, zou ik zeggen, en gelukkig maar. We pikken het niet meer dat we met die platonische schijnbewegingen het bos in gestuurd worden. Het doorprikken van zogenaamde Eeuwige en Absolute Waarheid, zoals Nietzsche deed, is vooruitgang van de eerste orde.

Er wordt van uitgegaan dat de unificatietheorie uiteindelijk over het verschijnsel bewustzijn uitsluitsel zal geven. Eerder hebben Amit Goswami en Arthur Young aangegeven dat bewustzijn de basis van alle bestaan is. Om het bewustzijn toe te lichten wordt zowel gebruik gemaakt van het oude reflexieve ‘Macrokosmos = Microkosmos’ model van de esoterie als van de nieuwe doorsnede ‘Sensation, Awareness, Experience, Self-awareness, reflection en First-person experience’ van Francis Heylighen. De processen die zich binnen een deel afspelen kunnen door de eigenschappen van het geheel worden verklaard. De éne werkelijkheid zit holistisch in elkaar.

KLAAR OM TE WENDEN? Afscheid Herman Wijffels opgeluisterd door Don Beck en Ervin Laszlo (Frank Visser GAMMA juni 2006):
48: Bij Beck zit je dus helemaal in de sfeer van de cultuurwetenschap en wordt een biologistisch kader – terecht – verlaten. Beck gaat in dit opzicht verder dan Huntington, die in zijn werk The Clash of Civilizations betoogde dat de diverse cultuurgroepen – westers, Slavisch, Chinees, islamitisch, Afrikaans enzovoorts – op gespannen voet met elkaar staan. Beck voegt een verticale dimensie toe, waardoor inzichtelijk wordt dat mensen zich alleen in een bepaalde fase van hun ontwikkeling laten leiden door hun eigen cultuur, maar daar ook bovenuit kunnen groeien tot een wereldburger.14
14) Vergelijk ook Mark Heirman Beschavingen botsen niet en Ken Wilber A Theory of Everything voor verwante redeneringen.
56: Meer dan eens citeert Heirman Wildiers in zijn boek als "de grootste Vlaamse cultuurfilosoof" van de 20ste eeuw (p.18). En het is ook niet voor niets, dat hij de Franse priester-bioloog Teilhard de Chardin het laatste woord geeft (p.225/6). Immers, "verhoging en verheffing waren veelgebruikte termen van de grootste visionair of ziener van de 20ste eeuw, Pierre Teilhard de Chardin''. Deze stelde: "Als een kiem van planetaire afmetingen ontwikkelt en transformeert het denkend en organiserend vermogen van mensen het hele aardoppervlak, niet
met het doel de eindeloze veelvuldigheid van het leven te ondermijnen of alle wezens hun eigenheid te doen verliezen, maar om ze in de levende eenheid van één enkel weefsel te versterken."

Om met het veranderen van de maatschappelijke structuur een begin te maken is de strategie “Klaar om te wenden?” nog steeds hoogst actueel. Het verslag van Frank Visser van de manifestatie “Klaar om te wenden?” bij het afscheid van ex-SER voorzitter Herman Wijffels op vrijdag 31 maart 2006 laat zien dat er wel degelijk een verband ligt.
Spiral Dynamics (Spiral Dynamics) is kort gezegd een theorie over de ontwikkeling van waardepatronen in de mens en de samenleving, die door de Amerikaanse psycholoog Clare Graves – een tijdgenoot en geestverwant van Maslow - is ontwikkeld.
Don Beck is net terug van een bezoek aan het Midden-Oosten, waarvan hij op de hem eigen wijze verslag deed. Hij poneerde de uitdagende stelling dat het in het huidige Midden-Oosten niet om religie gaat, zoals het in het toenmalige Zuid-Afrika niet om ras ging, wat betreft de kern van het conflict. Veeleer zijn er botsende waardepatronen, die aan het licht gebracht moeten worden voordat aan een oplossing kan worden gedacht.
Op basis van Spiral dynamics is het mogelijk integrale, gemeenschappelijke visies te ontwikkelen.

Frank Visser NIEUW LICHT OP DE BIJNA-DOOD ERVARING? Uniek onderzoek van cardioloog Van Lommel trekt wereldwijd de aandacht
Pogingen om het menselijk bewustzijn in verband te brengen met (of zelfs te verklaren uit) subatomaire deeltjes of een universeel quantumveld hebben mij persoonlijk nooit echt kunnen overtuigen. Als dat ons voorland is, dan ga ik nog liever gewoon dood... God woont niet tussen de fotonen, maar Hij heeft (als Hij al bestaat) de wereld waartoe die fotonen behoren geschapen, naast een groot aantal andere, psychische en geestelijke werelden. Het is dat of het materialisme denk ik.
Van Lommel grijpt in zijn poging de BDE te verklaren – of liever gezegd: het menselijk bewustzijn in het algemeen – eveneens naar de moderne fysica, die het verschijnsel van de zgn. non-lokaliteit heeft ontdekt. In zijn visie is het menselijk bewustzijn iets wat uitstijgt boven het fysieke lichaam (en de hersenen), het behoort tot de zgn. non-lokale of niet-plaatselijke werkelijkheid.

Een probleem kun je alleen effectief oplossen door oorzaak en gevolg duidelijk met elkaar te verbinden en niet door wat in de politiek vaak gebeurt het egospelletje van de kool en de geit te sparen. Topbestuurders vinden dat kritiek op hun functioneren het vertrouwen in het systeem negatief beïnvloedt. De kredietcrisis leert dat de bomen niet tot in de hemel groeien. Er is een schijnwelvaart gecreëerd, die laat zien dat we te lang boven onze stand hebben geleefd. Door krediet in het systeem te pompen is een implosie door de overheid afgewend, met als gevolg een explosie van de begrotingstekorten. De crisis kan alleen worden opgelost door weer meerwaarde aan het systeem toe te voegen. Het probleem met de internetzeepbel World Online van Nina Brink is dat de huid al wordt verkocht voordat de beer geschoten is. Is het juist niet zo dat de te lang volgehouden struisvogelpolitiek de problemen extra heeft versterkt?

Wordt met de cursussen ethiek bij managementopleidingen niet opnieuw het wiel uitgevonden? Komt in het kader van deze cursus opnieuw het normen en waarden debat aan de orde of met andere woorden op welke grondslag is deze ethiek gebaseerd?

In het Kompaskwadrant staat de diagonaal 1./2. voor 'Het Persoonlijke versus De Politiek', de diagonaal 3./4. voor 'Methode en Wetenschap' en de verticale as door het centrum voor 'De Analyse en Spiritualiteit'. Bij de diagonalen 1./2. en 3./4. gaat het om het basisprincipe, de wisselwerking tussen het wat en het hoe en vice versa tussen beide polen op één diagonaal, maar hetzelfde mechanisme bestaat ook weer tussen beide diagonalen etc. Hierbij kan men denken aan wat de Taoïsten de "10.000 dingen" noemen. Het gaat er om in de '10.000' dingen, de complexe werkelijkheid het geheel te herkennen. Bij het maken van een keuze gaat het er in principe om doen we Dit of doen we Dat.

Om balans te bereiken laten het enneagram, de levensboom, het kompaskwadrant, het kernkwadrant en het hexagram van de I Ching eenzelfde universeel regelmechanisme zien. Het Meta-leren is gericht op kennissystemen, divineermethoden die leren het leven beter te begrijpen.

De overheid heeft sinds de tachtiger jaren daadkrachtig aan het stimuleren van een schijnmarkt meegewerkt. De overheid is blijkbaar niet op de hoogte dat een manager iets anders is dan een ondernemer. Een manager past hooguit op het winkeltje. Een ondernemer anticipeert en innoveert om zijn markpositie te verbeteren. De vraag is dan natuurlijk wanneer neemt de overheid haar collectieve taken weer echt serieus? Alleen door het volk daadwerkelijk bij de plannen van de politieke elite te betrekken zijn veranderingen mogelijk. In de sectoren waar de overheid een duidelijke vinger in de pap heeft zoals het onderwijs en de zorg zou daarmee een begin kunnen worden gemaakt. Uiteindelijk draait het om de herkenbaarheid van de kleur van de ideologische veren. In plaats van een passieve overheid is het wenselijk dat de overheid actief bij maatschappelijke veranderingen betrokken is. Er zijn te veel carrière politici die zich met gebakken lucht, met schijnoplossingen bezig houden. De zelfgenoegzaamheid bij de politieke elite heeft zo’n vlucht genomen dat Geert Wilders die zich niet aan de versleten voor wat hoort wat, elkaar de hand boven het hoofd houden, de twee handen op een buik politieke spelletjes comformeert direct de handen op elkaar krijgt.
Slechts langzaam dringt het tot politici door dat om orde te scheppen in het economische verkeer, het prijsmechanisme, de onzichtbare hand van Adam Smith in het publieke domein niet goed werkt. Is dit echter geen open deur, het vrij internationaal handelsverkeer versus centraal geleide economieën, individuele sturing versus centrale sturing? Dat de elite er beter van wordt wil nog niet zeggen dat het goed is voor het volk. Wat het individu voor zichzelf aantrekkelijk vindt behoeft nog niet goed te zijn voor het collectief.

De geschiedenis laat een diversiteit aan innovatieve, interdisciplinaire grenswetenschappers zien.
Ammonius Saccas, Origenes, Helena_Blavatsky, Spinoza, Schelling, Nietzsche, Teilhard de Chardin, Einstein, Jung en Wittgenstein zijn coryfeeën die zich hebben bewogen op het snijvlak van natuur en cultuur. Op dit snijvlak gaat het echter niet primair om wetenschap versus geloof, maar eerder om de wisselwerking, de synthese tussen natuur – en menswetenchappen. Deze kengebieden kunnen wel onderscheiden, maar niet gescheiden worden. Het zijn twee verschillende, maar complementaire domeinen. Door beide als complementair te beschouwen ontstaat een completer zicht op de werkelijkheid. Het is wenselijk de tweespalt tussen natuurwetenschappers en geesteswetenschappers te verkleinen. Vastgeroeste denkpatronen te doorbreken. Het domein van de materie met de energetische processen te combineren. Een ruimer denkmodel is nodig om op creatieve wijze de wereldvraagstukken op te pakken. Het zijn in het bijzonder de grenswetenschappers met een holistische visie die de samenleving een stapje verder brengen.

De kwintessens van het rapport 'E i V' is dat de tegenstelling aan elke crisis ten grondslag ligt. Er wordt van uitgegaan dat een conjunctuurcyclus zich binnen de marges van het ‘kernkwadrant’ beweegt, daarentegen een grote schommeling zoals de kredietcrisis speelt zich binnen het ‘maskerkwadrant’ af. Het marktmechanisme faalt wanneer de individuele verantwoordelijkheid, de ethische drijfveren van zowel verkopers als kopers, van zowel overheid als burgers uit beeld verdwijnt. In hoeverre is de overheid zowel de oorzaak als de oplossing van het probleem? Een ding is zeker de overheid is te veel gefocussed op de korte in plaats van op de lange termijn. In hoeverre zijn we bereid van de ervaringen uit het verleden te leren?

De basis van elk leerproces is: 'Wat' moeten we aan 'Wie', 'Wanneer' en 'Hoe' leren, en 'Waarom' vinden we dat?
We moeten het heft zelf in handen nemen, uiteindelijk zijn we door ons handelen zelf verantwoordelijk. Het gaat er om door zelfregulering meer grip op het leven te krijgen. Het gaat er om waandenkbeelden te ontmaskeren en aan het licht te brengen. Wie zijn binnenwereld verandert, verandert de buitenwereld. De kwaliteit van het leven van de mens op aarde, het welzijn meer centraal plaatsen.

We moeten er net als het antropisch principe van uitgaan dat de dingen zijn zoals ze zijn, het leven, het ontwerp is zoals het is. In dit kader is het interessant te verwijzen naar de 'De vier wie-vragen' Genen zijn niet belangrijker dan organismen (Richard Dawkins, NRC Handelsblad 22 mei 2004). De vierde vraag gaat over de zin van het leven, de waarde van ons gedrag om te overleven. Om de continuïteit van het leven op aarde voor de mensheid te waarborgen gaat het primair om de eenheid der tegendelen (kwalitatieve as), de hemelse triade en de natuurlijke selectie ('Survival of the fittest'). Het ‘ieder voor zich’ is een doodlopend spoor.

Thomas von der Dunk Zeven molenstenen hangen de sociaal-democraten om de nek (11 juni 2009)
4. Begeerte heeft ons aangeraakt, om de Internationale te citeren. Het Calon-socialisme: ook teveel sociaal-democraten bij (semi-)overheidsinstellingen hebben graaiend uit de pot gesnoept. Wil juist de PvdA voor lagere inkomensgroepen weer even geloofwaardig als ooit Willem Drees worden, dan zal de partijtop daaraan paal en perk moeten durven stellen.
Het vervullen van een politieke functie voor de PvdA brengt ook morele verplichtingen voor de postpolitieke rest van het leven met zich mee. Het is niet bedoeld als opstapje naar een miljonairsvilla in het Gooi.
5. De verkwanseling van het collectieve tafelzilver: de energiebedrijven. Hier heeft bestuurlijke korte-termijnsbegeerte ons aangeraakt: met de opbrengst van de verkoop kunnen nu wat leuke projecten worden gerealiseerd. Terwijl Bos spaargeld redt en juist banken nationaliseert, gaat zo op provinciaal niveau mede dankzij PvdA-gedeputeerden de uitverkoop door. Het is tekenend voor de ideologische verwarring waar de partij mee kampt.
6. De schaalvergroting. Teveel megafusies blijken vooral bestuurlijke hangplekken voor uitgediende PvdA-en CDA-politici te scheppen. Hoofd worden van een basisschool met tweehonderd leerlingen is niet interessant, directeur worden van een ROC met twintigduizend wel. De door de politiek nu op een voetstuk geplaatste professional in de modder loopt zo steeds weer tegen bonzen aan die in de beste neoliberale reclametaal - er is een wereldmarkt te winnen - verkondigen dat 'het fantastisch gaat', dat men tot de absolute top behoort en dat critici obstinate zeurpieten zijn.

Het bijgeloof in de welvaart is grenzeloos. Het te veel aanbidden van welvaart en eenzijdige economische groei liggen door toedoen van de reclame vast in het collectieve onderbewustzijn van de massa, zowel in Amerika als in Europa. Essentiële beslissingen kunnen een keerpunt, een ommekeer, een echte verandering in het leven betekenen. Wie het Ene kent, heeft alles volbracht. Wie het Ene kent, kent alles. Wie het Ene niet kent, is niet in staat om wat dan ook te kennen. De Tao openbaart zich voor alles in het Ene. Als we het kunnen bewaren, is het Ene aanwezig; als we het verwaarlozen, gaat het verloren. Er naar streven brengt geluk, het de rug toekeren ongeluk. Zij die het weten te bewaren kennen een geluk zonder grenzen, maar van hen die het verliezen verdort het leven en raken de energieën uitgeput. Heraclitus (ca. 500 v.Chr.): ‘Alles stroomt en niets blijft’. Dat is een prachtig beeld van het menselijk leven. Umberto Eco’s boek ‘Slinger van foucault’ stimuleert de lezer de grenzen van de vertrouwde wereld op te zoeken. Fantasiebeelden, het irrationele en ééndimensionale denken en het verlangen naar absolute macht bepalen steeds opnieuw de permutaties in de geschiedenis.

Door zich op het Amerikaanse ondernemingsmodel te concentreren is de sinds de tachtiger jaren stagnerende welvaartsgroei eerder af dan toegenomen. Crises vloeien voort uit de manier waarop wij de wereld waarnemen. De cijferfetisjisten die heilig in hun op het lineaire denken gebaseerde wiskundige modellen zijn gaan geloven zijn mede schuldig aan de kredietcrisis. Het gaat er om cirkelredeneringen toe te passen die niet in een loop eindigen. Het integrale denken, de lemniscaat geeft aan dat we niet in een loop (Schizoîdie cq. Schizofrenie) zitten maar met de spirituele energie, de Triade zijn verbonden. Door de wereld van de schijnbeelden los te laten wordt het onmogelijke mogelijk. De kwaliteit van beslissingen neemt toe wanneer van een juist model van de werkelijkheid gebruik wordt gemaakt.

Het probleem zit er in dat langzamerhand elke monodiscipline zijn eigen werkelijkheid gaat creëren. Gelukkig biedt de schepping een mogelijkheid door schade en schande wijs te worden. In plaats van het lineaire denken dient aan het cyclisch denken meer aandacht te worden gegeven. Er bestaan meer opties om naar de wereld te kijken. Het rapport ‘E i V’ laat zien dat het cyclische denken (Hermeneutische Cirkel) de halve waarheid is en dat het uiteindelijk om het complementaire denken, de kwintessens draait. Het gaat er om de artificiële illusionaire geschapen twee-eenheid (Dualiteit), Religie en Wetenschap opnieuw met elkaar te verbinden. Biologen hebben zeker gelijk wanneer ze culturen vergelijken met plantaardige organismen, die opbloeien, rijpen, verwelken en tenslotte afsterven.

Levenscycli op moederaarde bestaan uit geboorte, opgaan, blinken en verzinken. De fase van blinken stagneert op dit moment in Nederland. Er zijn al plaatsen waar het duidelijk minder fris begint te ruiken. Alle zeilen dienen te worden bijgezet om het verouderings-, het aftakelingsproces te stoppen.

De kwintessens van het rapport 'E i V', het Meta-leren berust op het bewustzijn van bewustzijn (helicopterview, Top down perspective).
Het innerlijke bewustzijn (zelfbewustzijn, reflexief bewustzijn, bewustzijn van bewustzijn) is een levenscyclus (Huwelijksquaterniteit) die in het universele bewustzijn ligt besloten. Bewustzijn manifesteert zich door een levensyclus. Er bestaat niet alleen bewust en onbewust, maar ook het verschijnen en verdwijnen van het bewustzijn. Het bewustzijn is continu aan verandering onderhevig. Geesteswetenschappen leggen op het innerlijke universum de nadruk.

Om zichzelf te kennen is bewustzijn en waarneming nodig (beide zijn beperkte vermogens die betrekking kunnen hebben op ieder onderwerp, behalve op Parabrahm). Vandaar de ‘eeuwige adem die zichzelf niet kent’.

Een variant op het peterprincipe is het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen.

De vraag die gesteld kan worden is in hoeverre hangen de veel besproken debacle’s Enron, Parmalat, Ahold, Shell,, Betuwelijn en HSL, de vernieuwingen in het onderwijs (Het Nieuwe Leren) en de kredietcrisis met de organisatiecultuur samen? Elk probleem heeft specifieke kenmerken, maar er kan ook van een generiek patroon worden gesproken. In bedrijven waar het misgaat wordt vaak het spel van de 'dubbele’, de verborgen agenda gespeeld.
Het betekent zoveel dat een persoon eerst voor zijn eigenbelang kiest, dan voor het belang van zijn collega's, vervolgens voor het echelon boven hem en pas tot slot voor het belang van het bedrijf. Het zijn de zwakke managers, de 'carrièremanagers' met een groot ego, die dreigen en intimideren om hun gelijk te behalen. De 'carrièremanagers' spelen echter weer in en zijn als het ware de marionet van het echelon boven hen. Zwakke managers laten zich door een kant van de medaille meeslepen. Veel managers zitten in een netwerk van corruptie. Daarentegen staan managers met een sterk ego wel open voor kritiek.

Het Westen moet zich er van bewust worden dat het te sterk op de materiële kant van de werkelijkheid is gefixeerd. Het creëren van een duurzame samenleving vraagt om een top down en bottom up visie.

Als facilitair manager er voor zorgen dat elk personeelslid alle diensten en middelen (faciliteiten) tot zijn beschikking heeft om zijn werk goed te kunnen doen. In essentie gaat het er om dat het management niet alles van boven betuttelt maar in de eerste plaats randvoorwaarden schept dat werknemers, c.q. burgers effectief in vrijheid kunnen functioneren.

Richard Rohr & Andreas Ebert Het Enneagram:
'Zelfkennis is het begin van alle wijsheid.' Een huizenhoog cliché, maar zoals zo vaak bevat het gezegde ook heel wat waarheid. Zelfkennis laat je immers toe beter te communiceren en sterkere relaties op te bouwen – en, nog iets dieper: je ware zijn te ontdekken. Al eeuwenlang helpt het enneagram mensen bij de zoektocht naar de sterktes en zwaktes van hun persoonlijkheid. Dit systeem, ontwikkeld door de woestijnvaders en herontdekt door de Soefi’s in de veertiende eeuw, drong ook tot in het Westen door, dankzij G. I. Gurdjieff. Deze klassieker over het enneagram is nu verkrijgbaar in een volledig nieuwe vormgeving. Op een zeer aanschouwelijke manier overlopen de auteurs de negen karaktertypes van de ziel. Stap voor stap word je zo begeleid op je tocht naar een betere kennis van jezelf én van anderen. De talrijke voorbeelden en illustraties maken dit boek tot het standaardwerk over het enneagram. Een aanrader dus!

We zijn ons er vaak niet van bewust dat we geconditioneerd zijn, doelstellingen vanuit ons verleden imiteren en zo blijven ronddraaien in de voortdurende kringloop waarin verleden, heden en toekomst zich blijven herhalen. Tegenover vaak op een tunnelvisie gebaseerd routinegedrag staat de keuzevrijheid.

In het eerste kabinet Balkenende is een discussie over normen en waarden gestart. Voor Jan Peter Balkenende geldt de typering: ‘Respondenten zijn tevreden over het eigen gedrag en hebben duidelijke opvattingen over wat anderen zouden moeten doen, maar voelen zich minder aangesproken als anderen ook een mening over hun gedrag hebben.’

Geeft dit niet in de kern de problematiek van de ‘wij-zij’, de ‘of-of’ tegenstellingen aan?

Ethische vraagstukken zijn keuzevraagstukken. Over zo'n beetje alle onderwerpen verschillen mensen van mening. Mag je nu wel of niet abortus of euthanasie toestaan? Is prostitutie normaal? Mag je iemand die al jaren in coma ligt laten sterven? Is pornografie slecht? Mag je oordelen over andermans echtscheiding? Kortom wat is Goed en Kwaad? In een column van Max Pam (Volkskrant 16 april 2009) las ik dat aan Heidegger eens een lastig politiek vraagstuk werd voorgelegd, moet je voor partij A of partij B kiezen. Zijn advies was simpel: volg je eigen geweten. Daar ligt de crux, het dilemma waar alles om draait. De individuele keuze wordt namelijk sterk bepaald door de wereld, de cultuur waarin we opgroeien. Hoe kijken we naar de ander?

Inayat Khan (1882 – 1927), boek ‘De eenheid van religieuze idealen’ (p. 195):
Ali zei al: ’Ik geloof in God omdat ik zie dat wanneer alleen ik iets wil, de dingen niet tot stand komen.

Sinds 2000 is de prostitutie uit het strafrecht verdwenen. Het heeft nog niet betekent dat de problemen in deze sector kleiner zijn geworden, integendeel ze lijken eerder toegenomen. Regelmatig wordt het argument naar voren gebracht dat de paus miljoenen doden op zijn geweten heeft omdat hij tegen het gebruik van condooms is. Simonis heeft daar een bondig antwoord op geformuleerd. Het respect voor je medemens staat daarbij centraal. Het probleem is dat de boodschap van de Bijbel in de afgelopen decennia door de politiek is uitgehold. De politiek laat zijn oren hangen naar wat het volk wil. Tussen kerk en staat is een hoge muur opgetrokken.

Overigens stellen mannen dat het niet gebruikelijk is vleeswaren inclusief de verpakking te consumeren.

Bij de evolutietheorie, de levensprocessen gaat het om genetische mutatie en natuurlijke selectie, de door Richard Dawkins ingevoerde memen.
Richard Dawkins stelt dat het ontstaan van uiterst gecompliceerde levensprocessen (bijvoorbeeld een levende cel, het proces van de fotosynthese in planten) door ‘natuurlijke selectie’ kan worden verklaard.

Voor de combinatie ‘genetica, celbiologie en memen’ kan de chaostheorie als referentiekader worden gebruikt en voor de natuurlijke selectie, de terugkoppeling de systeemleer. De natuurlijke selectie vindt in het onbewuste, de kunstmatige selectie in het bewuste plaats.
Hamvraag blijft hoe, de missing link (overgangsvorm), de verschillende soorten (materie, plant, dier en mens) zich hebben ontwikkelt?

Eerder heeft Ramundus Lullus een met het Kompaskwadrant vergelijkbaar universeel model (lullistische tabel, p. 5 en 6) uitgewerkt. De kolom Relatieve principes bevat drie Triades 'Eenheid der tegendelen (Verschil) - Eendracht - Tweedracht (Tegenstrijdigheid)', 'Begin - Midden - Eind' en 'Superioriteit - Gelijkheid - Inferioriteit'. De kolom met Absolute principes bevat een link met negen Sephiroth van de levensboom. De rechter kolom noemt de aspecten wat, hoe, wanneer, wie en waarom, welke bij elk leer - cq. besluitvormingsproces relevant zijn.
De theosofie gebruikt de matrix van 7 bij 7, met de skanda’s horizontaal en de zeven beginselen van de samenstelling van de mens verticaal.
De I Tjing kent het raamwerk van 8 bij 8, de 64 hexagrammen. Deze supersymmetrische systemen hebben gemeen dat ze zowel op micro - als op macroniveau levenscycli, transformatieprocessen, bewustwordingsprocessen, leerprocessen in kaart brengen.

EU-voorzitter verwerpt achterkamertjes politiek en besluitvaardigheid ’Achterkamer is vaak broodnodig’.

Interview Han Noten (Het is gewoon verkloot Volkskrant 2 mei 2009): Zo’n besluit (over de gang van zaken rond de JSF) hoort tot stand te komen in de intimiteit van een achterkamertje. Ik ben een groot voorstander van achterkamertjes. Daar gebeuren de mooiste dingen.
Maar de staatssecretaris (CDA’er Jack de Vries red.) heeft rechtstreeks met de Telegraaf gecommuniceerd. Hij ontkent dat ook niet. En daarmee is het gewoon verkloot. Ik snap dat niet en ik maak me er kwaad over. Op dat moment is alles weg, álles. Dan doet inhoud er niet meer toe, maar wordt het voor 99% een tactisch proces. Dan vinden de onderhandelingen in de publieke arena plaats. Dan ben je niet bezig met de ander, je bent niet bezig met de zaak, maar je bent bezig met hoe je wordt waargenomen.

In het rapport ‘E i V’ worden zeven aggregatieniveaus, bewustzijnstoestanden uitgewerkt. Een computer kan wel het denken, maar niet het voelen, de menselijke emoties (begeerte) simuleren.

De instructies en mutaties die in een computer plaatsvinden simuleren besluitvormingsprocessen in de buitenwereld. Het zijn de interacties van de gebruiker met de computer die maken dat de computer een actieve metafoor is voor kunstmatige intelligentie. Een computer kan uitstekend simuleren, maar niet innoveren. Het is het trekkermechanisme, de "nieuwe hersenpaden" die daarvoor zorgen. De kunstige matige intelligentie van een computer is een schaduw van de intelligentie van een mens. Een computer is verre van superieur aan wat een mens kan presteren. Bij een computer gaat het om kunstmatige selectie, bij een mens om natuurlijke selectie. Of met andere woorden kunstmatige selectie doen mensen bewust, de natuurlijke selectie vindt daarentegen onbewust plaats.

Samenvatting (veritas duplex, 'Levensatoom en Atoom', 'Vijf individuele - en vijf collectieve dimensies')

Albert Einstein: Je kunt een probleem niet oplossen vanuit hetzelfde soort denken dat tot het probleem heeft geleid.
Prof. Hofstede: De menselijke natuur is wat alle menselijke wezens met elkaar gemeen hebben.
Peter principle: In a hierarchy every employee tends to rise to his level of incompetence.
Ockhams scheermes geldt voor: Cultuursociologie bevindt zich op het snijpunt (emanationisme) tussen Cultuurwetenschappen en Sociologie, Evolutiebiologie tussen Evolutie en Biologie, Culturele psychologie tussen Cultuurwetenschappen en Psychologie, Sociobiologie tussen Sociologie en Biologie, Evolutiepsychologie tussen Evolutie en Psychologie, Paleontologie tussen Geologie en Biologie, Geochemie tussen Geologie en Scheikunde en Geofysica tussen Geologie en Fysica. Door de convergentie van twee disciplines ontstaat synthese. Uiteindelijk draait het om het onderzoek dat betrekking heeft op de relatie tussen Unificatietheorie en Eenheid in Verscheidenheid.
Stelling: De Vierde, Vijfde (Vijfde colonne) en Zesde macht (Media) in Nederland en Brussel zorgen voor de feedforward besturing, de groepsdynamiek in de samenleving en de 1e, 2e en 3e macht in Nederland voor feedback. Door het technocratische beleid, met een sterke focus op het marktmechanisme is zowel in Den Haag als in Brussel, de politieke deugd een liefde voor allen, de geest van gelijkheid van Montesquieu voor een belangrijk deel door het fêteren van het grootkapitaal vervangen.
Stelling: Alleen een interdisciplinaire grensoverschrijdende benadering, een integrale denktrant, de synthese van de alfa-, béta- en gammawetenschappen, het onderkennen van de twee kanten van één medaille brengt de Theorie van alles een stapje verder. De unificatietheorie kan niet worden uitgevonden want het is de status quo van de alfa-, béta- en gammawetenschappen.

Door zelfrealisatie (Bhagavad Gita) is het mogelijk dat we op aarde niet meer als marionetten acteren. Hoofd, Hart en Onderbuik: Er moet hier onderscheid worden gemaakt tussen wat van het hoofd is (ratio, cultuur), wat van het hart is (gevoelens, intuïtie) en wat van de buik is (begeerten, verlangens, het primitieve beest). De stellingen laten zien hoe het mogelijk is een duurzame samenleving, goed rentmeesterschap te bereiken.

Sinds de scheiding van kerk en staat in Nederland in 1795 door de Fransen werd ingevoerd heeft de Staat de besturing van Nederland geleidelijk geheel overgenomen. Of met andere woorden de invloed vanuit Rome is geleidelijk door Den Haag en later door Brussel overgenomen. In de 21 eeuw komt het verbinden van de twee kanten van één medaille, het bevorderen van de innerlijke harmonie (wet van harmonie) centraal te staan. Om harmonie te bereiken vormt de psychosynthese van Roberto Assagioli als het ware de derde weg tussen de geestesdrift van Carl Jung en de seksuele drift van Sigmund Freud.

Een belangrijk deel van de verdeel en heers problemen die we signaleren hebben we door onvoldoende checks & balances (het dialectische model Evenwicht door Tegenwicht) zelf gecreëerd. 'De remedie is tegelijkertijd de kwaal' (geweten, 'Goed en Kwaad', 'Deugd en Ondeugd'). De vraag dringt zich op welke debacles moeten zich voordoen voordat echt actie wordt ondernomen. Het gaat mis, chaos dreigt wanneer voor onnatuurlijke selectie, een gesloten systeem wordt gekozen. Chaos, onbalans ontstaat omdat politici geen oog hebben voor de keerzijde van de medaille.

Het thema ‘Uniformitarianism en Catastrophism’ wordt in het boek Hebben wij een ziel? - Zo ja, waar dan? in hoofdstuk 18 Amnesia en apocalyps uitgebreid toegelicht.

Om het evenwicht te herstellen beoogt de theosofie aan de hand van de paramita's, DE NIEUWE TIEN GEBODEN - gedragsregels voor de moderne tijd tegenwicht te bieden. In de Stem van de Stilte licht H.P. Blavatsky de paramita’s toe.

Het onbehagen in de maatschappij is vooral een gevolg van de eenzijdige focus van de overheid op marktwerking, het model van Milton Friedman. Incompetente politici en hun spindoctors hebben het model van Keynes volledig verziekt. Griekenland mocht als eerste land aan de schandpaal. Door het faciliteren van het ongebreidelde kapitalisme, het grootkapitaal, de neoliberale wereldorde is door politici de factor arbeid in de knel gekomen en hebben ze aan een grotere tweedeling in de maatschappij bijgedragen.
Het multipliereffect ‘macro-economie en staatsinterventie’ was in 1990 al vrijwel volledig uitgemolken. Het is niet uit te leggen. Hoe is het mogelijk dat economen het model van Keynes zo verkeerd hebben begrepen. Het lijkt niet waarschijnlijk dat de 21ste eeuw een econoom van het kaliber van Keynes zal voortbrengen.
Voor een rechtvaardige en duurzame samenleving is het belangrijk de mens centraal te plaatsen. De uitdaging voor de 21ste eeuw is om in de micro-economie zowel de vierde productiefactor ondernemerschap als de factor arbeid weer de plaats te geven die het verdient. Voor een ‘topeconoom’ valt daarmee weinig eer te behalen.

Of je nu theïst bent of atheïst dat is voor het Ether-paradigma minder relevant. De evolutie komt alleen een stapje verder wanneer aan de kwaliteit van het bestaan (de kwalitatieve as), het welzijn meer aandacht wordt besteed. Bij welvaart ligt te eenzijdig het accent op materiële zaken. In onze woorden betekent de tegenstelling tussen 'Theïst en Atheïst' slechts een contrast.

De éne werkelijkheid wordt gesymboliseerd door de levensboom en de ommekeer, de boom van kennis van goed en kwaad, de bewustzijnsevolutie van de mens. De levensboom en de boom van goed en kwaad geven samen een weerslag van de blauwdruk van de schepping en van de wetmatigheden die ten grondslag liggen aan het ontstaan, zich voordoen en voorbijgaan van alle verschijnselen. De complementariteit tussen de twee bomen toont de wetmatigheid achter alle inspanningen, blokkades, op- en neergaande bewegingen, successen en mislukkingen.

In de Bhagavad Gita van Vyasa is de god Krishna, de wagenmenner. Op aarde onderscheidt Plato daarentegen de weerspiegeling, drie aspecten van de menselijke ziel die hij vergelijkt met een wagenmenner achter een tweespan. Hoofd, Hart en Onderbuik: Er moet hier onderscheid worden gemaakt tussen wat van het hoofd is (ratio, cultuur), wat van het hart is (gevoelens, intuïtie) en wat van de buik is (begeerten, verlangens, het primitieve beest).

Het bewustwordingsproces bestaat uit de uitwisseling tussen het vrouwelijk en het mannelijk, tussen 'Chaos, Gaia en Eros' en het 'Goede, Ware en Schone', tussen materie en geest, tussen lagere Tetrade en hogere Triade, tussen chaos en harmonie, tussen navel (Epithumia) en hart (Thumos), tussen begin en het einde, tussen Alpha en Omega.
Het 'Goede en Ware' zijn net als 'Chaos en Gaia' complementair. De Goddelijke liefde Eros (thumos) zorgt voor het verbinden terwijl daarentegen de keerzijde van Eros (Epithumia) voor het scheiden zorgdraagt. De positieve betekenis van Eros is in de mens de wil van het genie om grootse schilderijen, grootse muziek, dingen die zullen leven en het ras dienen, te scheppen (Blavatsky, Deel III, p. 648). De negatieve betekenis van Eros staat voor wellust, driftleven, epithumia. Voor Jung betekent eros de religieuze hartstocht, geestesdrift (moslimfundamentalisme), voor Freud de seksuele drift, het hebben en in bezit nemen, de emotie egoïsme (marktfundamentalisme). Alles heeft zijn tegenstelling, aardse begeerte inbegrepen. Of met andere woorden mannen zijn fysiek zo geschapen dat ze achter hun … aanlopen, maar ze hebben ook een hoofd gekregen waarmee ze tot in de hemel kunnen reiken.

Mirra Alfassa laat zien er is niets nieuws onder de zon. Het 'ziel-type' van Mirra Alfassa (p. 334) heeft op de verborgen perpetuum mobile (levensenergie), het zelf-eon van de fysicus Jean Emiel Charon betrekking. Het ziel-type komt individueel of als groep overeen met het dharma der dingen. Soms noemt men het ook de waarheid van de dingen, van ieder ding. Het wezen van Bewustzijn 'Leven - Licht - Liefde' (p 349) komt met het Geest = Licht = Creativiteitin het boek Hebben wij een ziel? Zo ja, waar dan? (p. 43) en in hoofdstuk 16 Het gebruik van de creatieve keuze (p. 291) van Gerrit Teule overeen.
Over
creativiteit geeft PRANA febr/maart 2007 nr. 159, p. 3 (Ten geleide) interessante voorbeelden.
Brahms zegt dat hij als hij componeert in contact staat met dezelfde geest als waar Jezus zo vaak naar verwees.
Richard Strauss beschrijft overweldigende visioenen ‘Dan put ik uit de bron van oneindige en eeuwige energie waaruit wij allen en alles voortkomen. In de religie noemt men dit God.
Grieg zegt: ''Wij componisten projecteren het oneindige in het eindige.’
Picasso is een ander groot kunstenaar die met zijn schilderij ‘Guernica’ toont hoe het paard aan de lans van zijn eigen ruiter ten onder gaat.

De zwaartekracht en de elektromagnetische kracht zijn daarentegen twee krachten, die over langere tot super lange afstanden werkzaam zijn.
De
elektromagnetische kracht is het medium waardoor het bewustzijn zich in stoffelijke vormen kan manifesteren. Naast de stoffelijke wereld bestaat de geestelijke wereld. Het 5D-concept heeft betrekking op de relatie tussen de gemanifesteerde wereld en de ongemanifesteerde wereld, op de microkosmos en de macrokosmos, op de Snaartheorie en de Unificatietheorie, op ‘Energie en Materie’ en ‘Ruimte en Tijd’, op de mens en de 5e dimensie. Deze relatie wordt door ‘Energie en Tijd’, de kwintessens tot uitdrukking gebracht.

Het probleem waar we het over hebben is dat door individualisering en secularisering het collectieve waarden - en normenpatroon is versnipperd. Iedereen gaat voor zijn eigen ‘waarheid’. Het heeft betrekking op het cultuurrelativisme– wat jij wilt, het is jouw feestje. De door de overheid breed ingevoerde marktwerking heeft het probleem, het ‘Ieder voor zich en God voor ons allen’ ('Pad der Linkerhand’) alleen maar versterkt. Vroeger werd er door socialisten op gewezen dat de directeur het volk arm en de pastoor ze dom houdt. Nu is er ondanks de welvaart zelfs een grotere tweedeling tussen arm en rijk aan het ontstaan en wordt door de bestuurlijke elite gepredikt dat arbeidsvoorwaarden flexibeler, lees goedkoper moeten en houdt de emo-TV (algemene vertrossing) het volk dom. De door de politiek gestimuleerde marktwerking heeft een averechts effect, de 'valkuil van de schijnmarkt' opgeleverd. Voor de PvdA politici Jo Ritzen, Ronald Plasterk en Jeroen Dijsselbloem en Maria van der Hoeven van het CDA geldt penny wise pound foolish.

Het rapport ‘E i V’ biedt een handvat (methodologie), namelijk de ‘bewustzijnsschil’ om aan een paradigmawisseling, een ommekeer in het denken, de unificatietheorie handen en voeten te geven. Of met andere woorden te laten zien hoe de 'Kwantumshift in het wereldbrein' geleidelijk plaatsvindt. Sheila Sitalsing weet het probleem van de Luie taal (Volkskrant 21 november 2020 p. 2) kraakhelder te verwoorden. De Bijbel leert dat de oplossing van dit vraagstuk al heel lang bekend is. Berno Strootman laat zien (Volkskrant 24 november 2020 p. 13), dat door de eenzijdige focus op het vrije marktfundamentalisme (economisme van Jesse Klaver) een stevige correctie noodzakelijk is. De energietransitie vergt, om de natuurlijke balans te herstellen een integrale denktrant. Het ‘Magic Money Tree’-sprookje dat Stephanie Kelton met de Modern Monetary Theory presenteert biedt geen oplossing voor het casinokapitalisme en geen alternatief voor de Glass-Steagall wet. Wel is het mogelijk door met de evolutionaire kringloop serieus rekening te houden, dat de MMT-paradox wordt doorbroken.

Theodor W. Adorno Minima Moralia, recensie Arnon Grunberg.
In aforisme na aforisme, het ene vaak nog briljanter dan het andere, wrijft hij de lezer de impasse in en hij vergeet daarbij niet, vrijwel alle profeten en instituten - van wie de lezer nog heil verwacht - te ontmaskeren als handlangers van de verdinging. De journalistiek bijvoorbeeld geeft 'de begrijpelijkheid voor de dommen de hoogste prioriteit'.

James Doty heeft gelijk, in essentie, de kern draait het om ons levensverhaal. De relatie tussen Individueel en Collectief kan zowel door een mandala als een lemniscaat worden gesymboliseerd. De cirkel, de levenscirkel, de mandala symboliseert de eenheid tussen de innerlijke en uiterlijke wereld, de 'micro- en macrokosmos'. De lemniscaat verbindt de horizontale cirkel met de verticale cirkel en symboliseert de bewust of onbewust ervaren werkelijkheid. Het leven is een continu ervaringsproces, dat tracht knelpunten in de gewenste richting bij te sturen. Het leven laat zien hoe een crisis ontstaat, maar ook kan worden opgelost. We zijn het zelf die in het leven orde en wanorde creëren. Elk mens schrijft zijn eigen levensverhaal. Of met andere woorden ‘Het gaat om de moraal van ons levensverhaal’. Voor de gechiedenis van gemeenten, steden, provincies, landen, continenten en levensovertuigingen geldt een collectief verhaal. Het leven gaat over verhalen binnen verhalen, cirkels in cirkels of gesymboliseerd door concentrische cirkels.

Na de toeslagenaffaire is de Rutte-doctrine aan de beurt (Frank Hendrickx Volkskrant 13 januari 2021 p. 11):
Het kabinet buigt zich dinsdag opnieuw over de toeslagenaffaire. De Kamer is jarenlang verkeerd geïnformeerd, en daarin speelt de
‘Rutte-doctrine’ een rol: de premier houdt gevoelige info liever intern. Volgens critici heerst er een cultuur van ‘verhullen en misleiden’.
Geen onkunde maar onwil
Toch gelooft bijna niemand dat het probleem is opgelost als de overheid meer werk gaat maken van archivering en administratie.
De ‘Rutte-doctrine’ illustreert volgens sceptici bovenal dat bestuurders huiverig zijn om informatie te delen: het is geen onkunde, maar onwil.

Paleisruzie Beatrix en Van Mierlo (Jan Tromp Volkskrant 14 januari 2021 p. 19):
Koningin Beatrix mengde zich nog intensiever dan al werd vermoed in de moeizame kabinetsformatie van 1994, blijkt uit de biografie van D66-leider Hans van Mierlo die vrijdag verschijnt. Het leidde tot ‘anderhalf uur paleisruzie’, waarbij Beatrix op het einde ‘vals’ werd.
Clichématige recepten
Het leidde op dinsdag 28 juni tot de ‘anderhalf uur paleisruzie’. Het is opgetekend door de journalist Hubert Smeets in zijn morgen te verschijnen biografie van Van Mierlo, getiteld Een wonderbaarlijk politicus. Het blijkt dat de partijleider van D66 in 1994 een ‘formatiedagboek’ heeft bijgehouden, vol persoonlijke en pikante waarnemingen. Smeets citeert daaruit.

Van Mierlo sloot ooit zijn partijcongres af met de oproep: "Ga heen en zondig opnieuw"? Twee dagen nadat de euthanasiewet was aangenomen sprak Els Borst de woorden "Het is volbracht" (14 april 2001). Zowel Van Mierlo als de uitspraak van Els Borst illustreren waar D66 voor staat, democratisch atheïsme en heeft op de wet van de remmende voorsprong betrekking. Problemen worden niet opgelost door één kant van de medaille, het parochiale denken te blijven benadrukken.

Structurele problemen hebben primair een sociaal-psychologische dimensie en hebben met ons ego te maken. In een gezond bedrijf wordt het management dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van problemen ontslagen. De schaduwzijde van de bonussencultuur zorgt er voor dat men elkaar gaat indekken. De egospelletjes optimaal meespeelt. Zaken worden onder de pet gehouden. De bonussencultuur berust op het sentiment “Voor wat hoort wat” (do-ut-des).

Het Alpha point (chaospunt, bron, eonenhypothese) is nog lang niet uitgewerkt. De toekomst wordt beter wanneer we in het leven zelf schonere energie leveren. Wanneer je haat zaait zul je geen liefde oogsten. In essentie gaat de column Verhuizen (Max Pam Volkskrant 26 februari 2020) over de Farizeër en de Tollenaar, Lukas 18: 14 en Mattheüs 25: 29. De evolutionaire kringloop maakt het mogelijk de VREDE te bevorderen. De elementaire bron is nog springlevend. In de tijd van Vyasa was de supersymmetrie (Opposites., See TWO, Twee) al bekend.

Een ommekeer in het denken, de alteriteit van Emmanuel Lévinas betekent dat we leren met de evolutionaire kringloop mee te bewegen. Als we de zaken werkelijk willen veranderen dienen we aan het geestelijke kapitaal, geestelijke leraren meer aandacht te besteden. In het 5Ddenkraam zijn 'Kosmogonie van Pythagoras en Antropogenese', de 'metafysica, het bovennatuurlijke en de fysica', 'geestkunde en natuurkunde' de twee complementaire kanten. Het gaat er om dat we leren ons met de natuurlijke kringloop te verbinden. Om de evolutionaire kringloop politiek beter te begrijpen moet niet worden vergeten dat koningin Elizabeth het Hoofd van de Anglicaanse Kerk is.

De mens is overal hetzelfde (Laura de Jong Volkskrant 17 juli 2020 p. V10-11):
Welk boek lezen schrijvers deze zomer nu ze niet meer hoeven werken aan hun eigen boek (en waar gaat dat eigen boek trouwens over)? Deze week Pieter Waterdrinker (58). Afgelopen dinsdag verscheen zijn nieuwe roman De rat van Amsterdam.
‘Vladimir Nabokov zei:
the basic belief in art, is the basic belief in the goodness of mankind. Ook al weet je dat de wereld slecht is en heb je zelf ellende meegemaakt, als je niet gelooft in de goedheid van de mens, dan houdt alles op en kun je dus ook geen kunst maken. Ook in deze roman, waar zoveel vuiligheid naar boven komt, is er nog altijd iets van mededogen en compassie. Dat is iets wat de journalistiek niet aan kan raken en literatuur wel. Dat je begrip kunt hebben als lezer voor mensen voor wie je a priori niet zoveel begrip hebt. Mijn boek is niet positief, maar ook niet pessimistisch.’

Samen is niet alleen, het thema dat Ianthe Sahadat met Massih Hutak (de Volkskrant 25 november 2020 p. V4-6) bespreekt of het thema Betuttelaars en verbieders van Raoul du Pré met Kauthar Bouchallikht (de Volkskrant 24 november 2020 p. 12) heeft op onze waarden en normen, Goed en Kwaad betrekking. Het is een onderwerp waar niet alleen burgemeesters als Femke Halsema, maar ook veel burgers mee worstelen. Al zijn er politici, zoals Willem Korthals Altes, die de oplossing van het probleem van het ego weten en de schuld graag bij de ander leggen. In NRC Handelsblad, huisorgaan van de juristerij, verklaart oud-rechter Willem Korthals Altes (Frank van Zijl de Volkskrant 24 november 2020 p. 18-19) dat we een ‘huiskamergeleerde’ als hoogste rechter hebben. Terwijl een president ook ‘het geweten en het gezicht’ moet zijn van de rechtspraak. ‘Dat mis ik bij haar volledig.’

Het rapport ‘E i V’ kiest voor de interdisciplinaire aanpak - de middenweg tussen de twee kanten van één medaille Geestkunde en Natuurkunde - de wisselwerking (wederkerigheid) tussen psychologie, sociologie, filosofie en ethiek of de synthese van de vier domeinen wetenschap, religie en filosofie en kunst. In het rapport ‘E I V’ staat religie in het bijzonder voor levenskunst, de moraal van het verhaal, te worden ingewijd in de oude mysteriën. Het vakgebied begeleidingskunde houdt de gemoederen al millennia bezig. Het rapport 'E i V' richt zich op de 'wederzijdse verbondenheid', de reciprociteit tussen ‘Geestelijk - Psychisch - Stoffelijk’ (Geestkunde - Zielkunde - Natuurkunde). In het rapport 'E i V' heeft het vakgebied begeleidingskunde op de 'Hoofdroute' betrekking. Rob Mutsaerts signaleert in de Volkskrant 13 november 2020 (p. 25), dat Moeder Theresia de gulden regel toepast. Daarentegen ont-maskert Eelco Runia (de Volkskrant 13 november 2020 p. 24), net als Aleid Truijens in De taal van de machteloze opvoeder (de Volkskrant 20 oktober 2020 p. 11), die weer het stokje van Jaap Dronkers heeft overgenomen, bestuurders in het onderwijs.

Wanneer twee tegenstanders, zoals Frans Timmermans en Rob Mutsaerts, om hun standpunt te onderbouwen dezelfde metafoor van de gulden regel hanteren is er sprake van een retorisch foefje ('De pot de ketel verwijt dat die zwart ziet') en ontstaat er een vicieuze cirkel en komen zij in het debat in een doodlopende loop terecht. Of zoals Arie Elshout in de Volkskrant 16 november 2020 (p. 21) weergeeft dat de wetten en regels, de checks and balances werken. Gelukkig. Frans Timmermans maakt een denkfout omdat zowel in de VS als de EU niet broederschap maar het vrije marktfundamentalisme centraal staat. De beschaving komt alleen een stapje verder wanneer we bereid zijn de kloof tussen paren van tegenstellingen, namelijk het vrije marktfundamentalisme en moslimfundamentalisme te overbruggen. Het gaat daarbij om de gulden regel van Rob Mutsaerts en het gezichtspunt van het filosofisch kwintet, de humanistische psychologie van Maslow, in Nederland vertegenwoordigt door Brainwash talks Human. In de serie Brainwash Talks van Human spreken filosofen, wetenschappers en schrijvers uit binnen- en buitenland over voor hen essentiële waarden, die onder spanning staan. In het nieuwe boek Mensen, het is lastig maar het kan… filosofeert Jan Terlouw samen met Marjolijn Westenterp volop over thema’s als verandering, leiderschap, fantasie, liefde, optimisme (optimistische pessimist) en vrijheid. Sheila Sitalsing heeft gelijk. Terugdraaien: dat wordt de taaie uitdaging voor een nieuwe regering. Het zal duidelijk zijn dat Frans Timmermans zich eerder conformeert aan het inzicht van Ronald Plasterk dan dat van Jan Terlouw. Het Alpha point (chaospunt) is nog lang niet uitgewerkt. Ronald Plasterk laat zich als een charlatan van het grootkapitaal ont-maskeren. Iemand vroeg destijds eens aan me: 'Wie in Europa besluit nou eigenlijk of de euro blijft bestaan?' En dan zei ik voor de grap: 'Nou ik!'
Maar ik had de diepe overtuiging dat we als sociaal-democraten echt niet de stekker uit de euro konden trekken. Maar je kunt zijn blinde vlek natuurlijk ook nuanceren en zeggen Ronald Plasterk (interview in de Volkskrant Frank Hendrickx en Remco Meijer 27 december 2016) hij is de weg kwijt.

Het thema zetbaas van Den Haag , dat Ewald Engelen in de De Groene Amsterdammer 19 november 2020 (p. 9) en Aukje van Roussel in Lange adem (p. 11) aanstippen, is niet nieuw maar heeft op de parabel ‘De Farizeeër en de Tollenaar’ , de waarheidsvinding in de Bijbel betrekking. Ook zijn Sheila Sitalsing in Drollen vegen (Volkskrant 19 november 2020 p. 2) en Yvonne Hofs in Iemand moet toch schuldig zijn (Volkskrant 19 november 2020 p. 3) op zoek naar de waarheid. In de Bijbel wordt het probleem van het ego, al onderkend, er is niets nieuws onder de zon. Het gaat echter niet om bestuurders met of zonder MBA, maar om de 'liefde voor de kennis en liefde voor de wijsheid'.

PowNed: 'Penetrante geur van nihilistisch graaien in belastingpot' (Sheila Sitalsing Volkskrant 21 augustus 2017 p. 2):
Veel tastbaars laat Ronald Plasterk niet na - een spoor van gesneefde projecten, een aftapwet waar elke totalitaire dictator een moord voor zou doen - maar om één daad zullen we hem nog lang blijven gedenken: het toelaten van PowNed tot het publieke bestel, met bijbehorende miljoenensubsidies, acht jaar geleden alweer.
Zo groot is de puinhoop dat het ophalen van belastingen gevaar loopt, waarschuwde de dienst zelf al. Dat is niet alleen tragisch voor Dominique Weesie omdat er straks misschien niks meer te halen valt, en voor Eric Wiebes omdat hij de annalen in gaat als de man die leiding gaf aan de ontsporing van de Belastingdienst. Belastinginning is de ruggegraat van de staat, belastingheffing vormt de kern van inkomenspolitiek, van herverdeling van de welvaart, van een goed functionerende publieke sector.
Door de ravage bij de Belastingdienst moet een nieuw kabinet afzien van een belastinghervorming en derhalve van een elegante manier om grote maatschappelijke vraagstukken (de positie van zzp'ers, vermogensongelijkheid, luchtbellen op de huizenmarkt, werkende armen) in één keer via de belastingen op te lossen.
Wat rest is cultuurpolitiek gezever over het volkslied en meerouderschap. En Weesie maar graaien.

De redder van het kabinet? 'Wellicht. Het komt er dicht bij' (Gijs Herderscheê en Ariejan Korteweg de Volkskrant 29 juli 2017, p. 8-9):
Vijf jaar lang zat hij op het explosiefste dossier van dit kabinet. Onder staatssecretaris
Van Rijn werd de zorg gereorganiseerd en deden de fameuze keukentafelgesprekken hun intrede.
Want wat was nu eigenlijk het doel van deze hele operatie?
De zorg verbeteren? Of vooral bezuinigen?
Staatssecretarissen sneuvelen sneller dan ministers. Kijk naar Weekers, Mansveld of Teeven. Van Rijn niet. Hij hield vol. Overleefde moties van wantrouwen, onderging ogenschijnlijk stoïcijns de felste Kamerdebatten. Altijd weer terugvallend op zijn dossierkennis.
Hij lijkt een
tegenpool van 'zijn' minister, Edith Schippers (VVD), die in 25 jaar Binnenhof leerde gespitst te zijn op verschillen. 'We hebben een andere manier van politiek bedrijven. Zij heeft veel meer een politieke antenne. Maar we vonden elkaar in de resultaatgerichtheid. Heel plezierig.'
Van Rijn hield Schippers binnenboord toen die december 2014 de handdoek dreigde te werpen. Het ging om de
'vrije artsenkeuze'. Dinsdag voor de kerstvakantie verwierp de Eerste Kamer het wetsvoorstel waardoor de zorgverzekeraar een behandeling niet meer altijd zou hoeven vergoeden. Drie PvdA-senatoren stemden tegen. Crisissfeer.
Van Rijn bedacht een oplossing.
De tijd zal leren hoe over hem geoordeeld wordt: de staatssecretaris die een
toekomstbestendige zorg voor elkaar bokste en de zorg persoonlijker maakte, of de politicus die de PvdA ongeloofwaardig maakte als partij van de bestaanszekerheid.

De mensen achter de tabakslobby
Edith Schippers: minister van de Tabakswerkgevers
Haar pro-rokenmaatregelen zijn het gevolg van haar plezierige contacten met (het netwerk van) de tabaksindustrie, onthult het programma Zembla op 21 oktober 2011. De uitzending De minister van tabak doet veel stof opwaaien en haalt zelfs de internationale pers. De antirookmaatregelen zijn 'doorgeschoten', zegt ze voor de camera. In de uitzending wordt duidelijk dat ze goede contacten met de tabaksindustrie & haar steunpilaren had toen ze nog in de Tweede Kamer zat. Een tabakslobbyist betitelt haar als 'een echte vrijheidsstrijdster'. Als lid van de Tweede Kamer beloofde ze al dat ze het tabaksontmoedigingsbeleid meteen zou ontmantelen, als zij aan het roer zou komen. Haar voorgangster Els Borst noemde haar eens 'een echte werkgeversminister'.

Het is onwaarschijnlijk dat Melanie Schultz van Haegen van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu met de zelfrijdende auto de ongelijkheid, klimaatverandering, oplopende schulden, demografische zorgen en een steeds cynischer wordend electoraat oplost. Het hangt met de tijdgeest samen dat Melanie Schultz aan haar kiezers over de zelfrijdende auto's sprookjes vertelt of moet ik zeggen science fiction wat betreft 'Trucks kunnen over 5 jaar onbemand de weg op' (Volkskrant 6 oktober 2014). In het kader van risicobeheersing is het zeker handig wanneer een chauffeur een signaal krijgt wanneer hij te dicht op zijn voorganger zit.

Edith Schippers en Melanie Schultz van Haegen illustreren dat de oplossing die de VVD, voor complexe maatschappelijke problemen aanreiken, vrij eenvoudig is. Het is niet nodig een Kamercommissie in te stellen die onderzoekt of overheid en maatwerk (Martin Sommer Volkskrant 14 november 2020 Opinie p. 23) wel samengaan. Een ommekeer in het denken, een paradigmawisseling maakt het mogelijk complexe tegenstellingen, zoals tussen het 'Alpha Point en Religie' op te lossen.

Universiteit van de leegte (Martin Sommer Volkskrant 24 juni 2017 Opinie p. 5):
Onzekerheid wordt gemaskeerd met stoere wetenschap.
De nieuwe intellectueel is de voordenker. Hij is niet van de sociale wetenschappen, maar van de harde bètakennis. Hij is geen tobber, maar vrolijk gestemd en draagt uit wat de wetenschap presteert. Robbert Dijkgraaf is het voorbeeld. Het dominante kennisprogramma is niet langer Buitenhof maar DWDD.
Laatst zag ik de gerespecteerde socioloog Joop Goudsblom voorbijschuifelen. Hij leeft dus nog. Indertijd noemde Goudsblom de socioloog een 'mythenjager'. Het afschieten van onzin was voor zijn generatie een wetenschappelijke levenstaak. Karel van het Reve kon het als de beste. De mythenjager van toen is tegenwoordig een feitenjager. Dertig jaar geleden ging het debat nooit over de feiten. Feiten waren bouwstenen, pas daarna begon de wetenschap. Nu gaat het niet langer om het ontkrachten van mythen maar om van wie de feiten zijn.
De oplossing vloeit rechtstreeks voort uit de nuchtere feiten en wie er anders over denkt, heeft het niet begrepen. Wetenschap werd stoere wetenschap en lijkt sterk op stoere politiek. Bestuurders maskeren hun onzekerheid door steeds harder 'ik heb besloten' of 'ik heb opdracht gegeven' te roepen, om er geen misverstand over te laten bestaan dat zij aan de touwtjes trekken. Het kan niet verbloemen dat onze instituties steeds meer opereren in een onrustbarend luchtledige. Juist daarover moet de universiteit eens duchtig nadenken.

Sarah Sluimer: Op sociale media is er geen filter tussen jou en je behoefte tot aandacht (Volkskrant 4 juni 2017):
Iedereen met een actief Facebook- of Twitteraccount heeft de afgelopen jaren net zo lang geboetseerd tot zijn of haar internetpersonage lekker voelt. Je moet wel, die continue communicatie door middel van lettertjes vereist maskers die goed zitten en weerslag vinden bij de hongerige groep die jouw aanwezigheid moet belonen.
Daarbij kunnen we grofweg een paar categorieën onderscheiden: de ironische mens, de cynici en de emotiekickers.

Een wereldkans voor het klimaat (Jan Paul van Soest Volkskrant 25 maart 2017 katern Vonk p. 6-7):
In de verkiezingsuitslag ziet Jan Paul van Soest een geweldig perspectief. Als groen en rechts gedwongen worden samen te werken gaan het klimaat én de economie erop vooruit.
Opmerkelijk, het begin van de kabinetsformatie: VVD-partijleider en premier Mark Rutte liet na het eerste gesprek met verkenner Edith Schippers weten dat de energietransitie, de overgang van vuile naar schone energie, een wezenlijk thema is.
VVD kon zonder klimaatwetenschappers.
Het wetenschappelijk bureau van de VVD, de Teldersstichting, raadpleegde voor zijn rapport Zeker van Energie (2014) wel de
klimaatsceptische journalist Marcel Crok en VVD-lid en blogger Hans Labohm, maar geen klimaatwetenschappers.''
Binnen de VVD is ook al jarenlang een netwerk Liberaal-Groen actief. Oud-VVD-ministers Ed Nijpels, hoeder van het Energieakkoord, en Pieter Winsemius laten in persoon zien dat groen en liberaal uitstekend samen kunnen gaan: regelmatig kapittelen ze hun eigen partij als er weer anti-klimaatbeleidsstemmen in de VVD klinken. Maar tot nu toe legden dit soort stemmen binnen de partij het af tegen de conservatieve hoofdstroom.
Terwijl er wel een maatschappelijk debat woedt over de noodzaak en vormgeving van klimaatbeleid, is er wetenschappelijk veel minder controverse over de oorzaken van klimaatverandering. 97 procent van de wetenschappers weet dat het klimaat verandert en dat menselijke activiteiten als verbranding van fossiele brandstoffen maar ook verandering van landgebruik de hoofdoorzaak is. In de kern gaat het om natuurkunde zoals in 5 VWO (bèta, dat wel) wordt onderwezen: de energiebalans van de aarde verandert door de concentratie van broeikasgassen. De wetenschappelijke studies van het IPCC documenteren uitgebreid de bewijslast en officieel hebben alle landen die analyses onderschreven.

Voetnoot Vrijheidscoalitie of Schippers hanteert een willekeurige vorm van vrijheid (Arnon Grunberg de Volkskrant 8 september 2016):
In een hoofdredactioneel commentaar noemde ''NRC Handelsblad de
H.J. Schoo-lezing van Edith Schippers 'scherp en weloverwogen'.
Schippers doet in haar lezing alsof vrijheid een bedrijf is: 'Wij waren net als een groot bedrijf dat al heel lang zo goed verkoopt, dat het z'n afdelingen pr en sales de deur heeft uitgedaan.' Ze roept daarom op tot een 'vrijheidscoalitie'; leden ervan moeten de BV Vrijheid onbezoldigd promoten. Eigenlijk is vrijheid een soort Apple, maar dan zonder iPad.
Bovendien hanteert ze een gelimiteerde, willekeurige vorm van vrijheid. Ik moet mevrouw
Schippers de hand schudden, maar ik mag wel homo zijn. Daarom is onze cultuur - de Nederlandse? De Duitse? De Europese? - superieur.
Ze vergeet echter te vermelden dat Saoedi-Arabië, groot exporteur van het door haar verafschuwde
wahabisme, een belangrijke handelspartner van Nederland is.
Schippers maakt vooral duidelijk dat zij begrijpt wat de kiezer wil: financiële rijkdom en intellectuele armoede.

Weggepoetste waarheid of 'We zijn de waarheid uit het oog verloren' (Arno Bosma Volkskrant 8 oktober 2016 katern Vonk p. 2-3):
Weg met relativisme en cynisme
Vrijheid, gelijkheid en democratie hebben we hoog in het vaandel staan. Het slachtoffer is de waarheid, stelt Kees Kraaijeveld, en dat is een kostbare vergissing.
Maar de grote vraag die Rutte in Zomergasten niet kreeg luidt: Als het inderdaad geen cafetariamodel is en als we in het Nederlandse café der waarden dus moeten eten wat de pot schaft, wat staat er dan op het menu?
Rutte spreekt als liberaal vanzelfsprekend over 'vrijheid' en over 'het op een beschaafde manier met elkaar omgaan'. Zijn partijgenote Edith Schippers had het onlangs over 'de democratie' die moet worden beschermd. En verder moeten we ons van haar 'met elkaar bemoeien'.
Vrijheid, democratie, gelijkheid, tolerantie. Is dat dan alles? Mist hier niets? Toch wel. Staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs, ook VVD'er, deed nog een poging bij de opening van het academisch jaar: 'een discussie op basis van kennis en feiten'.
Waarheid
Dat komt in de buurt, maar ook bij Dekker mist een essentiële waarde. Want wat is de grote vergeten waarde van onze tijd? Natuurlijk: de waarheid.
Het probleem met waarden is dat het - anders dan Rutte zegt - wél een cafetariamodel is. Groepen mensen vormen waardenhiërarchieën, die zijn essentieel voor de groepsvorming. Maar er bestaat geen vaststaand menu waarvan je alles moet nemen. Nee, het relatieve belang van waarden verandert voortdurend. En soms dreigt er dus wel eens een waarde van tafel te vallen, zoals nu met de waarheid.

Met het adagium ‘u vraagt, wij draaien’ (lobbyisten) van veel politici – met als gevolg de Nederland breed ingevoerde marktwerking – heeft men het paard achter de wagen gespannen. Het opportunistische ééndimensionale marktdenken staat diametraal tegenover het innovatieve interdisciplinaire denken, het zogenaamde 'cyclische denken', het evolutionaire denken en - voelen. Het interview van Marc Peeperkorn met Varoufakis (Volkskrant Magazine 24 december 2015) illustreert dat de marges flinterdun zijn. Of zoals Tsipras het uitdrukt: 'een goede academicus maakt nog geen goede politicus. Door het professionele lobbycircuit van het ‘old boys netwerk’ blijven de grote vissen buiten schot. Is men bezig in Brussel een nieuwe Toren van Babel te bouwen?

Het vraagstuk, het probleem van het ego waar met name Koen Haegens en Peter de Waard in de Volkskrant van 12 november 2020 over schrijven is analoog aan de columns van Dirk Bezemer en Ewald Engelen in De Groene Amsterdammer. Het vraagstuk is niet nieuw, maar oeroud en berust op het zondebokmechanisme en wordt volgens Henri Beunders in Trouw (9 augustus 2008) en door Toon van Eijk in Civis Munidi (juli 2018 - I) door het symbool van het janus gezicht weergegeven.
We zijn volgens Henri Beunders, kortom, in afwachting van een nieuwe, krachtige
toekomstvisie die de ’gewonde’ relatie tussen verleden, heden en toekomst weer in balans zal brengen.
In 2017 publiceerde Jan Warndorff het interessante boek
Geen idee. Filosofie van het boerenverstand. Op de binnenflap van zijn boek staat:
De populariteit van
levenskunst en mindfulness laat zien dat steeds meer mensen zoeken naar houvast in het leven zelf. Maar opvallend genoeg stellen zelfs levenskunst-filosofen niet de cruciale vraag: wat bedoelen we precies met ‘het leven zelf’? Voortbouwend op het denken van Ortega y Gasset en inzichten uit het boeddhisme ontwikkelt Jan Warndorff een vernieuwende filosofie die het alledaagse leven centraal stelt. Deze ‘filosofie van het boerenverstand’ staat geheel in het teken van de moraal: ‘Zie van zoveel mogelijk, zoveel mogelijk te houden.’ Warndorff wisselt analytische hoofdstukken af met praktische intermezzo’s, rijk aan doorleefde voorbeelden, en zo komt hij tot een filosofische innovatie die zowel het leven als het denken op een ander spoor zet.
Volgens Toon van Eijk is het dagelijks beoefenen van een techniek voor bewustzijnsontwikkeling essentieel om tot een zorgzame verhouding tot het leven te komen. Zoals vermeld in paragraaf 9 is de keuze voor zo’n techniek altijd persoon-, cultuur- en tijdgebonden, maar grondig wetenschappelijk onderzoek naar de daadwerkelijke effecten in het dagelijks leven lijkt me raadzaam. Al met al kan ik zijn boek van harte aanbevelen.
Maar het ouevre van H.P. Blavatsky, met name de publicatie H.P. Blavatsky Geselecteerde artikelen deel 3: 1887 –1889 beschrijft het
janus symbool al uitvoerig.

De oplossing van de levensangst waar Erik Scherder mee worstelt was al bij Vyasa bekend en heeft op de in het leven, de in het universum ingebakken paradox betrekking. Door de schijnwereld, de wereld van de illusies te ont-maskeren reikt het reflexief bewustzijn van H.P. Blavatsky tot in de hemel. Het navelstaren , de emotie-TV viert hoogtij. De TV wordt een poppenkast, waar theater hoogtij viert. Heuristiek maakt het mogelijk het fenomeen wederkerigheid beter te begrijpen.

Wat Jesse Klaver & Maarten van Rossem verbindt is het 'Goede - Ware - Schone'. De in het universum ingebakken paradox is of je nu waarneemt als theïst of atheïst het is hetzelfde plaatje. De mens staat in dit plaatje voor de ziel, de schakel, de innerlijke, onzichtbare, onkenbare en noumenale krachten tussen lichaam en geest. De oplossing van het mysterie van het leven komt een stapje dichter bij wanneer we met de gulden regel Wat gij wilt dat u geschiedt doe dat de ander, het balansmechanisme in het universum serieus rekening gaan houden.

We zijn het zelf die de golfbewegingen, schommelingen op aarde veroorzaken en het hangt samen met hoe we het leven interpreteren. Een nieuw perspectief, een perspectiefwisseling, een nieuw paradigma ontstaat door de heilige boeken te bestuderen, te herinterpreteren. De verbeeldingskracht wordt daardoor gestimuleerd. Het nieuwe normaal, het Nieuw Leren wordt dat we dit leren begrijpen.

ING opvanghuis ex-politici (Peter de Waard Volkskrant 17 maart 2017 p. 28):
Het bijbaantje van ING-commissaris leverde vorig jaar 114 duizend euro als beloning op. De huidige president-commissaris Jeroen van der Veer kreeg zelfs 178 duizend euro.
Kok verdiende als commissaris bij zijn aantreden in 2003 39 duizend euro, wat opliep tot 75 duizend euro in 2008, het jaar dat ING voor staatssteun aanklopte.
Gezien het feit dat ING 2.300 banen schrapt, noemt het CNV het een merkwaardig besluit. 'Waar is de menselijke maat gebleven?' 'De beslissers bij ING hebben de empathie van een diepvrieskist', vindt FNV-bestuurder Gerard van Hees.

In het interview (22 februari 2015) met Joris Luyendijk over zijn nieuwe boek Dit kan niet waar zijn komt naar voren dat de rampen die de financiële sector kunnen veroorzaken niet voor de gevaren van IS onderdoen. Bankgeheimen van Joris Luyendijk (Tegenlicht 1 maart 2015) roept de vraag op hoe naïef kunnen politici zijn? Of hoe zit het met de geestelijke gezondheid van deze politici?
Joris Luyendijk stelt dat de banken zijn geglobaliseerd, maar de politiek is niet geglobaliseerd. Banken hebben nu vrij spel.
Wel schakelen banken prominente ex-politici in om de politiek te kunnen beïnvloeden.

De menselijke maat (Toine Heijmans Volkskrant 9 november 2020 p. 27):
De taal - als ik mijn notitieboekje teruglees, zweven de zinnen weg het weekend in. Wie wat zegt maakt eigenlijk niet uit.
Topambtenaren mogen niet met politici praten, dat is de oekaze van premier Kok die nog steeds als een angstwind door de ministeries gaat. Maar niets mogen vinden is ook wel handig. Zouden ze thuis ooit schreeuwend kwaad zijn geweest over de onwrikbaarheid van hun rijksmachine?
‘Hoe is er oog voor de menselijke maat?’ vraagt 50Plus-Kamerlid Corrie van Brenk.

Topambtenaren mogen niet met politici praten, dat is de oekaze van premier Kok, die Toine Heijmans (Volkskrant 9 november 2020 p. 27) optekent staat in schril contrast met de uitspraak evenwicht door tegenwicht van Wim Kok. Het evenwicht door tegenwicht (Macht en Tegenmacht), het balansmechanisme, these + antithese = synthese, dat Wim Kok en van de PvdA hanteren was al in de Bijbel bekend. Of zoals Carola Schouten van de ChristenUnie de in het universum ingebakken paradox correct samenvat: 'Alles wat goed gaat is uw verdienste en alles wat fout gaat is de schuld van de afzonderlijke landen?' In het rapport ‘E I V’ staat religie in het bijzonder voor levenskunst, de moraal van het verhaal. De integratie van vier disciplines, de vier pijlers rekenkunde, sterrenkunde, meetkunde en muziek heet volgens de telling van Pythagors 5, de kwintessens, Broederschap. De paradox rond Wim Kok leert dat de klassieken, lees de filosofie van de klassieke oudheid nog steeds van toepassing is.

Een overkoepelend thema Oplossingen voor de coronamaatschappij (Dagmar Heeg Volkskrant 29 augustus 2020 Wetenschap p. 22-25) is Transformatie, transitie, verandering (I Ching). Voor de spirituele transformatie, de immateriële wereld in de hemel gelden analoge spelregels als in de materiële wereld op aarde. Het tijdschrijft MANTRA herfst 2020 heeft als thema Vrouwelijke Waarden. Een prachtige gestileerde moedergodin uit de prehistorie van Egypte siert de voorkant van deze Mantra.

De getallensymboliek van Pythagoras, het werk van Ramundus Lullus, de I Ching en het symbool van de Levensboom hebben gemeen dat ze zowel op Micro - als op Macroniveau levenscycli, transformatie -, bewustwordings -, leerprocessen in kaart brengen.

In het onderzoeksrapport E i V' laten Teilhard de Chardin en Jiddu Krishnamurtie aan de hand van het kosmisch bewustzijn zien hoe het mogelijk is geestelijke gezondheid te bereiken. Het bevorderen van de geestelijke gezondheid, de Spirituele Transformatie is op het Meditatie-diagram van Blavatsky gebaseerd. De levenscyclus, de levenscyclus van beschavingen, het levenswiel, de levenscirkel van de Eeuwige wederkeer omschrijft de vier punten van het kruis, die achtereenvolgens geboorte, leven, dood en ONSTERFELIJKHEID voorstellen. Onsterfelijkheid heeft op de verborgen 5e Dimensie betrekking. De Bewustzijnsschil is een model om de verborgen 5e Dimensie, de Christogenese van Teilhard de Chardin te duiden. Om het evenwicht, de harmonie tussen Maakbaarheidsgeloof en Zelfvernietigingsdrang te herstellen schiet het zelfreinigend vermogen van de democratie ernstig tekort.

Pierre Teilhard de Chardin gaf er de voorkeur aan de transcendentie te benoemen met het symbool Omega, ontleend aan de apocalyps van de heilige Johannes 'Ego sum Alpha et Omega'. De twee polen van God, het punt-Alfa en het punt-Omega, het begin en het einde, die samenvallen in de goddelijke eenheid en eeuwigheid. De controverse tussen Teilhard de Chardin en John de Vos heeft op deze twee extremen betrekking. John de Vos beschrijft slechts de apocalyps, 'ecologisch armageddon’, torens van Babel . Het gaat om de twee kanten van één medaille. Slechts door met de keerzijde rekening te houden komt de evolutie een stapje verder.
De
paradox, die (Rudy Schreijders signaleert (Volkskrant 1 september p. 22) slaat op Het leven is vooral een hoop gedoe van Sylvia Witteman (Volkskrant 1 september 2020 p. V16).

De paleontoloog Teilhard de Chardin neemt de werkelijkheid als theïst, daarentegen John de Vos als atheïst waar. Het dilemma tussen theïsme en atheïsme, de 'twee kanten van een medaille', is alleen te doorbreken wanneer met de bottum up wensen van burgers meer rekening wordt gehouden.

In het kader van er is niets nieuws onder de zon, zie ook het werk van de mystici Raymond Lull (1232/1233 - 1315/1316) en Meister Eckhart (1260-1328), Jiddu Krishnamurti (1895-1986) en Teilhard de Chardin (1881-1955). Het boek Lof der zotheid van Erasmus (27 oktober 1466, 1467 of 1469(?) - 12 juli 1536) is een nieuwe versie van de De goddelijke komedie van Dante (14 mei en 13 juni 1265 – 13/14 september 1321).

De overlevingsstrategie, survival of the fittest heeft op de menselijke natuur, dat wat alle menselijke wezens met elkaar gemeen hebben, 'goed en kwaad', de grondbeginselen van de ethiek die nooit veranderen betrekking. Het eindige universum staat tegenover de oneindige bewustzijnsevolutie ('individueel en collectief') van En-soph. Het zijn de ééndimensionale denkers die menen dat zij de wijsheid in pacht hebben. Er is sprake van een oud patroon, dat steeds weer terugkeert, alleen veranderen de acteurs in de loop van de tijd.

Jaap van Ginneken volgt in zijn wetenschappelijke discipline dezelfde route als de managementgoeroes Manfred Kets de Vries en Irene Sinteur. In zijn pamflet In tijden van besmetting toont Paolo Giordano er is niets nieuws onder de zon. Jaap van Ginneken, Paolo Giordano, Hanke Lange, Irene Sinteur c.s. tonen in hun publicaties de enerverende stap van manager naar bestuurder.

Er is te veel aandacht voor het 'eigen koninkrijkje', de 'bv Ego' en te weinig voor het grote geheel. Het lineaire, ééndimensionale marktdenken viert hoogtij. Het gaat om dienend leiderschap. Politici lijken in het bijzonder met het virus penny wise pound foolish besmet.

De overtuigingen theïst en atheïst, links en rechts, kunnen naast elkaar bestaan. De ene overtuiging is niet per se beter dan de andere. Complexe maatschappelijke vraagstukken kunnen alleen dan effectief worden opgelost wanneer het krachtenspel van de verschillende politieke richtingen, dus zowel van de seculiere als van de reguliere wereld worden gemobiliseerd, lees complementariteit, de eenheid der tegendelen (‘paren van tegengestelden’ (Twee Domeinen), De eenheid in de tegendelen).. De discussies die nu mede in het kader van het nieuwe boek ‘God als misvatting’ van Richard Dawkins zich afspelen zijn niet echt interessant. De discussie beperkt zich tot de biologische evolutie. De manifesten van de atheïst Herman Philipse en de theïst Willem Ouweneel op Internet laten zien dat beide partijen diametraal tegenover elkaar staan. Veelzeggend is dat geen van beide al een doorslaggevend bewijs heeft gevonden. Relevanter is volgens Ervin Laszlo de vraag hoe heeft het universum zich kunnnen ontwikkelen tot een toestand waarin de biologische evolutie überhaupt heeft kunnen plaatsvinden.

Vrouwenhart (Jean Bronzwaer Volkskrant 31 augustus 2020 p. 21):
In het Volkskrant Magazine van 29 augustus staat op de cover
‘Hartzeer. Waarom een hartinfarct bij vrouwen iets heel anders is dan bij mannen’. Het vrouwenhart is uniek, is de conclusie in het stuk, zo uniek dat er zelfs een website aan gewijd is.
Als man zal ik de laatste zijn om te ontkennen dat de vrouw uniek is. Als dokter zeg ik echter:
niet de vrouw, maar de patiënt is uniek. Iedere patiënt heeft een uniek verhaal: zijn of haar anamnese. Een goede anamnese is cruciaal voor het stellen van de juiste diagnose, noodzakelijk om te komen tot de juiste behandeling.
Alle vormen van ziekten van de kransslagaders, en dat zijn er nogal wat, komen in wisselende frequenties voor bij zowel mannen als vrouwen. Het is van belang om bij de patiënt een goede anamnese af te nemen, gevolgd door gericht klinisch onderzoek. Een goede anamnese afnemen kan tijdrovend zijn en is een inspanning waarvan het klinisch belang nogal eens wordt onderschat. Het risico is daardoor dat een juiste behandeling van de klachten achterwege blijft.
Concluderend zou de focus hier dus moeten liggen op het onderstrepen van het belang van het afnemen van een goede anamnese bij de patiënt en niet zozeer op een genderverschil in hartziekten, want dat verschil is er niet.

Foutje (Willem Brand Volkskrant 2 september Volkskrant p. 23):
Een man naar mijn hart, zegt mijn vrouw over paleontoloog John de Vos die zich verheugt op het einde van de mens. Ook zij vindt dat de mens ‘het ergste is wat de wereld is overkomen’. De Vos schat dat die nog 22 duizend jaar mee kan. Nog best lang eigenlijk. Gek wel, de zin van het leven is voortplanting, tegelijk graven we er ons eigen graf mee. Zijn we toch een foutje in de evolutie.

In het leven gaat het om het nemen van de juiste keuze op het juiste tijdstip en de juiste plaats, maar daarentegen kan de mens het tijdstip en de plaats waar hij geboren wordt niet kiezen. Elke beslissing vindt in het nu, in een split second plaats. Het leven bestaat alleen in het eeuwige nu. Waar kiezen we, bewust of onbewust, voor in het leven?

Er bestaat geen atheïstische moraal, maar dat neemt niet weg dat atheïsten een moraal hebben. Moraal kan op verscheidene manieren gefundeerd worden (denk aan de Gulden Regel, Kants categorisch imperatief of utilitarisme), daar is geen God voor nodig. Atheïsten zijn vrij hun eigen moraal te kiezen, mits dat binnen de grenzen van de wet blijft.

Voor het oplossen van wereldvraagstukken maakt het niet uit of je theïst of atheïst bent we zitten in hetzelfde schuitje (we leven op dezelfde globe). Het pedagogisch denkmodel, het morele kompas van Plato biedt een context voor zowel de theïstische als de atheïstische wereld. Voor de theïst staat Akasha, het centrum symbool voor goddelijke energie, het goddelijke leven van de mens. Voor de atheïst kan het centrum voor het mysterie van het leven, het ontstaan van leven uit de 'dode materie', symbool staan. Het rapport ‘E i V‘ gaat er vanuit dat het ontstaan van leven, een perpetuum mobile in het universum op aarde niet zal worden uitgevonden. Geconcludeerd kan worden dat het morele kompas door het beleid van de overheid niet is toegenomen. Sterker nog eerder is afgenomen.

De Katholieke Kerk had vroeger met de verkoop van aflaten, het verkopen van gebakken lucht een prima winstmodel. Dit winstmodel is in de Westerse wereld door de banken, met het adagium live now pay later overgenomen. Het zal duidelijk zijn dat dit korte termijn winstmodel haaks staat op de kost gaat voor de baat uit van de op de lange termijn gerichte circulaire economie waar Jan Terlouw en Herman Wijffels de aandacht op vestigen.

Mark Rutte bekijkt de wereld door een politieke bril en een wetenschapper als Robbert Dijkgraaf beoogt de complexe werkelijkheid vanuit het gezichtspunt van de physica te verklaren, terwijl Rob Jetten met holle nietszeggende retoriek het concept-Klimaatakkoord verdedigd. Hij vertolkt het verhaal van onze premier. Rob Jetten is een adept van Mark Rutte. Het ééndimensionale denken viert hoogtij. Ook voor Robbert Dijkgraaf en Ronald Plasterk geldt het balansmechanisme op aarde.

Zelfreinigend vermogen? Over bestuurlijke ‘countervailing powers’ rondom niet-reinigbaar verklaringen (S. van Thiel, E.F. ten Heuvelhof, A.B. Ringeling en A. van Sluis Bestuurskunde, Erasmus Universiteit, het rapport is najaar 2001 afgerond)
Om reiniging en hergebruik van grond te bevorderen, richtte het Ministerie van VROM in 1989 het
Service Centrum Grondreiniging (SCG) op. Bodemsaneerders werden verplicht gesteld advies in te winnen bij het SCG over het reinigen of hergebruiken van grond. Indien grond niet-reinigbaar werd geacht, konden ze vanaf 1995 ontheffing krijgen van de milieuheffing die zij anders zouden moeten betalen bij het storten van de grond. De politie Rotterdam-Rijnmond heeft geconstateerd dat in de periode 1995-1998 een aantal niet-reinigbaar verklaringen onterecht is afgegeven. Een bestuurlijke rapportage laat zien dat dit mogelijk was door het ontbreken van bestuurlijke ‘countervailing powers’. Er was te weinig aandacht voor de inrichting van de uitvoering en het toezicht schoot tekort. De risico’s van het op afstand laten uitvoeren van deze taak zijn door de betrokkenen onvoldoende erkend en gecounterd. Inmiddels zijn enkele veranderingen ten goede in gang gezet, zowel door het SCG als door VROM. Het strafrechtelijk proces loopt echter nog.

Van wat leven, levenskracht is houdt net als het thema vrije wil de gemoederen al millennia bezig. De Morfogenetische Velden hypothese van Rupert Sheldrake biedt houvast om het ontstaan van leven beter te begrijpen.

Volgens Sheldrake ligt in het 'morfogenetisch veld' informatie opgeslagen over het ontstaan en de vormgeving van het lichaam met al zijn verschillende celsystemen met gespecialiseerde functies.

De paren van tegenstellingen ‘1 + 7’, ‘2 + 6’ en ‘3 + 5’ brengen de 'Spiegelsymmetrie en het Complementariteitsbeginsel' tot uitdrukking. Het Ene manifesteert zich als het vele door een proces van emanatie (emanationisme). De ‘8’ wordt door de lemniscaat weergegeven.

Het onderzoeksrapport 'E i V' plaatst de relatie tussen 'Slachtoffers en Daders' in het licht van de evolutie van de mensheid, antropogenese (hominisatie). Met zijn pamflet beoogt Gustaaf Peek het cultuurmarxisme te bestrijden.

Stelling: De controverse tussen wetenschappers zal uiteindelijk een paradigmawisseling, een allesomvattend perspectief op de éne werkelijkheid tot gevolg hebben. De inzichten van Jan Willem Duyvendak en Ewald Engelen zijn niet strijdig met elkaar, maar vormen in positieve zin, een complementaire polariteit, met als perspectief het 'Goede - Ware - Schone', het leerproces van Plato. Maar het 'Goede - Ware - Schone' kent ook zijn tegenstellingen. Het gaat om het streven naar het Goede in plaats van het Kwade, Waarheid door het uitbannen van Onwaarheid en het is mogelijk het tegenovergestelde van Schoonheid, Rechtvaardigheid en Vrijheid door het creëren van harmonie te overbruggen, dus het evenwicht te herstellen. Om het eenzijdige wereldbeeld van politici te doorbreken bieden Ewald Engelen, Jan Willem Duyvendak, Ervin Laszlo, Herman Wijffels, Ken Wilber c.s een tegenwicht. Gelukkig zijn er wetenschappers als Bas van Bavel, Dirk Bezemer, Arnoud Boot, Bas Jacobs en Herman Wijffels, die Jeroen Dijsselbloem, het braafste jongetje uit de klas corrigeren.

Of je nu 'theïst of atheïst' bent is voor de integrale denktrant het 5Ddenkraam niet echt interessant. De evolutie komt ook volgens de atheïst Daniel C. Dennett alleen een stapje verder wanneer aan de kwaliteit van het bestaan meer aandacht wordt beteed. In een interview in de Volkskrant van 3 mei 2008 stelt Daniel C. Dennett dat we moeten aandringen op kwaliteit. Hoewel je naar echte kwaliteit altijd moet zoeken. Dat is de Wet van Sturgeon: '90 procent van alles is gelul.'

In de wereld draait het om het vraagstuk van Leraar en Leerling, de ‘oplossing’ van de leugenaarsparadox. Mozes, Socrates, Plato, Aristoteles, Pythagoras, Jezus, Boeddha, Mohammed, Bahá'u'lláh, Friedrich Nietzsche, Douglas Hofstadter, Peter Sloterdijk, Hans Clevers, Robbert Dijkgraaf, Hans Achterhuis, Henk Procee, Ad Verbrugge en Pim van Lommel zijn wetenschappers, die het probleem van het ego onderkennen, maar wel op elkaars inzichten voortbouwen. Ook een zeer grote verscheidenheid kunstenaars en cabaretiers brengt in hun werk de immateriële wereld tot uitdrukking. Maar te veel politici prevaleren dwaasheid boven wijsheid.

Het debat, de controverse tussen Wierd Duk en Joshua Livestro, is een hoofdthema in het onderzoeksrapport 'E i V'. Het is een thema dat de gemoederen, lees filosofie al millennia bezig houdt. De leugenaarsparadox, het Münchhausentrilemma, de Paradox van Epimenides, Third man argument van Plato? en ten slotte Harry Mulisch stelt voor deze bespiegelingen over Het Ene (dass in der Vielheit Einheit, in der Einheit Vielheit bestehen kann), de These-antithese-synthese te zien als intuïties betreffende het moment vlak 'voor' de oerknal, waarop iets ontstaan is terwijl er niets was: dat punt dat dus niet bestond, maar, ogenblikkelijk ontploffend, toch weer wel bestond.7.
7) De Zuilen van Hercules, blz. 112-118.
Het is de
Bhagavad Gita die voor dit vraagstuk een oplossing aanreikt. Het laat zien dat zowel de Oosterse als de Westerse filosofie van het mechanisme These-antithese-synthese gebruik maakt.

Het evenwicht door tegenwicht, het balansmechanisme, these + antithese = synthese, dat Wim Kok en Tjeenk Willink van de PvdA hanteren was al in de Bijbel bekend.

In de woorden van ex-premier Wim Kok: De essentie van het 'poldermodel is dialoog en evenwicht. Bij dialoog hoort tegenspraak en bij evenwicht tegenwicht. Het belangrijkste voor het goed functioneren van de overheid is tegenspraak, tegenwicht. Daarentegen was er juist bij de PvdA onder Ad Melkert sprake van een communistische kadaverdiscipline. In hoeverre is er van het peterprincipe of het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen c.q. de 4e macht sprake?
Dit geldt ook de
passieve houding van de overheid voor wat betreft de toekomst. Voor een doeltreffende aanpak van maatschappelijke vraagstukken is een actievere, van het private domein onafhankelijker opstelling van de overheid gewenst. Met onafhankelijk wordt bedoeld dat de overheid zich minder door politieke machtsspelletjes van de vierde, vijfde en zesde macht moet laten beïnvloeden.

De psychologie van Carl Jung slaat een brug tussen de geestelijke wereld en de materiële wereld, tussen religie en wetenschap. Beide werelden kunnen wel onderscheiden, maar niet gescheiden worden. Al zegt het intellectueel zwaargewicht, de intellectuele dwaas, de storyteller Ronald Plasterk dat wetenschap en het geloof niets met elkaar te maken hebben. Uit het onderzoeksrapport 'E i V' komt naar voren dat juist deze houding aan de struisvogelpolitiek in Nederland ten grondslag ligt. Ronald Plasterk is geobsedeerd door slechts één kant van de medaille. Voor middeleeuwse intellectuelen en kunstenaars was er zelfs geen verschil tussen wetenschap en theologie.

Het thema van rechtvaardigheid, dat in het boek Niet alles is te koop de morele grenzen van marktwerking van Michael Sandel ter sprake wordt gebracht is eerder door H.P. Blavatsky in De Geheime Leer aan de hand van de wet van karma uitgebreid belicht. In haar boek De SLEUTEL tot de THEOSOFIE (p. 137) heeft Blavatsky het over de eeuwige kwaliteiten of eigenschappen, zoals de liefde en barmhartigheid, de liefde voor het goede, het ware en het schone.

Het Oude Testament spreekt van het Gouden kalf en het Nieuwe testament van dat Niemand twee heren kan dienen: Jullie kunnen niet God dienen én de mammon. Ook nu gaat het nog steeds om een medaille met twee kanten, Goed en Kwaad (zie ook Demon est deus inversus en klippoth).

Het platte organisatiemodel stimuleert betrokkenheid van de werknemers door een gedecentraliseerd besluitvormingsproces. Wanneer het personeel van de werkvloer meer verantwoordelijkheid krijgt en de tussenlaag van het middle management wordt verwijderd, dan bereiken commentaar en terugkoppeling al het personeel dat bij een besluit betrokken is veel sneller. De snelheid waarmee de klant zijn verwachte respons krijgt kan hierdoor worden verhoogd. Doordat de interactie tussen de werknemers toeneemt, is dit organisatiemodel in het algemeen meer afhankelijk van een meer persoonlijke relatie tussen medewerkers en managers. Deze structuur kan hierdoor meer tijdrovend zijn om te implementeren, dan een traditioneel bureaucratisch/hiërarchisch model.

Het 'Goede en Ware' zijn net als 'Chaos en Gaia' complementair. De Goddelijke liefde Eros (thumos) zorgt voor het verbinden (religare) terwijl daarentegen de omgekeerde weerkaatsing van Eros (Epithumia) voor het scheiden zorgdraagt. De positieve betekenis van Eros is in de mens de wil van het genie om grootse schilderijen, grootse muziek, dingen die zullen leven en het ras dienen, te scheppen (Blavatsky, Deel III, p. 648). De negatieve betekenis van Eros staat voor wellust, driftleven, epithumia. Alles heeft zijn tegenstelling, begeerte inbegrepen. Eros is in essentie creatief.

In plaats van dat we de systemen steeds complexer en ondoorzichtiger maken moeten we terug naar wat al in 1973 door de econoom E.F. Schumacher in zijn boek ‘Small is Beautiful’ is aangegeven. Met de manifestatie “Klaar om te wenden?” is met het uitwerken van een strategie een begin gemaakt. Helaas moeten we constateren dat bij veel politici het kwartje nog niet is gevallen.

Het verslag van Frank Visser van de manifestatie “Klaar om te wenden?” bij het afscheid van ex-SER voorzitter Herman Wijffels op vrijdag 31 maart 2006 laat zien dat er wel degelijk een verband ligt. Om met het veranderen van de structuur een begin te maken is de strategie “Klaar om te wenden?” nog steeds hoogst actueel.
Spiral Dynamics is kort gezegd een theorie over de ontwikkeling van waardepatronen in de mens en de samenleving, die door de Amerikaanse psycholoog Clare Graves – een tijdgenoot en geestverwant van Maslow -- is ontwikkeld.
Don Beck is net terug van een bezoek aan het Midden-Oosten, waarvan hij op de hem eigen wijze verslag deed. Hij poneerde de uitdagende stelling dat het in het huidige Midden-Oosten niet om religie gaat, zoals het in het toenmalige Zuid-Afrika niet om ras ging, wat betreft de kern van het conflict. Veeleer zijn er botsende waardepatronen, die aan het licht gebracht moeten worden voordat aan een oplossing kan worden gedacht.
Op basis van Spiral dynamics is het mogelijk integrale, gemeenschappelijke visies te ontwikkelen.

De basis van elk leerproces (internalisering) is: ‘Wat’ moeten we aan ‘Wie’, ’Wanneer’ en ‘Hoe’ leren, en ‘Waarom’ vinden we dat?
Het basismodel van de cybernetica past de vraagstelling toe welke middelen, Hoe (Invoer), Wanneer (Verwerking), Wat (Uitvoer) en Waarom (Besturing) hiertoe ter beschikking moeten worden gesteld. Het gedrag van een systeem kan aan de hand van deze vier soorten variabelen en relaties daartussen worden beschreven. De besturingsvariabelen zorgen voor het beheersen van het systeem. Er vindt op basis van de aan de uitvoer gestelde eisen een regelmatige terugkoppeling plaats.

Een factor waarmee in de quartaire sector onvoldoende rekening wordt gehouden is dat de relatieve kosten een opwaartse tendens vertonen. Er is in deze sector van de wet van Baumol (wet van de verminderde meeropbrengst) sprake. De wens om de kosten in de non-profit sector te beheersen kan niet door marktwerking, maar wel door de kwaliteit van de besluitvorming te verbeteren (kwaliteitscirkel van Deming) worden opgelost.

De kwaliteitscirkel Plan – Do - Check – Act van Deming kan met dit populaire cybernetische model worden vergeleken.

Het primaire proces in het onderwijs heeft op de relatie ‘Leraar en Leerling’ betrekking. Uiteindelijk gaat het er om dat de leerling zelf vorm kan geven aan zijn toekomst.

De overheid werkt er enthousiast aan mee dat de schuldenlast groter in plaats van kleiner wordt. Door de schuldenlast van de machthebbers over te nemen is de overheid steeds meer verplicht het spel van de echte machthebbers mee te spelen en staat daardoor feitelijk buitenspel. Het oprekken van de vrijheid van meningsuiting door de VVD laat zien dat het echte probleem in Nederland is dat het steeds meer gaat over de vorm in plaats van over de inhoud. In plaats van de eeuwenoude beginselen als gelijkwaardigheid en sociale rechtvaardigheid te accentueren viert de afleidingsmanoeuvre van het vijandbeelddenken hoogtij. In de politiek wordt het weer van belang dat de inhoud het van de vorm gaat winnen. De machthebbers houden het spel van de illusiecultuur levendig.

In de politiek houdt men zich liever met geneuzel dan met structurele hervormingen bezig. Het korte termijn denken prevaleert bij politici en bedrijven. Het eenzijdige korte termijn marktdenken bevordert de graaicultuur. Het wordt tijd om het dilemma markt versus moraal te doorbreken. Politici kunnen niet langer hun verantwoordelijkheid afschuiven, met het intellectuele foefje van de struisvogelpolitiek wegkomen. Door op de oude voet door te gaan wordt juist het tegendeel bereikt.

Profetieën van Frits (Frénk van der Linden interviewt Frits Bolkestein Volkskrant 14 november 2013)
In ’94 en ’98 boekte de VVD onder zijn leiding grote overwinningen. ‘Daarna heb ik gedaan wat ik eind jaren tachtig had beloofd: ik bracht een paarse coalitie tot stand.’
In het interview komt ook het nieuwe boek Cassandra tegen wil en dank van Frits Bolkestein ter sprake. Hij dicht zichzelf de kwaliteiten toe van een roemruchte Griekse zieneres: het vermogen de toekomst te voorspellen.

De vraag komt nu naar voren in hoeverre van een echte ziener kan worden gesproken? Spirituele leraren zijn bruggenbouwers naar de toekomst.

In het onderzoeksrapport ‘E i V’ komt juist naar voren dat de paarse coalitie aan de toenemende maatschappelijke tweedeling heeft bijgedragen en daardoor het vijandbeeld denken, de xenofobie van de PVV heeft aangewakkerd. ‘Ongelijkheid en Sociale uitsluiting’, 'Tweedeling in de maatschappij en Xenofobie', afbraak van de solidariteit dragen voor een belangrijk deel aan deze Tijd van onbehagen bij.

Het is de self-fulfilling prophecy van Bolkestein: ‘de Europese Monetaire Unie is ‘mislukt’, instorting dreigt. Hij voorspelt op omineuze toon dat Geert Wilders bij de Europese verkiezingen een overwinning tegemoet gaat. Het is bepaald niet uitgesloten dat de PVV hier in mei de grootste partij wordt etc. Een topscore voor Wilders zal een zware hypotheek leggen op de politieke verhoudingen in Nederland, geeft Bolkestein aan.’ (interview Volkskrant van 14 november 2013)

De grootste misser van Bolkestein is de paarse coalitie, die hij tot stand bracht. Zowel de privatisering van zorg, onderwijs en sociale woningbouw in Nederland als de participatiesamenleving van de darwinist Plasterk heeft meer met de tijdgeest en politiek opportunisme, dan met wetenschap van doen.

‘Geprofessionaliseerd’ waar Plasterk het in het begin van zijn artikel over heeft is een eufemisme voor het immorele gedrag van bestuurders in de publieke sector (semioverheid) volgens de commissie-Halsema. Volgens de darwinist Plasterk levert deze vorm van ‘professionalisering’ (emancipatie in solidariteit) een evolutionair voordeel op. Het gaat er dan om hoe wordt de Derde weg emancipatie in solidariteit naar de praktijk vertaald. De austerity driven aanpak waar Plasterk voor gaat staat diametraal tegenover de route van het Ken uzelve, de moraal van het verhaal in het rapport ‘E i V’. Plasterk is duidelijk een marionet van het systeem geworden, oftewel er zijn nog steeds politici die hun handen in onschuld wassen. Al blijft het natuurlijk een kwestie van perceptie.

Frits Bolkestein heeft gelijk wanneer hij stelt: In der Beschränkung zeigt sich der Meister. Hij heeft ongelijk wanneer hij vindt dat politieke filosofen altijd achter op de geschiedenis en de politieke ontwikkelingen lopen.
Bolkestein is het niet eens met Barber die een soort Derde Weg probeert te vinden die noch jihad noch McWorld is. Maar die derde weg is er niet volgens Bolkestein: McWorld is namelijk onlosmakelijk met de democratie verweven.

'200 fundamentalistisch geklede spoken zijn niet gevaarlijk' (Brussen vs Von der Dunk: Volkskrant 10 oktober 2011)
Met haar verzet tegen het boerkaverbod verloochent de PvdA haar emancipatoire verleden, meent Bert Brussen. Maar volgens Thomas von der Dunk werkt seculiere verlichtingsdwang averechts.
Het is evident dat de sociaal-democraten, net als begin 20ste eeuw met de destijds gangbare patriarchale verhoudingen, worstelen met de spanning tussen individuele en collectieve emancipatie. Toch levert de PvdA aan de integratie van moslims haar bijdrage met geëmancipeerde vrouwen als Nebahat Albayrak en Khadija Arib, wier politieke zichtbaarheid dan ook - als grootste bedreiging voor het eigen dierbare vijandbeeld - niet door de PVV wordt geapprecieerd.
Onze samenleving is niet in gevaar door tweehonderd fundamentalistisch geklede spoken, maar door de hebzucht van een zeer reële rechtse bankierselite, die Amerika en Europa op de rand van de financiële afgrond heeft gebracht. Met reden is 'integratie' bij de kiezer momenteel uit de topvijf van maatschappelijke problemen verdwenen.
De economische verzwakking van het Westen als gevolg van de neoliberale privatiserings- en dereguleringswaan verklaart in hoge mate de maatschappelijke woede van dit moment, omdat zij de levensstandaard van velen bedreigt. Het bestaansrecht van de PvdA is afhankelijk van haar vermogen om aan die terechte woede constructief vorm te geven.

Waarom wordt in de media wel aan de mening van de nitwit Geert Wilders uitgebreid aandacht besteed, maar nauwelijks aan de publicaties van de onderzoeksjournalisten David Simon, Bart Tromp en Marcel Metze? De massamedia schromen niet om 7-1PsychologieEnSociologieSegulierEnRegulier#Seg|onderbuikgevoelens]]''' breed uit te meten. Onbenullige thema’s krijgen naar verhouding veel te veel aandacht. De emotie-TV viert hoogtij. Kijkcijfers dicteren het aanbod. Het streelt blijkbaar ons ego wanneer we op TV mensen zien die nog dommer, slechter, lelijker .... zijn dan wij. De TV wordt een poppenkast, waar theater hoogtij viert. Het komt er op neer dat we door selectieve informatie onze eigen vooroordelen bevestigd willen zien.

Door zelfrealisatie (Bhagavad Gita) is het mogelijk dat we op aarde niet meer als marionetten acteren. Hoofd, Hart en Onderbuik: Er moet hier onderscheid worden gemaakt tussen wat van het hoofd is (ratio, cultuur), wat van het hart is (gevoelens, intuïtie) en wat van de buik is (begeerten, verlangens, het primitieve beest). De stellingen laten zien hoe het mogelijk is een duurzame samenleving, goed rentmeesterschap te bereiken.

EU-voorzitter verwerpt achterkamertjes politiek en achterkamertjes politiek is vaak broodnodig.
De verborgen oerbron in de hemel staat tegenover de verborgen agenda van de achterkamertjes politiek op aarde.

Marcelo Gleiser schrijft in zijn boek dat een van mijn oogmerken in dit boek is de denkfout van de unificatiebetovering aan het licht te brengen. Met zijn kritiek (p. 93) treedt hij in de voetsporen van Blavatsky, Martinus Veltman, Machiel Karskens, Roger Penrose en Lee Smolin.
In het 5Ddenkraam, lees Dodecaëder van Plato zijn de metafysica, het bovennatuurlijke en de fysica, ‘Geestkunde en Natuurkunde’, Levensbeschouwing en Ruimte - Materie – Tijd, Bewustzijnsevolutie en Evolutietheorie, Unificatietheorie (evolutie van het leven, lees epigenetica) en de Snaartheorie, twee complementaire kanten van één medaille. Het is de ziel (psyche, reflexieve bewustzijn) of met andere woorden het projectiemechanisme, de spiegelsymmetrie die beide met elkaar verbindt. Het gaat er om dat we leren ons met de natuurlijke kringloop te verbinden.

Gelukkig biedt de natuur een oplossing, namelijk behavioral epigenetics, dat we op basis van nature en nurture ons kunnen aanpassen.

Het is de mens die met behulp van zijn brein, de beide hersenhelften, 'Lichaam en Geest', 'Macrokosmos en Microkosmos', 'God en Zoon', 'Hemel en Aarde' met elkaar verbindt.

Ervin Laszlo boek Het Akasha-veld, Verbinding en geheugen in kosmos en bewustzijn (p. 134):
Sir Roger Penrose omschrijft de geboorte van ons universum als een ‘eenmaligheid’ waarin de wetten van de fysica niet langer geldig zijn.
145: De werking van het subtiele maar reële A-veld verklaart de non-lokaliteit van niet alleen de kleinst meetbare bestanddelen van het universum, maar ook die van de grootste waarneembare structuren ervan. Het verklaart de coherentie van levende organismen én hun coherentie met de omgeving waarin ze leven en evolueren.

Relatieve tijd en absolute tijd geven het verschil aan tussen kloktijd en innerlijke tijd respectievelijk Chronos en Kronos. De relatieve - en absolute tijd verhouden zich tot elkaar als evolutie en involutie. De relatieve tijd is de 4e dimensie, de eenheid van 'Ruimte en Tijd', de relatieve ruimtetijd. De 5e dimensie is de eenheid van het nu met de eeuwigheid, de absolute ruimtetijd. Om deze dimensie, de evolutionaire kringloop uit te beelden wordt de lemniscaat gebruikt.

De crux van 'Welzijn en Welvaart' (Kwaliteit en Kwantiteit) is hoe richten wij onze levensenergie? of anders gezegd wat bezielt ons? Of hoe voorkomen we dat onze carrièrepolitici gebakken lucht verkopen, met hun taal luchtkastelen bouwen?

Mathieu Weggeman Graag wat minder arrogantie in het debat over God (Volkskrant 8 januari 2015 p. 30):
Onze verstandelijke vermogens zijn wellicht te beperkt om een betrouwbaar en valide antwoord op de vraag naar het bestaan van God te kunnen geven.
Ook de filosoof William James (1842-1910) komt tot de bevinding dat geloven in iets met een perspectief uiteindelijk voordelen biedt. Zijn pragmatische opvatting is dat het zinvol is te geloven in hypothesen, mogelijkheden en fantasieën, zo lang die beantwoorden aan reële behoeften. Het is niet de bedoeling van James om op die manier allerlei flauwekul te legitimeren. Hij vraagt zich gewoon rustig af wat er op tegen is om te geloven in'het bestaan van een of andere ongeziene orde waarin raadsels van de natuurlijke orde kunnen worden verklaard'.
Het voordeel van het geloof in zo'n hogere orde is dat daardoor de energie kan ontstaan waardoor dat geloof - althans ten dele - werkelijkheid wordt. James noemt dat het 'zelf-verifiërende geloven'. Zo werkt ook de tweede suggestie: door te kiezen voor het geloof in God, wordt een persoonlijke realiteit besteld waar je veel plezier van kunt hebben. En 'als het werkt, is het goed', zei Richard Rorty, de filosoof van het neo-pragmatisme.

Het is wenselijk de vicieuze cirkel van het kip-en-eiprobleem (Lichaam-geestprobleem), het Hoe of Wat (of-of) denken te doorbreken. Twee van de grote denkstromingen die pogen het mind-body probleem op te lossen zijn het dualisme en het monisme. De derde stroming is het kosmisch dualisme dat zich bezighoudt met de tegenstellingen tussen geest en materie, eindigheid en oneindigheid, tijdelijkheid en eeuwigheid. Deze Derde Weg (Axis Mundi, middenweg, 'en-en') tussen fysisch en psychisch monisme is neutraal monisme. Spinoza's Deus sive natura lijkt op een neutraal monisme.

Het bestaan van een Derde weg wordt door Frits Bolkestein ontkend. Spirituele leraren, profeten, mystici en zieners (rishi’s) zijn bruggenbouwers naar de toekomst. Spirituele leraren laten zich niet door een retorisch foefje misleiden. Om de paradox 'E i V' te duiden, gaat het om een grote verscheidenheid aan leraren.

De mens dreigt het slachtoffer te worden van de controversen tussen wetenschappers. Het verslag Asscher gaat strijd aan met werkstress (Peter van Ammelrooy de Volkskrant 23 december 2013 p. 19) spreekt voor zich.
Eenderde van het ziekteverzuim onder werknemers is het gevolg van stress op het werk. Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SWZ) gaat beroepsziekte nummer één bestrijden met een plan van aanpak voor de komende vier jaar.
Cultuuromslag
Volgens de minister is er een cultuuromslag nodig in bedrijven, zowel bij werkgevers als bij werknemers. Asscher zegt met zijn programma in de eerste plaats het taboe over het onderwerp te willen doorbreken.
Verder wil de minister bewerkstelligen dat er op personeelsafdelingen en bij medezeggenschapsraden meer aandacht komt voor de bestrijding van werkstress. Op de derde plaats gaat de inspectie van het ministerie van SWZ toezicht houden en optreden. In 2014 trekt Asscher 1 miljoen euro uit voor de bestrijding van werkstress.
Vanaf april volgend jaar wil Asscher boegbeelden inzetten om een breed publiek te bereiken. Deze 'ambassadeurs' moeten uit eigen ervaring over stress op het werk kunnen vertellen in radio- en tv-programma's, sociale media, de pers en bij openbare optredens.
In november wil de minister een 'week van de werkdruk' organiseren en die afsluiten met een conferentie.
Het plan van aanpak sluit aan op een campagne die het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk in 2014 en 2015 houdt.

De grote collectieve ziekmaker van deze tijd is werkstress, psycho sociale arbeidsbelasting. Bij het toenemen van spanningen (stress en angst) in de wereld wordt aan risicobeheersing (stress management) en de mate van maakbaarheid van een wereldwijde samenleving meer aandacht besteed. Maar om spanningen te verminderen heeft de evolutie de mens gelukkig ook van de eigenschappen geweten, zelfbeheersing (innerlijke harmonie leidt tot uiterlijke harmonie), mededogen en empathie voorzien.
Het vraagstuk dat aan de orde wordt gesteld kan worden vergeleken met de principaal-agentproblematiek, met wederkerigheid (enantiodromie volgens Carl Jung) een situatie waarin van asymmetrische informatie sprake is. Uiteindelijk draait het om het reflexief bewustzijn, dus vanuit welk perspectief of perceptie naar de éne werkelijkheid wordt gekeken en hangt samen met:

Jezus zei, Wanneer zij die u leiden tegen u zeggen, ‘Kijk, het Koninkrijk is in de lucht’, dan zullen de vogels in de lucht u voorgaan. Als ze tegen u zeggen, ‘Het is in de zee’, dan zullen de vissen u voorgaan. Nee, het Koninkrijk is binnenin u, en het is buiten u. Wanneer u uzelf leert kennen, dan zult u ontdekken, en beseffen, dat u zelf een zoon van de levende Vader bent. – Gezegde 3

Om grote schommelingen te vermijden is een consequente feedforward besturing gewenst. Het Ken uzelve, het individuatieproces van Carl Jung dient daarbij centraal te staan.

Top-down versus bottom-up:
- Wiens brood men eet, diens woord men spreekt (Psalm 41:10, Johannes 6:31-35).
- Bertolt Brech:
Erst kommt das Fressen, dann die Moral.

Carl Jung wees erop dat zelfs de christelijke traditie, in het bijzonder het boek Openbaring, rekening houdt met de waarschijnlijkheid van een enantiodromie, waarmee hij het dilemma Christus-antichrist bedoelt.
In de schepping zit een zelfreinigend vermogen (Ain-Soph, blauwdruk) verborgen. De Openbaring van Johannes is nog steeds actueel. Het rapport 'E i V' is op deze openbaring van negenenveertig constellaties gebaseerd. De Geheime Leer van Blavatsky sluit volledig op dit vertrekpunt aan.

Dr. Jolande Jacobi maakt in het boek De psychologie van Carl G. Jung (p. 27) gebruik van het yin/yang-symbool.

Boek Chuang-tzu: Actief niet-handelen het volmaakte evenwicht is tussen de roerloosheid van yin en de energie van yang. Het hart van de ware wijze is verstild. De spanning tussen beheersing en beheerst worden is een fundamenteel thema van het leven in China bij het nastreven van evenwicht en harmonie. Het inzicht van veel geloofsopvattingen is dat er een dynamisch evenwicht tussen deze twee nodig is: nederigheid versus trots, niet-handelen versus actie, met de stroom meegaan versus het tij tegenhouden.

Naast de wereldklok zijn er twee andere modellen, die hetzelfde fenomeen beogen te duiden. We kunnen hierbij denken aan de twee orden, die Glossarium 'Lectorium Rosicrucianum' onderscheidt en de in – en uitspiralende torsiegolf in een vortexvorm. Deze modellen komen overeen met de immense ‘zandloper’, die door mensen met een BDE-ervaring (tijdschrift BRES nr. 283 p. 47 en Dr. I.K. Taimni De Siva –Sutra De hoogste werkelijkheid en hoe deze te realiseren - uitvouwblad) zijn waargenomen.

Vanuit een andere gezichtshoek is er ook een analogie tussen de twee gezichtspunten, de controverse tussen Jan Peter Balkenende en Wouter Bos. Een klassieke tegenstelling is dat de liberalen vinden dat de overheid het probleem is en de markt de oplossing en de socialisten vice versa. Door de kredietcrisis is deze controverse opnieuw aangezwendeld. Of zoals de discussie over dit thema tussen Jan Peter Balkenende en Wouter Bos laat zien ligt de oorzaak van de graaicultuur voor de een bij de menselijke hebzucht en voor de ander dat de financiële systemen niet deugen. De een denkt vanuit de markt, het individu, de ander vanuit de overheid het collectief. De waarheid ligt in het midden en heeft op het complementaire 'en-en' denken betrekking.

Juist managers in een bureaucratische organisatie zijn vaak gespeend van enig creatief ondernemerschap (4e productiefactor). Het zijn nu in het bijzonder de produktiefactor arbeid en de belastingbetaler die voor het mismanagement van de factor kapitaal mogen bloeden. Het gaat dus niet alleen om aandeelhouderswaarde. De belangrijkste klanten van een bedrijf zijn niet de aandeelhouders, maar de werknemers.

In Nederland wordt het Rijnlands model meer en meer door het Angelsaksische neoliberalisme vervangen. De fout die steeds opnieuw gemaakt wordt is dat het er bij risicobeheersing niet om gaat het recht van de sterkste te laten domineren. Machtscontrole is op angst gebaseerd. De kredietcrisis laat zien dat er slechts van kortetermijn-winst sprake is. De toezichthoudende rol van de overheid schiet ernstig tekort. Het rapport 'E i V' gaat er vanuit dat juist een grotere betrokkenheid van alle burgers tot de beste resultaten leidt. Op dit moment neemt de sociale ongelijkheid alleen maar toe.

Begrijpen is volgens Spinoza de dingen zien in hun ‘logische afhankelijkheid’. Carl Jung noemde, een modaliteit die er eenvoudigweg is, zonder oorzaak, ‘acausale geordendheid’. Het begrip toeval (synchroniciteit) wordt in verband gebracht met ‘logische afhankelijkheid’ en ‘acausale geordendheid’ (Karma-Nemesis). Of met andere woorden we kunnen leren om het toeval (Amor fati: Liefde voor het lot) te begrijpen.

Het gaat er dus om de mens in het middelpunt te plaatsen of met andere woorden het Angelsaksische neoliberalisme weer door het Rijnlands model te vervangen.

De kredietcrisis is mensenwerk en kan door de wederkerigheid tussen het innerlijke en uiterlijke universum te onderzoeken worden begrepen.

De overheid heeft haar collectieve taken voor een belangrijk deel aan de markt overgedragen. Anticyclische begrotingspolitiek (Keynesianisme) heeft daardoor beduidend minder effect. Was voor de kredietcrisis ogenschijnlijk van een 'win-win' situatie, nu is er van een 'lose-lose' situatie van de euro sprake. Door de kredietcrisis is recent het non-interventieprincipe, de politiek bemoeit zich niet met centrale bankiers en andersom gebeurt dat evenmin, doorbroken.

Banken hebben de risicobeheersing - de ideale combinatie wel de inkomsten en niet de lasten - prima op orde. Het depositogarantiestelsel, de hypotheekrenteaftrek, aflossingsvrije hypotheek, beleggingshypotheek, securitisatie en de nationale hypotheek garantie voor woningen staan borg voor het afdekken van de risico’s van banken. De woningmarkt is nu volledig uit balans. Het fenomeen moral hazard spreekt voor zich. Hoe naïef kan de overheid, lees de politiek zijn? Het gedrag van bankiers zou zeker veranderen wanneer ze zelf aansprakelijk zouden zijn voor hun beslissingen.

Het zijn mensen die aan de ’eeuwige wederkeer’, door kwalitatieve of kwantitatieve feedback cq. feedforward (systeemtheorie), sturing geven.

In tegenstelling tot Engeland, Denemark, Noorwegen en Zweden heeft Nederland geen staatskerk waar de koning de scepter over zwaait.

Door religie af te serveren en te vervangen door een heilig geloof in marktwerking en techniek getuigt eerder van dwaasheid dan van wijsheid. De werkelijkheid is minder maakbaar dan vele politici denken. De kredietcrisis (moderne dwaalleer) en de gehavende kerncentrale van Fukushima in Japan spreken voor zich.

Een mens heeft een persoonlijkheid. In een organisatie kan daarentegen van een cultuur worden gesproken. Net als een mens is een organisatie een levend organisme dat vreselijk kan blunderen. Een recent voorbeeld is BP. De economie van Griekenland laat zien dat niet alleen bedrijven, maar ook soevereine landen de mist in kunnen gaan. Zaken lopen mis wanneer onderwereld en bovenwereld in elkaar verstrengeld raken. De verbinding wordt langzaam verbroken. Er ontstaat een kloof tussen probleem en mogelijke win-win oplossingen. Er ontstaat een kloof tussen probleem en mogelijke win-win oplossingen.

De oplossing van onze problemen ligt eerder in de omgeving waar we deel van uitmaken dan in ons brein. Omgekeerd door onszelf te begrijpen, het Ken uzelve leren we onze wereld, het universum beter te begrijpen.

De verticale as (Axis mundi) is een richtingaanwijzer die laat zien hoe de kloof tussen probleem en oplossing kan worden verkleind. Het rapport ‘E i V’ geeft een nieuw perspectief op een oud vraagstuk. Primair gaat het om de kwaliteit van het recept, de Nieuwe levensrichting, het AOS-concept, BON, het Vierde Model of het Nieuwe Denken. Het rapport ‘E i V’ beoogt net als deze 'probleemgestuurde' modellen probleem en oplossing dichter bij elkaar te brengen. We zitten in ons eigen wereldbeeld gevangen. Het outside the box-denken komt centraal te staan.

Het continuüm van onbewust onbekwaam naar onbewust bekwaam van de humanistische psychologie Maslow laat zien hoe vaardigheden kunnen worden geoefend. Het gaat er eerst om bewust te worden waarvan je je niet bewust bent. De opgebouwde conditioneringen, karmische formaties (als de restanten van alles wat we gedacht, gevoeld, gezien en gedaan hebben) moeten eerst worden herkend. Integratie vindt plaats wanneer op- en ontlading catharsis gelijkmatig gebeurt. Het leert je regisseur te worden van je eigen leven.

Hoe komen we tot de juiste beslissing in een complexe keuzemaatschappij? Ethische vraagstukken zijn keuzevraagstukken, welke beslissing nemen we in situatie A en welke in situatie B? Waardoor laten we ons bij specifieke levensvragen leiden en in hoeverre zijn we er van bewust wanneer we met twee maten meten? In het onderwijs dient aan de besluitvorming over ethische vraagstukken meer aandacht te worden besteed. Het rapport ‘E i V’ bevat een blauwdruk hoe probleem en oplossing met elkaar zijn verbonden en biedt daarmee een leidraad voor het creëren van oplossingen.

De eonenhypothese, de supersymmetrie in de schepping wordt mede op basis van biofotonen, constructieve – en destructieve interferentie, Meissner-effect en de eeuwige wederkeer van Nietzsche onderbouwd.

In het rapport ‘E i V’ hebben de controverse tussen wetenschappers, lees mensen in het bijzonder op dichotomieën (Duade, ethische dilemma's) betrekking.
Door het Ken uzelve centraal te plaatsen is het mogelijk de controverse tussen wetenschappers te verkleinen.

De controverse zit als het ware in het universum ingebakken. De oplossing van het probleem, de complementariteit hangt met de Eeuwige wederkeer van Nietzsche, er is niets nieuws onder de zon samen.

Plato had volkomen gelijk: het zijn ideeën die beschavingen voortbrengen of vernietigen; ze brengen instellingen tot bloei of richten die te gronde; en waaraan het de tegenwoordige mens ontbreekt zijn grootse, universele ideeën en de wil om ernaar te handelen – ideeën en idealen die alle mensen als waar erkennen. En omdat het ons in deze tijd ontbreekt aan visie, aan de innerlijke kennis het juiste te doen, aan een duidelijke weg uit onze moeilijkheden, staan we als volkeren waar we nu staan.
Ik herhaal: een broederschap van de volkeren, gebaseerd op redelijkheid en rechtvaardigheid, en die werkt voor het algemeen welzijn en de vooruitgang van iedereen, is te verwezenlijken en praktisch en zal eens onvermijdelijk blijken te zijn. Waarom leggen we dan niet NU daarvoor de grondslag?

De Geheime Leer Deel I Stanza De nacht van het heelal (p. 82):
De nous, die de stof beweegt, de levenwekkende ziel, die in ieder atoom zetelt en die in de mens is gemanifesteerd en latent is in de steen, heeft vermogens van verschillende graad. Dit pantheïstische denkbeeld van een algemene geest-ziel die de hele Natuur doordringt, is het oudste van alle filosofische begrippen. Evenmin was de archaeus een ontdekking van Paracelsus of van zijn leerling Van Helmont, want het is weer dezelfde archaeus of ‘vader-ether’ – de gemanifesteerde basis en bron van de ontelbare levensverschijnselen – die wordt gelokaliseerd.

Marcel van Dam boek Niemands land (Volkskrant 20 november 2009): Het heeft lang geduurd voordat ik in volle omvang besefte wat de gevolgen zijn van de paradigmaverandering die de Nederlandse politiek vanaf begin jaren tachtig heeft ondergaan. Als socioloog weet ik dat je de maatschappelijke krachten moet kennen om te weten waar je de gevolgen ervan moet zoeken. Zoals astronomen pas zwarte gaten vonden nadat Einstein de betekenis van de zwaartekracht had doorgrond.
Ik ben geen Einstein en de menswetenschappen bestuderen een onderwerp dat nog complexer lijkt dan het uinversum. Het universum wordt bestuurd dor onveranderlijke natuurwetten, de samenleving door normen en waarden die constant veranderen. De toekomst kan niet worden uitgerekend door het Centraal Planbureau, de toekomst moet worden uitgeprobeerd door mensen. Omdat niemand de wijsheid in pacht heeft blijft dat behelpen, maar het helpt wel als niet succes de norm bepaalt maar de norm het succes.
Met het schrijven van Niemands land heb ik beoogd mensen die boeken lezen ervan te overtuigen dat zij door het lot zijn begiftigd met het vermogen zich aan te passen aan een complexe samenleving. Zij behoren om die reden de samenleving geschikt te maken voor mensen die dat niet kunnen.

Coen Teulings ‘Voorspellen van crises is een illusie’ (interview Volkskrant 16 december 2009):
U gaat nog steeds uit van een V-vormig herstel, terwijl anderen uitgaan van een W-vorm.
Het alfabet heeft 26 letters met allemaal fantastische vormen. Uit deze discussie blijkt vooral dat nog veel onzeker is. De financiële sector is bijvoorbeeld nog fragiel. Of het een U, een V of een W wordt, weet niemand, wij ook niet.
Leiden de snel oplopende overheidsschulden ook niet tot brandgevaar?
‘Het overheidsbeleid is redelijk succesvol geweest , maar je kunt er niet eindeloos mee doorgaan. In die spagaat zitten we nu. Op de lange termijn ligt er een grote rekening voor de overheid. Ze zal op enig moment flink op de rem moeten trappen.

Hoe komen we nu uit die spagaat? De rekening waar Coen Teulings het over heeft moet nu geleidelijk worden afgelost. Marcel van Dam heeft over de 'CPB Discussion Paper' van Coen teulings een column geschreven.

L. Bovenberg en C.N. Teulings CPB Discussion Paper Rhineland exit:
Waar globalisering van productmarkten heeft geleid tot een verhoging van bedrijfsspecifieke risico's door een intensivering van competitie, daar heeft de globalisering van kapitaalmarkten geleid tot een verbetering van de risicodiversificatie van kapitaalverschaffers. Dit is een efficiënte vorm van sociale zekerheid.

Dit citaat staat lijnrecht tegenover de risicospreiding die door de globalisering van kapitaalmarkten werkelijk heeft plaatsgevonden. Door de globalisering zijn landen in economisch opzicht steeds sterker van elkaar afhankelijk geworden. In plaats van een verbetering is er sprake van een verslechtering van de risicodiversificatie. De belastingbetaler betaalt het gelag. Met name de sociaal zwakkere groepen zijn de klos. Het is dus een ineffectieve vorm van sociale zekerheid. In hoeverre is er van het peterprincipe of het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen c.q. de 4e macht sprake? Wie durft leiders nog de waarheid te vertellen?

Het op de rem trappen is vermoedelijk eerder gekomen dan Coen Teulings heeft verwacht. De vraag komt naar voren hoe is het mogelijk dat een meerderheid van de politici alle kaarten op het managementdenken, het marktmodel hebben gezet, dus zich tot één kant van de medaille hebben beperkt? De denkfout die economen hebben gemaakt is dat om de economie stabiel te houden en niet in te storten groei nodig is. Tim Jackson laat in zijn boek zien dat Prosperity Without Growth ook mogelijk is.

Het artikel Maatschappelijke tweedeling Op het scherp van de snede (Telegraaf 3 april 2010) van Prof. Smalhout ondersteunt de mening van Harm Beertema:
Maffia
Het zijn vooral politici uit het politiek linkse spectrum die ons onderwijs de nek hebben omgedraaid. Professor dr. Arnold Heertje, de bekende econoom die een van de panelleden was en die (nog steeds) lid van de PvdA is, schaamde zich voor zijn eigen partij. Hij noemde het een vorm van onderwijsmaffia. Zijn partijgenoot Jeroen Dijsselbloem publiceerde in 2008 als voorzitter van een parlementaire commissie een rapport dat geen spaan heel liet van het huidige onderwijs. Dat was heel dapper van Jeroen, die daarmee zijn eigen politieke geloofsgenoten in hun hemd zette. Het is nog maar de vraag of er nu eindelijk iets wordt gedaan met dat rapport. Voorlopig ziet dat er nog niet naar uit.
De vraag werd gesteld waar het geld vandaan moet komen om weer kleinere scholen te maken met meer persoonlijke aandacht voor de leerlingen. Het was de mening van de meeste panelleden dat er veel geld te winnen zou zijn door die aangekoekte dikke laag van parasiterende managers te verwijderen. Die hebben meestal geen onderwijservaring, maar ze verdienen hun brood met oeverloos vergaderen, het controleren van de echte docenten en het bedenken van onwerkbare systemen. Dit is de maffia waarop professor Heertje doelde. Het is dezelfde managementmaffia die men in allerlei andere bedrijven tegenkomt, zoals in de gezondheidszorg en in de vroegere overheidsbedrijven die thans geprivatiseerd zijn.

Wat in het artikel van Pepijn van Houwelingen, medewerker van het SCP in de Volkskrant 27 november 2013 duidelijk naar voren komt is de probleemanalyse, wie in Europa de touwtjes – banken en multinationals - in handen hebben. Eerder heeft Neelie Kroes als Europees Commissaris belast met de portefeuille mededinging laten zien dat het mogelijk is het grootkapitaal bij de les te houden. Ligt hier niet juist een belangrijke taak van de EU? Het artikel van Pepijn van Houwelingen roept de vraag op of hij het artikel op persoonlijke titel heeft geschreven of als medewerker van het SCP? In het tweede geval is het natuurlijk interessant om te weten hoe dit artikel past binnen het beleid van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport?

De boodschap van Kerstmis staat voor de kwintessens, de rode draad in het onderzoeksrapport ‘E i V’.

In de wereld draait het om het vraagstuk van Leraar en Leerling, de ‘oplossing’ van de leugenaarsparadox. Mozes, Socrates, Plato, Aristoteles, Pythagoras, Jezus, Boeddha, Mohammed en Bahá'u'lláh, Friedrich Nietzsche, Douglas Hofstadter, Peter Sloterdijk, Hans Clevers, Robbert Dijkgraaf, Hans Achterhuis, Henk Procee, Ad Verbrugge en Pim van Lommel zijn wetenschappers, die het probleem van het ego onderkennen, maar wel op elkaars inzichten voortbouwen. Ook een zeer grote verscheidenheid kunstenaars en cabaretiers brengt in hun werk de immateriële wereld tot uitdrukking.

Het achtvoudige pad (8D probleemoplosmethode) wordt vaak ook kort omschreven als moraliteit (of ethisch goed gedrag), samadhi (meditatie) en wijsheid.

Stelling: Voor een juiste balans tussen individuele en collectieve belangen dienen net als 'Kerk en Staat' het 'publieke en private' domein duidelijk door een derde domein (derde weg, middenweg, rechtvaardigheid, ‘bron van harmonie’) van elkaar te worden onderscheiden. Het privatiseren van de publieke sector komt er in feite op neer dat de overheid in eigen doel schiet. Door het stuur uit handen te geven los je geen problemen op.

Wordt in Nederland in 2020 een duidelijker scheiding tussen het 'publieke en private' domein ('Individu en Staat' of 'Verzameling individuën en Staat') ingevoerd? Het betekent dat we voor alles in ons eigen leven zelf de volledige verantwoordelijkheid durven te nemen en niet de politici en leiders die hun greep op de samenleving hebben verloren daarvoor verantwoordelijk houden.

In hoeverre is er van opportunistische korte termijn politiek sprake? De in de afgelopen decennia door de overheid breed ondersteunde marktwerking is de kern van veel vraagstukken. Door het stuur uit handen te geven los je geen problemen op. Marktdenken berust enkel op het principe van belonen en straffen. Het verdeelt de wereld in winners en losers.

Om de financieel economische crisis op te lossen draait het niet om het adagium, het 'en-en', een kongsi tussen 'Politiek en Bedrijfsleven', maar om het interdisciplinaire 'en-en' denken ‘Economie en Ethiek’. Het failliet van de bedrijfsmatige overheid in het onderwijs, de zorg en bij de woningcorporaties is een feit.

Evolutie (Wet van evolutie), beschaving, harmonie komt alleen een stapje verder wanneer met de twee kanten van één medaille, de geesteswetenschappen en natuurwetenschappen, these + antithese = synthese, de kwintessens rekening wordt gehouden. De wederwaardigheden van het leven laten zich door de verbeeldingskracht van vitale kunstenaars duiden.

In de loop der eeuwen is een veelvoud (Plato, Socrates, Anselmus van Canterbury, Thomas van Aquino, Immanuel Kant, René Descartes, Kurt Gödel) aan Godsbewijzen uitgewerkt. Maar ook de stelling van Gödel is door de één-op-één relatie bijectie niet waterdicht.
In zijn boek Ik ben een vreemde lus stelt Douglas R. Hofstadter (p. 205): Waarheid en bewijsbaarheid zijn twee kanten van dezelfde medaille, die altijd samengaan omdat ze elkaar tot gevolg hebben. In plaats daarvan zijn we nu een geval tegengekomen waar, hoe verbazend het ook mag lijken, waarheid en onbewijsbaarheid elkaar tot gevolg hebben.
Een analoog fenomeen doet zich bij de kunstmatige grenzen tussen 'Golven en Deeltjes' voor. Douglas R. Hofstadter (p. 217): Uit al die elementaire deeltjes die hun werk microscopische werkjes doen, verrijzen de macroscopische gebeurtenissen die een biowezen overkomen.

'Regulier en Segulier' ('Theïst en Atheïst').
Christelijke visies op het jodendom en Joodse visies op het christendom.
Tegenover de erfzondeleer van Aurelius Augustinus staat de genadeleer, de verzoeningsleer.
Of je nu theïst bent of atheïst dat is voor het Ether-paradigma minder relevant. De evolutie komt alleen een stapje verder wanneer aan de kwaliteit van het bestaan (de kwalitatieve as), het welzijn meer aandacht wordt besteed. Bij welvaart ligt te eenzijdig het accent op materiële zaken. In onze woorden betekent de tegenstelling tussen 'Theïst en Atheïst' slechts een contrast.

Het zijn de zwakke managers, de 'carrièremanagers' met een groot ego, die dreigen en intimideren om hun gelijk te behalen. De 'carrièremanagers' spelen echter weer in en zijn als het ware de marionet van het echelon boven hen. Er bestaat een natuurlijke neiging van leidinggevenden naar het benoemen van klonen van zichzelf.
Ethiek en morele verantwoordelijkheid
Over het algemeen houdt de maatschappij personen verantwoordelijk voor hun handelingen, en zal ze hiervoor complimenteren of veroordelen. Velen geloven echter dat morele verantwoordelijkheid, vrije wil vereist. Een ander belangrijk aspect in de discussie over de vrije wil is dus, of individuen ooit moreel verantwoordelijk kunnen zijn voor hun handelingen, en als dit zo is, in welk opzicht.
Managers met een sterk ego (sterke wil) staan wel open voor kritiek, een debat (Luisteren en Spreken). Als voorbeeld geldt het zelfstandige en onafhankelijke denken van Michel de Montaigne. Het hangt van de organisatiecultuur af of met tegenspraak iets wordt gedaan of dat een whistleblower volledig wordt genegeerd.

De productiviteit, de relatie tussen 'efficiëntie en effectiviteit' van de beroepsbevolking is ernstig onder druk komen te staan. Het is in het algemeen het middle management van een organisatie, dat de effectiviteit frustreert en daardoor de efficiency verlaagt.

De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 12 Oeroude gedachten in een modern kleed (p. 639):
De hele Natuur is een gewijde plaats, zoals Young zegt:
‘Elk van deze sterren is een geheiligd huis’ . . .
Zo kan men aantonen dat alle exoterische religies de vervalste kopieën zijn van de esoterische leer. De priesters moeten verantwoordelijk worden gesteld voor de reactie ten gunste van het hedendaagse materialisme. Door het vereren, en door aan de massa de verering op te dringen, van de lege omhulsels – ten behoeve van de allegorie verpersoonlijkt – van heidense ideeën, heeft de laatste exoterische religie van de westerse landen een pandemonium gemaakt, waarin de hogere klassen het gouden kalf aanbidden en de lagere en onwetende massa ertoe wordt gebracht een afgod met lemen voeten te aanbidden.
De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 18 Samenvatting van de wederzijdse standpunten (p. 751):
Het kunnen Hermetische boeken zijn, maar geen boeken die door een van de twee Hermessen zijn geschreven – of beter gezegd door Thot (Hermes), de leidende intelligentie van het Heelal (zie het Dodenboek, hfst. xciv'') of door Thot, zijn aardse incarnatie die Trismegistus wordt genoemd, van de steen van Rosette.
Maar alles is twijfel, ontkenning, beeldenstorm en ruwe onverschilligheid in onze eeuw van honderden ‘ismen’ en geen religie. Elke afgod is verbrijzeld, behalve het gouden kalf.
Helaas kan geen volk of kunnen geen volkeren aan hun karmische lot ontkomen, evenmin als eenheden en individuen. De geschiedenis zelf wordt door de zogenaamde geschiedkundigen even weinig scrupuleus behandeld als kennis van legenden.

In het rapport ‘E i V’ draait het om de drie krachten 'Übermensch, Wil tot macht en Eeuwige wederkeer', die in het boek Also sprach Zarathustra tot uitdrukking worden gebracht.

Tobias Reijngoud boek Weten is meer dan meten (een recensie staat in de Volkskrant 23 februari 2012):
Spraakmakende opinieleiders over de
economisering van de samenleving:
Hans Achterhuis, filosoof en publicist * Frank Ankersmit, historicus * Jan Blokker, publicist * Peter Blom, directievoorzitter Triodos Bank * Arnoud Boot, hoogleraar financiële markten * Arjo Klamer, hoogleraar economie van kunst en cultuur * Jos van der Lans, cultuurpsycholoog en publicist * Grahame Lock, hoogleraar filosofie * Rob Riemen, directeur Nexus Instituut * Abram de Swaan, socioloog * Evelien Tonkens, bijzonder hoogleraar actief burgerschap * Marian Verkerk, hoogleraar zorgethiek * en anderen.
In zijn boek laat
Tobias Reijngoud zien dat het in de kern nog steeds draait om het eerder door Aristoteles onderkende spanningsveld tussen ’Kwaliteit en Kwantiteit’. Of met andere woorden Plato's Ideeën wereld, de Allegorie van de grot is nog steeds actueel: Kenmerkend voor Plato’s idealisme is dat de abstracte wereld van de Ideeën meer realiteit bezit dan de materiële wereld van de tastbare dingen.

Marcel van Dam De dubbele agenda van deskundigen (Volkskrant 31 maart 2011)
Commentaar: Als argument hoor ik al jaren dat de stijgende zorgkosten door de vergrijzing komt. Feit is dat de echte vergrijzing nog moet beginnen. Bij productontwikkeling speelt het probleem dat de klant wil een Rolls Royce voor de prijs van een Volkswagen. Dit fenomeen doet zich ook in de zorg voor. Er zijn meer perspectieven om naar de kosten in de gezondheidszorg te kijken. Nu wordt de zorg vooral gezien als een groeisector waarin veel geld valt te verdienen. Met name Els Borst heeft er voor gezorgd dat de overheid de rem uit de zorgauto heeft verwijderd. De hamvraag is of met het toenemen van de kosten de kwaliteit navenant stijgt? Het is de grootste misser om de gezondheidszorg met de massaproductie van een T-Ford te vergelijken. In deze zin is de zorg geen markt. Of misschien nog belangrijker is de vraag hoe ziek is de maatschappij door onze aandacht alleen op marktwerking te focussen? De zorg is deel van de “instant-geluksindustrie” geworden. Het is wenselijk met een ‘hybride’ bril naar de éne werkelijkheid te kijken.

Ariejan Korteweg vergelijkt in de Volkskrant van 9 maart 2012 het overleg tussen Rutte, Verhagen en Wilders met de uitvoering Huis Clos van Sartre.

Het principe van emanationisme (dharma, tao, wederhelft) vindt ook in het Westen toepassing. Op het snijvlak tussen Cultuurwetenschappen en Sociologie wordt een derde discipline, de Derde weg in de psychologie van Roberto Assagioli - eenheid der tegendelen - creëert synthese, die ongetwijfeld op de verbijzondering van de twee oorspronkelijke vakgebieden zijn weerslag zal hebben. Door alleen beide complementaire kanten, de ‘Natuurwetenschappen en Geesteswetenschappen’ van de éne werkelijkheid te belichten komt de unificatietheorie een stapje verder. In essentie draait het om dit mechanisme, de twee kanten – Unificatietheorie en Snaartheorie; - van een medaille. In het boek Een vorm van beschaving van Klaas van Egmond staat de Axis mundi voor de verbinding tussen de materiële en immateriële wereld.

Culturele psychologie bevindt zich op het snijvlak tussen Cultuurwetenschappen en Psychologie.

De relatie tussen psychologie en sociologie verdient meer aandacht. Op het snijvlak van beide disciplines gaat het niet primair om individu en collectief, maar eerder om de samenhang en wederkerigheid daartussen. Psychologie en sociologie kunnen wel onderscheiden, maar niet gescheiden worden. Door beide disciplines als complementair te beschouwen ontstaat een completer zicht op de complexe werkelijkheid.

Om een cultuuromslag te realiseren gaat het uiteindelijk om een integrale denktrant (de synthese tussen de domeinen van de alfa-, béta- en gammawetenschappers) die het parochiale denken, de symboolpolitiek van het ’eigen koninkrijkje’, de 'bv Ego' overstijgt.

In essentie is de schuldencris geen financieel maar een politiek probleem. De politiek wordt te veel door korte termijndenken beheerst. Het is wenselijk dat er duidelijker beleidslijnen voor de komende decennia worden uitgestippeld. Het is van belang op het snijvlak van cultuur en natuur ('nurture en nature') beleid te ontwikkelen. Wereldwijd een breder draagvlak voor een duurzame samenleving te creëren. Het spreekt voor zich dat het welvarende Westen daarin het voortouw dient te nemen. Complexe maatschappelijke vraagstukken kunnen alleen effectief worden opgelost wanneer de krachten van de verschillende levensovertuigingen, dus zowel van de seculiere als van de reguliere wereld worden gemobiliseerd.

Hans Kokhuis belicht de integrale psychologie. De integrale psychologie biedt een kader voor het creatief zelfbewustzijn. Kokhuis licht de holomovement (‘flux en transformatie’) van de natuurkundige en filosoof David Bohm toe. David Bohm ziet alles als een geheel, waarin twee werkelijkheden bestaan: de geïmpliceerde implicate realiteit en de geëxpliciteerde explicate of ontvouwde (=zichtbare ) realiteit, die toch een zijn. Niet alleen is alles aan het veranderen, maar alles is flux. Wat wil zeggen, dat wat is, is het proces van worden zelf.

In organisaties draait het primair om hoe kunnen we de kwaliteit van de besluiten verbeteren (kwaliteitscirkel van Deming). Er dient wel degelijk met de keerzijde van de evolutietheorie rekening te worden gehouden dat er van doelgerichtheid, entelechie in de natuur sprake is. Het gaat er dus om, zoals eerder Jared Diamond heeft betoogd, een manier te vinden om mensenmassa’s in bedwang te houden. Volgens Jared Diamond zijn daarvoor de religies uitgevonden. Maar dit is niet waar. Religies zijn niet uitgevonden, maar maken deel uit van ons innerlijke bewustzijn. De wet van harmonie, de karmische wet is met antropogenese verbonden. Antropogenese geeft een aanwijzing voor de oplossing van het lastige vraagstuk van de oorsprong van het kwaad, en laat zien dat de mens zelf het ENE scheidt in verschillende tegengestelde aspecten (De Geheime Leer Deel II p. 309).

Leven betekent eeuwig terugkerende cycli, met het steeds weer nieuwe begin. Het kompaskwadrant belicht de 5e dimensie, de communicatie, de kwintessens, de alomvattendheid van het aardse ruimte/tijd-continuüm. Het kompaskwadrant is een hulpmiddel om te leren de wereld, de éne werkelijkheid beter te begrijpen. Daartoe wordt veelal van mythen gebruik gemaakt. Het gaat echter om de kwintessens, de interpretatie van het verhaal.

De ziel is de schakel tussen geest en materie. Met de psyche kunnen we de éne werkelijkheid leren ervaren. Het gaat er om te leren in het debat de complementaire spiegel, de rechter - en linkerhersenhelft, de non-verbale wijsheid en het verbale verstand, in te schakelen.

Gelet op de uitspraak van Simon Vinkenoog: De eenheid in oneindige verscheidenheid. De macro- en de microkosmos, en wij mensen precies in het midden daarvan aanwezig is het linker plaatje echter wel juist. De mens staat in dit plaatje voor de ziel, de schakel tussen lichaam en geest.

 

Een misvatting ontstaat wanneer we God daadwerkelijk als een man op een wolkje gaan zien. Neem niet alles wat je leest, ziet of hoort voor waar aan.

Voor de mens op aarde is er een concreet begin en einde. Dit geldt echter niet voor de eeuwigheid in de hemel, het universum.

De Tetrade symboliseert de schepping van het stoffelijke universum. De vier edele waarheden van het boeddhisme laten een doorsnede van de hoofdroute zien. Het achtvoudige pad wordt vaak ook kort omschreven als moraliteit (of ethisch goed gedrag), samadhi (meditatie) en wijsheid. Uiteindelijk draait het om amor fati.

Door de beslissingsmacht aan de markt over te laten wassen politici hun handen in onschuld. Het is duidelijk dat politici weer bereid dienen te zijn zelf het stuur in handen te nemen.

In hoeverre is het slim te bezuinigen op de uitgaven die voorkomen dat de biodiversiteit verder afneemt? Hoe lang laten we ons nog door politici voor de gek houden?

Is de grens van grote, complexe, bureaucratische organisaties bereikt?
De organisatiestructuur wordt in met name bureaucratische organisaties te vaak een doel op zichzelf. De bekende 4e macht houdt vaak gewenste veranderingen tegen. In bureaucratische organisaties staat veelal niet de klant, waar het feitelijk om moet draaien, maar het bouwen van koninkrijkjes centraal. Om het circuit van grijze muizen managers te doorbreken de projectorganisatie centraal plaatsen.

De riante beloning van politici die slechts het oplossen van complexe vraagstukken doorschuiven zijn het echte probleem. In het rapport ‘E i V’ wordt de stelling verdedigd dat in een bureaucratisch geleide organisatie het wenselijk is dat de echte professionals tot het zelfde salarisniveau (maar ook niet meer) kunnen doorgroeien als het topmanagement. Dit om te vermijden dat de politicals, de vierde macht die zich met navelstaren bezighoudt voor het doorschuiven van problemen wel zeer riant worden beloond. Deze politicals zijn een variant op het peterprincipe, het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen. Het gaat dus om de kwaliteit van professionals die in staat zijn om complexe vraagstukken op te lossen.

Het schiet natuurlijk niet echt op wanneer de overheid daadkrachtig aan het stimuleren van de schijnmarkt meewerkt. De vraag is dan natuurlijk wanneer neemt de overheid haar collectieve taken weer echt serieus? Alleen door het publiek daadwerkelijk bij de plannen te betrekken zijn veranderingen mogelijk. In de sectoren waar de overheid een duidelijke vinger in de pap heeft zoals het onderwijs en de zorg zou daarmee een begin kunnen worden gemaakt. Uiteindelijk draait het om de herkenbaarheid van de kleur van de ideologische veren.

De menselijke natuur is wat alle menselijke wezens met elkaar gemeen hebben. Deze natuur, de menselijke aard is al duizenden jaren vrijwel hetzelfde gebleven. De geschiedenis leert dat de aard van het beestje nog niet zo gemakkelijk is te veranderen.

Een individueel probleem kan snel worden opgepakt, daarentegen voor vraagstukken in de collectieve sector geldt dat het heel lang duurt voordat bewustwording in effectief beleid wordt vertaald. Geert Mak gaf in de Volkskrant 20 november 2004 een eerste signaal af. Recent zijn daar de reacties van Harm Beertema (Volkskrant 15 maart 2010) en Prof. Smalhout (Telegraaf 3 april 2010) en Gerd Leers (Volkskrant 6 april 2010) bijgekomen.
De te verwachten 29 miljard aan bezuinigingen maakt de politieke besluitvorming over de gewenste collectieve voorzieningen en de kosten daarvan bijzonder complex.

Willem Schulte Nordholt laat in zijn boek Mens tussen hemel en aarde zien dat de mens nog niet zo gemakkelijk van de geschiedenis leert. Maar is het wetenschappelijk bezien interessant dat door ‘trial and error’ bestuur het wiel steeds opnieuw wordt uitgevonden?
De geschiedenis leert dat het mis gaat wanneer we niet bereid zijn tijdig aan de zandloper een slinger te geven. De evolutie is geen blind proces zonder zin, de mensheid geeft zelf bewust of onbewust een richting aan de evolutie.
Het historische raamwerk, de geschiedenis van de mensheid laat belangrijke innovaties zien die onze huidige maatschappij in sterke mate hebben gevormd. Zonder een duidelijke koers uit te zetten is het niet mogelijk om het schip ook op de langere termijn drijvende te houden. Door ons te veel op een kant van de medaille te oriënteren dreigt bij een licht briesje het bootje nu al om te slaan. Bij regeren gaat het nog steeds om vooruitzien.

Bij een compromis kan het wenselijk zijn de kool en de geit te sparen . Het gedoogbeleid laat zien dat daardoor de problemen eerder groter dan kleiner zijn geworden. Gedogen leidt dus uiteindelijk tot een averechts effect.

Kosmische intelligentie heeft op het antropisch principe betrekking. Het heelal bestaat omdat we het kunnen waarnemen. Er moet tegenstelling zijn tussen subject en object, anders kan niet van bewustwording worden gesproken. Zintuigelijke waarneming is mogelijk omdat er een tegenstelling is tussen licht en donker. Verschijnselen als ruimte (oneindigheid), de 4e dimensie tijd (eeuwigheid) en het daaruit voortvloeiende, eeuwige, scheppende terugkoppelingsmechanisme, dat het nu met verleden en toekomst verbindt, brengen een ontwerp tot uitdrukking. David Bohm: ‘Niet langer kon een enkele tijds-orde het gehele universum omvatten; verleden; heden en toekomst konden niet meer in dezelfde absolute zin worden gehanteerd als dat voor Newton mogelijk was.’

Het is de vertikale as, de 3e dimensie, die de wisselwerking tussen 'symmetrie en gebroken symmetrie' ,'kwantitatieve - en de kwalitatieve as', 'goed en kwaad' en 'positief en negatief' symboliseert.
Het eigenlijke denken vindt plaats op het snijvlak, de schakel tussen verleden en toekomst in het nu, tussen de binnenwereld en de buitenwereld, tussen het individuele en het universele, dialectische bewustzijn, in de psyche de schakel tussen lichaam en geest. ====

Zie ook:

Boeken:

Externe Links

<< vorige || volgende >>

Categorie: Artikelen | Rapport | Auteur: Harry Nijhof


Deze pagina werd sedert 16 dec. 2007 keer bekeken.