6.3 Cultuuroverdracht - Authentiek leiderschap - Balancerend leiderschap

Carry van Bruggen: Vaderlandsliefde is eigenliefde.
Richard Sennett: Trouw aan het bedrijf is een valstrik.
Of all those who have invoked the shame of dependency, it could justly be said that they have a horror of the primal maternal scene: the infant sucking at the mother’s breast. They fear that through force or desire, adult men will continue to suckle; the mother’s breast becomes the state.
Jan Bommerez: Cultuur is de onzichtbare structuur die het gedrag bepaalt, zoals het landschap de loop van een rivier bepaalt.
Cultuur is de onzichtbare brug tussen plannen en uitvoering. Cultuur is de verklaring waarom 70% van alle veranderingsprojecten mislukken.
Charles Handy: Grote bedrijven zijn gevangenissen van de menselijke ziel.

====

Managementstijl (Reciprociteit, 'Natuur en Cultuur', Bodhisattva Pad, Interdisciplinair)

Edmond Burke: De geschiedenis bestaat voor het grootste deel uit ellenden, over de wereld gebracht door trots, eerzucht, hebzucht, wraak, genotzucht, opstandigheid, huichelarij, fanatisme en alle mogelijke andere tomeloze begeerten’.
Chris van Dam:Als het ertoe doet, is je drijfveer je enige reddingsboei

De transparantieparadox
Nieuwe bestuurscultuur: onmacht, onwil of onbegrip? (Coen van de Ven De Groene Amsterdammer 6 juli 2023, p. 5):
Onwil, onmacht of onbegrip? Je zou kunnen concluderen dat het onmacht is. Maar dat is te simpel. Politieke beloftes over openheid klinken al minstens tien jaar. Iedereen wist dat dit eraan kwam. Als je dan je systemen niet op orde hebt, mag je stilletjes aan gaan spreken over politieke onwil. Recente overheidsschandalen rond Gronings gas en de toeslagenaffaire stemmen ook somber. Pas als de vrees kan worden weggenomen dat onwil een rol speelt, kan de beloofde openheid realiteit worden. Dan komt het begrip vanzelf.
Een nieuwe bestuurscultuur?
In de machinekamer van de openbaarheid (Coen van de Ven De Groene Amsterdammer 6 juli 2023, p. 28-35):
Nederland kent op papier een groot recht op
openbaarmaking van overheidsstukken, maar transparantie blijkt moeilijk. De Groene liep mee met ambtenaren die de nieuw beloofde bestuurscultuur moeten vormgeven.

Kapitalisme in Amerika ontsnapt niet aan woke-oorlog (Daan Ballegeer de Volkskrant 7 juli 2023, p. 13-15):
Het verwijt van
deugneuzerij gaat verder dan discussies over gender. Republikeinen zien ook een opdringerige politieke agenda op het vlak van duurzaamheid, en het zogeheten ESG-beleggen in het bijzonder. Daarbij gaat het om de eis dat bedrijven rekening houden met milieu- en maatschappelijke overwegingen, en garanties geven over de deugdelijkheid van hun bestuur (e van environmental, s van social, en de g van corporate governance).
Hypocrisie
Iets soortgelijk beweert ook
Larry Fink al jaren. De bestuursvoorzitter van BlackRock is een favoriete schietschijf van Republikeinen omdat hij woke zou zijn. Daarvoor verwijzen ze onder meer naar de brieven die blueblack%jaarlijks verstuurt aan de ceo’s van alle bedrijven waarin BlackRock geld heeft gestopt. In 2019 schreef hij bijvoorbeeld dat ‘de samenleving in toenemende mate kijkt naar bedrijven om maatschappelijke en economische kwesties aan te pakken’.

Bas van der Schot (de Volkskrant 13 april 2022 p. 29):

Wat nieuw leiderschap betreft is hij pessimistisch doch hoopvol. Een sterk individualistisch en collectief moreel kompas, die je samen afspreekt en hanteert, draagt hij aan als ingrediënt voor deze beweging. Wat is er volgens Chris van Dam nodig om echt stappen te zetten? En welke persoonlijk inzichten helpen hem zijn kompas te ijken?

Van mening verschillen mag, maar laten we niet naïef zijn. Een kleine groep coronacritici ziet de samenleving als strijd en gaat door roeien en ruiten (Kees van den Bos de Volkskrant 15 oktober 2021 p. 28):
Kees van den Bos
Waarom mensen radicaliseren Hoe waargenomen onrechtvaardigheid radicalisering, extremisme en terrorisme aanwakkert Gelet op de talloze persoonlijke bedreiging door corona-ontkenners is het zaak het wantrouwen tegen overheid en wetenschap te verminderen. En om alert te blijven.
Ondanks het democratische recht op de eigen mening en begrip voor
negatieve gevoelens over de coronamaatregelen, moeten we als samenleving niet naïef zijn. Er bestaat een vrij kleine groep mensen, 8 tot 10 procent, die zeer competitief is ingesteld. Die ziet de maatschappij als strijd; daar vind je ook de mensen die in de complothoek zitten. Zij gaan soms letterlijk door roeien en ruiten om hun gelijk te halen.

VS verwarren eigenbelang met universeel belang Thomas von der Dunk de Volkskrant 30 september 2013 p. 22):
De Iraanse wens tot ontwikkeling van civiele kernenergie is volstrekt legaal, en als het om de - zeer wel denkbare, maar nog altijd onbewezen - mogelijke Iraanse ontwikkeling van kernwapens gaat, wordt er stelselmatig met twee maten gemeten en ziet Washington het illegale bezit van drie andere landen in de regio - Israël, India en Pakistan - stilzwijgend door de vingers.
Het
gebrek aan inlevingsvermogen valt niet los te zien van het Amerikaanse zelfbeeld: het recent door Poetin gehekelde exceptionalisme, op grond waarvan Washington zichzelf mondiaal extra rechten en plichten toekent, omdat het slecht tussen universele beginselen en eigen belangen weet te onderscheiden, indachtig de fameuze uitspraak van Kerry's voor-gangster Condoleezza Rice dat Amerikaanse waarden gewoon universele waarden zijn.
Ook Europa loopt daar regelmatig tegenaan, en is inmiddels evengoed het
slachtoffer van ongehoorde Amerikaanse spionagepraktijken gebleken, waarbij gemaakte afspraken eigenmachtig zijn opgerekt, ten koste van de basale privacy en rechtszekerheid van Europese burgers. Met dit gegeven is tot nu toe door de EU omwille van de lieve vrede met Washington bijzonder prudent omgesprongen, maar het valt te hopen dat Brussel nu eindelijk bereid is om aan het Amerikaanse misbruik paal en perk te stellen, en niet opnieuw het economische belang van rimpelloze transatlantische samenwerking boven burgerrechten te laten prevaleren.

Dan vind je me maar niet aardig’ (Sara Berkeljon interviewt Seada Nourhussen Volkskrant Magazine 21 mei 2022 p. 12-21):
Ze is hoofdredacteur van het enige Nederlandse ‘black owned’-opinieblad:
OneWorld. Journalist Seada Nourhussen verzet zich tegen ongelijkheid, onrecht, seksisme, racisme – en nog een heleboel meer. Daarmee ligt ze geregeld onder vuur, maar dat houdt haar niet tegen. Integendeel. ‘Ik mis openlijke strijdbaarheid onder journalisten.’
Hij constateerde zelf ook dat hij weinig incasseringsvermogen heeft. ‘
I know, maar dan nog snap ik niet waarom, als je dat van jezelf ziet, je toch gaat proberen een bestseller te schrijven waarin je voortborduurt op de intellectuele arbeid van zwarte vrouwen. Laten we eerlijk zijn, hij verdient veel geld met het intersectionaliteitsdenken, dat hij heeft omgedoopt tot het simpelere ‘vinkjes’. Dat vind ik een ethisch probleem. Waarom schrijft hij niet gewoon een stuk in de krant, waarin hij beschrijft wat zijn inzicht is geweest, en waarin hij iedereen die meer wil lezen over dit onderwerp verwijst naar Kimberlé Crenshaw of Gloria Wekker? Dat deed OneWorld wel: we publiceerden een leeslijst van zwarte, vrouwelijke auteurs over intersectionaliteit.’
En als Luyendijk alle opbrengsten van zijn boek zou doneren aan een goed doel?
‘Nee. Dat zou
liefdadigheid zijn. Hij, als witte man, is zo meteen de expert op het gebied van intersectionaliteit, hij gaat lezingen geven, neemt ruimte in. Sander Schimmelpenninck maakt een serie over vermogensongelijkheid, en het voornaamste gevolg is lof voor Schimmelpenninck. Ik vind dat het zuiverder moet. Ik vind het verkeerd dat we alleen luisteren als iemand zoals Sander of Joris het zegt.

Intersectionaliteit: denken op het kruispunt
Je moet de onderdrukking blootleggen’ (Sacha Hilhorst De Groene Amsterdammer 11 januari 2017):
Ras, geslacht, seksualiteit, klasse: waar we op het ene front tot de
bevoorrechten horen, zijn we op het andere achtergesteld. Ook in het ‘tolerante’ Nederland moeten we aan de slag met ongelijkheid.
‘Mijn inzichten kwamen toch wel vaak via Amerikaanse literatuur’, zegt Anwar. ‘Ik heb het gevoel dat het discours in Amerika zich veel beter leent voor dit soort discussies dan in Nederland.
Intersectionality, white supremacy, queer – het zijn allemaal Engelse termen. Er gebeuren heel veel slechte dingen in Amerika, maar ze hebben wel woorden om het te benoemen. In Nederland zijn die woorden er gewoon niet.’

Was Nederland maar een beetje meer als België (Sheila Sitalsing de Volkskrant 31 maart 2022 p. 2):
De Belgische Officier van Justitie Gianni Reale is daar al langer klaar mee en nu is de
topman van Post NL België gearresteerd. Zat-ie zomaar in de cel, de algemeen directeur België van een beursgenoteerd bedrijf. Want mogelijk, zo luidt de verdenking, komt het pakjesbezorgmodel dat PostNL hanteert neer op handel in illegale werknemers, ontduiking van fiscale verplichtingen en zo verder.
Hier in Nederland hebben we helaas geen Gianni Reale die het podium opstormt en zo’n
patjepeeër aan z’n oren het gevang in sleept. Hier mag een hoop. Hier lossen we wantoestanden op met polderen in overleggen zonder eind tussen vakbonden en werkgevers en allerhande vertegenwoordigende organen. Er ligt inmiddels een indrukwekkende stapel akkoorden over minimumtarieven, verplichte sociale verzekeringen voor alle werkenden, en andere arbeidersrechten en inhuurdersplichten. De praktijk sjokt daar amechtig achteraan. Soms zou Nederland iets meer België kunnen gebruiken.

Formeren: wat we van België kunnen leren
Een geduldig volk (Naïm Derbali De Groene Amsterdammer 9 september 2021 p. 12-13):
Het duurde vijf maanden voordat de partijen in Nederland erachter kwamen dat ze niet wilden samenwerken. Welke tips van de wereldkampioen formeren – België, 541 dagen – kunnen ons verder helpen?
Van Herman Van Rompuy tot Guy Verhofstadt en Charles Michel: de voorbije decennia speelden oud-premiers een belangrijke rol op het
Europese toneel. Geen toeval, vindt Gennez. ‘België heeft de aard van het compromis in zijn DNA. Een conferentie van velen verenigen, dat zijn we in eigen land nu eenmaal gewend. We zijn dan ook een geduldig volk.’

Essay Terug bij God
Knielen voor het irrationele Stephan Sanders De Groene Amsterdammer 9 september 2021 p. 50-53):
Na een katholieke jeugd raakte Stephan Sanders langzaam vervreemd van zijn geloof. Een sluimerende behoefte aan God ging schuil achter schaamte tegenover zijn intellectuele, seculiere vrienden. Maar als vijftiger zat hij er weer – in de kerk.
Het godsvertrouwen is er inmiddels niet alleen in geïnspireerde periodes, maar overleefde ook de (niet-kerkse) covidtijd. Soms is dat vertrouwen groot, soms wankel, maar als ik mij nu de denkoefening opleg: ‘Je doet het maar weer eens zonder God, gebed, kerk en eucharistie’, voel ik vooral een groot verlies. Bij voorbaat.

De consensusparadox splijt het midden – (Coen van de Ven De Groene Amsterdammer 9 september 2021 p. 5):
‘Er is in Nederland veel om
uit, maar weinig om tussen te kiezen’, schrijft hoogleraar staatsrecht Wim Voermans in zijn boek Het land moet bestuurd worden, dat vlak voor de verkiezingen uitkwam.
Sinds de verkiezingen heeft Wopke Hoekstra zijn partij zo’n beetje overal gepositioneerd. Eerst als liberale uitdager van Mark Rutte die best iets zag in het inperken van de vrijheid van onderwijs. Vorige week was hij plots de conservatief die juist dit soort onderwerpen opwierp als een muur tegen te ‘liberale’ en ‘linkse’ partijen. Zijn brief aan zijn CDA-achterban was veelzeggend: niet alleen de PVDA en GroenLinks, maar ook D66 noemde hij ‘links’.
De vraag die na het
lezen van het verhaal overbleef: als zij allemaal links zijn, wat is het CDA dan? Rechts? En als die scheidslijn zo scherp is geworden, wie is dan nog het midden?

Democratie moet niet de bestuurders dienen (Wim Voermans Volkskrant 28 oktober 2016 p. 23):
De democratie zal altijd omstreden zijn, met tegendraadse en grofgebekte volksvertegenwoordigers.
Wie door het woud van abstracties en slagzinnen heen kijkt en zich niet laat meeslepen in het apocalyptische democratie-is-doodjargon, ziet ten eerste dat de representatieve democratie er juist heel goed bij staat in Nederland. Beter dan twintig jaar geleden zelfs. black%, zo liet het SCP in 2015 nog zien (Van Reybrouck haalt zijn bewijs voor het tegendeel vooral uit het buitenland).
Daar tegenover staat wel dat het
vertrouwen in politici (volksvertegenwoordigers én bestuurders) minder is geworden - zelfs laag is. Dat is niet verwonderlijk: grote verwachtingen van democratie kunnen niet allemaal worden waargemaakt. Dat wordt politici nagedragen.
Code Oranje en de commissie-Van de Donk pleiten in wezen voor vormen van bestuursdemocratie. Daarin vooral geen politieke 'spelletjes' meer. Volksvertegenwoordigers moeten, volgens die rapporten, constructiever zijn, meer samenwerken met het bestuur. Democratie, maar dan op de voorwaarden van bestuurders. Want alleen via de band van de bestuurders zouden de losgeraakte verbindingen tussen burgers en volksvertegenwoordigers kunnen worden hersteld. Het bestuur maakt zo zichzelf tot scharnierpunt van de democratie.
En natuurlijk zonder referendum, want dat lijkt, volgens de
commissie-Van de Donk, 'meer op een projectiescherm van maatschappelijk ongenoegen dan dat het een wezenlijke bijdrage levert en prudente en gedragen besluitvorming'. Tja, gekker moet het natuurlijk niet worden. Wie het ergens niet mee eens is, niet meewerkt, die zit de 'prudente en gedragen besluitvorming' maar in de weg. In deze benadering wordt eigenlijk de essentie van politiek als belangen-articulatie en -strijd weggepoetst.

Nederland in Afghanistan: hoge verwachtingen, loze beloften (Martin Sommer de Volkskrant 28 augustus 2021 Opinie p. 23):
Natuurlijk was er allang scepsis over de westerse aanwezigheid. Over die nare werkelijkheid schreef de Neue Zürcher Zeitung een week geleden]] dat de
radicale islam al veertig jaar om zich heen grijpt, in een band die loopt van Indonesië, via Iran naar een steeds groter deel van Afrika. Dat succes heeft alles te maken met het onbehagen in de moderne tijd, en leidt telkens tot onderdrukking, aanslagen en vluchtelingenstromen.
Ook minister Kaag staat in haar hemd. Ze is weliswaar op BZ nog geen twee maanden in functie, maar al veel langer
hartstochtelijk pleitbezorger van de VN als hoogste vorm van bestuur, van ontwikkelingsdoelen en mensenrechten. Streven naar lotsverbetering is één ding, mensenrechten zijn van een andere orde: een recht moet kunnen worden uitgeoefend, en als er geen instantie is die daarvoor instaat, is mensenrechtenpolitiek een loze belofte. Zo is het sinds de jaren negentig steeds gegaan. Na hoge verwachtingen volgden telkens opnieuw diepe teleurstellingen, in Joegoslavië, Syrië, Libië en nu in Afghanistan.

De onderwijsgenen van Dijsselbloem (Martin Sommer de Volkskrant 28 augustus 2021 Opinie p. 24-27):
Oud-minister Jeroen Dijsselbloem komt uit een familie van onderwijzers. Aan de hand van hun ervaringen schreef hij een boek over de veranderingen in het onderwijs.
‘De diepgang van het leren is enorm geërodeerd.’
De genadeloze slotsom van de commissie-Dijsselbloem was in 2008 dat de politiek het druk had met radicale hervormingen en onderwijl de kwaliteit van het onderwijs liet lopen.
Dat is alweer dertien jaar geleden. Nu is Dijsselbloem voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, wat hem tijd liet om een boek te schrijven over een onbekende kant van zijn hartstocht voor het onderwijs: hij is de telg van een echte onderwijsfamilie, en zo heet zijn boek ook, De onderwijsfamilie, dat volgende week verschijnt. Vader, moeder, broers, zussen, ooms en tantes – ze zijn of waren onderwijzer, leraar, schooldirecteur. Twee pagina’s vullen de stambomen met Dijsselbloemen en aanverwanten, allemaal in het onderwijs.
Het boek is meer geworden dan een tijdsbeeld: de politicus Jeroen Dijsselbloem zou zichzelf niet zijn als hij niet zou wijzen op de slonzige toestand waarin het Nederlandse onderwijs nog altijd verkeert. ‘Het
parlementair onderzoek ging over de hervormingen van de jaren negentig, en dan vooral in het voortgezet onderwijs. Mijn boek heeft me veel geleerd over de trend die eraan voorafging, schaalvergroting, relativering van kennis, meer algemeen vormend onderwijs. Bij de Mammoetwet werd de ambachtsschool afgeschaft. Techniek werd minder belangrijk, dat proces was al heel lang gaande.’
Als onderwijs de
schering was in de familie, dan was het katholieke geloof de inslag.
‘Mijn vader was kort na de oorlog klaar bij die Broeders van Maastricht en ging toen werken. Onderwijs was aantrekkelijk, als leraar was je kostje gekocht. Huisvesting, salaris, aanzien in de katholieke gemeenschap. In de jaren zestig wilden de jongeren dat niet meer.’

Onderschat niet hoe conservatief de elite nog is (Patrick van IJzendoorn de Volkskrant 19 maart 2022 Opinie p. 24-27):
De invloedrijke Britse journalist Adrian Wooldridge pleit in zijn nieuwste boek voor een
herwaardering van de meritocratie, die overal in het Westen onder druk staat. Nee, een systeem waarin je verder­ komt op basis van verdienste is niet ideaal. Maar het is de ‘minst slechte manier’ om tot een eerlijke samenleving te komen.
In hogere zin luidde het advies:
red de meritocratie, een onderwerp waarover hij vorig jaar het boek The Aristocracy of Talent – How Meritocracy Made the Modern World had geschreven. ‘De selectie van mensen die het land besturen, de rijksambtenaren, kan ook beter. Er wordt nu uit een kleine vijver gevist, mensen die naar privéscholen zijn geweest en naar Oxford of Cambridge, mensen die alles weten over de klassieken. Waarom niet mensen selecteren op hun intelligentie, via IQ-testen bijvoorbeeld? In China waren er al vanaf de 9de eeuw, toen we hier nog leiders hadden met namen als Eric Bloodaxe, een soort rijksexamens waaraan 10 procent van de bevolking meedeed. Deze nationale talentenjacht heeft het duizend jaar uitgehouden en er bestaat nog steeds een variant daarop. Onderschat niet hoe conservatief onze elite is als het neerkomt op het beschermen van de eigen privileges.
‘Het is onze plicht manieren te zoeken om de
meritocratie een nieuw leven in te blazen. Het is geen perfect systeem. Maar wat is het alternatief?’

D66-ideaal, Niet alles kan overal (Martin Sommer Volkskrant 20 maart 2021 Opinie p. 23):
Hans van Mierlo zou tegen de kabinetsformatie hebben opgezien. Hij vond de formatie het dieptepunt van het Nederlandse bestel, las ik in de biografie Een wonderbaarlijk politicus
van Hubert Smeets. De formatie was hét voorbeeld van de %redachterkamertjespolitiek van de zuilen, die onderling kwartetten om de macht. Geen wonder dat Van Mierlo in de aanloop naar paars in 1994 ruzie kreeg met koningin Beatrix. Intussen doet de koning niet meer mee, mede dankzij D66. De achterkamertjespolitiek en de formatie als zwarte doos zijn gebleven.
De afgelopen decennia is een
nieuwe opleidings- en bestuursoligarchie ontstaan die veel wegheeft van de standen van vroeger, inclusief paternalisme. De meritocratie bleek een valse vlag en een gebroken belofte.
Zo heeft de nieuwe antithese van Van Mierlo deze verkiezingen vorm gekregen, zij het niet zoals hij haar bedoelde. Het ziet er voorlopig niet naar uit dat de oude ideologische zuilen van christen- en sociaal-democratie zullen opkrabbelen. De geslaagde burgers van de VVD en de hogere burgers van D66 maken de dienst uit. Zij zijn de kinderen van de individualisering, niet gebonden aan kerk of andere ketenen, meritocratisch van inslag: mijn succes heb ik aan mijzelf te danken, jammer van jouw mislukking. De verliezers van die wedstrijd vinden we bij Wilders en Baudet. Verongelijkt, perifeer, broeiend. Maar ze zijn allerminst verdwenen.

Ambtenaren besturen ambtenaren, gecontroleerd door ambtenaren (Martin Sommer Volkskrant 13 maart 2021 Opinie . 23):
We hebben natuurlijk in Nederland het beroemde middenveld als tegenhanger, met het even beroemde maatschappelijke draagvlak. Helaas. Het middenveld, van ziekenhuizen tot scholen, wordt gefinancierd door de overheid. En de
fameuze koepels worden geleid door voormalige politici annex ambtenaren met goede contacten rondom de Hofvijver. Mijn favoriet is Doekle Terpstra, van de warmtepompen. Deze week zag ik dat hij ook een deftige zorgcommissie leidt. Terpstra belichaamt het mirakel van de Nederlandse bestuurder: heeft overal verstand van en is nauw verknoopt met de staat.

De dingen zijn hier goed geregeld, zolang er niets gebeurt (Sander van Walsum Volkskrant 13 februari 2021 p. 2-3):
Een epidemie en een paar dagen vorst brengen de weeffouten van het
Nederlandse organisatiemodel onbarmhartig aan het licht. Onze logistiek is geënt op het voorzienbare en niet op het onvoorstelbare. Met alle akelige gevolgen van dien.
De
Toeslagenaffaire – deze week opgewaardeerd tot thema van een parlementaire enquête – is een organisatorisch en politiek moeras.
Over de heg gooien
De politiek heeft
geen zicht op de uitvoeringsorganisaties, en is er eigenlijk ook niet in geïnteresseerd, denkt de oud-topambtenaar. ‘Ze gooit voortdurend dingen over de heg naar de uitvoeringsorganisaties: bezuinigingen, nieuwe taakstellingen, regelingen die een herhaling van de Bulgarenfraude moeten voorkomen. Maar met de uitvoerbaarheid houden de opdrachtgevers zich hoegenaamd niet bezig. Nieuwe regelingen worden weliswaar aan een uitvoeringstoets onderworpen, maar ik heb nog nooit meegemaakt dat die toets tot substantiële veranderingen heeft geleid.’
In ongewone tijden komen de tekortkomingen van het
Nederlandse organisatiemodel onbarmhartig aan het licht: uitvoeringsinstanties die met rigide protocollen werken om aan de hun opgelegde taken te kunnen voldoen, ambtenaren die geen initiatieven durven te ontvouwen uit angst daarmee het beleidsterrein van een andere ambtenaar te betreden, een minister van Volksgezondheid die met 17 partijen moet overleggen over de vaccinatieprocedure.
Misschien kunnen aan het Nederlands organisatiemodel argumenten ter ontkrachting van complottheorieën worden ontleend.

Brainwash Talks Onderwijssocioloog Orhan Agirdag: leerachterstand (28 februari 2021 NPO2):
Te vaak wordt de verantwoordelijkheid voor een
leerachterstand bij de kinderen gelegd, ziet onderwijssocioloog Orhan Agirdag. Hij legt uit dat we naar het systeem moeten kijken.
Orhan Agirdag laat zien dat alleen een
interculturele aanpassing een oplossing biedt.

Werkgeluk (Olaf Tempelman Volkskrant 31 april 2017 p. 21):
Leren genieten van verplichte vruchten.
In
Een 10 voor werkgeluk van werkgelukcoach Hanneke Dijkman gaan twee honden na elkaar kijken in een spiegelpaleis. De eerste hond komt daar oog in oog te staan met duizend boze honden. Als de tweede hond er aankomt, blijken in het spiegelpaleis inmiddels duizend blije honden te wonen.
Een verrassend groot deel van hun tijd zijn mensen niet bezig met
Verboden maar met Verplichte Vruchten. Wat is er mooier dan een werkdag zonder zure appels? Een werkgelukcoach weet: wie op zijn werk geluk vindt, is meteen een substantieel deel van de tijd gelukkig.
Een werkgelukcoach is er voor win-winsituaties óp de werkvloer. Het had wat inspanning gekost de wetenschapsredactie zo ver te krijgen samen met de boekenredactie te gaan mediteren op een werkgelukweekend van Hanneke Dijkman, maar we hadden daar waardering voor elkaar leren uitspreken en de kracht van onze eigen
kwetsbaarheid leren ontdekken.
Tegenwoordig is Dijkman overdag werkgelukcoach en in de avonduren zenleraar. 'Het grappige is dat het eigenlijk hetzelfde is, alles draait om aandacht en bewustwording.'
Een typische ondervinding van mensen: ze worden niet klemgezet door collega's of bazen, ze blijken zelf de cipier van de cel waarin ze dagelijks plaatsnemen. Wie dat herkent, kan verder gaan met het antwoord dat de Dalai Lama gaf op de vraag wat hij voor de kost doet: 'Niets.'

Taak van ambtenaar is niet ‘hou minister uit de wind’ (Wim Derksen Volkskrant 27 november 2020 p. 25):
Onwetend houden
Bij dat denken past het je minister juist niet te vertellen welke problemen er dreigen.
Hoe meer de minister weet, hoe dieper hij in de problemen kan komen. Weet hij van een probleem, dan kan hem worden verweten dat hij niets heeft gedaan; is hij onwetend gehouden, dan kan hem alleen worden aangewreven dat hij formeel verantwoordelijk was. Het is niet denkbeeldig dat sommige ministers om die reden tegen hun ambtenaren zeggen dat ze bepaalde zaken niet willen weten.
Ik hoop dat de Toeslagenenquête duidelijk maakt dat topambtenaren, ook als ze geregeld verkassen, zich altijd moeten verdiepen in het onderwerp waarvoor ze zeven jaar verantwoordelijk zijn; dat ze bij uitstek inhoudelijk gedreven moeten zijn en niet procesmatig (wat dat ook is) en dat de
primaire aandacht van topambtenaren moet liggen bij het realiseren van het beleid van de minister, en niet bij diens lijfsbehoud.

De herwaardering van de publieke sector in het gedrang Falende uitvoering, wie zijn de schuldigen? (Willem Mastenbroek RedactieManagementsite 29 december 2020):
Problemen in de uitvoering van publieke organisaties wekken groot ongenoegen. De analyses van deze problemen zijn talrijk. Nieuwe onderzoekingen kondigen zich voortdurend aan. Zo gaat het al jaren. We blijven onderzoeken en analyseren. Is dat om het gebrek aan daadkracht te camoufleren? We willen een publieke sector waar we trots op kunnen zijn.
Door het netwerk van relaties – verticaal en horizontaal – anders in te richten en mensen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid, krijgt deze beweging een eigen kracht. Er wordt niet uitgerold of geïmplementeerd. Al doende en intensief communicerend over waar het naar toe moet, maakt men meters.

Nieuwe politieke cultuur moet overheidsmoeras om zeep helpen (Gijs Herderscheê Volkskrant 26 februari 2021 p. 6):
Wetten zijn zo complex dat ze onbegrijpelijk zijn voor miljoenen burgers. Als zij in botsing komen met de overheid, gaat het daarom vaak gruwelijk mis. De overheidsorganisaties zelf zijn meestal niet in staat om in te grijpen en met maatwerk een passende oplossing te vinden.
Het is niet een
simpele oplossing die de commissie voorstelt. Maatwerk is het toverwoord, maar daar biedt wetgeving weinig ruimte voor. Eigenlijk moeten de hele politieke cultuur en de bestuurscultuur veranderen om de problemen op te lossen. Dat is geen knop die even omgaat maar een proces dat jaren gaat vergen, erkent commissievoorzitter André Bosman (VVD).
Zwartgallig beeld
Het rapport schetst een
zwartgallig beeld van die cultuur. Die analyse raakt de politiek, de ministeries en de uitvoeringsorganisaties zelf. Afspraken in een regeerakkoord zijn ‘in beton gegoten’ en worden door coalitiefracties trouw gezwind omgezet in wetgeving.
Als
personeel op de werkvloer bij de uitvoerders intern problemen signaleert, wordt die informatie bij het doorgeven door de ‘leemlaag aan management’ langzaam maar zeker ‘vergroend’, waardoor de lichten bij de top vrijwel nooit op ‘rood’ springen. De ‘werkvloer’ voelt zich bovendien zelden ‘veilig’ genoeg om problemen aan te kaarten. Het wordt al snel gezien als klagen.

Kolonisten-AOW of In de spierballenpolitiek blijkt ruimte voor soepelheid (Sheila Sitalsing Volkskrant 20 juni 2016 p. 2):
Voor fraaie inkijkjes in de bestuurscultuur in Nederland moesten we afgelopen weekend bij NRC Handelsblad zijn. Daaruit viste ik het volgende pareltje op: een minister van CDA-huize die in 2008 over een onwettige situatie die de overheid al geruime tijd onder de pet hield tegen zijn ambtenaren opmerkte: 'Wetswijziging lokt alleen maar een groot debat uit. Kunnen we het niet provisorisch oplossen?' Later werd deze CDA-man vicepresident van de Raad van State, de hoogste bestuursrechter in het land.
Dat vind ik grappig, en ook wel mooi, dat in het land van onkreukbaarheid als hoogste deugd en regels zijn regels ook op de hoogste niveaus iemand in al zijn ingebeelde onkreukbaarheid zegt:
'Kunnen we het niet provisorisch oplossen?' Schijnheiligheid kan iedereen treffen, zou Jos van Rey zeggen.
De
pijlen zijn nu op Lodewijk Asscher gericht, toevallig nu minister van Sociale Zaken, omdat hij de SVB dwong de wet te overtreden, maar de fascinerende geschiedenis gaat terug tot het eerste kabinet van Jan Peter Balkenende. Premiers bemoeiden zich er persoonlijk mee, ministers van PvdA-huize en van het CDA: iedereen heeft zich druk gemaakt, ingespannen en erop toegezien dat de zaak buiten de publiciteit bleef.
Het interessante aan de zaak is dat er onder de
bestuurdelijke stoerheid, de spierballenpolitiek en de regels zijn regelsretoriek wel degelijk ruimte blijkt voor soepelheid. Nu nog het politieke lef om dat in het openbaar te verdedigen.

Eric Alkemade Het psychologisch contract: duurzame energie door verbinding (22 december 2011):
Veel bestuurders zijn ontzet als ze ontdekken hoe loyaal, creatief, krachtig en fantasievol hun medewerkers zijn buiten de acht uur die ze werken’ zegt Manfred Kets de Vries. De essentie van zijn boodschap is dat veel organisaties slechts een klein deel van de potentiele energie van hun medewerkers aanspreken. De vraag is: hoe kan dit percentage verhoogd worden? In een recent artikel van Henry Mintzberg stelt hij dat ‘companies must remake themselves into places of engagement, where people are committed to one another and their enterprise.’ De uitdaging is dus om van de organisatie een gemeenschap te maken waarmee medewerkers echt verbonden zijn. Traditioneel is bij het binden veel aandacht voor de koude kant: arbeidscontract en beloning. Echter, energie en enthousiasme komen voort uit het doen van dat waarin je hart gelooft.
Bij het verbinden moet dus meer aandacht gegeven worden aan de
warme kant, het zogenaamde ‘psychologische contract’. Hiermee wordt de veel sterkere intrinsieke motivatie aangesproken. Verbinding ontstaat op vier vlakken:
- vereniging van eigen doelen met de doelen van de organisatie;
- inhoud van de werkzaamheden;
- andere mensen in de organisatie;
- successen en resultaten.

De op – en neergaande lijn in de conjunctuurbeweging wordt vanuit het psychologische ('Psyche en Logos') gezichtspunt met behulp van het zelfbewustzijn, de zelfreferentie verklaard. Het leven laat zien hoe een crisis ontstaat, maar ook kan worden opgelost. Door het cliëntelisme ('ondernemende' bestuurscultuur), de te nauwe verstrengeling tussen overheid, lees politici en bedrijfsleven en het mismanagement dat daardoor is ontstaan, is er decennia lang een feestje gebouwd. De rekening van dit feestje wordt nu aan de burger gepresenteerd. De wederkerigheid, de rekening van dit feestje wordt nu, met als camouflage de zogenaamde participatiesamenleving, aan de burger gepresenteerd.

Toeslagenaffaire (Hans Nagtegaal Volkskrant 22 december 2020 p. 27):
Hun reputaties zijn zo erg en onherstelbaar beschadigd dat ze nooit meer een functie in een openbaar ambt mogen bekleden. Dat geldt in elk geval voor Eric Wiebes, die na zijn falen bij de vergoedingen van de Groningse aardbevingschade, opnieuw de
krokodillentranen voor de dag haalde. Maar dat geldt ook voor Asscher en ook voor Rutte en andere verantwoordelijken. Alleen als ze dat doen zijn ze geloofwaardig.
Menselijke maat (Felipe Leenaerts Volkskrant 22 december 2020 p. 27):
Die menselijke maat is bij de overheid zoek. Tenminste, dat hoor en lees ik steeds vaker. Meest recent nog in de toeslagenaffaire. De burger is verstrikt geraakt in een web van regels en wordt structureel gewantrouwd.
De roep om de terugkeer van maatwerk klinkt steeds luider en dit inzicht lijkt te zijn doorgedrongen in Den Haag.

De Europese Unie moet niet voor- of achteruit maar zijwaarts (Martin Sommer Volkskrant 27 februari 2021 Opinie p. 23):
Donderdag hield Adriaan Schout zijn oratie als hoogleraar
European Public Administration aan de Radboud Universiteit. Schout is al decennia Europa-waarnemer. Hij is geen euroscepticus, maar hoort zeker ook niet bij het koor Europa-vooruit-roepers dat nog altijd het intellectuele debat overheerst.\\ De aandrang om sprongen voorwaarts te maken is groot, en de keuze is steeds tussen vooruit of achteruit, want stilstand wordt beschouwd als funest. Schout is niet zo onder de indruk en voor zover hij dat wel is, vindt hij dit de verkeerde richting.
Nu blaast Nederland
hoog van de toren over zuidelijke landen die hun eigen broek moeten ophouden. Wij vinden dat de Commissie anderen moet disciplineren, maar we zien niet dat anderen ons als het Panama van Europa beschouwen en dat daarvoor onherroepelijk de rekening komt.\\ Ik vind dit verhaal een verademing, omdat het een uitweg biedt uit de vruchteloze tegenstelling tussen ware Europeanen versus onsolidaire egoïsten. Nu is het debat over het Nederlandse aandeel uit de Europese herstelpot over de verkiezingen heen getild.

De commissie die al wist waar het aan ligt: gebrek aan menselijke maat (Martin Sommer Volkskrant 14 november 2020 Opinie p. 23):
Pieter Duisenberg, voorheen VVD, nu
lobbyist voor de universiteiten, kwam vertellen dat voor Kamerleden de praktijk niet sexy is, dat ze op televisie moeten scoren, et cetera. Pieter Omtzigt (CDA) legde uit dat het regeerakkoord in 1994 nog 43 pagina’s telde, met grote interlinie, en dat dat in 2017 alweer 68 pagina’s waren, met veel minder wit, en met 161 maatregelen waarvan heel precies berekend was wat ze moesten opleveren.
Ik bladerde van de week door het
verkiezingsprogramma van de VVD. Voorheen de partij van de bescheiden overheid, en van de staat als geluksmachine. Nu is het programma nog dikker dan het regeerakkoord. Ook de VVD wil niet langer een kleine overheid maar ‘een sterke, actieve overheid om ons te beschermen’.
De jeugdzorg werd overgedragen aan de gemeenten.
Met weinig succes, volgens VNG-baas Geluk, vanwege het neoliberalisme. CDA’er Omtzigt wees er in zijn verhoor terecht op dat iedereen van tevoren wist dat de gemeenten niet toegerust waren om zoiets ingewikkelds als de jeugdzorg te gaan uitvoeren.\\ Iets dergelijks geldt voor de Belastingdienst die toeslagen ging uitdelen, of de Sociale Verzekerings Bank, heel goed in AOW of Kinderbijslag, die zich ontfermde over het uitkeren van de PGB’s. Allebei moesten ze bulkwerk en maatwerk combineren, ruimhartig toeslagen toekennen en keihard optreden tegen fraude. Dat kan niet tegelijk. Kim Putters (SCP) sloeg de spijker op zijn kop. ‘De overheid weet niet wat ze van burgers wil: zijn ze zelfredzaam of fraudeurs?’
Mijn voorstel zou zijn om een Kamercommissie in te stellen die onderzoekt of overheid en maatwerk wel samengaan.

Mark Rutte is niet links geworden, maar hij kan wel tellen (Martin Sommer Volkskrant 19 september 2020 Opinie p. 23):
Rutte heeft in Brussel zijn knopen geteld. Geld corrumpeert, veel geld corrumpeert absoluut. In Nederland is het grafschrift van het neoliberalisme geschreven. Dat gaat veel geld kosten, en Rutte weet het.

‘Het moet van Brussel’ is een adequate beschrijving van de toestand (Martin Sommer de Volkskrant 21 september 2019 Opinie p. 23):
Knot had de dag tevoren – heel ongebruikelijk – laten weten dat hij het oneens was met ECB-baas Draghi. Diens geldbazooka zou, aldus Knot, niets gaan uitrichten. Helaas, wat vooral niks uitrichtte, was de boosheid van Knot. Hij was ertegen,
maar het moest nu eenmaal van Brussel, in dit geval Frankfurt.
Wie kritiek levert op een Brusselse beslissing,
wordt telkens om de oren geslagen met het argument dat de lidstaten dit zelf zo bedacht hebben, dan kun je dat Brussel toch niet kwalijk nemen?
Rutte is sedertdien niet links geworden. Rutte heeft zijn knopen geteld en begrepen dat zijn greep op de gang van zaken heel beperkt is. Uiteraard wijst hij zelf op de meerderheid in de Eerste Kamer die hij niet heeft en waarvoor hij bij links moet aankloppen.
Maar alle middenpartijen hebben te maken met hetzelfde euvel. Niet politici maar ongekozen instellingen, al of niet in Brussel, bepalen de agenda.
Rechters, ambtenaren, autoriteiten, centrale bankiers maken steeds meer de dienst uit. Mark Rutte is beslist de politicus die bij dit tijdsgewricht hoort. Geitenpaadje is zijn favoriete woord. Na tien jaar is Rutte bijna onpolitiek geworden, doet hij wat-moet-gebeuren, dat wil zeggen wat er binnen zeer nauw omschreven kaders mogelijk is. Rutte heeft geen last van een visie en dat komt mooi uit, want die is uitbesteed.

De onzichtbare man (Ariejan Korteweg Volkskrant 24 september 2020 p. 25):
CDA-tussenpaus Heerma vindt zijn draai als bewind ten einde loopt.
Over Rutte zei hij eerder:
iemand zonder visie kan de uitdagingen van deze tijd niet aan.
‘Wij hebben het beste verhaal’, wordt Heerma niet moe te herhalen. Dat verhaal klinkt wel anders dan ten tijde van Buma, die altijd uitkwam bij identiteit, veiligheid en migratie. ‘Je neemt mee waar je vandaan komt. Sybrand kwam van justitie, ik van sociale zaken. Die gezonde vaderlandsliefde is met hem niet verdwenen.’

Woordmagiёr (Bert Wagendorp Volkskrant 27 december 2018 p. 2):
Het mooie van het interview met Mark Rutte in de Volkskrant van maandag was, dat je er twee kerstdagen op kon kauwen, het nog eens kon herlezen, dat je de beste passages eruit kon citeren tijdens het kerstdiner, erover kon mijmeren tijdens een wandeling en dat je het daarna nóg een keer kon lezen – wie heeft er een dikke kerstbijlage nodig wanneer je met één interview moeiteloos twee dagen kunt vullen?
Toen kerst bijna voorbij was begon ik te geloven dat Rutte in zijn eentje een heel nieuw menstype heeft gecreëerd: de oprechte opportunist. Hij is zelf de eerste die zijn aangepaste kijk op de werkelijkheid als enig denkbare waarheid omhelst. Daarom komt hij ook zo overtuigend over: hij is zelf al volledig om, zijn vernieuwde visie heeft de eerdere opvatting reeds volledig verdrongen, hij is hem al finaal vergeten. Hij is een mentaal slangenmens.

Willem Mastenbroek Grenzen aan beter organiseren, Zelforganisatie en besturing als civilisatieprocessen (Afscheidscollege 7 december 2007):
Onderzoek van de TU Delft constateert een toenemende managersbureaucratie (management bureaucracy, ambtelijke macht ‘vierde macht’).
Ik citeer:
"de alsmaar uitdijende managersbevolking heeft als gevolg een afname van de arbeidsproductiviteit én van het tempo van technologische vooruitgang.” En: “De belangrijkste oorzaak van de negatieve productiviteitseffecten wordt gezocht in de hoge mate van sturing, coördinatie, controle en (loon-)ongelijkheid waardoor de betrokkenheid en motivatie van werknemers om kennis, ervaring en vaardigheden in te zetten ten bate van de organisatie afnemen.” (ESB, 08-09-06). In telegram stijl staan hier de effecten van Bestuurlijke Drukte mooi samengevat.

Willem Mastenbroek Het oerconflict in organisaties, De dynamiek van “Hoog versus Laag”:
Binnen veel organisaties speelt de spanning ‘hoog’ versus ‘laag’. Ik noem dit wel eens het ‘oerconflict’ omdat het bijna altijd de onderlinge verhoudingen onder druk zet. Deze kennis verklaart veel, oa het vastlopen van veranderingen en allerlei geharrewar in organisaties.

Willem Mastenbroek Vertrouwenscrisis in de financiële wereld
Willem Mastenbroek Beter bestuur of verhuftering Het spel om poen en prestige in barre tijden
ING ontvangt een bedrag aan steun van 10 miljard en krijgt daarbovenop een garantieregeling voor wrakke beleggingen ter waarde van 22 miljard. Dit heet ‘de tweede ronde’. Blijft het daarbij? Komt er nog een derde ronde? Niemand die het weet. Er komt een dag dat we Rijkman Groenink dankbaar zijn dat hij de ABNAmro net op tijd heeft verkocht. Anders had de Nederlandse belastingbetaler ook nog op kunnen draaien voor de foute beleggingen in de verkochte delen van ABNAmro. De Royal Bank of Scotland en Fortis zijn inmiddels na het innemen van deze gifpil zo goed als weggevaagd. De troep bij de banken is nog niet voorbij. De ellende bij het bedrijfsleven begint pas. Hoe is het zover gekomen?
Organisatierot
Bestuurlijke drukte
Bestuurlijke Wijsheid
De arrogantie van de macht
Tegendruk
Stop de verhuftering
Een keer ten goede?
Bestuurlijke evolutie
Hoe is het zover gekomen?
Het gedrag van bestuurders, raden van commissarissen en raden van toezicht komt steeds meer in beeld. Het betreft al lang niet meer alleen de bankiers. Het Ahold schandaal, de fusie van Corus, de overname van Fokker waren voorbodes. Creatief boekhouden, aandeelhouderswaarde, fusies en schaalvergroting bleken voortekenen van toenemend onheil. Kortom, sommige bestuurders hebben zich laten vangen in het spel om poen en prestige. Niet alleen in het bedrijfsleven, ook non-profit organisaties gingen meedoen. Recente voorbeelden zijn het wanbeleid van de immer uitdijende Stichting Philadelphia Zorg, het drama bij de IJsselmeerziekenhuizen en de ellende bij Meavita.
Het is niet alleen het spel om poen en prestige dat de ellende veroorzaakt. Een tweede drijfkracht wordt gevormd door gangbare bestuurlijke concepten en praktijken. Ik noem dat de bestuurlijke reflex. Het betreft het blinde geloof in schaalvoordelen en de vanzelfsprekende neiging tot betere (lees: ‘meer’) controles, systemen en regels. Deze twee drijfkrachten vormen een gevaarlijke mix die in wisselende dosering onze organisaties teistert. Dit gaat volgens een heilloos patroon. Een patroon dat leidt tot organisatierot.

Een baas die ja zegt (Menno van Dongen interviewt Reed Hastings Volkskrant 28 augustus 2020 p. V12-14):
In zijn boek No Rules Rule onthult Netflix-directeur Reed Hastings de sleutel tot zijn succes: alles anders doen dan anderen.
Aanleiding voor het interview is zijn boek No Rules Rules, over de bijzondere bedrijfscultuur van Netflix, die volgens hem cruciaal is geweest voor het succes van de streamingdienst.
Schrap zo veel mogelijk regels
De hoofdlijnen van de
Netflix-bedrijfscultuur zijn bekend sinds 2009. Toen openbaarde Hastings een 127 pagina’s tellende presentatie die oorspronkelijk voor intern gebruik was: het Culture Deck. De publicatie maakte veel los in Silicon Valley, Californië, waar veel technologiebedrijven gevestigd zijn.
Wat erin staat, zie je nu terug bij meer bedrijven, maar Netflix was hun voorloper. Dat blijkt onder meer uit een uitspraak van Facebook-topvrouw Sheryl Sandberg. Ze zei in 2013 dat het
Culture Deck ‘wel eens het belangrijkste document kan zijn dat ooit in Silicon Valley is verschenen’.
Neem een voorbeeld aan Nederlanders
Netflix is actief in bijna 200 landen, het heeft regionale kantoren in onder andere Amsterdam (sinds 2015), Tokio, Singapore, São Paulo en Manilla. Hastings doet zijn best de
bedrijfscultuur te exporteren naar al die werkplekken, maar in de praktijk is dat lastig: bijna overal vinden personeelsleden het moeilijk te zeggen wat ze denken van collega’s, laat staan van de baas.

Essay De achterkant van gelijkheid
Geen gelijke, maar passende kansen (Sjaak Koenis De Groene Amsterdammer 3 februari 2022, p. 46-51):
Nederland zou een land van
ongelijkheid zijn, vol kloven tussen (steeds nieuwe) groepen. Maar is boosheid over ongelijkheid eigenlijk terecht? En is streven naar meer gelijkheid wel de aansprekende manier om de problemen op te lossen?
Nederland is altijd een land van minderheden geweest waarin verschillen van oudsher gecultiveerd worden. Maar om die verschillen binnen de perken te houden is ook een gelijkheidscultuur ontstaan waarin iedereen nauwkeurig in de gaten houdt of de eigen groep niet te veel benadeeld wordt. Dit verklaart onze langjarige obsessie met koopkrachtplaatjes en, bijvoorbeeld in de huidige coronacrisis, ook onze stroperige bestuurscultuur waarin pas besluiten kunnen worden genomen als alle belangengroepen hun zegje hebben gedaan. Zo bezien lijdt onze democratie niet aan een teveel aan ongelijkheid maar aan een teveel aan gelijkheid.

Waarom een cultuur van gelijkheid innovatie stimuleert (8 maart 2019):
In bedrijven waar de factoren die een gelijkheidscultuur stimuleren het meest gangbaar zijn, is de innovatiemindset van medewerkers bijna vijf keer zo groot als in bedrijven waarin deze factoren het minst gangbaar zijn.

Kees Kraaijeveld We zijn de waarheid uit het oog verloren
Een morele opdracht
We hebben de waarheid weggepoetst van ons blazoen, omdat deze klassieke waarde ongemakkelijk botst met moderne waarden als gelijkheid, democratie, tolerantie en vrijheid. Dat is een kostbare vergissing. Een misstap die hersteld moet worden. Het streven naar waarheid is, net als het optimisme van filosoof Karl Popper, een morele opdracht. We moeten de waarheid verdedigen tegen relativisme, tegen gemakzuchtige tolerantie en tegen de wals van democratische gelijkheid. Waarheid staat voor een nieuwsgierige en kritische levenshouding. Waarheid staat voor eerlijk en vertrouwenwekkend gedrag.

Bedrijfscultuur Wat past bij jou?
De sfeer van een bedrijf bepaalt natuurlijk of jij je lekker voelt in dat bedrijf. Daarom kan een bedrijf dat dezelfde producten maakt als een ander bedrijf toch een hele andere bedrijfscultuur hebben. Het is dus fijn als je weet waarbij jij je prettig voelt. Want dan kun je kiezen voor een bedrijf waarin jij het beste tot je recht komt.
Werken bij een groot of een klein bedrijf
Heel bepalend voor de bedrijfssfeer, is de grootte van een bedrijf. Werk jij graag bij een groot bedrijf? Dat betekent vaak meer doorgroeimogelijkheden. Maar ook dat je niet iedereen bij naam kent. Als jou dat vervelend lijkt, past een klein bedrijf misschien beter bij je. En zo zijn er veel dingen waarvan je je moet afvragen of die goed bij je passen.

Crisis stelt integriteit politici op de proef (Muel Kaptein, Leo Huberts en Bart de Koning Volkskrant 20 april 2020 p. 28):
De coronacrisis vergt snelle besluitvorming van politici, maar in die haast ligt ook gevaar op de loer.
De meeste politici en ambtenaren werken nu thuis en nemen besluiten via mobiele telefoons, conference calls en apps. Veel haastige besluitvorming zal later niet meer gereconstrueerd en gecontroleerd kunnen worden, omdat de gebruikelijke dossiers ontbreken. Alle reden dus om in deze tijden alert te zijn.
In crises zijn tal van integriteitsschendingen mogelijk. Uit kwade opzet, als een politicus misbruik maakt van de situatie, maar ook met goede bedoelingen, waarbij in alle hectiek of met het oprechte idee dat het doel de middelen heiligt, fouten worden gemaakt.

Zelfreinigend vermogen? Over bestuurlijke ‘countervailing powers’ rondom niet-reinigbaar verklaringen (S. van Thiel, E.F. ten Heuvelhof, A.B. Ringeling en A. van Sluis Bestuurskunde, Erasmus Universiteit, het rapport is najaar 2001 afgerond)
Om reiniging en hergebruik van grond te bevorderen, richtte het Ministerie van VROM in 1989 het
Service Centrum Grondreiniging (SCG) op. Bodemsaneerders werden verplicht gesteld advies in te winnen bij het SCG over het reinigen of hergebruiken van grond. Indien grond niet-reinigbaar werd geacht, konden ze vanaf 1995 ontheffing krijgen van de milieuheffing die zij anders zouden moeten betalen bij het storten van de grond. De politie Rotterdam-Rijnmond heeft geconstateerd dat in de periode 1995-1998 een aantal niet-reinigbaar verklaringen onterecht is afgegeven. Een bestuurlijke rapportage laat zien dat dit mogelijk was door het ontbreken van bestuurlijke ‘countervailing powers’. Er was te weinig aandacht voor de inrichting van de uitvoering en het toezicht schoot tekort. De risico’s van het op afstand laten uitvoeren van deze taak zijn door de betrokkenen onvoldoende erkend en gecounterd. Inmiddels zijn enkele veranderingen ten goede in gang gezet, zowel door het SCG als door VROM. Het strafrechtelijk proces loopt echter nog.

Theosophy and the Arts Texts and Contexts of Modern Enchantment
Christine Ferguson (University of Glasgow, UK) “The Theosophical Gothic: Propaganda and Positive Epistemology in H.P. Blavatsky’s Nightmare Tales (1892)”
8,9: I trace how a key work of fin-de-siècle Theosophical Gothic, H. P. Blavatsky’s posthumously-published collection Nightmare Tales (1892), attempts to navigate these countervailing tensions by capitalizing on the popularity of the gothic revival in literature while repurposing the genre’s conventions, environments, and political affiliations to fit with a Theosophical worldview. In its fictional encounters with the magical traditions and shamanic practices of Finland, Japan, Siberia, and Turkey, I argue, Nightmare Tales aims to promote a form of spiritual internationalism, one in which the horrors of the Western world are alternately brought into relief, salved, or explicated through the wisdom of the de-stigmatized global margins, and in which the dangers of occult contact, albeit very real, are imagined as tameable through positive epistemological practice.

Michele J. Gelfand Rule makers Rule Breakers How Tight and Loose Cultures Wire Our World
In Rule Makers, Rule Breakers celebrated cultural psychologist Michele Gelfand takes us on an epic journey through human cultures, offering a startling new view of the world and ourselves. With a mix of brilliantly conceived studies and surprising on-the-ground discoveries, she shows that much of the diversity in the way we think and act derives from a key difference—how tightly or loosely we adhere to social norms.
Why are clocks in Germany so accurate while those in Brazil are frequently wrong? Why do New Zealand’s women have the highest number of sexual partners? Why are “Red” and “Blue” States really so divided? Why was the Daimler-Chrysler merger ill-fated from the start? Why is the driver of a Jaguar more likely to run a red light than the driver of a plumber’s van? Why does one spouse prize running a “tight ship” while the other refuses to “sweat the small stuff?”
In search of a common answer, Gelfand has spent two decades conducting research in more than fifty countries. Across all age groups, family variations, social classes, businesses, states and nationalities, she’s identified a primal pattern that can trigger cooperation or conflict. Her fascinating conclusion: behavior is highly influenced by the perception of threat.
With an approach that is consistently riveting, Rule Makers, Rule Breakers thrusts many of the puzzling attitudes and actions we observe into sudden and surprising clarity.

Braaf!, Los vast (Haro Kraak Volkskrant 20 april 2020 V1, V4-5):
In Nederland leiden de coronabeperkingen tot discussies tussen zij die de regels zeer strikt naleven en zij die de regels wat rekkelijker opvatten.
Wat zegt die interpretatieruimte over ons land?
Dat heeft tot gevolg dat in strikte landen over het algemeen minder misdaad is, het schoner is op straat, er minder persvrijheid is en mensen minder tolerant zijn ten opzichte van vreemden, migranten en homoseksuelen. Een losse cultuur, hoewel soms rommelig, is creatiever en kosmopolitischer. Een losse bevolking heeft trouwens ook meer schuld, gokt vaker, is dikker en drinkt meer alcohol.
In strikte culturen wordt van jongs af aan gehamerd op zelfbeheersing. Mensen in strikte landen gedragen zich volgens Gelfand vaak alsof ze in een bibliotheek zijn, terwijl mensen in losse landen zich meestal in een park wanen. Overigens blijkt uit het onderzoek dat het in de bibliotheken in ‘tight cultures’ ook daadwerkelijk stiller is dan in die in losse landen.
Opoffering
Hoe zijn die verschillen in culturen ontstaan? Striktheid is volgens Gelfands bevindingen een reactie op eeuwenlange bedreigingen en ontberingen. Landen die veel natuurrampen, oorlogen, terrorisme, schaarste en, jawel, epidemieën te verduren hebben gekregen, hebben een striktere cultuur ontwikkeld. Geconfronteerd met dreiging is de noodzaak tot samenwerking en opoffering zo groot dat een volk vanzelf strikter wordt.
Dat roept de vraag op hoe
culturen veranderen onder invloed van corona. De kans bestaat dat xenofobie oplaait. Of dat de overheid zich meer met burgers gaat bemoeien, bijvoorbeeld met een app. Landen kunnen tijdelijk strikter worden, weet Gelfand uit onderzoek naar de reactie van losse culturen op terrorisme. Daarna ebt de striktheid weer langzaam weg. Maar: ‘Het is makkelijker om strikter te worden, losser worden kost meer tijd.’

Organiseren is niet waardevrij! Het is terug! De menselijk maat,... (Jaap Peeters Managementsite 24 februari 2020):
De afgelopen drie weken werd drie keer in De Volkskrant en één keer in het NRC het begrip
Intensieve Menshouderij aangehaald. Een revival! Het boek ‘Intensieve Menshouderij’ verscheen in december 2004; een werkbaar alternatief is samen met Mathieu Weggeman uitgeschreven in de Rijnland-trilogie (50.000 stuks van verkocht). Efficiëntie leidt niet per definitie tot waardigheid, eerder tot het tegendeel. Organiseren is sowieso niet waardevrij!
Columnist Frank Kalshoven vroeg zich daarbij ook af: waar is de eerzaamheid (fatsoen) gebleven? Het komt niet alleen bij Wehkamp voor of in Amerikaanse gevangenissen.
Kalshoven geeft er nog wat voorbeelden bij: ‘boeren die met een valse som de stikstofschuld van zich af proberen te schuiven. Een Nederlandse premier die in Brussel doet alsof het een schande is dat Nederland zijn iets verhoogde contributie aan Europa moet betalen. Een Kamer die gilt als een varken om een keurig handelsverdrag. Een staatssecretaris die een provincie (Zeeland) maandenlang voor het lapje houdt over de komst van een kazerne. Restauranthouders die vijftienjarigen ’s avonds op een elektrische fiets maaltijden laten bezorgen’.

Bert Peene interviewt Manon Ruijters (februari 2020):
‘Zoek naar de balans tussen leren en realiseren’
Samen kunnen zoeken en leren is een van de belangrijkste succesfactoren voor de toekomstbestendigheid van organisaties geworden. Productiviteit wordt niet langer uitsluitend gedefinieerd in termen van gerealiseerd product maar als de uitkomst van een leerproces.
Wat maakt
Opgavegericht teamleren bijzonder genoeg om er een heel boek aan te wijden?
We gaan steeds meer in teams en groepen werken; binnen disciplines, maar ook interdisciplinair. Professionaliteit wordt steeds collectiever van aard.

Burgerpanels denken mee met de overheid Een cadeau aan de politiek (Bas Mesters De Groene Amsterdammer 13 februari 2020 p. 38-43):
Overal in Europa wordt geoefend met wettelijk vastgelegde permanente burgerdialoog, zoals de G1000. Maar zo veel als er wordt geëxperimenteerd in het buitenland, zo terughoudend is men in Nederland. Toch: ‘Als mensen eenmaal aan die ronde tafels zitten, gebeurt er echt iets met ze.’
Nu de zaken steeds vaker te complex zijn om te doorgronden, lijkt niets meer helemaal waar te kunnen zijn. Onwelgevallige feiten kunnen makkelijk worden afgedaan als fake news. Lastige tegenstanders kun je elk moment voor leugenaar uitmaken. En je mag zelfs de volgende dag schaamteloos ontkennen dat je dat deed. Het spel verruwt en versimpelt tot het afschuiven van de verantwoordelijkheid op de ander. En daarmee bestaat het risico dat politici de democratie in haar geheel delegitimeren; dat omgangsregels en instituties hun waarde verliezen. Of in andere woorden ‘dat de overheid zelf de democratische rechtsorde ondermijnt’, zoals Herman Tjeenk Willink stelt in zijn essay Groter Denken. Kleiner Doen uit 2019. En dat burgers de waarde van de democratische rechtsstaat uit het oog verliezen.
Nederland, zo stelt
Van Reybrouck, loopt achter. ‘De motor van de democratische vernieuwing sputtert er.’ Waarom? ‘Misschien zijn politici erg geschrokken van het volk, na de politieke onrust met de opkomst van en de moord op Fortuyn en daarna de referenda over de Europese grondwet en over de associatieovereenkomst met Oekraïne.’ Het is jammer, aldus Van Reybrouck. ‘Op initiatief van D66 was er vijftien jaar geleden een burgerforum Kiesstelsel over electorale vernieuwingen. Maar dat is een stille dood gestorven toen D66 in 2006 uit de regering vloog, terwijl er inhoudelijk heel goed werk is verricht. Toen, in 2006, liep Nederland nog voorop.’

Kees Schilder & Joop Boukes Zelfsturing of samensturing? Leiderschap bij cliëntgeoriënteerd werken
Zelforganisatie en cliëntgeoriënteerd werken zijn populaire alternatieven voor de starre wereld van sturing, hiërarchie, protocollen, externe eisen en bureaucratisering. Toch blijken leiders die er in de praktijk mee werken tegen de paradox aan te lopen van leidinggeven versus zelfsturing. Zij voelen de spanning tussen vertrouwen en loslaten en het kunnen blijven bewaken van kwaliteit en productiviteit.

Irene Sinteur Autonomous groups between Power and Empowerment (dissertatie)
Within organizational theory and practice there is increasing interest in organizational concepts such as
self-steering,self-leadership and empowerment (Laloux, 2014; Kolind and Bøtter, 2012; Kuiken 2010; Seibert et al., 2011; Maynard et al., 2012; Stewart et al., 2011), as alternatives for traditional management principles as hierarchical control, procedures and rules, which are believed to have reached their limits (Randolph, 1995). This has several aspects.
Duurzame zelfsturing niet mogelijk zonder distributie van macht.
Empowerment en zelfsturing zijn populaire begrippen in het bedrijfsleven. Maar wat houden deze begrippen nu echt in? Irene Sinteur onderzocht de ware betekenis achter deze begrippen en concludeert onder andere dat het niet zozeer gaat om wel of geen zelfsturing, maar om het creëren van een meer gelijkwaardige machtsbalans.

De transitie naar zelfsturing (Irene Sinteur Sinteur Beheer B.V. 6 april 2020):
Veel organisaties kiezen bij de transitie naar een zelfsturende organisatie voor psychologisch empowerment. Doel is medewerkers het gevoel te geven dat ze autonomie hebben in hun werk om zodoende de opbrengsten van empowerment te realiseren, zoals hogere arbeidstevredenheid en groter commitment. Uit promotieonderzoek (Sinteur, 2018) blijkt zelfsturing op basis van psychologisch empowerment niet duurzaam.
Voor duurzame zelfsturing is structureel empowerment nodig, ofwel de daadwerkelijke distributie van zeggenschap en verantwoordelijkheid naar het laagste niveau in een organisatie waar een vakkundig besluit genomen kan worden.

De groeiende impact van de consultantindustrie
De nieuwe organisatiefluisteraars (Or Goldenberg en Karlijn Saris De Groene Amsterdammer 9 maart 2023, p. 38-43):
Werken bij een groot en prestigieus ‘
advieskantoor’ is populair. Pas afgestudeerden worden verleid met beloftes over duurzaamheid en diversiteit, maar deskundigen waarschuwen voor de gevaren van de uitdijende adviessector, waarvan de toegevoegde waarde twijfelachtig is.
De Groene Amsterdammer sprak op achtergrondbasis met
tientallen jonge consultants, werkzaam bij de zeven grootste en meest prestigieuze consultancykantoren ter wereld: de big four (PwC, EY, Deloitte, KPMG) – van oudsher accountantskantoren – en de big three (McKinsey, Bain & Company en BCG) – de zogeheten strategiekantoren.
Een jonge bedrijfsstructuur zwengelt de figuurlijke
draaideur weliswaar lekker aan, dikwijls gaat het model ten koste van de kwaliteit van het advies, stellen Mazzucato en Collington in hun nieuwste boek. De lijst met gefaalde consultancyklussen die zij aanhalen is lang en pijnlijk, van het ontwerp voor een smart city in Kenia waar al ruim tien jaar geen investeerders op af komen en het uitrollen van een geflopte covid-vaccinatiestrategie voor de Franse overheid tot de ontwikkeling van een groene waterstofstrategie in Chili in 2025, terwijl de technologie daarvoor nog niet bestaat.

De duurzaamheid van zelfsturing De rol van macht en structureel empowerment (Irene Sinteur 18 februari 2020):
Zelfsturende organisaties lijken goed te functioneren onder economisch gunstige omstandigheden. Doorstaan zij echter ook een economische crisis? En welke rol speelt macht daarin?
Deze vragen worden beantwoord in het promotieonderzoek naar Zelfsturing, empowerment en macht (Sinteur, 2018). Daarin wordt de levensloop van een volledig zelfsturende organisatie gevolgd vanaf haar oprichting in 1996, gedurende de eerste periode van bloei en de daarop volgende crisis en tijdens de verkoop in 2004 aan een traditionele, management gestuurde organisatie. Onderzocht is wat de organisatieleden doen in de tien jaar na de verkoop.
Steur voerde een vergelijkende case studie uit in drie organisaties. Om een beter beeld te krijgen wat de rol van macht is in zelfsturing hield zij binnen een van de organisaties ook een longitudinaal onderzoek. De analyse van dit onderzoek laat zien dat empowerment en zelfsturing kwetsbaar zijn zonder daadwerkelijke distributie van zeggenschap en verantwoordelijkheid. Dit geldt voornamelijk in crisisomstandigheden. Steur ontwikkelde een speciale meetmethode. In de toekomst kan dit meetinstrument ook ter ondersteuning en voor evaluatie worden gebruikt in empowerment programma’s.
Zelfsturing binnen Solvision
In 1996 richten drie oud-medewerkers van BSO – het bedrijf van Eckart Wintzen bekend van het celdelingsprincipe (Wintzen, 2006) – een nieuwe organisatie op, Solvision. Hun doelstelling is het bouwen van een bedrijf waarin mensen op een leuke en enthousiaste manier met elkaar werken en waarin niet de structuren maar de ambities en talenten van mensen centraal staan (The Vision Web, 1998). Solvision levert diensten op het gebied van ICT projectmanagement en consultancy en is volledig opgebouwd uit zelfsturende teams, businessprojecten genoemd.

De inzichten van Ricardo Semler sluiten nauw aan op de celfilosofie, de platte organisatiestructuur, die de 'managementgoeroe' Eckart Wintzen voorstond. Deze inzichten laten ook zien dat het niet aannemelijk is dat op basis van Provincies: fusieplannen Plasterk 'visieloos' een productiviteitsverbetering kan worden verwacht.

Democratische besluitvorming kent weliswaar een lange doorlooptijd, maar de implementatie van de besluiten is vervolgens snel doordat iedereen overtuigd is van de juistheid van de beslissing. Dat ruimte voor zelfsturing en zelforganisatie betere resultaten brengt voor de organisatie blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek: ‘What it comes down to, of course, is that when people make their own decisions, they are more dedicated to everything that follows’. (Harvard Business Review blog).

mr. Tjerk Potma en prof. dr. Steef Peters Projectmanagement en Het Nieuwe Werken De Projectmanager Nieuwe Stijl
Model van Sturing en Zelfsturing
Binnen een organisatie gaat het om de
balans tussen sturing op de wijze van werken en zelfsturing door de professionals.

Lex van Haarlem Het zorgschandaal: Een droom om uit te ontwaken!!! Heel opmerkelijk is, dat de onconventionele zakenvrouw Aysel Ebudak in die droom als bestuursvoorzitter absoluut ondenkbaar was. Vanaf het moment echter dat zij als bestuursvoorzitter is aangetreden, zijn steeds meer mensen ineens uit hun droom begonnen te ontwaken.
Mensen handelen naar het systeem om hogerop te komen en hun eigen ego te strelen. Ik heb echter niets te verliezen, omdat mijn drijfveer niet verbonden is aan een hoge positie of status. Dit is naar mijn idee het grote verschil tussen mannen en vrouwen aan de top. Vrouwen passen niet in het conventionele plaatje en krijgen al snel te maken met afgunst en tegenkrachten.
Doordat ik in twee culturen heb geleefd, heb ik de betrekkelijkheid van zaken die als volstrekt normaal worden gesteld, leren inzien. Wat in de ene cultuur een taboe is, kan in de andere cultuur juist een must zijn. Dat heb ik al van nature op jonge leeftijd ondervonden. Daarnaast heb ik ervaren wat het is om vanuit een innerlijke drang tegen de stroom in te gaan. “Ik denk en handel anders dan anderen, hierdoor maak ik mezelf trouwens niet altijd populair.”

7S-model McKinsey

Fons Trompenaars, die niet alleen één van Nederlands bekendste managementautoriteiten is, maar tevens een van de beste sprekers, de vertaalslag naar het creëren van de juiste cultuur binnen uw organisatie.
Zijn nieuwe boek gaat over de ‘tien gouden dilemma’s’. Iedere organisatie heeft vijf belanghebbenden: de Werknemers, de effectiviteit van de Processen, de Klanten, de Aandeelhouders en de Samenleving. Als je die vijf met elkaar verbindt, zie je tien spanningsvelden. Hoe er met die tien dilemma’s wordt omgegaan is cultureel bepaald. De truc van het boek is dat we de waarde van de organisaties denken te kunnen voorspellen door de posities op de tien dilemma’s te bepalen (Volkskrant 28 juni 2008).

 

De kracht van het verschil: Dynamiek in de communicatie (Geert Hofstede en Fonds Trompenaars), Samenvatting:
Cultuur is dynamisch, wat wil zeggen dat het niet vaststaand is, maar veranderlijk. Cultuur staat in wisselwerking met de omgeving en is voortdurend in ontwikkeling. Cultuur is iets dat tussen mensen leeft. Cultuurverschillen worden dan ook zichtbaar in de interacties tussen mensen uit verschillende culturen. In eenzelfde cultuur zijn er ook verschillen te vinden die subculturen worden genoemd. Geert Hofstede en Fons Trompenaars bestuderen nationale cultuurverschillen aan de hand van eigen ontwikkelde methoden, zoals gestandaardiseerde vragen en dilemma's die worden voorgelegd aan mensen uit verschillende culturen.
Ieder individu bezit verschillende identiteiten, namelijk een individueel en sociaal, een groeps- en een gemeenschapsidentiteit. Deze zijn gebaseerd op hun lidmaatschap van bepaalde religieuze, politieke, etnische, culturele, sekse- en beroepsgroepen. De relaties tussen groepen wordt mede bepaald door de identiteit van het individu of de groep. Kortweg worden deze relaties intergroepsrelaties genoemd. Deze relaties kunnen zowel positief als negatief (vooroordelen en discriminatie) ervaren worden.

De unknown unknows van Stientje van Veldhoven (Martin Sommer de Volkskrant 14 december 2019 Opinie p. 23):
Vooral de
pfas-crisis wekte verbazing. Omdat er Europese richtlijnen aan te pas komen, kon men zich bij het stikstofverhaal nog iets voorstellen. Maar het pfas-besluit dat het complete grondverzet, de wegenbouw en de baggerindustrie stillegde, kwam als een nationale donderslag bij heldere hemel. De betrokken minister, toen nog staatssecretaris, Stientje van Veldhoven (D66), is er tot dusverre genadig vanaf gekomen.
Stientje van Veldhoven moet zich hebben gevoeld als Donald Rumsfeld met zijn unknown unknowns. Je hebt geen idee, maar je wilt geen risico nemen. Dan volgt onherroepelijk wat Ed. van Thijn ooit besturen op de tast noemde. De afweging wordt een politieke, niet een inhoudelijke. De bewindsvrouw wil overkomen als stevig, gedecideerd, iemand die de zaak onder controle heeft. Het departement wil de minister uit de wind houden. Daar zit een portie angst voor burgerij en media bij. Die laatste zijn zich na de zomer inderdaad gaan roeren over de nare eigenschappen van pfas, maar dat was pas nadat Van Veldhoven met haar brief het hele raderwerk tot stilstand had gebracht.
Bestuurders denken vaak dat burgers willen leven in een veiligheidsutopie. Maar dat is helemaal niet zo, zij maken bredere afwegingen dan bijvoorbeeld toxicologen. Als je gewone mensen vraagt of ze honderd procent schone grond willen, zeggen ze uiteraard ja.
Als je vraagt of daarvoor de hele bouw moet worden opgeschort, wijzen ze naar hun voorhoofd. Bevolkingsonderzoek wijst uit dat angst voor milieurampen voor het overgrote deel van de bevolking bij lange na niet de grootste zorg is. Ja, voor de bovenste 20 procent, laten we zeggen de potentiële kiezers van Stientje van Veldhoven.

Heimwee naar het oude vertrouwde Amerika (Arie Elshout interviewt George Packer Volkskrant 3 december 2019 p. 14-15):
Packer beschrijft een leven maar schetst tegelijkertijd een portret van het naoorlogse Amerika. Holbrooke (1941-2010) was de idealist, de vredestichter, die geloofde dat zijn land voor iets hogers stond dan macht alleen en de wereld bij de hand moest nemen in de strijd tegen chaos, tweederangs-tirannen, mislukte staten.
Bestaat het Westen nog?
Het is in gevaar. En dat is niet alleen de schuld van het rechtse kiezersvolk, de gele hesjes, Oost-Duitsers, populisten in Hollandse steden, Ohio, Wisconsin.
De elites hebben ook schuld. Zij faalden in Irak en de financiële crisis van 2008. In Silicon Valley is een nieuwe elite opgekomen die onverschillig staat tegenover het feit dat hun uitvindingen onze democratie ondermijnen en hele bedrijfssectoren ontwrichten ongeacht de menselijke gevolgen.
Schiep Bill Clinton niet in de jaren negentig de voedingsbodem voor Trump met zijn neoliberale dereguleringspolitiek?
‘ In 2000 organiseerde hij in Washington een conferentie onder de titel ‘De Nieuwe Economie’. Hij noemde internet de grootste motor van menselijke vrijheid in de geschiedenis. Kijken we nu naar het internet, dan zien we een motor van controle en desinformatie.
Ik mocht Clinton, maar achteraf blijkt zijn presidentschap het moment waarop zich twee Amerika’s gingen vormen. Je kreeg mensen die profiteerden van de nieuwe orde en zij die er het slachtoffer van werden. Zij werden Trump-aanhangers en nemen nu wraak.’

Nationaal Debat: Klem op de werkvloer (MAX 2 december 2019 NPO2):
Nederland kent een hete herfst met boze en opstandige boeren, bouwvakkers, leerkrachten en verpleegkundigen. Ze voelen zich klemgezet door almaar nieuwe, soms onuitvoerbare regels, gebrek aan collega’s, weinig waardering en geen perspectief.
Al 15 jaar belooft de overheid het aantal regels te verminderen. In honderden rapporten en beleidsvoornemens werd meer eenvoud beloofd. Op duizenden conferenties werd toegezegd dat meer naar de werkvloer geluisterd zou worden. Tevergeefs.
Privatisering, marktwerking en schaalvergroting hebben het werken in Nederland er niet leuker op gemaakt. Is er een weg terug?

Kan Vadertje Staat het roer overnemen van guitige neef Mark? (Peter de Waard Volkskrant 3 december 2019 p. 29):
Ineens staat de hele dienstverlening in dit land op zijn achterste benen. Politiebureaus en scholen gaan dicht wegens gebrek aan personeel. Banken halen hun geldautomaten weg. De nutsbedrijven worden verramsjt aan Japanse opkopers. De Belastingdienst stapelt schandaal op schandaal. En de zorg is nu zo overbelast dat een infarct dreigt.
Het is jammer dat de Britse Labourleider Jeremy Corbyn verpletterd dreigt te worden door de opportunist Boris Johnson. Corbyn heeft een radicaal programma dat kiest voor een terugkeer naar de jaren vijftig van de vorige eeuw.
Hij wil nutsbedrijven nationaliseren, ambtenaren 5 procent salarisverhoging geven en ruim 100 duizend nieuwe sociale huurwoningen bouwen ter leniging van de woningnood. Het plan kost 100 miljard euro, wat moet worden opgebracht door de multinationals, eigenaren van tweede huizen en Britten met een inkomen van boven de 90 duizend euro.
Het zou een mooi experiment zijn al is het alleen maar om te kijken of het in deze tijd nog werkt. Vaststaat dat de personeelsproblemen bij openbare voorzieningen niet alleen in Groot-Brittannië maar ook in Nederland steeds verder zullen oplopen.
Maar links is machteloos.

Ongekend (Sheila Sitalsing Volkskrant 14 november 2019 p. 2):
Wanneer is een complexe toestand ‘een ongekende crisis’? Een politieke en bestuurlijke en maatschappelijke crisis zonder weerga, eentje die zich ‘in deze heftigheid niet eerder in dit decennium heeft voorgedaan’?
Maar de premier ging steeds driftiger neen schudden. Een échte crisis, bedoelde hij. O, giechelde Caroliene melig, een échte crisis, nou dan wist ze er nog wel eentje, haha, knipoog, knipoog: dat je straks aan de mensen moet uitleggen dat ze van de VVD voortaan nog maar 100 kilometer per uur mogen rijden in plaats van 130 kilometer. Ze verwachtte de hoge lach van de premier, maar hij knikte ernstig.

In het bestuur moet alles anders, opdat alles hetzelfde blijft (Martin Sommer de Volkskrant 2 november 2019 Opinie, p. 23):
Hoe stel je de kwaliteit van het openbaar bestuur vast? Bijvoorbeeld aan de hand van de
arbeidsproductiviteit. Hogepriester daarvan is professor Jos Blank met zijn instituut IPSE dat sinds jaar en dag de prestaties van de overheid (Instituut voor Publieke Sector Efficiёntie Studies ) in kaart brengt. Deze week kwam hij met zijn laatste rapportage. Die was niet mals. Het is geen toeval dat Binnenlands Bestuur juist nu publiceert over de nieuwste trend. In tijden van voorspoed zoals nu gaat ambtelijk Nederland enthousiast het roer omgooien. Er is immers geld. Met als gevolg dat de arbeidsproductiviteit onmiddellijk daalt, soms spectaculair.
Heroïsch werk van Jos Blank, dat menigeen het schaamrood op de kaken zou moeten jagen. Of het helpt is vers twee. Bij Buitenhof zat afgelopen zondag minister Hugo de Jonge]] van VWS (Volksgezondheid). Over de 90 miljard die de zorg ons kost, maakte hij zich ogenschijnlijk niet zo sappel. Hij had een andere boodschap: in de zorg komt er weer een stelselwijziging aan.

De angst moet uit de ambtenarentorens (Ariejan Korteweg Volkskrant 2 november 2019 Opinie p. 24-25):
Bestuurskundige Paul ‘t Hart, adviseur van topambtenaren, maakt zich grote zorgen over de staat van de ambtenarij. ‘De angst regeert, men is bang voor de buitenwereld, bang om fouten te maken.’ De gevolgen zijn volgens hem desastreus.

Nick van Dam & Jos Marcus Het functioneren van organisaties (pdf bestand van het boek):
1.1 Introductie (p. 31):
Bij organisatiekunde wordt het begrip interdisciplinariteit genoemd, een vaak misbruikte term. Hiermee wordt bedoeld dat de organisatiekunde veel elementen bevat die afkomstig zijn uit andere wetenschappen. Bij het bestuderen van organisaties spelen vele wetenschappelijke vakgebieden (disciplines) een rol. We denken hierbij aan de bedrijfseconomie, met als deelgebieden onder andere de financieringsleer, administratieve organisatie en boekhouden; marketing; technische wetenschappen; informatica; de gedragswetenschappen, zoals de organisatiepsychologie en -sociologie; de juridische wetenschap.
Als we alle bijdragen uit deze vakgebieden verzamelen die we nodig hebben voor een onderzoek of project is dit echter nog geen
interdisciplinaire, maar een zogenoemde multidisciplinaire aanpak. Een interdisciplinaire aanpak gaat nog een stap verder. Dat wil namelijk zeggen dat de verschillende bijdragen naar hun specifieke belang worden afgewogen en worden gebruikt voor de ontwikkeling van een nieuwe benadering, waarbij het onderwerp in zijn totaliteit wordt beschouwd. De oude disciplines komen dan niet meer herkenbaar naar voren (dit is wel het geval bij een multidisciplinaire aanpak). Dat is dus een ambitieuze aanpak. Het is een doel waar voortdurend naar wordt gestreefd, een ideaalbeeld. Vaak komt men niet verder dan multidisciplinariteit, ook binnen organisatiekundig onderzoek.

IDFA Alles begrijpen van de vier uur durende documentaire van Anand Patwardhan, dat zit er niet in (Bor Beekman Volkskrant 22 november 2018 V3):
Reason (Indiase titel: Vivek) is een vier uur lange, waarschuwende film over de Indiase samenleving, die meer en meer in de ban raakt van uiterst rechtse en extremistische hindoe-nationalistische bewegingen.
Reason gaat over het gevecht tussen geloof en rede, een eeuwenoude strijd. Religie op zich is geen probleem, misbruik van religie wel. Gepolitiseerde religie is een wapen om te domineren.
Verre van uniek
Patwardhan, bekend om zijn seculiere kijk, lacht minzaam. ‘
Seculieren zijn lui. Ze verrichten geen hard werk, zoals fascisten dat doen. Seculieren staan niet om 4 uur ’s ochtends op om te marcheren, of de jeugd te mobiliseren. We hebben dit voor onze ogen laten gebeuren. Op heel veel plekken in de wereld, overigens. Wat je ziet in Reason is verre van uniek.’
Ik pretendeer neutraal te zijn, in mijn films. Ik leg vast wat zich voltrekt. Maar soms, als iets me écht van streek brengt, schuif ik de filmmaker opzij.
Bijvoorbeeld als hij mannen treft – en voor de camera terechtwijst – die trots Ghandi’s beeltenis meedragen, maar tegelijk ook diens moordenaar vereren; de hindoe-nationalist Nathuram Godse. Het tekent de politiek-religieuze wirwar.

De verdozing van Nederland door onder andere Amazon en Zalando (Ger Hofstee Medical Business School (HMBS), Anders leren kijken
Eiji Toyoda, 12 september 1913 – 17 september 2013 (Casper Thomas De Groene Amsterdammer 25 september 2013):
Eiji Toyoda was de Japanse Henry Ford. De Amerikaanse gigant inspireerde hem ook, maar het waren Toyoda’s eigen innovatieve ideeën waarmee hij de autofabrikant Toyota groot maakte. En op den duur kwamen de Amerikanen bij hem op bezoek. Toyoda keerde terug naar Japan met een boek vol aantekeningen en een hoofd vol ideeën. Hij was onder de indruk van de capaciteit van de Ford-fabriek maar vond de productiemethodes verspillend. Efficiënter zijn dan Detroit bleef een levenslange drijfveer voor de Japanner, die opklom tot president van de Toyota Group. Hij ging uit van ‘kaizen’, dat in het Japans zoveel betekent als ‘continue verbetering’. Hij organiseerde zijn werknemers in teams en moedigde ze aan om mee te denken over hoe de fabriek efficiënter kon draaien. Ook hield Toyo­da geen voorraden aan en probeerde hij orders zo dicht mogelijk op de deadline af te maken.
De grootste innovatie waar Toyoda mee kwam, was het
uitbesteden van de productieketen.

Griekenland na de eurocrisis En de winnaar is: Campina (Ewald Engelen De Groene Amsterdammer 22 november 2018 p. 12-13):
Door de politiek van de Europese Unie lijden honderdduizenden Grieken regelmatig honger, blijkt uit onderzoek van de Nederlandse ngo TNI. De trojka stelde cijfers boven mensen.
Minstens zo kwalijk zijn de gevolgen voor de Griekse voedselautonomie. Van netto voedselexporteur is Griekenland een voedselimporteur geworden. Tijdens de crisis is het Griekse voedselsysteem veranderd van een
productieketen die werd gedomineerd door kleine, lokale producenten in een keten die zwaar afhankelijk is geworden van buitenlandse voedselproducenten, terwijl de distributie is verschoven van kleine Griekse middenstanders naar grote buitenlandse supermarktketens. Volgens de Grieken is dat het bedoelde effect van de markthervormingen die de trojka Griekenland heeft opgelegd.
Berucht is het voorbeeld van Joseph Stiglitz in zijn woedende aanklacht tegen de trojka, De euro (2016).
Volgens de Nobelprijs winnende Amerikaanse econoom is onder druk van onder andere Campina, de Nederlandse zuivelreus, in de nieuwe Griekse marktwetgeving die de trojka had opgesteld de definitie van ‘verse melk’ opgerekt van vijf naar tien dagen. Zo werd de Griekse melkmarkt opengesteld voor de goedkope gepasteuriseerde melk van Campina en andere hyperefficiënte Noord-Europese zuivelfabrikanten. Volgens Stiglitz kon je de vingerafdrukken van het Noord-Europese grootbedrijf op vrijwel alle nieuwe marktwetgeving aantreffen.
Want aan de hand van de gegevens die de onderzoekers bij elkaar hebben gesprokkeld kun je als lezer niets anders dan concluderen dat de Griekse crisis allesbehalve afgelopen is en dat de programma’s allesbehalve een succes zijn geweest: de operatie is weliswaar geslaagd, maar de patiënt is overleden.

In Den Haag Passend (Aukje van Roessel De Groene Amsterdammer 26 november 2020 p. 11):
Als je beter leert kijken, zie je meer. Maar ook: als het aanbod er is, dijt de vraag naar passende hulp uit. Dus zijn wij, burgers, mogelijk hulpbehoevender dan de overheid vaak denkt. Bij de decentralisatie van rijk naar gemeenten was de aanname van de overheid dat burgers zelfredzaam zijn, elkaar helpen en ondersteunen, en dat gemeenten betere resultaten behalen dan het rijk omdat ze dichter bij de burger staan. Fout, fout, fout.
Een van hen, hoogleraar sociologie Sietske Waslander, zegt: ‘Als je beter leert kijken, zie je ook meer.’ Het is volgens haar een mogelijke verklaring voor de constatering van de onderzoekers dat er steeds meer kinderen blijken te zijn die niet met ‘slechts’ één probleem te kampen hebben, zoals bijvoorbeeld dyslexie maar met meerdere, zoals autisme of adhd. Dat maakt passend onderwijs op gewone scholen ingewikkelder dan gedacht. Zou maatwerk in de Wmo ook duurder worden als er een medewerker van een thuishulporganisatie in een sociaal wijkteam zit, omdat deze medewerker beter heeft leren kijken en dus meer ziet?
Politieke partijen zijn geneigd tussen een van deze twee mensbeelden te kiezen: hulpbehoevend óf maar wat graag leunend op de staat, naar gelang hun visie op mens en samenleving.
Maar als er onderhandeld moet worden, bijvoorbeeld over een nieuw kabinet, passen ze hun mensbeeld aan, dan dijt dat uit of krimpt het in. Om de begroting passend te maken.

In Den Haag Ongezond (Aukje van Roessel De Groene Amsterdammer 22 november 2018 p. 11):
De ziektekostenpremie wordt hoger, met als een van de redenen: ‘weleven ongezonder. Gaan zorgverzekeraars straks onze leefstijl bepalen?
Is je gezondheid een keuze? Uiteraard kun je dat zo niet in zijn algemeenheid stellen. Maar het idee dat het wel zo is, waart rond. En dat kan de mate van onderlinge solidariteit ondermijnen. De politiek kan niet vroeg genoeg de discussie aangaan tot hoe ver die eigen verantwoordelijkheid mag reiken. Zoals de politiek ook niet vroeg genoeg de vinger aan de pols kan houden bij de vraag hoe die gezonde leefstijl in de toekomst gemeten gaat worden. Want op onze ogen zullen de zorgverzekeraars ons niet geloven.

WO I speelt eigenlijk nog steeds (Thomas von der Dunk Volkskrant 6 november 2018 p. 22):
Honderd jaar geleden liep de Eerste Wereldoorlog op z’n eind, maar hij is eigenlijk nog steeds niet afgelopen. Omdat het zelf neutraal wist te blijven, speelt The Great War in het collectieve geheugen van Nederland een bescheiden rol, maar voor het grootste deel van Europa ligt dat anders.
Vandaag kampen wij, met de groeiende autoritaire tendensen in een zich tussen twee vuren (Berlijn en Moskou) beklemd voelend Polen en een door het verlies van tweederde van haar grondgebied gefrustreerd Hongarije, in Europa misschien nog meer met de gevolgen van 1918 dan met die van 1945.
Ooit heb ik een vakgenoot als grootste verdienste van onze grootste nationale staatsman Thorbecke diens Gemeentewet horen roemen. Volgens mij zou een Fransman of Duitser, als iemand dát ten gunste van een ereplaats voor pakweg Napoleon of Bismarck had aangevoerd, in luid lachen zijn uitgebarsten. Elders in Europa ziet de wereld er namelijk iets complexer uit, en voor de historicus die het waagt Zundert en Zevenaar te passeren, komen er dan ook automatisch drie dimensies bij. Dat betreft vaak nationale kwesties, en het is niet toevallig dat ook het heetste hangijzer bij de Brexit, de Iers-Ierse grens, op de uitkomst van de Eerste Wereldoorlog terug te voeren valt.

Democratie is méér dan eerlijke verkiezingen (Sytze Faber Volkskrant 6 november 2018 p. 23):
Een citaat van Wim Derksen kwam boven, voormalig hoogleraar bestuurskunde en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. In de Volkskrant van 14 mei j.l. prees hij Donner als een kundige machtspoliticus, ‘maar hij is ook iemand die eigen capaciteiten, vooral zijn intellectuele, wonderbaarlijk overschat’.
Met zijn machtspolitiek wensdenken, verliest Donner essentiële delen van de democratie uit het oog.
Het verabsoluteren van het verkiezingsbeginsel is ook de bron – ik ga af op het interview in deze krant van 31 oktober – van Donners opvatting dat partijen die vinden dat alles anders moet en daarmee electoraal scoren, zo snel mogelijk regeringsverantwoordelijkheid moeten krijgen. Dat zal ze inkapselen en tandeloos maken. Dit is machtspolitiek wensdenken in plaats van principieel op de bres staan voor het totale pakket van democratische rechtsprincipes.
VVD en CDA zijn met hun exclusieve identiteitsdenken verder opgeschoven richting PVV. Dat krijg je als verkiezingen hét richtsnoer zijn en de omgang met pek wordt onderschat. De PVV-propaganda (in de door de overheid betaalde zendtijd voor politieke partijen) ademt inmiddels het Blut und Boden-denken dat indertijd de NSDAP in de greep had. Toch moet Wilders (vice)premier worden. Ga toch fietsen.

Nostalgie kan Europa nekken deze eeuw (Joschka Fischer Volkskrant 8 oktober 2018 p. 18):
De EU was bedacht als een poging op vreedzame wijze de Europese soevereiniteit te herwinnen, door de nationale belangen van de Europese staten bij elkaar te brengen en op elkaar af te stemmen. Het doel van deze poging is altijd geweest een terugval in het oude systeem van machtsrivaliteit, tegengestelde allianties en hegemonistische strijd te voorkomen. En de sleutel tot het succes ervan was een continentaal systeem, gebaseerd op economische, politieke en juridische integratie.
De Brexit heeft de
materiële gevolgen van deze mate van integratie scherp in reliëf gezet. In de loop van de Britse onderhandelingen met de EU stak een oud probleem opnieuw de kop op: de Ierse kwestie. Toen de Ierse republiek en Groot-Brittannië eenmaal allebei tot de EU behoorden, verdween de drang naar de hereniging van Ierland, en kon de burgeroorlog tussen katholieken en protestanten in Noord-Ierland ten einde gebracht worden. EU-integratie betekende dat het er niet langer toe deed tot welk land Noord-Ierland behoorde. Maar nu de Brexit de geschiedenis in de achteruitrijstand zet, dreigen de spoken uit het verleden terug te keren. En er liggen nog meer van zulke conflicten op de loer op het continent.

Scheiding (Kees Moons Volkskrant 8 oktober 2018 p. 19):
Al een tijdje hebben we scheiding van kerk en staat. Wordt het ook niet eens tijd om een scheiding van bedrijfsleven en staat te overwegen?

Integraal en reductionistisch denken (Wim Couwenberg Civis Mundi Digitaal #68 7 oktober 2018):
Interdisciplinaire wetenschapsbeoefening
Zoals uit het voorgaande blijkt, betekent integraal denken uiteraard een relativering van het specialistische wetenschappelijke denken, als exponent van een gefragmenteerde wereld, die steeds meer een doolhof wordt, tenzij dat specialisme wordt aangevuld door een integrerende denkwijze en wetenschapsbeoefening. Door de heerschappij van het specialisme en de hiermee gepaard gaande wetenschappelijke verzuiling was hiervoor lange tijd weinig intellectuele ruimte, maar dat begint langzamerhand te veranderen. Sinds de jaren ‘60 is er een groeiende belangstelling gekomen voor inter- en multidisciplinaire wetenschapsbeoefening, waarop wij zoals gezegd ingehaakt hebben met onze doorbraakgedachte op wetenschappelijk terrein. (sub 1.3) Een nieuwe wetenschappelijke discipline als bestuurskunde is zelfs geheel geënt op een interdisciplinaire aanpak van het onderzoeksobject (de overheidsorganisatie en het overheidsbeleid.) De wiskundige R. Thorn heeft in verband met die interdisciplinaire trend de stelling geponeerd dat mathematisering een noodzakelijke voorwaarde is voor werkelijke interdisciplinariteit. Theorieën die interdisciplinair pogen te zijn zonder zich op de wiskunde te baseren hebben z.i. een wankel fundament;[7] een standpunt dat vooralsnog weinig weerklank heeft gekregen.
Bevordering van een
integrale denkwijze is niet minder van belang als tegenwicht tegen monomane tendenties in het politieke en sociale denken als een onontbeerlijke voorwaarde voor een grotere consistentie in dat denken. Die is nu vaak ver te zoeken door de overheersing van het fragmentarische en gespecialiseerde denken. Ook in het overheidsbeleid is er groeiende behoefte aan een meer integrale denkwijze.

Shri Ramakrisjna Paramahamsa: To see the world more clearly we may need to take off our glasses.
Alfred North Whitehead: A clash of doctrines is not a disaster, it's an opportunity.
André Klukhuhn: Het wordt tijd dat Janus de beide ogenparen opendoet.
Klaas van Egmond: Wat persoonlijke ontwikkeling is voor het individu, is ‘duurzame ontwikkeling’ voor de samenleving. Beide ontwikkelingen lopen langs dezelfde lijnen en worden aangedreven door dezelfde mechanismen.
 

Integraal en Reductionistisch Denken: jazeker, maar hoe? (Toon van Eijk Civis Mundi Digitaal #70 28 oktober 2018):
De hamvraag, hoe het pleidooi van Wim Couwenberg voor een complementair samengaan van de beide denkwijzen in de praktijk vorm gegeven kan worden is niet nieuw, maar is al door Plato, hoe namelijk het goede, ware en schone te bereiken onderkend. Het geeft een antwoord waarom het zelfs in multidisciplinaire teams met natuurwetenschappers en sociale wetenschappers, die waarlijk interdisciplinair samenwerken, het onmogelijk is om alle relevante ecologische, economische, politieke, sociaal-structurele en culturele factoren in ogenschouw te nemen. Het menselijk intellect of brein, al dan niet uitgebreid met moderne informatie- en communicatietechnologie (ICT) hulpmiddelen, kan het vaak eenvoudigweg niet behappen. Vandaar dat ik spreek van de illusie van intellectueel holisme. Het is evident dat technologie altijd een ‘sociale constructie’ is, het is mensenwerk, en daarbinnen speelt de kloof tussen weten en geweten een rol.
Van Egmond pleit voor de ontwikkeling van een integraal mens- en wereldbeeld. In het boek van Klaas van Egmond Een vorm van beschaving uit 2010 staat het overbruggen van paren van tegenstellingen centraal.
Deze tegenpolen hebben beide bestaansrecht. De tegenpolen in paren van tegengestelden (polariteiten, dichotomieën) kunnen wel onderscheiden, maar niet gescheiden worden. Het zijn paradoxen (schijnbare tegenstellingen) die uiteindelijk de twee kanten van één medaille vormen, ze vormen een eenheid-in-verscheidenheid, oftewel een werkelijkheid met een Janus-gezicht.

Sinds de scheiding van kerk en staat in Nederland in 1795 door de Fransen werd ingevoerd heeft de Staat de besturing van Nederland geleidelijk geheel overgenomen. Of met andere woorden de invloed vanuit Rome is geleidelijk door Den Haag en later door Brussel overgenomen. In de 21 eeuw komt het verbinden van de twee kanten van één medaille, het bevorderen van de innerlijke harmonie (wet van harmonie) centraal te staan. Om harmonie te bereiken vormt de psychosynthese van Roberto Assagioli als het ware de derde weg tussen de geestesdrift van Carl Jung en de seksuele drift van Sigmund Freud.

Het dialectische model 'Evenwicht door Tegenwicht' (checks and balances) laat net als de 'law of one' 'Zaaien en Oogsten' (carbage in carbage out) zien hoe het mogelijk is de Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap in de maatschappij te bevorderen.

Het thema ‘Uniformitarianism en Catastrophism’ wordt in het boek Hebben wij een ziel? - Zo ja, waar dan? in hoofdstuk 18 Amnesia en apocalyps uitgebreid toegelicht.

Beheersen interactie-patronen onze organisaties? (Willem Mastenbroek Nieuwsbrief 30 oktober 2018):
Vicieuze cirkels brengen verloedering, constructieve spiralen zetten organisaties in de lift.
Onze kennis over beter managen en organiseren bevat meerdere buitengewoon verhelderende inzichten die veel te weinig gebruikt worden. De kennis over ‘Interactie-patronen’ is zo’n inzicht. Het kenmerkende van interactie patronen is dat de patronen mensen in hun dynamiek gevangen houden, vaak zonder dat betrokkenen dat beseffen. Er bestaan vicieuze negatieve patronen; minstens zo belangwekkend zijn zichzelf versterkende positieve patronen.

Willem Mastenbroek Het oerconflict in organisaties De dynamiek van Hoog versus Laag
Binnen veel organisaties speelt de spanning ‘hoog’ versus ‘laag’. Ik noem dit wel eens het ‘oerconflict’ omdat het bijna altijd de onderlinge verhoudingen onder druk zet. Onze kennis van het oerconflict verklaart veel, o.a. het vastlopen van veranderingen en allerlei geharrewar in organisaties.

Willem Mastenbroek Betrokkenheid, verantwoordelijkheid, geluk en liefde Semco-stijl in Nederland
Geïnspireerd door de ideeën van de Braziliaanse ondernemer Ricardo Semler (wiens zakelijke succes is gebaseerd op de de kracht van het geluk van zijn werknemers) schetst Tegenlicht de arbeidsmarkt van de toekomst, waar niet geld verdienen maar geluk het belangrijkste streven is. Vertrouwen, openheid en liefde in de werkomgeving. Het klinkt mooi, maar werkt het ook in Nederland? Tegenlicht presenteert de werkwijze van Semler in de bouw, het bedrijfsleven, de zorg en het onderwijs.

De cover story (ManagementSite 11 april 2017) van Lenette Schuijt gaat over Ontsporend leiderschap.
Kan de leiderschapsindustrie ontsporing voorkomen? De donkere kant van leiderschap onderbelicht?
Lenette Schuijt bespreekt het Hoe raak je ze kwijt? Over ontspoorde leiders en slechte managers van Joep Schrijvers.

Elon Musk Gaat Weg Bij Tesla, Springt Op Financiële Tech (Seth Fiegerman 5 november 2018):
De levensechte Ironman, Elon Musk, heeft zopas aangekondigd dat hij zijn baan bij Tesla gaat opzeggen om meer tijd vrij te maken voor een nieuwe onderneming waarvan hij denkt dat die de wereld ingrijpender gaat veranderen dan Tesla, SpaceX en Solar City ooit konden. De naam van zijn nieuwe onderneming is Bitcoin Revoluion en ook al is het niet zijn eigen idee, hij heeft er $770 miljoen in geïnvesteerd, waardoor hij invloed heeft op alle beslissingen die worden genomen bij Bitcoin Revoluion.

De zaak Henry Keizer (Frank Hendricxk Volkskrant 20 mei 2017 Bijlage Zaterdag p. 15-17):
Henry Keizer was een voorzitter naar Mark Ruttes hart: een man die problemen wegpoetste. Totdat de crematoriummiljonair zelf een probleem werd. Over een VVD-voorzitter met vijanden en een partij die geen vragen stelde.
Henry Keizer had de machtigste partij van het land achter zich staan. Premier Mark Rutte noemde hem een integer man. Henk Kamp had 'groot vertrouwen'. Halbe Zijlstra bleef loyaal. Annemarie Jorritsma sprak recent nog van 'een fantastische voorzitter'.
Nu is de fantastische voorzitter weg.
Keizer 'stroomlijnde' de VVD van Rutte nog verder. Hij voerde een structuurwijziging door waarmee de ooit machtige Kamercentrales opgingen in zeven partijregio's. Volgens medestanders was dat nodig als aanpassing aan de moderne tijd. Volgens tegenstanders had de politieke top zo de macht naar zich toe getrokken.
'Dat centralisme en dirigisme past niet bij de VVD', foeterde de Maastrichtse wethouder John Aarts in NRC Handelsblad. 'Het is zo strijdig met ons liberale dna.'
Inmiddels wil Aarts niet meer praten over de reorganisatie waarmee uiteindelijk ruim 80 procent van de leden instemde.

Marcel Metze geeft met zijn artikel DE BRUID VAN STAAL hoe Hoogovens een prooi werd van cultuurverschillen en grote ego's (NRC Handelsblad, 3 juni 2006 p. 15-31) een aardige blik in de keuken van het staalbedrijf. Marcel Metze sprak met een groot aantal topbestuurders van Hoogovens en een aantal Britse insiders en reconstrueerde hoe het winstgevende Hoogovens zich liet inpakken door het verouderde en verlieslijdende British Steel. Naar buiten is de combinatie met British Steel als fusie verkocht, maar feitelijk was het door het meerderheidsbelang van 60% van BS een overname. De countryclub managers stijl heeft Hoogovens uiteindelijk opgebroken.

Hupkes, S. Ethiek in organisaties: Werkende waarden
Met het toenemen van de welvaart neemt ook de aandacht toe voor de zogenoemde immateriële waarden. Steeds nadrukkelijker worden bedrijven en organisaties aangesproken op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dat houdt in dat zij rekening houden met alle betrokken partijen. Met de aandeelhouders of belastingbetalers die graag willen dat het werk zo efficiënt mogelijk wordt gedaan. Met de werknemers die arbeid van goede kwaliteit willen. Met de klanten die veilige waar voor hun geld willen. Maar ook met de buren, natuur en het milieu.

Naar een nieuwe bedrijfscultuur of Multinationals moeten naast lusten ook lasten willen (Huub Ruel Volkskrant 10 november 2015 p. 22):
Grote bedrijven hebben een legitimiteitsprobleem. Zij willen wel de lusten, maar niet de lasten. De cultuuromslag moet van binnenuit komen.
Druk van de samenleving
Allemaal hebben ze mooie rapporten over maatschappelijk verantwoord ondernemen en ontplooien ze allerlei activiteiten aan de 'voorkant' om bij te dragen aan klimaatbeheersing, aan milieuverbetering of aan armoedebestrijding. Dit is echter volstrekt ongeloofwaardig als zij aan de 'achterkant' actief proberen de consument en overheden te bedonderen of tegen elkaar uitspelen om gunstige voorwaarden te bedingen.
Strengere wet- en regelgeving moet niet de motivatie zijn voor grote internationale bedrijven, het moet van binnenuit komen. Om het grote internationale bedrijfsleven op een nieuw waardengedreven pad te krijgen, is een nieuw bewustzijn in bestuurskamers noodzakelijk.
Nieuw type leiderschap
Dat vraagt om een nieuw type leiderschap, om een vernieuwende kijk op de rol, functie en positie van groot internationaal ondernemerschap en om vernieuwing van economie- en managementopleidingen.
Leidinggeven aan een multinational moet vanuit een bredere waardenset worden gevoed. Nu gaat het voornamelijk om economische waardecreatie.
Multinationals die niet willen dat overheden hen voortdurend op de vingers tikken, moeten durven ondernemen op een wijze die het internationale maatschappelijke belang in brede zin dient.
Maatschappelijke speler
Om de internationale ondernemers, managers en CEO's van de toekomst op te leiden vanuit een fundamenteel breder, meer waardengedreven perspectief op de internationale onderneming, dienen de curricula van
management-, bedrijfskunde- en economieopleidingen aangepast te worden. Deze zijn voornamelijk opgezet vanuit het 'klassieke' economische denken, de internationale onderneming als winstgenerator.

Intrinsic motivation Intrinsic motivation has been studied since the early 1970s. Intrinsic motivation is the self-desire to seek out new things and new challenges, to analyze one's capacity, to observe and to gain knowledge.[5] It is driven by an interest or enjoyment in the task itself, and exists within the individual rather than relying on external pressures or a desire for reward. The phenomenon of intrinsic motivation was first acknowledged within experimental studies of animal behavior. In these studies, it was evident that the organisms would engage in playful and curiosity driven behaviors in the absence of reward. Intrinsic motivation is a natural motivational tendency and is a critical element in cognitive, social, and physical development.[6] Students who are intrinsically motivated are more likely to engage in the task willingly as well as work to improve their skills, which will increase their capabilities.[7] Students are likely to be intrinsically motivated if they:
• attribute their educational results to factors under their own control, also known as autonomy or locus of control
• believe they have the skills to be effective agents in reaching their desired goals, also known as self-efficacy beliefs
• are interested in mastering a topic, not just in achieving good grades

Alexandra van Smoorenburg Winnen zonder strijd (Sun Tzu) Conflicten zijn onvermijdelijk dus leer er goed mee omgaan!
Het geheel overzien
Kennis is één ding – en zeer belangrijk voor het oplossen van conflict! – maar minstens even belangrijk is het vermogen om vanuit een onthecht standpunt de gehele situatie te overzien (Take Whole) en van daaruit te handelen. Om dat te kunnen komt de eerder genoemde grondhouding weer op de proppen: eenvoud, nederigheid, rust en innerlijke vrede. Van daaruit ontstaat helder zicht, het vermogen de kern van de zaak te zien en intuïtieve ingevingen inzake wat te doen. De handeling en het momentum
En als er dan gehandeld wordt, gaat het er niet alleen om dat deze handeling in overeenstemming is met de wil van de hemel, maar ook dat deze op het juiste moment plaats vindt. Het volgende interessante model hierover komt uit de Denma Translation van The Art of War:

Het gedrag van het topmanagement is zeker van invloed op de lagere echelons in de hiërarchie en verspreidt zich als het ware van boven naar beneden.

Fons Trompenaars, auteur van Stierf de Voetganger?, teste leden van verschillende culturen met divers morele dilemma's. Één hiervan was of de bestuurder van een auto zijn vriend zou hebben, een passagier die in de auto berijdt, liggen om de bestuurder tegen de gevolgen te beschermen van te snel het drijven van en het raken van een voetganger. Trompenaars vond dat de verschillende culturen vrij verschillende verwachtingen (van niets aan bijna bepaald) hadden.
De evolutieve biologen beginnen van de veronderstelling dat de ethiek een product van evolutieve krachten is.[nodig citaat] Voor deze mening, worden de zedenwetten uiteindelijk gebaseerd op emotionele instincten en intuïties die voor in het verleden werden geselecteerd omdat zij overleving en reproductie hielpen (inclusieve geschiktheid). De sterkte van moeder band is één voorbeeld. Een andere is Het effect van Westermarck, gezien zoals ondersteunend taboes tegen bloedschande, wat de waarschijnlijkheid van inteeltdepressie vermindert.
Het fenomeen van 'wederkerigheid' (reciprociteit) in aard wordt gezien door evolutieve biologen unidirectioneel beginnen menselijke ethiek te begrijpen. Zijn functie is typisch een betrouwbare levering van essentiële middelen, vooral voor dieren te verzekeren levend in een habitat waar de de voedselhoeveelheid of kwaliteit onvoorspelbaar schommelen.

Het besturingsparadigma van de systeembenadering biedt een handvat om de wisselwerking tussen de vijf belanghebbenden weer te geven. De Samenleving, de vijfde belanghebbende vormt de context voor zowel de de acties als de reacties van de interacties tussen de eerste vier. Voor de output aan de klant is met name de input van de werknemers belangrijk. De feedback van de aandeelhouders positioneert het bedrijf in de samenleving, zegt dus iets over de continuïteit van het bedrijf.

Modellen, denkconstructies worden gebruikt om complexe relaties te duiden, maar geven niet de werkelijkheid weer. Primair gaat het om de veronderstellingen, de beperkingen die aan een model ten grondslag liggen te doorzien. Om de verbanden weer te geven tussen bedrijven in een bedrijfskolom en de daarbij behorende bedrijfstakken kan van de systeem hiërarchische structuur gebruik worden gemaakt. Voor deze conclusie wordt naar boeken van D. Keuning en D.J. Eppink verwezen.

In het eerste kabinet Balkenende is een discussie over normen en waarden gestart. Voor Jan Peter Balkenende geldt de typering: ‘Respondenten zijn tevreden over het eigen gedrag en hebben duidelijke opvattingen over wat anderen zouden moeten doen, maar voelen zich minder aangesproken als anderen ook een mening over hun gedrag hebben.’

Geeft dit niet in de kern de problematiek van de ‘wij-zij’, de ‘of-of’ tegenstellingen aan?

Om het verschijnsel organisatiecultuur te belichten wordt ook een uitstapje naar de unificatietheorie gemaakt. Het boek Akasha-veld, Verbinding en geheugen in kosmos en bewustzijn van Ervin Laszlo (interview) bespreekt de grondslagen van een integrale theorie van alles. Volgens Ervin Laszlo is de kernvraag hoe het universum zich heeft kunnen ontwikkelen tot een toestand waarin de biologische evolutie überhaupt kon plaatsvinden. Ervin Laszlo kijkt met zijn holistische visie naar het geheel, dat in de delen wordt weerspiegeld.

Het rapport ‘E i V’ heeft betrekking op de relatie tussen mens en universum. De mens en het heelal vormen een dialectische eenheid, die met behulp van de ’eeuwige wederkeer’, de lemniscaat tot uitdrukking kan worden gebracht. De mens is het kloppend hart en de weerspiegeling van het heelal. Het rapport plaatst spiritualiteit in de context van de bewustzijnsfilosofie en beoogt aan het gezichtspunt van Ervin Laszlo een steentje bij te dragen. Dit aanvullende inzicht is niet alleen door E-learning tot stand gekomen, maar berust ook op het dualisme. en de binaire code. Voor het delen van kennis is internet een uniek medium. De binaire code in software maakt gebruik van twee verschillende tekens, gewoonlijk de cijfers 0 en 1. Niels Bohr had ‘tegengestelden zijn complementair’, het yin/yang-symbool (De Geheime Leer deel II, p. 630) als wapenspreuk. In de snaartheorie zijn energie en tijd twee complementaire grootheden. In de snaartheorie heeft de ruimte 10 dimensies. Uiteindelijk draait het om hoe definiëren we energie en tijd, het verleden, nu en toekomst.

Ken Wilber en Daniel Ofman. De filosofie achter boeken van organisatieadviseur Daniel Ofman en managementgoeroe Manfred Kets de Vries is dat als je greep krijgt op je eigen capaciteiten en tekortkomingen, je ook greep weet te krijgen op je organisatie. Er achter komen wie je bent, daar draait het om. Mensen worden door hun gevoelens en door logica tot actie aangespoord. Je bereikt betere beslissingen door het rationele denken met het emotionele denken te verbinden. Het bewuste en onbewuste met elkaar in balans te brengen. Malcolm Gladwell geeft in zijn boek Blink aan hoe we kunnen denken zonder te denken en in een spit second belangrijke beslissingen kunnen nemen.

====

Leraar en leerling (Eeuwige wederkeer, Zeven eigenschappen, Authentiek leiderschap, Slachtoffers en Daders)

Kenneth Blanchard: Jezus was de beste One Minute Manager ooit.
Mattheüs 6:1-34 Aalmoezen
1. Hebt acht, dat gij uw aalmoes niet doet voor de mensen, om van hen gezien te worden; anders zo hebt gij geen loon bij uw Vader, Die in de hemelen is.
2. Wanneer gij dan aalmoes doet, zo laat voor u niet trompetten, gelijk de geveinsden in de synagogen en op de straten doen, opdat zij van de mensen geëerd mogen worden. Voorwaar zeg Ik u: Zij hebben hun loon weg.
3. Maar als gij aalmoes doet, zo laat uw linker hand niet weten, wat uw rechter doet;
4. Opdat uw aalmoes in het verborgen zij; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, Die zal het u in het openbaar vergelden.

Opgedragen, afgedankt Economie noch vrienschap groeien voor eeuwig (Henk Bovekerk Volkskrant 19 april 2020 Boeken & Wetenschap p. 1, 32):
DAG IN DAG UIT
Opgedragen, afgedankt,
Eens trek je de conclusie:
een eeuwig groeiende economie is, net als deze vriendschap, een illusie. Gevonden bij Emmaus in Utrecht, in Rages & crashes - Over de onvoorspelbaarheid van de economie van Jaap van Ginneken.

Opgedragen, afgedankt (Henk Bovekerk Volkskrant 20 december 2019):
Hij vond het leuk om het boek te krijgen, maar niet om het te houden. Gevonden in een zwerfboekenkast aan de Oostelijke Handelskade in Amsterdam, in Anna van K.L. Poll, een tragisch gedicht in drie bedrijven.

Reflecties over besturen (Maarten Rutgers Civis Mundi Digitaal #102 september 2020):
Twee geschriften
In mijn stapel boeken bevond zich ook het proefschrift van Pieter Wijnsma[2], getiteld
Tussen heiligheid en barbarij. Ethiek van het besturen, uit 2019. Hierin wordt ingegaan op het besturen van zorgorganisaties, een bij uitstek in beeld gekomen activiteit in de pandemie met COVID-19 en de grote uitdagingen voor ziekenhuizen. De beelden staan scherp op het netvlies. Containers, tenten voor de deur. Als astronauten beschermde personeelsleden. Zorgelijk kijkende, vermoeid uitziende en uitleg gevende bestuurders. Sommigen altijd rustig en bedaard in hun uitleg, paniek voorkomend, anderen minder adequaat en rustig.
In de tijd dat ik dit proefschrift aan het lezen was, kreeg ik ook een ander geschrift over
leiderschap onder ogen. Hier geen leiderschap in de zorg, maar in een internationale organisatie, de NAVO. Een bachelor scriptie uit 2020, een ‘capstone thesis’, in wereldpolitiek van het University College The Hague, onderdeel van de Universiteit van Leiden, van Jan Julius Goeijenbier[3], The shepherd and its sheep: A literature review on practice theory and the NATO Secretary General.
Beide geschriften zijn bijna onvergelijkbaar[4], de samenhang tussen beide is enerzijds het onderwerp, besturen, anderzijds de aard van de organisatie. Bij de een gaat het om het besturen van een internationale organisatie, bij de ander om het besturen van een ziekenhuis, maar beide organisaties zijn naar hun aard
politieke arena’s. Tussen heiligheid en barbarij. Ethiek van het besturen, uit 2019. Hierin wordt ingegaan op het besturen van zorgorganisaties, een bij uitstek in beeld gekomen activiteit in de pandemie met COVID-19 en de grote uitdagingen voor ziekenhuizen. De beelden staan scherp op het netvlies. Containers, tenten voor de deur. Als astronauten beschermde personeelsleden. Zorgelijk kijkende, vermoeid uitziende en uitleg gevende bestuurders. Sommigen altijd rustig en bedaard in hun uitleg, paniek voorkomend, anderen minder adequaat en rustig.
In de tijd dat ik dit proefschrift aan het lezen was, kreeg ik ook een ander geschrift over
leiderschap onder ogen. Hier geen leiderschap in de zorg, maar in een internationale organisatie, de NAVO. Een bachelor scriptie uit 2020, een ‘capstone thesis’, in wereldpolitiek van het University College The Hague, onderdeel van de Universiteit van Leiden, van Jan Julius Goeijenbier[3], The shepherd and its sheep: A literature review on practice theory and the NATO Secretary General.
Beide geschriften zijn bijna onvergelijkbaar[4], de samenhang tussen beide is enerzijds het onderwerp, besturen, anderzijds de aard van de organisatie. Bij de een gaat het om het besturen van een internationale organisatie, bij de ander om het besturen van een ziekenhuis, maar beide organisaties zijn naar hun aard
politieke arena’s.
Dit is de grote lijn. Het biedt ruimte om ook kleinere sociale verbanden te bestuderen. Hiermee kun je dus ook alle mogelijke vormen van leiderschap en van besturen onder de loep nemen. In hun conclusie geven ze nog eens aan hoe complex het kan zijn, terwijl het toch ook simpel is,
“praxistheorie is een oxymoron.” Het is een uitspraak die twee zaken verbindt die elkaar uitsluiten; als voorbeeld een ‘oorverdovende stilte’.

‘Dit kan het einde van Europa betekenen’ (Sander Pleij interviewt Paolo Giordano Volkskrant 18 april 2020 Boeken p. 7-9):
Hoe schrijft de schrijver? Voor een roman heeft Paolo Giordano even geen ruimte, de coronacrisis slokt alle aandacht op. In zijn pamflet
In tijden van besmetting waarschuwt hij voor verdeeldheid. Die gevaarlijk snel de kop opsteekt.
We falen compleet als Europese Unie!
‘Tot nu toe:
ja. Maar we kunnen beter.’
Het lijkt alsof wij Nederlanders in een oud paradigma vastzitten: we kijken naar financiën zoals voor de epidemie en maken niet de psychologische draai naar een totaal nieuwe situatie.
Van hieruit gezien lijkt dat wel zo, ja.
Overal wordt nu gereflecteerd op wat echt belangrijk is in de samenleving – zelf schreef u dit pamflet. Ziet u al dat herbezinnen straks tot resultaten leiden?
‘Ik geloof niet dat een crisis mensen op individueel niveau beter kan maken.
Ik geloof wel in het stellen van de juiste vragen, vooral over milieu en sociale gelijkheid. Deze pandemie toont ons een röntgenfoto van onze beschaving. Laten we proberen die zo nauwkeurig mogelijk te beschrijven en begrijpen.
U schreef dat u bang was dat er niks verandert, hoe staat het met die angst nu we in Europa het hoogtepunt passeren?
Er zullen veranderingen komen. Hoe goed en betekenisvol, dat hangt ervan af hoelang de crisis nog duurt – en dat zal niet kort zijn. Onze houding van nu bepaalt alles.

De corona-app in 90 seconden: de informatie over uw gezondheid is bij ons in veilige handen (Hassan Bahara19 april 2020):\\ Zeven mogelijke corona-apps worden via een ‘appathon’ voorgesteld aan publiek en deskundigen. ‘Sommige apps vragen je telefoonnummer te delen, dat vind ik heel raar.’
Veel experts lijken al bij voorbaat weinig fiducie te hebben in de apps. Vrijdag beklaagden zij zich over het chaotische selectieproces waarmee de lijst van zeven deelnemers tot stand is gekomen. Er zou nog veel schorten aan de omgang van de apps met persoonlijke gezondheidsinformatie. Ook is het nog maar de vraag of zulke apps iets kunnen uitrichten tegen de verspreiding van het coronavirus. Uit een berekening van de Universiteit van Utrecht bleek al eerder dat de voordelen van dit soort apps heel beperkt zijn, zelfs al gebruikt 60 procent van de bevolking ze.
Zondag gaat de tweede dag van de appathon in. De app-bouwers mogen hun apps opnieuw presenteren en laten zien welke verbeteringen ze hebben doorgevoerd om de privacy nog meer te garanderen. Daarna beoordeelt de Autoriteit Persoonsgegevens of die de privacy niet schaden en beslist het kabinet of er een bruikbare app tussen zit.

Herwaardering (Pim Baldee Volkskrant 18 februari 2020 p. 22):
Rechtsfilosoof Andreas Kinneging geeft in een glasheldere analyse de crisissituatie weer van de huidige mens. Meer materiële begeertebevrediging brengt niet meer geluk. Individuele vrijheid najagen leidt steeds meer tot egocentrisme en egoïsme. Elke remming op het gebruik van de ik-vorm lijkt verdwenen.
Kinneging pleit voor herwaardering van waarden als
bescheidenheid, dienstbaarheid, zingeving. Kunnen we tot deze herwaardering komen? Ik denk van wel, als je beseft dat het roeptoeteren, evenals het najagen van steeds meer begeertes, eigenlijk een pover, een armoedig iets is. Als je beseft dat bij vrijheid onlosmakelijk verantwoordelijkheid hoort. Dat bij ‘ik’ altijd ‘wij’, ‘de ander’ en ‘de anderen’ hoort. Kijk eens twee generaties terug, hoe leefden je opa en oma ? Of bekijk de foto van de aarde als stip in de ruimte. Hoe belangrijk ben je zelf? Je kunt het ook zo samenvatten: hoe ga je om met je medemens? Met je leefomgeving, de natuur, de aarde? Hoe ga je om met dieren?

De toezichthouderis je beste vriend (Merel van Vroonhoven Volkskrant 14 december 2019 p. 8):
Uit mijn tijd bij de AFM weet ik dat goed gedrag stimuleren vaak een effectievere vorm van toezicht is dan uitsluitend achteraf straffen. Maar ook, hoe moeilijk de rol van én waakhond én coach te combineren is. Het herinnert me aan de bekende slogan uit mijn jeugd: ‘De politie is je beste vriend’. Die is inmiddels allang van de buis verdwenen. Misschien was dat niet voor niets.
Zevende aflevering van de serie die Merel van Vroonhoven schrijft over haar overstap van topvrouw bij de Autoriteit Financiële Markten naar zij-instromer in het onderwijs. Lees hier de vorige aflevering.

Heiwee naar het grote verhaal (Ariejan Korteweg Volkskrant 30 november 2019 Volkskrant Zaterdag 1-4):
Theatermaker Anoek Nuyens is soms ‘in de war over de wereld’. Soelaas kwam uit een onverwachte hoek: oud-politicus Jan Pronk. Over de diepgaande gesprekken die de twee voerden, maakte ze een voorstelling.
Pronk is een solo, waarin ze op zoek gaat naar wat sociaal-democratie nog betekent, naar de bruikbaarheid van -politiek, naar een links verhaal ook.
Wacht eens, is Pronk wel zoveel anders dan Bernie Sanders, die bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen juist de jonge Democratische kiezer bleek aan te spreken? Of dan Jeremy Corbyn, die Labour een verjongingskuur gaf?
Beiden zijn mannen op leeftijd die vasthouden aan het verhaal dat ze hun leven lang hebben verteld. Is hij, om in eigen land te blijven, zoveel anders dan de weliswaar aaibaardere Jan Terlouw, die aan één keer DWDD genoeg had om een nieuwe generatie te vervullen van heimwee naar een tijd met touwtjes uit de brievenbus?
Omdat hij laat zien dat alles met alles verbonden is. Deze voorstelling gaat ook over de sociaaldemocratie. En dan doel ik niet op de PvdA, niet op partijpolitiek.’
Want partijpolitiek, dat willen jullie vermijden?
Pronk:
‘Ik ben daar ook weg, dat weet u.’ Nuyens: ‘Veel mensen gaan de politiek in omdat ze een carrière als politicus willen. Jan rolde de politiek in omdat hij een verhaal had. Ik heb heimwee naar de politiek van vroeger.
Zit er
wederkerigheid in jullie gesprekken?
Nuyens: ‘Ik dacht: Jan doet het uit sociale dienstplicht.’
Pronk: ‘Ik ben, vind ik, wel in staat om te luisteren. Ik kan vertellen zonder te preken.’
Pronk: ‘Ik ben kerks van origine. Voor mij was de asielkerk een lichtstraal. We gingen er veel naartoe, ook ’s nachts als er amper iemand was.
Een kerkdienst die nooit ophoudt, dat was krachtig verzet tegen de overheid.
Nuyens: ‘Ik ben een kind van deze tijd. Ik heb ook een iPhone, Instagram, Facebook en Snapchat. Mijn generatie kiest voor etalages en zichtbaarheid. Die kerk was een plek waar je geen selfie kunt maken.
Daar besefte ik dat het niet gaat om visionaire nieuwe verhalen, maar om visionair luisteren. Kiezen wat je wilt horen.

Drogredenen (Jan Pronk Vice Versa februari 2013):
Drogreden # 9: Koopman of Dominee?
Koopman versus dominee, dat is een bedrieglijke voorstelling van zaken, een drogreden. De taak van een overheid is het bevorderen van goed koopmanschap van exporteurs, importeurs, investeerders, banken en accountants. Een overheid die het profijt van ‘eigen’ marktpartijen eenzijdig bevordert boet in aan capaciteit om waarden uit te dragen in het belang van zwakkere partijen: kwetsbare groepen in armere landen en slechte milieuomstandigheden, of in situaties van onderdrukking en geweld. Dat de overheid daardoor geen rol kan vervullen als dominee is niet erg. Aan het verkondigen van een eigen geloof en een eigen waarheid is geen behoefte, wel aan het verdedigen van universele waarden.
De overheid past een andere rol:
koopman noch dominee, maar advocaat. De overheid heeft in de buitenlandse politiek en de ontwikkelingssamenwerking de taak op te treden als handhaver van internationaal overeengekomen rechtsregels, verdediger van de internationale rechtsorde, pleitbezorger van nieuw recht, bestrijder van schending van mensenrechten en advocaat van slachtoffers. Pleitbezorger in woord en daad. Dat is internationaal ontwikkelingsbeleid, samen met anderen: ontwikkelingssamenwerking.

Privéleven koningshuis steeds meer in gedrang (Martin Reusing Het Parool 27 augustus 2009):
Door de wisselwerking tussen 'burgerjournalisten', internet en traditionele media, is privacybescherming een vrijwel onmogelijke zaak voor prominenten geworden. Het is een achterhoedegevecht, zegt Heuvelman. De geest is uit de fles, vindt Van Ginneken, die zich desondanks goed kan voorstellen, dat Willem-Alexander naar de rechter stapte. ‘Hoewel ik me afvraag of een Amerikaans persbureau als AP zich echt iets van Nederlandse afspraken zal aantrekken, begrijp ik wel dat de prins er alles aan doet om de privacy van zijn gezin te bewaken ’. De metafoor Moderne koningen kennen alleen eenrichtingsverkeer (Volkskrant 5 februari 2019 p. 24), die Daniela Hooghiemstra gebruikt is illustratief voor de relatie tussen burgers en politici ,Boze burgers (Bert Wagendorp p. 2), de relatie tussen schoolleiders (directie) en leerkrachten ,Schoolleider wil erkenning voor complex vak (Rik kuiper Volkskrant 5 februari 2019 p. 10).

Meer prikkels helpen bij de concentratie (Devi Smits Volkskrant 21 oktober 2019 p. 21):
Het is het gebrek aan controle dat ons steeds afleidt, stellen Mark Tigchelaar en Oscar de Bos van de Focus Academy, die professionals trainen om hun aandacht te verbeteren. De twee schreven vorig jaar het boek Focus Aan/Uit waarin ze de verschillende bronnen van afleiding analyseren. Ook zij concluderen dat ons eigen hoofd ons het meest afleidt. Tigchelaar: 'Dat hoofd herinnert je op irrelevante momenten aan klusjes die je nog moet doen. Of dwaalt af naar gedachten en activiteiten die niets te maken hebben met wat je wilde doen.'
Focus Management: Werk met meer concentratie en met minder stress. Door resultaatgericht- en slimmer werken, verhoogt de productiviteit.

Vrouwenquotum (Buitenhof 1 december 2019 NPO1):
Komt er een bindend vrouwenquotum voor de top van beursgenoteerde bedrijven? Het was lang omstreden binnen de Nederlandse politiek. Maar in de week dat er in de Tweede Kamer over het vrouwenquotum gestemd wordt, lijkt er nu een meerderheid te zijn. Is een vrouwenquotum noodzakelijk om meer vrouwen in topfuncties te krijgen? En hoe is het om als vrouw in de top van het bedrijfsleven te werken? In Buitenhof een gesprek met Marry de Gaay Fortman, scheidend voorzitter van TOPvrouwen en partner bij advocatenkantoor Houthoff.

De advocaat en de zangeres (Loes Reijmer Volkskrant 24 augustus 2019 Opinie p. 1, 2-4):
‘Zo Marry’, begon hij, ‘hoeveel kinderen wil jij eigenlijk nog?’
De Gaay Fortman, net moeder geworden, kookte van woede, maar besloot snel het niet te laten merken. Dat zou de kansen op het partnerschap immers verkleinen. ‘Geen idee’, sprak ze ogenschijnlijk onbewogen, ‘hoeveel wil jij er zelf nog?’
De advocaat beschrijft het voorval in haar boek Verdrink geen dooie eend – De kunst van beminnelijke doeltreffendheid, dat vorig jaar uitkwam. Nu, bijna 25 jaar later, vindt ze haar reactie een tikkeltje te vilein, maar toch is ze er nog tevreden mee. Ze kwam net kijken en moest ‘de beminnelijke strategie’ nog verder verfijnen, schrijft ze. In het boek werkt ze haar methode verder uit: besteed zo min mogelijk aandacht aan negatieve zaken, laat de boel niet escaleren, houd de ogen op de bal.
Het bewijs voor de effectiviteit van de strategie ligt in haar cv. Nog datzelfde jaar werd ze partner en zeven jaar later al managing partner, wat betekent dat ze zes jaar lang eindverantwoordelijk was voor het reilen en zeilen binnen het grote kantoor. Inmiddels combineert De Gaay Fortman haar baan als advocaat met bestuurlijke en toezichthoudende nevenfuncties. Zo is ze commissaris bij De Nederlandsche Bank en KLM, en voorzitter van de raad van toezicht van Internationaal Theater Amsterdam (de nieuwe naam van de gefuseerde Stadsschouwburg en Toneelgroep Amsterdam). Vorig jaar riep feministisch tijdschrift Opzij haar uit tot invloedrijkste vrouw in het bedrijfsleven. En o ja, om nog even op die impertinente vraag terug te komen: ze kreeg vier kinderen.

Dr. Jeroen Vanheste (1964) is docent cultuurfilosofie aan de Open Universiteit. Zijn expertisegebieden zijn de cultuurfilosofie, cultuurkritiek en de literaire representaties van filosofische vraagstukken. Op dit moment verricht hij onderzoek naar de interacties van filosofie en literatuur. Hij is ook de auteur van een aantal boeken over deze onderwerpen. Zo is De wijsheid van de roman een literaire verkenning van antropologische en cultuurfilosofische onderwerpen en motieven waarin de menselijke en culturele conditie onderzocht worden aan de hand van het oeuvre van een aantal belangrijke auteurs die zich niet alleen als romanschrijver, maar ook als cultuurfilosoof manifesteren. Sommigen kennen Jeroen Vanheste als talentvol schaker, hij bracht het tot Internationaal Meester en was jarenlang op het hoogste niveau actief in de schaaksport.

Jiddu Krishnamurti schrijft in zijn boek Jaren van vervulling (p. 218):
We leven in een wereld van toenemend geweld en wanorde - Wat kan ik, als mens, doen om hierin verandering te brengen?
Mary Lutyens citeert vervolgens uit de aantekeningen van Mary Zimbalist:
ML (p. 219): Je hebt wel eens gezegd hoe sterk je ernaar verlangde een
sannyasa te worden (Dit had hij in 1927 tegen mij gezegd)
K:
Dat is zelfs nu nog het geval. Etc.

H.P. Blavatsky Isis ontsluierd Deel 2 Een sleutel tot de mysteries van oude en moderne wetenschap en religie
Hoofdstuk 2 Christelijken misdaden en heidense deugden (p. 115):
Want bijna alle ceremoniën worden in hun juiste volgorde door Plato zelf in min of meer bedekte termen meegedeeld. De mysteriën zijn zo oud als de wereld, en iemand die goed op de hoogte is van de esoterische mythologieën van verschillende volkeren kan de oorsprong ervan traceren tot in de tijd van het vóórvedische India. In India wordt van de vatu, of kandidaat, de striktste deugd en zuiverheid geëist, vóór hij een ingewijde kan worden, ongeacht of hij ernaar streeft een eenvoudige fakir, een purohita (openbaar priester) of een sannyasi, een heilige van de tweede graad van inwijding, de heiligste want de meest gerespecteerde van alle, te worden. De sannyasi brengt, na de overwinning te hebben behaald in de vreselijke beproevingen die voorafgaan aan toelating tot het binnenste van de tempel in de onderaardse gewelven van zijn pagode, zijn verdere leven in de tempel door met het beoefenen van de 84 voorschriften en de 10 deugden die aan yogì’s zijn voorgeschreven.
Deze deugden zijn: ‘berusting, het vergelden van
kwaad met goed, gematigdheid, eerlijkheid, zuiverheid, kuisheid, het beteugelen van de fysieke zintuigen, kennis van de heilige geschriften, kennis van de hogere ziel [geest], het dienen van de waarheid, en het zich onthouden van boosheid’.2 Alleen deze deugden moeten het leven van een werkelijke yogì leiden.

‘Opgaan in iemand of iets, dat is volop leven’ (Fokke Obbema interviewt Marjolein de Vos Volkskrant 17 juni 2019 p. 12-13):
Toen bleek dat ze kinderloos zou blijven, bezocht Marjoleine de Vos jarenlang een katholieke kerk. Als ongelovige op zoek naar aanvaarding. Waarom is daar de kerk bij nodig?
De 61-jarige De Vos, die in een dorp in het noorden van Groningen woont, weet grote filosofische vragen met het alledaagse bestaan te verweven. Haar laatste boek gebundelde columns, Doe je best Lof van het ongrijpbare leven, bevat de typerende slotzin: ‘We leven. En we doen wat we kunnen.’
Hoe kijkt u er nu, met uw ratio, op terug?
De troost zit niet in de voorstelling van een eeuwig leven na de dood, maar in formuleringen die mensen al eeuwenlang hebben gezegd. Dat verbond me met de andere mensen ter plekke, maar ook met de mensheid. ‘Dat is sterk uitgedrukt, maar ik voelde me door mijn kinderloosheid wel in een bepaald opzicht buiten het leven staan. Niet meedoen aan het doorgeven van het leven werd verzacht door meedoen in een lange traditie, in iets van alle mensen.
Uiteindelijk draait het om de kleine cirkel?
Ik wil voor andere mensen de betekenis van hun leven vergroten. Dat geldt uiteindelijk vooral voor degenen die je het meest nabij zijn, voor mensen die je kent. In liefde voor de mensheid als geheel geloof ik niet zo.’

Met anticulturele toon schaadt VVD ons land (Yoeri Albrecht Volkskrant 19 november 2018 p. 25):
Politici die macht proberen te krijgen door te trappen op cultuur zijn wegbereiders van de barbari. Afgeven op cultuur omdat het stemmen trekt. Sinds Halbe Zijlstra met zichtbaar genoegen het Nederlandse cultuurlandschap kaalsloeg, is het tot de huisstijl van de VVD gaan behoren. Ook Tweede Kamerlid voor de VVD Thierry Aartsen (media- en cultuurwoordvoerder) deed hier weer gretig aan mee (Ten eerste 16 november).
Maar zelfs aan een recent vrijwel Kamerbreed gesteunde motie die vroeg om verlichting van de ozb-belasting op clubhuizen voor amateurverenigingen en buurthuizen, wilde de VVD geen steun geven. Tot zover dus de warme betrokkenheid bij de lokale cultuur.
Excuus voor verdere bezuinigingen
Zou de VVD eigenlijk wel om die lokale cultuur geven, zoals ze beweert, of is deze oprisping van liefde voor sociaal erfgoed alleen maar een excuus voor verder bezuinigen op de cultuurbegroting?
Nog naargeestiger wordt het namelijk als duidelijk wordt waar de nieuwe gulheid van Aartsen voor lokale tradities en vertier van betaald moet gaan worden.
Namelijk uit kortingen op de door Zijlstra reeds tot op het bot uitgeklede kunstbegroting.
Financiële schade
Ten tweede economische schade. Nederland heeft ondanks decennia van een zogenaamd
topsectorenbeleid niet zo heel veel topsectoren binnen de landsgrenzen. Doorgeslagen marktdenken heeft ertoe geleid dat nationale industriële parels uit luchtvaart en scheepsbouw niet zijn behouden.
De besteding van geld in de vakantie wordt een van de grootste takken van de wereldeconomie. Van die groei heeft ook Nederland een deel nodig. Het is wijs om in te zetten op dat deel van het toerisme dat zich gedraagt en graag naar opera en museum gaat. Anders gaan we hier aan de hossende en feestvierende massa ten onder.
Zonder excellente cultuur zijn we overgeleverd aan de hordes hossende en feestvierende toeristen waar we hoe dan ook al genoeg mee te stellen hebben. Of is dat laatste stiekem toch het ideale toekomstbeeld van Thierry Aartsen?

In Den Haag Revolutie (Aukje van Roessel Groene Amsterdammer 1 november 2018 p. 11):
De nieuwe werkende klasse is slecht vertegenwoordigd en beschermd door de politiek. De partij die hierop inspringt wint de verkiezingen. Aldus Claire Ainsley, te gast bij de PvdA.
De PVDA gaat deze week samen met de Britse Claire Ainsley op zoek naar de nieuwe werkende klasse. Ainsley schreef een boek met die titel.\\ Er zijn nieuwe, moderne rechten en plichten nodig die de nieuwe werkende klasse weer meer zekerheid in haar bestaan geven, werkgevers beletten haar uit te buiten én tevens de solidariteit herstellen met die andere werkende klasse, veelal hoger opgeleiden. Wie dat voor elkaar krijgt, wint de volgende verkiezingen misschien wel. Mooi als in die moderne verzorgingsstaat voor alle werkenden dan ook tijd is voor familie, en als eerlijkheid, hard werken en fatsoen uitgangspunten zijn.

Christien Brinkgreve Het raadsel van goed en kwaad over wat mensen beweegt
In Het raadsel van goed en kwaad gaat Christien Brinkgreve op zoek naar antwoorden op grote vragen over leven, dood en liefde. Ze zet daarbij haar talent voor het vertellen van verhalen in en verbindt het persoonlijke met het wetenschappelijke en literaire. Ze laat zien wat het belang is van contact als bron van leven, én hoe gevaarlijk het is als mensen het contact verliezen, met zichzelf en anderen. Duidelijk wordt dat de grote vragen geen pasklare antwoorden hebben, en hoe verweven destructieve en vitale krachten kunnen zijn.

Oh Mary! (Marjan Slob Volkskrant 5 november 2018 p. 19):
Later richtte Midgley haar pijlen op het slag hippe doemdenkers dat waarschuwt voor computers die op het punt staan bewustzijn te verwerven. ‘En eenmaal bewust gaan ze natuurlijk de macht overnemen!’, griezelen de onheilsprofeten gretig verder. Wie zoiets zegt, heeft niet goed genoeg nagedacht over wat bewustzijn is, vindt Midgley. Bewustzijn is een zinvolle eigenschap voor dieren, want die kunnen handelen, lijden, genieten. Maar gereedschap heeft geen verlangen, en zonder verlangens heeft bewustzijn dus geen functie.
Trouwens, zelfs als computers op een of andere manier bewustzijn zouden verwerven, dan − zo verwacht Mary − zouden ze waarschijnlijk denken: ‘bekijk het maar’, en zichzelf uitschakelen. Wij zijn het die geobsedeerd zijn door macht. Waarom zou dat ook voor computers gelden?
Ik vind het een mooie omkering. Eeuwenlang hebben we onszelf te belangrijk gemaakt ten opzichte van dieren, door hen emoties en begrip te ontzeggen. Nu maken we ons te belangrijk en tegelijk te klein ten opzichte van computers, door te denken dat ze niets liever zouden willen dan mensen domineren.
Het moeilijkste van al is kennelijk om je eigen positie als mens te begrijpen. Om jezelf noch te groot, noch te klein te maken. Om niet te duiken, maar jezelf ook niet te overschreeuwen. Ik vind dat persoonlijk een moeilijke oefening, en als mensheid bakken we er ook weinig van. Maar Mary was er goed in.

Vijand van de politieke correctheid (Weird Duk Telegraaf 13 januari 2018):
Psycholoog en cultuurcriticus Jordan Peterson (55) verwierf wereldfaam met gepeperde stellingnames die hij via videocolleges de wereld in slingert. Met zijn pleidooi voor de autonomie van het individu, zijn verzet tegen politieke correctheid, zijn nadruk op het belang van het klassieke gezin en van christelijke waarden raakt de Canadees vooral een snaar bij traditioneel ingestelde jongeren. Ook in Nederland is hij populair.

Leven (Sheila Sitalsing Volkskrant 31 oktober 2018 p. 2):
Om het weer voort te zetten, zei de celbioloog Anna Akhmanova gisteren in deze krant op de vraag die de journalist Fokke Obbema na zijn even-dood (hartstilstand, flatline, reanimatie) in een schitterende serie vraaggesprekken beantwoord tracht te krijgen: wat is de zin van het leven?
Zo goed zijn de mensen in het doorgeven van hun genen en in het voorzetten van het leven en in het zich aanpassen aan nieuwe omstandigheden en in het doorgeven van informatie om nog langer en nog beter verder te kunnen leven, dat ze heel veel ruimte zijn gaan innemen. Zoveel ruimte, dat de mens in hoog tempo andere dieren aan het uitmoorden is. We trekken een bloedspoor over de wereld.
Het Wereld Natuur Fonds schreef het gisteren nog maar eens op in een rapport over de staat van het leven op Aarde: de omvang van populaties van in het wild levende dieren is de afgelopen vijftig jaar met gemiddeld 60 procent afgenomen. Door onze grote schuld.

Kind van de revolutie Zo werkt Crispr-Cas (Maarten Keulemans interviewt Emmanuelle Charpentier Volkskrant 15 december 2018):
Genetisch veranderde baby’s, nieuw geknutselde gewassen, sensationele genezingen. Het gaat hard met Crispr-Cas, de grootste wetenschappelijke doorbraak in decennia. En het gaat hard met Emmanuelle Charpentier (Nobelprijs?), de Franse microbioloog die in haar lab tot de techniek kwam.
Hebben we dan niet een soort programmeerbaar scalpel gemaakt, waarmee je elk stuk dna heel precies kunt doorknippen, op iedere plek die je maar wilt?
Dat werd Crispr-Cas9. De genetische techniek met de rare naam die de afgelopen jaren stormenderhand de wetenschap veroverde en steeds vaker de voorpagina’s haalt. Met, pas nog, ’s werelds eerste genetisch gemanipuleerde baby, uit China.
Die naam!\\
Nee, erg goed in het verzinnen van handzame namen zijn ze niet, die levenswetenschappers. De term ‘Crispr-Cas’ komt rechtstreeks uit het lab: Crispr staat voor ‘clustered regularly interspaced paleodromic repeats’, en Cas staat voor ‘Crispr-associated protein’. Daarvan zijn er meerdere, vandaar dat kenners er een ‘9’ aan toevoegen: Crispr-Cas9. De mondvol vertelt hoe het mechanisme in elkaar steekt: een stel herhalingen in het dna die je zowel van links naar rechts als van rechts naar links kunt lezen (‘paleodromic repeats’), met daartussenin brokken wegwijzer-dna en de instructies om een knip-eiwit te maken: bij elkaar het ‘met Crispr geassocieerde eiwit’.
Landbouwminister Carola Schouten heeft al laten weten dat ze in ons land op kleine schaal experimenten wil toestaan met Crispr-Casgewassen. In weerwil van wat het Europees Hof ervan zegt.
‘In Duitsland en in Frankrijk zie je dat ook. Eerlijk gezegd denk ik dat er uiteindelijk gewoon geen mogelijkheid zal blijken om dit tegen te houden. Omdat niet goed valt te bewijzen of een plant al dan niet gemodificeerd is.’

Schouten opent deur voor genmodificatie (Pieter Hotse Smit Volkskrant 31 oktober 2018 p. 1, 28,29):
In haar pogingen de landbouw te verduurzamen, wil minister Carola Schouten gebruikmaken van een ‘lichte vorm’ van genetische modificatie. Met bedrijven, boeren en Universiteit Wageningen onderzoekt ze momenteel wat de mogelijkheden zijn om te experimenteren met de zogeheten CRISPR-Cas-methode.
De ChristenUnie-politica spreekt zich in de Volkskrant voor het eerst openlijk uit over deze technologie; in een driegesprek met Hidde Boersma en Joris Lohman, de pleitbezorgers van twee dominante, op het oog contrasterende landbouwvisies.
Greenpeace noemt het juist terecht dat het Europese Hof CRISPR-CAS deze zomer onder genetische modificatie schaarde. ‘Dan wordt een risicobeoordeling gedaan’, zegt Herman van Bekkem van de milieuorganisatie. ‘Het is raar om dat niet doen met dit soort nieuwe technieken, waarvan de bijeffecten voor natuur en gezondheid nog onbekend zijn.

De duivel gaat in Istanboel als engel gekleed (Rob Vreeken interviewt Burhan Sönmez Volkskrant 10 oktober 2018 p. V14-15):
Burhan Sönmez (55) is een verhalenverteller. Zijn toon is poëtisch en vaak grappig. In Istanbul, Istanbul, zijn derde roman, speelt zijn stad in allerlei gedaanten een hoofdrol. Na jaren van ballingschap verblijft hij weer vaak in de Turkse metropool.
De beroemde dichter Nazim Hikmet schreef in de gevangenis. Kan dat een stimulans zijn voor fantasie? Je eigen wereld creëren?
‘Nazim Hikmet was niet de enige die in de gevangenis schreef. Zo veel schrijvers zijn daar groot geworden. Een gezegde in Turkije luidt: als je niet in de gevangenis hebt gezeten, kun je het wel vergeten ooit schrijver te worden. De oudere generaties maakten die grap al, maar helaas is de grap nog steeds realiteit.’
Met al die martelingen roept het boek herinneringen op aan het Turkije van de jaren tachtig. Een zeer gewelddadige periode. Speelt het verhaal zich in die tijd af?
‘Ik heb geen specifiek tijdvak beoogd. Ik hoop dat iedereen die het boek leest het zal beschouwen als het verhaal van zijn generatie. De jongeren moeten zeggen: o, dit gaat over ons! Maar mijn generatie ook. En de generatie van 1968. Als romancier is het een voorrecht het gevoel van al die generaties in één boek te stoppen.
‘In Turkije is dat eerlijk gezegd ook weer niet zo’n kunst. Het toont aan dat, helaas, alle generaties dezelfde pijn hebben. Dus je kunt het niet vastpinnen op één datum. Istanbul, Istanbul is het verhaal van vijftig jaar geleden en dat van vandaag.’ U geeft een tweeledig beeld van Istanbul, een stad met twee gezichten. Mooi en lelijk, hoop en wanhoop, liefde en haat.
Istanbul is als de duivel, vermomd als engel. Je wordt verliefd op haar, maar op een zeker moment zie je haar duivelse kanten. Istanbul is als de minnaar die allerlei beloften doet, maar die zelden nakomt. Of omgekeerd: je denkt naar de hel te gaan en dan ontdek je de kleine hemelse tuinen, die in ergens in een hoekje verscholen zijn.’
U bent niet verliefd op Istanbul?
‘O zeker wel, ik ben dol op de stad.
In Turkije weten we dat Istanbul ons lot is, onze bestemming. Het is de toekomst van ons land. Dus we moeten de stad redden, we moeten ervoor vechten.’

Paus betovert en verwart Knevel (Grieteke Meerman AD 9 augustus 2016):
De Argentijnse Jorge Mario Bergoglio, beter bekend als paus Franciscus, inspireert miljoenen mensen over de hele wereld. Eén van hen is Andries Knevel. De doorgewinterde protestant gaat op zoek naar diens geheim.
Wat fascineert u zo aan de paus?
,,De rooms-katholieke kerk was moreel failliet door alle schandalen rondom corruptie en misbruik.
Bent u ook een beetje betoverd door de paus?
,,Ik gebruik drie trefwoorden in deze serie: ontroering, uitdaging en verwarring. Ontroering voel ik wanneer ik zijn preken lees. Met zijn kritiek op de westerse consumptiecultuur daagt hij me uit om uit mijn comfortzone te komen. En hij verwart me wanneer hij het christendom en de islam dicht bij elkaar brengt, voor mij té dicht. Hij heeft dus veel met me gedaan. Mijn katholieke vrienden zeggen: er komt een moment dat Andries katholiek wordt. Maar dan moet ik ze teleurstellen: ik blijf vol overtuiging een protestant."

Om het morele kompas weer centraal te plaatsen is Paus Franciscus in de RK intensief bezig met een cultuuromslag. Willem Scheepers verwijst naar de columnist Andrew Hill, die laat zien dat de kersttoespraak van de paus ook van toepassing is voor leidinggevenden in het reguliere bedrijfsleven.

‘We hebben Orpheus én Prometheus nodig’ (Rob Hartmans De Groene Amsterdammer 28 juli 2010):
Filosoof en antropoloog Ton Lemaire gaat in zijn laatste boek uitgebreid in op de gevaren van en alternatieven voor het vooruitgangsdenken, dat onze cultuur in een wurggreep houdt. ‘Niet alleen in economisch opzicht leven we op afbetaling.’
Waar ik voor pleit, is dat naast Prometheus ook de figuur van Orpheus een belangrijke rol gaat spelen. Orpheus was degene die met zijn muziek de mens en de natuur, zelfs de dieren en de bomen, kon betoveren, terwijl Prometheus de natuur wilde overheersen. Orpheus was een muzische figuur, de representant van het esthetische. Die hebben we net zo goed nodig als Prometheus, zoals we zowel alfa’s als bèta’s nodig hebben. Volgens mij zijn die twee posities heel goed met elkaar te verzoenen. We hebben ook geen andere keus.’

De cultuur van de voortgang. wij leven in een cultuur waarin het beginsel van beweging de drijvende kracht is. De economie is de ware religie en totem van deze tijd. (Ton Lemaire De Groene Amsterdammer 11 mei 1994):
De moderne cultuur staat geheel in het teken van vooruitgang en voortgang. Rijk aan welvaart, arm aan spiritualiteit. Een pleidooi voor terugkeer naar de natuur en het archaische.
DEZE STAND VAN ZAKEN maakt onze cultuur tweeslachtig en onzeker. Want enerzijds leven we nog steeds in een cultuur die wordt voortgedreven door een grote dynamiek en een dosis activisme, terwijl zij anderzijds niet langer een door allen of de meesten gedeeld cultuurideaal bezit. Dit verlies van een geheel van gedeelde waarden en ideeen weerspiegelt zich ook in de huidige positie van de intellectuelen. De hele vorige eeuw nog waren de intellectuelen de dragers en promotoren van het toenmalige cultuurideaal, met als brandpunt de idee van de Vooruitgang. De systemen van zulke verschillende denkers als Comte, Hegel, Marx en Spencer zijn - ieder op zijn manier - rationaliseringen (in de dubbele zin van het woord) van de geschiedenis als Vooruitgang.
IK HEB EEN DIAGNOSE gegeven van de staat van onze cultuur, een cultuur die gedesorienteerd is en in blinde voortgang lijkt te bewegen. Ik ben van mening dat een innerlijke transformatie van de moderne westerse beschaving nodig is om haar te bevrijden van economisme en cynisme, van consumptisme en scepticisme. Een nieuwe cultuur zou niet blindelings moeten voortgaan op de weg die zij met de moderne tijd en de mythe van de Voortuitgang is ingeslagen, maar zich moeten openstellen voor het 'andere’ van de geschiedenis: zich datgene proberen te herinneren wat juist door toedoen van de zogenaamde Vooruitgang is vergeten of onderdrukt. Wij zijn in een stadium gekomen dat we de grenzen en de gevaren gewaarworden van onze geciviliseerde identiteit die is gebouwd is op de transformatie en beheersing van dit archaische en de natuur. Voor werkelijke 'vooruitgang’ moeten we dus proberen datgene terug te winnen en te reincorporeren in onszelf dat juist aan de zogenaamde Vooruitgang was opgeofferd. Dan wordt de geschiedenis als het ware ingehaald, en kunnen we ontsnappen aan de zelfoverschatting en zelfverblinding van de huidige cultuur.

Experiment (Bert Wagendorp Volkskrant 4 juli 2017 p. 2):
Het wantrouwen tussen burger en overheid is hier krachtig en wederzijds. Zonder de strenge Participatiewet van 2015 lonkt de totale ledigheid en die is, heeft Sybrand Buma vroeger uit de Bijbel geleerd, des duivels oorkussen.
D66 denkt, helaas voor Zalm, totaal anders. De partij is voor
een basisinkomen voor iedereen - een idee dat alle voorgenomen experimenten ver voorbijstreeft. Met het basisinkomen zou het woud van sociale voorzieningen flink kunnen worden gesnoeid, denken Pechtold c.s. En het zou mensen juist activeren in plaats van aanzetten tot parasitair gedrag. De democraten hebben een positievere kijk op de mens dan christenen en conservatieven. Het basisinkomen is geen links speeltje: de neoliberale Amerikaanse econoom Milton Friedman was pleitbezorger van het idee. Bij de VVD krijgen ze niettemin de rilbibbers van zulke gratis-geldplannen. Gratis geld vinden ze daar alleen acceptabel in bonusvorm of als het resultaat van handige belastingconstructies.

Riffijnse volk verdient solidariteit (Adam Ahajaj, Yassine Robio Volkskrant 4 juli 2017 p. 20):
De gebeurtenissen in het noorden van Marokko laten zich samenvatten in een aantal woorden: verheffing, emancipatie en gelijkheid. Als we naar de geschiedenis van de mens op aarde kijken, kunnen we concluderen dat de strijd voor verheffing, emancipatie en gelijkheid al zo oud is als de mensheid. De historie leert ons dat een dergelijke strijd alleen gewonnen wordt op het moment dat de onderdrukte steun en solidariteit vindt bij anderen. Juist daarom zijn wij van mening dat het essentieel is dat de Europeanen met een Marokkaanse achtergrond als één blok en in grote getale laten zien achter de demonstraties in Marokko te staan.
Juist wij, de mensen die het geluk hebben in een land te leven waar goede zorg en een goede bestaanszekerheid de norm is, hebben de plicht ons solidair en empathisch op te stellen met de Riffijnen en deze solidariteit en empathie uit te dragen. Alleen op deze manier kunnen we ervoor zorgen dat pogingen voor meer gelijkheid daadwerkelijk resulteren in meer gelijkheid.

Rook (Sheila Sitalsing Volkskrant 3 juli 2017 p. 2):
Dat wordt uitgestippeld door freelance-onderzoeksjournalist Marcel Metze, die zich met twee vaste krachten en een aantal freelancers heeft vastgebeten in de wondere wereld van de tabak. Het is de bedoeling dat de verhalen die uit de inspanningen voortvloeien hun weg vinden naar dagbladen en publiekstijdschriften. Het nieuws over de mogelijk illegale studentencontracten is de eerste grote primeur van het Onderzoeksteam Tabak.
Op Villamedia, het verenigingsorgaan van de Nederlandse Vereniging voor Journalisten, legde Metze afgelopen februari uit dat het bestuur van de NvTG 'meer aandacht in de media wil voor de gevaren van roken en het krachtenveld daaromheen'. Uitgangspunt bij elk onderzoek is daarom dat roken slecht is; de vereniging stelt die voorwaarde voor de financiering. Volgens Metze is dat geen belemmering om met zijn team onafhankelijke journalistiek te bedrijven: 'Dat roken slecht is, staat afdoende vast.'
Dat is een verfrissende stellingname in tijden waarin waarheden aan de lopende band ter discussie worden gesteld en wetenschappelijke inzichten door de wc worden gespoeld als 'ook maar een mening'. Dat de tabaksindustrie er niet in geslaagd is om een vaste plek op de opiniepagina's te verwerven met stukken waarin wordt 'aangetoond' dat je van roken gezond, slank, mooi, rijk, gelukkig en begeerlijk wordt, geeft moed. De wereld is niet helemáál gek geworden.

Slechte inburgering is 'een collectief Nederlands falen' (Bart Dirks interviewt Rabin Baldewsingh Volkskrant 4 juli 2017 p. 14):
Het Nederlandse inburgeringsbeleid is 'aantoonbaar mislukt'. Dat constateert de Haagse wethouder Rabin Baldewsingh (PvdA). 'Ik probeer dit al een hele tijd op de agenda van de landelijke politiek te krijgen, maar het blijft oorverdovend stil. Daarom doe ik het maar zelf.'
En wat als het 'nieuwe inburgeren' in Den Haag niet lukt?
'De kwetsbare laag in de Haagse en Nederlandse samenleving wordt groter als we niet in de nieuwkomers investeren. Dat is een groot gevaar voor de sociale cohesie. Dan trekt de onderlaag de bovenlaag naar beneden, in plaats van andersom.'

Haagse wethouder haalt uit naar premier (Lex De Jonge en Niels Klaassen AD 20 juni 2015):
De Haagse PvdA-wethouder Rabin Baldewsingh haalt hard uit naar premier Mark Rutte en partijgenoot Ahmed Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam. In een interview met deze krant hekelt hij hun uitspraken over migranten en jihadisten. 'Die stevige taal is populair, maar brengt ons helemaal nergens.'
Ook partijgenoot en Rotterdams burgemeester Ahmed Aboutaleb krijgt ervan langs voor zijn 'rot op'-opmerking over jihadisten. ,,Dat helpt helemaal niks. Dat brengt ons nergens.''
De integratievisie van PvdA'er Baldewsingh wijkt af van die van zijn partijtop. En gaat ook in tegen jarenlang gevoerd beleid. Volgens de bestuurder van Surinaamse afkomst is er niks mis met segregatie, met wijken waarin specifieke migrantengroepen 'samenklonteren'. ,,Zolang er bruggen tussen deze eilanden staan en zolang groepen elkaar treffen op werk en feestjes is er niks aan de hand.
Als wethouder Baldewingh met deze visie alleen staat, 'so be it', zegt hij ook. ,,Maar ik ben er zeker van dat mijn verhaal straks het mainstream-verhaal wordt."

ChristenUnie wijst Segers aan als lijsttrekker (23 april 2016):
In zijn afsluitende speech vroeg Segers de andere lijsttrekkers om gezamenlijk de tweedeling in de samenleving te lijf te gaan. In dat verband noemde hij de gevolgen van het studie-leenstelsel, waarvan kinderen van ouders met een laag inkomen volgens hem de dupe zijn. Segers zei dat met behulp van D66 en GroenLinks een leenstelsel is ontwikkeld dat studenten voor tientallen jaren met schulden opzadelt. Segers ziet een dieper wordende kloof in de samenleving. Hij maakt zich kwaad om partijen en politici "die het alleen maar erger maken, zoals de PVV die tegenstellingen aanwakkert en geen belangstelling voor samenwerking heeft".

Barrosso dekte oud-Commissaris na misstap (Marc Peeperkorn Volkskrant 7 oktober 2016 p. 3):
Oud-EU-Commissaris Ferrero-Waldner verzweeg haar overstap naar een Spaans bedrijf, gedekt door voorzitter Barroso. Kan Junckers Europese Commissie er nog een schandaal bij hebben?
'Barrosso prostitueert zich bij Goldman Sachs.' Driftig sproeit de Duitse europarlementariër Fabio de Masi (Die Linke) met vitriool als hij de overstap van de voormalig voorzitter van de Europese Commissie naar de Amerikaanse zakenbank bespreekt. Ook voor Neelie Kroes, met haar commissariaten en Bahama-vennootschap, heeft De Masi geen goed woord over. 'Droeg Kroes de namen van haar sponsors op haar lichaam, zoals bij de Formule 1, dan was ze van top tot teen bedekt.'
Opmerkelijk is dat Barroso tijdens de februarivergadering in 2014, over Ferrero-Waldner, zijn collega's op het hart drukt dat regels ook voor hen gelden. Hij biedt aan een 'informatiebijeenkomst' te organiseren om een 'leidraad' op te stellen voor wat wel en niet kan na een Brusselse carrière. Onduidelijk is of die speciale bijeenkomst ooit heeft plaatsgevonden. In juli dit jaar begon Barroso bij Goldman Sachs.

Allemaal niks is eerlijker of Rijke ouders lappen misgelopen stufi toch wel (Aleid Truijens Volkskrant 23 april 2016 p. 14):
Ze heeft een nieuw woord aan onze taal toegevoegd, minister Jet Bussemaker. Of een bestaand woord in een nieuwe betekenis: boeggolf. Het bekt niet echt lekker. Of het verschijnsel bestaat zullen we over enkele jaren weten. Werd de dramatische afname in het hoger onderwijs van kinderen van laagopgeleide ouders - 15 procent! - veroorzaakt door de 'boeggolf' van studenten die nog snel in 2014, vóór de afschaffing van de stufi, zijn gaan studeren?
Natuurlijk is het systeem van leningen niet eerlijker.
De sociale kloof zal niet kleiner worden. Voor rijke ouders maakt die paar honderd euro misgelopen stufi vaak weinig uit, die lappen ze er ook nog wel bij. Hun kind hoeft weinig of niet te lenen, en hoeft later niks terug te betalen. Wie wel heeft moeten lenen, sleept een loopbaan lang een studieschuld mee, moet maandelijks afbetalen en heeft daardoor 35 jaar lang een lager inkomen dan de niet-lener met gulle ouders. Is dat eerlijk?

Cultuurschok (Sheila Sitalsing Volkskrant 23 april 2016 bijlage Sir Edmund p. 13):
Dat de inburgering van mensen die van elders komen niet schijnt te lukken, althans niet in de formele zin van lessen volgen en verplichte examens halen, was deze week reden voor groot alarm onder politici. (Al moet daarbij worden aangetekend dat elke vallende dakpan reden is voor 'groot alarm' onder politici, want wie volstaat met het optrekken van de linkerwenkbrauw krijgt geen zendtijd op tv en kolommenruimte in de krant, en zonder die twee wordt je al gauw als mislukt beschouwd.)
De inburgeringsexamens glansrijk halen, verwachtingsvol het paradijs binnentreden en er dan achterkomen hoe het er hier echt aan toegaat: wat een cultuurschok moet dat zijn.

Feike ter Velde Alles is geloven! verhalen (recensie)
Friedrich Nietzsche, Profeet van de crisis en de ondergang van het Avondland (8 november 2005):
We raken gewend aan het woord crisis, vanwege de financiële crisis rond de euro en de de schuldencrisis. Daarna de economische crisis. Niemand zag het aankomen in de jaren tachtig. De zeepbel zou uit elkaar spatten. De economische overspanning van de jaren daarvoor was slechts een ongezonde bubbel. Maar ook de knapste bankdirecteuren en economen hebben ons niet gewaarschuwd!
Ze werden zelf de grootste graaiers.
Oorzaak: onze Westerse cultuur is in crisis. Een crisis die haar weerga niet kent.
Maar daar waren we wel degelijk voor gewaarschuwd!''
Het was Friedrich Wilhelm Nietzsche [1844 - 1900] die zijn
noodkreet over Europa uitschreeuwde : "God is dood!"
Maar niemand hoorde het.
Niemand luisterde!
De wereld en met name Europa - ook wel het Avondland genoemd - is in een ongekende geestelijke crisis terechtgekomen. Ze in het ravijn getuimeld, in de diepe afgrond van de zelf gekozen Godverlatenheid. Vroeger leerde ik in de kerk en op de jeugdvereniging dat de filosoof Friederich Nietzsche een atheïst was, een goddeloze man, die God heeft dood verklaard. Toch heb ik vaak gedacht dat iemand dat niet zo maar zegt. Daar moet een denkwereld achter zitten. Want als hij zegt God is dood dan betekent dat dat God eerst wel heeft geleefd en heeft bestaan! De platte atheïst van vandaag roept maar wat en heeft misschien wel helemaal niets overdacht als hij beweert dat God niet bestaat. De goddeloze grachtengordel komt niet verder dan modekreten als het over God en over geloof gaat. Hoe anders was dat met Friedrich Nietzsche!

James Redfield Het Tiende Inzicht
Hoofdstuk 7 Een innerlijke Hel
Ik dacht weer aan de commandant. `Er gebeurde daar echt iets heel raars. Die man die me achterna zat werd gedood en vervolgens leek hij weer tot leven te komen en begon het hele toneelstuk weer van voren af aan.' `Zo werkt dat nu eenmaal in die Hel die je over jezelf uitroept. Al die illusies worden zolang mogelijk volgehouden en spatten uiteindelijk als een zeepbel uit elkaar. Als je in gezelschap was geweest van iemand die het mysterie van het leven had onderdrukt door enorme hoeveelheden vet te consumeren, was er wellicht een einde aan gekomen door een hartaanval. De drugsgebruikers ruïneren op den duur hun eigen lichaam, de commandant sterft steeds opnieuw, enzovoort. En op het fysieke vlak werkt het precies hetzelfde: een dwangmatig machtsspel loopt vroeg of laat op een mislukking uit, altijd.

Diversiteitsbeleid politie is een doodlopende weg Legitimiteit en effectiviteit van de politie in het geding (Paul Verburgt 23 september 2019):
De politie wil een afspiegeling van de samenleving zijn en iedereen vindt dat prachtig, maar gaat dit diversiteitsbeleid werken? Of versterkt het juist de tegenstellingen in de samenleving en keert het zich uiteindelijk tegen de legitimiteit en effectiviteit van de politie? In dit artikel worden wat zaken op een rijtje gezet, niet om politiek te bedrijven, maar om te bezien hoe deze populaire besturingsfilosofie in de praktijk uitwerkt.

Red dit mooie bedrijf (Fred Kuiper wijkagent Volkskrant 13 februari 2016 p. 21):
Mijn gevoel waarschuwde me al aan het begin van de reorganisatie van de politie ('De grootste reorganisatie in de geschiedenis, Ten eerste, 6 februari). Ik heb aan den lijve meegemaakt en gezien hoe op lokaal gebied goed georganiseerde en succesvolle projecten om zeep geholpen werden, omdat de bazen in Den Haag alleen maar oog hadden voor hun eigen ego. Dit artikel heeft bevestigd hoe deze prestigieuze mega-operatie moest en zou slagen, ondanks alles.
Een droom van slechts enkele eigenwijze en, zoals achteraf is gebleken, incompetente personen met te veel macht, die nergens voor terugdeinsden.
Het gevolg? Vele collega's in onzekerheid en beschadigd. Allerlei besluiten zonder gedegen overleg. Verlies van kwaliteit en loyaliteit, enzovoorts. De lijst met ellende is te lang.
Het welzijn van de politiemens telde niet mee en de ene blunder na de ander werd gemaakt en weer weggebagetelliseerd. De hoofdrolspelers ruimen het veld en laten de vuile vaat achter, ook al vinden zij zelf van niet. Een schande voor al die politieagenten en overige medewerkers.
En dit dan allemaal in een tijd van terreurdreiging, massale vluchtelingeninstroom en meer geweld. Ik wens de opvolgers veel wijsheid en vooral mensenkennis.
Dat is hard nodig voor dit mooie bedrijf.

Voor de duivel niet bang of Beste politiecommissaris Amsterdam voor duvel niet bang (Jaap Stam Volkskrant 2 november 2015 p. 12-13):
Ad Smit (63) geldt als een van de beste politiecommissarissen die de hoofdstad ooit heeft gehad. De 'gesel van Amsterdam' verklaarde drugsdealers, hooligans en wildplassers eigenhandig de oorlog. Dat hij na een reorganisatie moest solliciteren op zijn eigen functie was zijn eer te na.
'Blauwe smeris'
Met eerdere korpsleidingen was hij overeengekomen dat hij tot aan zijn pensioen chef van de politie in Oost en Zuidoost zou blijven. Hij weigerde te solliciteren op zijn eigen functie.
'Het is een krankzinnig systeem, zijn chef had moeten zeggen: geen gelul, jij blijft daar zitten. Maar we zetten zulke kerels aan de kant', zegt Eric Nordholt, oud-hoofdcommissaris van de Amsterdamse politie.
Er zijn commissarissen die hun dienstpistool inleveren, ze gaan toch niet meer de straat op. Niet Smit, die is een 'blauwe smeris' gebleven en wil onmiddellijk kunnen uitrukken. 'Het is me een keer gebeurd dat ik op straat een overval zag en niets bij me had. Ik heb die vent wel gepakt hoor, daar niet van. Maar je staat mooi voor lul', tekende Het Parool op in 2000. 24 uur per etmaal, zeven dagen per week politieman, is het credo van Smit. Hij is altijd ME-commandant gebleven. Het echte werk begint als het spannend wordt. 'Ad is nergens bang voor. Hij waarschuwt één keer en dan moet je snel wegwezen', zegt Nordholt.
‘Totale vergissing’
De reorganisatie die 26 zelfstandige politiekorpsen samenvoegde tot de nationale politie is een ‘totale vergissing’, vindt de Amsterdamse oud-hoofdcommissaris Eric Nordholt. Die reorganisatie, één van de grootste uit de Nederlandse geschiedenis, deed Ad Smit in de luwte belanden.‘De Nederlandse politie is in haar structuur vernield. Als je alleen al ziet hoeveel bureaus er in Amsterdam zijn gesloten. In de wijk, daar waar het erop aankomt, heeft de politie zich teruggetrokken. Ze hebben het over de georganiseerde misdaad. Zeker, die moeten we bestrijden. Maar vergeten wordt dat iedere crimineel vaak jong begint, steeds jonger, heb ik de indruk. Dat begint in de wijk, daar moeten we zijn.

Werknemers en werkgevers willen actie politiek tegen lage rente (FD 24 maart 2016):
Het kabinet moet snel maatregelen nemen om de gevolgen van de lage rente voor de pensioenen van miljoenen Nederlanders te verzachten. Dat stelt de FNV samen met de werkgeversorganisaties en de andere vakbonden, verenigd in de Stichting van de Arbeid, in een brief (zie bijlage) aan premier Rutte. De organisaties vinden dat deze lage rente het consumentenvertrouwen en daarmee de economie schaadt.

Frans Timmermans is hoeder van verbroedering (Arie Elshout Volkskrant10 december 2015 p. 15):
Verdeling
Timmermans erkent dat. Sterker, hij waarschuwt dat alles wat in Europa is opgebouwd ook weer kan worden kapotgemaakt. 'Dit is voor het eerst in mijn bewuste beleving van de Europese samenwerking, dat ik denk dat die ook weleens echt zou kunnen stranden.'
Hij is bang dat het 'ieder voor zich' wordt, tussen landen, tussen mensen. Als de EU-lidstaten de verdragen negeren en niet meer solidair zijn, bijvoorbeeld bij de verdeling van vluchtelingen, dan is dat gevaarlijk. Want 'verdragen zijn de enige manier om elkaar te blijven verdragen' in Europa. Het alternatief is het gebruik van het machtsmiddel om elkaar de wil op te leggen. Dat kan leiden tot 'confrontatie'. Binnen de samenleving bestaat er het gevaar dat ze uiteenvalt in zuilen, langs lijnen van kennis, inkomen en achtergrond. Op straat, in de buurt, in de stad gaan we langs elkaar heen leven. We kunnen dan verzeild raken in het 'hobbesiaanse mensbeeld' van ieder voor zich en niemand voor ons allen.

We kunnen meer ijdeltuiten als Timmermans gebruiken (Arno Kantelberg Volkskrant 11 december 2015 p. 21):
Is Timmermans een groot verhalenverteller of een ijdeltuit?
'Hij is absoluut een ijdeltuit. We zouden meer ijdeltuiten moeten hebben in Nederland. IJdelheid is denk ik het grootste taboe in Nederland. Als we iets erg vinden dan is het ijdelheid. Ik vind dat ijdele mensen het leven spannend en leuk maken. Ik heb honderd keer liever Timmermans dan een droogkloot op die positie. Hij mag dan af en toe melodramatisch overkomen, maar dat neem ik voor lief. Met zo'n ijdeltuit gebeurt er eindelijk eens wat. Ik houd hierbij een pleidooi voor ijdelheid.'
Hij roept dus op tot broederschap. Is zijn pleidooi aanstekelijk? Of eerder een utopie?
'Dat is lastig te beoordelen, want ik heb het nog niet gelezen. Ik zag wel een samenvatting van zijn betoog in de krant. Ik lees niet terug hoe we dat broederschap moeten bereiken. Het is natuurlijk makkelijk om vanuit je villawijk op te roepen tot broederschap. Makkelijker dan voor een sigarenboer die al drie keer is overvallen door bontkraagjes op een scooter.'
Bert Wagendorp schreef in zijn column: 'Politici die besluiten durven nemen die ingaan tegen de gezonde volkswil, zijn schaars aan het worden. leider van de 21ste eeuw volgt het volk, hij is een democratische pleaser geworden, een laffe glijer die verleidt door mensen naar de mond te praten.'
Mee eens?
'Dat is precies de hoofdzaak. Het gaat om authenticiteit. Daarom is Trump in de VS ook zo'n succes. Hij is natuurlijk gewoon een clown, een pipo, maar hij is zichzelf. Hij is als presidentskandidaat niet anders dan in zijn tv-show The Apprentice.'

Managersgilde overleeft elke crisis (Hans Veldman Volkskrant10 december 2015 p. 22):
Nederlandse consultants beleven weinig van het sterrendom waarmee de professie in Amerika omkleed is. Hier worden zij kleurloos 'zzp'er'genoemd.
Na een immense dreun van de financiële crisis vertoont het gilde van management-adviseurs een bijna Amerikaanse veerkracht. De advieswereld floreert als nooit tevoren, zo sterk dat Nederland na de Verenigde Staten het hoogste aantal consultants per honderdduizend inwoners kent. Deze levenskracht van de advieswereld hangt nauw samen met het vermogen van het vak management mee te deinen op de woeste golven van de veranderende opvattingen in het bedrijfsleven. Bovendien bezit het vakgebied een hoge actualiteitswaarde, omdat het zich van oudsher bevindt op het kruispunt van psychologie, sociologie, wiskunde en statistiek.
Deze toegenomen vraag naar managementboeken en voordrachten illustreert het zelfvertrouwen dat zich sinds eind jaren tachtig van het managementgilde meester maakte. Het getuigt ook van een behoefte om in een als complex ervaren wereld bruikbare adviezen te krijgen waarmee een organisatie gestuurd en geïnspireerd kan worden. Opvallend is dat aan deze behoefte aan structuur tegemoet wordt gekomen met eenvoudige middelen. Op Amerikaanse leest geschoeide een-dag-seminars, korte strategischewendbaarheidscursussen, businessplannen op 1 A4'tje, minimal management: voorbeelden in een reeks waarmee consultants en managers verleid worden tot de gedachte dat management een efficiënt en snel te leren professie is.
In deze benaderingen gaat het vooral om de aantrekkelijke manier waarmee beelden en indrukken beschreven worden. In de schaduw van deze popularisering houdt de wetenschap van management zich staande met de gedachte dat de meeste managementproblemen uniek zijn en moeilijk in blauwdrukken te vangen.

|In dit kader is ook het afscheidscollege over de managementwetenschappen De kloof tussen theorie en praktijk van Prof. dr. Godfroij interessant.
Ik trek vijf conclusies:
1. Het gebrek aan relevantie van de managementwetenschappen is een reëel probleem. Een koerswijziging is nodig.
2. De hoofdoorzaak van dit probleem is de
dominantie van een denkmodel''' en methodologie die niet voldoende aansluiten bij de praktijk. Alternatieve of zelfs klassieke benaderingen moeten de veelzijdigheid herstellen.
3. Ook de interactie tussen wetenschappers en praktijkmensen moet hersteld worden.
4. Onderzoeksgroepen die doorgaan hun koers te laten afhangen van tactisch gedrag binnen de wereld van de zuivere wetenschap, brengen hun eigen toekomst in gevaar door gebrek aan toegevoegde waarde voor de samenleving.
5. Het is dringend nodig het afrekensysteem ter discussie te stellen. Ik denk eerder aan afschaffen dan aan perfectioneren.

Kroonjuweel van VVD wordt gifpeil (Frank Hendrickx Volkskrant 10 december 2015 p. 4):
Het demasqué is compleet. Als Ivo Opstelten en Fred Teeven niet in maart al waren opgestapt, dan had de aftocht woensdag plaatsgevonden. De onderzoekscommissie onder leiding van ex-ombudsman Marten Oosting laat weinig heel van het ultieme VVD-bolwerk: het ministerie van Veiligheid en Justitie.
Het oordeel over de deal die Teeven in 2000 als officier van justitie sloot, is onverbiddelijk. Drugscrimineel Cees H. ging er met veel te veel geld vandoor, kreeg tegen de regels in strafvermindering en mocht zijn miljoenen ook nog eens geheimhouden voor de fiscus. Samen met de huidige VVD-senator Ben Swagerman, destijds plaatsvervangend hoofdofficier, hield Teeven onwelgevallige informatie verborgen voor zijn superieuren in Den Haag.
Onduidelijk blijft of Cees H. in ruil voor de zeer gunstige schikking belastende informatie verstrekte over andere criminelen. Teeven, die destijds zwaar bedreigd werd door criminelen, weigert daar over te praten. Hij blijft volhouden 'het publieke belang' te hebben gediend. Hoe dank ook, het imago van de crime fighter Teeven wordt door het rapport zwaar aangetast. Dat geldt evenzeer voor de status van ex-minister Opstelten als door de wol geverfde bestuurder.

Aantekening of Daar sloeg Mark Rutte weer op de knop van de rookmachine (Sheila Sitalsing Volkskrant 11 december 2015 p. 2):
Na het lezen van de boeiende handleiding 'Hoe houd ik de verrotting van de rechtsstaat zorgvuldig buiten beeld en hoe misleid ik daartoe parlement en publiek?' (in de wandeling ook wel Het Rapport van de Onderzoekscommissie Ontnemingsschikking genoemd) sloeg ik de verslagen op van het debat dat de Tweede Kamer afgelopen voorjaar voerde met Mark Rutte, de minister-president.
Het debat ging over een zoekgeraakt bonnetje, een vers afgetreden minister van Justitie, zijn staatssecretaris, en een in de watten gelegde crimineel die niet alleen zijn drugsvermogen mocht houden, inclusief rente, maar door de autoriteiten ook nog actief werd geholpen de boel ver uit het zicht van de Belastingdienst te houden. Dit terwijl andere autoriteiten in het kader van de veiligheidsperceptie ingespannen jagen op Nederlanders die verkeersovertredingen begaan, boetes te laat betalen, geld voor de fiscus verstoppen in Luxemburg en andere misstappen begaan waarbij alleen aan 'keiharde' vervolging valt te ontkomen wanneer men too big to tackle is.

Zaken lopen mis wanneer onderwereld en bovenwereld in elkaar verstrengeld raken. De verbinding wordt langzaam verbroken. Er ontstaat een kloof tussen probleem en mogelijke win-win oplossingen.

De Teevendeal (J.A. Blauw Volkskrant 11 december 2015 p. 22):
Het Rapport-Oosting doet mij onwillekeurig denken aan hetgeen het legendarische Tweede Kamerlid Maarten van Traa, voorzitter van de Parlementaire enquêtecommissie opsporingsmethoden mij, naar aanleiding van het IRT-schandaal, op 14 januari 1997 schreef : '(...) Wat mij in het algemeen dwars zit is dat er van de top af te weinig signalen gekomen zijn: we gaan anders besturen. Dat men daarvoor de bestuurskracht niet heeft weten op te brengen. Zo moeilijk was dat nu ook weer niet. Maar ja, dat is een kwestie van enigszins weten wat je wil en niet met alle winden meewaaien, wat onze ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken iets te rijkelijk hebben gedaan.'

Waar maakt Bolkestein zich eigenlijk druk over? (Anja Eleveld Volkskrant10 december 2015 p. 22):
Frits Bolkestein richt zijn pijlen op de voorgestelde richtlijn 'Gelijke Behandeling' uit 2008 (O&D, 7 december). Deze richtlijn verbiedt discriminatie óók op grond van religie, seksuele geaardheid, leeftijd en handicap en deze discriminatieverboden gelden óók bij het aanbieden van goederen en diensten. Ik vraag me af waar Bolkestein zich zo druk over maakt.
Bolkestein maakt zich vooral druk om de inbreuk op het subsidiariteitsbeginsel. Door zich met discriminatie te bemoeien houdt Europa zich bezig met zaken die niet grensoverschrijdend zijn. Bolkestein vergeet dat het discriminatieverbod op grond van geslacht bij loon al sinds 1957 in het Verdrag is opgenomen. Het doel van deze bepaling was het tegengaan van marktverstoringen. Het grensoverschrijdende element speelde hierbij een doorslaggevende rol. In de economie is overigens al lang bekend dat discriminatie economische groei belemmert.
Tot slot klopt het dat de discriminatieverboden niet alleen zijn uitgebreid vanuit economisch oogpunt. Sinds het Verdrag van Amsterdam heeft Europa een meer sociaal gezicht gekregen en dat kunnen we alleen maar toejuichen. En dan geldt nog steeds: Europese regelgeving die ziet op discriminatie vereist de instemming van alle 28 lidstaten! Zie dat maar eens gebeuren.

Internationale markt voor topbestuurders bestaat niet (Wilco Dekker Volkskrant 22 oktober 2015 p. 2):
Onderzoek: geen rechtvaardiging voor opschroeven inkomens.
De top van het Nederlandse bedrijfsleven is ondanks grote economische veranderingen in de afgelopen decennia nog voornamelijk Nederlands, met binnenlandse carrières en een vaderlands netwerk. Zelfs in een kleine en open economie als de Nederlandse zijn er nauwelijks aanwijzingen dat er een internationale markt voor topbestuurders zou zijn, waar in de discussie over topinkomens wel geregeld naar verwezen wordt.
Machtsbasis
De Nederlandse bedrijfselite is al decennia opmerkelijk stabiel. Bestuurders uit hogere milieus, met een hoge opleiding, vormen volgens Timans' proefschrift nog steeds de machtsbasis. Afkomst speelt minder een rol dan midden jaren zeventig: mensen uit lagere milieus kunnen nu ook de top bereiken. Bij opleidingen wordt de kloof alleen maar groter.
Zonder goede opleiding (zeker hbo, liefst universitair) is het vrijwel onmogelijk de top van het bedrijfsleven te bereiken, stelt de socioloog van de Erasmus Universiteit.

Te veel politici zijn door een blinde vlek in hun denken bevangen. De reactieve houding facility managers biedt een handvat om de struisvogelpolitiek, de blinde vlek te onderkennen.
Veel verborgen problemen worden pas zichtbaar als deze ook daadwerkelijk als problemen worden ervaren. Gewenning aan een bepaalde werkwijze leidt regelmatig tot blinde vlekken. Klachten over ouderwetse en weinig doelmatige inrichting ontstaan pas wanneer het betere alternatief overtuigt. Dat vereist kennis, inzicht en ervaring met andere zienswijzen. Gebrek hieraan kan een argument zijn om problemen te ontkennen. De zogenaamde reactieve houding van facility managers wordt pas actief wanneer daartoe opdracht wordt gegeven. Dit betekent dat iedere verandering binnen het Facility Management afhangt van het initiatief van anderen.
Goed onderzoek draagt bij aan duurzame oplossingen van weerbarstige facilitaire probleemstellingen. Incidentele oplossingen hebben een kortstondige uitwerking; structurele oplossingen hebben een duurzame uitwerking en leveren besparingen en kwaliteitsverbeteringen op. In dit artikel staat de kwestie centraal hoe latente problemen als manifeste vraagstellingen kunnen worden ingebracht in een researchagenda die ertoe bijdraagt dat het vakgebied zich vooral in de diepte verder ontwikkelt.

A.R. Girbes Politici zijn maar gewoon mensen die grove fouten maken en ook (vaak) naïef kunnen zijn (9 December 2012):
Er wordt veel te veel van politici verwacht terwijl de macht van politici uiterst beperkt is.
Er zijn zeer vele factoren waar politici afhankelijk van zijn. Daarnaast constateer ik dat zeer velen, door hun ambitie, de realiteit niet willen zien en keer op keer de gedane beloften niet worden waar gemaakt. Gelukkig zijn er ook nog realisten, maar die hebben helaas te weinig of geen invloed en dat is NIET de schuld van de goedwillende.
Het bewijs, ter zake het falen ,wordt geleverd door illusies en niet op realiteit berustende ambities.

Voortdurende dreiging referendum houdt bestuurders scherp (Frank Hendriks en Koen van der Krieken Volkskrant 16 oktober 2015 p. 20):
Ontwikkel een referendum-cultuur die bestuurders bij de les houdt en burgers helpt bij besluitvorming.
Frank Hendriks en Koen van der Krieken doen als hoogleraar vergelijkende bestuurskunde en promovendus aan Tilburg University onderzoek naar democratische innovaties.
In Zwitserland vormt het referendum een productieve aanvulling op een representatieve democratie, die nog meer dan de Nederlandse is gericht op consensusvorming tussen elites. Omdat ze het zwaard van Damocles van de volksstemming altijd boven hun hoofd weten, worden Zwitserse elites geprest hun werk zo aan te pakken en hun compromissen zo vorm te geven dat ze een afstraffing per referendum voorkomen.
Bij constitutionele kwesties - waaronder verdragen - weten bestuurders op voorhand dat ze een referendum erover moeten doorstaan. Daarbuiten kunnen burgers wetgeving per volksstemming aanvechten of zelf nieuwe wetgeving initiëren. Onder druk van een volksinitiatief kan de regering een aangepast tegenvoorstel indienen, dat er soms toe leidt dat het volksinitiatief zich, tevredengesteld, terugtrekt en de volksstemming niet doorgaat.
Het beste referendum is het referendum dat niet gehouden hoeft te worden, wordt dan wel gezegd.
Noodrem
De preventieve werking van referenda is sterker naarmate ze al langer invloed uitoefenen op het politiek-bestuurlijke denken in een land. Nederland heeft nauwelijks een traditie van referenda, waardoor de preventieve werking vooralsnog gering is en revanchistische gevoelens de overhand kunnen krijgen: 'eindelijk een kans na zo veel jaren keihard nee te zeggen!' De initiatiefnemers van het komend referendum wekken inderdaad de indruk dat het Oekraïnedossier vooral een stok is om vorige generaties bestuurders alsnog mee te slaan. Het is niet de mooiste illustratie van wat een referendum zou kunnen zijn, maar misschien is dat de prijs die moet worden betaald voor het achterstallig onderhoud op een cruciaal onderdeel van het democratische voertuig: de noodrem.
Basislessen
Het Oekraïnereferendum kan het best worden gezien als een vroege maar zeker niet ultieme stap in een collectief leerproces. Uit de langjarige Zwitserse praktijk kunnen enkele basislessen alvast worden opgepikt. Een eerste algemene les is dat men tijd moet uittrekken voor het ontwikkelen van een volwassen referendumcultuur, die bestuurders scherp houdt en burgers een praktisch aanknopingspunt geeft naar de besluitvorming.
Een tweede les, voor burgers, is: kijk goed wanneer je de bevolking tegen aanzienlijke kosten optrommelt voor een volksstemming. Van te snel en te vaak aan de noodrem hangen, krijgt iedereen al snel genoeg.
Een derde les, voor bestuurders, is: jammer niet over mogelijke referenda, maar benut ze om alles en iedereen in de ontwikkeling van wetten en verdragen op scherp te zetten.

Het begint allemaal met respect voor politici (Ronald Plasterk Volkskrant 16 oktober 2015 p. 20):
De lokale democratie kan ook versterkt worden door programma's die juist niet starten bij het formele bestuur, maar bij de burgers. Denk aan buurtrechten en aan de zogenaamde 'deliberatieve vormen' van democratie. Ook aan de veiligheid van lokale bestuurders wordt gewerkt; er zijn vaste afspraken van het Openbaar Ministerie dat bij bedreiging altijd vervolgd wordt en de strafeisen zijn verzwaard. Voor bewaking is er een landelijke beoordeling (het stelsel 'Bewaken en Beveiligen').
Sommige van de bovengenoemde trends die de druk op het lokale bestuur verhogen, zijn ontwikkelingen van decennia; die los je niet zomaar op. Maar het versterken van de gemeenten als eerste bestuurslaag, van de lokale democratie en van lokale politici moet voor de komende jaren de allerhoogste prioriteit hebben. Het begint met respect en waardering voor politici, ook onderling.

Ronald Plasterk heeft natuurlijk gelijk Het begint met respect en waardering voor politici. Maar als er een politicus is die weinig respect afdwingt is het Ronald Plasterk. Hoeveel boter heeft Ronald Plasterk op zijn hoofd? Uit het artikel 7 goedklinkende fabels van Jurre van den Berg in de Volkskrant van 21 september 2013 blijkt dat er aan de decentralisatie plannen van Plasterk geen enkele wetenschappelijke onderbouwing aan ten grondslag ligt. Het is als met de Europese integratie, die niet op emancipatie in solidariteit, maar in essentie op het marktmodel is gebaseerd. Wordt het geen tijd om ministers, die hun handen in onschuld wassen te ontmaskeren?

The rise and fall van Ronald Plasterk (Frank Hendrikx Volkskrant 27 juni 2015 bijlage Vonk p. 2-4)
Als intellectueel zwaargewicht werd Ronald Plasterk de politiek binnengehaald. Superslim, origineel, mediageniek en dan ook nog een bèta. Waar en waarom ging het mis?
23 april 2015
Drie Kamerleden zijn gekomen; dertien fracties schitteren door afwezigheid bij het overleg met minister Plasterk. Onderwerp van gesprek is ironisch genoeg 'de Doe-democratie'. Plasterk heeft al in 2013 een 65 pagina's dikke kabinetsnota met die titel naar de Kamer gestuurd. Twee jaar lang is er niet over gesproken, nu preekt Plasterk voor een verlaten parochie. Je zou het een schrobbering kunnen noemen, maar Plasterk geeft geen krimp. 'Ik vind dit een fascinerend thema', zegt hij in het lege zaaltje.
Mijn ego is te groot om gekwetst te kunnen worden, heeft hij zelf al eens geconcludeerd.
Het Kamerlidmaatschap van 2010 had de opmaat moeten zijn naar die rol als
schatkistbewaarder. Plasterk - onder Balkende IV een populair minister van Onderwijs en Cultuur - claimde plek drie op de lijst en werd woordvoerder Financiën. Een bioloog die zijn hele leven met wormen prutste? Zo ingewikkeld was die crisis niet, pochte Plasterk tegen iedereen die het wilde horen. De financiële sector, ach, het was uiteindelijk ook maar een bedrijfstak. Als je een paar simpele basisprincipes kende, praatte je op gelijk niveau met bankiers.
Een oplossing voor de twijfels over zijn geschiktheid had Plasterk ook. Hij regelde, naar nu blijkt, een onbetaald hoogleraarschap voor één dag per week aan de Universiteit van Amsterdam. Een professor in de 'Politiek-economische omgeving' als minister van Financiën, wie kon daar nog tegen zijn?
Als Plasterk al niet is verdwaald in de politiek, dan kunnen anderen hem in elk geval toch moeilijk volgen. De geneticus ontbeert volgens een ambtenaar zelf één politiek gen: hij is niet in staat draagvlak te creëren. Daarvoor is hij te eigenzinnig, te onvoorspelbaar en ook te veel op zichzelf gericht.
Oud-SP-leider Jan Marijnissen herinnert zich hoe hij met hernia op bed lag en door Plasterk werd gebeld over de locatie van het nieuwe Nationaal Historisch Museum. Marijnissen wist dat er alleen politiek draagvlak was voor Den Haag of Amsterdam. Welke plek koos Plasterk? Arnhem. Het museum is er nooit gekomen.
En nu? Hoe verder met Dr. P?
Hij probeert de AIVD weer in rustig vaarwater te krijgen. De bezuinigingen zijn van de baan. In het Caribisch gedeelte van het Koninkrijk laat hij ook volgens critici standvastigheid zien.
Er zijn nog dingen te doen. Maar veel is het niet. Een val van het kabinet zou ook een genade kunnen zijn. De Universiteit van Amsterdam zoekt een nieuwe voorzitter van het college van bestuur. Zou uitstekend passen bij Ronald, zeggen de mensen die hem goed kennen.
Weer onder professoren.

Het vraagstuk waar het primair om draait wordt door de onderwijssocioloog Jaap Dronkers onderkent (Lisa van der Velden de Volkskrant 9 juni 2015 p. 21).
'Op de lange termijn is sponsoring echter zeer gevaarlijk. Als sponsoring gewoon wordt zal dat onvermijdelijk ten koste gaan van
publieke financiering door de overheid. Bovendien zal sponsorgeld altijd bij de meest aantrekkelijke partijen terecht komen, het zogenaamde Mattheüs-principe:''' hij die heeft, krijgt; hij niet heeft, wordt afgenomen. Dit gebeurt nu al in de kunstsector. Iedereen wil het concertgebouw sponseren, maar niemand de kleinere reisopera's.

Met zijn talenten woekeren: komt uit Mattheüs 25, waarin het verhaal verteld wordt van een heer die op reis gaat en zijn geld verdeelt onder zijn knechten. Twee knechten besteden het geld goed; de derde doet er echter niets mee en ontvangt de toorn van de heer wanneer deze terugkomt. Een talent was in die tijd een muntsoort; met woekeren wordt bedoeld maximaal benutten, zonder negatieve bijklank.

Linette Schuijt Organisatieadviseurs moeten zich opnieuw uitvinden. Of zichzelf opheffen.
Hoewel sommige organisatieadviesbureaus hopen dat binnenkort de hoogtijdagen van voor de crisis zullen terugkeren, zijn we definitief in nieuwe tijd aanbeland. Er is sprake van een structurele crisis in de adviesbranche, die is ontworpen voor een wereld die niet meer bestaat. In tijden van zelfsturing, burgerinitiatieven en nieuwe nuchterheid is het uurtje-factuurtje hopeloos achterhaald. Willen organisatieadviseurs nog een rol hebben in de 21e eeuw dan moeten zij zich opnieuw uitvinden. Of zichzelf opheffen.
In dit artikel zet ik de actuele ontwikkelingen op een rij en onderzoek ik de gevolgen voor de adviesbranche.
In het tweede deel van dit artikel, dat binnenkort verschijnt, laat ik zien welke vooronderstellingen in het management- en adviesvak op de schop moeten en waarom het einde van de organisatieadviseur nabij is.

Hier volgen de 7 eigenschappen van Covey:
Eigenschap 1: Wees pro-actief Principes van persoonlijk inzicht. Neem geen afwachtende houding aan.
Eigenschap 2: begin met het einde voor ogen. Principes van persoonlijk leiderschap. Je kunt alleen effectief werken of leven als je en idee hebt van waar je naar toe werkt of leeft.
Eigenschap 3: begin bij het begin. Principes van persoonlijk management. Eigenschap 3 zegt dat je het programma dat je als programmeur van je eigen leven geschreven hebt moet uitvoeren.
Eigenschap 4: denk in termen van win/win. Principes van interpersoonlijk leiderschap. Dit betekent dat je moet streven naar het zoeken van een oplossing die beide partijen tot tevredenheid stemt.
Eigenschap 5: probeer eerst te begrijpen en dan begrepen te worden. Principes van empathische communicatie. Eigenlijk is het vreemd, het duurt jaren voordat we als kind kunnen praten, op school besteden we veel tijd aan leren lezen en schrijven. Maar de belangrijkste vorm van communicatie is misschien wel luisteren en daar besteden we weinig tijd aan.
Eigenschap 6: zorg voor synergie-effecten. Principes van creatieve samenwerking. Synergie betekent dat het geheel meer is dan de som der delen. Synergie treedt vaak op een onbegrijpelijke manier op wanneer een team op elkaar is ingespeeld.
Eigenschap 7: 'hou de zaag scherp' Principes van evenwichtige zelfvernieuwing. Iemand is druk aan het zagen en klaagt erover dat het werk niet opschiet. Je raadt hem aan zijn zaag te slijpen. Hij antwoordt dat hij daar geen tijd voor heeft omdat hij het te druk heeft met zagen.

De Zeven Eigenschappen van Effectief Leiderschap.

Veerkracht (Koen Grootens Volkskrant 13 oktober 2015 p. 22):
Halbe Zijlstra beschouwt de komst van vluchtelingen als een 'diepe crisis' en probeert de kwestie met dit soort krachttermen te reframen. Een crisis is een noodsituatie waarbij een stelsel in groot gevaar is. De enige die in diepe crisis zijn, zijn de Syriërs zelf die moeten vluchten. En daarnaast zijn sommige politici in een crisis omdat ze nu aangesproken worden op moreel leiderschap en bestuursvaardigheden. Op dit soort momenten heb je meer aan volksvertegenwoordigers die de maatschappij aanspreken op het vermogen aan te passen en in te schikken. Natuurlijk ligt er een enorme klus voor ons waar we niet om gevraagd hebben, maar zullen we het toch anders gaan framen? We zijn niet in een crisis, maar we worden aangesproken op onze veerkracht. Of noem het beschaving en wees trots als het ons lukt.

Jonathan Reve vat in zijn column Houvast (Volkskrant 10 oktober 2015 - katern Vonk p. 10) de situatie in Nederland aardig samen:
De behoefte aan houvast is inmiddels zo enorm dat het volk zowaar om Mark Rutte begint te vragen. De laatste peiling van Ipsos laat dat goed zien. Geert Wilders, de meest vasthoudende politicus van Nederland, staat fier bovenaan. Hij zegt wat hij altijd zegt: grenzen dicht, eigen volk eerst, geen gelul. De omvang en complexiteit van de crisis brengen hem niet van zijn stuk, integendeel zelfs. Niemand hoeft bang te zijn dat hij plots woorden als 'hoewel', 'althans' of 'echter' zal prevelen, of dat hij met een verrassend inzicht komt om over na te denken. Geert blijft Geert, en daarom krijgt hij 29 zetels. Heel anders gaat het bij de VVD. De behoefte aan houvast is inmiddels zo enorm dat het volk zowaar om Mark Rutte begint te vragen. Want hoe bleek en onzeker een oppas ook is, als er genoeg krokodillen onder het bed zitten, gaan de kinderen toch om hem roepen. Maar Rutte komt niet. Hij blijft wijselijk buiten beeld, zijn glibberige niksigheid is waardeloos in deze crisis. Met die tactiek weet hij de schade nog te beperken: 28 zetels.

Premier Pils (Ariejan Korteweg Volkskrant 8 oktober 2015 p. 21):
Het Heinekenmoment van Mark Rutte bij de VN.
Om duurzaamheidsdoelen te halen, armoede en kindersterfte terug te dringen, veilig drinkwater te regelen. 'Ik voel dit heel diep', zei hij in New York. 'Dit is niet als statelijke actoren op te lossen.'
Je kunt dat beschouwen als het bewijs dat het kapitalisme van de vrije markt onder lichte aandrang alle problemen kan oplossen. Zo kijkt Rutte ernaar. De doorgroei naar een circulaire economie, waarbij alles wordt hergebruikt, kan in Nederland 1 tot 4 procent extra groei opleveren, zegt hij in Noordwijk. 'Daar kunnen we heel veel geld mee verdienen.'
Je kunt er ook het failliet van het primaat van de overheid in zien.
BV Nederland heeft het pleit gewonnen: winst en marktpositie zijn allesbepalend. De koning-koopman van weleer is een premier-koopman geworden. Dienstbaar als het gaat om het behartigen van het belang van de Nederlandse bedrijvigheid. 'Gaaf joh, we gaan je helpen', zegt hij, als hij met tachtig bedrijven in India is; alsof het geen zakelijke transacties zijn maar vriendendiensten. Zeer afwachtend als het om kwesties gaat waarin de winsten niet voor het oprapen liggen, zoals de stroom vluchtelingen van de laatste maanden. Met zijn VN-toespraak heeft de premier de staat weer wat verder teruggebracht tot koppelteken tussen publieke en private belangen.

Wim Couwenberg Problematiek en tragiek van het linkse denken (Civis Mundi 28 mei 2015):
Deprimerende onmacht
“Gevestigde instituties, politieke partijen voorop, willen blijven bestaan en schikken zich gewillig naar de eisen van de nieuwe afgod. Een versplinterde samenleving met een versplinterd normenstelsel heeft een grotere en sterkere overheid nodig. In plaats daarvan wordt die steeds verder afgetuigd om meer ruimte te bieden aan het superkapitalisme. De democratie is verworden tot een ritueel om burgers de illusie te laten dat ze iets hebben in te brengen. Als meer rendement hoofddoelstelling van beleid is, kun je uitrekenen wat daarvoor de geschiktste maatregelen zijn. Voedsel voor technocraten. Een feitelijke analyse van het overheidsbeleid zou uitwijzen dat de computermodellen van het Centraal Planbureau en de Europese Commissie veel en veel meer invloed hebben dan alle parlementen bij elkaar. Verkiezingsprogramma’s worden tevoren al getoetst of ze aan de eisen voldoen. De controlefunctie van het parlement is een lied van schijn en wezen geworden. […] Computers kunnen steeds meer. Ze zijn bij uitstek geschikt om het rendementsdenken te ondersteunen. Met zelflerende algoritmen kunnen ze mensen ook het ingewikkeldste werk uit hoofd en handen nemen. En ze kunnen via datamining, nudging en reclame consumenten meer en meer laten kopen en weggooien. De computers op Wallstreet leren met algoritmen ook steeds beter hoe ze koerswinsten kunnen maken.”
Dat loopt, zo besluit Van Dam, uit op een nieuwe crisis. Op weg daarheen komt het moment dat die computers tegelijk besluiten om winst te nemen, en al hun aandelen te verkopen. Tel uit je winst.
Dat slot tekent de deprimerende onmacht van het eens zo veelbelovende, oorspronkelijk revolutionair gezinde links tegenover de oppermachtig geworden technologische revolutie van onze tijd.

Volgens het rapport 'E i V' hangt de problematiek in Nederland met de relatie tussen 'leiderschap en nudging' samen. Door kwantitatieve verruiming hebben de centrale banken volgens Klaas Knot het economisch herstel inderdaad gestimuleerd. De hamvraag is dan zal dit geld op termijn weer worden terugverdiend of worden we allemaal een beetje armer? Een ding is zeker op korte termijn worden wij armer. De oplossing die het rapport 'E i V' aanreikt is om onze premier de cursus Voor grootse leiders die het verschil willen maken bij het opleidingscentrum De Baak te laten volgen. De kosten € 4.399,00 van deze cursus zijn voor de belasting aftrekbaar.

Voor grootse leiders die het verschil willen maken
Bezielend Leiderschap is een diepgaand leiderschapsprogramma voor seniors en ervaren leidinggevenden die verantwoordelijkheid nemen voor daadwerkelijke veranderingen in hun organisatie of de maatschappij. Leiders die willen werken vanuit een diepere missie en inspiratiebron. Voorbij managementboeken of –methodieken. Hoe (her)neem je de regie over jezelf en ook over het krachtenveld waarmee je te maken hebt? In dit programma wordt in een kort tijdsbestek de kern geraakt en leer je belemmeringen om te buigen naar mogelijkheden. Je komt tot volledige ontplooiing en in je kracht.

Peter ten Hoopen is consultant op het gebied van corporate culture (bedrijfscultuur) en als adviseur verbonden aan De Baak, het grote managementcentrum van de werkgeversorganisatie VNO-NCW. Een verlichte leider heeft in zijn visie een hoog niveau van bewustzijn bereikt. Het is iemand die alle aspecten van de eigen persoonlijkheid in zijn leven heeft geïntegreerd en die handelt vanuit een diepe verbondenheid met anderen. Ten Hoopen gebruikt het Indiase chakrasysteem om persoonlijkheidsaspecten en leiderschapsstijlen te classificeren.

Peter ten Hoopen boek De verlichte leider Met de 7 chakra's van leiderschap
Verlicht leiderschap behelst eerst en vooral bewustwording. Daar is niets zweverigs aan want het enige dat er gebeurt, is dat u zich beter gewaar wordt van wat er gaande is - buiten en binnen. Verlicht is de leider die alle aspecten van de eigen persoonlijkheid in haar of zijn leven weet te integreren, zich bewust is van de diepe verbondenheid met anderen en van daaruit handelt. Ten Hoopen belicht deze aspecten met een metafoor afkomstig uit de yogaleer: de chakra's van leiderschap, zeven energiekernen die de ontwikkeling van de persoonlijkheid kunnen stimuleren of remmen.
Dit boek helpt om een helder beeld te krijgen van uw eigen leiderschapsstijl en van uw potentieel om een rol van wezenlijke waarde te kunnen spelen. En passant geeft Ten Hoopen inspirerende ideeën, suggesties en tips voor het verlichte leven - met voldoende relativering om ons en hemzelf met beide benen op de grond te houden. Hierdoor roept hij het verlangen naar een betere wereld op en creëert tegelijk ene instrumentarium dat daaraan een concrete bijdrage kan leveren.

Peter ten Hoopen DE VERLICHTE LEIDER (Voorwoord door Dr Herman Wijffels)
In zijn vorige boek, Geluk in zaken, gaf Peter ten Hoopen die contouren al schetsmatig aan, in De verlicht leider doet hij dat met strakkere lijnvoering, zij het nergens voorschrijvend, alleen suggererend. Deze manier om met ons in dialoog te treden helpt bij onze eigen bewustwording, en bij het beantwoorden van de vraag: wat voor leider ben ik zelf eigenlijk? En de nog veel belangrijker vraag: wat voor leider wil ik zelf zijn?
Om vragen als deze met zelfvertrouwen te kunnen beantwoorden is veel zelfkennis nodig. Dit boek introduceert een nieuw systeem, de Chakra's van Leiderschap, om zelfkennis te verwerven en de sterke en zwakke aspecten van het eigen leiderschap in beeld te brengen. Los van de verdiensten van dit unieke systeem geldt, dat elke gestructureerde kijk op het eigen leiderschap op zich al verlichtend kan werken. Gezien de huivering die in het zakenleven nog steeds bestaat voor zaken die niet in MBA-opleidingen worden onderwezen, is het verstandig dat Ten Hoopen de aan de yogaleer ontleende metafoor van energiekernen heeft neergezet als een zelf-referent systeem waarvoor geen geloof in de chakra's is vereist. Het enige geloof dat vereist is, is geloof in de eigen levensenergie, en in het belang om die goed te sturen.

====

Management en Innovatie (Authentiek leiderschap, 'Hoofdroute')

Walter Isaacson: Ik ben gefascineerd door mensen wier creativiteit voortkomt uit het overstijgen van één discipline(Hans Bouman Volkskrant 6 juli 2018)

Maatschappelijke dienstplicht is helemaal geen slecht idee (Sander Schimmelpenninck Volkskrant 3 februari 2020):
Liberalen hechten aan gelijke kansen als noodzakelijk vereiste voor eigen verantwoordelijkheid, sociaaldemocraten houden van mengen en conservatieven vinden discipline belangrijk; een maatschappelijke dienstplicht zou dus vrijwel iedereen moeten kunnen aanspreken. Een tijdje in de zorg, leger of overheid zorgt voor meer respect voor instanties en verschaft inzicht over hoe een maatschappij functioneert.
Het CDA is namelijk de partij die door het vasthouden aan de onderwijsvrijheid van artikel 23 Grondwet het huidige probleem heeft gecreëerd. Die ‘vrijheid’ gaat immers niet over de keuzevrijheid van kinderen, maar de indoctrinatievrijheid van ouders. Religieuzen zijn blijkbaar zo onzeker over hun geloof dat ze niet het risico willen lopen dat hun kinderen buitenshuis nog eens wat anders horen en er een eigen mening op na gaan houden.

Essay Grenzen aan de geest
Is onze breinkracht echt op? (Maarten Boudry De Groene Amsterdammer 12 december 2019 p. 44-47):
Onze kennis is geweldig gegroeid sinds we als naakte aap de savanne op trokken; we ontrafelden zelfs ons eigen DNA.
De grote vragen die nu nog open staan, zijn volgens sommigen onkraakbaar voor de mens. Hoe overtuigend is dat?
Maar is het alternatief – het geloof in menselijke kennis
zonder grenzen – dan niet arrogant of hoogmoedig? In hun boeken leggen mysterianen vaak de klemtoon op de deugd van bescheidenheid, van nederigheid in het aanschijn van een ontzagwekkende kosmos. Maar als je er wat langer over nadenkt, is hun positie minder bescheiden dan ze lijkt. Neem Colin McGinns zelfverzekerde stelling dat het bewustzijnsprobleem een ‘ultiem mysterie’ is dat we ‘nooit zullen ontrafelen’. Door zo’n bewering te doen, maakt McGinn eigenlijk aanspraak op kennis over drie verschillende zaken: de aard van het bewustzijnsprobleem, de structuur van het menselijke brein en de reden waarom die twee niet op elkaar passen (een beetje zoals de twee messen van een schaar). Alleen getroost McGinn zich niet echt de moeite om te kijken wat de cognitieve psychologie ons vertelt over de flexibiliteit van de menselijke geest, of wat antropologen ons vertellen over de kracht van culturele evolutie.

Zo hoopt Europa de digitale wedloop bij te benen (Laurens verhagen Volkskrant 18 februari 2020 p. 2, 24-25) ):
Europa moet aan de bak wil het de technologische strijd met vooral de Verenigde Staten en China niet definitief verliezen. Mens centraal
In het plan dat Europa de komende vijf jaar moet opstuwen in de vaart der volkeren noemt de commissie drie pijlers. De eerste is dat technologie te allen tijde in dienst moet staan van de mens. Of liever nog: de mens moet centraal staan. Dat betekent dat iedereen mee moet doen. Europeanen moeten dus digitaal vaardiger worden en er moeten 500 duizend extra digitale specialisten worden opgeleid, met een nadruk op vrouwen. Ook legt het rapport veel nadruk op vertrouwen. Burgers moeten het digitale domein evenveel gaan vertrouwen als de ouderwetse wereld. Probleempunt hierbij is de verspreiding van desinformatie en haat via de grote platformen.
Bedrijven als Facebook moeten daarin meer verantwoordelijkheid nemen, werd maandag extra duidelijk toen topman Mark Zuckerberg in Brussel drie eurocommissarissen bezocht. Tegelijkertijd schreef hij een opiniestuk in The Financial Times waarin hij pleit voor regels, bijvoorbeeld rondom politieke advertenties op zijn platform. Daarmee maakt hij het zichzelf te gemakkelijk, was de duidelijke boodschap van zijn gesprekspartners:
Facebook moet eindelijk eens zijn verantwoordelijkheid nemen en zelf in actie komen.

%red‘We gaan met de rechtspraak op een spannende trektocht’ (Wil Thijssen interviewt Henk Naves Volkskrant 30 april 2019 p. 14-15):
Het uiterst kritische rapport van de visitatiecommissie over de rechtspraak kwam hard aan bij Henk Naves, sinds kort voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak.
Hij weegt zijn woorden op een goudschaaltje, zegt hij na het gesprek.
‘Ik wil voorzichtig zijn. De gevoeligheden zijn groot, evenals het afbreukrisico.’
Was het niet bespreekbaar?
Met andere woorden: als je aan een
cultuurverandering wilt werken, werkt dat alleen als de aanpak waarvoor je kiest ook past bij de cultuur die je voorstaat.’
Hoe ziet die verbeterde cultuur eruit?
‘Het rapport geeft het al aan:
er moet meer en beter worden samengewerkt. De besluitvorming moet efficiënter. Een top-downbenadering werkt niet in de rechtspraak, met z’n rechterlijke onafhankelijkheid. Als je wilt dat iedereen in de rechtspraak meer verantwoordelijkheid neemt, gaat dat alleen werken als je stimuleert dat men de urgentie voelt dat samenwerken je iets brengt. Ook moeten we bepalen wat precies de verantwoordelijkheden zijn van de Raad en waarover de presidenten moeten beslissen. Ik heb een benoeming van zes jaar als voorzitter en die tijd gaat het echt wel kosten.’
Hoe gaat het collectief van Raad en presidenten die cultuur stimuleren?
‘Ik zou het liefst samen met de presidenten komend jaar met alle mensen in de rechtspraak een gesprek voeren. Dat kan niet een op een, maar wel in groepen.’

Commissie: rechtspraak moet dringend veranderen, leiderschap hard nodig (Wil Thijssen Volkskrant 22 maart 2019):
De Nederlandse rechtspraak is te traag en moderniseert niet snel genoeg. Dat komt door een gebrek aan capaciteit, geld, zelfreflectie en visie op bestuurlijk niveau. Als dat niet snel verandert, moet van buitenaf worden ingegrepen om te voorkomen dat het vertrouwen van burgers wordt aangetast en de rechtsstaat wordt ondermijnd.
Tot die vernietigende conclusie komt de
Commissie Visitatie Gerechten, die eens in de vier jaar alle gerechten in Nederland onderzoekt.
Waar de
professionalisering te ver is doorgeschoten, voert de rechtspraak omgekeerd een gebrekkig personeelsbeleid. Functioneringsgesprekken worden ‘onvoldoende regelmatig of niet gehouden’ en slechts de helft van alle medewerkers maakt afspraken voor zijn of haar professionele ontwikkeling en bijscholing. Er wordt structureel overgewerkt en het te hoge ziekteverzuim wordt niet effectief genoeg aangepakt.

Worden commissarissen eindelijk mondig? (Peter de Waard de Volkskrant 30 april 2019, p. 29):
De raad van commissarissen, die het Hoogovens-bestuur toestond te fuseren met de Britten, werd in 1999 geleid door
Henny de Ruiter (ex-Shell) en Aarnout Loudon (ex-Akzo), en de rvc die Leo van Wijk ruim baan gaf voor het samengaan met de Engelsen stond onder leiding van Floris Maljers (ex-Unilever) en Kees van Lede (ex-Akzo). Dat waren grote strategische denkers. Maar ze waren blind voor culturele tegenstellingen. Nationalistisch machtsdenken is de naïeve Nederlanders vreemd.

Eutopianen
Vanuit een gedeelde behoefte aan reflectie en intense belangstelling voor actuele maatschappelijke vragen willen Carin Ballas, Joseph van Keulen, Ton van de Wiel, Mathieu Wagemans en Chris Hamans hun reflecties, denkbeelden en standpunten ten aanzien van maatschappelijke thema’s met u delen.
Na anderhalf jaar uitwisseling van denkbeelden en inspirerende discussies ontstond de behoefte om denkbeelden, opvattingen en kennis te delen. Niet met de pretentie “de” waarheid te hebben gevonden. Wel met de ambitie om vanuit vernieuwende gezichtspunten te leren over de gebrekkigheid van onze systemen op het terrein van overheid, economie, politiek, samenleving en wetenschap.
En vooral ook om tot nieuwe gezichtspunten te komen over de omslagen waarvoor we staan.
Hoe kunnen we tot
organisatievormen komen die duurzaamheid ondersteunen, in plaats van onder druk zetten? Of hoe de vervreemding tussen overheid en burger doorbreken.
Organisatievormen die oplossingen faciliteren in plaats van problemen in stand houden.

Plagiaat (Buitenhof 16 juni 2019):
Oud-rector magnificus van de Universiteit van Amsterdam Dymph van den Boom werd er in NRC Handelsblad van beschuldigd delen van haar proefschrift zonder bronvermelding te hebben overgeschreven. Is het een kwestie van slordigheid of is er sprake van plagiaat? Te gast is een van de leden van haar promotiecommissie, emeritus hoogleraar Willem Koops.

‘Samen in coronatijd was logisch eigenbelang’ (Sander van Walsum interviewt Kim Putters de Volkskrant 2 juli 2020 p. 14-15):
Is Nederland tijdens drie maanden coronacrisis socialer geworden? Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau, betwijfelt het. ‘De hulp die burgers elkaar nu bieden, is geen compensatie voor het bouwwerk dat door corona is weggeslagen.’
Maar de burgers kijken niet alleen naar elkaar, ze kijken ook verwachtingsvol naar de overheid.
‘Maar als we in de publieke dienstverlening meer van de overheid gaan verwachten, moeten we ons wel realiseren dat in de uitvoering dingen misgaan. Dat vergt investeren, samenwerken en vanuit de burger denken. In een land waar overheid, maatschappelijk veld en markt altijd een zekere machtsverdeling zijn overeengekomen, kan de overheid echter niet een te grote broek aantrekken.
Daarvan lijken veel Nederlanders zich niet bewust te zijn.
Als het gaat om de
rol van de overheid staan we met één been in het Scandinavische cluster, en met één been in de Angelsaksische wereld: een beetje dimmen met die overheid.

Chagrijn Bert Wagendorp Volkskrant 23 februari 2019 p. 3):
Het consumentenvertrouwen is ondanks de bloeiende economie voor het eerst in vier jaar negatief en Nederlanders maken zich grote zorgen over hun pensioen, hoewel ze daarvoor gezamenlijk 1.400 miljard euro hebben gereserveerd en verzekerd zijn van AOW. Dat bleek deze week uit onderzoek van het CBS en ING. Hoe komt dat?
Ontluisterende analyse De directeur van het SCP, Kim Putters, publiceerde onlangs het boek ‘Veenbrand’. Het staat er allemaal geserreerd en beschaafd, maar Veenbrand is een felle aanval op Nederlandse politici. Die komen, schrijft Putters, met oude oplossingen voor nieuwe problemen, missen elke langetermijnvisie, houden zich het liefst bezig met de waan van de dag en meten alles in economische termen, terwijl burgers zich ook en misschien wel juist zorgen maken over niet-materiële zaken.
Putters analyse is ontluisterend en, vrees ik, adequaat.
We zitten met een premier die niet veel verder komt dan Nederland een gaaf land te noemen en diens adjudant, de cabareteske woordvoerder van boze Telegraaf-lezers. We hebben een CDA-leider die al even gretig aast op onvrede, en een PvdA-kopman die ook na twee jaar leiderschap nog geen enkel inspirerend, hoopvol toekomstbeeld heeft weten te schetsen.
Je komt eerder in de krant of op tv met een negatieve dan met een positieve, optimistische boodschap. Daarom worden we overvoerd met ontevredenheid en negativiteit. Moet je dus niet gek staan te kijken als de kiezer en nieuwsconsument chagrijnig wordt.

De onbegrepen econoom (Pierre Koning 9 september 2015):
Van alle wetenschappelijke disciplines lijkt die van de economie de meeste weerzin bij de andere disciplines op te wekken. Economen zouden beperkt, ongemanierd en bovenmatig modelmatig ingesteld zijn. Met als gevolg dat ze door andere gedragswetenschappers niet begrepen worden.
Modellen wekken de indruk dat de gebruikers ervan maar in één waarheid geloven en rond dwarrelen in technische trivialiteiten. Die vervreemding kan frustratie en onbegrip opwekken. Misschien dat sommige niet-economen ooit wel de ambitie hadden om economie te studeren of er op te promoveren, maar zijn afgehaakt omdat ze de schoonheid van modellen niet omarmen of niet bevatten.

Kim Putters boek Veenbrand
Hierin analyseert hij de ‘smeulende kwesties’ in onze samenleving die hij ziet als directeur van het SCP en die ook uit SCP onderzoek naar voren komen. Wie profiteert van welvaart en vooruitgang? Welke gevolgen heeft toenemende sociale ongelijkheid? Zorgt de duurzaamheidstransitie voor nieuwe sociale scheidslijnen? Hoe krijgen burgers meer invloed op politici en bestuurders?
In zijn boek pleit Kim Putters voor meer maatschappijvisie over hoe we ons sociale contract en daarmee de sociale rechtsstaat inrichten. Dus met welke groepen we solidair zijn, waar je als burger je informatie en rechten kunt halen en welke bescherming de overheid biedt. Maak een kernministerie verantwoordelijk voor de grote kwesties zoals meer duurzaamheid, inclusie en sociale samenhang. En benut momenten als de troonreden en verantwoordingsdag om die maatschappijvisie uit te dragen. Het heeft er alle schijn van dat we ons in de overgang naar een nieuw type samenleving bevinden. We multitasken volop. Het hebben van de netwerken, informatie en vaardigheden om dat te kunnen doen bepaalt hoe we communiceren, werken, zorgen en met elkaar samenleven. Dat biedt veel kansen, maar leidt ook tot ongemak, onzekerheid en conflicten. Over de waarde van een diploma en werk. Over het sociale vangnet in ons land. Over wie invloed heeft op politieke besluiten. Enerzijds wordt er voor antwoorden gekeken naar lokale overheden en naar burgers zelf. Anderzijds is de afhankelijkheid van internationale financiële systemen, wereldhandel en Europese samenwerking groot.

‘Met de Tien Geboden komen we er niet’ (Fokke Obbema interviewt Kim Putters Volkskrant 5 november 2018 p. 12-13):
Wat is de zin van ons leven?
‘Het eerlijke antwoord is dat ik daar niet helemaal uit ben. Uiteindelijk gaat het erom dat je leert van andere mensen, dat je jezelf ontwikkelt, maar ook jezelf tegenkomt; dat je leert waar je grenzen liggen en die van anderen. Mensen zijn sociale wezens. Je tot anderen verhouden en daar geluk en levenswijsheid uithalen, het zit voor mij in die hoek. Maar ik vind het lastig het in een krachtige zin te formuleren.’
Met de Tien Geboden komen we er niet?
‘Nee. Anderen niet vermoorden, dat is eenvoudig, maar het wordt snel ingewikkelder. Bij het bepalen van wat goed is, moet je een oordeel over het leven van een ander hebben. Dat is afhankelijk van de context en de tijd waarin je leeft. En het is als met vrijheid:
jouw goede leven grenst aan dat van de ander en gaat soms over die grens heen. Dus je kunt niet autonoom definiëren wat het goede is.
De Franse filosoof-priester Teilhard de Chardin zag de mensheid met vallen en opstaan evolueren naar een hoger bewustzijn. Je zou de #MeToo-discussie zo kunnen uitleggen. Deelt u die kijk?
‘Dat spreekt me zeker aan. Bij MeToo zag je hoe groepen burgers roepen om normen, buiten de overheid om. Dat is interessant.
Nadenken over fatsoenlijk samenleven, mensen met een achterstand een volwaardige plek geven; anderen die excelleren een voorhoedefunctie en weer anderen die dat belemmeren een halt toeroepen, dat soort vragen ligt nu voor.
Zou zingeving in het publieke debat een grotere rol moeten spelen?
Of mensen met het goede bezig willen zijn of niet, is hun eigen keuze. Maar wat je wel kan bespreken, zijn opvattingen over leven en dood. Wat is je eigen rol en wat mag je van de overheid verwachten?
‘De vraag naar de zin zit in veel meer dingen dan we ons realiseren, hij beïnvloedt hoe we naar anderen kijken. En hij kan helpen stil te staan bij onze dagelijkse bezigheden.
Nu velen niet meer in de kerk zitten is het verstandig je eigen momenten te zoeken om te reflecteren.
Leestip
Het raadsel van goed en kwaad: over wat mensen beweegt van Christien Brinkgreve. ‘Indringend maakt ze duidelijk hoe belangrijk contact met anderen is, ook voor de samenleving. Verliezen mensen het onderlinge contact dan groeit het onbehagen over
. Dan dreigt destructiedrang het te winnen van levensdrift.’

Is Europa de gevangene van de ayatollahs? (Arnout Brouwers Volkskrant 5 november 2018 p. 18):
De Europese diplomatie, de Nederlandse voorop, lijkt niet te begrijpen dat je een nucleair akkoord met Iran kunt blijven verdedigen terwijl je het land gelijktijdig hard aanpakt voor zijn brute en brutale campagne op Europese bodem. Ook zelfrespect telt in de diplomatie.
Het kan zijn, ik hoop het zelfs vurig, dat ik er helemaal naast zit en dat premier Rutte komende week of maand een persconferentie houdt waarin hij het Iraanse gedrag op Nederlands grondgebied laakt. Misschien kunnen ze vanuit Kopenhagen wat teksten sturen. Anders zullen Haagse politici, althans in Teheran, de reputatie vestigen de grootste lafbekken van Europa te zijn, een hele prestatie, en houd ik mijn hart vast voor landgenoten die ooit uit Iran zijn gevlucht.

Sluit sociaal contract met de achterblijvers (Kim Putters Volkskrant 9 februari 2017 p. 23):
Gescheiden werelden
Er dreigt een 'wil van het volk' die onafhankelijk onderzoek, vrije journalistiek en rechtspraak betwist.
We zitten nu in de overgang van een dienstenmaatschappij naar een informatiesamenleving, waarin een verwachting bestaat van oneindig veel zelfregie door nieuwe technologie, een hogere opleiding en meer gezondheid. Dergelijke fundamentele veranderingen gaan zelden zonder conflict gepaard. Dat speelt ook nu.
Hoe gaan we om met die sterker gescheiden werelden of 'bubbles'? Ik stel mij een vierstappenplan voor.
Stap 1: herken de bubble
Het begint ermee de bubbles te herkennen. Pas dan kun je er begrip voor opbrengen of ze doorprikken. De gescheiden werelden leiden tot afzondering en isolement.
Deze gescheiden werelden vertalen zich ook naar bubbles in de politiek, het beleid en de media.
'Politieke bubbles' richten zich vaker op één groep of deelbelang, zoals ouderen, moslims, jongeren of ondernemers. Alles wordt geframed vanuit het belang van die groep, wat gemakkelijk populisme aanwakkert. Bij herhaling worden achterstelling en de 'verkeerde kant van de scheidslijn' benadrukt. Dat er na verkiezingen belangen gedeeld moeten worden, blijft achterwege, wat het wantrouwen voedt als de beloften aan die ene groep niet waargemaakt kunnen worden.
Etc.

Het 4-Stappen model dat Kim Putters directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau hanteert correspondeert met 4 Definities in het onderzoeksrapport 'E i V', namelijk Stap 1: herken de bubble met Ether-paradigma(hoofdstuk 1.5.1), Stap 2: ontrafel de bubbles met Definitie Reflexief Bewustzijn (hoofdstuk 1.4), Stap 3: stel je eigen bubble ter discussie Definitie Meta-leren (hoofdstuk 1.3.3) en Stap 4: naar nieuwe sociale dialoog met Definitie Hermeneutische Cirkel (hoofdstuk 1.3). Hoe de 4-Stappen respectievelijk 4 Definities met elkaar samenhangen toont het schema bij het thema Integrale visie.

Als je proces maar goed zit? Het failliet van het procesmanagement bij de overheid (Janka Stoker, Harry Garretsen en Tjibbe Joustra 2 juni 2017):
Van oudsher werd in organisaties de beste vakman automatisch de baas. Maar organisaties professionaliseerden hun management, omdat duidelijk werd dat goed leiderschap en management cruciaal zijn voor het presteren van organisaties.
Dit leidde er gaandeweg toe dat in veel organisaties het belang van inhoudelijke expertise voor leidinggevenden van ondergeschikt, of zelfs van generlei belang meer werd geacht. Bij de Rijksoverheid is in 1995 de Algemene Bestuursdienst opgericht. Belangrijke reden hiervoor was het doorbreken van verkokering. Sommige topambtenaren zaten zo lang op hun functie dat een wel erg sterke identificatie met hun beleidsterrein optrad. Interdepartementaal overleg leek vaak op het overleg tussen soevereine staten. De versterkte uitwisseling van topambtenaren heeft zonder meer bijgedragen aan een beter functioneren van de rijksoverheid en het begrip tussen departementen is erdoor toegenomen.
De huidige wijze waarop managers binnen de overheid geselecteerd worden en carrière maken, verdient een herontwerp,
waarbij het belang van expert-leiderschap binnen de Rijksoverheid meer centraal komt te staan. Wij pleiten uiteraard niet voor een terugkeer naar het model waarin de beste vakman ook automatisch de baas werd – daarover hebben we in het onderzoek naar management inmiddels genoeg geleerd. Net zo min als elke topvoetballer later een toptrainer blijkt te zijn, geldt ook dat de ambtenaar met de meeste belastingkennis niet persé de Belastingdienst zou moeten leiden. Maar de ABD zou er wel goed aan doen om de balans tussen inhoudelijke expertise en managementkwaliteiten te herstellen, en zowel het overheidsapparaat maar vooral de maatschappij, managers te gunnen die ook, of zelfs in de eerste plaats, inhoudelijk kunnen sturen.

Proces Manager/Problem Coördinator met ervaring binnen rijksoverheid:
Voor onze klant DICTU zijn wij op zoek naar een Proces Manager/Problem Coördinator met ervaring binnen rijksoverheid.
DICTU levert ICT en digitale diensten voor EZ en een aantal andere ministeries. Ze zet haar kennis en ervaring in om de beleids-en organisatiedoelen van haar opdrachtgevers optimaal te ondersteunen. Daarbij speelt ze in op de nieuwste technologische ontwikkelingen, zoals de Cloud. Ook borgt ze een hoogwaardige beveiliging van de gegevens die ze technisch beheert en bewaart.

De ‘human touch’ in een digitale economie (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 31 oktober 2018)
‘Hoe kan zo’n pop 
nou warmte bieden?’
In de toekomst zijn verplegers, docenten en politieagenten minstens zo belangrijk als programmeurs. Ze doen menselijk werk dat we niet gauw aan robots zullen toevertrouwen. Des te wranger dat juist deze publieke banen zo onder druk staan.
We staan aan de vooravond van een ‘Vierde Industriële Revolutie’, signaleert het World Economic Forum in het rapportThe Future of Jobs uit 2016. Eerder namen stoommachines de fysieke arbeid over en nu de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie in een stroomversnelling terecht is gekomen, is ook het menselijk denkwerk niet langer veilig. En dat heeft grote gevolgen voor de arbeidsmarkt.
Vandaar dat de WRR pleit voor een onderwijssysteem dat aandacht heeft voor ‘zachte’ vaardigheden.
We kunnen een nieuwe generatie niet klaarstomen voor de arbeidsmarkt van de toekomst, want we weten simpelweg niet hoe die eruit zal zien, maar we kunnen ze wel handvatten meegeven waarmee ze beter toegerust zijn op de veranderingen die kunnen komen. Computercode kunnen schrijven is niet genoeg om op de 21ste eeuw voorbereid te zijn. Bovendien voert zeventig procent van de programmeurs vooral herstelwerkzaamheden uit, schrijft datajournalist Meredith Broussard in haar boek Artificial Unintelligence.
Dat zal verpleegkundigen niet zo snel gebeuren. Als de documentaire Ik ben Alice één ding laat zien, dan is het wel hoe moeizaam het communiceren is met zo’n ‘
sociale’ robot. En dan te bedenken dat de antwoorden en vragen van Alice grotendeels zijn ingefluisterd door een mens achter een computer. Een wijkverpleegkundige vertelt dat ze dan ook sceptisch staat tegenover de zorgrobot. Niet omdat ze bang is om overbodig te worden, maar omdat ze twijfelt of de patiënt er baat bij heeft. ‘Als mens kun je een beetje warmte en aandacht geven. Ik weet niet hoe die pop dat moet gaan doen.

En de Hollander schiep de iPhone (Laurens Verhagen Volkskrant 14 april 2018 Sir Edmund p. 30-31):
Het Almachtige Apparaat werpt nieuw licht op het beeld van de iPhone als goddelijke ingeving van Steve Jobs: hij sputterde aanvankelijk zelfs wat tegen. Niet veel later was het zijn idee.
Weinig mensen zullen Bas Ording kennen, maar de Nederlander staat toch echt aan de wieg van de iPhone. Hij is een van de briljante geesten zonder wiens ingevingen de iPhone zoals we die kennen nooit was geboren. Een van de foefjes die hij bedacht is het stuitertje als een gebruiker onderaan een pagina is gekomen. 'Ordings animaties zouden wel eens een van de redenen kunnen zijn waarom we allemaal zo verslaafd zijn aan onze smartphone', schrijft iPhone-chroniqueur Brian Merchant.
Ording is slechts een van de sleutelfiguren die langskomen in het boek Het Almachtige Apparaat (oorspronkelijk The One Device) van Brian Merchant. In ruim vierhonderd pagina's beschrijft de Amerikaanse techjournalist gedetailleerd de geschiedenis en de totstandkoming van de iPhone. Die aandacht is terecht: de invloed van de iPhone kan nauwelijks overschat worden. De smartphone heeft het leven van de meeste mensen voorgoed veranderd.
Dat Jobs op persoonlijk vlak zijn eigenaardigheden had, was al bekend uit de biografie van Walter Isaacson. Merchant voegt hier nu het beeld aan toe dat Jobs de iPhone in eerste instantie eigenlijk helemaal niet zo zag zitten, hoewel hij later zou verkondigen dat hij zelf op het idee was gekomen van een multitouch-apparaat. In werkelijkheid was Jobs niet van Apple's touchscreenproject op de hoogte totdat hij een demonstratie kreeg. 'Bovendien verwierp hij het idee aanvankelijk', schrijft Merchant. Niet veel later was het ineens zijn idee, bemerken de echte bedenkers bij Apple.
'We krijgen nooit het verhaal te horen over het collectief, de teamgeest en de geschiedenis', schrijft Merchant in zijn boek. 'We kunnen de technologieën, producten en zelfs kunstwerken maar moeilijk zien als de intens veelzijdige inspanningen die ze in werkelijkheid zijn. We willen eureka-momenten en terechte miljonairs, geen in hun eer aangetaste pioniers.' Merchant heeft al deze anonieme pioniers een schitterend podium gegeven.

Walter Isaacson boek De uitvinders hoe een groep hackers, genieën en nerds de digitale revolutie ontketende
De mens-computersymbiose
531: De succesvolste ondernemingen in het digitale tijdperk waren die die geleid werden door mensen die samenwerking bevorderen en tegelijkertijd een duidelijke visie hadden.
532: Zelfs Steve Jobs en Bill Gates, met al hun prikkelbare gedrevenheid, wisten hoe je een team om je heen moest bouwen en te inspireren tot loyaliteit.
Een andere les die we uit het digitale tijdperk kunnen trekken, is zo oud als Aristoteles: 'De mens is een sociaal dier, hij is niet gemaakt om alleen te leven.'
533: Volgens een ander citaat van Aristoteles zou de computer, analoog aan de mens, 'óf een god, óf een beest' kunnen zijn.Feitelijk zijn ze geen van beide.Ondanks alle aankondigingen van ontwikkelaars van kunstmatige intelligentie en 'internetsociologen' hebben digitale werktuigen geen persoonlijkheid, bedoelingen of verlangens, ze zijn mens noch beest. Ze zijn wat wat wij van hen maken.
Wij mensenkunnen relevant blijven in een tijdperk van cognitief computeren doordat wij in staat zijn anders te denken, iets wat een algoritme , bijna per definitie, niet zal kunnen.
Menselijke creativiteit betreft waarden, bedoelingen, esthetische oordelen, emoties, zelfbewustzijn en moreel gevoel. Dat is wat de kunsten en menswetenschappen ons leren - en waarom deze gebieden net zo'n waardevol deel uitmaken van de opvoeding als natuurwtenschappen, technologie, techniek en wiskunde.
534: Steve Jobs eindigde zijn productlanceringen met een dia, op het scherm achter hem geprojecteerd, van verkeersborden die het kruispunt aanduiden van
Alfawetenschappen met Techniek. Tijdens zijn laatste optreden, in 2011 voor de iPad 2, stond hij voor dat beeld en verklaarde: 'Het zit in Apple's DNA dat techniek alleen onvoldoende is - dat het techniek is, verbonden met alfawetenschappen, verbonden met menswetenschappen, dat ons het resultaat bezorgt waarvan ons hart vrolijk wordt.'
Dat maakte hem hem de creatiefste techniek-innovator van ons tijdperk.
C.P. Snow had gelijk toen hij het had over de behoefte aan respect voor 'de twee culturen', natuur- en menswetenschappen. Maar vandaag de dag is belangrijker om te weten hoe ze elkaar snijden.
535: Deze innovatie zal komen van mensen die in staat zijn schoonheid te koppelen aan technische ontwikkelingen en poëzie aan processors.

Meedoen (Sheila Sitalsing Volkskrant 26 januari 2018 p. 2):
Het is alweer een jaar of zes geleden dat hij deze wrede woorden sprak over burgerparticipatie en stadsdeelwethouders die intens tevreden tegen hun spiegelbeeld 'Wat zijn we het weer lekker met elkaar eens in deze burgerinspraakronde' zeggen. En er zijn nog steeds veel mensen enorm druk mee. Er zijn burgertoppen belegd, er zijn mensen bij elkaar geloot voor G1000-bijeenkomsten, er zijn woeste voorstellen gedaan voor spreekrecht voor burgers in de raadszaal en voor pre-adviezen van inwoners voordat de gemeenteraad een besluit neemt en voor andere vormen van bestuurlijke vernieuwing.

We weren Nederlandse student niet (Ingmar Visser de Volkskrant 25 januari 2018, p. 22):
Internationalisering ja, maar niet overhaast, en in het belang van studenten en de onderwijskwaliteit.
Als opleiding psychologie zijn we overtuigd dat
internationalisering goed is voor de kwaliteit van ons onderwijs en de UvA en de opleiding psychologie doen er alles aan om die internationalisering in goede banen te leiden. Tegelijkertijd ligt er ook een rol voor de politiek; de belangrijkste vraag die de politiek moet beantwoorden is: hoeveel psychologen willen we opleiden? Hoeveel wiskundigen willen we opleiden? En natuurlijk ook: hoeveel buitenlandse studenten willen we opleiden? Met het antwoord in handen dient de politiek na te denken over de instrumenten die nodig zijn om de, gewenste, internationalisering in goede banen te leiden.

UvA wil liever een student uit buitenland (Stefan Wirken Volkskrant 23 januari 2018 p. 22):
Het grote probleem is dat onderwijsdirecteuren als Visser leven in een internationaal georiënteerde onderzoekswereld met weinig gevoel voor de arbeidsmarkt. Binnen die wereld kan Visser pronken met zijn populaire internationale opleiding. Van alle teleurgestelde Nederlandse studenten die iets anders moeten gaan studeren vanwege zijn expansiedrift, merkt hij waarschijnlijk niets.
Met ons belastinggeld gaan we dus internationale studenten opleiden, ten koste van Nederlandse studenten, die bovendien hebben meebetaald aan de schatkist. Om het even bot te zeggen: Er zijn binnenkort Nederlandse studenten die betalen voor de opleiding van een buitenlandse student, die ze graag zelf gevolgd hadden.

'Managers moeten niet op buikgevoel vertrouwen' (Jolan Douwes Volkskrant 25 januari 2018 p. 28):
Hij heeft het niet zo op coaches en nog minder op beoordelingsgesprekken. Hoogleraar organisatiepsychologie Frederik Anseel doet zijn onorthodoxe aanpak uit de doeken.
U heeft het toch niet zo op coaches?
'Managers die een dure coach inschakelen, zeggen vaak dat ze er heel blij mee zijn. Maar veranderen ze daadwerkelijk hun gedrag? Kunnen hun medewerkers dat zes maanden later ook nog merken? Daar zou ik graag onderzoek naar zien. Ik ben kritisch, omdat het nut van coaching amper wetenschappelijk is bewezen. Er zijn wel studies verricht, maar dat zijn grotendeels tevredenheidsonderzoeken.

Op LinkedIn is iedereen ervaren en gepassioneerd (Volkskrant 25 januari 2018 p. 29):
Had Leonardo da Vinci nu geleefd, dan zou hij zichzelf op zijn LinkedIn-pagina waarschijnlijk niet hebben omschreven als 'innovatief', 'creatief' of 'gespecialiseerd in de sfumato-techniek'. Want bij werkgevers val je met dit soort zoekwoorden niet meer op, omdat bijna iedereen zich tegenwoordig innovatief, creatief of specialist noemt op LinkedIn.
Dit blijkt uit LinkedIns toptien van meest gebruikte woorden op LinkedIn-pagina's in 2017. De netwerkside vlooide daarvoor meer dan 7 miljoen Nederlandse LinkedIn-profielen uit. Op nummer één staat 'gespecialiseerd', gevolgd door 'ervaren' en 'vakkundig'. Ook 'gepassioneerd', 'innovatief', 'expert' en 'creatief' zijn ongeveer even alomtegenwoordig op onze LinkedIn-profielen als schapen in Nieuw-Zeeland.

Euro (Chris van Gerwen Volkskrant 26 januari 2018 p. 25):
Voor Thomas Borst (O&D, 23 januari) is de Grote Coalitie in Duitsland reeds een feit, al moet die nog van start gaan en valt het nog maar te bezien of ze de hele rit zal uitzitten. Wat het koppel Macron/Merkel voor de EU en de euro gaat betekenen is ook nog lang niet duidelijk.
Thomas Borst wenst vooral een helder en realistisch toekomstbeeld van de euro voor de gewone Nederlander. Welnu, dat denk ik hem nu al te kunnen geven: zo geurig als overrijpe camembert, zo betrouwbaar als Volkswagen-software en zo leeg als Haagse beloften aan Groningse huisbezitters boven instortende aardgasvelden.

Nederlandse eurokoers blijft in nevelen gehuld (Thomas Borst Volkskrant 23 januari 2018 p. 23):
Het kabinet is tegen een transferunie, maar een realistisch alternatief ontbreekt. Ook de oppositie houdt zich op de vlakte.
Waar partijen van links tot rechts de mond vol hebben van de economische belangen van de doorsnee burger, blijft hun eurokoers in nevelen gehuld. Het kabinet is tegen een transferunie en eurobonds, maar een realistisch alternatief wordt niet aangedragen in de summiere Europa-paragraaf van het regeerakkoord. Ook oppositiepartijen houden zich op de vlakte. De komende maanden wordt duidelijk op welke politieke fundering de muntunie zal gaan rusten. Als de 'gewone Nederlander' daadwerkelijk zo alom vertegenwoordigd wordt in het parlement, dan verdient hij op z'n minst een helder en realistisch toekomstperspectief over de euro.

Spanning over Griekse economie loopt weer op (Marc Peeperkorn Volkskrant 10 februari 2017 p. 1):
Geheim spoedberaad over Griekse hervormingen om paniek te voorkomen
Ze waren even van de radar verdwenen, de spoedvergaderingen over Griekenland, maar vandaag is het toch weer raak. Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem, de Griekse minister van Financiën Tsakalotos, directeur Regling van het Europees noodfonds en vertegenwoordigers van het IMF, de ECB en de Europese Commissie spreken elkaar in het geheim in Brussel. Met als doel een herhaling van de panieksessies tussen 2010-2015 te voorkomen.
Problematisch voor Dijsselbloem is dat de EU en het IMF niet op één lijn zitten én het IMF intern verdeeld is. De meeste IMF-directeuren hekelen de Europese eis dat Griekenland de komende jaren fors meer inkomsten dan uitgaven moet hebben. Daarnaast is de Griekse staatsschuld volgens het IMF onhoudbaar, tenzij de eurolanden opnieuw schuldverlichting geven in de vorm van langere looptijden van de verstrekte leningen en lagere rentes. Een gevoelige kwestie voor landen als Nederland en Duitsland.

Een veilig land (Raoul du Pré Volkskrant 10 februari 2017 p. 21):
Tweede Kamer terecht bezorgd over nieuwe inlichtingenwet Plasterk
De Raad van State waarschuwt dat de controle in de praktijk 'marginaal, abstract en onvoldoende effectief' zal zijn. Drie: hoe zit het met de rechtszekerheid van burgers die de dupe worden van misbruik van hun gegevens en daarover hun recht willen halen?
Dit zijn terechte zorgen, die inmiddels door het kritische deel van de Kamer in amendementen zijn verwerkt. Als Plasterk verstandig is, gaat hij daar nu niet aan voorbij. Als is het maar omdat hij anders later dit jaar in de Eerste Kamer - waar privacy- en rechtsbescherming nog veel zwaarder wegen - van een koude kermis thuis kan komen.

Politici, laat zien dat je de publieke zaak dient, niet je eigen carrière of Politici, omarm komende weken de gezamenlijkheid (Inge Mutsaers en Stan van Pelt Volkskrant 9 februari 2017 p. 22):
Vertrouwenscrisis
Als we inzien dat we een gezamenlijk doel nastreven, accepteren we makkelijker onze verschillen.
Wij roepen de politieke partijen op de komende vijf weken (en daarna) juist deze gezamenlijkheid te benadrukken. Dus geen 'rot maar op als je niet normaal bent', maar juist een waardering van diversiteit. De heterogeniteit van afkomst en talenten is juist de kracht waar ons land al eeuwen op vaart, en wat Nederland tot zo'n mooie plek maakt. En politici, geef hierbij zelf het goede voorbeeld! Laat zien dat u de publieke zaak dient, niet uw eigen carrière. Overtuig ons dat u zich voor ons inzet, voor ons gezamenlijke, maatschappelijke doel van welvaart, gezondheid en respect voor ieders individualiteit.

Flexwerker is vrij, blij en gestresst of Dit zijn de psychologische, verlammende gevolgen van flexwerken (Koen Haegens Volkskrant februari 2017 p. 8):
Dat tijdelijke banen slechter betalen was al bekend. Een nieuwe studie toont de psychologische gevolgen: flex werkt verlammend. Ook voor werkgevers.
Flexparadox
Noem het de flexparadox. 'Hoe meer zekerheid mensen hebben, hoe meer risico's ze durven nemen. En omgekeerd', zegt WRR-onderzoeker Monique Kremer, tevens bijzonder hoogleraar actief burgerschap. 'Ergens weten we dat allang. Dat is waarom we een verzorgingsstaat hebben opgericht.'
Psychologisch contact
Werd zulke kritiek tien jaar geleden nog weggewuifd, tegenwoordig heerst de onvrede alom. Zelfs jongeren zijn flexmoe, blijkt uit een enquête van het Verwey-Jonker Instituut onder 1.100 werkenden. 'Werkgevers schermen er graag mee dat de nieuwe generatie millennials niet zit te wachten op een vast contract', weet ook Charissa Freese, onderzoeker aan de Universiteit van Tilburg. 'Maar die bewering wordt niet gestaafd door onderzoek. Sterker nog, uit een oudere studie volgt dat slechts 4 procent van de jongeren blij is met flex.'
Waarom de comeback van het vaste contract dan toch op zich laat wachten? Meer dan met ongrijpbare krachten als globalisering en technologie lijkt dat samen te hangen met specifieke Nederlandse regelgeving. Zo draaien werkgevers twee jaar financieel op voor zieke werknemers - veel langer dan elders in Europa. Dat is een glashelder prijskaartje. Helaas voor de critici is de prijs van de flexibilisering, van afnemende innovatie tot minder loyaliteit, heel wat moeilijker hard te maken.

Hacks leggen relatie adviseur Poetin met separatisten bloot (Tom Vennink de Volkskrant 28 oktober 2016, p. 14):
De inbox van
Vladislav Soerkov, een van de belangrijkste adviseurs van president Vladimir Poetin, is gehackt. De buitgemaakte documenten tonen aan dat de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne hun acties de afgelopen jaren nauw coördineerden met Soerkov, die geldt als het brein achter Vladimir Poetins systeem van 'gemanagede democratie'.
De vraag is of de hack in zijn inbox werkelijk gepleegd is door Oekraïense hackers.
Mark Galeotti, een onderzoeker van het Instituut voor Internationale Relaties in Praag, zegt in de Britse krant The Guardian dat het 'onwaarschijnlijk' is dat Oekraïense hackers over de capaciteiten beschikken om Soerkovs regeringsmail (prm_surkova@gov.ru) binnen te dringen. Hij acht het waarschijnlijker dat de Amerikaanse regering achter de hack zit en de groep CyberJunta als dekmantel gebruikt.
Tegenaanval
Het Witte Huis kondigde eerder deze maand een '
proportionele' cyberaanval tegen Rusland aan. Daarmee wil Washington reageren op hacks in de Democratische Partij, die volgens de Amerikanen gecoördineerd zijn door de Russische overheid.

EU en populisme of Niet almacht maar onmacht is kernprobleem EU (Arnout Brouwer Volkskrant 26 oktober 2016 p. 23):
Politici moeten het verschil kennen tussen 'luisteren naar burgers' en de overgave aan het populisme.
Een van de kenmerken van politiek in het tijdperk van populisme is dat de angst onder politici voor de 'volkswoede' soms een nog groter probleem wordt dan die volkswoede zelf. Een treffend voorbeeld hiervan geven deze week de twee toplieden van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker en Frans Timmermans.
Als een stel moderne gebroeders De Wit - die het volk verraden hebben door vluchtelingenquota voor te stellen, Griekenland te stutten, en Europa via handelsverdragen uit te leveren aan het Canadese grootkapitaal (en 'via de achterdeur' aan 'de Amerikanen') - haasten ze zich om uit de klauwen van het gepeupel te blijven.
Kortom, hoe hard criticasters ook het tegendeel roepen: niet de almacht van de EU is een kernprobleem van deze tijd - maar haar onmacht. Daarbij gooien links én rechts gretig hout op de brandstapel. Inderdaad: de EU moet hervormd en flexibeler georganiseerd worden. Maar een Unie die toch al onder externe en interne druk lijkt te bezwijken, heeft geen staatslieden nodig die als een loos gebaar hun eigen arm willen afzagen. Dat is niet het antwoord op het populisme.

ABN AMRO of De cultuurstrijd in de top bij ABN Amro leest als een bestseller (Sheila Sitalsing Volkskrant 26 oktober 2016 p. 2):
Voor het vervolg op De prooi, de bestseller waarin Jeroen Smit reconstrueert hoe het eens machtige ABN Amro ten onder ging aan ruzie en hoogmoed in de top, hoeven we niet naar de boekhandel. Gewoon de krant lezen, preciezer gezegd: het Financieele Dagblad, dat heeft weten te infiltreren bij de voormalige staatsbank en de daar opgedane kennis dezer dagen royaal met het lezerspubliek deelt.
Zoals het een goede soap betaamt zijn er diverse kandidaten: er is een gedoodverfde (Chris Vogelenzang), er is eentje die zichzelf naar voren heeft geschoven (Olga Zoutendijk) en er zijn de wensen van Jeroen Dijsselbloem. Want volgens een heerlijke reconstructie die het FD gisteren publiceerde, zit Dijsselbloem, als vertegenwoordiger van de grootste aandeelhouder, 'gewoon aan tafel bij de opvolging', eist hij lijsten met namen van mogelijke opvolgers, die hij vervolgens één voor één wegstreept, en draagt hij zelf alternatieven aan. Tot horreur van de raad van commissarissen, die formeel over de opvolging van Gerrit Zalm gaat.
Tegen de tijd dat ze eruit zijn, hebben we geen bank meer nodig en sluiten we onze hypotheek af bij een disruptieve nieuwkomer met een app.

Gezocht: bankier met toekomstvisie (Robert Giebels Volkskrant 26 oktober 2016 p. 15):
ABN Amro heeft een nieuwe topman nodig. In de strijd om de troonopvolging staan het dagelijks bestuur, de raad van commissarissen en de Nederlandse overheid lijnrecht tegenover elkaar.
De dagelijkse leiding van ABN Amro hoopt op een kandidaat die carrière heeft gemaakt binnen de eigen gelederen. De commissarissen willen iemand van buiten, meldt het FD, om de boel eens flink op te schudden. Maar over één ding zijn zij het eens: de troonopvolger moet een bankier in hart en nieren zijn. Geen zetbaas van Den Haag.
Nu, met een PvdA'er als beheerder van de ABN Amro-aandelen, kunnen we ons nog laten gelden, redeneren de sociaal-democraten. Ga je gang, zegt coalitiegenoot VVD. Het schrikbeeld van de PvdA is ING, zegt Nijboer. 'Daar vliegen duizenden mensen eruit, maar streven ze naar maximaal rendement voor de aandeelhouders. Dat is terug naar vroeger tijden. Dat willen we niet.' ABN Amro gaat voor durfal met grote plannen (Koen Haegens):
Alles lijkt te draaien om de keuze van een nieuwe topman. Maar schijn bedriegt. Stiekem gaat het om een veel grotere, strategische kwestie: wat voor bank moet ABN Amro worden? De huidige CEO, Gerrit Zalm, heeft zich als een uitstekende crisismanager bewezen. Nu is het tijd voor verandering, zo luidt het algemene oordeel. Voor een toekomstvisie. 'Connect 2020', is de projectnaam.

Kandidaat-leider PvdA Monash begint zijn campagne met tirade (Remco Meijer Volkskrant 14 oktober 2016 p. 2):
De partijleiding krijgt onderuit de zak. Monasch stond al bekend als een criticaster van die andere kandidaat-lijsttrekker, Diederik Samsom. Maar nu betrekt hij ook partijvoorzitter Hans Spekman in zijn kritiek, omdat hij geen onafhankelijke scheidsrechter is: Spekman spreekt openlijk zijn voorkeur voor Samsom uit. Ook de man die naar verwachting maandag uitsluitsel geeft, vicepremier Lodewijk Asscher, moet het ontgelden. 'Matchfixing', is wat de drie heren volgens Monasch doen. 'Aan deze poppenkast moet een einde komen.'
Ga maar na. Het verkiezingsprogramma verschijnt op de dag, 24 oktober, waarop de aanmelding voor kandidaatlijsttrekkers sluit. 'Het is opgesteld onder toeziend oog van Samsom en Asscher. Het is daarmee hun programma. Hoezo eerlijke kans voor andere kandidaten?', foetert Monasch, die het programma nog flink wil kunnen bijsturen.

Grijpt Wiebes de macht terug bij het 'koninkrijk Belastingdienst'? (Gijs Herderscheê Volkskrant 13 oktober 2016):
Staatssecretaris Wiebes grijpt in bij de Belastingdienst. Hij wil de controle terug nadat de reorganisatie zo pijnlijk is misgelopen. De raad van bestuur wordt vervangen door een ambtenaar van Financiën en voor uitgaven moet toestemming aan het ministerie worden gevraagd. Het wordt een nieuwe poging om de bestuurlijke cultuur, de kloof tussen Belastingdienst, ministerie en politiek te overbruggen - een kloof die drie decennia geleden ontstond.

Onderzoek afvloeiingsregeling belastingdienst (Frank Hendrickx Volkskrant 14 oktober 2016):
Staatssecretaris Eric Wiebes laat de Rekenkamer een onafhankelijk onderzoek doen naar de uit de hand gelopen afvloeiingsregels bij de Belastingdienst. Onder druk van de oppositie ging de VVD'er daarmee akkoord in een debat waarin hij overstelpt werd met lastige vragen.
Nu de Rekenkamer een onderzoek gaat doen, krijgt de zaak mogelijk wel nog een vervolg in december, als het eindrapport wordt verwacht. Daarmee kan de affaire vlak voor de verkiezingen opnieuw opspelen.
Beschuldigende vinger
Wiebes wees tijdens het debat vaker de beschuldigende vinger naar de top van de Belastingdienst, die inmiddels onder curatele is gesteld en geen tekenbevoegdheid meer heeft voor bedragen boven de 100 duizend euro. Volgens de VVD'er waren er wel 'checks and balances' maar zijn die genegeerd.
Wiebes: 'Ik had meer moeten sturen op de navolging van de protocollen. Daarin ben ik naïef geweest. De cultuur van autonomie was veel sterker dan ik had ingeschat.'
Wiebes wil die cultuur nu gaan veranderen.

Cultuurverandering Belastingdienst is vooraf al Mislukt….. (Willem E.A.J. Scheepers 13 oktober 2016):
“Tenzij managers bereid zijn tot persoonlijke veranderingen, zal de organisatiecultuur weerbarstig blijven.” aldus Cameron en Quinn in hun boek ‘Onderzoeken en Veranderen van Organisatiecultuur’ (1998). Het boek waarmee zij het (te?) veel toegepaste OCAI introduceren:”Organizational Culture Assessment Instrument“. Let je even op: er staat hier niets over “Change“. De ‘waarschuwing vooraf’ van C & S lijkt weinig indruk te hebben gemaakt (of het boek is niet geraadpleegd)….
Organisatiecultuurverandering is een containerbegrip geworden. Te pas en, vooral, te onpas nemen (eind)verantwoordelijken ‘cultuurverandering’ in de mond als dé oplossing voor al hun uitdagingen. Uitdagingen zoals: het niet of onvoldoende volgen van procedures, het niet tijdig reageren op klanten, het niet realiseren van de beoogde doelstellingen, vergaderen zonder dat er iets wordt vastgelegd…. Dé oplossing: CULTUURVERANDERING!
‘Ter herinnering’ de casus van de Belastingdienst, eerder noemde ik dat hier het BelastingExit. De Belastingdienst vergrijst en men wil automatiseren gevolg ‘overcapaciteit’; zou ook DNB’s Klaas Knot analyseren. Je biedt vervolgens een riante afvloeiingsregeling aan, m.n. bedoeld voor de medewerkers die niet tot de groep ‘bijna gepensioneerden’ en niet tot de groep ‘talenten’ behoren. Wat blijkt: het zijn m.n. de leden van deze beide groepen die dankbaar gebruik maken van de financiële vergoeding. Sterker nog: het zijn er ook nog eens veel meer dan je had beoogd!

Stekel Zonder ego of Laten we van Kesteren naar Brussel sturen (Raoul du Pré de Volkskrant 30 juni 2016 p. 21):
Schaduwkoning Niek Jan van Kesteren deed er woensdag in de Volkskrant alles aan om zijn mythische imago als machtig coulissenfluisteraar door te prikken. Met elke zin die hij uitsprak plaatste hij zichzelf nog wat verder op de achtergrond. En toen begrepen we opeens waarom hij zo succesvol kon opereren in de polder. Juist daarom! Wat een verademing.
- 'Je staat als een reiger langs de kant en slaat toe als de vis voorbijkomt. Ze moeten je niet zien.'
- 'Meestal zijn meningsverschillen opgeblazen door onkunde of emotie.'
- 'Kein Ego, keine Probleme. Zorg ervoor dat anderen met de eer gaan strijken.'
- 'Blaas jezelf niet op.'
En zo ging dat door. Van Kesteren is pas 63. Er is nog veel voor hem te doen. Als we hem nou eerst eens naar Brussel sturen om daar wat mensen bij de hand te nemen?

Heeft Stef Blok dan niets geleerd van de bouwfraude? (Willem Kemper Volkskrant 24 augustus 2016 p. 19):
Als het aan minister Blok ligt worden aannemers als slagers die hun eigen vlees keuren. Een slecht idee.
Maar ach, ik begrijp het wel. Bouwend Nederland heeft een immense lobby in Den Haag. En wat zou, in het kader van een passend afscheids-cadeau van het kabinet aan de bouwers, nu mooier zijn dat de opzichter definitief van de bouw verdwijnt en de aannemers voortaan de enige slagers zijn die hun eigen vlees keuren? En voor Stef Blok is er volgend jaar vast een mooie post weggelegd als CEO van een grote bouwer. Een 'Camieltje doen' heet dat geloof ik.

Niet lullen maar poetsen (Henk Kwakkel 4 december 2015):
Ik heb de laatste jaren – mede vanuit mijn bestuurskundige achtergrond - diverse lijvige rapporten gelezen over sturing en controle. Of het nu een minister, een staatssecretaris, een burgemeester, een directeur van een woningcorporatie of een Raad van Toezicht betrof, je kunt er steevast een rode draad in ontdekken: gebrek aan communicatie, geen adequaat toezicht, onvoldoende managementkracht. Vele miljoenen aan gemeenschapsgeld zijn daardoor over de balk gejaagd. Gaat Sharon Dijksma dat nu opeens veranderen? En als ze met één vinger naar ProRail wijst, richt ze dan die andere vier vingers van haar hand op het falend management (countervailing power) van het ministerie? Ik geloof er geen snars van.
Ik zal de eerste zijn om mijn ongelijk te bekennen als het openbaar bestuur niet langer blijft lullen, maar gaat poetsen. Afspraak = afspraak.

We drinken een glas, doen een plas en alles bleef zoals het was! (Jacco van den Berg 5 december 2009):
In het gesprek (eenrichtingsverkeer) licht de leidinggevende zijn beoordeling toe met als doel de prestatie en ontwikkeling van de medewerker verder te verbeteren. Uitkomsten van beoordelingsrondes worden gebruikt voor het onderbouwen van beheersmaatregelen als het omzetten van een tijdelijk contract in een vast dienst verband, promotie, deelname aan projecten, dossiervorming en het toekennen van een bonus (prestatiebeloning), et cetera’ Tot zover de boekenwijsheid. En dan nu de weerbarstige praktijk:
WE DRINKEN EEN GLAS, DOEN EEN PLAS EN ALLES BLEEF ZOALS HET WAS!

Vernieuwing van Organisaties in een Chaotische Omgeving door Vernieuwing van de Mens
De organisatie visie van Ignatius van Loyola - proefschrift van Paul de Chauvigny de Blot
Hoofdstuk 6 EEN CRISIS DIE TOT NIEUW LEVEN LEIDT
6.1. EEN BEKERING MET ONVOORSPELBARE GEVOLGEN
In de strijd om de vesting verbrijzelt het Franse geschut zijn been en confronteert Ignatius met de dood. Een simpel feit met diepgaande gevolgen. Hij wordt door doodsangst overvallen en ziet al zijn idealen in duigen vallen. Zijn ridderideaal breekt in stukken en al zijn toekomstdromen spatten als een zeepbel uiteen. Het leven is voor Ignatius nu zinloos en leeg geworden en hij wil liever dood zijn. De idealist is al zijn levenskracht kwijt.. Na een langdurig proces van verwarring, wanhoop, en moedeloosheid breekt er langzaam een herstel door. Er valt een licht op de brokstukken van zijn ridderdroom en zijn ogen gaan open voor nieuwe idealen. Deze bieden hem inzicht in zijn diepere verlangens en openen ruimere horizonten. Zijn oude dromen krijgen een nieuwe inhoud. Ze worden vergeestelijkt en verdiept.

Diederik Stapel Ontsporing
168/169: Diederik, je data suggereren dat de aarde plat is. Dat kan niet. Daar moet iets fout zijn gegaan.' Gelukkig gebeurde dat niet. Ik bedacht nooit iets schokkends of vreemds dat eigenlijk helemaal niet kon. Wat ik bedacht was logisch en nooit hemelschokkend, en ik bracht het zeer overtuigend. Er was zelden een speld tussen te krijgen. En als dat wel gebeurde en iemand met een alternatieve verklaring voor de gevonden resultaten op de proppen kwam, dacht ik razendsnel na en bedacht ik ter plekke een experiment dat een dergelijke mogelijkheid uitsloot: 'Nee, dat kan niet, want we hebben ook onderzoek gedaan waarin we laten zien dat ... ' Als studenten onderzoek bespraken waarvan ik wist dat ik de data bij elkaar had verzonnen, kon ik nauwelijks wachten tot het voorbij was. Misschien zou iemand de zeepbel doorprikken en een kardinale fout aanwijzen die aantoonde dat het allemaal nergens op gebaseerd was. Ik keek naar iets wat mooi was, maar waarvan ik als enige wist dat het niet klopte. Ik keek naar studenten, promovendi en medewerkers die vol enthousiasme over hun werk vertelden en ik wist dat de data die ze presenteerden niet deugden. Het was nauwelijks vol te houden. Het was prachtig wat ze presenteerden, het klopte als een bus. Ze hadden resultaat, ze konden verder, ze straalden zelfvertrouwen uit, ze hadden geloof in zichzelf en in de voorspelbare, overzichtelijke structuur van de wetenschap, maar ik wist dat dat vertrouwen en dat geloof op drijfzand waren gebaseerd. Het was allemaal chaos en troep, een onoverzichtelijke brij van geploeter en gedoe.

Irrationeel economisch gedrag en crisis
Van blind vertrouwen komen ongelukken (Trouw 21 augustus 2010):
Er zijn in de economie vaak irrationele krachten aan het werk, die, om het ingewikkeld te maken, voor een individu wel gunstig kunnen uitpakken maar voor de samenleving uitgesproken schadelijk blijken. Het kan bijvoorbeeld heel voordelig zijn te speculeren op de aanhoudende stijging van aandelen. De speculant weet dat die prijzen niet langer realistisch zijn, dat het een keer mis zal gaan en de zeepbel uit elkaar zal spatten. Maar zolang de prijzen stijgen, is het zeker rationeel om mee te blijven spelen en de prijzen samen met medespeculanten verder op te drijven. De kunst is om er tijdig, voor de zeepbel barst, ’uit te stappen’. De scherven worden vervolgens opgeveegd door de verliezers en, meestal, de belastingbetaler.
Die irrationele krachten doen hun verwoestende werk vooral in de financiële wereld en in daarmee nauw verbonden sectoren als de huizenmarkt.
Daar faalt de onzichtbare hand, zoals Smith trouwens zelf al had voorzien. Hebzucht, afgunst, overmoed – eigenschappen die de beroemde Engelse econoom Keynes bestempelde als ’dierlijke instincten’ – krijgen hun kans. De overheid heeft daar tot taak corrigerend op te treden. Wat er gebeurt als zij dit niet doet, hebben we de afgelopen drie jaar ervaren.
De Amerikaanse president Obama heeft in juli een wet ondertekend die de ergste excessen moet uitbannen. Of deze wet afdoende zal zijn, zal moeten blijken. Want zodra de herinneringen aan deze crisis vervagen – en bij elke positief bericht verliest de crisis steeds meer haar afschrikwekkende werking – zullen de vrije marktgelovigen weer vol overgave de trom roeren.

De vraag komt naar voren in hoeverre de materiële wereld, de 'natheid van water' die Erik Verlinde onderzoekt de kloof tussen de immateriële wereld ‘De volledigheid is als water’ van Laozi zal overbruggen? Het boek van Henk Procee geeft een nieuw perspectief op een oud vraagstuk. Primair gaat het om de kwaliteit van het recept, de oplossingsrichting, of met andere woorden de Nieuwe levensrichting van Spinoza, het AOS-concept van Benedict Broere, het Vierde Model van Hans Vincent, Het Nieuwe Denken van Eric Fienig, de visie die Beter Onderwijs Nederland en het ‘Yin/Yang-symbool en de Vijf Fasen’ van het Taoïsme uitdraagt. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ beoogt net als deze 'probleemgestuurde' modellen probleem en oplossing (Problem solving) dichter bij elkaar te brengen. We zitten in ons eigen wereldbeeld gevangen. Het outside the box-denken dient meer centraal te staan. We moeten niet steeds opnieuw de wal het schip laten keren, maar aan feedforward besturing meer aandacht besteden. Regeren is nog steeds vooruitzien.

Voor het bereiden van een maaltijd gebruiken Lucas Derks & Jaap Hollander in het boek Essenties van NLP (p. 88, 92) het TOTE-model (Cybernetica).
Voor het bereiden van een maaltijd wordt in dit geval van het principe van de Triade gebruik gemaakt. De maatijd het 'Wat' staat tegenover het gebruik van de kookpan het 'Hoe'. de schakel tussen wat en hoe is het recept.
Triade: Het recept, de blauwdruk (levensbeginsel) zorgt voor evenwicht tussen doel en middel, tussen Wat en Hoe, Ruimte en Materie.
Tetrade: Voor het bereiden van een smakelijke maaltijd is het beoordelen van de ingrediënten en eventueel extra toe te voegen kruiden van belang.
Om de bereikte toestand te kunnen beoordelen is een criterium, een doel, het Waarom nodig.
In het TOTE-model wordt een vierde dimensie, namelijk het terugkoppelingsmechanisme toegevoegd. Het besturingsparadigma wordt aan de hand van drie aanzichten besproken.

Maatwerk heeft de toekomst in de EU (Sebstiaan Prinsen Volkskrant 23 februari 2016 p. 20):
Op het eerste gezicht is het in de Europese Raad bereikte akkoord over de positie van het Verenigd Koninkrijk in de EU een klassiek staaltje Europese schipperkunst. Dat staat ver van de fundamentele herbezinning op de rol en taken van de EU waarop David Cameron in eerste instantie had aangedrongen. In zijn analyse (Ten eerste, 22 februari) concludeert Marc Peeperkorn daarom dat het akkoord vooral vastlegt wat feitelijk al het geval is en niet leidt tot een 'Europa à la carte', waarin landen per onderwerp kunnen kiezen of ze meedoen of niet.
Als wordt erkend dat maatwerk eerder regel dan uitzondering is in de EU, kan er verder worden nagedacht over de situaties waarin het wel en die waarin het niet kan worden toegepast. Daarmee kan het akkoord met het VK, als het door de Britse kiezers wordt goedgekeurd, promoveren van dagmenu tot specialiteit van het huis.

Het gelijk van Merkel (Bert Kuijf Volkskrant 23 februari 2016 p. 22):
De column van René Cuperus (O&D, 22 februari) is mij uit het hart gegrepen. Europa anno 2016 is geopolitiek omgeven door een wereld vol onzekerheid, chaos en toenemend geweld met alle gevolgen van dien, ook voor ons hier in Noordwest-Europa.
Intern ontwikkelt Europa zich meer en meer als een construct waarbij populistische en nationale soms kleinzielige belangen de toon zetten in plaats van samenwerking en solidariteit. Tot een sterkere positionering en welvaartsvaste toekomst voor Europa in de globale wereld leidt dit zeker niet.
Bij dit alles is Merkel zo ongeveer de enige vanuit de heersende klasse van politici en nationale leiders die daar boven uitstijgt en nog steeds staat voor samenwerking en eendracht; niet alleen vanuit humanitaire overwegingen, maar ook vanuit welbegrepen Europees eigenbelang.
Wat mij betreft verdient Merkel groot respect. Het zou premier Rutte sieren wanneer hij wat meer zij aan zij met haar zou optreden. Dat zou zijn statuur ten goede komen.

De stijl van leidinggeven heeft betrekking op hoe de manager en de medewerkers zich ten opzichte van elkaar gedragen. Is er sprake van een formele of een informele relatie. Een kenmerk van een formele relatie is de voor plannen, uitvoeren en beheersen gekozen hiërarchische structuur. De informele relatie richt zich op het motiveren en inspireren van de mensen die binnen de organisatie werken. Bij inspireren en motiveren staan de interacties, de horizontale communicatie tussen manager en medewerker centraal. Uiteindelijk gaat het er om ineffectief gedrag te veranderen in effectief gedrag. Uit onderzoek blijkt dat succesvolle managers niet per definitie ook effectief zijn. Succesvolle managers zijn vaak alleen goed in het netwerken met de juiste mensen. Er zijn te weinig managers die echt de moed hebben hun nek uit te steken, de waarheid te zeggen. De illusiecultuur, het opportunisme in de politiek viert hoogtij. De financiële sector heeft zich zodanig opgeblazen, dat een totale schijnmarkt is gecreëerd. De pensioengelden verdwijnen uiteindelijk rechtstreeks in de zakken van de speculanten. Er is een negatieve meerwaarde ontstaan. Het heeft een collectieve welvaartsvermindering tot gevolg. Het is wenselijk dat zowel op micro als op macroschaal in de wereld situaties verbeteren. Maar het schiet niet op wanneer de leiders die echt invloed kunnen uitoefenen voor gebakken lucht gaan. Leiders als Boeddha of Jezus die wel de moed hadden om de waarheid te vertellen inspireren nog steeds. Echte leiders gaan voor de inhoud, niet voor de uiterlijke vorm. Door jezelf te leren begrijpen bevrijd je jezelf van waandenkbeelden.

Oliviero Toscani, (Wim de Jong Volkskrant Magazine 11 maart 2000):
'Zo werkt het', legt Toscani uit. 'Ik wil reacties losmaken over de procedure, over het systeem dat ik volg. Over het feit dat alle media die ik gebruik om te communiceren, elkaar overlappen: reclame, journalistiek, marketing, het verkopen van kleren. Het zijn allemaal middelen waarvan de belangen tegenovergesteld zijn aan elkaar en met elkaar conflicteren, maar die, eenmaal samengesmeed, tot een nieuwe manier van communiceren kunnen leiden. Effect kunnen sorteren.'
Degenen, die de campagnes voor God hebben gedaan, hebben goed werk verricht, toch?
'Zo werkt het', legt Toscani uit. 'Ik wil reacties losmaken over de procedure, over het systeem dat ik volg. Over het feit dat alle media die ik gebruik om te communiceren, elkaar overlappen: reclame, journalistiek, marketing, het verkopen van kleren. Het zijn allemaal middelen waarvan de belangen tegenovergesteld zijn aan elkaar en met elkaar conflicteren, maar die, eenmaal samengesmeed, tot een nieuwe manier van communiceren kunnen leiden. Effect kunnen sorteren.'
'Nou, degenen, die de campagnes voor God hebben gedaan, hebben goed werk verricht, toch? Ze hebben de grootste illusie op aarde uitgevonden en aan de man gebracht.
'Weet je, het is heel raar maar ik denk dat het grote probleem is ontstaan doordat wij mensen in staat zijn te cre ёren. Dieren leven in een eco-systeem waarin alles op zijn plaats valt, een ideale wereld zonder bullshit. Wij zijn nog steeds niet klaar, dus God heeft zijn werk niet afgemaakt. Het feit dat wij creativiteit als eigenschap kennen, bewijst dat we niet perfect zijn. En moeten de menselijke perfectie zien te creëren.
En aan intelligentie alleen hebben we dan niet genoeg. Intelligentie is een teken, een bewijs van onze innerlijke leegheid. Het is instinct dat je er tegenover kunt stellen. Er is een dierlijk instinct in ons waarnaar we weer zouden moeten leren luisteren.
We hebben dat instinct allemaal, maar je moet het kunnen combineren met moed en talent. Talent is de amplificatie van dat instinct. Opvoeding en onderwijs zijn het tegenovergestelde ervan. Politici zijn de domste personen die ik ooit heb ontmoet. Ze hebben zichzelf uitgevonden: mensen die helemaal niets kunnen en daarom maar politicus zijn geworden. Hoe dan ook, ik kan
liefde en haat uitlokken, en dat is een groot voorrecht. Discipline en vrijheid zijn twee zaken die nauw aan elkaar verbonden zijn. Als alles chaos is dan ben je er de slaaf van. Managers zijn het tuig van de samenleving. En wij: wij zijn uitverkoren door God! En moeten de menselijke perfectie zien te creëren.
‘Mode gaat alleen nog maar over kopiëren, marketing, conformeren. De mode van nu lijdt aan inflatie. De creativiteit is weg. Het gaat alleen nog om geld maken. De middelmaat regeert. Niet alleen in de mode, je ziet het ook op televisie, en in de kunst. De hele wereld is aangetast door de middelmaat. Het meeste is shit.’

Om de continuïteit van een organisatie te waarborgen is het creatieve aspect van een organisatiecultuur van levensbelang. Manita Overweg schrijft in haar publicatie Van Tijdbeheer naar Energiemanagement: De bedrijfscultuur is gebaat bij een ontspannen sfeer, hetgeen weer resulteert in twee andere voordelen: Er vallen minder werknemers uit omdat men graag werkt en het volhoudt! Omdat er minder medewerkers uitvallen, hoeven er minder medewerkers vervangen te worden. Dit scheelt ziektekosten, daaruit voortvloeiende kosten (voor reïntegratie, wao-aanvulling etc), salariskosten, inwerkingskosten en wervingskosten. En als er geworven moet worden, dan is het werven van personeel makkelijker, omdat het bedrijf een mensvriendelijke cultuur en een dito image heeft. Last but not least noem ik de strategische winst: Energiemanagement maakt het mogelijk dat er tijd is voor bezinning, creativiteit en het even denken buiten de geëigende paden. Dit kan zeer goede ideeën voor innovatie ten gevolge hebben. Goed energiemanagement levert winst op door stijgende productiviteit: medewerkers in balans zijn effectiever: Ze presteren beter en constanter dan zij die de dag op hun tenen hebben gelopen. Daarnaast is het een gegeven dat degenen die last hebben van negatieve energie voor veel onrust binnen een bedrijf zorgen en vaak het werk van gemotiveerde collega's verstoren.

Het 5D-concept toont een verscheidenheid aan perspectieven. Elk concept belicht bepaalde aspecten van de werkelijkheid in het bijzonder. Met welke bril de werkelijkheid ook wordt bezien uiteindelijk culmineren de verschillende perspectieven in een punt, de éne werkelijkheid.

De ’Hoofdroute’ heeft betrekking op de Gulden middenweg, het Rechterpad, op Balancerend leiderschap, of met andere woorden Authentiek leiderschap. Het beginsel van de enantiodromie van Carl Jung is nog steeds werkzaam.

====

Lerende organisatie (Collectief leerproces, Kennismanagement, Systeembenadering en Chaosdenken)

Toby Tetenbaum: The most important role managers have at this time is to lead people through the transition from the industrial era to the information era, from the world of Newton to the world of chaos.
Peter Senge: Echte leiders zijn niet zozeer mensen die alles oplossen. Ze zijn juist goed in het omgaan met onoplosbare problemen.

Om de wereldpolitiek te duiden wordt het boek het CHAOSPUNT de wereld op een tweesprong van Ervin Laszlo gebruikt .
De dynamiek van transfomatie: een kort uitstapje naar de chaostheorie
38: De ontdekking van het vlindereffect is verbonden met de kunst van weersvoorspelling en wortelt in de vorm die werd aangenomen door de eerste chaotische attractor toen deze door de Amerikaanse meteoroloog Edward Lorentz in de jaren zestig werd ontdekt.
46: De eerste stuwende kracht: de huidige welvaartsverdeling in de wereld is onhoudbaar.
48: De tweede stuwende kracht: onhoudbaarheid van overvloedig consumeren.
53: De derde stuwende kracht: de onhoudbare huidige groeipatronen in het mondiale geldstelsel.
55: De vierde stuwende kracht: de onhoudbaarheid van gevestigde maatschappelijke structuren.
57: De vijfde stuwende kracht: de onhoudbaarheid van de bevolkingsdruk op het milieu.
Naschrift - De wetenschappelijke achtergrond - Het chaospunt in het systeem perspectief
144/145: De met de nobelprijs voor natuurkunde onderscheiden fysicus
Manfred Eigen heeft aangetoond dat de vorming van suprasystemen onder invloed van auto- en kruiskatalytische cycli de grondslag vormt van de evolutie van alle levensvormen op aarde.
De fysisch chemicus en expert in de thermodynamica Ilya Prigogine werd onderscheiden met de Nobelprijs nadat hij de wijze waarop kruiskatalytische systemen tot de evolutie van complexe systemen leiden [en de theorie over het zelforganiserende karakter van het universum, vert.] had uitgewerkt.
145: Fig. 7 brengt het Hermetisch Axioma Zo Boven zo Beneden; zo Binnen zo Buiten (lees:
binnen een natiestaat en buiten een stelsel van natiestaten) tot uitdrukking.

De zintuigen zijn de schakel tussen lichaam en geest. Plaatje „Der Körper als Spiegel der Seele“ (tot slot)

Het boeddhisme onderkent het zesde zintuig, de geest. Volgens Rudolf Steiner zijn er zelfs twaalf zintuigen, de ‘ meer fysische – en geestelijke’ (Voelen en Denken) zintuigen (synesthesie: vermenging van zintuigen). Duitsland toont naast de vijf traditionele zintuigen, een 6e– en 7e zintuig.

Een streep door de hobby's van de vroemvroem-partij (Thomas von der Dunk Volkskrant 12 augustus 2019 p. 15):
Groenste kabinet
Het is net als met het Urgenda-vonnis, waardoor het kabinet zich ook al liet verrassen. Wil het ‘groenste kabinet ooit’ niet als het lafste kabinet ooit de geschiedenis ingaan, dan zullen er nu harde keuzes gemaakt moeten worden. En dat betekent een streep door een hele reeks Telegraaf-hobby’s van onze nationale vroem-vroem-partij. Kool en geit sparen gaat niet langer. Door steeds voor uitstel te kiezen heeft men inmiddels niet veel meer te kiezen. Alle taboes zullen op de helling moeten, om aan de bepalingen van de rechter te voldoen. En niet in een volgende kabinetsperiode, maar nu.
Het taboe op een lagere maximumsnelheid. Het taboe op rekeningrijden. Het taboe op een niet-expanderend Schiphol. Het taboe op hogere milieubelastingen voor de industrie zodat de vervuiler echt betaalt. Het taboe op een kleinere veestapel –
ja, ook het CDA, die andere partij van groot-ontkenners op milieugebied, zal over haar eigen lange schaduw heen moeten stappen. We hoeven niet de hele wereld in haar vleesbehoefte te voorzien.

Belastingprofessoren zelden volledig onafhankelijk (Gidi Pols Volkskrant 21 mei 2016' p. 28-29):
Bijna alle belastinghoogleraren hebben banden met accountants- en advocatenkantoren. Kunnen zij zo wel kritisch bijdragen aan het debat en nieuw beleid?
Bijna driekwart van de hoogleraren belastingrecht en fiscale economie heeft een bijbaan bij een advocatenkantoor of accountantskantoor. Een kritische stem in het debat rondom belastingparadijs Nederland ontbreekt daardoor vaak, zeggen deskundigen.
Een op de drie belastinghoogleraren is verbonden aan de zogenoemde grote vier: de accountantskantoren PwC, KPMG Meijburg & Co, Deloitte en EY. Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant naar de nevenwerkzaamheden van de 59 belastinghoogleraren aan de Nederlandse universiteiten.
Kritische stemmen
Het gebrek aan kritische stemmen beïnvloedt het publieke debat, zegt Merkies. 'Ik verwacht dat wetenschappers onafhankelijk zijn.
Als een belastingverdrag goed is voor Nederland en de multinationals, maar slecht uitpakt voor ontwikkelingslanden die erbij betrokken zijn, verwacht ik een serie kritische artikelen uit de wetenschap. Die blijft vrijwel altijd uit.'

AFM straft accountants 'Big 4' (Joris Zwetsloot Volkskrant 25 maart 2016 p. 25):
De 'grote vier' accountantskantoren Deloitte, EY, KPMG en PwC moeten diep in de buidel tasten vanwege het verzaken van hun zorgplicht, een wetsovertreding. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) beboet de vier kantoren in totaal voor ruim zes miljoen euro voor hun onzorgvuldige controle van jaarrekeningen tussen 2011 en 2013.
Vergroeiing met cliënten (you scratch my back and I'll scratch yours, Samenspel)
De beoogde 'cultuurverandering' moet onder meer komen van een meer kritische, interne controle op de kwaliteit van het werk. Accountants moeten niet worden afgerekend op hun behaalde winst voor het bedrijf, maar op de zorgvuldigheid van hun werk. Om de onafhankelijkheid te waarborgen, moeten bedrijven voortaan iedere tien jaar wisselen van accountant. Dit om de door de AFM gehekelde 'vergroeiing met cliënten' tegen te gaan.

Bestuurlijke projecten in de soep (Buitenhof 16 juni 2019):
Gemeenten kampen met miljoenentekorten door de decentralisatie. De Belastingdienst ligt na jaren van reorganiseren nog altijd op zijn gat. En dan moet de allergrootste uitdaging, de energietransitie, nog komen. Hoe kan het dat de Nederlandse overheid grote bestuurlijke projecten zo in de soep laat lopen? En wat moeten we leren voor de toekomst? In Buitenhof een gesprek tussen Wim Kuijken, oud-topambtenaar op Binnenlandse Zaken en tot vorig jaar Deltacommissaris, en Klaartje Peters, hoogleraar en onderzoeker aan Maastricht University.

Deltaprogramma
De overheid wil Nederland nu en in de toekomst beschermen tegen hoogwater en zorgen voor voldoende zoetwater. Daarom maakt de overheid plannen in het Deltaprogramma. Daarin werken verschillende overheden en andere organisaties samen.
Alfa, bèta, gamma (15 mei 2019)
Deltacommissaris Glas benadrukte ook het belang van verbinding tussen verschillende disciplines. "We zijn hier in Delft, een stad die bekendstaat om haar technische kennis. Maar inmiddels weten we dat het gaat om méér dan techniek alleen. We hebben alfa-, bèta- en gamma-kennis nodig, als we de wereld willen verbeteren. Ik zeg altijd: alfa + bèta + gamma = delta. Onze delta! Juist in die verbinding van kennis uit verschillende disciplines zit de oplossing om onze delta leefbaar te maken en gezond te kunnen doorgeven aan de jonge generatie.”

Klik- en kluseconomie (Tegenlicht 4 november 2018 NPO2):
Silicon Valley zet wereldwijd de arbeidsmarkt op zijn kop. Met agressieve strategieën knagen online platformen als Uber en Deliveroo aan ons poldermodel en onze verzorgingsstaat. Zonder sollicitatiegesprek, pensioen, verzekeringen of baas. Alles wordt geregeld via de app op je mobieltje. Goedkoop en makkelijk voor aanbieder en consument. Lekker vrij en flexibel voor de werker. Die is geen kantoorslaaf, maar klikt gewoon even voor een klus. Laten we de klussers spartelen of bieden we ze vaste poldergrond?

Het vrije internet (Buitenhof 4 november 2018 NPO1):
Het internet: ooit bedoeld als platform voor het vrijelijk uitwisselen van informatie en opvattingen. Radicale informatiedemocratisering, vrij van overheidsbemoeienis en gebaseerd op de ideologie van individuele vrijheid, zou als vanzelf leiden tot een betere wereld. Is die belofte in tijden van fake news en desinformatie nog wel waar te maken? Kan de sector wel zonder strengere regulering? In Buitenhof een gesprek met Marleen Stikker, oprichter en directeur van Waag, een onderzoeksinstituut voor technologie en samenleving, en Boris Veldhuijzen van Zanten, internetondernemer en CEO van The Next Web.

‘Arm aber sexy’ (Merlijn Schoonenboom De Groene Amsterdammer 1 november 2018 p. 24-27):
Begin 21ste eeuw werd de ‘creatieve industrie’ als arbeidsmarkt van de toekomst bejubeld. In Berlijn is de schaduwzijde zichtbaar: stress en lage lonen. ‘De schaamte is groot.’
Een nieuwe romantiek van vrijheid en
zelfontplooiing deed zijn intrede. De Berlijnse publicist Sascha Lobo, een mediagenieke verschijning met zijn rode hanenkam en zwarte pak, schreef er in 2006 een bestseller over: Wir nennen es Arbeit: Die digitale Bohème oder: Intelligentes Leben jenseits der Festanstellung. Hij voorspelde een nieuwe manier van werken, als gevolg van de digitalisering. De ‘digitale bohème’ durfde de vaste werkverhouding los te laten, had niets nodig behalve zijn laptop in het café, waar hij in volle vrijheid de ideeën kon laten stromen.
Dat ze in onzekere werkverhoudingen terecht zouden komen leek voor de zelfverklaarde ‘digitale bohème’ geen probleem te zijn, ze waren vrij en deden ‘vervullend werk’.
Omdat in landen als Duitsland en Nederland nog lang een sterk sociaal vangnet bestond, dachten ze ‘dat het altijd wel goed zou gaan’.
Maar dat gaat het niet, zegt Gielen. Zijn onderzoek naar de creatieven stelt een breder probleem aan de kaak. Want de creatieven zijn niet de enige hoogopgeleiden die toenemend in onzekere verhoudingen aan het werk zijn, zegt hij, ook bij wetenschappelijk medewerkers, werknemers in het onderwijs en zelfs in de bankensector is dat het geval.

Zό werkt het (Mieke Zijlmans interviewt Annita Rogier Volkskrant 24 januari 2019 p. V12-13):
Stressklachten die worden genegeerd. Drukke kantoortuinen met amper een plek om je terug te trekken. Klinkt bekend? Annita Rogier – auteur van een anti-burn-outhandboek, voorzitter van een vereniging voor stress- en burn-outcoaches – legt uit wat er misgaat in organisaties. En hoe het beter kan.
Mensen hebben behoefte aan een plekje waarop ze zich nu en dan rustig terug kunnen trekken, al is het maar voor een paar minuten. Waarin ze ongestoord een gesprek kunnen voeren. Elk bedrijf zou dat soort ruimten moeten hebben.’
Wat doet u zelf, wanneer de stress u naar de strot grijpt?
‘Wat mij geregeld redt, is dat ik nu en dan zonder enig schuldgevoel mijn mobiele telefoon ‘kwijtraak’ en dan een paar uur onbeschaamd luier.
In de ‘drukdrukdruk: kijk mij nou’-cultuur is dat vast niet hip. Maar juist onbereikbaar zijn is wat mensen overeind kan houden.

Zijn we echt zo opgebrand? Ik wil wel, maar ik kan niet (Margreet Fogteloo en Rosa van Gool De Groene Amsterdammer 1 november 2018 p. 52-57):
Er is in Nederland géén burn-out-epidemie, maar er lijden wel veel werkende mensen aan geestelijke uitputting. ‘Het is een symptoom van een onzekere samenleving in transitie’, menen deskundigen.
Het zal niemand ontgaan dat deze ‘nieuwe’ aandoening de laatste jaren zodanig rap is opgekomen dat er wordt gesproken over een epidemie. De getallen die in publicaties, op websites of in tv-programma’s als De mentale kreukels van Sophie Hilbrand worden aangehaald komen erop neer dat één op de zeven Nederlandse werknemers een burn-out heeft. Op de site van Geestelijke Gezondheidzorg (ggz) Nederland staat een omvangrijke lijst van signalen.\\
In de gedigitaliseerde 24-uurseconomie zijn werk en privé door elkaar gaan lopen; met een iPhone kun je overal aan de slag – in bed of tijdens de vakantie, het houdt nooit op. Aan prikkels, professioneel en sociaal, valt nauwelijks te ontkomen. We zitten nu in de overgang naar een digitale, flexibele arbeidsmarkt, met de robotisering als toekomstperspectief. Een baan voor het leven en van nine to five is aan het uitsterven.
Met andere woorden: het gaat er niet om óf je hard werkt maar waaróm je dat doet wat bepaalt of je burned-out raakt.
Als een cultuur in een organisatie open is, mensen betrokken worden bij het proces, de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen, dan zie je dat er heel hard gewerkt kan worden zonder geestelijk uitgeput te raken. Natuurlijk zal het niet lukken om werkstress uit te bannen. En burn-out is geen doodvonnis.’
Op tijd rust nemen. Permanente zelfreflectie. Bevlogenheid.
Er is uitkomst. Maar dat moet juist niet stollen in ‘beleid’, met een concept van tijdseenheden, checklists, invulformulieren en monitoren met evaluatiemomenten. Als je daar alleen al aan denkt, slaat de vermoeidheid acuut toe.

Hoe Iran de Israeli's en Saoedi's verenigt (Rob Vreeken Volkskrant 24 november 2017 p. 12):
Één ding brengt Saoedi-Arabië en Israël samen: Iran als gemeenschappelijke vijand. Sinds de komst in Riyad van de ambitieuze kroonprins Mohammad bin Salman tasten de twee staten elkaar af over nauwere samenwerking.
Contacten
Geruchten over samenwerking gaan al langer. Zo heeft volgens de Israëlische radio kroonprins Mohammed in hoogsteigen persoon onlangs met Israëlische functionarissen gepraat, nota bene in Israël. 'En waarschijnlijk wórden er al inlichtingen uitgewisseld', zegt Joshua Teitelbaum van het Begin-Sadat Center for Strategic Studies in Tel Aviv.
Vredesplan als list
Toch is Israël wel degelijk nodig in het anti-Iraanse kamp. Er moet dus een list worden bedacht. Die heeft kroonprins Mohammad gevonden in het vredesplan voor het Palestijns-Israëlisch conflict dat op het ogenblik wordt opgesteld door Jared Kushner, de schoonzoon van president Donald Trump. The New York Times meldde eerder deze maand dat daar hard aan wordt gewerkt. Begin volgend jaar kan er een voorstel liggen, gebaseerd op de tweestatenoplossing.
Uiteraard is het maar helemaal de vraag of Kushner en Trump kunnen slagen waar tientallen Amerikaanse bemiddelaars eerder faalden. De vraag is ook wat het Kushner-plan behelst. Het zal ongetwijfeld minder ver gaan dan het vredesplan dat Riyad in 2002 zelf presenteerde. Dat komt neer op herstel van de grenzen van voor 1967. Als Israël daarmee akkoord gaat - maar dus niet eerder - zou de Arabische wereld de diplomatieke banden kunnen herstellen.
Palestijnse kwestie
De Saoedische kroonprins loopt echter het risico 'zichzelf in de voet te schieten' als hij zich committeert aan een oplossing die wordt afgewezen door de rest van de Arabische wereld, schrijft Ibrahim Fraihat van Georgetown University.
Ook het merkwaardige optreden van de Libanese premier Saad al-Hariri, die vorige week in Riyad opeens zijn aftreden bekendmaakte, maar daarvan dinsdag weer terugkwam, heeft alles te maken met het mobiliseren door de Saoedi's van alle Iran-vijandige krachten in de regio.

Hariri heeft verrassend nieuws: hij treedt toch niet af als premier]]''' (Ana van Es Volkskrant 23 november 2017 p. 10):
Na een tussenstop in Egypte, waar Hariri achter gesloten de deuren een onderhoud had met president Al Sisi, vloog hij door naar Cyprus, om dinsdagnacht te landen in Beiroet. Blijkbaar is het gevaar voor zijn leven geweken, want hij sliep in zijn eigen huis, bezocht het graf van zijn vader en vertoonde zich op straat tijdens de jaarlijkse parade voor onafhankelijkheidsdag.
Hij zei: 'Dit is een moment om nooit te vergeten. Dit is het moment om geliefden weer te zien, familie - dit is het moment van trouw.'
Wanneer Hariri alsnog zou besluiten af te treden, kan dat voor Libanon grote politieke gevolgen hebben: de premier moet een soennitisch moslim zijn. Onder meer vanwege deze sektarische traditie heeft het twee jaar geduurd voordat de huidige regering was samengesteld.

De slager van Bosnië (Bert Wagendorp Volkskrant 25 november 2017 p. 2):
De volgende dag maakt Mladic het goed. Hij overhandigt Karremans een schemerlamp 'ter herinnering aan deze dag'. Het is de ultieme vernedering, maar Karremans neemt het cadeau niettemin dankbaar in ontvangst. 'For my wife?' - die zal hem ook blijven achtervolgen.
Een paar dagen later, als Dutchbat is aangekomen in Zagreb, kroonprins Willem-Alexander vrolijk meeloopt in de polonaise en iets zuidelijker de genocide is voltooid, prijst Karremans de strateeg Mladic. In 2006 ontvangt hij van Defensieminister Kamp een insigne, 'als erkenning van miskenning'. Vijf jaar later wordt Mladic gearresteerd.
Van oude mannen en dingen die voorbijgaan. Misschien dat nu zelfs de spoken uit de zomer van 1995 ophouden ons te kwellen. Het enige dat rest is het verdriet van Srebrenica - tot ook dat is opgelost in de tijd.

Brexit versnelt het verval van Groot-Brittannië (Jonathan Holslag Volkskrant 10 juni 2017 Zaterdag p. 6):
Volgens de Britse historicus Arnold Toynbee hebben de grote rijken in de wereld ongeveer een eeuw nodig om op te staan en neemt hun aftakeling nog eens ongeveer een eeuw in beslag. In het geval van Groot-Brittannië zou dat kunnen kloppen. Beleefde het zijn hoogtijdagen vlak voor de Eerste Wereldoorlog, dan is het nu aanbeland op een dieptepunt. Dat is niet eens het gevolg van de Brexit. De aftakeling was reeds veel langer zichtbaar. Als de Brexit na de verkiezingen doorgaat, zal het verval versnellen tot op het punt dat zelfs de eenheid van het land bedreigd wordt.
De Britse diplomatie loopt op haar tandvlees. Dat geldt ook voor het leger. De Britse strijdkrachten zijn een onmisbaar onderdeel van de Navo. In tegenstelling tot Frankrijk en Duitsland heeft Londen echter weinig andere geopolitieke prioriteiten dan het achternalopen van Washington. Wat zullen de Britten nog betekenen? Ze geven flink meer uit aan defensie, maar zetten minder soldaten in dan Frankrijk en besteden in vergelijking ook minder aan wapensystemen. Een recent bezoek aan Portsmouth, eens een grootse marinehaven en nu een roesthoop, was voor mij een pijnlijke confrontatie met de grenzen van de Britse militaire macht. De imperiale glans is definitief verdwenen en het dreigt alleen maar erger te worden.

Orde versus wanorde (2) (Thomas Friedman Volkskrant 22 juli 2014):
‘De Joodse kolonisten hebben hun uiterste best gedaan om nog meer nederzettingen te bouwen en zo het het Palestijnse vertrouwen te ondermijnen dat Israël ooit genoeg macht zal afstaan om de vorming van een Palestijnse staat op de Westoever mogelijk te maken.’

Het kernprobleem in dit conflict is de zogeheten Palestijnse kwestie, waarbij het gaat om de kwestie of [1] het grondgebied van het Britse Mandaatgebied Palestina ten westen van de Jordaan toebehoort aan de (overwegend islamitische) Arabische Palestijnen, aan de (overwegend joodse) Israëliërs of dat er twee staten dienen te komen, voor elke groep één (de Tweestatenoplossing) en zo ja, hoe dat dan gerealiseerd kan worden.

Interview met Ilya Prigogine7
"Het belangrijkste is dat we de strikte scheiding tussen twee culturen kunnen overstijgen. De geschiedenis van de westerse filosofie is een ongelukkige geschiedenis die alleen maar tot dualisme of monisme heeft geleid. In navolging van Spinoza zei Einstein ooit tegen De Gaulle dat we marionetten zijn zonder dit zelf te beseffen. Dat is wel een heel raar beeld. Het past perfect bij de eeuwenoude retoriek die wil dat de menselijke geschiedenis contingent en de natuurlijke gedetermineerd is. Hoe kunnen deze twee zienswijzen gecombineerd worden? Wij handelen in de natuur. Als wij contingent zijn, is de natuur het dus ook, want wij zijn een deel van de natuur."

Anna Lemkow boek Het Heelheid Principe
Hoofdstuk 9 Over tijd en causaliteit (p. 215):
Causaliteit in de klassieke of newtoniaanse zin is, zoals we weten, lineair en deterministisch. Zij stelt dat als je op dit moment de posities, massa’s en snelheden wist van alles in het universum, je de hele toekomst kon voorspellen, alles wat er zal gebeuren. Deze visie neemt aan dat op basis van huidige informatie (altijd ervan uitgaand dat deze volledig is) een waarnemer het gehele toekomstige verloop van de gebeurtenissen zou kunnen voorspellen volgens de wetten van het determinisme. Dit veronderstelt natuurlijk dat je je buiten het systeem zou kunnen plaatsen, wat zoals we nu weten onmogelijk is. Het strikte causaliteitsbegrip is zelfs verlaten door de hiervoor beschreven ontwikkelingen in de wetenschap, alsook door verschijnselen als synchroniciteit, of zinvolle toevalligheid, en andere mysteries waarbij de tijd een rol speelt. We leven nu in een wereld die gekenmerkt wordt door relativiteit, dubbelzinnigheid, niet-plaatselijkheid en andere niet-lineaire oorzakelijke toestanden.
Hoofdstuk 14 Religie en Wetenschap (p. 272,273):
Deze ontwikkelingen hebben een wederzijdse ontmoeting en een vrijwel samengaan tot stand gebracht van alles waar mensen mee bezig zijn, met inbegrip van culturen en religies; we komen bijvoorbeeld elkaars religies en mythen tegen op de gedrukte pagina, op het televisiescherm, en door daadwerkelijk exotische heiligdommen en tempels tijdens onze toeristische en andere reizen te bezoeken.
De vermenging van culturen en religies die nu plaatsvindt is zeker een verrijkende en verruimende ervaring. (Deze ontwikkelingen vormen echter een tweesnijdend zwaard. De toegenomen onderlinge afhankelijkheid van volkeren, die door de massale industrialisatie is ontstaan, speelt bijvoorbeeld een rol bij de grotere religieuze wrijvingen en conflicten, maar dwingt volkeren anderzijds ook tot samenwerking, het met elkaar delen en wederzijdse verdraagzaamheid). Om terug te keren tot Einsteins woorden, de volledige passage (in zijn boek Out of My Later Years) is het waard in zijn geheel te citeren:
Ook al zijn de werelden van religie en wetenschap zelf scherp van elkaar gescheiden, er bestaan niettemin tussen deze twee sterke, wederzijdse relaties en afhankelijkheden. Hoewel religie datgene is wat het doel bepaalt, heeft zij niettemin van de wetenschap, in de breedste zin van het woord, geleerd welke middelen zullen bijdragen tot het bereiken van de doelen die zij zich gesteld heeft. Maar wetenschap kan alleen maar geschapen worden door mensen die grondig doordrongen zijn van de aspiratie naar waarheid en inzicht.

Zowel de programma's van CDA als van PvdA zijn de afgelopen decennia naar rechts opgeschoven. Het neoliberalisme is geen panacee om mismanagement, bestuurlijk wanbeheer te verkleinen. Falende managers worden op vette vertrekbonussen getracteerd. Het heeft eerder de bestuurlijke chaos vergroot. Het gaat er om van de motieven van onze politici, de bestuurlijke elite een helder beeld te krijgen, het zelfbedrog, het egoïsme dat er aan ten grondslag kan liggen te ont-maskeren (ont-sluieren). Wanneer je als land de home market niet op orde hebt mag je niet verwachten dat je als gidsland op de wereldmarkt meer succes zal hebben. Biologen hebben zeker gelijk wanneer ze culturen vergelijken met plantaardige organismen, die opbloeien, rijpen, verwelken en tenslotte afsterven. De fase waarin Nederland zich bevindt begint al duidelijk minder fris te ruiken.

Het rapport ‘E i V’ gaat er van uit dat de evolutionaire psychologie (evolutiepsychologie, Zielkunde) aan het Trial and Error mechanisme ten grondslag ligt.

Stelling: Er treedt een paradigmawisseling van Thomas Kuhn, een revolutie in het wetenschappelijke denken op, wanneer de grens die tussen beide domeinen Geest en Lichaam, Geestkunde en Natuurkunde is ontstaan wordt doorbroken.
Het dilemma waar de wereld voor staat is al eerder verwoord door Jan Willem Schulte Nordholt: Want het lijkt waar te blijven dat pas dringende noodzaak de eenwording kan stimuleren.
Vooralsnog wordt er van uitgegaan dat er maar een natuurlijke tijd bestaat en dat is de eeuwige duur van Henri Bergson, het durée, het eeuwige nu.

Organisatie ontwikkeling en de groepsdynamiek.
'Systems Model of Action-Research Process':
Group dynamics are at the core of understanding racism, sexism, and other forms of social prejudice and discrimination. These applications of the field are studied in psychology, sociology, anthropology, political science, epidemiology, education, social work, business, and communication studies.

Walter Baets boek Wie orde zaait zal chaos oogsten
Al menige jaren geleden leerde de Geus ons in zijn beroemd Harvard Business Review artikel dat sneller leren dan de concurrentie, wellicht het enige competitieve voordeel was dat we in de toekomst (ondertussen alweer het verleden) zouden hebben. Dat paste binnen de opgeld makende theorie van de lerende organisatie, waar onder andere Senge met zijn 'Vijfde discipline' de toon zette. Maar wat doen we er dan aan ? Senge gaf een antwoord met zijn werkboek waar alweer, berensnel, goede ideeën die het fundamentele paradigma achter bedrijfskunde bloot legden, in een pseudo-keten gezet werden. Je kon een lerende organisatie 'organiseren', managen en jawel, je kon dan meten of en hoe er geleerd werd. Hoewel altijd wel enigszins populair is ook de lerende organisatie anderzijds een hype gebleken. Toen kwam kennismanagement wat alweer fundamentele vragen stelde naar het echte concurrentievermogen van bedrijven; en ook dat raakte snel in instrumenten vertaald.

Over welke vijf disciplines gaat het dan in Senge's boek?

Discipline 1: Persoonlijk meesterschap;
Voortdurend onze persoonlijke visie verhelderen en verdiepen, onze inspanningen blijvend gericht houden, geduld ontwikkelen en een objectieve kijk op de werkelijkheid houdt, dat is de discipline die tot persoonlijk meesterschap leidt. Ook gaat het hier om verband tussen het lerende individu en de lerende organisatie.
Discipline 2: Mentale modellen;
'Mentale modellen' zijn diepgewortelde veronderstellingen. Meestal zijn we ons niet bewust van zo'n model en de invloed daarvan. Bijvoorbeeld, het valt ons op dat iemand op het werk elegant gekleed is en we denken bij onszelf, 'Ze is vast van een nette familie'. De discipline van het werken met mentale modellen begint met het in eigen boezem kijken; we moeten leren onze eigen onbewuste beelden bloot te leggen en kritisch te onderzoeken.
Discipline 3: Een gemeenschappelijke visie opbouwen;
Als er één idee is geweest over leiderschap dat een bron van inspiratie is geweest door de jaren heen, dan is dat wel het vermogen van een organisatie om een beeld van de toekomst te scheppen dat door al zijn leden wordt gedeeld. Leiders die deze discipline leren beoefenen, ondervinden hoe averechts het werkt om een visie, hoe diepgemeend ook, op te leggen.
Discipline 4: Teamleren;
Hoe kan een team goedbedoelende managers met individuele IQ's boven de 120 een collectief IQ van 63 hebben? Dit is de paradox die deze discipline moet oplossen. Teamleren is van essentieel belang; pas als de teams kunnen leren, kan de organisatie leren.
Discipline 5: Systeemdenken.
Het systeemdenken 'de 5e' discipline smelt de andere samen tot een samenhangend geheel van
theorie en praktijk. Hierdoor wordt voorkomen dat de andere maar handigheidjes zijn of alleen de laatste mode. Tevens worden we eraan herinnerd dat het geheel groter kan zijn dan de som der delen.

Peter Devilee boek Organiseren in een dynamische omgeving; Structuur en dynamiek: het mechanisme van organisatie en verandering
Hoofdstuk 8: De ontwikkeling van systemen: synergie, gedrag rondom de rand van de chaos (zie schema bladzijde 22).

'Zelforganiserende systemen' zijn een bijzonder soort dynamische systemen. Het zijn namelijk systemen waarin orde of structuur ontstaat en in stand blijft zonder dat er sprake is van een externe of centrale regelaar. Het systeem fikst het, zeg maar, 'zelf'. Wat er natuurwetenschappelijk nog allemaal méér gezegd moet worden - dat het systemen zijn die thermodynamisch open en dus niet in evenwicht zijn (zodat deze systemen door het creëren van orde toch niet de tweede hoofdwet van de thermodynamica schenden) en dat deze systemen vaak naast stabiliserende ook zichzelf opzwepende deelprocessen vertonen en gekenmerkt worden door een niet-lineaire dynamica - dat blijft hier nu verder onbesproken. Evenzo blijven de filosofische vragen - wat eigenlijk 'orde' is, en wat dat 'zelf' betekent in zelforganisatie - onbehandeld.
Prof. dr. Palmyre M.F. Oomen legt in deze publicatie een verband tussen 'Zelforganiserende systemen' en attractie.

Negatieve entropie De evolutietheorie van het neo-darwinisme heeft moeite met een belangrijk struikelblok, de Tweede Hoofdwet van de Thermodynamica (de wet van de entropie). Die wet zegt dat er uit chaos geen blijvende en toenemende orde kan voortkomen, zonder een voortdurende en stimulerende invloed. Met andere woorden, als we een grote bak met door elkaar heen dwarrelende atomen nemen en we laten daar het neo-darwinistische denkmodel op los van spontane samenklontering tot grotere structuren en natuurlijke selectie, dan ontstaat er niet de voortdurend toenemende complexiteit en ordening die we in de levende natuur waarnemen. Er zullen wel min of meer ingewikkelde materiestructuren kunnen ontstaan, maar die vallen ook weer even gemakkelijk uit elkaar, na een seconde of na duizend jaar (dit uiteenvallen van orde naar chaos heet entropie). Om op dit soms heftig kronkelende evolutiepad de miljarden jaar durende en steeds toenemende complexiteit en ordening van de levende materie te kunnen bereiken, is er op een of andere manier een voortdurende en gerichte inspanning nodig, de negatieve entropie (kortweg: negentropie). Daarin voorziet de neo-darwinistische visie niet en daarom is deze theorie niet houdbaar, of op z’n minst niet compleet. Er moet nog iets zeer belangrijks bij en dat is een ordenende, niet materiële creativiteit; wat we ook geestelijke creativiteit kunnen noemen. Zonder deze creatieve kracht, zo maakt Teilhard ons duidelijk, is het neo-darwinisme een doodlopend pad.

Negentropie als het principe van "zelf-organisatie".
De Negentropie als het principe van "zelf-organisatie" heeft een schijnbare "vertraging", in die zin dat de "zelf-organisatie" in de laagste entropie-staat PASSIEF is en in de Negentropie-staat ACTIEF is. Chaos is een "instabiel" principe, dat valt naar Kosmos, het "stabiele" principe (denk aan de Chreode van Waddington). Chaos wordt gezien als een "willekeurig onvoorspelbaar proces" en het heeft een oneindig aantal "snelheids effecten" (frequentie-tonen), namelijk in a-symmetrische vortex turbulenties. Ik beschouw "materie" als "uitgekristaliseerde soliton chaos". Geen enkele vorm is perfect symmetrisch, maar de symmetrie kan wel indirect van afgeleid worden (zie: geometrie). Hoe symmetrischer een vorm is, hoe kunstmatiger het is. De Universele Natuur is Chaos, met verschillende Vortexiale Snelheden (tonen), waarbij middels entropie Kosmos bestaat als schijnbaar "tegengesteld". De stroom van complexe causaliteiten, met schijnbare a-causaliteiten is de uitkristalisatie van de Negentropie en is de ordening van Informatie, waaruit indirect het "ongemanifesteerde" afgeleid kan worden, het is "verborgen" of zelfs bewust "geheim gehouden". Het "reflecteert" in de "materie".

Het Bewustzijns Besturings Model van Jules Ruis laat zien dat voor het goed functioneren van een organisatie vier partners (management, medewerkers, leveranciers en klanten) voortdurend met elkaar in interactie zijn. De diapresentatie (2.1) laat zien dat ook van de besturingscyclus ‘Plan – Do – Check – Act’, de behoeftenhiërarchie van Maslow en het Kernkwadrant van Daniel Ofman gebruik wordt gemaakt. De Fractal-organisatie (4.) past tevens het cultuurdiagram van Harrison toe. Hoofdstuk 13: De cultuur in een organisatie is het geheel van waarden en normen, opvattingen en gedragingen van de medewerkers. Het betreft tevens de stijl van leidinggeven in een organisatie. In de fractal-organisatie brengen we de cultuur tot uitdrukking in de 'kleur' van de fractal. We onderscheiden in lijn met de indeling volgens Harrison vier dominante culturen: de blauwe machtscultuur, de rode persoonscultuur, de gele rolcultuur en de groene taakcultuur. Het gehele kleurenpallet doorloopt een vaste 'regenboog'.

De gangbare methode om complexe problemen op te lossen, is ze op te splitsen in een aantal deelproblemen. Hierdoor zijn ze weliswaar beter te behappen, maar raakt tevens de verbondenheid met het grotere geheel verloren. Die prijs is te hoog voor organisaties die in een steeds complexer wordende omgeving opereren, omdat de kans op verkeerde beslissingen te groot wordt. Systeemdenken biedt hiervoor een oplossing en stelt ons in staat de grote patronen weer te herkennen en effectiever te veranderen. Systeemdenken wordt dan ook aangeduid als de vijfde - en belangrijkste - discipline van lerende organisaties. De essentie van systeemdenken valt uiteen in twee aspecten: het zien van onderlinge verbanden in plaats van een lineaire opeenvolging van oorzaak en gevolg en het zien van processen van verandering in plaats van momentopnames. Het concept van terugkoppeling staat daarbij centraal en laat zien hoe acties elkaar kunnen versterken of dempen. Vanuit het systeemdenken geldt dat iedere actie zowel een oorzaak als gevolg is van andere acties. De implicatie hiervan is dat iedereen verantwoordelijk is voor de problemen die binnen een systeem (bijvoorbeeld een organisatie) ontstaan. Een andere implicatie is dat omvangrijke acties door demping soms weinig effect sorteren, maar dat kleine acties door versterking ook enorm invloedrijk kunnen zijn. Daar komt nog bij dat het vaak enige tijd duurt voordat het effect van acties zichtbaar wordt als gevolg van vertragingen. Een nadere analyse van het gedrag van systemen leidt tot de ontdekking dat bepaalde patronen steeds terugkeren. Deze 'Archetypen' stellen ons in staat om problemen beter te herkennen en effectiever aan te pakken en aldus lerende organisaties te bouwen.

Jan Bommerez (Cultuur is veel sterker dan strategie Volkskrant 9 april 2010) legde de intrigerende stelling neer dat waar cultuur en strategie botsen, de cultuur altijd zal winnen. Volgens mij is dit een waarheid als een koe, en een deel van het antwoord op de vraag waarom het merendeel van de organisatieveranderingen jammerlijk falen. Niet voor niets omschreef Bommerez cultuur als de onzichtbare brug tussen planning en uitvoering. Maar daarmee is nog niet gezegd wat dan een ‘goede’ cultuur is en hoe die kan worden gestimuleerd. Bommerez probeerde wat licht te werpen op dit vraagstuk, waar hij naar mijn smaak maar ten dele in slaagde.
Anders leren kijken
Het betoog van Bommerez was aanstekelijk. In een hoog tempo kwamen in een op Amerikaanse leest geschoeide presentatie vele quotes van managementgoeroes Peter Drucker, Stephen Covey, Prahalad en vele anderen voorbij. Volgens Bommerez staan we aan het begin van het transformatietijdperk, waarin we – anders dan voorheen – revolutionaire stappen mogelijk zijn, mits we de beperkingen van onze eigen geest de baas worden. Het genereren van nieuwe ideeën is namelijk niet het probleem. Het is het vasthouden aan onze eigen conventies (paradigma’s) is wat ons beperkt. Maar hoe doe je dat?
Bommerez vervolgde zijn presentatie met de stelling dat we creativiteit nodig hebben om paradigma shifts te maken. Dat gaat alleen in een cultuur van openheid, veiligheid, en bovenal vertrouwen. Met een cultuur van vertrouwen geef je mensen in de organisatie maximale gelegenheid om een staat van “flow” te bereiken. Flow is de meest productieve en energiegevende staat waarin een (werkende) mens kan verkeren en hangt nauw samen met geluk. Bommerez vroeg zich terecht af waarom bedrijven er zo weinig aan doen om hun medewerkers de cultuur te bieden waarin deze flow kan ontstaan. Uiteindelijk gaat het er om dat je anders leert kijken en daardoor nieuwe mogelijkheden ziet: de wereld is alleen vervelend voor vervelende mensen.
Vertrouwen en dialoog
Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, zoals we allemaal weten. Volgens Bommerez is de sleutel om tot meer vertrouwen te komen is een open dialoog tussen leden van de organisatie. Dialoog is wat anders dan discussie. In een discussie tapt iedereen uit zijn eigen vaatje en probeert de anderen daarmee te bekogelen. In een dialoog vul je samen het gezamenlijke vat. Het belangrijkste aan een dialoog is volgens Bommerez niet eens wát er gezegd wordt, maar dát het gezegd kan worden.
Tot slot
De wereld zit complex in elkaar en is niet lineair. Bommerez kwam aan het einde van de middag tot dezelfde slotsom: “De wereld kent een enorme diversiteit, en we maken telkens de fout dat we deze wereld in simpele rechtlijnige modellen te vatten. Verschillende modellen zullen naast elkaar bestaan. Het gaat er dan niet om te kopiëren wat een ander goed doet (bijvoorbeeld China), maar zelf je eigen keuzes te maken.”

Complementariteit is de basis bouwsteen in het rapport ‘E i V’. Het gaat om ‘Leiderschap en de natuurlijke gang van zaken’ van Jan Bommerez.
Stelling: In het Bewustzijnstijdperk komt er een versnelde bevrijding van menselijk potentieel. De menselijke ‘rups’ maakt een kwantumsprong tot ‘vlinder’…
Leiderschap dient in de richting te werken van deze evolutie en vooral te ijveren voor meer bewustzijn en dat betekent in eerste instantie emotionele intelligentie.
In organisaties met hoge graad van vertrouwen zien we:
• Dat informatie open wordt gedeeld
• Dat er een hoge tolerantie is voor het maken van fouten binnen leerprocessen
• Dat de cultuur innoverend is
• Dat mensen loyaal zijn t.a.v. afwezigen
• Dat mensen dingen bij hun naam kunnen noemen
• Dat mensen op elkaar kunnen rekenen
• Dat mensen blij zijn met elkaars succes
• Dat er weinig vergaderingen zijn ‘na de vergadering’
• Dat er transparantie heerst
• Dat mensen ‘echt’ zijn
• Dat er een hoge graad van commitment en aansprakelijkheid heerst
• Dat er een vitale energie stroomt, een creatief momentum
Cultuur is de onzichtbare brug tussen plannen en uitvoering. Cultuur is de verklaring waarom 70% van alle veranderingsprojecten mislukken.
Niets weerspiegelt meer een groepscultuur dan de conversaties die we met elkaar hebben of juist niet hebben.
Stelling: De opdracht van leiders in het Bewustzijnstijdperk is het tot stand brengen van een proactieve dialoogcultuur, een ecosysteem waarin de hogere intelligentie, het bewustzijn de leiding kan hebben en waarin zelforganisatie normaal is.
Hun conclusie is dat de essentie van de meest productieve culturen bestaat in ''het vermogen om te blijven communiceren'' in gevallen waar in andere organisaties de dingen uitdraaien op ‘silence or violence’.
Een emotioneel intelligente dialoogcultuur leidt tot creatieve doorbraken die niet alleen het probleem oplossen maar ook nog eens de relaties versterken.
Emotioneel intelligente conversaties zijn het hart van de nieuwe economie. Dáár wordt vertrouwen gebouwd en commitment en zingeving – dáár worden relaties verdiept.
Harrison Owen, de ontwerper van Open Space Technology noemt entropie in organisaties ‘zielspollutie’ te herkennen aan zaken zoals hokjesgeest, egoïsme, angst, individualisme, machteloosheid, geroddel, etc.…
De remedie is DIALOOG en nog meer DIALOOG
Cultuur kan vrij snel worden getransformeerd door het taalgebruik te veranderen. Taal is het oertuig van het bewustzijn of van het onbewustzijn.

Andreas Jansen Chaos en orde in organisaties
Echter op het moment dat we deze eenheden (mens, nationaliteit en cultuur) met elkaar verbinden en er tussen deze drie eenheden contact, relaties of bewegingen ontstaan wordt het al moeilijk om alles uit elkaar te houden en er gericht mee om te gaan. Laat staan de vele veranderingen die in de loop van de tijd daarbinnen ook nog plaatsvinden. Chaos alom en de samenleving dreigt vast te lopen.
De groei van een mens, een organisatie en een samenleving krijgt uiteindelijk vorm in de identiteit die men uitstraalt. Piet is niet alleen Piet, maar ook nog een persoon met de naam een wilskrachtige uitstraling te hebben. Verder is Piet ook nog dat eigenzinnige Nederlander met het opgestoken vingertje dat uit niets (water) iets (land) kan maken. En ook nog die superieure westerling die vindt dat we ook nog zorg voor de medemens moeten tonen.
Prof. Arnold Cornelis geeft in zijn boek ‘De vertraagde tijd’ aan dat identiteit bepaald wordt door de dimensies zorg x zelfsturing. Hoe meer zelfsturing des te minder zorg nodig is en andersom. Nu zouden we daar nog een 3e dimensie de zingeving aan toe kunnen voegen. We krijgen dan de eenvoudige formule:
Identiteit = zorg x zelfsturing x zingeving (I = 3Z)
De Lorentz attractor laat een wanordelijk, chaotisch lijnpatroon in een symmetrische en regelmatige vlindervorm zien. Een evolutionair, niet voorspelbaar lijnpatroon dat zichzelf nooit herhaalt met een ‘open’ midden als een soort rustpunt, waar de twee vleugels omheen draaien.
Uitgaande van de identiteit kunnen we kijken welke waarden bij zorg, zelfsturing en zingeving thuis horen. Bij het zoeken naar deze waarden kunnen we uitgaan van de verschillen of verscheidenheid tussen mensen en hun opvattingen.
Uitgaande van de eenheid in een soort universele zin komt de vraag naar boven welke parameters herkennen we in zorg, zelfsturing en zingeving.
Met deze drie parameters hebben we nu eenvoudige regels in handen om het chaotische niet-lineaire systeem van organisatie en samenleving in beweging en binnen de perken te houden.

Tino van Kampen: Volbracht
Misschien zijn wij mensen vastgeketend in systemen, bijvoorbeeld een arbeidssysteem. Dat systeem is in de loop der tijden gaan ontstaan, de patroon of chef is bewaker van dat bewuste systeem, het beleid (zijn beleid) is afgestemd op dat zelfde systeem, hij is als het ware het centrum van het systeem, het centrum, waar de macht ligt.
Om zijn beleid te laten emaneren vanuit het centrum, zodat ook de geldingen in de periferie, kunnen participeren binnen het systeem, heeft hij de beschikking over media, welke in oorsprong zuiver zijn.
Deze media zou je kunnen voorstellen als kanalen waarover boodschappers lopen, deze boodschappers lopen van zender naar ontvanger en terug, een subsysteem van telecommunicatie. Die boodschapper, bijvoorbeeld een ambtenaar -in een gemeentelijk systeem is niet zuiver, er vindt altijd een soort van
belangenverstrengeling plaats; systeem, boodschapper, ontvanger.

Kernkwadrant en Maslow:
Een lerende organisatie is een begrip waarmee aangeduid wordt dat, net als bij het individu, een organisatie de mogelijkheid heeft om te leren.

Samenvatting (Authentiek leiderschap, Homo sapiens, Levensbeschouwing, Professionals & Politicals)

Nicholas Roerich Where there is peace, there is culture
Where there is culture, there is peace.
Stelling: Waar de gulden middenweg loopt is al millennia bekend. Het is niet nodig het wiel opnieuw uit te vinden. De middenweg geldt zowel top down als bottom up en is afhankelijk van de rollen die we bewust of onbewust in de maatschappij spelen. Er is niets nieuws onder de zon.
Prof. Hofstede: De menselijke natuur is wat alle menselijke wezens met elkaar gemeen hebben.
Wet van Parkinson: Het aantal mensen in een bureaucratie, onafhankelijk van het werkaanbod, met 5-7% per jaar toeneemt zonder dat hiervoor een logische verklaring te vinden was.
J.A.A. van Doorn: Intellectuelen hebben zich te veel opgeworpen als ideologen, vertegenwoordigers van de wetgevende rede die de ervaringswijsheid van de gemiddelde burger bij voorbaat afdoen als een manifestatie van vooroordelen, onbegrip en onwetendheid. Democratie is de politiek van het menselijk tekort en in die politiek dient commen sense het uitgangspunt te vormen.
Ola Mafaalani: Dat vind ik dus interessant, dat je migratie niet alleen als probleem ziet maar ook als behoud van onze toekomst. (Hein Janssen interviewt Ola Mafaalani Volkskrant 7 oktober 2016)
Glenn Loury: We moeten leren de wereld te bezien door de ogen van een ander. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn, totaal niet! Maar er is nu zo weinig begrip, en dat is lastig in een land dat zowel christelijke fundamentalisten als liberalen herbergt. (Volkskrant 22 mei 2021 Opinie p. 2-5)
Ben Verwaayen: Wanneer je authentiek bent, ben je ook transparant
Een leider moet iemand zijn die creëert wat moet komen. (Pieter Broertjes en Wilma de Rek Volkskrant 6 november 2010)
Harry Nijhof: Er zal een tijd komen dat de professionals die bottom up, met hun cliënten de problemen echt oplossen beter gewaardeerd zullen worden dan de politicals die zich met navelstaren bezig houden.
Stelling: Daar waar de zelfcorrectie, de zelfregulering van het marktmechanisme, met name de stabiliteit van het financiële systeem faalt nemen politici de besturing over en daar waar de zelfcorrectie, de zelfregulering van politici faalt neemt het marktmechanisme de besturing over. Om een duurzame samenleving te creëren dient het zelfreinigend vermogen voor zowel het marktmodel als de politiek beter te functioneren.
Stelling: In bureaucratisch aangestuurde organisaties leert het management wel problemen door te schuiven, echter niet om problemen op te lossen. Het management 'wast zijn handen in onschuld'.
Stelling: De Vierde, Vijfde en Zesde macht (Media) in Nederland en Brussel zorgen voor de feedforward besturing, de groepsdynamiek in de samenleving en de 1e, 2e en 3e macht' in Nederland voor feedback''.
De bevelscultuur (autoritarisme) vervangen door laissez-faire lost niets op.

Knokploegen in Jeruzalem om een docum in Berlijn: zo effectief is de Israëllobby (Itai Bar de Volkskrant 5 maart 2024, p. 27):
Op filmfestival Berlinale ontstond een rel rond de winnende documentaire No Other Land, gemaakt door een Palestijn en een joodse Israëliër. Volgens Itai Bar moet er snel een einde komen aan het antisemitisme-verwijt, dat ook hier klonk, voor elke vorm van kritiek op Israël.

Sociale onveiligheid gaat vaak om een optelsom van kleine dingetjes’ (George van Hal interviewt Naomi Ellemers de Volkskrant 4 maart 2024, p. 12):
Wanbeheer’, oordeelde de Onderwijsinspectie over de sociale veiligheid op de TU Delft. Psycholoog Naomi Ellemers (Universiteit Utrecht) onderzoekt zulk ongewenst gedrag in organisaties. ‘Alleen straffen helpt mensen niet de verbeterstand in.’

Ontslag hoogleraar na klachten uit Utrecht, Amsterdam en Maastricht (Bas Belleman 27 juni 2023):
Een Utrechtse hoogleraar
klinische psychologie is ontslagen wegens grensoverschrijdend gedrag. Eerder werkte hij aan de Universiteit Maastricht en de Vrije Universiteit. Ook daar had hij al een opmerkelijke reputatie, blijkt nu.

Een ‘Normaal’ klimaat komt niet vanzelf (Abel Bormans en Haro Kraak de Volkskrant 3 februari 2024, p. 9):
De boodschap van de
commissie-Van Rijn aan de publieke omroep is helder: doe normaal tegen elkaar. Maar dat vergt een grote cultuuromslag, en wat is daarvoor nodig? ‘Als je dezelfde leiders blijft rondpompen, dan kom je nooit tot verandering.’

Achter de schermen tiert wangedrag (Gijs Beukers en Abel Bormans de Volkskrant 2 februari 2024, p. 5):
De
commissie-Van Rijn is ‘zeer geschrokken’ van de seksuele intimidatie, het fysiek en verbaal geweld, de stelselmatige sabotage en de discriminatie binnen de publieke omroep. De misdragingen hebben ‘tot in lengte van jaren hun sporen in levens getrokken’.
Cultuurverandering is alleen mogelijk als de NPO nog eens goed naar zijn missie kijkt (Haro Kraak de Volkskrant 2 februari 2024, p. 12):
De
cultuurverandering is alleen mogelijk als de NPO nog eens goed naar zijn missie kijkt: een organisatie die verbindend, betrouwbaar en inspirerend wil zijn, moet zich laten leiden door waarden in plaats van door kijkcijfers – een woord dat één keer voorkomt in het rapport. Een cultuur van machtsmisbruik doorbreek je óók door bepaalde mensen minder machtig te maken.

Ambtenaren raken gewend aan stoelendans van ministers, maar hinderlijk is die wel (Yvonne Hofs de Volkskrant 12 januari 2024, p. 10):
De
draaideur aan de top van ministeries staat steeds minder vaak stil. Dat valt niet altijf mee voor de topambtenaren die de vervangers inwerken. ‘Ik zou de crisisstaf paraat houden’
Het
laatste kabinet-Rutte is op weg naar de uitgang, maar zes bewindslieden hebben het pand al voortijdig verlaten. Topambtenaren op ministeries moeten steeds vaker vervangers inwerken en dat valt niet altijd mee. ‘Men is het inmiddels gewend, maar men is er absoluut niet blij mee.’

De overheid is verslaafd aan advies (Kustaw Bessems interviewt Rosie Collington de Volkskrant 10 juni 2023, katern Zaterdag p. 8-11):
Ministeries in Nederland geven jaarlijks miljarden uit aan extern personeel zoals consultants.
Rosie Collington (30) deed onderzoek naar de consultancy-industrie. Ze waarschuwt ervoor dat de publieke sector wordt uitgehold door een bedrijfstak vol belangenverstrengeling.
Politici en publiek hebben het geloof in publieke diensten verloren, zegt
Rosie Collington. En mensen die in de publieke sector werken, hebben het vertrouwen in zichzelf verloren. Dat is volgens haar, in de kern, de reden dat complete overheidstaken zijn overgenomen door consultants. ‘Ze bedenken beleid én voeren het uit.’ Welke dramatische gevolgen dat heeft, zet Collington (30) uiteen in het net verschenen boek De Consultancy Industrie. Ze is verbonden aan het Institute for Innovation and Public Purpose in Londen, geleid door de beroemde econoom Mariana Mazzucato, bij wie ze promoveert en met wie ze het boek samen schreef.

Uit het onderzoek naar het verschijnsel organisatiecultuur is als belangrijkste conclusie naar voren gekomen dat het nuttig is om management by trial and error aan te vullen met management by learning. Om het zelfregulerende vermogen van markten te herstellen dient de overheid zich meer op het gelijkheids- en gemeenschapsmodel van A.P. Fiske toe te leggen. De eenzijdige nadruk op het marktmodel, het marktdenken veroorzaakt de problemen. Om het '5D-concept en Ether-paradigma' te kunnen onderbouwen is er de afgelopen millennia ruimschoots voldoende geëxperimenteerd. De overheid moet verhinderen dat de geschiedenis zich schaamteloos blijft herhalen.
De conclusie berust op het feit dat de supersymmetrie in het universum zowel voor de materiële wereld als voor de immateriële wereld, de
Macrokosmos en Microkosmos geldt. De ongemanifesteerde Triade geeft inhoud aan de vorm van de gemanifesteerde Tetrade en vice versa. Het is godsonmogelijk dat er inhoud bestaat zonder vorm. Het is niet nodig nog meer leergeld te investeren.

De belangenverstrengeling tussen politici en bedrijfsleven door mismanagement met de mantel der liefde te bedekken heeft tot gevolg gehad dat zowel bij toezichthouders, CEO's en politici nu het vermogen ontbreekt om meerwaarde te creëren. De paradox is dat in plaats van politici en het bedrijfsleven systemen steeds complexer maken dient volgens E.F. Schumacher om het spreiden van risico's te bevorderen Small Is Beautiful centraal te staan.

De belangenverstrengeling, de bankiersmaffia in de financiële sector in Amerika, doet zich ook in Europa en Nederland voor. Het biedt een kort lijntje naar de politiek. Joris Luyendijk verwijst in de documentaire naar Tony Blair, Axel Weber, Wim Kok, Trude Maas-de Brouwer (PvdA), Peter Balkenende, Joop Wijn, Karien van Gennip (CDA), Gerrit Zalm, Hans Wiegel en Ed Nijpels. Tot slot doet Joris Luyendijk in de documentaire een beroep op het geweten, het moreel kompas van bankiers. Andere opties zijn op dit moment niet voorhanden. %De '200 van Mertens' leven voort.

Onaangepastheid in de werksituatie M.J.M. Daniels Een proef-onderzoek in een industrieel bedrijf.
„Psychische moeilijkheden"
, zo schrijft van Hoesel, „worden als zodanig door de bedrijfsleiding dikwijls niet onderkend".233
Het is niet uitgesloten, dat sommigen van deze gestoorden hun taken mede door hun gestoordheid zo goed verrichten dat zij hun functie behoeven om ondanks hun gestoordheid een menswaardig bestaan te leiden. Nader onderzoek op grotere groepen en met meer gerichte vraagstelling zou moeten uitwijzen of misschien bij bepaalde groepen van werkzaamheden de affiniteit tussen gestoordheid en ongeschiktheid groter of kleiner is dan door ons is vastgesteld. Voor de bedrijfspsychologie en voor de beroepskeuzepraktijk zou een dergelijk onderzoek-program zeker van betekenis zijn.
233.)
A.F.G. ν. Hoesel o.e.

Hoe permacultuur onze wereld kan redden (Mac van Dinther de Volkskrant 26 november 2015):
We verknoeien 45 procent van de landbouwgrond in de wereld, alleen voor ons eten. Maar die monocultuur is echt niet nodig, zegt
Mark Shepard. Zijn alternatief: de permacultuur.

Zonder het begrip karma (Zaaien en Oogsten) te gebruiken beschrijft Tim Boyd het fenomeen in zijn publicatie De paradox van zelftransformatie. Mede op basis van de profeet Ezechiël verklaart H.P. Blavatsky in haar oeuvre, dat astrologie een wetenschap is.

Duik in leiderschap van de toekomst Een seminar van absolute wereldklassen (de Volkskrant 6 september 2022 p. 32):
Leer alles over
toekomstbestendig leiderschap tijdens het seminar Future Focused Leadership.

Begrijpen, het zoeken naar waarheid hangt met het probleem van het ego samen. Net als bij Peter Senge staat in het rapport 'E i V' de 5e dimensie, de vijfde discipline (5Ddenkraam) het open systeemdenken centraal. Beide worden aan de hand van de systeembenadering toegelicht. Over welke vijf disciplines gaat het dan in Senge's boek?

Democratie moet niet de bestuurders dienen (Wim Voermans Volkskrant 28 oktober 2016 p. 23):
De democratie zal altijd omstreden zijn, met tegendraadse en grofgebekte volksvertegenwoordigers.
Wie door het woud van abstracties en slagzinnen heen kijkt en zich niet laat meeslepen in het apocalyptische democratie-is-doodjargon, ziet ten eerste dat de representatieve democratie er juist heel goed bij staat in Nederland. Beter dan twintig jaar geleden zelfs. black%, zo liet het SCP in 2015 nog zien (Van Reybrouck haalt zijn bewijs voor het tegendeel vooral uit het buitenland).
Daar tegenover staat wel dat het
vertrouwen in politici (volksvertegenwoordigers én bestuurders) minder is geworden - zelfs laag is. Dat is niet verwonderlijk: grote verwachtingen van democratie kunnen niet allemaal worden waargemaakt. Dat wordt politici nagedragen.
Code Oranje en de commissie-Van de Donk pleiten in wezen voor vormen van bestuursdemocratie. Daarin vooral geen politieke 'spelletjes' meer. Volksvertegenwoordigers moeten, volgens die rapporten, constructiever zijn, meer samenwerken met het bestuur. Democratie, maar dan op de voorwaarden van bestuurders. Want alleen via de band van de bestuurders zouden de losgeraakte verbindingen tussen burgers en volksvertegenwoordigers kunnen worden hersteld. Het bestuur maakt zo zichzelf tot scharnierpunt van de democratie.
En natuurlijk zonder referendum, want dat lijkt, volgens de
commissie-Van de Donk, 'meer op een projectiescherm van maatschappelijk ongenoegen dan dat het een wezenlijke bijdrage levert en prudente en gedragen besluitvorming'. Tja, gekker moet het natuurlijk niet worden. Wie het ergens niet mee eens is, niet meewerkt, die zit de 'prudente en gedragen besluitvorming' maar in de weg. In deze benadering wordt eigenlijk de essentie van politiek als belangen-articulatie en -strijd weggepoetst.

Het vinden van balans tussen masculiene en feminiene kwaliteiten
De twee polen 'mannelijk' en 'vrouwelijk' vinden we in veel grote filosofieën terug, zoals bijvoorbeeld yin-yang. Yin en Yang worden beschouwd als twee tegengestelde en complementaire energieën of krachten in het universum, dus ook in de mens. Prof. Carl Jung stelde vervolgens dat een vrouw een feminien bewustzijn heeft en een masculiene component of pool in het onbewuste zetelt en bij de man is het andersom: hij heeft een mannelijk bewustzijn en zijn feminiene pool ligt in zijn onbewuste. Hij stelde tevens dat een mens zich van zijn of haar andere pool niet vanzelfsprekend bewust is en dat bewustwording hiervan afhankelijk is van, en omgekeerd ook leidt tot, menselijke ontwikkeling. Dit noemde hij het anima-animus principe. We zullen beide componenten of polen in de mens nu kort beschrijven.

In het boek Balanceren aan de top van Manfred Kets de Vries & Miller staat de conclusie: Te vaak ontstaan de problemen in een slecht lopende organisatie doordat de ongrijpbare, wisselvallige en soms zelfs tegenstrijdige balans tussen actie en overweging verloren is gegaan. Vaak raken topmanagers verstrikt in een specifiek draaiboek, een bepaalde zienswijze (groepsdenken) en één manier van handelen, waar ze niet meer uitkomen. Hun bekrompen visie op de wereld versterkt de wens naar meer van hetzelfde. De enige keuze die zij als praktisch ervaren, zijn de zich herhalende, zinloze, routine-managementtaken die nu bijna een ritueel zijn geworden.

Niemand aan de knoppen (René Cuperus Volkskrant 11 juni 2018 p. 19):
Soms bekruipt me opeens een Joris Luyendijk-gevoel. Die schreef in zijn bestseller over de wereld van het Grote Geld mooi op hoe hij tot de schokkende ontdekking kwam dat er tijdens de financiële crisis niemand in de cockpit zat.
Dit kan niet waar zijn.
We denken als burgers dat de boven ons gestelden alles goed in de hand hebben en met verstand en wijsheid de wereld besturen, maar stel nu eens dat dat niet zo is? Dat de samenleving feitelijk aan zichzelf is overgeleverd? Dat niemand echt aan de knoppen zit? Sterker nog: dat er helemaal geen knoppen zijn?

Door Draghi's beleid worden alleen nieuwe zeepbellen opgeblazen, maar ook de kloof tussen rijk en arm vergroot. (Pieter Klok Volkskrant 12 december 2016 p. 17). Een eerste signaal rond het marktfundamentalisme in de financiële wereld geeft Joris Luyendijk in zijn boek Dit kan niet waar zijn op p. 85, het dot.com-schandaal (Internetzeepbel, Dot-com bubble) van rond de eeuwwisseling. Een illustratie van het vrije marktfundamentalisme is de bonuscultuur in het bankwezen en bijvoorbeeld Pandorapapers, Panama papers en Luxleaks: die de belastingvlucht van bedrijven onthuld. Al zijn er in VVD kring personen, die belastingontwijking, het creatieve boekhouden onder goed ondernemerschap scharen. De ICT-sector is volgens de utopie van Ayn Rand georganiseerd. De discussie over belastingparadijzen met Jeroen Dijsselbloem laat zien dat er slechts van een intellectueel retorische foefje, namelijk van struisvogelpolitiek sprake is. Dit geldt ook voor de retoriek rond een veilig land met Ronald Plasterk. Complexe wereldvraagstukken laten zich niet door een retorisch foefje oplossen.

Marcel van Dam Gij zult renderen of ten onder gaan (Volkskrant 24 april 2015):
In zijn boek over de ontsporing van de financiële sector ontdekte Joris Luyendijk tot zijn ontzetting dat de cockpit van waaruit een grote bank wordt aangestuurd leeg is. Prachtig dat een boek over dat onderwerp zo'n succes heeft. Dat geeft hoop. Maar de bankencrisis is onderdeel van een groter en fundamenteler probleem. Het gaat om de aansturing van de samenleving als geheel. Ook in de cockpit van het ruimteschip aarde zit niemand die aan de knoppen draait. Wel een spook dat met een onzichtbare hand, niet gehinderd door moraal of mededogen, de wereldbevolking een amorele toekomst opdringt.
Wij accepteren dat alle publieke normen ondergeschikt worden gemaakt aan de rendementsnorm.
De rendementsnorm is simpel omdat die kan worden vertaald in getallen. Omdat die norm goed aansluit bij wensen uit ons reptielenbrein, wordt geaccepteerd dat alle andere publieke normen er ondergeschikt aan worden gemaakt. Alles wat in meer dan honderd jaar aan beschaving is opgebouwd om de nevenschade van het kapitalisme te beperken wordt nu in een 'race to the bottom' weer afgebroken. Verschillen tussen mensen worden groter, humanitaire waarden worden ingeruild voor individueel gewin, rechten van onrendabelen worden vergruizeld, grondstoffen worden uitgeput, en alles wat kan branden wordt verbrand om nog meer dingen te kunnen produceren die we niet nodig hebben.
Marcel van Dam heeft echter ongelijk dat er in de cockpit van het ruimteschip aarde niemand zit die aan de knoppen draait. Tussen de verkoper en de koper (kredietverleners en schuldenaren), de aanbodzijde en de vraagzijde zit voor beide partijen de stem van het geweten. Uiteindelijk zijn we het allemaal zelf, die de chaos creëren. De roep om een krachtige leider vloeit uit ons collectief onbewuste voort. Het is het collectieve spiegelbeeld van de 'bv-Ego', onze individuele zwakte.

Bert Overbeek Het verrassend moderne leiderschap van Jezus van Nazareth
Wie goed leiderschap nastreeft in zijn leven, kan veel leren van de groten uit de geschiedenis. Mede hierom schreef ik het boek over de historische Jezus, De moed van Jesjoea. Het kwam onlangs uit en het is toegankelijk voor iedereen die iets met leiderschap heeft. Gelovig of niet gelovig maakt niet uit, want het gaat om de historische Jesjoea. Wie was die man destijds en wat kenmerkte zijn leiderschap? In ieder geval zijn ontwikkelingsgerichte instelling, zijn veranderingsbereidheid en zijn moed. Daarover een fragment.

Kapitalisme is voor de meesten wat water is voor een vis: overal om ons heen en daardoor bijna onzichtbaar (Asha ten Broeke de Volkskrant 15 oktober 2021 p. 29):
Ondertussen is de ideologie achter deze keuzes buiten beeld geraakt. Er wordt zelfs nauwelijks over neoliberalisme gesproken. Dat was niet altijd zo. In de jaren veertig en vijftig schreven Hayek & co openlijk over ‘de neoliberale beweging’ en ‘de doctrine die ook wel neoliberalisme wordt genoemd’.
Neerlands grootimporteur Inmiddels doen aanhangers zelf alsof zulks nooit heeft bestaan. Zo ontkende Neerlands grootimporteur van neoliberale ideeën, oud-VVD-leider Frits Bolkestein, ineens dat hij Hayek had gelezen, terwijl hij de man in vrijwel al zijn boeken citeert. Een Amerikaanse economiehoogleraar en vrije-marktdenktanklid probeerde bij de Amerikaanse zender NPR zelfs de hele beweging weg te foezelen: ‘Neoliberalisme is een van de vreemdste complottheorieën die er in de afgelopen eeuw ontwikkeld zijn. Er zijn bijna geen mensen die zeggen: ik ben een neoliberaal. Ze bestaan nauwelijks.’
‘Die anonimiteit is zowel een symptoom als de bron van haar macht’, stelt Guardian-columnist George Monbiot terecht. We spreken over ‘de wetten van de markt’ alsof het natuurwetten zijn, we zeggen ‘de wil van de markt’ alsof die zomaar ontstaat en niet gewoon is ‘wat grote bedrijven en rijke mensen willen’. We accepteren de invloed die neoliberaal kapitalisme heeft op de aarde en onze levens, hoe dit systeem vervuilt en verdeelt en vernietigt en onder onze huid kruipt, omdat we de ideologie niet meer zien, alleen de vanzelfsprekendheid. Dat is wat kapitalisme is. Dat is wat kapitalisten doen.

De metafoor ‘Veilig en Verdoemd’ (p. 324, 326, 337, 425, 481, 482) in het boek van Amanda Gefter is analoog aan Verlossing en Verdoemenis in de esoterie en Genadeleer en Erfzondeleer in het christendom. Het belicht de in het universum verborgen 5e Dimensie, het goddelijke bewustzijn. De eindconclusie van Amanda Gefter is dat we allen in ons eigen referentiekader leven en daardoor komt opnieuw de discussie centraal te staan vanuit welk referentiekader wordt beoogd Probleem en Oplossing ('Zaaien en Oogsten') met elkaar te verbinden. Wat Amanda Gefter zegt sluit aan op wat Jiddu Krishnamurti over waarnemer van het waargenomene al eerder naar voren heeft gebracht. De verborgen 5e Dimensie, de 5 bij 5 matrix? biedt net als het 7 schillenmodel, de boodschap van authentiek leiderschap, het antwoord op De trap naar terreur van Fathali M. Moghaddam.

Kunst maakt het mogelijk de waarheid te onthullen, terwijl politici in het algemeen handig zijn met hun woordenbrij, het retorische foefje, de waarheid te verhullen en dit was bij Plato al bekend, namelijk De ware aard der dingen wordt door onze woorden niet onthuld maar verhuld.

Tussen de Oosterse en Westerse cultuur, aan de culturele diversiteit in de wereld ligt de lerende mens en de moraal van het verhaal ten grondslag. Op dit moment wordt het steeds duidelijker dat het naïeve geloof van politici in de mythe van de vrijemarktgedachte en het zelfregulerende vermogen van de financiële sector, onderwijs, zorg en woningcorporaties op illusies blijkt te berusten. Met behulp van het maskerkwadrant kunnen politieke machtsspelletjes worden verklaard. Te veel politici beperken zich tot het besturen van 'bv-Ego'. Mismanagement kan ook met het verschijnsel ‘schaap in wolfskleren’ worden geduid.

Sheila Sitalsing brengt in haar column Ongekend (Volkskrant 14 november 2019 p. 2) de controverse tussen politici in beeld. Politici, die zich door het maskerkwadrant laten leiden, blazen niet alleen zichzelf, maar ook de economie op. Of met andere woorden aan de controverse tussen wetenschappers ligt het maskerkwadrant ten grondslag. De psychosynthese van Assagioli is een zelf-transformatieproces, waarbij in de mens de macht van het ego naar het hogere Zelf verschuift. Het maakt het laten oplossen van conditioneringen mogelijk. Ter illustratie Kaya Bouma en Liselot van de Klift geven de controverse tussen het zakelijke belang van Google en het algemene belang van goed onderwijs weer.

De middelmatigheidrregeert. De zesjescultuur in Nederland is een afspiegeling van het regeringsbeleid. Je krijgt het management dat je verdient.
Wat betreft
Structure follows Strategy ,‘beleid, planning en uitvoering’ van Alfred Chandler draait het in het rapport 'E i V' om de verborgen 5e dimensie Axis mundi.
Het rapport 'E i V' baseert de strategie op een pedagogisch leerproces, de status quo van de
alfa-, béta- en gammawetenschappen in het Westen en de zes darshana’s in het Oosten. Om de continuïteit van organisaties te waarborgen, de overlevingsstrategie survival of the fittest, het principe 'Structure follows Strategy' van de bewustzijnsevolutie toepassen. De organisatiestructuur wordt in met name bureaucratische organisaties te vaak een doel op zichzelf. De bekende 4e macht kan gewenste veranderingen tegenhouden. In bureaucratische organisaties staat veelal niet de klant, waar het feitelijk om moet draaien, maar het bouwen van koninkrijkjes, de symboolpolitiek van het ’eigen koninkrijkje’, de 'bv Ego' centraal. Om het circuit van grijze muizen managers te doorbreken de projectorganisatie centraal plaatsen.

Voor de klanten van de zogenoemde grote vier: de accountantskantoren PwC, KPMG Meijburg & Co, Deloitte en EY geldt 'Strategy & Control', lees Stucture follows Strategy.

Stelling: Door veel politici wordt, om hun ‘new boys netwerk’ uit te breiden, hard achter het creëren van extra kleilagen van ‘managers en directeuren’ aangelopen. Door de wetenschap wordt dit niet onderbouwd.

Een grotere tweedeling in de maatschappij, de versobering van de verzorgingsstaat en het huidige pensioenstelsel vinden gedeeltelijk onder verantwoordelijkheid van de PvdA plaats. Macro-economisch wanbeleid is een gevolg van de paradox, dat prominente PvdA politici zich aan het neoliberalisme is een links spookbeeld van Patrick van Schie hebben gecommitteerd.

Cultuuroverdracht (juiste) heeft op de imitatie van Plato, een 'intelligent ontwerp' op basis van Waarheid, Schoonheid en het Goede betrekking en niet op intimidatie. Plato zet de natuurfilosofie in zijn werk Timaeus, die enigszins esoterisch is, uiteen.

De op – en neergaande lijn in de conjunctuurbeweging wordt vanuit het psychologische ('Psyche en Logos') gezichtspunt met behulp van het zelfbewustzijn, de zelfreferentie verklaard. Het leven laat zien hoe een crisis ontstaat, maar ook kan worden opgelost. Door het cliëntelisme ('ondernemende' bestuurscultuur), de te nauwe verstrengeling tussen overheid, lees politici en bedrijfsleven en het mismanagement dat daardoor is ontstaan, is er decennia lang een feestje gebouwd. De rekening van dit feestje wordt nu aan de burger gepresenteerd. De wederkerigheid, de rekening van dit feestje wordt nu, met als camouflage de zogenaamde participatiesamenleving, aan de burger gepresenteerd.

Bestuurscultuur (Ameling Algra de Volkskrant 28 augustus 2021 Opinie p.29):
Biden toont geen empathie voor de slachtoffers van de Talibanrevolutie (O&D, 25 augustus), een goede en pijnlijke observatie van Heleen Mees.
‘Onze’ Sigrid Kaag doet het niet echt beter. Verrassend dat zo veel Nederlanders in Afghanistan waren ondanks een streng negatief reisadvies? Kom op zeg, het was voor hen de laatste kans om hun familie te zien.
Empathie boven politieke afwegingen, dat zou pas echt een nieuwe bestuurscultuur zijn. Maar dat is nog ver weg.

Bij een compromis kan het wenselijk zijn de kool en de geit te sparen. Dat deze oplossing in het kleine Nederland werkt, wil nog niet per definitie zeggen dat het ook in relatie met het grote buitenland tot goede oplossingen leidt. Het gedoogbeleid laat zien dat daardoor de problemen eerder groter dan kleiner zijn geworden. Het tegenovergestelde van een gedoogbeleid is een zero-tolerance beleid. Gedogen leidt dus uiteindelijk tot een averechts effect. Het kiezen voor de gemakkelijkste korte termijn oplossing wil nog niet zeggen dat daarmee ook het beste resultaat op langere termijn wordt bereikt. Met name voor politici geldt penny wise and pound foolish. Terwijl iedereen weet dat de energieafhankelijkheid van het buitenland de komende decennia alleen maar sterk zal toenemen, verkopen we nu als voorbereiding daarop onze energiebedrijven alvast aan het buitenland. Een ding is zeker de onderhandelingspositie zal daardoor zeker niet sterker worden. Of met andere woorden we naaien onszelf een oor aan.

Een mens heeft een persoonlijkheid. In een organisatie kan daarentegen van een cultuur worden gesproken. Net als een mens is een organisatie een levend organisme dat vreselijk kan blunderen. Een recent voorbeeld is BP. De economie van Griekenland laat zien dat niet alleen bedrijven, maar ook soevereine landen de mist in kunnen gaan. Zaken lopen mis wanneer onderwereld en bovenwereld in elkaar verstrengeld raken. De verbinding wordt langzaam verbroken. Er ontstaat een kloof tussen probleem en mogelijke win-win oplossingen.

De kern van het probleem heeft een sociaal-psychologische dimensie en heeft met ons ego te maken. In een gezond bedrijf wordt het management dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van problemen ontslagen. De bonussencultuur zorgt er voor dat men elkaar gaat indekken. De egospelletjes optimaal meespeelt. Zaken worden onder de pet gehouden. De bonussencultuur berust op het sentiment “Voor wat hoort wat” (do-ut-des).

Het verlies van het geloof in het idee van een hogere cultuur heeft sterk aan het bevorderen van de lagere cultuur, de Vertrossing in de maatschappij bijgedragen. Om een levenskunstenaar te worden is kunst als motor van bewustwording cruciaal.

De hogere - en lagere cultuur correleren met de kwalitatieve - en de kwantitatieve dimensie.

Prof. Hofstede: De menselijke natuur is wat alle menselijke wezens met elkaar gemeen hebben. De kwintessens van het verhaal 'E i V' gaat over de middenweg, de verborgen imaginaire 5e dimensie Axis mundi (five-dimensional space),de quintessence, de zingeving van het leven.

De culturele dimensies volgens Hofstede
Cultuur wordt overgedragen via onze sociale omgeving en niet via erfelijkheid. Cultuur staat in tussen de menselijke natuur (dat wat alle mensen gemeen hebben) en de persoonlijkheid (dat wat iedere mens tot een uniek wezen maakt).
Om de typische authenticiteit van volkeren te benadrukken maakt Geert Hofstede van vijf cultuurdimensies gebruik. Waarom bedrijven hun authenticiteit kwijtraken beschrijft Rohit Bhargava in zijn boek Persoonlijkheid
niet inbegrepen. De top down & bottom up wederkerigheid komt in de organisatiecultuur tot uitdrukking. Er bestaat een duidelijke correlatie tussen de Big Five (persoonlijkheidsdimensies) van Willem Hofstee op het individuele vlak en de vijf cultuurdimensies van Geert Hofstede, boek Allemaal andersdenkenden, omgaan met cultuurverschillen op het collectieve vlak. Het universele mechanisme, dat al in de Bijbel bekend was wordt door Complementariteit, Evenwicht door Tegenwicht, These + Antithese = Synthese in kaart gebracht. De Universele quintessens heeft op Ockhams scheermes, op 'Balans en een tweesnijdend Zwaard' van Salomon betrekking. De geschiedenis leert dat het niet zozeer gaat om de boodschapper, maar om de moraal van het verhaal. Het zal duidelijk zijn dat om de maatschappelijke tweedeling te verkleinen, het universele mechanisme door het grootkapitaal, niet alleen in Nederland, maar ook in Brussel en Washington onvoldoende wordt onderkend.

Ockhams scheermes geldt voor: Cultuursociologie bevindt zich op het snijpunt (emanationisme) tussen Cultuurwetenschappen en Sociologie, Evolutiebiologie tussen Evolutie en Biologie, Culturele psychologie tussen Cultuurwetenschappen en Psychologie, Sociobiologie tussen Sociologie en Biologie, Evolutiepsychologie tussen Evolutie en Psychologie, Geofysica tussen Geologie en Fysica (met verscheidene wetenschappelijke subgebieden als Geomorfologie), Paleontologie tussen Geologie en Biologie, Astrofysica tussen Fysica en Astronomie, Astrochemie tussen Astronomie en Chemie, Kwantumchemie tussen Kantummechanica en Scheikunde, Geochemie tussen Geologie en Scheikunde en Geofysica tussen Geologie en Fysica. De homo sapiens, de relatie tussen lichaam en geest, tussen Micro-economie en Macro-economie (Ondernemerschap en Rentmeesterschap). Door de convergentie van twee disciplines ontstaat synthese. Uiteindelijk draait het om het onderzoek dat betrekking heeft op de relatie tussen Unificatietheorie en Eenheid in Verscheidenheid.

De onzekerheidsvermijdingsindex (Uncertainty avoidance) geeft een indicatie wanneer een land in de gevarenzone verkeert. Griekenland neemt op dit overzicht de toppositie in. Ervin Laszlo laat zien dat wat voor een land geldt ook opgaat voor de EU.

Wim Derksen schetst met Taak van ambtenaar is niet ‘hou minister uit de wind’(Volkskrant 27 november 2020 p. 25) de essentie van de managersbureaucratie. Dit vraagstuk is al eerder door Willem Mastenbroek (Afscheidscollege 7 december 2007) onderkend. Martin Sommer heeft gelijk. Het zijwaarts denken is analoog aan het Laterale denken vanEdward de Bono.

Hoe we de menselijke maat kunnen bevorderen, hoe we de balans kunnen herstellen, hoe we ons kunnen verlossen van onze bubbel is al millennia bekend. Hoe is het mogelijk dat politici in hun bubbel blijven geloven? Het zal duidelijk zijn dat het mechanisme van het doorgeschoten neoliberalisme, dat Peter de Waard in zijn column Wordt Super Mario de man die voor altijd rente afschafte? beschrijft op de risicobeheersing een averechts effect heeft. Het is juist wanneer Mark Rutte stelt dat hij geen last heeft van een visie. Hij heeft namelijk de besturing van Nederland aan het grootkapitaal uitbesteed.

Ethiek en morele verantwoordelijkheid
Over het algemeen houdt de maatschappij personen verantwoordelijk voor hun handelingen, en zal ze hiervoor complimenteren of veroordelen. Velen geloven echter dat morele verantwoordelijkheid, vrije wil vereist. Een ander belangrijk aspect in de discussie over de vrije wil is dus, of individuen ooit moreel verantwoordelijk kunnen zijn voor hun handelingen, en als dit zo is, in welk opzicht.

De essentie in de boeken, die Mathieu Wagemans in Civs Mundi 1 maart 2020 bespreekt sluit naadloos op het onderzoeksrapport 'E i V' aan:
- Henk Oosterling, Verzet in ecopanische tijden
- Maarten Rutgers Gezondheid als handelswaar. Worden we daar beter van?
- Karlijn Roex In verwarde staat. Kritiek op een politiek van normaliteit

Spiegelpaleis, het kristalpaleis is een metafoor voor het zelf-bewustzijn, ons reflexief bewustzijn, de spiegelsymmetrie (weerspiegeling, weerkaatsing). De definitie van het reflexief bewustzijn biedt, net als de Allegorie van de grot van Plato of het Hologram-paradigma (Cultuur holografisch gespiegeld, Het holografische paradigma) een model om de spiegelwerking van de psyche, het bewustwordingsproces te verklaren.

Juist managers in een bureaucratische organisatie zijn vaak gespeend van enig creatief ondernemerschap (4e productiefactor). Het zijn nu in het bijzonder de produktiefactor arbeid en de belastingbetaler die voor het mismanagement van de factor kapitaal mogen bloeden. Het gaat dus niet alleen om aandeelhouderswaarde. De belangrijkste klanten van een organisatie zijn niet de aandeelhouders, maar de werknemers. Een werkgever die goed is voor zijn personeel, motiveert werknemers om de op één belangrijkste klant, de afnemers van de producten of diensten van het bedrijf goed te verzorgen.

Veel managers in het onderwijs gaan van meten is weten uit. Door de toenemende managersbureaucratie wordt echter zoveel tijd uitgetrokken voor het meten dat er voor het onderwijzend personeel geen tijd overblijft daadwerkelijk iets met de meetresultaten te doen. Het meten is een doel op zichzelf geworden. Het gaat er juist om dat meetresultaten worden gebruikt om zwakke leerlingen extra aandacht te geven.

De mens is overal hetzelfde (Laura de Jong Volkskrant 17 juli 2020 p. V10-11):
Welk boek lezen schrijvers deze zomer nu ze niet meer hoeven werken aan hun eigen boek (en waar gaat dat eigen boek trouwens over)? Deze week Pieter Waterdrinker (58). Afgelopen dinsdag verscheen zijn nieuwe roman De rat van Amsterdam.
‘Vladimir Nabokov zei:
the basic belief in art, is the basic belief in the goodness of mankind. Ook al weet je dat de wereld slecht is en heb je zelf ellende meegemaakt, als je niet gelooft in de goedheid van de mens, dan houdt alles op en kun je dus ook geen kunst maken. Ook in deze roman, waar zoveel vuiligheid naar boven komt, is er nog altijd iets van mededogen en compassie. Dat is iets wat de journalistiek niet aan kan raken en literatuur wel. Dat je begrip kunt hebben als lezer voor mensen voor wie je a priori niet zoveel begrip hebt. Mijn boek is niet positief, maar ook niet pessimistisch.’

De relatie van weerspiegeling die bestaat tussen individu en collectief past Pieter Waterdrinker in zijn boek Poubelle toe. In het boek Poubelle verpersoonlijkt Wessel Stols het hedendaagse Europa. Wessel Stols gaat door overmoed in het boek van Pieter Waterdrinker zijn ondergang tegemoet. Tot slot krijgt hij alle rekeningen gepresenteerd. Het vraagstuk dat Pieter Waterdrinker in zijn boek Poubelle aansnijdt hangt voor managers met overmoed, hybris en gezichtsverlies samen. Het boek Poubelle van Pieter Waterdrinker illustreert de politieke situatie in Oekraïne en staat in het onderzoeksrapport 'E i V' symbool voor hoe probleem en oplossing met elkaar samenhangen.

Het boek Tegen de stroom van Hirsch Ballin heeft op een paradigmawisseling op de werkelijkheid te scheppen betrekking en sluit op een ommekeer in het denken aan.

De cultuur in een organisatie dient zodanig te zijn dat wordt voorkomen dat het topmanagement een marionet van het systeem wordt, zich dus met gebakken lucht bezig houdt. Volgens Grimbert Rost van Tonningen berust de macht van de overheid eerder op incompetentie dan op competentie.

Stelling: Binnen de context van de groepsdynamiek dient om te overleven, elke organisatie niet alleen als een lerend systeem, maar vooral als een levend systeem te worden benaderd.

In plaats van in Nederland topprestaties te bevorderen staat nu de middelmatigheid, de zesjescultuur, de Jan Salie mentaliteit van Ronald Plasterk centraal. Branche organisaties als Vereniging Hogescholen, Aedes en de Nederlandse Zorgautoriteit hebben nog geen meerwaarde gecreëerd, dus niet echt aan de kwaliteitsverbetering bijgedragen. De eerder gevoerde ‘wetenschappelijke’ abstracte discussies over wel of geen bonussen toekennen zijn leuk voor de borreltafel. De discussie behoort te gaan hoe meet je in complexe organisaties de kwalitatieve meerwaarde waarop de bonussen, de extra beloningen van individuen zijn gebaseerd? Promotie, tantième, een snellere doorstroming zijn de bekende prikkels die al heel lang worden toegepast. Hoe voorkom je de 'exhibitionistische zelfverrijking' van Wim Kok?

Het gaat er dus niet om de complexiteit van organisaties te vergroten, maar om ze te verkleinen.
Het is nuttig meer bewust te worden van de achtergronden van noodzakelijke lange termijn veranderingen en niet alleen ad hoc korte termijn vraagstukken op te lossen. De begripsverwarring ontstaat hoofdzakelijk doordat we ons met halve waarheden bezig houden. Binnen de traditionele hiërarchische structuren zijn de huidige complexe vraagstukken niet meer op te lossen. In plaats van dat we de systemen steeds complexer en ondoorzichtiger - Too big to fail - maken moeten we terug naar wat al in 1973 door de econoom E.F. Schumacher in zijn boek Small Is Beautiful, het spreiden van risico's is aangegeven.

De lage verwachtingen komen tegenwoordig van rechts (Sander Schimmelpennick Volkskrant 6 juli 2020 p. 25):
De manier waarop de Gewone Man wordt misbruikt, laat vooral zien hoezeer ‘volksverheffing’uit de mode is. Populistisch-rechts is een spiegel geworden van regressief-links: volkomen intolerant jegens kritiek, met dit keer de Gewone Man als Nobele Wilde die niet hoeft te worden verheven, maar die je vooral zijn achterlijkheid moet laten beleven – zo zijn ze nu eenmaal. Het is alsof populistisch Nederland is vergeten dat Al Bundy, de even hilarische als misantropische loser uit Married ... with Children, nooit bedoeld was als rolmodel. En dat hij bovendien met zijn tijd meegaat: als Jay in Modern Family gaat hij hortend en stotend mee in de vaart der volkeren.
Filosoof Kees Vuyk beschreef in zijn boek
Oude en nieuwe ongelijkheid over het failliet van het verheffingsideaal hoe het sociaal-democratische verheffingsideaal van de jaren ’50 en ’60 vooral bestond uit respect voor arbeid en vakmanschap, waarna het vanaf de jaren ’70 vooral ging over meritocratie en sociale stijging. Het pijnlijke daarvan is alleen: op een gegeven moment hebben alle talenten hun kansen wel gepakt. Terwijl het verheffingspotentieel nu vooral bij migrantenkinderen zit treedt er bij de autochtone lagere klasse volgens Vuyk verplatting op; doordat de achterblijvers met elkaar trouwen, wordt de intelligentie in die groep steeds homogener.
Wie het lot van de
Gewone Man werkelijk aan het hart gaat, zou er goed aan doen te stoppen met het cultiveren van wangedrag en achterlijkheid en in plaats daarvan pleiten voor zaken die bijdragen aan écht zelfvertrouwen en respect: hogere lonen, eerlijkere belastingen en meer zinvol productiewerk.

Aan elke crisis liggen tegenstellingen, zoals bijvoorbeeld tussen 'Politicals & Professionals', ten grondslag. Door de nauwe 'verstrengeling' tussen de 'eerste, tweede en derde macht' en de 'vierde, vijfde en zesde macht' verloopt de weg naar verbetering nu contraproductief omdat de brokkenpiloten elkaar de hand boven het hoofd houden en geen contact meer hebben met de werkvloer. De brokkenpiloten die de problemen hebben gecreëerd moeten zich nu als een ware Baron von Münchhausen aan hun eigen haren uit het moeras trekken. Door de deregulering, het privatiseren van het onderwijs, de wooncorporaties en de zorg heeft de overheid het stuur uit handen gegeven en dreigt de cash cow Nederland volledig te worden uitgemolken. Met een lose-lose situatie als gevolg. Het zelfreinigend vermogen van de parlementaire democratie gaat daardoor verloren.

We vallen te snel voor lange leiders, de 'bokito's' (Jaap van Ginneken Volkskrant 12 juni 2015 p. 25):
Steeds weer trappen we erin. We denken dat we weloverwogen onze leiders kiezen, maar in werkelijkheid vallen we voor lange mannen met een lage stem, zegt Jaap van Ginneken.
De ongelijkheid tussen arm en rijk groeit. Heeft dat te maken met de bokito's die we kiezen?
'Ik weet niet of er een rechtstreeks verband is. Maar er is wel van alles mis. Ik kom uit de derdewereldbeweging. Nu ik zie dat het allemaal niet zo veel heeft uitgehaald, word ik op mijn oude dag toch wat cynisch. Zelfs uit wetenschappelijk perspectief. De dingen gaan zoals ze gaan, zo werkt de macht: pappen en nathouden, vooral niet te veel tegen de stroom ingaan. En als je dat wel doet, word je afgebrand. Nederland zal de VS nooit voor het hoofd stoten.'
Moet Nederland, gezien de internationale ontwikkelingen, niet juist wat meer bokito's hebben?
'Nee. Bij Nederlandse bokito's denk ik aan Rijkman Groenink en oud-Ahold-baas Cees van der Hoeven. Aan Bram Moszkowicz - je ziet ook vaak vrouwengeschiedenissen bij dit soort mensen - en aan de omhoog gevallen directeuren van woningcorporaties en onderwijs.
Daar moeten niet meer van komen, maar minder.'

Jaap van Ginneken volgt in zijn wetenschappelijke discipline dezelfde route als de managementgoeroes Manfred Kets de Vries en Irene Sinteur. In zijn pamflet In tijden van besmetting toont Paolo Giordano er is niets nieuws onder de zon. Jaap van Ginneken, Paolo Giordano, Hanke Lange, Irene Sinteur c.s. tonen in hun publicaties de enerverende stap van manager naar bestuurder.

Het fenomeen organisatiecultuur is het hoofdthema van het onderzoeksrapport 'E i V'. Nederlandse coryfeeën op het terrein van de organisatiecultuur zijn consultant Fons Trompenaars, organisatieadviseur Daniel Ofman, managementgoeroe Manfred Kets de Vries, Sjaak Vink en Bert Rorije van Total Branding Collectief Het Stormt. Total Branding is een holistische werkwijze, waarbij bedrijfskundige, strategische en organisatorische vraagstukken; innovatie, communicatie en gedragsverandering geïntegreerd worden aangepakt.

Marcel Metze geeft met zijn artikel DE BRUID VAN STAAL black%(NRC Handelsblad, 3 juni 2006 p. 15-31) een aardige blik in de keuken van het staalbedrijf. Marcel Metze sprak met een groot aantal topbestuurders van Hoogovens en een aantal Britse insiders en reconstrueerde hoe het winstgevende Hoogovens zich liet inpakken door het verouderde en verlieslijdende British Steel. Naar buiten is de combinatie met British Steel' als fusie verkocht, maar feitelijk was het door het meerderheidsbelang van 60% van BS een overname. De countryclub managementstijl heeft Hoogovens uiteindelijk opgebroken.

In het tijdschrift ManagementBoekMagazine van december 2012 staat een interview Niet integreren is misschien wel het slimste met Bim Bensdorp auteur van het boek Champagne en Karnemelk - Cultuur als spelmaker of spelbreker bij fusies en overnames. Enkele fragmenten:
Het verhaal over Corus laat de naïeve kant van het topmanagement zien, waarbij de Nederlanders haastig zijn ingestapt bij de Britten. Daar wil ik voor waarschuwen. Wat mij verbaast, is het gebrek aan leervermogen van topmensen. Ze kennen de cijfers, maar durven nog steeds te reppen van een een ‘merger made in heaven’. Toen ik bij Hoogovens directeur strategie was, waarschuwde ik de top over de geraamde synergie. Ik zei dat zij die synergie door tweeën moesten delen en de geraamde tijd met twee moesten vermenigvuldigen. Als de synergie dan nog positief was, kon het iets worden naar mijn mening.

Maar toen ik in 1979 bij de automatiseringsafdeling solliciteerde werd ik al door een medewerker (W.R. heeft zijn pensioen bij Hoogovens gehaald) voor de eigen koninkrijkjes binnen Hoogovens gewaarschuwd. Mijn laatste chef bij Hoogovens adviseerde mij om met de bedrijfspsycholoog te gaan praten. Als brave medewerker heb ik dat gedaan. Zijn eerste vraag was heb je een conflict met je chef. Nee zei ik, het is een aardige man. Bij een werkbespreking haalt hij een kopje koffie voor je. Binnen vijf minuten was ik weer vertrokken. Mijn chef heeft mijn ontslag toen toch in gang gezet. Toen ik bij Hoogovens werd ontslagen was het voor mij duidelijk dat mijn kritische houding aan mijn ontslag ten grondslag lag. Achteraf gezien is mijn ontslag mij uitstekend bevallen.

Draait alles om cultuurverschillen (Peter de Waard Volkskrant 27 augustus 2015 p. 27):
'Mister Imtech' René van der Bruggen deed ongeveer honderd overnames in tien jaar. In al die gevallen liet hij het management zitten en bemoeide hij zich nauwelijks met de gang van zaken in den vreemde. Imtech wilde een decentraal geleid concern blijven met een klein hoofdkantoor in Gouda. Een culturele due diligence werd niet gedaan. In 2012 erkende Van der Bruggen het bestaan van 'sterke nationale en regionale cultuurverschillen'. 'Maar gelet op de strategie en organisatie van Imtech vormen die geen wezenlijk probleem', zo werd uit zijn mond opgetekend door Bim Bensdorp in het boekje Champagne en Karnemelk.
Bensdorp onderzocht hoe cultuurverschillen spelbreker waren bij fusies en overnames. Hij was zelf verkoopdirecteur en directeur strategie bij Hoogovens toen dat bedrijf zich in 2000 voor de tweede keer in een heilloos fusie-avontuur stortte met een buitenlandse partner. Nadat de fusie met het Duitse Hoesch begin jaren tachtig spaak was gelopen, werd een poging gewaagd met British Steel. Dat waren in tegenstelling tot de Duitsers ('Wij maken geen grappen', aldus een Opel-reclame) toffe jongens met een flinke dosis humor waarmee de Nederlanders wel door één deur leken te kunnen. Dat hadden Shell en Unilever bewezen.
Maar dit keer vlogen al snel de borden door de kamer. Wat de Nederlanders zagen als een fusie van gelijken, zagen de Britten als een overname. Terwijl de Nederlanders een bestuur wilden dat op basis van consensus besluiten zou nemen, kozen de Britten voor een hiërarchisch bestuur met een sterke man. De Nederlanders konden niet op tegen het Britse powerplay. Hoogovens werd de melkkoe die de verliezen in Groot-Brittannië moest compenseren. Hetzelfde gold voor KLM na de fusie met Air France. De mix van karnemelk en champagne had een vieze smaak.

Het onderzoeksrapport 'E i V' is de weerslag van mijn werkervaring bij het boeiende bedrijf Hoogovens. Toen ik bij Hoogovens via de kantonrechter werd ontslagen heb ik me bewust de vraag gesteld waar ben ik de mist ingegaan?
De uitkomst van deze vraag is het onderzoeksrapport ‘E i V’, dat naadloos aansluit op de visie, die door het 'Goede - Ware - Schone' van Socrates en Plato wordt uitgedragen. Maar het rapport 'E i V' is ook (wat later bleek) intuïtief aan de hand van de vier stappen van Maslow uitgewerkt. In het rapport ‘E i V’ is de moraal van het verhaal de notie van ressentiment. Bij eigen koninkrijkjes staat niet het commerciële succes, de continuïteit van Hoogovens centraal, maar de egospelletjes van managers en de haantjescultuur van het middenkader (cliëntelisme, vijfde colonne).

Toen ik bij Hoogovens vertrok was Daniel Ofman als organisatieadviseur bij de cultuuromslag betrokken. Eerder was Hoogovensbreed de kwaliteitscirkel Plan–Do-Check–Act van de lerende organisatie geïntroduceerd. De RvB wil wel maar het is met name de haantjescultuur van het middenkader, de 4e macht die stevig op de rem trapt. Het fenomeen moral hazard spreekt voor zich.

In 1987 signaleerde ik binnen Hoogovens dat ik een manager van de automatiseringsafdeling niet op enige informatica kennis kon betrappen. Bij een werkbespreking was zijn enige inbreng dat hij een kopje koffie voor je haalde. Voor zijn toegevoegde waarde, het over de schutting gooien van automatiseringsprojecten werd hij wel zeer rijkelijk beloond. Maar "wie kaatst moet de bal verwachten".

Politici in het Westen hebben het paard achter de wagen gespannen door de verantwoordelijkheid voor het rentmeesterschap aan het grootkapitaal over te dragen. Het probleem is nu dat door het gebrek aan tegenwicht het grootkapitaal in zijn eigen spelletjes, lees sprookjes is gaan geloven en geleidelijk het casinokapitalisme is ontstaan. Gabriёl van den Brink heeft gelijk dat we Ruw ontwaken uit een neoliberale droom.

Jeroen Dijsselbloem is in het voetspoor, de derde weg van Wouter Bos getreden. De derde weg , die door de PvdA werd aangehangen staat tegenover de Derde Weg, lees de Gulden regel van Karin Armstrong. Het brengt de controverse tussen Jeroen Dijsselbloem en Ferdinand Grapperhaus tot uitdrukking. Het rentmeesterschap uit de Bijbel biedt houvast voor een duurzame samenleving.

In zijn boek De Mythe van Vrijheid en het pad van meditatie schrijft Chӧgyam Trungpa, in het hoofdstuk Het pad van de Boeddha : Naarmate zijn benadering van meditatie meer gestalte kreeg, kwam de Boeddha tot het besef dat foefjes (p. 67) louter neurotische aandoeningen zijn. Hij besloot op zoek te gaan naar het eenvoudige, naar wat werkelijk is, om erachter te komen wat de relatie is tussen lichaam en geest, wat zijn relatie was met de uit gras gevlochten koesha-mat waarop hij zat en de bodhi-boom (Aśvatthaboom) boven zijn hoofd.

In de informatievoorziening speelt het ICT-beleid zeker een belangrijke rol, maar het is de mens zelf, die op aarde de hoofdrol blijft vervullen. Bij zelfregulering, zelfverwerkelijk, de zelf-transformatie van Vicente Hao Chin draait het om de relatie De ander als spiegel, het evenwicht door tegenwicht, het balansmechanisme, these + antithese = synthese, dat Wim Kok en Tjeenk Willink van de PvdA hanteren was al in de Bijbel bekend. In de woorden van ex-premier Wim Kok: De essentie van het 'poldermodel is dialoog en evenwicht. Bij dialoog hoort tegenspraak en bij evenwicht tegenwicht. Het belangrijkste voor het goed functioneren van de overheid is tegenspraak, tegenwicht. Daarentegen was er juist bij de PvdA onder Ad Melkert sprake van een communistische kadaverdiscipline. In hoeverre is er van het peterprincipe of het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen c.q. de 4e macht sprake?

Of met andere woorden de Westerse esoterie, het moderne occultisme, en de eucharistieviering in de katholieke kerk ondersteunen dezelfde wetmatigheden als de Harry Potterboeken van J.K. Rowling of de sprookjes van Hans Christiaan Andersen.

Hans Christiaan Andersen, H.P. Blavatsky en Frits van Oostrom laten zien dat het met behulp van sprookjes mogelijk is de éne werkelijkheid te duiden. Occulte verhalen (H.P. Blavatsky & W.Q. Judge Een behekst leven p. 7):
Een aantal jaren liepen mijn zaken voorspoedig. Ik won het vertrouwen van veel invloedrijke Japanners; door hun bescherming kon ik reizen en zaken doen op plaatsen waar vooral in die tijd vreemden niet gemakkelijk toegang kregen. Onverschillig voor alle religies kreeg ik belangstelling voor de
filosofie van het boeddhisme, het enige religieuze stelsel dat ik de term filosofisch waard achtte. Zo bezocht ik in mijn vrije uren de merkwaardigste tempels van Japan, de belangrijkste en meest bijzondere van de zesennegentig boeddhistische kloosters van Kyoto. Achtereenvolgens bracht ik een bezoek aan DaiBoetsoe, met zijn reusachtige klok, Tseonene, Enario-Yassero, Kai-Missoe, Higadsi-Hong-Vonsi en vele andere beroemde tempels.
8: Op een dag die ik nooit zal vergeten, een
noodlotsdag, maakte ik kennis met een eerbiedwaardige en geleerde bonze, een Japanse priester, Tamoera Hideyerî genaamd.
9: Op een dag deed hij de
paradoxale uitspraak: ‘We kunnen niet hopen in het volle genot van ons bewustzijn in het hiernamaals te leven, tenzij we tevoren een stevige en vaste, geestelijke grondslag hebben gelegd.
9,10: Zelfs dan! Men kan ongelovig zijn en toch in zijn geestruimte voor twijfel openlaten, hoe klein die ruimte ook is; en dan op een dag, al was het maar voor één ogenblik, trachten de deur van de
innerlijke tempel te openen; en dit zal voor het doel voldoende blijken te zijn.’
U bent bepaald poëtisch en bovendien
paradoxaal, eerbiedwaardige heer. Wilt u zo vriendelijk zijn me iets meer over het mysterie te vertellen?’

De verdozing van Nederland is op het Japanse Kaizen gebaseerd en is bij ondernemend Nederland zeer populair.

‘Poldermodel is feodaal geworden’, Grimbert Rost van Tonningen, Organisatieadviseur (interview Volkskrant 10 augustus 2012)
Wat heeft die teloorgang van het model veroorzaakt?
‘Het werd, zeg maar, overrijp. De pioniers die het model hebben opgezet, zoals Wllem Drees, verdwenen na verloop van tijd. Hun opvolgers waren minder gemotiveerd en speelden elkaar baantjes toe. Het model is decadent en feodaal geworden. Het sluit niet meer aan bij de samenleving.’
Waar leest u dat aan af?
‘En de overheid is een waterhoofd met maar liefs 350 adviescolleges die ambtenaren karrenvrachten overbodig werk bezorgen. In die belangenclubs en in de geprivatiseerde ondernemingen lopen ongeveer vijfhonderd polderbestuurders rond met vaak twintig tot dertig baantjes. Niet op grond van hun expertise, maar primair op basis van hun partijlidmaatschap.’

Volgens Grimbert Rost van Tonningen berust de macht van de overheid eerder op incompetentie dan op competentie.

Het rapport ‘E i V’ is door mijn belangstelling voor het fenomeen organisatiecultuur ontstaan. Gewenste cultuurveranderingen in een organisatie worden in een 5Ddenkraam, het transformatieproces van antropogenese (hominisatie), de Bewustzijnsschil geplaatst. Het is de spin-off (serendipiteit) van de zoektocht. Uiteindelijk draait het om de vraag: is het mogelijk de beschaving een stapje verder te brengen? Is het laagje vernis dat beschaving heet sinds de oudheid toegenomen? Primair draait het om hoe verschillende culturen zich door cultuuroverdracht met elkaar kunnen verbinden.

Essay De middenklasse en de angst om te vallen
Kimberly, Lieve en het moederhart (Roxane van Iperen De Groene Amsterdammer 12 mei 2022 p. 46-51):
De
verrechtsing van Nederland zit ’m niet alleen in een populistisch anti-migratiediscours. Het is ook te zien in hoe de voorheen liberale middenklasse een gesloten countryclub werd en hoe zachtaardige yoga-moeders in anti-overheidsdenkers veranderden. Binnen één week tijd gebruikten twee CDA-kroonprinsen, getipt om Sybrand van Haersma Buma op te volgen als partijleider, exact dezelfde Amerikaanse uitdrukking: de fear of falling. De angst om te vallen. Een term gemunt door de Amerikaanse schrijfster Barbara Ehrenreich in 1989, in haar boek Fear of Falling: The Inner Life of the Middle Class.
Deze ‘
nieuwe professionals’ waren vaak werkzaam in de vele functies die de rap uitgedijde private sector bood. Het was een klasse waarvan de leden snel in welvaart en status waren opgeklommen; nieuwe rijken die verlies van inkomen niet met reservoirs aan familiegeld of bezit konden opvangen, zoals de oude rijken. Ze raakten in de greep van twee angsten: het mogelijke verlies van hun positie in de samenleving, en het vooruitzicht dat hun kinderen een minder welvarend leven te wachten stond.
Volgens Ehrenreich lieten de leden van deze groep zich lange tijd voorstaan op deugden als professionele en morele integriteit en gelijke kansen voor ieder individu. Maar onder de druk van toenemende onzekerheden en economische stress mondde dat eind jaren tachtig uit in een vorm van ‘countryclub’-denken. Een middenklasse die angstvallig aan haar eigen status vasthield, de bereikte levensstandaard voor het eigen kroost gegarandeerd wilde zien, en daarom een streng deurbeleid voor mensen uit andere groepen en klassen opeens een prima optie vond.
Deze tekst is een bewerking van Roxane van Iperens
Eigen welzijn eerst Hoe de middenklasse haar liberale waarden verloor dat deze week verschijnt bij Thomas Rap.

Om ons levensgeluk op aarde te vergroten richten Jacobine Geel, Roxane van Iperen, Stientje van Veldhoven en Merel van Vroonhoven zich op het verbinden, terwijl met name Jeroen Dijsselboem, Niek Jan van Kesteren, Rogier van Boxtel en Ed Nijpels zich vooral richten op de schoorsteen moet blijven roken. Het werk van de opperlobbyist Niek Jan van Kesteren c.s. concentreert zich om alles zoveel mogelijk bij het oude te houden. Het betekent dat het belastingparadijs Nederland voor investeerders (grote multinationals) zo aantrekkelijk mogelijk moet blijven. Het millennia oude vraagstuk van de schijnbare paradox , de contradictio in terminis zal een quantumcomputer niet oplossen.

In mijn werkzame leven ben ik ook geconfronteerd met het probleem dat door het Nationaal Debat: Klem op de werkvloer werd besproken. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ beoogt probleem en oplossing dichter bij elkaar te brengen.

Daniel Ofman boek Bezieling en Kwaliteit in Organisaties
Jaap Voigt stipt in zijn nawoord (p. 207) de kern van het vraagstuk aan waar het in het rapport 'E i V' om draait.
Toch is het noodzakelijk om in dit nawoord stil te staan bij een aspect dat in dit boek niet aan de orde is gekomen, namelijk het 'alleen zijn' en het lijden dat daarmee gepaard gaat. Met dit onderwerp wordt het hart geraakt van de relatie tussen de weg van de individuele mens en de weg van een collectiviteit als een organisatie.
Onze samenleving, en daarmee vrijwel iedere organisatie, is nog steeds gebouwd op het principe dat het individu ondergeschikt is aan de groep. etc.
Het luisteren naar die stem van het geweten leidt ertoe dat hij minder vatbaar wordt voor de conditionering van de groepscultuur.
Tijdens het individuatieproces wordt de balans van het verleden opgemaakt. Materiële en immateriële schulden worden vereffend en door een hernieuwd inzicht in eigen functioneren ontstaat een nieuw soort zelfvertrouwen.

Een individueel probleem kan snel worden opgepakt, daarentegen voor vraagstukken in de collectieve sector geldt dat het heel lang duurt voordat bewustwording in effectief beleid wordt vertaald. Geert Mak gaf in de Volkskrant 20 november 2004 een eerste signaal af. Recent zijn daar de reacties van Harm Beertema (Volkskrant 15 maart 2010) en Prof. Smalhout (Telegraaf 3 april 2010) en Gerd Leers (Volkskrant 6 april 2010) bijgekomen.
De te verwachten 29 miljard aan bezuinigingen maakt de politieke besluitvorming over de gewenste collectieve voorzieningen en de kosten daarvan bijzonder complex.

Het draait primair om hoe kunnen we de kwaliteit van de besluiten verbeteren. Er dient wel degelijk met de keerzijde van de evolutietheorie rekening te worden gehouden dat er van doelgerichtheid in de natuur sprake is. Het gaat er dus om, net zoals eerder Jared Diamond heeft betoogd, een manier te vinden om mensenmassa’s in bedwang te houden. Volgens Jared Diamond zijn daarvoor de religies uitgevonden.

Susan Neiman (Volkskrant 28 november 2009): ‘Het kapitalisme heeft er belang bij dat mensen dom blijven. Daarom is er een culturele industrie die mensen op een zeer laag niveau bedient. Als je mensen altijd patat voorzet, kun je niet verwachten dat ze opeens haute cuisine waarderen.’
Zolang je geen echt goede scholen hebt, die de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen stimuleren, kun je niet zeggen dat de Verlichting gefaald heeft. De hoge cultuur mag zich ook wel aanpassen, natuurlijk. Veel kunstenaars en intellectuelen geloven dat ze diepzinniger zijn naarmate ze onbegrijpelijker zijn.

In de zeventiger jaren was het adagium van de McKinsey's Diversification (matrix van Ansoff), twintig jaar later back to the core business.

Het onbehagen in de maatschappij hangt hoofdzakelijk samen met de discrepantie tussen de door hoofdzakelijk PR bureau's gecreëerde beeldvorming en de door burgers ervaren werkelijk, onze bestuurlijke cultuur als tragikomisch theater volgens Bas de Gaay Fortman (Volkskrant 2 maart 2017).

Ernst Hirsch Ballin: 'Integratie heeft ongeveer op alle ministeries gezeten waar politici het wenselijk achtten, maar op het enige departement waar het thuishoort, het ministerie van Onderwijs, zat het nooit.'

Er wordt beoogd de Kwintessens met behulp van de Gulden middenweg (pelgrimage), de verborgen 5e Dimensie, het 5Ddenkraam (5D-concept) en de 5 bij 5 matrixstructuur, de evolutionaire 'Bewustzijnsschil' weer te geven, Natuur en Cultuur, (probleem en oplossing) Slachtoffers en Daders met elkaar te verbinden.

Nieuwe spiritualiteit als Derde Weg staat tegenover De Derde Weg als dialectiek van de verliezer, die door de PvdA wordt aangehangen. ‘Geprofessionaliseerd’ waar Plasterk het in het begin van zijn artikel over heeft is een eufemisme voor het immorele gedrag van bestuurders in de publieke sector (semioverheid) volgens de commissie-Halsema. Volgens de darwinist Plasterk levert deze vorm van ‘professionalisering’ (emancipatie in solidariteit) een evolutionair voordeel op. Het gaat er dan om hoe wordt de Derde weg emancipatie in solidariteit naar de praktijk vertaald. De austerity driven aanpak waar Plasterk voor gaat staat diametraal tegenover de route van het Ken uzelve, de moraal van het verhaal in het rapport ‘E i V’. Plasterk is duidelijk een marionet van het systeem geworden, oftewel er zijn nog steeds politici die hun handen in onschuld wassen. Al blijft het natuurlijk een kwestie van perceptie. De handen in onschuld wassen hangt met amoreel gedrag samen.

Het inzicht van Beatrice de Graaf is niet nieuw, zij bevestigt namelijk het inzicht dat al eerder door H.P. Blavatsky in het boek The first step towards the Temple of Truth (p. 7) naar voren is gebracht, namelijk:
With the Pythagoreans... humility was no virtue, though in modern times it is considered to be the greatest of the virtues. With Aristotle likewise it is no virtue: for in his Nicomachean Ethics he says that
... all humble men are flatterers and all flatterers are humble.
The Ten Pythagorean Virtues are identical with those prescribed by Manu, and the Buddhist Paramitas of Perfection.

Kim Putters heeft gelijk ‘Met de Tien Geboden komen we er niet’, het gaat namelijk om de Ten Pythagorean Virtues . Kim Putters, Inge Mutsaers en Stan van Pelt volgen het inzicht in het onderzoeksrapport 'E i V', namelijk de wederkerigheid tussen micro en macro, dat we in onze eigen bubbel, lees referentiekader leven. Door grip te krijgen op onze eigen bubbel, kunnen we meehelpen een ongezonde bubbel in de financiële sector te laten verdwijnen. Of met andere woorden datgene waartegen we vechten definieert ons even duidelijk als datgene waarvoor we ons inzetten. Platland ontstaat]] wanneer politici de verborgen 5e Dimensie buiten hun referentiekader plaatsen, we door marionetten van het systeem worden geregeerd.

Het geheel van controlemechanismen, de ingebouwde ‘checks and balances’ in een organisatie, provincie, Nederland dienen ter waarborging van het machtsevenwicht. Het sprookje van Hans Christian Andersen laat zien dat zijn hovelingen juist hielpen om de keizer van nieuwe kleren te voorzien. Is het, om de continuïteit van een organisatie, de BV Nederland te waarborgen, niet beter dat de hofhouding de ministers voor de valkuil van de nieuwe kleren van de keizer tracht te behoeden? Door het organisatiemodel van centralisme en dirigisme niet alleen binnen de eigen partij toe te passen, maar ook voor het besturen van BV Nederland gaan de checks and balances verloren en neemt de chaos toe.

Instituties, zoals het Instituut Clingendael en International Institute of Social Studies, die voor checks and balances zouden kunnen zorgen, zijn hiervoor onvoldoende geëquipeerd. De hefboomwerking was eerst in ons voordeel, maar nu in ons nadeel. Eenvoudiger kunnen we het niet maken. Een variant op het peterprincipe, het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen is nog steeds actueel. Mandarijnen van de keizer bevolken nu de bureaucratisch geleide ministeries. Of met andere woorden de Westerse esoterie, het moderne occultisme, en de eucharistieviering in de katholieke kerk ondersteunen dezelfde wetmatigheden als de Harry Potterboeken van J.K. Rowling of de sprookjes van Hans Christiaan Andersen.

De glans van paars was bedrieglijk (Harrie Verbon Volkskrant 24 juni 2010):
Dat paarse beleid (Kabinet-Kok I en Kabinet-Kok II) was helemaal niet zo mooi. Zo had de paarse coalitie geen boodschap aan het welzijn van kinderen: de kinderbijslag werd beknot, weduwen die kinderen hadden opgevoed werden aangepakt, alleenstaande moeders moesten aan het werk. Onder paars begon het ongebreidelde marktdenken vorm te krijgen (vormgeving). In de zorg, in de energie, in de sociale woningbouw, in het onderwijs, bijna overal in de (semi) collectieve sector moest meer marktwerking komen. Een van de merkbare gevolgen van de marktwerking is dat de topbestuurders in die sectoren nu vrijwel overal balkenendeplus salarissen verdienen. De markt vraagt daar immers om.

Volgens Richard Sennett (Volkskrant 14 maart 2009) betekent de kredietcrisis ook een zware klap voor het idee dat de samenleving een meritocratie is, die mensen naar verdienste beloont. ‘Het is nu aangetoond dat je economisch zeer succesvol en toch zeer incompetent kunt zijn. Dat is een grote verandering in waarden, omdat rijkdom tot voor kort aan competentie werd gekoppeld.’

Door niet de geldpers, maar solidariteit, het herverdelingsvraagstuk ('Happiness Economics') mondiaal centraal te plaatsen is het mogelijk het klimaatvraagstuk en de armoede, de grotere tweedeling niet alleen in Nederland en Europa, maar in de wereld doelmatig aan te pakken.

Volgens Abram de Swaan is het model van de publiek-private-samenwerking aan herijking (zie IJktheorie) , een paradigmawisseling toe. ’IJdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid’ geldt ook voor de fysicus Max Tegmark. Het is een illusie te geloven dat ICT het levensraadsel, het mysterie van het leven oplost. Wat betreft herijken zie de columns van J.L. Heldring in NRC Handelsblad. J.L. Heldring blackredblack%59 keer, ijkpunt 22 keer, herijken 9 keer, herijkingsnota 4 keer en krachtenveld 3 keer. Het biologische perspectief, de Hoofdroute is al millennia bekend.
Wat betekent
herijking! Van Dale helpt ons niet veel verder. Dus kijken we naar wat dit woordenboek over ijken te zeggen heeft. Dit: ‘Meet- en weeginstrumenten toetsen aan de gestelde eisen, ze indien nodig en mogelijk daaraan doen beantwoorden.’ Herijken betekent dus: die instrumenten opnieuw toetsen, dat wil zeggen: aan de gewijzigde eisen of omstandigheden, en ze daaraan doen beantwoorden. Op de politiek overgebracht, betekent het dat de politiek getoetst moet worden aan de gewijzigde omstandigheden en, indien nodig en mogelijk, daaraan aangepast. ( NRC Handelsblad van 06-09-1994, pagina 9)

Anna Akhmanova maakt voor leren hoe je kennis kunt verkrijgen, leren na te denken, overdracht van kennis gebruik van de genenoverdracht , een stofje in onze hersenen volgens Sanneke de Haan. Die drive zit in ieder van ons waar Sanneke de Haan naar verwijst heeft op de verborgen 5e Dimensie betrekking. Jordan Peterson heeft het daarentegen over een onbeschrijflijke primordiale calculator diep in je.

Het Leven, dat Sheila Sitalsing in de Volkskrant van 31 oktober 2018 beschrijft, we trekken een bloedspoor over de wereld, staat in schril contrast met de werkelijkheid, die politici ons voorhouden.

De wereld is complexer dan de EU-integratie, die Joschka Fischer beschrijft. De EU-integratie belicht slechts een papieren, illusoire werkelijkheid, de op de systeemtheorie gebaseerde organisatiekunde. Tegenover de egotripperij van biohackers en AI-specialisten over superintelligentie staat de zienswijze van Jeroen Dijsselbloem over de besluitvormingsprocessen van onze toppolitici. ‘Dat ik in de voetsporen moest treden van Wouter Bos, mijn politieke leermeester; van Gerrit Zalm en Wim Kok, helemaal zo’n onaantastbare grootheid. ..etc. Wel vind ik dat Europa bij uitstek geschikt is om een aantal zaken aan te pakken. De banken bijvoorbeeld, en dat zien de kiezers ook wel.’ Zalm vertelde mij wat oud-minister Duisenberg hem ooit had uitgelegd. 'Minister van Financiën zijn is heel makkelijk. Je hoeft alleen maar nee te kunnen zeggen. De enige vraag waarop je met ja antwoordt is als ze zeggen: zei u nee?' (Volkskrant Magazine 17 mei 2014 p. 12-18).

De schuldencrisis is voor een belangrijk deel het gevolg van egotripperij van topmanagers en topbestuurders, die elkaar op een prettige manier fêteren. Primair draait het om hoe creëren we een gezonde, vitale maatschappij, een vitale cultuur. In een gezonde economie van 'Oikos en Ethiek' gaat het niet om de knikkers, maar om het plezier in het spel. Door 'Oikos en Ethiek' centraal te plaatsen verdwijnt de tegenstelling tussen ‘Eurofielen en Eurosceptici’ naar de achtergrond. De indruk ontstaat dat de VVD de rekening van het fêteren door de burger wil laten betalen. Het Holland Financial Centre-debacle laat zien dat Wouter Bos, net als Jeroen Dijsselbloem zich volledig ten dienste stellen van het grootkapitaal. Nexus-conferentie 15 december 2018 heeft als thema The Battle Between Good and Evil.

De kwaliteit van de Nederlandse volksvertegenwoordigers, zowel in de Tweede Kamer als ook in de provincie en gemeente, laat te wensen over, aldus Harry Borghouts onlangs in de NRC (dec. 2009). Ikzelf zie bij deze lieden een stuitend gebrek aan zelfreflectie en dienstbaar leiderschap. Tofik Dibi van GroenLinks, Alexander Pechtold van D66, Jet Bussemaker van de PVDA en Geert Wilders van de PVV, om maar een paar recente voorbeelden te noemen, lijken voortdurend te handelen alsof ze aan een X-Factor of Idols verkiezing bezig zijn. Ze zouden met deze “gesublimeerde egotripperij” moeten stoppen en doen waarvoor Tweede Kamerleden ooit zijn aangesteld. Namelijk gezamenlijke daadkracht tonen om een zittende regering te controleren en te dwingen de urgente problemen in onze samenleving op te lossen.
Hetzelfde geldt trouwens voor hun evenbeelden in de diverse bestuurslagen van onze overheid en ons bedrijfsleven. Daar ging het in een niet al te ver verleden toch ook over het lange termijn belang van hun klanten, medewerkers, aandeelhouders, en maatschappij?

Het bestuurdersgelul komt in het rapport 'E i V' met de kwalificatie struisvogelpolitiek overeen. Of met andere woorden zoals Peter de Waard het in zijn column Deelt Zuckerberg ook dimes uit? (Volkskrant 4 december 2015 p. 19) stelt:
Nu heeft angst voor de duivel in het hiernamaals plaatsgemaakt voor status in het huidige leven. Eigenlijk is filantropie de ultieme vorm van narcisme.

De trend van public administration, die begin negentiger vanuit Groot-Brittanië en de Verenigde Staten overwaaide denkt niet vanuit het perspectief van de klant, maar vanuit het perspectief van de organisatie. Het betekent dat de kant, de burger, de werknemer een sluitpost van de begroting wordt.

Het leerproces op aarde was al bekend bij Socrates en Plato, maar ook al bij Zarathoustra en Vyâsadeva (Vyasa), auteur van de Bhagavad Gita (Tegenstellingen, 5D-concept en Ethisch reveil). Zonder te streven naar waarheid en rechtvaardigheid is een duurzame vrede niet mogelijk. Dus door waarheid en rechtvaardigheid centraal te plaatsen is een betere risicobeheersing, lees kwaliteitsbeheersingssysteem op aarde mogelijk. De Bhagavad Gita beschrijft al hoe we onze hartstochten kunnen beheersen, de contouren van de unificatietheorie. Of met andere woorden de Bhagavad Gita laat al zien dat, de ‘Grondtoon van de waarheid’, de verborgen 5e dimensie, die aan de schepping, de Éne werkelijkheid ten grondslag ligt al millennia bekend is. Om in het universum de Éne werkelijkheid te illustreren wordt van de Hoofdroute gebruik gemaakt.

De rode draad in het laatste boek De wereld als getal en andere broze zekerheden van Hermann Von der Dunk heeft op het leerproces van Plato betrekking.
Zoals Johan Huizinga in
In de schaduwen van morgen (1935) opent Von der Dunk in De wereld als getal met een stevige portie cultuurkritiek. Het getal, als symptoom van het onbegrensde materialisme van onze dagen, beheerst de westerse cultuur. De kwantiteit als waarde uit zichzelf heeft, zo stel hij, het gevoel voor kwaliteit opgeslokt.

Grote leraren zijn ’leiders’ die de mens in het centrum plaatsen, de dubbelzinnigheden, dubbele agenda’s doorzien en ontmaskeren. De geschiedenis leert dat grote leiders, levenskunstenaar en denkers naar eenheid streven. Het zijn evenwichtskunstenaars (balancerend leiderschap), die de Gulden middenweg bewandelen en contrasterende eigenschappen verenigen. Grote leiders kijken naar een verschijnsel van verschillende kanten, denken grenzeloos, multidimensionaal en interdisciplinair en willen dingen aan de mensen geven die nopen tot nadenken.

Maarten van Rossem Kapitalisme zonder remmen Opkomst en ondergang van het marktfundamentalisme (superkapitalisten)
De waarde van dit boek zit echter vooral in de meesterlijke beschrijving van de financieel-economische geschiedenis sinds de Tweede Wereldoorlog en van de
paradigmawissel blackblue%neoliberalisme heeft, verwijst iedereen graag naar Ronald Reagan, waarbij meestal veronachtzaamd wordt dat de wortels ervan al in de Carter-jaren te zoeken zijn. Reagan en Thatcher hebben voor de ontplooiing ervan gezorgd en voor de ongeremde doorbraak van het vrije marktfundamentalisme. Ook Bill Clinton heeft ertoe bijgedragen door de afschaffing van de Glass-Steagall Act (1933), die de scheiding verplicht stelde tussen depositobanken en zakenbanken. Daardoor kreeg de Amerikaanse kapitaalmarkt vrij baan voor de ontwikkeling van een echt wildwestkapitalisme. De Amerikaanse economist Michael Hudson spreekt in dit verband over Cannibal Capitalism, omdat het leidt tot het kannibalisme van de reële economie. Niet alleen de VS maar ook de EU en de rest van de wereld betalen een zware prijs voor het ideologisch gedreven wanbeheer, waar het neoliberalisme toe geleid heeft. Dat er geen perspectief op is dat aan deze spectaculaire scheefgroei een einde komt, maakt van Rossem duidelijk in dit meeslepende boek. Zijn thesis is klaar, zijn pleidooi transparant, zijn logica onweerlegbaar.
De moraal van het verhaal was dat de uitwassen van het marktfundamentalisme moesten opgevangen worden door zuivere overheidsinterventies. Hiermee werd het funeste effect van het marktfundamentalisme duidelijk: winsten werden geprivatiseerd, en verliezen werden gesocialiseerd, zeg maar betaald door alle belastingbetalers. De hele kwestie maakt alvast duidelijk dat het neoliberale dogma van het afbouwen van de overheid in de VS geleid heeft tot een weinig rooskleurige situatie voor de lagere en middeninkomens.

Het zijn onze eigen carrièrrepolitici Frits Bolkestein, Wouter Bos, Jeroen Dijsselbloem, Mark Rutte en Coen Teulings die hun volgelingen knollen voor citroenen proberen te verkopen. Het zijn opportunistische politici, die het falen van zelfreinigend vermogen in de financiële sector, het niet meer relevant verklaren van de Glass-Steagall wet, misbruiken voor het bedrijven van opportunistische, improductieve korte termijn politiek. Wat betreft het marktmechanisme zitten deze politici in hun vastgeroeste denkpatronen om de lat voor het grootkapitaal steeds lager te leggen gevangen. De crux van het rapport ‘E i V’ zit in de relatie tussen essentie (wezen) en existentie (bestaan), tussen het zondebokmechanisme en het marktmechanisme of met andere woorden tussen heer en slaaf (politicals en professionals) respectievelijk tussen verkoper en koper. De crux, de moraal van het verhaal is dat het onmogelijk is moral hazard te automatiseren omdat elk individu de lat op een ander niveau legt. Het gaat primair om de mondige burger. De mislukte ICT-projecten bij de overheid spreken voor zich.

Door de globalisering zijn landen in economisch opzicht steeds sterker van elkaar afhankelijk geworden. In plaats van een verbetering is er sprake van een verslechtering van de risicodiversificatie. De belastingbetaler betaalt het gelag. Met name de sociaal zwakkere groepen zijn de klos. Het is dus een ineffectieve vorm van sociale zekerheid. In hoeverre is er van het peterprincipe of het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen c.q. de 4e macht sprake? Wie durft leiders nog de waarheid te vertellen? Stefan Wirken laat zien hoe de 'gewone Nederlander' door de kaste der bovenbazen (Maarten Toonder) wordt gemanipuleerd.

Ingmar Visser heeft gelijk internationalisering is goed voor de kwaliteit van de opleiding psychologie. Zielkunde, psychologie heeft op de relatie 'psyche' en 'logos', psyche (ziel) en pneuma (geest) betrekking. In essentie draait het om 'Mind over Matter' en dit was bij Pythagoras al bekend. Het ontwikkelingsproces van onze psyche vindt al millennia plaats. Frederik Anseel heeft zeker een punt dat het nut van coaches wetenschappelijk niet is bewezen. Maar voor managers geldt hetzelfde als voor coaches. Richard Engelfriet noemt de manier waarop professionals hun kwaliteiten etaleren 'clichédiarree'. Uiteindelijk gaat het erom dat we onze eigen leraar worden.

Het onderzoeksrapport 'E i V' beoogt aan te tonen dat de prijs van de flexibilisering, van afnemende innovatie tot minder loyaliteit wel degelijk hard zijn te maken. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat 'Probleem en Oplossing' in het juiste referentiekader worden geplaatst. De controverse tussen wetenschappers hangt met hun referentiekader samen. De mensheid houdt zich al millennia bezig om de kloof tussen probleem en oplossing te verkleinen. Primair draait het om vanuit welk perspectief (perception management), welke levensbeschouwing naar een vraagstuk wordt gekeken. Voor de commissie-de Wit heeft Wim Kok laten zien dat het vraagstuk van de dubbele petten (Nieuwe Testament: Niemand twee heren kan dienen) minder eenvoudig ligt dan veelal wordt gedacht. Het probleem hangt ook samen met het vernieuwde beginselprogramma van de PvdA, dat in 2005 onder leiding van Wouter Bos tot stand is gekomen. Dit programma houdt geen rekening met het boek De utopie van de vrije markt van Hans Achterhuis. De controverse tussen wetenschappers, lees de mens maakt het mogelijk de waarheid een stapje dichterbij te brengen.

Het gaat er om een bredere kijk op de zaak van Thomas von der Dunk te verbinden met juist vertrouwensherstel binnen nationale democratieën is geboden van René Cuperus en het oerconflict in organisaties De dynamiek van Hoog versus Laag van Willem Mastenbroek. De ‘Process Oriented Psychology’, een stroming in de psychologie die zich bezighoudt met de studie en ontwikkeling van een procesaanpak die bruikbaar is in grote groepen, zoals organisaties, met een hoge diversiteit en veel potentiële spanningen en conflicten van Arnold Mindell biedt een oplossing.

De discussie rond politiek leiderschap speelt niet alleen op lokaalnivau binnen de PvdA, maar ook op landelijk niveau, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk.

De menselijke natuur is wat alle menselijke wezens met elkaar gemeen hebben. Deze natuur, de menselijke aard is al duizenden jaren vrijwel hetzelfde gebleven. De geschiedenis leert dat de aard van het beestje nog niet zo gemakkelijk is te veranderen. We zijn echter allemaal acteurs en spelen bewust of onbewust onze rollen op aarde. Het levenstoneel op aarde ligt vast (behoud van energie), maar desondanks heeft de mens de vrijheid om naar eigen individuele wensen en verlangens aan het wereldtoneel deel te nemen. De manier waarop we onze rol in het rollenspel invullen wordt vooral beïnvloed door het script dat aan onze rol ten grondslag ligt. Of met andere woorden de cultuur waardoor ons gedrag wordt bepaald.

Het rapport ‘E i V’ draagt een methodologisch karakter. Het biedt een handvat, namelijk de ‘bewustzijnsschil’ om aan de unificatietheorie handen en voeten te geven. Of met andere woorden te laten zien hoe de 'Kwantumshift in het wereldbrein' geleidelijk plaatsvindt. Het is net als met Geest en Lichaam, hemel en aarde, Zo boven, Zo beneden, top down en bottom up, deductief en inductief. Het zijn de twee complementaire kanten van een medaille, het is de psyche (ziel), de schakel tussen geest en lichaam waar het in de Kwantumshift, de Unificatietheorie echt om draait.

In de ’bewustzijnsschil’ staan het ’Ether-paradigma en het Reflexief bewustzijn' diametraal tegenover elkaar en de interacties tussen beide hebben op cultuuroverdracht betrekking. Het morele kompas is een methodiek waarmee het mogelijk is de hokjesgeest te doorbreken. Het gezichtspunt is echter niet nieuw, het was al bij Pythagoras bekend. De definitie Hermeneutische cirkel bevat tot slot de conclusies, in de hermeneutiek komen de verschillende redenering bij elkaar, worden ze een geheel en vormen het nieuwe paradigma. Pythagoras b.v. heeft veel reizen naar het Oosten gemaakt. De oosterse tradities laten metterdaad zien dat de wijsheid, in de zin van de oudste ervaring van de kennis (zingeving), uit het Oosten komt. Het Sanskriet b.v. is immers de oudste taal die we kennen. Het wiel is in feite al uitgevonden.

De paradox is dat in Nederland op het individuele vlak, ondanks de devaluatie van de diploma's, het opleidingsniveau is toegenomen, maar op het collectieve vlak (collectief onbewuste) lijkt het dat de dwaasheid eerder is toe dan afgenomen. De mede door de globalisering toenemende scoringsdrift in de maatschappij resulteert bij de verliezers in rancune en frustratie. Als reactie uiten rancuneuzen hun ongenoegen op een partij als de PVV. Het uitblijven van de hoge verwachtingen vindt ook een uitweg via het stijgen van de depressiviteit in het Westen.

Met name de boeken van Ervin Laszlo en het boek Geestkunde van Freek van Leeuwen geven een nieuw perspectief op een oud paradigma. Of met ander woorden voor het nieuwe paradigma geldt er is niets nieuws onder de zon.

Jan Koster stelt: Als we het gehele gebied van de cultuur overzien dan zijn er m.i. slechts kleine deelgebieden die op termijn voor unificatie met de natuurwetenschappen in aanmerking komen.
De conclusies van het rapport ‘E i V’ zijn aan deze opinie juist tegengesteld. Het is eerder de dwaasheid van epithumia, dan de wijsheid van thumos die de wereld regeert.

Heleen Mees Nederland moet geen fiscale vrijhaven willen zijn (Volkskrant 22 april 2015 p. 24):
Om energie vrij te maken voor vernieuwing moet Nederland zijn positie als belastingparadijs opgeven. Onder aanvoering van oud-eurocommissaris Neelie Kroes is begin dit jaar Start-UpDelta opgericht om start-ups in de technologiesector te helpen de wereldmarkt te veroveren. De praktijk is echter weerbarstig. Hoewel ons land al jaren een toppositie inneemt als het aankomt op het gebruik van ict, komen we in de Bloomberg innovatie-index niet verder dan een 20ste plaats.

James Grant (Buitenhof 19 april 2015) is al jarenlang kritisch over het rentebeleid van de FED en de ECB. Ook plaatst hij grote vraagtekens bij het aanzetten van de geldpers van de centrale bankiers. De kritiek van James Grant sluit aan op de dubbele petten van econoom Mishkin. De dubbele petten komen prominent aan bod in de documentaire Inside Job uit 2010. De met een Oscar bekroonde productie gaat over hoe de krediet-crisis kon ontstaan. Maar ze biedt ook een inkijkje in de bizarre banencarrousel waarin prominente Amerikaanse economen verwikkeld zijn. Velen maken tijdens hun carrière de overstap van universiteit naar politiek en toezichthouders, om via de banken weer terug te keren op de universiteit.

Het reflexief bewustzijn, het projectiemechanisme (weerspiegeling, 'bewust en onbewust') leert dat we zowel waarnemer als deelnemer zijn. Het waargenomene duidt er op dat we allemaal deel uitmaken van de evolutie, de evolutionaire kringloop, het ontwikkelen van "nieuwe hersenpaden" (neurale plasticiteit, trekkermechanisme van Prof. van Peursen).

In het rapport ‘E i V’ wordt de stelling verdedigd dat in een bureaucratisch geleide organisatie het wenselijk is dat de echte professionals tot het zelfde salarisniveau (maar ook niet meer) kunnen doorgroeien als het topmanagement. Dit om te vermijden dat de politicals, de vierde macht die zich met navelstaren bezighoudt voor het doorschuiven van problemen wel zeer riant worden beloond. Deze politicals zijn een variant op het peterprincipe, het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen. Het gaat dus om de kwaliteit van professionals die in staat zijn om complexe vraagstukken op te lossen. In een bureaucratie geldt, enigszins gechargeerd, wie werkt maakt fouten, wie geen fouten maakt maakt promotie. 'Carrièremanagers' maken geen fouten omdat ze ook geen enkele inbreng hebben gehad. Een kenmerk van personen met NPS (Narcistische persoonlijkheidsstoornis) is dat ze in grijze muizen gedrag excelleren. De cultuur in een organisatie dient zodanig te zijn dat managers met NPS op een gezonde manier, met humor worden gecorrigeerd.

'Carrièremanagers' in een bureaucratische organisatie beperken zich tot de grenzen van hun afdeling, komen niet in beweging voordat er van boven een signaal uitgaat en gaan juist niet in debat. Ze verzamelen slippendragers, een hofhouding om zich heen. De slippendragers voelen aan hun water hoe zij hun manager met NPS moeten gerieven. Het wordt allemaal ’kluitjesvoetbal’. Het heeft tot gevolg dat kritische afwegingen uitblijven. Incompetentie wordt met de mantel der liefde bedekt. Voor een levendige democratische cultuur is het debat van essentieel belang. In een bureaucratisch geleide organisatie is er van het vrije marktmechanisme geen sprake. Het sprookje van Hans Christian Andersen is nog steeds actueel. Het resulteert in een aantal overbodige managementlagen, die alleen met hun eigen koninkrijkje bezig zijn.

Of met andere woorden het gaat er om, bij zowel de overheid als het bedrijfsleven de rond management by management ('Carrièremanagers') opgetrokken hofcultuur te ontmaskeren. Een hofcultuur, koninkrijkjes ontstaan vaak in bureaucratisch geleide organisaties en zijn het gevolg van managers die gespeend zijn van de vierde productiefactor creatief ondernemerschap. Het zijn de onderonsjes van een kleine politieke elite die de zaak verzieken. De verborgen energiebron in de hemel staat tegenover de verborgen agenda van de achterkamertjes politiek op aarde. Het zijn nu met name de directies van woningcorporaties die voor zichzelf een comfortabele werkomgeving hebben gecreëerd.

In bedrijven waar het misgaat wordt vaak het spel van de 'dubbele’, de verborgen agenda gespeeld. Het betekent zoveel dat een persoon eerst voor zijn eigenbelang kiest, dan voor het belang van zijn collega's, vervolgens voor het echelon boven hem en pas tot slot voor het belang van het bedrijf.

De overstap van Barroso naar Goldman Sachs illustreert dat het niet eenvoudig is de eenzijdige top down focus van carrièrepolitici te doorbreken. Politicals worden vaak niet gekozen om hun inhoudelijke kennis, maar om hun netwerk. Het gaat dus in de eerste plaats om de kwaliteit van professionals die in staat zijn om complexe vraagstukken op te lossen.

Jonathan Rowson (January 6, 2012) Mental Complexity and ‘The Astonishing Naivety of Policymakers’
Filed under: Social Brain
Those who have read ‘A Guide for the Perplexed’ by E.F Schumacher (better known for Small is Beautiful) will recall his excellent analysis of what he called ‘the loss of the vertical dimension’. He feared that a purely utilitarian view of the world would strip it of reverence, and remove the path-quality of life, in which primitive life forms evolve in complexity, not only across centuries, but in the space of a single human life. He wanted to keep alive is the idea that human beings not only change, but also grow and develop in some meaningful way.
However, perhaps the only thing worse than an elite and obscure form of hierarchy is flatland, i.e. a complete denial of a vertical dimension, for this seems to amount to a loss of aspiration for progress in our emotional and mental lives, and the development of our character and our will.
This distinction between horizontal and vertical dimensions of human development is important, because our argument is quite specific.

In dit kader is ook bijzonder interessant het interview met E.F. Schumacher in het tijdschrift BRES 68 januari/februri 1978 (p. 57/58):
De hoofd-titel is A guide foor the Perplexed, maar als verdere omschrijving komt er misschien Leading to the Rediscovery of the Vertical Dimension – maar dat moet dan niet op de eerste bladzijde staan, maar op de tweede, zodat ieder die al wat af weet van deze zaken, direct zal herkennen waar het boek over gaat.
De herontdekking van de verticale dimensie, de Jacobsladder of hoe je het ook noemen wilt – die dimensie zijn we langzamerhand, sinds Descartes verloren; dat is de verderfelijke factor, waardoor alles waanzinnige vormen aanneemt en de mensen gek worden.

Het verslag van Frank Visser van de manifestatie “Klaar om te wenden?” bij het afscheid van ex-SER voorzitter Herman Wijffels op vrijdag 31 maart 2006 laat zien dat er wel degelijk een verband ligt. Om met het veranderen van de structuur een begin te maken is de strategie “Klaar om te wenden?” nog steeds hoogst actueel.
Spiral Dynamics is kort gezegd een theorie over de ontwikkeling van waardepatronen in de mens en de samenleving, die door de Amerikaanse psycholoog Clare Graves – een tijdgenoot en geestverwant van Maslow -- is ontwikkeld.
Don Beck is net terug van een bezoek aan het Midden-Oosten, waarvan hij op de hem eigen wijze verslag deed. Hij poneerde de uitdagende stelling dat het in het huidige Midden-Oosten niet om religie gaat, zoals het in het toenmalige Zuid-Afrika niet om ras ging, wat betreft de kern van het conflict. Veeleer zijn er
botsende waardepatronen, die aan het licht gebracht moeten worden voordat aan een oplossing kan worden gedacht.
Op basis van Spiral dynamics is het mogelijk integrale, gemeenschappelijke visies, een
gemeenschappelijk verhaal te ontwikkelen.

De essentie van elk leerproces draait nog steeds om de interacties tussen wat in aanleg gegeven is en welke invloeden er uit de omgeving zijn.

Volgens het kernkwadrant werkt de politiek van eerst het zuur en dan het zoet van ex-premier Peter Balkenende effectief. De weg naar verbetering verloopt nu contraproductief omdat te veel politici, de brokkenpiloten elkaar de hand boven het hoofd houden en geen contact meer hebben met de werkvloer.

Door de geleidelijke overgang van het Rijnlandse naar het neoliberale model heeft een cultuuromslag plaatsgevonden en het laat zien dat een land, politici ook kunnen blunderen. De economische crisis berust op de volgende paradox in de financiële wereld. De maatregelingen die zijn genomen om een beurskrach, zoals in 1929 te voorkomen zijn door de banken-lobby geleidelijk weer afgebroken. De Europese bankenunie is noodzakelijk gebleken omdat de toezichthouders van de soevereine staten er een potje van hebben gemaakt. Maar gelukkig ontwikkelt zich, om het tij te keren, weer een tegencultuur. Of met andere woorden er zit een mechanisme, Zaaien en Oogsten (karma) in het universum verborgen waardoor het mogelijk wordt van onze fouten te leren. Dit verborgen mechanisme wordt met behulp van de 5e dimensie en het ‘en-en’/’of-of’ mechanisme tot uitdrukking gebracht. De fout die steeds opnieuw gemaakt wordt is dat het er bij risicobeheersing niet om gaat het recht van de sterkste te laten domineren. Machtscontrole is op angst gebaseerd.
De
kredietcrisis laat zien dat er slechts van kortetermijn-winst sprake is. De toezichthoudende rol van de overheid schiet ernstig tekort. Het rapport 'E i V' gaat er vanuit dat juist een grotere betrokkenheid van alle burgers tot de beste resultaten leidt. Op dit moment neemt de sociale ongelijkheid, de maatschappelijke tweedeling alleen maar toe.

De problem solving (Probleem en Oplossing) van het kabinet, lees van de departementen is vrijwel tot een nulpunt gedaald. Het probleem is dat de centrale overheid enthousiast heeft meegewerkt, in de semipublieke sector de kleilaag van managers en directeuren gigantisch te laten stijgen, zonder dat er bij de departementen één ambtenaar is vertrokken. Politici voelen zich niet verantwoordelijk voor de consequenties van het beleid dat zij eerder hebben voorbereid en ingevoerd. Het gedrag van de overheid wordt amoreel. Het zijn juist de waarden en normen, die mensen met elkaar verbinden. Of anders gezegd de onzichtbare muren tussen 'Wij en Zij', waardoor we de ander uitsluiten, dienen we af te breken.

In plaats van alles aan de 'marktfundamentalisten' over te laten dient de overheid zijn collectieve verantwoordelijkheid weer serieus te nemen. In het rapport ‘E i V’ wordt de stelling onderbouwd dat de politiek niet aan de marktwerking maar aan een cultuuromslag in de collectieve sector de hoogste prioriteit moet geven. Een cultuuromslag is nodig om de doelstellingen van de circulaire economie, cradle-to-cradle te realiseren. Of met ander woorden hoe sla je de piketpaaltjes, de maatschappelijke visies op een duurzame samenleving voor de toekomst? Dus niet het op de korte termijn georiënteerde Angelsaksische model, maar door het Rijnlandse lange termijn model centraal te plaatsen.

In de snaartheorie zijn energie en tijd twee complementaire grootheden. Uiteindelijk draait het om de vraag hoe kijken we tegen de primaire energiebron, de oerbron aan?
Het 5D-concept gaat echter niet van de materie, maar van de keerzijde, de ruimte ('energie'), de leegte (tzimtzum) uit.
Het lijkt er op dat de aanhangers van de evolutietheorie voor het Higgsdeeltje gaan en de mensen met een spirituele inslag voor het spanningsveld tussen twee polen, de reciprociteit. In supersymmetrie heeft ieder elementair deeltje een zogenaamde supersymmetrische partner.

Verlos ons van de organisatieadviseurs (Martin Minnema Volkskrant 21 juli 2015 p. 16):
De Volkskrant wijdt een uitgebreid artikel aan de bijna
100 duizend adviesbureaus die ons land rijk is (Ten eerste, 18 juli). Er is vooral aandacht voor de adviseurs zelf.
Competentiegericht leren
Dit gegeven vinden we ook op landelijk niveau: hoeveel onderwijsvernieuwingen hebben deskundigen de afgelopen jaren niet met veel aplomb naar voren gebracht waar we nooit meer iets van hebben gehoord? Ik noem één voorbeeld: het competentiegericht leren.
Beleidsmakers tuimelden over elkaar heen in hun enthousiasme en vonden natuurlijk talloze organisatieadviesbureaus bereid dit
evangelie te verkondigen. Alle mbo's en hbo's moesten eraan geloven, de onderwijsprogramma's werden helemaal omgegooid.
Competentiegericht leren bleek een waardeloze aanpak en er is geen school meer die er sier mee maakt. Wat zou ik graag de mensen ter verantwoording roepen die destijds zo stellig verzekerden dat het onderwijs geweldig zou worden als we maar precies deden wat zij ons vertelden. Maar dit gebeurt nooit: waarschijnlijk laten ze op dit moment met evenveel overtuiging een andere school het licht zien... Ik heb het nog niet gehad over de grote hoeveelheid extra werk voor de school die verandertrajecten met zich mee brengen: er is zelden aansluiting bij werk dat in een ander kader al is verzet, heel vaak vereist een nieuwe aanpak dat bij het begin begonnen wordt.
Hakken in het zand
Er is dus
veel energie verloren gegaan als het geweldige traject toch niet het gewenste resultaat opleverde, energie die niet aan de leerlingen is gespendeerd. De schuld van de mislukking wordt onveranderlijk bij de docenten gelegd: zij hebben de hakken in het zand gezet of waren 'handelingsverlegen' in de uitvoering.
Toch kunnen scholen zich niet permitteren te zeggen dat ze geen inbreng van buiten nodig hebben, dat ze graag rust in de tent willen en zelf voldoende kennis in huis hebben. Dan vindt er immers geen vernieuwing plaats en
vernieuwing blijft het toverwoord.
Wie bevrijdt de scholen van de geldverslindende organisatieadviesbureaus en geeft de verantwoordelijkheid weer terug aan de onderwijsmensen zelf?

Odette Moeskops Doorbreken van organisatiepatronen
Voorwoord
Iedere organisatie heeft een herkenbare rationele logica. Maar in iedere organisatie komt daarnaast een veel minder zichtbare emotionele logica voor. Een onderstroom met geheel eigen wetmatigheden. Hierin kunnen zich patronen vormen die het organisatieleven productief maken, maar die organisaties ook gevangen kunnen houden in gedrag dat door (bijna) niemand wordt gewenst.
Concepten uit de psychoanalyse en de systeemtheorie bieden een 'systeempsychodynamisch' perspectief. Ze vormen een kader dat behulpzaam is bij het identificeren van deze patronen, bij het diagnosticeren van de organisatiesituaties waarin ze voorkomen en (niet in het minst) bij interventies om gewenste situaties te bestendigen en ongewenste te helpen voorkomen of beëindigen.

Bekentenissen van een Fyra-getuige (Toine Heijmans Volkskrant 10 juni 2015 p. 23):
Het ministerie belde een jaar geleden, nog voordat hij officieel werd opgeroepen: Wim, hoe gaat het? Je moet waarschijnlijk opdraven. Kom maar even langs. In de kelder trof hij vier mensen die zich in de materie aan het invreten waren. Tineke Netelenbos kwam daar binnen. Karla Peijs. Camiel Eurlings. Met de begeleiding was niets mis. Hij kreeg een rollenspeltraining aangeboden, maar sloeg dat af. Jezelf blijven tijdens het verhoor, dat was voornemen nummer drie.
Met Tineke heeft hij wel geoefend. En met de ouwe hap van toen nam hij de zaken telefonisch door. Niemand uit die tijd werkt meer bij het ministerie, maar nu voelden ze zich weer sterk, samen, als team. Wim: let daar op, let ook daar even op. 'We zullen ze een poepje laten ruiken.'
Zijn probleem:
'de politiek wil het simpel maken. Ze zoeken naar schuldigen, niet naar verklaringen. Het zal je volksvertegenwoordiging maar zijn.'
Ik vraag hem of dit nu ambtelijke arrogantie is. 'Prima vraag. Mag je zo vinden. Maar ze zitten daar semideskundig te zijn, ze meten zich een deskundigheid aan die ze niet hebben. Het enige wat dan overblijft, is het spel: het zogenaamd ontrafelen van een complot. Wat hebben we daaraan? Er komt een rapport en een debat en dan is het klaar en hebben we niets geleerd.'
Als het verhoor klaar is, verlaat hij geruisloos de zaal. Geen menselijk contact. Wel berichtjes van de ouwe hap: goed gedaan, Wim.

Het nieuwe inzicht van Carl Woese sluit bij de epigenetica aan. Het impliceert dat in een universum waar alles met alles samenhangt dat wij zowel scheppers als medescheppers zijn en daardoor de culturele evolutie beïnvloeden. Het milieu, de omgevingsfactoren waarin wij leven kunnen wel eens een doorslaggevender rol gaan spelen dan de natuurlijke selectie volgens Darwin. Of met andere woorden wij kunnen er met zijn allen zo’n rommeltje van maken dat de holos-beschaving van Ervin Laszlo een illusie wordt. Ook menselijke samenlevingen ondergaan een evolutieproces dat analoog is aan dat in de biologische sfeer van opbloeien, rijpen, verwelken en tenslotte afsterven. Het wordt nu duidelijk dat de mythe van de schijnmarkt aan vervanging toe is.

Man, H. Bewust organiseren? Organiseren als wisselwerking tussen bewuste en onbewuste processen (Management & Organisatie, 2006):
In organisatiekunde en praktisch management heeft lang een rationalistisch mensbeeld de toon bepaald: managers weten wat ze doen en geven bewust vorm aan de organisatie. Gaandeweg is er echter meer aandacht ontstaan voor het feit dat mensen in organisaties maar gedeeltelijk bewust kunnen handelen. Veel wat er in organisaties gebeurt, is ook voor de mensen zelf verborgen. Organisatiekunde en praktisch management zijn daarom gebaat bij adequaat inzicht in onbewust gedrag. Recente inzichten in de psychologie en de psychotherapie komen hier van pas. De organisatiekundige en de manager leren van de hedendaagse inzichten om het onbewuste gedrag te waarderen als essentieel bestanddeel van organisaties. Vraagstukken van organisatieverandering blijken vooral te maken te hebben met het hanteren van de spanning tussen bewust en onbewust gedrag.

Fay van Ierland: Over bestuderen van De Geheime Leer, ook De Mahatma Brieven: je moet nieuwe hersenpaden maken. Dat aanmaken van die nieuwe hersenpaden, daarbij wordt een oude manier van denken, op jezelf gericht, vervangen door ontvangend denken. Waarbij je denken iets kan opvangen wat je laat zien, wat je inzicht geeft, in wat zij je aangeven. Zonder die verandering in je denken kun je er eigenlijk niets van begrijpen.

De crux van het rapport ‘E i V’ zit in de relatie tussen essentie (wezen) en existentie (bestaan), tussen het zondebokmechanisme, de Wet van analogie en het marktmechanisme of met andere woorden tussen heer en slaaf (politicals en professionals) respectievelijk tussen verkoper en koper, leraar en leerling. De waarheid over het zondebokmechanisme leert ons om te kijken vanuit het standpunt van de vervolgden in plaats van dat van de vervolgers.

Innerlijk leiderschap leert je te luisteren naar je innerlijke stem, helpt je de binnenkant en de buitenkant met elkaar in overeenstemming te brengen, om écht te zijn. Om dat te bereiken, moet je onder ogen zien wat jouw belemmeringen zijn. Je moet contact maken met je eigen kracht, maar ook met je eigen kwetsbaarheid. Pas dan kun je je talenten en je innerlijke kracht ten volle benutten, leven en werken met bezieling en daarmee anderen inspireren en motiveren. Wat organisaties nodig hebben, is een samenspel van bezieling en zakelijkheid. Innerlijk leiderschap helpt je die balans te vinden- in je werk én in je leven.

De titel van het boek het CHAOSPUNT de wereld op een tweesprong van Ervin Laszlo wordt als actueel thema gebruikt.
144/145: De met de nobelprijs voor natuurkunde onderscheiden fysicus Manfred Eigen heeft aangetoond dat de vorming van suprasystemen onder invloed van auto- en kruiskatalytische cycli de grondslag vormt van de evolutie van alle levensvormen op aarde.
De fysisch chemicus en expert in de thermodynamica Ilya Prigogine werd onderscheiden met de Nobelprijs nadat hij de wijze waarop kruiskatalytische systemen tot de evolutie van complexe systemen leiden [en de theorie over het zelforganiserende karakter van het universum, vert.] had uitgewerkt.
145: Fig. 7 brengt het Hermetisch Axioma Zo Boven zo Beneden; zo Binnen zo Buiten (lees: binnen een natiestaat en buiten een stelsel van natiestaten) tot uitdrukking.

PRANA nr. 176 (dec/jan 2009) behandelt het thema Goden, goeroe’s en idolen. Voor het leiden en besturen van bedrijven en overheidsinstellingen gaat het veelal om ondernemers, leiders en managers, die het gezichtspunt van de Natuurkunde als vertrekpunt gebruiken. De theosofie daarentegen heeft, om het functioneren van de ziel te verklaren, als vertrekpunt de alfawetenschappen, de Geestkunde en is op de kennis van profeten, mystici en zieners (rishi’s, Ascended masters) gebaseerd.

Thomas von der Dunk Brussel kan geen drie draken tegelijk verslaan (Volkskrant 6 maart 2015 p. 21):
Wat vindt men in Brussel urgenter? De redding van de Europese Unie, de indamming van Rusland of de vernietiging van het kalifaat? Er bestaat alle reden om aan te nemen dat men niet op alle drie terreinen tegelijk succesvol kan zijn, aangezien men voor de oplossing van het ene conflict de tegenstander in een ander conflict nodig heeft.

Dat het oplossen van deze uiterst complexe vraagstukken voor de EU nog niet genoeg is toont de discussies van de voor- en tegenstanders over TTIP. De column Kan Ploumen extra groei redden? van Peter de Waard (Volkskrant 5 maart 2015 p. 27) laat zien dat Ploumen een konijn uit de hoge hoed heeft getoverd om de politieke machtspositie van de EU te versterken en het machtspolitieke spel in het voordeel van TTIP te beslechten.

In de Volkskrant van 1 maart 2014 staat een debat over het al dan niet bestaan van het neoliberalisme tussen Patrick van Schie (Teldersstichting) en Paul Kalma (voorheen Wiardi Beckman Stichting). In de Volkskrant van 11 maart 2014 slaat Peter-Wim Zuidhof universitair docent Politieke Economie van Europa aan de UvA in zijn artikel Marktnormen dicteren beleid een brug tussen beide standpunten. Tot slot stelt Zuidhof dat ook liberalen zoals Van Schie hebben alle reden om op hun hoede te zijn voor de neoliberale ondermijning van de liberale orde. Daarmee worden immers belangrijke liberale noties zoals gelijkheid of democratie stilletjes ondergeschikt gemaakt aan de individuele vrijheid van de markt.

Peter-Wim Zuidhof signaleert de blinde vlek in het denken van Patrick van Schie. Belangrijke liberale noties zoals gelijkheid of democratie worden geleidelijk aan het vrije-markt fundamentalisme ondergeschikt gemaakt. Mario Draghi c.s. bedrijven struisvogelpolitiek, passen een retorisch foefje, het verhullende taalgebruik toe door het oplossen van de echte problemen naar de toekomst te verschuiven. De chaos in de wereld neemt daardoor toe. Het zal duidelijk zijn dat Mario Draghi het verhaal van het grootkapitaal vertolkt, namelijk dat banken de financiële systemen beter moeten beheersen. Steve Keen onderbouwt in zijn boek Can we avoid another financial crisis? het verhaal in het onderzoeksrapport 'E i V', namelijk de wetenschappelijke controverse tussen Wouter Bos en Jan Peter Balkenende. Maar heeft niet elk mens wel iets van de homo economicus.

Jan Marijnissen: De politiek kan niet zonder visie op wat goed en wat fout is (Volkskrant 14 april 2010):
Tot slot wens ik alle partijen een ideologische herbronning toe, zodat ze de daadwerkelijke expressie worden van een collectieve wil met betrekking tot de toekomst van ons land en de wereld; dat ze een fabriek worden voor coherente standpunten en een goed functionerende intermediair tussen de burger en de politiek.
Lange tijd was het taboe om in de politiek te spreken over waarden en normen, over de publieke moraal. Lange tijd meende de heersende politiek dat de BV Nederland eerder behoefte had aan goede managers dan aan politici begaan met het lot van mensen; eerder behoefte aan bestuurders op afstand dan aan mensen die zich verantwoordelijk weten. Maar politiek is iets willen, en politiek is inzet tonen. Beide kunnen niet bestaan zonder een stelsel van waarden dat er aan ten grondslag ligt, een visie op wat goed en fout is als het gaat om beschaving, ee visie op mens en maatschapij. Want zonder kompas komt niemand thuis.
De oplossing voor een problematische democratie is méér democratie. Er wordt vaak gedacht dat mensen zich hebben afgekeerd van de politiek, maar dat is een misverstand. Veel burgers hebben het gevoel dat de politiek zich van hen heeft afgekeerd, en daarom hebben ze geen belangstelling voor politieke partijen en het Haagse politieke spel. Maar vraag mensen over hun toekomst, hun werk, hun woning, de school van hun kinderen, de zorg voor oma, hun visie op integratie, ze spreken honderd uit.

In zijn boek Counter-Democracy betoogt de Franse politicoloog Pierre Rosanvallon dat populisme een logische pendant is van een uit het lood geslagen democratie. Het dilemma is dat partijpolitici deel uitmaken van een politieke mores en daardoor niet boven die heersende cultuur staan, maar er onlosmakelijk mee verbonden zijn.

Net als 'Geest en Lichaam' zijn 'Moraal en Cultuur', de grote Wet ('Law of one') van de Gulden regel, de moraal van het verhaal onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het zelf-bewustzijn, het reflexief bewustzijn, maakt het mogelijk de waarheid dichter te benaderen.

De crux van 'Welzijn en Welvaart' (Kwaliteit en Kwantiteit) is hoe richten wij onze levensenergie (levenskracht, oerbron, levensbron, astraallichaam) om de geestelijke gezondheid te bevorderen? Of anders gezegd wat bezielt ons? Of hoe voorkomen we dat onze carrièrepolitici (of banencarroussel, de blinde vlek van Rutte Martin Sommer Volkskrant 4 juni 2016 p. 17) gebakken lucht verkopen, met hun taal luchtkastelen bouwen?

Met de kool en de geit sparen wordt vaak geen echte meerwaarde gecreëerd. Wel kan consensus ontstaan, wanneer twee meningen die eerder met elkaar botsen, een beter derde idee opleveren. Het zogenaamde 1 + 1 = 3, het synergie-effect.

De pijl van de tijd bestaat echt Interview met Nobelprijswinnaar Ilya Prigogine – Marionetten
'Het belangrijkste is dat we de strikte scheiding tussen
twee culturen kunnen overstijgen. De geschiedenis van de westerse filosofie is een ongelukkige geschiedenis die alleen maar tot dualisme of monisme heeft geleid. In navolging van Spinoza zei Einstein ooit tegen De Gaulle dat we marionetten zijn zonder dit zelf te beseffen. Dat is wel een heel raar beeld. Het past perfect bij de eeuwenoude retoriek die wil dat de menselijke geschiedenis contingent en de natuurlijke gedetermineerd is. Hoe kan dit gecombineerd worden? Wij handelen in de natuur. Als wij contingent zijn, is de natuur het dus ook, want wij zijn een deel van de natuur.'

Complexe organisaties zijn een weerspiegeling van een universele wet van onderlinge, wederkerige afhankelijkheid, waaraan het principe van de emergentie ten grondslag ligt. Om de 'torens van Babel' tegen instorten te behoeden, dient in de toekomst aan risicomanagement meer aandacht te worden besteed.
De stroom van complexe causaliteiten, met schijnbare a-causaliteiten is de uitkristalisatie van de Negentropie en is de ordening van Informatie, waaruit indirect het "ongemanifesteerde" afgeleid kan worden, het is "verborgen" of zelfs bewust "geheim gehouden". Het "reflecteert" in de "materie".
Risk management
In risk management, negentropy is the force that seeks to achieve effective organizational behavior and lead to a steady predictable state.

Door het ‘u vraagt, wij draaien’ van het cliëntelisme, de twee handen op een buik politieke spelletjes kan van een gesloten systeem worden gesproken waarvoor de tweede wet van de thermo dynamica geldt en waarop dus de entropie van toepassing is. Of met andere woorden in een gesloten systeem blijft de kwantiteit, de totale hoeveelheid energie gelijk, maar de kwaliteit van de totale hoeveelheid energie zal na verloop van tijd lager zijn dan ervoor. Maar gelukkig bestaat er ook negentropie.

De kernkwaliteit Creativethink (verbeeldingskracht, ideatie), geestelijke ordening staat tegenover chaos. Creativethink, leren in het kader van de geestelijke wereld, geestelijke gezondheid (zelfgenezend vermogen, lees zelfreinigend vermogen) stelt zich open voor nieuwe ervaringen, voor creativiteit. Er wordt niet op oude patronen, groupthink en conditioneringen voortgeborduurd. Creatieve evolutie brengt de natuurlijke -, de beheers - en de vernietigende kringloop tot uitdrukking. Het darwinistisch evolutionisme is met deze kringloop verbonden. Creativethink maakt het mogelijk de ongeordendheid van een systeem, de entropie te verminderen.

Wat betreft geesteshouding, levensbeschouwing kan ook de vraag worden gesteld in hoeverre zijn we ons bewust welke rollen spelen we in het leven?

Met het 5Ddenkraam, het outside the box-denken wordt beoogd collectieve zinsbegoocheling, het groepsdenken binnen organisaties te doorbreken. Het navelstaren kan zowel vanuit een positief (Creativethink) als een negatief (Groupthink) gezichtspunt worden benaderd.

In kwalitatieve zin trekt de overheid zich terug, echter niet in kwantitatieve zin. De terugtredende overheid meent door het bevorderen van marktwerking de werkelijkheid beter te kunnen beheersen. Dit is slechts gedeeltelijk waar. Een kenmerk van politici is dat in plaats van de ander centraal te plaatsen men graag een ander verantwoordelijk houdt. Een probleem met politieke consensus is dat voor een specifieke beslissing nooit één persoon verantwoordelijk is. Door de beslissingsmacht aan de markt over te laten wassen politici hun handen in onschuld.

De afgelopen decennia hebben te veel managers en politici zich met het doorschuiven in plaats van het oplossen van problemen beziggehouden. Feitelijk komt het neer op de vraag of je voor 'oplossen of doorschuiven' van problemen riant wordt beloond? Het grote ego, de arrogantie van managers loopt niet met hun feitelijke competenties in de pas.

In de politiek draait het om het verwerven van een meerderheid voor een specifiek standpunt. Het verlangen naar een politiek draagvlak is de vijand van ambitie. Bij bestuurders prevaleert de middelmaat. Door het risicomijdende gedrag van bestuurders worden noodzakelijke veranderingen niet doorgevoerd. Hans Wijers vindt Nederland risicomijdend, passief en zelfgenoegzaam.

Door de secularisatie en de daarmee samenhangende ontzuiling zijn de verticale bindingen tussen de maatschappelijke lagen voor een belangrijk deel verloren gegaan. Naast het thema vierde macht verdient ook het fenomeen organisatiecultuur meer wetenschappelijke aandacht. Getallen vormen het steigerwerk waar het gebouw van een cultuur tegenaan wordt gebouwd.

De rechtelijke macht dient in plaats van vooroordelen te bevestigen, vooroordelen te bestrijden. Het maskeren van de ondeskundigheid van een groep medici, leden van het OM, politiemensen, deskundigen en rechters heeft tot een collectieve psychose geleid. De vraag kan worden gesteld in hoeverre bij deze gerechtelijke dwalingen betrokkenen, die met hun waandenkbeelden van destijds onjuiste verklaringen hebben afgelegd, van een 'zondebokmechanisme' sprake is geweest. Het 'zondebokmechanisme' fungeert dan als containerbegrip voor scoringsdrift, tunnelvisie, superioriteitsgevoel, schizofrenie en visioenen.

Het mechanisme, het samenspel van de toevallige verschillen en natuurlijke selectie (‘Het toeval stelt voor, de natuurlijke selectie beslist’) wordt door de Heilige tetraktys van Pythagoras weergegeven. De getallen van Pythagoras brengen een relatie, een specifieke categorie van betrekkingen tot uitdrukking. Pythagoras was een cyberneticus. De mens maakt deel uit van auto- en kruiskatalytische systemen (Ervin Laszlo).

In het onderzoeksrapport ‘E i V’ komt, net als bij Benedict Broere met zijn ‘AOS in Natuur, Psyche en Cultuur’ naar voren dat het uiteindelijk draait om de relatie tussen ‘Cultuur en Natuur’, de psyche. Voor de natuur geldt het antropisch principe. Het betekent dat het enige dat we kunnen veranderen de cultuur betreft. Codes en mores bepalen of je tot een groep wordt toegelaten of wordt buitengesloten. Het is en blijft allemaal mensenwerk.

Het ontwarren van het netwerk dat Étienne de La Boétie signaleert hangt samen met dat het de zwakke managers, de 'carrièremanagers' met een groot ego zijn, die dreigen en intimideren om hun gelijk te behalen. De 'carrièremanagers' spelen echter weer in en zijn als het ware de marionet van het echelon boven hen. Er bestaat een natuurlijke neiging van leidinggevenden naar het benoemen van klonen van zichzelf. Managers met een sterk ego (sterke wil) staan wel open voor kritiek, een debat (Luisteren en Spreken).
Als voorbeeld geldt het zelfstandige en onafhankelijke denken van Michel de Montaigne. Het hangt van de organisatiecultuur af of met tegenspraak iets wordt gedaan of dat een whistleblower volledig wordt genegeerd.

Sinds Machiavelli weten we dat voor politicals geldt ‘het doel heiligt de middelen’. Het boek De heerser bevat een leidraad hoe een cultuuromslag op een gewelddadige manier te realiseren. Om een cultuuromslag op een harmonische manier te verwerkelijken gaat het uiteindelijk om een integrale, interdisciplinaire denktrant, de samenhang tussen de drie domeinen van de alfa-, bèta- en gammawetenschappers, die het parochiale denken, de symboolpolitiek van het ’eigen koninkrijkje’, de 'bv-Ego' overstijgt. Het probleem daarbij is dat de praktijk leert dat het gedrag van mensen niet zo gemakkelijk is te veranderen.

De overheid heeft sinds de tachtiger jaren daadkrachtig aan het stimuleren van een schijnmarkt meegewerkt. De overheid is blijkbaar niet op de hoogte dat een manager iets anders is dan een ondernemer. Een manager past hooguit op het winkeltje. Een ondernemer anticipeert en innoveert om zijn markpositie te verbeteren. De vraag is dan natuurlijk wanneer neemt de overheid haar collectieve taken weer echt serieus? Alleen door het volk daadwerkelijk bij de plannen van de politieke elite te betrekken zijn veranderingen mogelijk. In de sectoren waar de overheid een duidelijke vinger in de pap heeft zoals het onderwijs, de zorg en bij de woningcorporaties zou daarmee een begin kunnen worden gemaakt. Uiteindelijk draait het om de herkenbaarheid van de kleur van de ideologische veren. In plaats van een passieve overheid is het wenselijk dat de overheid actief bij maatschappelijke veranderingen betrokken is. Er zijn te veel carrièrepolitici die zich met gebakken lucht, met schijnoplossingen bezig houden. De zelfgenoegzaamheid bij de politieke elite heeft zo’n vlucht genomen dat Geert Wilders die zich niet aan de versleten voor wat hoort wat, de twee handen op een buik politieke spelletjes comformeert direct de handen op elkaar krijgt.
Slechts langzaam dringt het tot politici door dat om orde te scheppen in het economische verkeer, het prijsmechanisme, de onzichtbare hand van Adam Smith in het publieke domein niet goed werkt. Is dit echter geen open deur, het vrij internationaal handelsverkeer versus centraal geleide economieën, individuele sturing versus centrale sturing? Dat de elite er beter van wordt wil nog niet zeggen dat het goed is voor het volk. Wat het individu voor zichzelf aantrekkelijk vindt behoeft nog niet goed te zijn voor het collectief.

Kredietcrisis en olieramp zijn elkaars gelijke’ (Volkskrant 21 juni 2010):
De BP-catastrofe in de Golf van Mexico en de kredietcrisis zijn eigenlijk precies gelijke rampen. Maar dan moet je er wel naar kijken zoals Richard Thaler, de wereldvermaarde gedragseconoom van de universiteit van Chicago.
Dat een laag opgeleide Amerikaan geen touw meer kon vastknopen aan zijn hypotheek, alla. En dat zijn wilskracht beperkt was tot live now, pay later, valt hem volgens Thaler ook niet euvel te duiden. Maar tegelijk begreep ook de bankbaas bovenaan de ladder niet meer waarmee hij bezig was. ‘De baas van Citigroup had geen idee wat dat was, liquidity put (gedwongen terugnemen van producten waarvoor geen markt blijkt te zijn, red.), totdat hij er 50 miljard dollar door verloor.’ Tegelijkertijd hadden ‘de grote jongens’ de wilskracht niet om toe te geven dat ze er niets van snapten. ‘Top nog onderkant, geldgevers noch leners, begrepen waar ze mee bezig waren. Zo vernietigden ze voor biljoenen dollars aan welvaart.’
Daar kan geen economisch model tegenop. ’Zwarte maandag in 1987, de internetzeepbel en dan nu de financiële crsis: op welk moment besluiten we dat we het verkeerde model hebben?'

Darwin heeft gelijk wanneer hij stelt dat het leven de 'natuurlijke selectie' continu richting hogere, meer complexe vormen ontwikkelt. Dit geldt echter niet alleen voor de materie maar ook voor een zich ontwikkelend bewustzijn, de geest. Het innerlijke bewustzijn (zelfbewustzijn, reflexief bewustzijn, bewustzijn van bewustzijn) is een levenscyclus (Huwelijksquaterniteit) die in het universele bewustzijn ligt besloten.

De evolutietheorie van Darwin beschrijft de evolutie van de materiële, gemanifesteerde wereld. Het 5D-concept beoogt een steentje bij te dragen aan de immateriële, ongemanifesteerde wereld die aan de materiële wereld ten grondslag ligt. De evolutietheorie is het probleem niet. Het laat juist zien hoe belangrijk de ecosystemen zijn voor de natuurlijke selectie, het leven op aarde. Door de opwarming van de aarde veranderen de ecosystemen wel degelijk. Het kan tot gevolg hebben dat sneller dan nu het geval is soorten uitsterven en dat door de hongersnood wild wordt overbejaagd. Voor de mens geldt nog steeds de opdracht tot rentmeesterschap.

In Nederland is de situatie gegroeid dat de hoogwaardigheidsbekleders die in de schaduw van de formele macht opereren, met al hun bijbanen aanzienlijk meer verdienen dan de verantwoordelijke bewindspersonen. Uiteindelijk is het de informele 'vierde, vijfde en zesde macht' die echt aan het roer zit. Michail Gorbatsjov heeft gelijk ‘We hebben een perestrojka nodig.’

Menselijke maat
De SP heeft de afgelopen tijd verschillende ideeën voor kleinschaligheid gepresenteerd. Voor het onderwijs, de zorg en voor werken en leren in de buurt. Kern is de combinatie van kleinschaligheid, het teruggeven van vakmanschap, zeggenschap en vertrouwen aan de vakkrachten. Het wegsnijden van managementlagen die niet helpen, maar juist hinderen. En herstel van menselijk contact. Het is tijd voor een Wet op de Menselijke Maat. Tijd voor maatregelen die leerlingen en docenten weer trots kunnen maken op hun school, een wet die zieken en verpleegkundigen weer tevreden kunnen maken. Maatregelen die bewoners ruimte geeft om werk van en in hun buurt te maken.

Paul Smeyers en Willem Lemmens Het project van Charles Taylor Over authenticiteit en de oorsprong van het moderne ‘morele zelf’,
paragraaf ''Het hermeneutisch perspectief op het morele ‘zelf’:

Johan Mackenbach Interview ‘Gezondheidszorg is lang niet strak genoeg georganiseerd’ (Volkskrant 11 november 2009)
‘De angst van de Nederlandse overheid voor betutteling en paternalisme is slecht uitgepakt voor de volksgezondheid. Als je die op een hoog peil wilt houden, moet je ongezond gedrag ontmoedigen en zorgen dat de neuzen van de hulpverleners allemaal dezelfde kant op staan. Daarvoor is een duidelijke commandolijn nodig. Die ontbreekt. De Nederlandse gezondheidszorg heeft een besturingsprobleem’.
‘We waren hartstikkegoed in het bestrijden van infectieziekten, maar we bleken slecht opgewassen tegen de gezondheidsbedreigingen die zich sinds de jaren zestig voordoen, zoals kanker en hart- en vaatziekten. Die zijn een gevolg van overconsumptie.’
‘Nee marktwerking of te weinig zorg hebben niets te maken met slechte kwaliteit van zorg. Een specialistenmaatschap is geen geschikte structuur om dit soort problemen op te lossen.’

Een ander sprekend voorbeeld is de bureaucratische jeugdzorg in Nederland.
Interview met jeugdpsychiater Frits Boer Verlegen mensen zijn hard nodig (Volkskrant 7 november 2009)
'Wist je bijvoorbeeld dat het stresssysteem van kinderen geboren uit moeders in New York die zwanger waren tijdens de aanslagen op 11 september 2001, gevoeliger is dan dat van andere kinderen? Die moeder hebben hun angst aan hun kinderen doorgegeven: in gevaarlijke omstandigheden heb je mensen nodig die extra goed opletten.’
Slotconclusie: ‘De bureaucratie waarin we terecht zijn gekomen, is schandalig. Makkelijke kinderen kunnen overal terecht, moeilijke worden als een hete aardappel doorgeschoven: van de psychiatrie naar de jeugdzorg en weer terug. Want ja, ze passen niet in een voorgeschreven protocol met twaalf sessies.'

Om gelijke kansen in de maatschappij te bevorderen verdient een meritocratie als bestuursvorm toch de voorkeur.

====

Zie ook:

Boeken:

Externe Links

<< vorige | volgende >>

Categorie: Artikelen | Rapport | Auteur: Harry Nijhof


Deze pagina werd sedert 16 dec. 2007 keer bekeken.