Het nieuwe leren (Meta-Leren)

Samenvatting (Paradigmawisseling, Ommekeer in het denken, Ethiek)

De Levensboom (Omraam Mikhaël Aïvanhov boek Angels and other Mysteries of The Tree of Life of G.A. Barborka boek Het Goddelijke Plan, p. 91) wordt ook gebruikt om de hemelse hiërarchie, de engelenleer van Dionysius tot uitdrukking te brengen. In een visioen nam Hildegard van Bingen ook de engelenscharen, de goddelijke sferen waar.

G. Barborka boek Het Goddelijke plan menswording en evolutie Deel 2
HOOFDSTUK IX DE LEER VAN DE RONDEN - 3. De Verhouding tussen Ronden en Sferen (p. 448):
Op iedere bol van de keten zijn zeven openbaringen van vuur, waarvan de eerste in zijn geestelijke hoedanigheid overeen zal komen met de laatste openbaring op de direkt daaraan voorafgaande planeet [bol]: het proces is, zoals u zult begrijpen, precies andersom op de tegenovergestelde boog. De myriaden specifieke openbaringen van deze zes universele elementen zijn op hun beurt slechts de zijtakken, takken of twijgjes van de ene, oorspronkelijke 'Levensboom’. (Brieven van de Meesters aan A. P. Sinnett, 100,101).

G. Barborka boek Het Goddelijke plan menswording en evolutie Deel 1
HOOFDSTUK VI DE ZEVENVOUDIGE WET - de Zeven Beginselen (p. 249):
De geestelijke hoedanigheid ervan zal gelijk zijn aan die, welke het vuur had op de bol, die aan de onze vooraf ging op de dalende boog; de tweede bol op de stijgende boog zal in hoedanigheid overeenkomen met de voorlaatste bol op de dalende boog, enz. Op elke bol van de keten zijn zeven openbaringen van vuur, waarvan de eerste vergelijkbaar is, wat de geestelijke hoedanigheid ervan aangaat, met de laatste openbaring op de voorgaande planeet: het proces is dan tegengesteld, zoals u zult begrijpen, aan dat op de tegenover liggende boog. De myriaden van specifieke openbaringen van deze zes universele elementen zijn op hun beurt slechts spruiten, takken of twijgen van de ene oorspronkelijke 'Levensboom’. (Brieven van de Meesters aan A. P. Sinnett, 100,101).

Kees Voorhoeve: De Oerbron (Daiviprakriti) is de oneindige eeuwige werkelijkheid die alles overstijgt en tegelijkertijd de Bron is van alles wat bestaat. De Oerbron is op 'niets' gericht, het is zo leeg van iets en tegelijkertijd zo van alles. Hoe kan uit dit 'niets' iets ontstaan? In de Kabbalistische traditie wordt de Oerbron Ein Soph genoemd dat 'zonder grens' betekent. CHRISTUS IN DE STERREN
INLEIDING
Deze studie laat zien wat de Bijbel zegt over sterrenbeelden. Waartoe de sterrenbeelden dienen en welke Bijbelse betekenis er in sterrenbeelden (Dierenriem) ligt. Gods Woord maakt duidelijk dat de hele schepping “spreekt” over God. Dit komt onder andere naar voren in Romeinen 1: 18 – 20.
Tweede decade: Pegasus (het gevleugelde paard)
Pegasus is een paard met vleugels. De betekenis van deze Latijnse naam is onbekend. Deze naam is gaan fungeren als eigennaam van dit beest. De naam is afkomstig uit de Zodiac van Denderah, waar de afbeelding gelijk is. Onder die afbeelding staan twee karakters: Pe en Ka (peka of pega). Peka is in het Hebreeuws “voor(naam)ste” of “eerste”(?) en Sus = = paard. Het belangrijkste paard.
Het paard heeft vleugels en vliegt naar de hemel.

Het boek H.P. Blavatsky Een introductie tot De Geheime Leer en de samenvatting van Robert Bowen laten zien hoe 135 jaar geleden het magnus opus van H.P. Blavatsky tot stand is gekomen. Het in haar oeuvre verborgen balansmechanisme is nog hoogst actueel.

Op de microkosmos aarde zijn Geestkunde, Zielkunde, Natuurkunde en Kunst een weerspiegeling, vormen een complementaire polariteit van de macrokosmos, de vier fundamentele krachten . Door de boekdrukkunst kwam in de tijd van Luther de Bijbel ter beschikking van de massa. Internet is nu een weerspiegeling, de manifestatie van het informele circuit (facebook, instagram en twitter), de achterkamertjes in de politiek, maar ook van het formele circuit E-learning. De sleepwet is een product van de achterkamertjes politiek.

Ivo op zondag (Ivo Niehe 4 juni 2023, NPO2):
Een portret van kunstenaar Jeroen Henneman. Ter gelegenheid van zijn 80e verjaardag verschijnen er drie boeken en is er een grote tentoonstelling in Bergen. In de Galerij der Groten een geactualiseerd gesprek met Sarah Ferguson, ex van prins Andrew. Waarom kiest zij voor het buiten beeld blijven tijdens alle reuring rond Buckingham Palace? En de zondagochtend thuis van Jan Terlouw en zijn nieuwe geliefde Anette.

In 1965 liep ik stage op de engineering afdeling van het hoofdkantoor van AKZO in Arnhem. Op de Leergang Bedrijfskunde, die ik in de periode 1978 - 1980 in Arnhem volgde, werd het vakgebied psychologie gegeven door professor A.F.G. van Hoesel, hoofd van de psychologische dienst van AKZO. Om algemene intelligentie, het vermogen zich aan nieuwe situaties adequaat aan te passen, verwees van Hoesel naar de g factor ontwikkelt door Charles Spearman en de 'tweefactor-theorie' van Louis Leon Thurstone. De factoranalyse is later door het drie-dimensionale model van de intelligentiestructuur van J.P. Guilford en de ontwikkelingsbedrijfspsychologie van Philip E. Vernon verbeterd. Volgens de experimenten van David Krech ('Brain chemistry and adaptive behavior') zouden zelfs door milieu-omstandigheden blijvende fysische veranderingen kunnen optreden. Het gaat waarschijnlijk in veel sterkere mate dan men voorheen heeft vermoed om een wisselwerking tussen erfelijke en milieufactoren ('Nature-Nurture-debat'). Volgens de syllabus van A.F.G. van Hoesel bestaat een bedrijf uit een sociaal systeem en een technisch economisch systeem. Of met andere woorden tegen de achtergrond van de interdisciplinaire samenwerking binnen organisaties wordt een organisatie wel een economisch-sociaal-technisch systeem genoemd. J.P. Guilford integreert in het drie-dimensionale model 4 en 2 keer 6 dimensies, dus niet minder dan 144 verschillende begaafdheidsaspecten.

Onaangepastheid in de werksituatie M.J.M. Daniels Een proef-onderzoek in een industrieel bedrijf.
107: Een groot aantal gestoorden verricht zijn werk tot voldoening van zijn superieuren en meestal zonder dat dezen enig inzicht in de gestoordheid van deze werknemers hebben.

Klimaatakkoord kabinet is los zand, dit werkt niet (Klaas van Egmond, Jan Terlouw en Herman Wijffels de Volkskrant 27 juni 2019 p. 21):
Het kabinet moet kiezen voor een uniforme CO2-heffing en het oude milieubeleid achter zich laten.
Alternatief
Zo’n uniforme en eenvoudige heffing voor de uitstoot van kachel en auto, trein en vliegtuig, maar ook voor de energie die nodig is om industriële en landbouwproducten te maken, is het meest rechtvaardig, omdat iedere ton CO2 in de atmosfeer dezelfde uitwerking heeft.
Wanneer de politiek een rechtvaardige en op lange termijn houdbare en uitvoerbare aanpak wil, dan is in onze sterk marktgerichte economie zo’n uniforme heffing de enige juiste aanpak. De markt kan zijn werk doen. Burgers en bedrijven kunnen nog steeds hun eigen afwegingen maken, maar worden financieel gestimuleerd minder fossiele energie te gebruiken. Het is vervolgens aan de politiek om bewust uitzonderingen te maken op deze algemene en principiële regel.
Klimaatbeleid is een vorm van modern duurzaamheidsbeleid en heeft daardoor onvermijdelijk consequenties voor de economische structuur. Het is marktconform en daardoor kosteneffectief, eenvoudig en uitvoerbaar. Het is rechtvaardig en doet recht aan het inzicht dat het klimaatprobleem zich niet met alleen technologie laat oplossen, maar een andere richting van de maatschappelijke ontwikkeling vereist. Met een uniforme, maatschappijbrede heffing is zo’n geleidelijke verandering van richting mogelijk. De enige vraag is of de politiek op dit historische moment tot zo’n verandering van richting bereid is. Dat is geen technische vraag, maar een morele vraag.
Dit interview bevestigt het ‘We slaapwandelen nog steeds naar de afgrond’ van Greta Thunberg (Magazine 29 oktober 2022, p. 30-36).

De therapeut die tot inkeer kwam (Ranne Hovius de Volkskrant 3 juni 2023 Boeken & Wetenschap, p. 21):
De biografie van psychiater Piet Kuiper belicht zijn leven evenwichtig en zonder te oordelen. Op den duur krijg je sympathie voor deze ingewikkelde man.
Het tij keerde in de jaren zestig en zeventig, toen de anti-psychiatrie ervoor zorgde dat iedereen van de etiketten en medicijnen af wilde, ten gunste van het gesprek met de patiënt. Daarmee voelde Kuiper zich wel verwant, en hij beleefde topjaren. Als rond de jaren tachtig het medisch perspectief – met betere medicijnen en een DSM vol oude en nieuwe etiketten – opnieuw de overhand krijgt, ziet Kuiper zijn populariteit weer even rap verdampen.
En dan, onverwacht, volgt een doorbraak bij het grote publiek: hij schrijft het boek Ver heen (1988), over de psychotische depressie waaraan hij vier jaar leed en waarvoor hij twee keer werd opgenomen.

Jan Foudraine Wie is van hout...
Anti-psychiatrie en gekkenbeweging
De grootschalige campussen waar patiënten buiten de samenleving gehouden worden krijgen minder steun. Het boek Wie is van hout... van Jan Foundraine is in die ontwikkeling een ijkpunt.
Het werd na publicatie in 1971 door bijna iedere werker in de psychiatrie gelezen, en uiteindelijk in meer dan 200.000 exemplaren verkocht, later in het Engels en Duits vertaald. Foudraine omschrijft het boek als een gang door de psychiatrie en doet er verslag in van zijn vijf jaar werken in de Chestnut Lodgekliniek in de Verenigde Staten, bij Frieda Fromm-Reichmann.
Anti-psychiatrie is de overkoepelende term, die deze tegenbeweging omschrijft. Ronald Laing (Gezin en waanzin), David Cooper (Villa 21) en Thomas Szasz (Waan van de waanzin) zijn de belangrijke woordvoerders van de beweging. In Italië en Engeland worden psychiatrische inrichtingen afgeschaft. In Vlaanderen was er de psychiater Steven de Batselier met zijn alternatief therapeutisch centrum ‘Passage 144’ in Leuven. De democratische psychiatrie (Franco Basaglia) wordt populair in Nederland: voorbode van de zogenaamde vermaatschappelijking in latere jaren.In Nederland start een beweging in de richting van meer ambulant werken, tussenvoorzieningen, vormen van beschermd wonen. Kees Trimbos had een belangrijke rol in het openbreken van de intramurale psychiatrie in Nederland.
Zowel de anti-psychiatrie uit de jaren zeventig als de opkomst van de cliëntenorganisaties in de psychiatrie hebben een belangrijke en duurzame invloed gehad. Psychiatrie is er menselijker op geworden, en meer zichtbaar in de samenleving. Tegelijk is er wel opnieuw kritiek op het veelvuldig gebruik van medicijnen, net als in de jaren zeventig.

Jeroen Henneman Het leven der dingen (t/m 10 april 2023):
Kunstenaar Jeroen Henneman (Haarlem, 1942) verstaat de kunst om zich te blijven verbazen over de wereld om hem heen. Onbevangen verwondering, humor en – soms letterlijke – licht- en luchtigheid, maar ook een red%gretig-onderzoekende geest die de grenzen van de optische waarneming bevraagt: ze vormen constanten in Hennemans werk en typeren tegelijkertijd de mens Henneman. Zijn sculpturale werk, maar ook zijn installaties, schilderijen en tekeningen getuigen van een open blik en belangstelling voor zowel de grote schaal van de openbare ruimte en de stad als de wijze waarop ons oog er geleid wordt door het kleinste detail.

Geluk MANTRA Zomer 2023 tijdschrift Spiritualiteit, nieuwe wetenschao en zingeving nummer 35, p. 72-79):
Het Sint-Jansfeest Het Midsummerfeest van licht, nieuw leven en bezinning
76: Nelleke Schiphorst verzorgde de afgelopen jaren een aantal cursussen over de jaarfeesten op verschillende locaties in Nederland. Ook publiceerde zij een boekje met als titel ‘Het Jaar Rond’*.
(* ‘Het Jaar Rond’ €4,50 p/s, is te bestellen bij nellekeschiphorst@planet.nl)
Sint-Jansfeest: Johannes de Doper (Auteur(s)):
Of je wilt of niet, wanneer we op 24 juni het Sint-Jansfeest vieren is het licht zich alweer aan het terugtrekken. Het midzomerfeest rondom de zonnewende van 21 juni werd gekoppeld aan de naamdag van Johannes den Doper: ‘Kom tot inkeer!’
De dagen worden korter, ook al merk je dat nauwelijks. Net zomin als je eind december al merkt dat de dagen aan het lengen zijn. Toch ervaar ik een verschil. Midwinter, in de kou en in het donker, wil ik er best van weten dat we weer op weg gaan naar het licht. Ook al zie ik daar buiten nog niet veel van, ik put moed en kracht uit het idee.
Licht in het duister van de dood (Annet Brouwer Een gift van Avalon (p. 80-84):
Annet Brouwer geïnterviewd door Hans Gerding

Maarten Zweers In "Tristan und Isolde" (5) moet de grootste held van deze "ego-vorming" - Tristan - ontdekken dat de Liefde een kracht is, die nog groter is dan zijn heldendom. De liefde breekt de geslotenheid van het ego - van de "Ring" - open. Van de christelijke boodschap is nog geen sprake, maar de essentie ervan is geboren. Die ervaring maakt de mens rijp voor de boodschap van Johannes de Doper, de wegbereider van de Christus, het centrale thema in "Die Meistersinger " (6). Johannes leerde hoe wij ons sterk geworden ego moeten inzetten voor een groter ideaal, dat het ego en de individuele liefde overstijgt. De ring moet worden opengebroken voor de gemeenschap. Een "gesloten" egocentrische levenshouding moet tot altruïsme geraken. De inspiratie, die tot op heden nog alleen de kunstenaar kenmerkt, is daarbij onontbeerlijk. Daarom is het wezen der kunsten het tweede thema in dit werk. De kunsten worden de inspiratiebron voor mens en maatschappij.
Eerst dan zullen we met Wagners "Parsifal" (7) de christelijke liefde volkomen in praktijk kunnen brengen. Met de verdramatisering van alle uiterlijke, maar vooral van alle innerlijke strijd, die de mens moet leveren om een ware Meester in het leven te worden, sluit Wagner zijn oeuvre af. Wat met een "ring van duisternis" begon is tot een "ring van licht" geworden.

Het balansmechanisme van de wederkerigheid, de weg van de pelgrim, de 'Hoofdroute' maakt het mogelijk de milieucrisis te verkleinen. Het balansmechanisme van de wederkerigheid toont als het ware de perpetuum mobile, die aan de natuurfilosofie ten grondslag ligt. Voor een toelichting op het balansmechanisme, zie het tijdschrift MANTRA - Lente 2023 nr. 34 thema Balans
Op p. 52 t/m 59 staat een interview met Jeroen Windmeijer en Jacob Slavenburg over hun derde boek in de zogenoemde ‘Sterke vrouwen-trilogie’. De Magdalenacodex is een spannende thriller over een verguisde vrouw.
Waarom deze drie vrouwen? Wat hebben ze met elkaar gemeen?
Jacob: Isis, Eva en Maria Magdalene hebben nogal wat gemeen.

De Hoofdroute hangt in de esoterie met de 2e geboorte samen, maar ook met de Tweenaturenleer (Dyophysite), persoonlijkheid nr. 1 en persoonlijkheid nr. 2 van Carl Jung en de twee werelden in het werk Faust van Goethe. Andere manieren om de 'Hoofdroute' te realiseren zijn zelfrealisatie, zelfverwerkelijking, theosofie Individualiteit en Carl Jung Individuatie. Na bestudering van het boek Westers bewustzijn, Oosters inzicht (bevat hoofdstuk over Reïncarnatie en karma) van C.G. Jung kan de conclusie worden getrokken dat Carl Jung de esoterie zeer grondig heeft bestudeerd. Ook de Levensboom, de I Ching en het werk van Ramundus Lullus hebben gemeen dat ze zowel op micro - als op macroniveau levenscycli (Eeuwige wederkeer), transformatie -, bewustwordings -, leerprocessen in kaart brengen.

De 'Hoofdroute', het Meta-leren , (waarheidsvinding) heeft op de éne werkelijkheid net als bij Ayurveda op de "kennis van het leven", de oerbron En-soph betrekking. De oerbron manifesteert zich door het eeuwige nu, de 11e Dimensie.
De verticale as (Axis mundi, de Staf van Hermes, de gouden keten van Homerus, de staf van Mercurius, Sutratman, levensdraad, de Caduceus, draad van Ariadne, Levensladder, Esculaap, de verborgen 5e Dimensie, de Derde Weg van Benjamin Barber) toont de kosmische Lichtzuil en ook de Middenzuil van de Levensboom. De Staf van Hermes wordt beschouwd als de sleutel en de weg van persoonlijke (spirituele) ontwikkeling.
De “staf” (p. 96) waarmede het goddelijke kind de volkeren zal hoeden, is natuurlijk de caduceus van Hermês, de voorbeeldige schaapherder van de zielen. In de oudere mythologie vindt men deze magische staf in de hand van Neb, de God van wijsheid en “de bewaarder van de scepter van kracht”. Pythagoras was in de leer bij de Griekse natuurfilosoof Anaximander (Engelse versie) en waarschijnlijk bij Thales van Milete. Thales van Milete beschouwde het water als het oer-element; Anaximenes de lucht; Heraclitus het vuur; de Eleaten de aarde. Empedocles was vooral de man die uit voorafgaande stelsels het beste trachtte te halen en tot een eenheid te verenigen. Hij stelde deze elementen gelijk aan elkaar, en komt zo tot de leer van de vier elementen: aarde, water, lucht en vuur. Deze verschillen kwalitatief, zijn eeuwig, en kunnen zich in verschillende verhoudingen met elkaar verenigen om het aanschijn te geven aan de wereld om ons heen.

Politieke klasse, loop niet blind achter gele hesjes aan (Joshua Livestro de Volkskrant 14 december 2018, Opinie p. 2-3):
Een regime waarbij de aristocratie de boventoon vormde zou dan tot een oligarchie verworden (een regimevorm die wij modernen vooral kennen uit de post-Sovjetstaten, Rusland voorop). Een democratie zonder morele ankers kon verworden tot een ochlocratie – de heerschappij van de onderbuik. Die laatste regimevorm zou uiteindelijk leiden tot de opkomst van de demagoog, ‘de leider van de meute’, wiens gehele programma bestond uit het naar de mond praten van het volk (wij zouden zo’n politicus een populist noemen). Het is daarbij ook veelzeggend dat peilingen al decennia lang aangeven dat deze kiezers zorgen hebben over zaken als normvervaging en verontachtzaming van de publieke moraal. Het geeft aan dat ze openstaan voor leiders die vanuit heldere morele overwegingen hun standpunten bepalen en ook stelling durven nemen tegen extremisme van elke soort. Sterker nog: ze verlangen er wellicht zelfs naar.

Als er iets fout gaat gaat het goed mis (Jan van der Putten Volkskrant 2 januari 2015 katern Vonk p. 6-7):
Ruim 24 eeuwen na zijn dood is de Griekse geschiedschrijver Thucydides weer volop actueel. Zijn analyse over de oorzaak van de Peloponnesische Oorlog (431-404 v. Chr.) tussen Athene en Sparta is herontdekt door de Amerikaanse politieke wetenschapper Graham Allison.
Tanende machten
Allison ziet in Thucydides' analyse een paradigma van wat er kan gebeuren als een heersende grootmacht zich door een opkomende macht bedreigd voelt. Wat ze ook doen of juist niet doen, hoe ze ook op elkaar reageren, de valstrik van een oorlog is steeds dichtbij. De kans dat de rivalen daarin trappen, is historisch heel groot: sinds de 16de eeuw heeft dit soort conflicten zich volgens Allison zestien keer voorgedaan; twaalf keer is het tot oorlog gekomen.
De Chinese leider Xi Jinping is zich daarvan goed bewust. Thucydides' valstrik bestaat niet, zei hij bij zijn bezoek aan Amerika in september, 'maar als belangrijke landen keer op keer strategische misrekeningen maken, dan kunnen ze voor zichzelf zo'n valstrik zetten'. Vertaald: als Amerika en China niet uitkijken, kan er een oorlog tussen hen uitbreken. Historische precedenten zijn er genoeg. De laatste vijf eeuwen is slechts in vier van de zestien gevallen van verschuivend machtsevenwicht een oorlog uitgebleven: de overgang van de wereldhegemonie van Engeland op Amerika verliep vreedzaam, en de grote krachtmetingen na de Tweede Wereldoorlog werden evenmin op het slagveld beslist. Dat waren volgens Allison de gewapende vrede tussen de Sovjet-Unie en Japan, de Koude Oorlog en de Duits-Franse rivaliteit om de hegemonie in Europa. Gaat de mensheid dan toch vooruit?
Amerika zou China's opkomst moeten aanvaarden en de gemeenschappelijke belangen laten prevaleren. Veel hangt af van de vraag wie de nieuwe Amerikaanse president wordt. Intussen hebben de Chinezen de tijd De kunst van het oorlogvoeren te bestuderen van hun legendarische strateeg Sun Tzu, die bijna een eeuw voor Thucydides leefde. Zijn beroemdste uitspraak: 'Het toppunt van bekwaamheid is de vijand verslaan zonder te vechten.'

Corruptie en goed bestuur in modern Nederland: een historische visie (Ronald Kroeze Civis Mundi Digitaal #21, oktober 2013):
Om die reden is het belangrijk om ook de blackblueblavkblueblack%de ‘corrupte’ varianten van respectievelijk de gezonde staatssystemen monarchie, aristocratie en democratie.[8] En omdat iedereen weleens een keer ziek werd, ging men er vanuit dat het gevaar van corruptie altijd op de loer lag en om de zoveel tijd zich daadwerkelijk manifesteerde. Elitaire grootheidswaanzin, decadentie en arrogantie golden daarbij als tekenen van corruptie. Corruptie werd dus verbonden met de morele gesteldheid van een samenleving. De politieke elite moet zich niet alleen aan geschreven wetten maar ook aan ongeschreven waarden houden.

De twee gezichten van Janus (Benedict Broere GAMMA februari 2005 p. 35):
Recapitulerend valt te zeggen, dat de menselijke geschiedenis van ongeveer de afgelopen tienduizend jaar de expressie van de interactie is tussen globaal twee aan elkaar tegengestelde maar elkaar ook dialectisch aanvullende mentaliteiten. Het samenwerken van beide vermogens - het vermogen tot analyse en het vermogen tot synthese - had daarbij als resultaat een groeiende creativiteit op velerlei gebied. Je zou hier kunnen spreken van een algemeen vermogen tot cultuurschepping, dat zich ontwikkeld heeft in interactie met een steeds complexere cultuur.

Het is het denkvermogen (reflexief bewustzijn, zelf-bewustzijn), de rede - de relatie tussen 'Remslaap en Non-remslaap' - die een mens van een dier onderscheidt. Computers, notebooks, smartphones en iPads spelen in de informatiemaatschappij een cruciale rol. Het is mogelijk met behulp van computers virtual reality, een rollenspel te creëren. De virtuele wereld van een computer kan wel het denken, maar niet het voelen, onze emoties simuleren. Aan de hand van de op het beeldscherm getoonde beelden, de grafische vormgeving kunnen wel sensaties en emoties bij een cliënt worden opgeroepen. Een sociaalnetwerksite, zoals instagram lijkt wel zo waarachtig mogelijk. Omgekeerd is het wel mogelijk met behulp van scanners beelden, de intensiteit van emoties binair vast te leggen. De zuurstof in het bloed is gevoelig voor elektromagnetische velden en daardoor kan de scanner de moleculen traceren. De elektrische stroompjes tussen zenuwcellen in de hersenen zijn met behulp van een Electro Encefalogram (EEG) zichtbaar te maken. Een deskundige virtual reality techniek kan met een catharsis (reinigen van emoties) worden vergeleken.

Laat de gave van het woord weer winnen (André Vis Tubantia 14 juni 2016):
Winstpunt
Langzaamaan groeit de gedachte dat het maatschappelijk debat is ontaard. Die constatering is een winstpunt maar het zou nog mooier zijn als we een paar spaden dieper spitten. Neem bijvoorbeeld de ingesleten gewoonte om iemand waar je het niet mee eens te vierendelen, in mootjes te hakken en aan de haaien te voeren. Terwijl het er ten diepste om gaat de uitspraak van die persoon met argumenten te bestrijden. Waar is kortom ons vermogen tot het voeren van een rationeel debat gebleven?
Empathie
Bij samen horen analytisch vermogen, empathie, begrip maar ook kennis, menselijk inzicht, het vermogen tot het stellen van vragen en het voeren van een dialoog. Kennis halen we van de iPad, het menselijk inzicht is uitbesteed aan algoritmes en het stellen van de juiste vragen en het aangaan van de dialoog hebben we ingeruild voor het snelle oordeel. Laat de dialectiek herrijzen. Als we onze kinderen scholen in de psychologie, filosofie en sociologie hebben we een kans. Opdat ooit de beschaving in het debat terugkeert - als we oud zijn en der dagen zat.

Maurice de Hond heeft gelijk een tablet is een hulpmiddel. Een tip (Franck Rijckkaert Volkskrant 30 januari 2016 p. 22-23):
Voordat ze Maurice de Hond stevig laten wieden in het curriculum (O&D 29 januari), is het voor ouders die overwegen hun kinderen naar een Steve Jobsschool te sturen wellicht verstandig om in de Volkskrant van 21 juni 2013 het artikel 'Een iPad voor kleuters is kindermishandeling' nog eens te lezen en daarna het daarin genoemde boek Digitale dementie van Manfred Spitzer.

De promotie van de iPad-school door opiniepeiler Maurice de Hond directeur BV View/Ture (boeken, autobiografie, interview) heeft niet echt aan een betere kwaliteit van het onderwijs bijgedragen.

Het leven is geen probleem dat opgelost moet worden, maar een mysterie. Het 5Ddenkraam laat net als de driehoek van Pythagoras, de Levensboom en het enneagram zien dat het goede nieuws is dat er een [zelfregulerend zelfreinigend, zelfgenezend, zelfhelend vermogen, homeostase (sociologie) of (fysiologie) ], als het ware een 'Checks and Balances' in het universum zit ingebakken. Het gaat er om de schijnwaarheden, de schijnheiligheid in het leven, de ingebakken clichés te demystificeren.

Van punk naar Houellebecq (Gijsbert Kamer Volkskrant Magazine 9 november 2019 p. 66-70):
Boek: Michel Houellebecq –Mogelijkheid van een eiland (2005):
Geen auteur heeft recent zoveel indruk gemaakt als de Franse Michel Houellebecq. We kennen elkaar inmiddels goed, hebben ook samengewerkt en zijn zelfs bevriend geraakt.
‘Maar het begon allemaal met Mogelijkheid van een eiland. Toen ik dat voor het eerst las, voelde het als een knock-out. Hij schreef even rauw als geestig over seks. De protagonist kon eigenlijk voor niks of niemand zoveel liefde opbrengen als voor zijn hondje, en toch ga je van hem houden.
‘Er is veel kritiek op hem. Hij zou een misantroop en een cultuurpessimist zijn. Zijn wereldbeeld ís ook niet echt rooskleurig, maar kijk eens om je heen? Het is toch allemaal niet zo geweldig wat we er met z’n allen van maken?

Jaap Dronkers schrijft in de de Volkskrant van 15 januari 2005:
‘Het noodzakelijke evenwicht tussen de drie tradities 'Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap' is sinds de jaren zestig teloor gegaan. Het motto van het kabinet-DenUyl (1973 – 1977), spreiding van ’Geld, Kennis en Macht’, ging alleen over ongelijkheid. Het gaat vooral om het herstel van individuele en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van samenleving, buurt, school en gezin. Sinds de jaren zeventig is de ongelijkheid gegroeid, de gemeenschapszin verzwakt en is er dus voor links weer een wereld te winnen.’

Het vraagstuk waar het primair om draait wordt door de onderwijssocioloog Jaap Dronkers onderkent (Lisa van der Velden de Volkskrant 9 juni 2015 p. 21).
'Op de lange termijn is sponsoring echter zeer gevaarlijk. Als sponsoring gewoon wordt zal dat onvermijdelijk ten koste gaan van publieke financiering door de overheid. Bovendien zal sponsorgeld altijd bij de meest aantrekkelijke partijen terecht komen, het zogenaamde Mattheüs-principe:''' hij die heeft, krijgt; hij niet heeft, wordt afgenomen. Dit gebeurt nu al in de kunstsector. Iedereen wil het concertgebouw sponseren, maar niemand de kleinere reisopera's.

Het onderzoeksrapport 'E i V' plaatst de relatie tussen 'Slachtoffers en Daders' in het licht van de evolutie van de mensheid, antropogenese (hominisatie). Met zijn pamflet beoogt Gustaaf Peek het cultuurmarxisme te bestrijden. Het leven is geen verhaal van Yuval Noah Harari in zijn boek 21 lessen voor de 21e eeuw, hoofdstuk 20 heeft op de 11e dimensie, het 11e inzicht betrekking.

Gustaaf Peek treedt met zijn pamflet in de voetsporen van Joop den Uyl. Jeroen Dijsselbloem heeft gelijk dat met zijn vertrek uit de tweede kamer meer vernieuwing, lees het stoppen van het marktfundamentalisme wenselijk is. Wellicht dat er nu met het motto van het kabinet-den Uyl (1973 – 1977), spreiding van ’Geld, Kennis en Macht’ een begin wordt gemaakt met een paradigmawisseling richting Gulden Middenweg.

De telling van Pythagoras brengt niet alleen de ultieme symmetrie van 'Zaaien en Oogsten' (reciprociteit), maar ook de in het heelal, de in de ruimte verborgen absolute eeuwige perpetuum mobile, de universele beweging (een beweging van bijvoorbeeld '4 naar 5' en vice versa of 'abiogenese naar autopoiese' en vice versa) of trilling tot uitdrukking. Spreken (het woord is vlees geworden), maar ook muziek kan niet tot geluidstrillingen worden gereduceerd, veroorzaakt door een specifieke omgang met stukken materie. Het gaat wel degelijk om de ‘muziek der sferen’. De getallen van Pythagoras beelden een harmonische relatie, een specifieke categorie van betrekkingen, de verborgen 5e Dimensie, Synthese uit. Pythagoras was een interdisciplinair wetenschapper. De hamvraag blijft wat is de oerbron van deze beweging of trilling?

Hierbij moet rekening worden gehouden dat de telling van Pythagoras en Aristoteles van de gewone rekenkunde afwijkt. De telling (1 + 2 + 3 + 4 = 10) van het pythagorisme drukt met elk cijfer ook het beginsel van de complementariteit uit. Het principe van de ‘eenheid der tegendelen’ van Heraclitus of het mechanisme 'These + Antithese = Synthese' van Hegel, het 1 + 1 = 3. Pythagoras maakt van het irrationaal getal gebruik. Het aantal irrationale getallen is overaftelbaar. Voor de getallen van Pythagoras wordt ook het begrip predicaat gebruikt.

Vakmanschap (Govert Geldof de Volkskrant 15 mei 2023, p. 21):
Prachtige serie over AI. Toch ontbrak er iets wezenlijks. De filosoof Hubert Dreyfus (1929 – 2017) was betrokken bij de allereerste experimenten met AI. Toen al werd voor hem duidelijk dat deze systemen ons op vele terreinen gaan overtroeven, maar dat er altijd iets blijft waar we als mensen superieur in zijn. Dit heeft te maken met ervaringskennis (Onbewuste kennis, tacit knowledge).
Deze ligt ten grondslag aan vakmanschap: de leraar die echt contact heeft met leerlingen, de zorgverlener die meer betekent voor de zorgbehoevende dan het alleen verlenen van de noodzakelijke zorg. Juist dat extra’s dat mensen kunnen toevoegen, zorgt voor werkplezier.

Een poging om iets van Spinoza te begrijpen
De Natuur houdt zichzelf in stand, verbetert zichzelf, groeit uit, enz. Spinoza gebruikte het woord 'god' vaak, maar hij bedoelde daarmee De Natuur, de Aard, de Oerkracht van de Wereld.
Vrijheid & geluk
En toch is vrijheid een kernwoord bij Spinoza; onbekommerd benoemt hij vijf wegen naar vrijheid (volgens Van Buuren):
· Zelfbeschikking - jij bent de baas over jezelf
· Immanentie - wat je nodig hebt, is in de Natuur vrij aanwezig
· Wil tot macht - het is je natuurrecht om jezelf te handhaven
· Intuïtie als hoogste vorm van kennis - de benodigde kennis is voorhanden
· Eendracht maakt macht - samenleven geeft ruim overleven

Andrea Wulf over de ontdekking van het zelf
Het ik als opperste heerser van de wereld (Xandra Schutte De Groene Amsterdammer 22 december 2022, p. 88-91):
In een klein Duits stadje legden vroeg-romantische dichters en filosofen de bodem voor onze huidige ideeën over individualisme, zelfbeschikking en vrije wil. Andrea Wulf schreef er een boek over.
Het gebeurt niet vaak dat zo veel talent zich op één plaats samenbalt, maar Jena is aan het eind van de achttiende eeuw en het begin van de negentiende eeuw een kleine tien jaar lang zo’n brandpunt. ‘In tijdsduur niet meer dan een oogwenk’, schrijft Andra Wulf in haar meeslepende boek Rebelse genieën, ‘maar desondanks een van de belangrijkste decennia voor de vorming van de moderne geest.’
En dan zijn er, meer in de periferie van wat Wulf de Jena-kring noemt, ook nog Georg Wilhelm Friedrich Hegel, die pas later zijn grote roem zal verwerven als baanbrekend filosoof, en de gebroeders Wilhelm en Alexander von Humboldt, van wie de eerste linguïst is en de tweede een onbevreesde ontdekkingsreiziger en natuurwetenschapper – over Alexander schreef Wulf het veelgeprezen boek De uitvinder van de natuur.
De leden van de Jena-kring vatten een soort verliefdheid voor elkaar op. Ze troffen elkaar in het huis van August Wilhelm Schlegel, gingen samen naar lezingen, maakten reizen en bezochten musea. En ze praatten onophoudelijk over hun werk en hun ideeën. ‘Wat ik wel heel interessant vond om te zien’, zegt Wulf, ‘is hoe ze het gemeenschappelijke denken en werken echt vierden. Maar tegelijkertijd was het een stel rebelse jonge mannen en vrouwen die het zelf als de opperste heerser van de wereld neerzetten, wat onvermijdelijk leidde tot opgeblazen ego’s en gevechten. En dus was het fascinerend om te zien hoe deze idealistische ideeën ook afbrokkelden toen de ego’s te groot werden.’

Het zelfgekozen einde in ethisch perspectief (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #90, oktober 2019):
Deel 3. Peter Singer over euthanasie
Enkele huidige trends: zelfbeschikking en kwaliteit van leven wordt meer beslissend
Een andere trend, die blijkt uit herhaalde peilingen, is dat steeds meer mensen neigen naar zelfbeschikking. De tijd en wijze van sterven wiilen ze meer en meer zelf bepalen, terwijl er vroeger duidelijke voorschriften, normen en waarden waren van kerkelijke, levensbeschouwelijke en medische instanties.’Sterven op verzoek’ (hfst 7) is een trend. Voor steeds meer mensen impliceert het recht om te leven het recht op zelfbeschikking en het recht op waardig sterven, waneer men de tijd daarvoor rijp vindt. Ook de wijze waarop wil men in toenemende mate zelf bepalen met de naaste nabestaanden en de artsen. De toenemende voorkeur voor zelfbeschikking zal volgens Singer gepaard gaan met ‘komende strijd voor het recht om te sterven’ (p 137 e.v.). In onze moderne wereld van individuele vrijheden, is het recht op waardig sterven een recht dat burgers zich nog niet hebben toegeëigend.

Geschiedenis mensenrechten (Wim Couwenberg Civis Mundi Digitaal #37, mei 2016):
Hoe verhouden de drie generaties van mensenrechten zich tot elkaar, als hoger recht en wat hun universele gelding betreft?
Wat opvalt bij reacties op schendingen van mensenrechten is, dat het in de regel over schending van die eerste generatie mensenrechten gaat, die onder westerse juristen nog steeds als de eigenlijke mensenrechten beschouwd worden. De tweede en derde generatie hebben als mensenrechten onmiskenbaar een tweederangs positie. Dat geldt in het bijzonder voor collectieve mensenrechten, met het nationale zelfbeschikkingsrecht als harde kern ervan. Dat recht heeft wel bijzondere erkenning gekregen doordat het in het eerste artikel van de beide Internationale Mensenrechtenverdragen van 1966 als grondrecht is opgenomen.[1]
[1] Dit is geschied op aandrang van de staten van de toenmalige communistische en de Derde Wereld, die het nationale zelfbeschikkingsrecht vooropstellen als het meest fundamentele mensenrecht en de andere grondrechten in het licht hiervan interpreteren.

Tussen woede en wijsheid MONUMENTALE BIOGRAFIE VAN ABEL HERZBERG (Anet Bleich de Volkskrant 21 november 1997):
'Herzberg zette de woede dus opzij en gebruikte al zijn energie om te proberen te begrijpen wat de beulen had bezield. Hij meende ook een verklaring te hebben gevonden; die had hij al in hoofdlijnen geformuleerd in het vóór de oorlog verschenen artikel 'Tussen kruis en hakenkruis' en hij werkte de gedachte nader uit in zijn Kroniek van de jodenvervolging. Het komt erop neer dat de nationaal-socialisten zich probeerden te ontdoen van de last van het geweten, van het onderscheid tussen wat mag en niet mag. De heiden in hen kwam volgens Herzberg in opstand tegen de christelijke moraal, die door de joden in de wereld was geïntroduceerd (in de vorm van de Tien Geboden). Het is een interessante hypothese, maar ongetwijfeld niet het laatste woord. Herzberg kon zich er echter bijzonder aan ergeren dat andere historici, met name Lou de Jong en Jacques Presser, zijn theorie niet overnamen en volgens hem zelfs niet naar een sluitende verklaring zochten.

Antisemitisme in nederland het is de menselijke geest eigen te haten wie hij gekwetst heeft’ (jacques presser) - (Philo Bregstein De Groene Amsterdammer 20 apr 1994):
Om deze paradox te kunnen begrijpen, moet men het trauma van de jodenvervolging zien tegen de achtergrond van de Nederlandse geschiedenis. Nederlanders zijn over het algemeen trots op hun traditie van tolerantie, die hen tot het voorbeeld maakte van ‘goed nabuurschap met de joden’ (Leon Poliakov in zijn Histoire de l'antisemitisme). De provincies Holland, Zeeland en Friesland en in mindere mate de zuidelijke en oostelijke provincies kunnen zich sinds de zeventiende eeuw beroemen op een geschiedenis zonder pogroms, en antisemitisme werd hier zelden als middel in de politieke strijd of als propagandamiddel gehanteerd. Amsterdam, ‘het Jeruzalem van het Westen’, was een wijkplaats voor joden die de intolerantie elders ontvluchtten: maranen uit Spanje en Portugal en, later, asjkenazische joden uit Duitsland en Oost-Europa. Rond de laatste eeuwwisseling leverde het in Amsterdamgeconcentreerde joodse proletariaat -en dan met name de in de ANDB verenigdediamantbewerkers- een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de vakbeweging. Nederland werd hierdoor op sociaal gebied een van de hoogstontwikkelde westerse democratieen.

Primair draait het niet om kunstmatige intelligentie (Surveillance Capitalism), de technologieoorlog Cyberwar, die Sheila Sitalsing beschrijft maar om het Ken uzelve, het proces van zelf-transformatie van Vicente Hao Chin en het individuatieproces van Carl Jung. In Nederland wordt het politieke beleid voorgekookt in achterkamertjes. We worden door lobbynetwerken, carrièrepolitici geregeerd.

Sybe Schaap heeft gelijk voor een beter begrip is tegenspraak van wezenlijk belang. In de wereld draait het primair om zelfbeschikking, om zelfbewustzijn, zelfkennis, namelijk om geestelijke gezondheid.

REGEER JE EIGEN LEVEN - de 7 wetten van zelfbeschikking (lezing door Jan Kieft):
We beschikken allemaal over het gereedschap om een vervullend leven te scheppen, een crisisbestendig bedrijf, een nieuwe economie en een wereld voorbij armoede, politiek en oorlog. Maar van onze ouders of op school hebben we dat nooit geleerd. Zelfs ons bewustzijn houdt het voor ons verborgen. Jan Kieft geeft ons in deze lezing het gereedschap in handen om een shift in bewustzijn te bewerkstelligen en te ervaren dat we leven in een fantastische tovertuin.
Het zijn zeven wetenschappelijke universele wetten, ontdekte hij, die al sinds het ontstaan van de aarde het bestaan regeren. De mens is een zelfscheppend, zelfsturend en zelfreinigend systeem met een absolute succesgarantie als deze universele oerwetten worden nageleefd. En we dienen ook goed te luisteren naar wat ons innerlijk zegt. Dan pas worden we echt Zelf-standig en ontwikkelen Zelf-vertrouwen.

De C-, P- en T-symmetrie (C-, P- en T-symmetry) van het standaardmodel beschrijft het universele patroon Triade + Tetrade = Kwintessens. Of met andere woorden het universele patroon van de mens, de microkosmos is hetzelfde als het patroon in de gehele schepping, de macrokosmos. Hoe de grote verscheidenheid aan inzichten met elkaar samenhangen wordt door de Kwintessens tot uitdrukking gebracht. Het verschijnsel synchroniciteit hangt met entelechie de doelgerichtheid in de natuur samen en heeft op de ‘natuurlijke selectie’, het zo boven zo beneden; zo binnen zo buiten betrekking. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ laat zien hoe wereldverbeteraars en de leugenaarsparadox met elkaar samenhangen.

Het gedrag van amorfe gnoes komt met groupthink overeen. De vraag komt naar voren in hoeverre Oekraïensche bevolking op termijn beter af is met de grootkapitalisten uit het Westen of de oligarchen in het Oosten? 'Het Westen had veel meer moeten proberen het associatieakkoord te koppelen aan een Oekraïense link met Poetins unie. Niet of/of maar en/en. En we hadden veel meer moeten investeren in Oekraïne en minder in sancties. Nu is die verhouding 20-80, en dat had andersom moeten zijn.' Of met andere woorden tegenover de these, de algemene levensdrang (levenskracht), de geestesdrift (libido) van Carl Jung staat de antithese, de sexuele impuls van Sigmund Freud. De hamvraag is nu hoe bereik je synthese?

De grootste omissie in de wetenschappelijke wereld is te onderkennen dat een computer wel het denken maar niet het voelen, de menselijke emoties kan simuleren. De demonstraties op het Tahirplein en Maidan-plein laten zien dat Marjolijn Antheunis in zoverre gelijk heeft dat moderne sociale media nuttig kunnen zijn bij het verdrijven van een dictator. Maar wanneer de dictator eenmaal is vertrokken zijn de moderne sociale mediakanalen twitter, facebook en instagram zeer beperkt om te laten zien wat de verschillende partijen met elkaar verbindt. De vertrossing van John de Mol zorgt er voor dat we ons lijdzaam aan het economisme, het selling point van de VVD aanpassen. Het gedrag van amorfe gnoes komt met groupthink overeen. De vraag komt naar voren in hoeverre Oekraïne op termijn beter af is met de grootkapitalisten uit het Westen of de oligarchen in het Oosten?

Huichelaar of charmeur? (Charlotte Remarque De Groene Amsterdammer 25 mei 2023, p. 68-69):
Met Alkibiades vraagt Ilja Leonard Pfeijffer ons om in het oude Athene onze eigentijdse valkuilen en hypocrisieën te herkennen.
Alkibiades is volgens de uitgever (ietwat paradoxaal) ‘even uniek als universeel’. Dat universele schuilt in de nadrukkelijke politieke analyse. De lezer wordt, soms met een knipoog en soms expliciet, verzocht om in het oude Athene onze eigentijdse valkuilen en hypocrisieën te herkennen. Pfeijffer legt die scherp bloot, en waarschuwt met name voor de verwende democratie die haar waarden vergeet en zal eindigen in tirannie. ‘De geschiedenis herhaalt zich zelden opzichtig, maar na afloop van de gebeurtenissen blijkt zij dikwijls achter nieuwe maskers en in modieuze kostuums een oud stuk te hebben opgevoerd.’
Dan valt het allemaal samen, Alkibiades tot diep in de nacht gebogen over zijn rol papyrus, Pfeijffer tot diep in de nacht gebogen over Xenophon en Herodotus en Thucydides, en de lezer tot diep in de nacht gebogen over Alkibiades.

Zolang niet-willers de dienst uitmaken, is een stikstofpauze heel logisch (Kustaw Bessems de Volkskrant 8 april 2023, katern Zaterdag p. 17):
Kijk, niemand gelooft dat voorlopig CDA-leider Wopke Hoekstra ineens bevangen is door een diepe behoefte om signalen van de samenleving in zich op te nemen. Zijn partij is in doodsnood, zijn ambities zijn gefnuikt en hij grijpt naar strohalmen voordat hij een leuke andere job in het openbaar bestuur krijgt of zijn carrière in de vergevingsgezinde wereld van de consultancy zal vervolgen. Maar op zichzelf is een pas op de plaats met het stikstofbeleid voor een land waarin niet-willers de boventoon voeren wel logisch.
Er zullen consequenties zijn. Minder natuur, aanhoudende woningnood. Meer rechtszaken. Miljardenboetes uit Brussel, wellicht. Misschien zullen meer Nederlanders dan toch groener gaan stemmen.

De ochlocratie (Marcel van Dam de Volkskrant, 16 januari 2003):
Gisteren schreef Kees Schuyt op deze plaats een column onder de kop 'Kiezers als stuifzand'. Over kiezers die bij het geringste zuchtje alle kanten op waaien....
In de directe democratie van de oude Grieken kende men al het nadeel van de 'nieuwe politiek', het regeren op basis van de emoties van het volk. Die uitwas noemden ze spottend de ochlocratie, letterlijk: het regeren door de menigte. De nieuwe politiek is dus al heel oud en al heel lang geleden gediskwalificeerd.

De hamvraag is in hoeverre de stille diplomatie van Jaap de Hoop Scheffer cs. echt voorkomt dat de Tibetaanse cultuur wordt vernietigd. Of met andere woorden de koopmansgeest regeert. De alles-voor-de-winst-mentaliteit, de hollandse koopmansgeest, die door de VVD wordt benadrukt staat haaks op het verlichtingsdenken, het nirwana in het Oosten. De situatie in Oekraïne leert dat de stille diplomatie van Jaap de Hoop Scheffer juist niet aan de stabiliteit heeft bijgedragen. Elma Drayer stelt de morele bijziendheid, de blinde vlek in het denken bij Aafke Romeijn aan de orde, terwijl René Cuperus de morele bijziendheid, het politieke opportunisme bij Jaap de Hoop Scheffer ter discussie stelt. Henk Hogeboom van Buggenum laat in zijn bespreking van het boek De geopolitiek van emotie van Dominique Moïsi zien dat om het tij te keren ook met de keerzijde van het politieke opportunisme, namelijk het morele kompas rekening dient te worden gehouden.

Aan het front in Oekraïne was Benjamin uit Winterswijk gelukkig (Eline van Suchtelen Trouw 2 maart 2023):
Benjamin Galli vertrok een jaar geleden naar Oekraïne, waar hij zich aanmeldde bij het vreemdelingenlegioen om te vechten tegen de Russen.
De bladwijzer lag bij Psalm 27. Benjamin was gebleven bij een gebed tegen vijanden: ‘De heer is mijn licht, mijn behoud, wie zou ik vrezen? Bij de heer is mijn leven veilig, voor wie zou ik bang zijn?’
Daags voor zijn dood krijgt vriend Thijs Esselink een laatste bericht van Benjamin. Hij meldt dat hij op een missie gaat en dat het de komende dagen ‘erg druk’ gaat worden en hij daarom geen contact kan opnemen. “Hey buddy”, schrijft Benjamin nog. “Het was geweldig om bevriend met je te zijn.”

Bestuurscultuur: (Buitenhof 26 februari 2023, NPO1):
De Russische invasie in Oekraïne betekende voor Europa een nieuw historisch kantelpunt. Het Westen lijkt meer verenigd dan ooit, maar voor hoelang nog? In Buitenhof Eurocommissaris Frans Timmermans over één jaar oorlog in Oekraïne.
‘De weg naar de rechtvaardigheid is lang, kost veel kracht kost en is intens’, aldus President Zelensky tijdens de persconferentie afgelopen vrijdag in Kyiv. Buitenhof presentator Twan Huys was daarbij en sprak met President Zelensky.
Eén jaar oorlog kostte het leven van tienduizenden mensen, evenzovele oorlogsvluchtelingen en talloze aan puin geschoten steden. Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim over de toekomst in militair strategisch perspectief.
En de Groningse Commissaris van de Koning René Paas over het rapport ‘Groningers boven gas’. Waarin de parlementaire enquêtecommissie spreekt van ‘ongekend systeemfalen’ en een ‘ereschuld’ aan de Groningers. Hoe moeten we verder na deze snoeiharde conclusies?

Oekraïne móét winnen. Wat als dat niet lukt? (Peter Giesen de Volkskrant Zaterdag 25 februari 2023, p. 10-11):
In Oekraïne dreigt een patstelling te ontstaan tussen twee partijen die de oorlog niet kunnen winnen, maar ook niet willen onderhandelen. Dat laatste kan op termijn toch ­onvermijdelijk worden, om het bloedvergieten te stoppen. Compromis
‘Oekraïne heeft een rechtvaardige zaak’, schrijft Chivvis, ‘maar zijn oorlogsdoelen zijn niet realistisch.’ Daarom moeten Oekraïne, Rusland en het Westen zo snel mogelijk met elkaar gaan praten, vindt hij. Zelfs een onvolmaakt akkoord is beter dan een slepende oorlog die mensenlevens eist en een land in puin legt, aldus Chivvis. Een soortgelijk pleidooi werd vorige week gehouden door Jürgen Habermas, de bekendste levende filosoof van Duitsland. Het Westen moet naar een compromis streven, betoogde hij in de Süddeutsche Zeitung. Rusland zou geen territorium mogen krijgen dat het sinds begin van de oorlog heeft veroverd, maar zou wel de mogelijkheid moeten worden geboden zijn gezicht te redden.

Van ooit naar straks: EU-lidmaatschap Oekraïne rap naderbij (Marc Peeperkorn de Volkskrant 3 februari 2023, p. 6-7):
De Europese Commissie wil een vlotte toetreding van Oekraïne tot de EU, blijkt uit alles tijdens een bezoek In de nachttrein naar Kyiv is de commissaris nog complimenteuzer over president Zelensky dan de andere. ‘We zijn naar het hart van Europa gekomen. Het is een familiereünie.’

Bestuurscultuur (Buitenhof 29 januari 2023, NPO1):
Bij het klimaatprotest van Extinction Rebellion op de A12 in Den Haag zijn vandaag honderden activisten opgepakt. Extinction Rebellion had opgeroepen om naar Den Haag te komen om te protesteren tegen overheidssubsidie voor fossiele brandstoffen als olie, kolen en gas. In Buitenhof: de burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen.
Gerbrig Klos onafhankelijk waarnemer voor Amnesty International en klimaatactivist van Extintion Rebellion Hannah Prins waren bij het klimaatprotest in Den Haag aanwezig. Hoe hebben zij het protest ervaren?
Voormalig secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer over de laatste ontwikkelingen rondom wapenleveranties. Deze week besloten Duitsland en de Verenigde Staten toch tanks te gaan leveren aan Oekraïne en daarmee betreden binnenkort de eerste tanks van Westerse makelarij het slagveld.
En Thomas Erdbrink was Onze man in Teheran tot het Iraanse regime zijn werkvergunning introk. Thuis op de bank zag hij de beelden uit Afghanistan, hoe de Amerikanen Kabul verlieten terwijl de Taliban opnieuw de macht grepen. Nu is er de vierdelige serie Onze man bij de Taliban. Hoe leven de Afghanen sindsdien?

Waar is het pacifisme in Nederland gebleven
De vredespijp is uitgerookt (Or Goldenberg, Marieke de Haas & Evert de Vos De Groene Amsterdammer 26 januari 2023, p. 34-37):
Bijna een jaar na de Russische inval in Oekraïne is de strijd bloediger dan ooit. In het Westen kijkt de ooit breed gesteunde vredesbeweging nu machteloos toe. ‘Vind je dat je een ander mens kunt doden? Mijn antwoord is nee.’

Merkel hoopt dat haar Ruslandpolitiek ooit weer genade zal vinden (Remco Andersen de Volkskrant 26 november 2022, p. 9):
Merkel vindt het te vroeg voor een verontschuldiging voor haar Ruslandpolitiek. Ze hoopt dat haar beleid op de langere termijn gunstiger wordt beoordeeld. Maar ze besloot zich niet opnieuw verkiesbaar te stellen, omdat ze het tijd vond voor een nieuwe stem. Immers, zegt ze in het interview: ‘Ik heb uiteindelijk geen millimeter vooruitgang geboekt op het gebied van buitenlandbeleid. Niet alleen wat betreft Oekraïne. Ook wat betreft Transnistrië en Moldavië, Georgië en Abchazië, Syrië en Libië. Het was tijd voor een nieuwe benadering.’

Alleen geld kan de klimaattop redden (Ben van Raaij de Volkskrant 5 november 2022, p. 11):
De klimaatcrisis loopt steeds verder uit de hand, maar de kans lijkt klein dat de VN-klimaattop in Egypte grote stappen zet. De Oekraïne-oorlog, geopolitieke verdeeldheid en de energiecrisis eisen hun tol. Enkel een deal over klimaatgeld kan uitweg bieden.

Oekraïne (Buitenhof 17 april 2022 NPO1):
- VVD-Tweede Kamerlid Ruben Brekelmans en D66-Europarlementariër Sophie in 't Veld over Oekraïne, de EU en de NAVO,
- een gesprek met de beroemdste schrijver van Oekraïne Andrej Koerkov,
- auteur Ilja Leonard Pfeijffer schuift aan om te praten over de kunst van het vertellen van verhalen.

Hoe schrijver Jaap Scholten in Hongarije de Oekraïners helpt (Elseviers Weekblad 16 maart 2022):
Schrijver Jaap Scholten ontfermt zich in zijn huis in Hongarije over het gezin van de Oekraïense vluchtelingen Eva en Alexey Tarasenko en hun kinderen. Ook regelt hij medicijnen en Kevlar-helmen voor Oekraïne. ‘Voor mij is dit een strijd tussen goed en kwaad.’

De liberale democratie moet met vuur worden verdedigd, realiseert de wereld zich ineens (Peter Giesen de Volkskrant 5 maart 2022, p. 11):
Langzaam maar zeker dringt tot de wereld door dat met de oorlog in Oekraïne een tijdperk ten einde is gekomen. Voortaan gaat politiek weer voor economie en wordt in westerse samenlevingen weer meer belang gehecht aan sociale cohesie.
‘We bevinden ons in een nieuwe wereld’, schreef economisch columnist Martin Wolf in de Financial Times. ‘We bevinden ons in een nieuw conflict, niet tussen communisten en kapitalisme, maar tussen revanchistische tirannie en liberale democratie.’ Anders dan de wereld van 1989, de val van de Muur, draait de wereld van 2022 niet om vrijhandel en globalisering, maar om veiligheid. Geld wordt minder belangrijk. De wereld na 24 februari 2022 is vol onzekerheid en dreiging. Niemand weet hoe de strijd afloopt, maar dankzij Poetin, Zelenski en de heroïsche Oekraïners heeft de verdediging van de liberale democratie een nieuwe urgentie gekregen. Het is niet zo dat we opeens nieuwe dingen geloven, schreef in The New York Times, maar we geloven ‘met meer vuur, met meer overtuiging. Het was een overtuigende week.’

De schaduw van de Duitse Ostpolitik (Christie Miedema Duitsland Instituut 24 februari 2022):
Historicus en research-fellow bij het Duitsland Instituut. Haar proefschrift (2015) gaat over Nederlandse en West-Duitse linkse organisaties en de Poolse oppositie in de jaren tachtig.[1]
De Duitse buitenlandpolitiek gaat met een investering van €100 mrd in de Bundeswehr een nieuw tijdperk in. Een blik op de Ostpolitik van de jaren tachtig laat zien waarom deze ommezwaai van bondskanselier Scholz historisch is te noemen.
De oorlog in Oekraïne is een vuurproef voor de vorig jaar aangetreden Duitse regering. SPD en de Grünen bekleden de cruciale ministersposten met betrekking tot de oorlog. Dit artikel werpt een blik op deze twee partijen in het Duitsland van de jaren tachtig. Een tijd waarin eveneens een oorlogsdreiging en crisissituatie in het oosten van Europa de gemoederen bezighield. Een duik in het verleden van deze partijen helpt te begrijpen waar de reactie van de SPD en de Grünen op de Russische inval vandaan komt.

Om de rol van Poetin in Oekraïne beter te leren begrijpen is het voor Nederland van belang op de rol, die Bouterse in Suriname heeft gespeeld diepgaand te reflecteren.
Op 29 november 2019 werd Desi Bouterse door de Surinaamse krijgsraad bij verstek veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar voor medeplichtigheid aan moord wegens zijn aandeel in de Decembermoorden (1982). Op 30 augustus 2021 werd zijn veroordeling tot twintig jaar gevangenisstraf in verzet bekrachtigd, hierna is hij in hoger beroep gegaan. In beide gevallen is niet overgegaan op gevangenneming, waarover zorgen zijn dat dit niet zonder een gewelddadige confrontatie kan worden uitgevoerd.

De geopolitiek is terug, ook in Europa (Joschka Fischer de Volkskrant 5 november 2015 p. 24):
Met de Russische invasie en annexatie van de Krim en de daaropvolgende oorlog in oost-Oekraïne heeft Vladimir Poetin overduidelijk gemaakt dat hij geen intenties heeft de onschendbaarheid van grenzen en het primaat van internationale juridische normen te respecteren.
De terugkeer van de geopolitiek houdt in dat de fundamentele keuze waar Europa in de 21ste eeuw mee te maken krijgt die tussen zelfbeschikking en externe dominantie zal zijn. Hoe Europa deze vraag beantwoordt, zal niet alleen zijn eigen lot bezegelen, maar dat van het gehele Westen.

'Er wordt ouderwets om grond gevochten' (Walter Russell Mead (Arie Elshout de Volkskrant 25 februari 2014).
De conflicten in Oekraïne, het Midden-Oosten en Azië laten zien dat de geopolitiek terug is. Een gevaarlijke ontwikkeling, waarschuwt de invloedrijke Amerikaanse hoogleraar Walter Russell Mead (zie ook Buitenhof 21 februari 2016).
Het herinnert aan het geopolitieke gesteggel in de 19de eeuw. Dat mondde uit in de slachting van 1914. En nu? Op het World Economic Forum (WEF) in Davos werd vorige maand door verrassend veel prominenten de vergelijking met dat fatale jaar gemaakt, viel de Amerikaanse professor Walter Russell Mead op. Een beetje overdreven, vindt hij. Toch meent hij dat we op onze tellen moeten passen.
Oekraïne ligt al eeuwen op de breuklijn tussen Europa en Rusland. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 staat het als zelfstandig land voor de keuze of het zich meer bij het westen of het oosten thuis voelt. Zowel Moskou als de EU - en in het verlengde daarvan Washington - wil het land graag op een of andere manier aan zich binden. Na de Oranjerevolutie van 2004 leek Kiev zich op Europa te richten, maar de beleidshervormingen die daarbij passen, kwamen er niet van. De vraag is of het Oekraïne nu, tien jaar later, wel van Moskou loskomt.

Van Baalen: volk in Oekraïne zal zegevieren (de Volkskrant 21 februari 2014):
'Dictators zullen uiteindelijk nooit winnen. Het volk zal zegevieren.' Dat zei VVD-Europarlementariër Hans van Baalen donderdagavond tijdens zijn bliksembezoek aan Oekraïne.
Samen met enkele andere liberale afgevaardigden uit het EU-parlement, onder wie de Belg Guy Verhofstadt, was hij in het centrum van Kiev, waar tegenstanders van de regering al maanden demonstreren. Daar sprak Van Baalen onder anderen met leden van de oppositie.
De liberale delegatie wilde de vreedzame oppositie op het Maidan-plein een hart onder de riem steken en verder bemiddelen tussen gematigde leden van de Partij van de Regio's van president Viktor Janoekovitsj en de oppositie.

Vals plat 1. Over authenticiteit en horizontaal recht (Arie-Jan Kwak Civis Mundi Digitaal #18, Universiteit Leiden, mei 2013):
Het idee dat het gevoel een diepe bron van zuiver weten en een betrouwbaar (moreel) kompas is, gaat terug tot de Romantiek en is sindsdien onlosmakelijk verbonden met het emancipatiemotief dat onze moderne samenleving kenmerkt. In dit emancipatiemotief ligt de nadruk op individuele autonomie: zelfbeschikking, individuele verantwoordelijkheid en keuzevrijheid (die elkaars spiegelbeeld vormen). De belangrijkste deugden zijn hier zelfontplooiing, mondigheid, en non-discriminatie.[9] Zelfbeheersing is in dit motief daarentegen geen kardinale deugd. De nadruk op zelfontplooiing en mondigheid vertaalt zich juist naar een grote waardering voor spontaniteit en een toenemende behoefte aan zelfexpressie. Het unieke zelf wil zich in de openbare ruimte kunnen uiten en zo als uniek en origineel individu kunnen tonen en ontplooien:
"The notion that each of us has an original way of being human entails that each of us has to discover what it is to be ourselves. But the discovery can’t be made by consulting pre-existing models, by hypothesis. So it can be made only by articulating it afresh. We discover what we have it in us to be by becoming that mode of life, by giving expression in our speech and action to what is original in us."[10]
[10] Taylor, C., The Ethics of Authenticity, Harvard University Press Cambridge Mass. 1991, p. 61; Taylor, C., Sources of the Self, The Making of Modern Identity, Cambridge University Press Cambridge UK 1989, p. 375

Het ‘wie-verzint-dit-nou-beleid’ (TIM ’S Jongers de Volkskrant 7 juni 2022 p. 21):
Toen ik jaren geleden Putters hoorde spreken over de SCP-studie Verschil in Nederland, werd met moeilijke woorden als sociaal-, cultureel- en economisch kapitaal duiding gegeven aan een concreet verleden. Ik leerde dat ik zo’n twintig jaar van mijn bestaan tot het zogenaamde precariaat behoorde. Een groep waar je zelf niet toe behoren wil. Maar het leven kan verkeren.

Cees Nooteboom toont in zijn boeken de evolutionaire kringloop. Maar de economische werkelijkheid is dat het neoliberalisme onder Trump de uiterste houdbaarheidsdatum heeft bereikt. ‘Wereldverbeteraars’ vormen een bedreiging voor de machthebbers. Leiders, die zijn vermoord, maar zich met hart en ziel voor de mensheid hebben ingezet, zijn Mahatma Gandhi, Martin Luther King, Olaf Palma, Anwar Sadat, Itzhak Rabin en Daphne Caruana Galizia. Het zijn ‘wereldverbeteraars’ en wellicht op hun manier ‘klokkenluiders’, die op imposante wijze de andere kant van een zaak lieten zien. Het maakt deze personen tot een natuurlijke vijand van ééndimensionale denkers en dogmatici. Je behoeft geen econoom te zijn om te kunnen constateren dat de liberalisering van de financiële sector, het zeepbel(casino)kapitalisme geen gezond fundament heeft. Het creatieve boekhouden van de overheidsbureaucratie, de vierde macht is topsport geworden.

Bestuurscultuur (Buitenhof 3 juni 2018 NPO1):
Minister Wiebes
Tot voor kort stond duurzaamheid laag op de agenda van politici op het Binnenhof. Tijden veranderen. Inmiddels gaat de ooit zo milieukritische VVD-premier Rutte zelf voorop in de wens voor een betere leefomgeving. Voor 1 juli moet er een koers bepaald zijn voor een energietransitie. Onderdeel daarvan is het verder reduceren van de CO2-uitstoot met 49 procent, tot 2030. Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat komt uitleggen hoe hij denkt de energietransitie te realiseren. Hoe gaat hij de lasten tussen burgers en industrie eerlijk verdelen? En hoe denkt hij ervoor te zorgen dat alle Nederlandse huishoudens geen gas meer gebruiken? Ook staat de minister stil bij de onopgeloste aardgasproblemen in Groningen.
Het Antropoceen: een nieuw tijdperk
De collectieve impact van de mens op de aarde is zo groot, dat we een catastrofale geologische kracht zijn geworden. Dat vrezen steeds meer wetenschappers. Na het Holoceen, zou nu het Antropoceen zijn begonnen: het tijdperk van de mens. Wat betekent deze invloed van de mens op de aarde? En brengen we alleen destructie, of doen we ook goede dingen voor de planeet? In Buitenhof een gesprek met [7-Filosofie|Jason Moore]], hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Binghamton en autoriteit op het gebied van de verhouding tussen mens en planeet, en Willem Schinkel, hoogleraar sociale theorie aan de Erasmus Universiteit.

Europa wil afrekenen met fraude in interne markt (Marc Peeperkorn de Volkskrant 4 oktober 2017, p. 10):
De Commissie roept daarom ook op tot betere samenwerking tussen de nationale belastingsdiensten, Europol, Eurojust en het nieuw op te richten Europees Openbaar Ministerie. Nederland doet niet mee aan het EU-OM. Staatssecretaris Wiebes (Financiën) presenteerde vorig jaar met zijn Belgische en Luxemburgse collega's een eigen ict-systeem om verdachte verkooptransacties op te sporen.
De Commissie denkt met het voorstel vrijwel alle btw-fraude bij Europese handel (40 miljard euro) een halt toe te roepen. Daarnaast lopen de lidstaten circa 100 miljard euro per jaar aan btw-inkomsten mis door fraude en faillissementen in eigen land.

Wonderboy (Sheila Sitalsing de Volkskrant 21 november 2016, p. 2):
In de serie beklagenswaardige personen aan het Binnenhof behandelen we vandaag Eric Wiebes. Tweeënhalf jaar geleden landde hij in een wolk van glanzende aanbevelingen in Den Haag, als vervanger van die andere droevige VVD-staatssecretaris voor belastingzaken Frans Weekers.
Afgelopen vrijdag legde Wiebes het moede hoofd in de schoot en schortte hij de wet op.
Zo wordt het lijstje 'dingen die Eric Wiebes heeft bereikt' best wel kort, voor 'een wonderboy'.
Eric Wiebes wil niet op de kieslijst voor de Tweede Kamer, maar wel graag terugkeren in een eventueel volgend kabinet, liet hij een tijdje geleden weten. Want 'hij is nog niet klaar'. Dat laatste klopt.

'Silicon Valley' wil afspraken met fiscus (redactie de Volkskrant 29 augustus 2016 p. 26):
Als het Nederlandse kabinet zijn belastingregels niet versoepelt, dreigt het gunstige Nederlandse vestigingsklimaat voor Amerikaanse bedrijven verloren te gaan. Daarvoor hebben Google, Apple en nog zo'n tachtig grote Amerikaanse technologiebedrijven het kabinet-Rutte in een brief gewaarschuwd.
Nederland zou zich wat de Amerikaanse techbedrijven betreft ook moeten verzetten tegen een nieuwe Britse wet, die ervoor zorgt dat de Britse belastingdienst winst die uit Groot-Brittannië wordt weggesluisd naar buitenlandse dochterondernemingen kan belasten. Die aanslagen kunnen voor een groot deel ook bij Nederlandse bedrijven terechtkomen, wat een negatief effect heeft op het vestigingsklimaat.
Britse wet
De brief is ondertekend door de financieel directeuren van de toonaangevende bedrijven uit Silicon Valley, die zich hebben verenigd in de Tax Directors Group (SVTDG). Behalve premier Rutte worden ook minister Dijsselbloem van Financiën, minister Kamp van Economische Zaken, minister Ploumen van Ontwikkelingssamenwerking en staatssecretaris Wiebes van Financiën aangeschreven.

Wiebes raar bezig (R. Schaap de Volkskrant 14 april 2016 p. 24):
Het plotse dreigen met hoge boetes bij belastingontwijking(-ontduiking) door minister Wiebes als reactie op het nieuws doet nogal vreemd aan als je bedenkt dat zijn Belastingdienst zelf grote bedrijven in Nederland helpt onze belasting te ontwijken (Economie, 13 april).
Zoals bij Starbucks, dat met behulp van bedenkelijke boekhoudkundige constructies jaarlijks voor tientallen miljoen gematst wordt, waarna dit kapitaal via Nederlandse brievenbusfirma's naar het buitenland weggesluisd wordt. Zelfs nadat Wiebes door de EU is teruggefloten, blijft hij hierin volharden. Laat staan dat hij boetes gaat uitdelen aan dergelijke bedrijven.
Dit valt niet uit te leggen: het Nederlandse 'klootjesvolk' manen toch vooral hun belastingformulier goed in te vullen en ondertussen zelf grote kapitaalkrachtige bedrijven helpen de belasting te ontduiken.
Een oproer door verontwaardigde burgers over dergelijke rechtsongelijkheid, zoals net in IJsland, lijkt me dan ook zeer logisch.

In Nederland is de kloof tussen Katholieken en Protestanten vrijwel verdwenen. Daarentegen neemt door het nieuwe kabinet de tweedeling in de maatschappij, de kloof tussen rijk en arm alleen maar toe. De zegeningen van de moderne liberale democratie, het neoliberalisme, het marktmechanisme is ook een geloof. De woorden, die de woordvoerder van Greenpeace hanteert zijn eerder gebruikt toen Erik Wiebes Frans Weekers opvolgde. Helaas heeft Erik Wiebes deze fraaie woorden bij de Belastingdienst niet waar gemaakt. De grotere tweedeling in Nederland, Europa en de Verenigde Staten heeft tot gevolg dat het onbehagen in de maatschappij toeneemt en het vertrouwen in de toekomst kleiner wordt. Of met andere woorden het wantrouwen in de parlementaire democratie toeneemt. Daarentegen is het Nieuwetijdsdenken van Xi Jinping de tegenhanger van de in het Westen vastgelopen liberale normen en waarden. China biedt tegenwicht aan het witte superioriteitsdenken in de VS. Het zorgt uiteindelijk voor een beter evenwicht tussen Oost en West.

‘We zijn veel te bang gemaakt voor stress’ (Evelien van Veen de Volkskrant 9 oktober 2021 Wetenschap p. 24-25):
Jazeker, chronische stress is schadelijk en kan tot burn-out en depressie lijden, stressonderzoeker Sonia Lupien heeft het zelf aangetoond. Maar het is tijd voor een andere boodschap: ‘Stress is het beste wat ons als mensheid is overkomen.‘
Het verhaal rond stress is de laatste jaren alleen maar negatief geweest. Er zijn zelfs journalisten die mij niet willen interviewen als ik niet bereid ben om erop te hameren hoe schadelijk stress is; depressie, burn-out, dat verhaal. Maar dat heeft veel kwaad gedaan, want daardoor is onze mindset collectief er een van angst voor stress geworden.
‘Terwijl we onze stresshormonen hard nodig hebben om goed te functioneren. Daardoor kunnen we de mammoet doden – of examen doen, een toespraak houden, een goed feest organiseren, ingrijpen als iemand hulp nodig heeft, een moeilijke operatie uitvoeren, noem maar op. Daar komt allemaal niets van terecht zonder een gezonde dosis stress.’

Millennial, zie je werk eens als baantje (Madelon Meester de Volkskrant 9 oktober 2019, p. 24-25):
‘Je kunt alles bereiken in je leven als je maar wilt.’ Het is een zin die de meeste millennials erin gestampt krijgen. Mooi natuurlijk, maar het brengt ook druk met zich mee. Werk móét leuk zijn en een carrière flitsend. Waarom niet gewoon genoegen nemen met een baantje?
Maakbaarheidsideaal
Omdat Launspach zich zorgen maakt om het hoge aantal burn-outs bij millennials, publiceerde hij vorige maand het boek Werken met millennials. Een handboek voor leidinggevenden, waarin hij uitlegt hoe zij het beste met deze generatie kunnen omgaan. ‘Millennials zijn opgegroeid met het maakbaarheidsideaal’, zegt hij. ‘Ouders en leerkrachten hebben altijd gezegd: je kunt alles worden wat je wilt, als je maar je best doet. Daar zit ook de verwachting in dat je iets bijzonders moet doen om het waard te zijn als mens.’
Ambities
Millennials hebben daardoor torenhoge verwachtingen van hun werkende leven, zegt Launspach.

In de wereld draait het om het vraagstuk van Leraar en Leerling, de ‘oplossing’ van de leugenaarsparadox. Mozes, Socrates, Plato, Aristoteles, Pythagoras, Jezus, Boeddha, Mohammed, Bahá'u'lláh, Friedrich Nietzsche, Douglas Hofstadter, Peter Sloterdijk, Hans Clevers, Robbert Dijkgraaf, Hans Achterhuis, Henk Procee, Ad Verbrugge en Pim van Lommel zijn wetenschappers, die het probleem van het ego onderkennen, maar wel op elkaars inzichten voortbouwen. Ook een zeer grote verscheidenheid kunstenaars en cabaretiers brengt in hun werk de immateriële wereld tot uitdrukking. Maar te veel politici prevaleren dwaasheid boven wijsheid.

Het debat, de controverse tussen Wierd Duk en Joshua Livestro, is een hoofdthema in het onderzoeksrapport 'E i V'. Het is een thema dat de gemoederen, lees filosofie al millennia bezig houdt. De leugenaarsparadox, het Münchhausentrilemma, de Paradox van Epimenides, Third man argument van Plato en ten slotte Harry Mulisch stelt voor deze bespiegelingen over Het Ene (dass in der Vielheit Einheit, in der Einheit Vielheit bestehen kannblack%), de These-antithese-synthese te zien als intuïties betreffende het moment vlak 'voor' de oerknal, waarop iets ontstaan is terwijl er niets was: dat punt dat dus niet bestond, maar, ogenblikkelijk ontploffend, toch weer wel bestond.7.
7) De Zuilen van Hercules, blz. 112-118.
Het is de Bhagavad Gita die voor dit vraagstuk een oplossing aanreikt. Het laat zien dat zowel de Oosterse als de Westerse filosofie van het mechanisme These-antithese-synthese gebruik maakt.

Harry Mulisch schepper van zichzelf (Niels van Arkel Gids TV 25 oktober 2020):
Tien jaar na de dood van schrijver Harry Mulisch gaat regisseur Coen Verbraak op zoek naar de persoon achter de schrijver, door in Mulisch' oude werkkamer met intimi te praten.
Onaangeroerd
Op 30 oktober 2010 stierf Harry Mulisch. Zijn werkkamer in Amsterdam is sinds die dag onaangeroerd gebleven. Daar schreef hij de klassiekers als 'Het Stenen Bruidsbed', 'De Aanslag' en 'De Ontdekking van de Hemel'.
Coen Verbraak gaat op zoek naar de persoon achter de schrijver. Hoe was hij als vader en echtgenoot? Waarom had hij zoveel sympathie voor Fidel Castro en is het waar dat hij meer van teckels hield dan van mensen?
Gesprekspartners
Verbraak spreekt onder anderen met Adriaan van Dis, Jeroen Krabbé, Remco Campert, Mulisch' dochter Anna en zijn partner Kitty Saal. Ook komt de schrijver zelf volop aan het woord via archiefbeelden, waarvan sommige nooit eerder zijn vertoond.

Ad Verbrugge red%lumpsum financiering, die door Jo Ritzen in 1991 is ingevoerd een probleem is. Victor van der Chijs belicht slechts één kant van de medaille, namelijk het gezichtspunt van Vincent Icke Zwaartekracht bestaat niet Een vraagstuk voor de 21e eeuw.

Ik, wij en de Samenleving (Filosofisch Kwintet (7 mei 2023, NPO1, herhaling uitzending 16 april 2023):
Door de gerichtheid op onszelf dreigen we soms over het hoofd te zien dat er een wereld bestaat die om gezamenlijke inzet en betrokkenheid vraagt. Hoe zien we de huidige relatie tussen het individu en de maatschappij, wat zijn hierin onze wederzijdse verantwoordelijkheden en rechten? Hoe kan het publieke belang het winnen van al die verschillende eigenbelangen? En hoe belangrijk is het van al die 'ikken' weer een 'wij' te maken? Een speciale aflevering t.g.v. de Nacht van de Filosofie met Bas Heijne, Roxane van Iperen, Dyab Abou Jahjah en Daan Roovers.

In Den Haag
Dwaalwegen (Marcel ten Hooven De Groene Amsterdammer 9 februari 2023, p. 11):
Het kabinet ondermijnt het gezag dat het juist nodig heeft voor weerbarstige problemen als de ecologische crisis en de regulering van immigratie.
Het ontlopen van de onvermijdelijke conclusie over de onhoudbaarheid van de bio-industrie is een voorbeeld van een bestuurlijke praktijk die in de wandeling het ‘geitenpaadje’ heet. In Brussel sloten ze onlangs een geitenpaadje dat de Nederlandse regering dacht te kunnen bewandelen stevig af met een reprimande van de Europese Commissie.
Volgens filosofe Daan Roovers, lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur, is het kiezen van geitenpaadjes inherent aan de bestuursstijl van premier Mark Rutte, die zij typeert als: problemen zo lang vooruitschuiven of er een list op verzinnen tot ze gierend uit de hand lopen. Over het gevolg zegt zij: ‘Ondermijnend voor de politiek en cynisch makend. En je krijgt er polarisatie bij cadeau, want de voor- en tegenstanders raken verder van elkaar verwijderd.’

Wij zijn de politiek
Ik ben benieuwd wat Daan Roovers van deze houding vindt. In haar boek Wij zijn de politiek schrijft ze namelijk dat politiek iets is voor iederéén. ‘Politiek is veel te belangrijk om aan politici over te laten,’ stelt ze. Er geldt nog steeds voorkomen is beter dan genezen. Feike Sijbesma heeft in theorie gelijk wanneer hij stelt dat het gaat om voorkomen, aanpassen en de schade herstellen (Buitenhof 20 november 2022, NPO1). Maar Twan Huys verwijst ook naar Greta Thunberg, die de praktijk aanhaalt en zegt dat in de laatste 30 jaar van klimaatactie kwamen politici niet verder dan "bla, bla, bla".

Kirsten Donders-Lindeboom interviewt Dirk de Wachter (VANDAAG over Zingeving en levenskunst herfst 2020 - magazine Apostolisch Genootschap):
Verdrietdokter noemt hij zichzelf ook wel. Het maakt de Vlaamse psychiater Dirk De Wachter geenszins een ‘triestige man’. Integendeel. En ook zijn boodschap is een positieve, want juist ‘in de lastigheden van het leven ontstaat de wezenlijke verbinding tussen mensen.’
Heleen Croonen interviewt Dirk de Wachter (Gezondheidsnet 8 januari 2020):
Heeft de psychiater tegenwoordig de plaats ingenomen van de pastoor of de dominee?
"Ik ben bang dat dat waar is. De ontkerkelijking laat een vacuüm na dat door therapeuten wordt ingevuld. Ik wil geen pastoor zijn, want ik heb geen god om mij te steunen. Als mensen aan mij vragen: ‘Wat moet ik doen?’, kan ik alleen maar een spiegel voorhouden. Ik kan zeggen: wat denkt u zelf? Wat vindt uw vader, moeder of geliefde? We zijn meer dan een brein."
Uw nieuwste boek heet De kunst van het ongelukkig zijn. Waarom zouden we ongelukkig moeten zijn?
"Ongeluk is niet erg of negatief. Als je af en toe een beetje ongelukkig bent of verdrietig of een tekort voelt, dan win je aan verbinding met anderen. Daarin kunnen we waarachtig vriendschappelijk en liefdevol zijn naar elkaar. Samen plezant zijn mag van mij ook, maar af en toe is het leven lastig. Dat kun je delen met elkaar."

‘Ik wil in het middenstaan’ (Johanna Hoogendam interviewt Bart Brandsma magazine VANDAAG over zingeving en levenskunst Lente 2019, uitgegeven door het Apostolisch Genootschap):
Hoe werkt polarisatie?
Polarisatie is denken in tegenstellingen, in wij en zij. Daarbij is sprake van een gedachteconstructie. Oordelen (subjectief) over de polen worden gepresenteerd als objectieve feiten.
Polarisatie heeft continu brandstof nodig, in de vorm van negatieve beweringen over de ander en/of positieve beweringen over onszelf.
Bij polarisatie overstemt het gevoel het verstand. Argumenten en feiten zijn onvoldoende om onderbuikgevoelens af te zwakken.
Als jongetje op een Friese plattelandsschool besefte hij al dat er verschillende waarheden zijn. “Op school leerde ik voetballen en een klap uitdelen, maar thuis was ik een zoeker, een denker: een wereld die ik als tegenhanger ervoer van de werkelijkheid op school.” Ik ontdekte: er is dat voetbalspel, maar ook een spel waarbij het niet om de winst gaat. Ik houd van beide en wil die werelden bij elkaar brengen. Omdat dit voor iedereen noodzakelijk is om gelukkig te zijn.”
Wie is Bart Brandsma?
Bart Brandsma (1967) is politiek en sociaal filosoof en werkte als journalist en documentairemaker. Tegenwoordig adviseert en traint hij de Nationale Politie, het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, gemeentelijke diensten, docenten, sociaal werkers, dominees, imams en radicaliseringsexperts in het omgaan met wij-zij denken. Ook bij grote polarisaties in het buitenland wordt zijn advies gevraagd. Hij is auteur van onder meer De hel, dat is de ander; Het verschil in denken van moslim en niet-moslim en Polarisatie; Inzicht in de dynamiek van wij-zij denken.

Willem Hirs Het spanningsveld ‘Individu en gemeenschap’ (Proefschrift W.M. Hirs 4 november 1989):
1: De notitie vloeit voort uit een vraag: Bestaat er in Het Apostolisch Genootschap een spanning tussen individu en gemeenschap en op welke gebieden is dat dan het geval? Hoe is die spanning te beïnvloeden en wat kun je er aan doen?
2: Ik stel me dus de vraag: wat is de culturele grondslag van dit spanningsveld? En ik ben al zoekende uitgekomen bij twee meer basale spanningen, namelijk die tussen denken en handelen en tussen persoonlijke zaligheid en culturele nalatenschap. Ik baseer mijn verhaal op enkele geschriften van o.a. Michel Foucault, Emanuel Levinas en Hannah Arendt. Het zijn auteurs uit een reeds verleden tijd, de twintigste eeuw. Voor een meer eigentijdse beschouwing van het spanningsveld zal ik beginnen met te refereren aan het werk van de VU-filosoof Ad Verbrugge. Ad Verbrugge trachtte sinds januari 2000 zijn onbehagen te verwoorden in zeven essays (zie tekstblok 1) die - onder voorbijgaan aan de positieve aspecten van het leven – diagnostiseren wat de beschaving mankeert: de verwaarlozing van het kwaad (dat óók in ons huist), de manipulatie van onze behoeften door markt en techniek, de overschatting van de individuele vrijheid en liberale democratie, de illusies van de multiculturele samenleving, het bureaucratisch monstrum ‘Europa’, de afbrokkeling van de culturele gemeenschap en de rampzalige gevolgen van schaalvergroting en centralisering.
10,11: Mijn suggesties aangaande het spanningsveld individu en gemeenschap betreffen de genoemde thema’s. Ik begeef me daarbij op het terrein van de zielsverzorging door aan u als lezer te schrijven: Wees heel (echt, warm en begripsvol), schenk in al wat u spreekt en doet en bidt dat uw levensgeschiedenis tot voorbeeld kan strekken van hen die naar het goddelijke in zichzelf en de ander op zoek zijn. Gezien mijn eerste manier van apostolischzijn (ik ben apostolisch met heel mijn hart) moet dit toch mijn eerste suggestie zijn.

Bestuurscultuur (Buitenhof 7 mei 2023, NPO1):
Woede over ‘graaiflatie’, want de prijzen stijgen harder dan de inflatie en dat voelt de boodschappenbetaler. Terwijl het kabinet bezuinigingen heeft aangekondigd, verhoogt de Europese Centrale Bank de rente deze week naar 3,25 procent, nóg een maatregel om de economie verder af te koelen. In Buitenhof: de president van de Nederlandsche Bank, Klaas Knot.
Het gaat niet goed met de Nederlandse natuur, dat concludeert het Wereld Natuurfonds in het onlangs verschenen Living Planet Report. Aan tafel Kirsten Schuijt, sinds 1 januari de directeur-generaal van het World Wide Fund for Nature (WWF)
De Amerikaanse politiek filosoof Michael Sandel wordt ook wel een 'morele rockster' genoemd. Hij confronteert volle zalen met de moeilijke ethische dilemma's van nu. Volgens Sandel zijn we de kunst van het debatteren verleerd.

Onbeantwoorde zonen (Aleid Truijens de Volkskrant 5 maart 2016, Sir Edmund p. 16-19):
Vroeger waren vaders in de Nederlandse literatuur mannen om hartgrondig te haten. Hoe zit dat met het nieuwe golfje vaderboeken dat we ontwaren?
De gevoelige zoon die ietsje te veel aan zijn moeder hangt, is een archetype, bijvoorbeeld te zien in de romans Een vlucht regenwulpen van Maarten 't Hart (1978) en Opwaaiende zomerjurken van Oek de Jong uit 1979, of in het autobiografische werk van Simon Vestdijk, het 'kind tussen vier vrouwen'.
Vadermoordenaars en moederminnaars genoeg in onze literatuur. Allemaal mannen. In de literatuur van net na de Tweede Wereldoorlog is de vaderhaat virulent. Bij Jan Wolkers, bijvoorbeeld, is de vader de toornige, straffende instantie, plaatsvervanger van de alziende God, en de moeder de sussende bemiddelaar. In De junival zou Wolkers haar eren.
God sta me bij
De journalist die geheimen van zijn overleden vader ontsluiert in God sta me bij want ik ben onschuldig van Arjan Visser is er wél op gebrand alle feiten te achterhalen. Of misschien kunnen we zeggen: journalist Arjan Visser die twee verhalen op het spoor is, over zijn in de fruithandel sjoemelende vader en zijn zus die wordt verdacht van drugshandel. Want het is de vraag waarom dit boek een 'roman' moet heten - het veranderen van een paar namen maakt van werkelijkheid nog geen fictie. 'Dit boek is gebaseerd op feiten en verhalen', schrijft Visser in het nawoord, rijkelijk vaag.
Hamvraag
De vaderboeken passen in een bredere trend. Ook veel theater- en documentairemakers kiezen hun stof dicht bij huis: het leven van hun vader of moeder. Ofwel: de bronnen van hun eigen bestaan. De vraag naar de eigen identiteit is na twee millennia christendom, waarin het ego er weinig toe deed, de hamvraag geworden. Dat minithema roept genoeg vragen op: waarvoor leef ik, heeft mijn leven zin? Hoe ben ik zo geworden? Waar kom ik uit voort? Doe ik het beter dan mijn ouders?
Het volgende vaderboek is al in aantocht: in april verschijnt een boek van journalist Marcel van Roosmalen, over, jawel, zijn overleden vader: De man achter het gordijn. Over 'een zoon die zijn vader te laat leert kennen', vertelt de tekst in de catalogus. Dat klinkt vertrouwd.

Adieu God (7 mei 2023 NPO2 – herhaling van 30 april 2023):
Als kind moest schrijver en columnist Marcel van Roosmalen iedere zondag naar de katholieke kerk in Velp. Hij herinnert zich lange, saaie zondagochtenden. Terwijl bij Marcel de belangstelling voor het geloof snel afnam, klampte zijn vader zich er juist steeds steviger aan vast en deed hij vergeefse pogingen om zijn kinderen ervoor te enthousiasmeren. Aan het eind van zijn vaders leven vergezelde Marcel hem op een bedevaart (pelgrimstocht). Marcel hoopte nog op een goed gesprek, maar dat kwam er niet van.

The Great Ones and the Way to Them - The Inner Life by Leadbeater
17. It may perhaps help us to realize the human side of our Masters if we remember that many of Them in comparatively recent times have been known as historical characters. The Master K.H., for example, appeared in Europe as the philosopher Pythagoras. Before that He was the Egyptian priest Sarthon, and on yet another occasion chief-priest of a temple at Agade, in Asia Minor, where He was killed in a general massacre of the inhabitants by a host of invading barbarians who swooped down upon them from the hills. On that occasion He took immediately the body of a Greek fisherman, which had been drowned in his attempt to escape, and in that body the Master journeyed on to Persia, where he rendered great assistance to the last of the Zoroasters in the founding of the modern form of the Mazdayaznian religion. Later He was the flamen of the Temple of Jupiter in Rome, and later still Nagarjuna, the great Buddhist teacher. We have found Him many times in our researches into the past lives of some members of our group, but almost always as a priest or teacher.

Wassily Kandinsky Über das Geistige in der Kunst
Wassily Kandinsky is een van de baanbrekende kunstenaars van de twintigste eeuw. DezeRussische schilder, die eerst in Duitsland en later in Frankrijk leefde, heeft meer dan wie ook bijgedragen tot het ontstaan van de abstracte schilderkunst. Zijn jaren in München (1910-1914) waren hiervoor beslissend. In deze periode ontstond ook zijn belangrijkste boek: Über das Geistige in der Kunst. Het vormt de neerslag van een intensief zoeken naar nieuwe wegen in de kunst, waarbij Kandinsky aantoont naast schilder ook schrijver en denker te zijn.
HPB: Het bijzondere leven en de invloed van Helena Blavatsky/Sylvia Cranston, Carey Williams (research assistent)
Kandinsky en Mondriaan worden beschouwd als de belangrijkste twee grondleggers van de moderne of abstracte kunst (zie ook BRES 288 - november/december 2014 artikel Wassily Kandinsky en de taal van vorm en kleur van Christine Bangert).

Sylvia Cranston, Carey Williams boek HPB: Het bijzondere leven en de invloed van Helena Blavatsky
Deel 6 – Perspectieven openen zich in het Westen
1 – Haar eerste jaar in Europa
Ik moet zeggen dat de opvatting die ik toen had dezelfde is als die ik nu heb. Ik heb nooit de waarde of de oorsprong van enig product van de geest beoordeeld naar de manier waarop het wordt voortgebracht en zal dat ook nooit doen. Daarom heb ik me toen onthouden van een mening terwijl ik dacht en zei: ‘Ik wacht tot De Geheime Leer af is en dan kan ik die rustig lezen; dat zal voor mij het criterium zijn, het enige dat deugt.’6
6) Wachtmeister, Reminiscences of H.P. Blavatsky and The Secret Doctrine, 99
Welke theosofische leer wekte zozeer de woede van Hitler, dat theosofen tot de eersten behoorden om naar concentratiekampen te worden gestuurd? Het eerste doel van de theosofische beweging, namelijk het vormen van een kern van universele broederschap die vanzelfsprekend alle mensen omvatte, was een verontrustende gedachte voor een tiran die van plan was te heersen door rassen en groepen te elimineren door middel van genocide. In De Geheime Leer staat één zin (2:300) die de nazi-mentaliteit in vuur en vlam zou zetten: ‘terwijl de Ariërs en hun Semitische tak tot het vijfde [ras] behoren’. In de theosofie omvat het vijfde ras (maar is niet beperkt tot) alles wat de wetenschap bedoelt met de Indo-Europese volkeren, en in HPB’s tijd werd voor deze groepen de naam ‘arisch’ gekozen – een mooie term die nu weerzin oproept door misbruik door de nazi’s. Volgens filologen stamt het woord af van arya, dat ‘edel’ betekent of ‘de edelen’ (Encylopaedia Britannica, 1891, 2:672 - Nederlandse versie Deel II p. 781,782).

Grace F. Knoche boek Duizend lichten aansteken
Hoofdstuk 14 H.P. Blavatsky en de Theosophical Society p. 171):
Ongetwijfeld zijn er gevallen wanneer de beslissing uiterst moeilijk is: slachtoffers van verkrachting, van moedwillige aanranding en incest, trekken een zware wissel op onze gevoelens van mededogen. Niettemin, het feit blijft: een kind dat was begonnen heeft evenveel recht op een kans op deze aarde als enig ander kind, al zijn de omstandigheden misschien pijnlijk voor het kind en voor alle betrokkenen. Niemand van ons kent de onderlinge schakels van karma die dat kind ertoe brengen juist die ouders te zoeken en die omstandigheden die, als men daarin op een verstandige manier en met liefde te werk gaat, zowel het kind als de ouders ten goede zullen komen.
171,172: ‘De zon van theosofie moet voor iedereen schijnen, niet voor maar enkelen’, schreef M begin 1882 aan A.P. Sinnett. ‘Er zit in deze beweging meer dan u tot dusver heeft vermoed, en het werk van de T.S. is verbonden met soortgelijk werk dat in het geheim aan de gang is in alle delen van de wereld. . . . U kent K.H. en mij – basta! Maar weet u iets van de hele broederschap en haar vertakkingen?’ En M herinnert Sinnett eraan dat hij ‘onze werkwijze zo langzamerhand zou moeten kennen. We adviseren – en geven nooit orders. Maar we oefenen wel invloed uit op individuele mensen.’* Het is niet aan ons om hekken rond de meesters te zetten zelfs niet in ons denken en, of het nu bewust of onbewust gebeurt, te proberen uitspraken te doen over wat hun werk is en wat niet, en hoe of wie ze zullen inspireren of beïnvloeden. We moeten evenzeer voorzichtig zijn om niet iemand bij voorbaat te veroordelen en hem automatisch voor een valse profeet uit te maken omdat hij beweert de ‘spreekbuis van mahåtma’s te zijn’, of ‘boodschappen’ te ontvangen van Morya, Koot Hoomi, of Djual Khool. We zouden niet verbaasd moeten zijn over het toenemende aantal zogenaamde goeroes, avatåra’s, hoge meesters, reïncarnaties van HPB, swami’s, en boodschappers. Een aantal mensen hebben de leringen van de meesters genomen en daaruit een fantasie van psychische verbeelding geschapen, een karikatuur van theosofie. Toch schijnt het ongelooflijk dat er sinds de publicatie van de oorspronkelijke brieven van de mahåtma’s aan A.P. Sinnett en anderen, die nu beschikbaar zijn in bibliotheken en boekwinkels, nog zoveel aandacht wordt geschonken aan imitatie-mahåtma’s en -boodschappers die inspelen op de angstgevoelens van deze tijd en de kwetsbaarheid van de onschuldige die juist door zijn oprechtheid een gemakkelijk slachtoffer wordt. Het zou lachwekkend zijn als het niet zo tragisch was, waarbij levens worden beschadigd door dit bedrog.
*) De Mahatma Brieven, brief 47, blz. 300.
300: De cyclus waarover ik sprak slaat op de gehele beweging. Europa zal niet over het hoofd worden gezien, wees daar nooit bang voor; maar misschien hebt U er zelfs geen vermoeden van hoe 'het licht daar zal worden verspreid. Vraag Uw Seraf– K.H. om U daarover bijzonderheden te geven. U hebt het over Massey en Crookes; herinnert U zich niet dat Massey 4 jaar geleden de kans werd geboden aan het hoofd van de Engelse beweging te staan en – bedankte? In zijn plaats werd toen dat oude grimmige idool van de Joodse Sinaï aangesteld – Wyld, die met zijn Christelijke bombast en fanatieke gezwets ons helemaal buiten de beweging sloot. Onze Chohan verbood ons absoluut er op enige wijze aan deel te nemen. Massey heeft het alleen aan zichzelf te danken, en U kunt hem dat ook zeggen. U zoudt nu langzamerhand onze werkwijze moeten kennen. Wij adviseren – en geven nooit bevelen. Maar wij oefenen wel invloed uit op individuele mensen. Snuffel, als U wilt, de Spiritistische literatuur eens door tot het jaar 1877.* Lees deze goed door en zie – als U kunt of U er één enkel woord in vindt over occulte wijsbegeerte of esotericisme, of iets van dat element waarvan de geestelijke stroming nu in zo ruime mate is doordrongen.
*) [Waarschijnlijk omdat in 1877 Isis Unveiled werd gepubliceerd.— Red.]

Levenslessen van Johan Witteveen: Een soefi sust de duivel in slaap (Marcel ten Hooven De Groene Amsterdammer 8 maart 2017 en GAMMADELTA, jrg. 4 nr. 4 - mei 2017 p. 13-23):
Het soefisme leerde VVD’er Johan Witteveen om alles vanuit twee gezichtspunten te bekijken, zowel dat van jezelf als dat van de ander . ‘Een reuze simpel idee, maar van grote waarde in deze tijd.’ Ondanks zijn hoge leeftijd was Johan Witteveen (Trouw 11 februari 2012) vastbesloten om begin februari naar India te reizen, voor een conferentie over universeel soefisme. Hij voelde een grote drang om te gaan, zeker nu met ‘America First’ en de Brexit een politiek van eigenbelang de wereld onder hoogspanning zet. Hij verlangde ernaar daarover in New Delhi met zijn geestverwanten van gedachten te wisselen: hun soefisme is juist een idee over een harmonisch bestaan. Dat is weliswaar een mystiek idee, maar daarom volgens Witteveen niet minder praktisch toepasbaar als bron van verzet, zowel spiritueel als intellectueel van aard, tegen extreme politiek die mensen tegen elkaar opzet.
Hoewel beiden geen soefi’s herkent Witteveen in de Amerikaanse intellectuelen Aldous Huxley (1894-1963) en Walter Lippmann (1889-1974) geestverwanten, vanwege het onderscheid dat zij maken tussen de wereld van de geest en de wereld van de materie. Witteveen raadpleegt nog regelmatig The Perennial Philosophy (1944) van Huxley en Lippmanns The Public Philosophy (1955).

Wederkerigheid (golf-deeltje dualiteit) is analoog aan het begrip periodiciteit in de esoterie. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ borduurt voort op de dissertatie Liefde, solidariteit en recht: een interdisciplinair onderzoek naar het wederkerigheidsbeginsel van Dorien Pessers (de Volkskrant 18 december 1999). De economy of regard van Avner Offer komt met het wederkerigheidsbeginsel van Dorien Pessers overeen. Door met de keerzijde van de medaille rekening te houden kunnen problemen gemakkelijker worden opgelost en komt synthese dichterbij.

In het rapport ‘E i V’ staat niet de discussie ‘Geest of Stof’, 'Aristoteles of Descartes', what’ s in a name centraal, maar de wederkerigheid (reciprociteit) tussen beide, het 'en-en'/'of-of', het ‘verdienmodel mechanisme’ (Complementariteit/Dichotomieën), de kwintessens. Primair gaat het om de weerspiegeling, de wederkerigheid tussen Geestkunde en Natuurkunde.

Michael Gomes Hoe De Geheime Leer tot stand kwam (p. 3)
5: Deze brochure is het artikel van Michael Gomes, dat hij schreef ter gelegenheid van bovengenoemd feit, en werd gepubliceerd in Theosofia nummer 4 van juli 1988.
Terwijl de meeste theosofen bekend zijn met het feit dat H.P. Blavatsky's magnum opus, De Geheime Leer, in 1888 werd uitgegeven en op de hoogte zijn van de veelomvattende theorieën over kosmogenesis en antropogenesis welke we daarin aantreffen, zijn de gebeurtenissen die het boek tot stand hielpen komen niet zo goed bekend. Gelukkig bestaat er een aantal verslagen van ooggetuigen die het mogelijk maken om deze periode te reconstrueren. Het boeiendst en het meest gedetailleerd is Reminiscences of H.P. Blavatsky and The Secret Doctrine ('Herinneringen aan H.P. Blavatsky en De Geheime Leer') van gravin Wachtmeister, in 1893, na de dood van HPB, gepubliceerd en door Quest opnieuw uitgegeven.

Madame Blavatsky over de studie van de Theosofie (genoteerd door Robert Bowen), Blavatsky zegt (p. 7):
Als je denkt dat je uit De Geheime Leer een bevredigend beeld van de samenstelling van het universum kunt krijgen, dan zal deze studie je alleen maar verwarren. Het boek is niet bedoeld om zo'n definitieve uitspraak te doen over het bestaan, maar om je in de richting van de Waarheid te leiden.
Ze zegt (p. 8):
Neem De Geheime Leer ter hand zonder enige hoop te koesteren de definitieve Waarheid van het bestaan van haar te vernemen, of zonder enig ander idee dan maar te zien in hoeverre zij kan leiden in de richting van de Waarheid. Zie in [deze] studie een middel om het denken te oefenen en te ontwikkelen zoals dat nooit door andere studies ontwikkeld is. Neem de volgende regels in acht:
Wat je ook in De Geheime Leer wilt bestuderen, houd steeds de volgende denkbeelden voor ogen, die de basis moeten zijn van je ideeën-vorming:
(a) DE FUNDAMENTELE EENHEID VAN ALLE BESTAAN.

H.P. Blavatsky, De Geheime Leer (in het vervolg GL, Fricke editie, deel I en II). Voor het bestaan van zeven sleutels, met hun onderscheiden werelden van betekenis, zie deel II:454-55; zie verder Esoterische Opstellen en Instructies (De Geheime Leer dee! III, Terwiel editie), 201, 218-23. Over de ontoereikendheid van de metafysische sleutel, zie deel III:201; ook verwijzingen naar de Leer van het Hart versus de Leer van het Oog, deel III:446, 469-77.

In Nijmegen
Gebrek aan informatie is ook armoede, maar wie wil er tegenwoordig nog een gratis krant? (Toine Heijmans de Volkskrant 25 februari 2023, p. 15):
Natuurlijk begrijpt hij dat journalistiek niet gratis is, maar het wordt voor hem steeds moeilijker om onafhankelijk nieuws te vinden, vooral het stadse, dat uit de buurt. ‘Echt jammer want ik ben nieuwsgierig aangelegd, ook al ben ik maar gewoon een fabrieksarbeider.’
Gratis nieuws bestaat, maar is meestal landelijk of partijdig. De verschraling is regionaal en lokaal. ‘De grote informatie krijg je wel binnen,’ zegt Frenk de Weijer. ‘Het gaat om de kleine stukjes, gewoon over wat er hier in de buurt gebeurt.’
De enige plek waar kranten gratis zijn is de bibliotheek, en Frenk komt er graag om boeken te lenen, hij leest nu De offers van Jeroen Windmeijer, dankzij de gemeente die zijn abonnement betaalt. Maar daar elke dag de krant gaan lezen is ook zowat. Een krant op de mat heette vroeger een huisvriend, tegenwoordig word je bijgepraat door Facebook.

Kwintessens, integratie heeft op de interdisciplinaire aanpak betrekking. Het is dus niet verstandig om de evolutionaire biologie buiten de discussie (Laurens van der Meer, de Volkskrant 2 mei 2023) te houden.
In essentie berust mijn kennis op drie boeken, het Prismaboekje 562 Psychologie van het dagelijks leven uit 1962 van Edward Strecker en Kenneth Appel, Aula pocket nr. 356 INFORMATIE een interdisciplinaire studie van C.A. van Peursen, C.P. Bertels, D. Nauta, dat ik in 1968 heb gekocht en het boek PSYCHOSYNTHESE een veelzijdige benadering van heel de mens van Roberto Assagioli dat ik in 1975 van mijn broer Ruud cadeau heb gekregen. Het betekent dat de klimaatcrisis niet door technologie, maar door biologische, psychologische en sociale factoren wordt opgelost. De oplossing die Milton Friedman aanreikt is volledig uitgewerkt. Chaos, de ''self-fulfilling prophecy" van Frits Bolkestein ontstaat wanneer we weigeren met de keerzijde van de medaille (Complementariteit), het panentheïsme van Spinoza rekening te houden. Om de macht te continuëren creëert de bestuurlijke elite nu financiële fondsen, die zich aan het toezicht van de rechtsprekende macht onttrekken.

Het gaat er om dat we ons weer met de natuurlijke eenheid, de oerbron verbinden. Het volmaakte getal 10 (1 + 2 + 3 + 4) wordt in de metafysische wereld verzinnebeeld door de 4 of de TETRAKTIS. Het laat zien dat er aan de wereld van de eeuwig wederkerende verschijnselen (Aldous Huxley: ‘perennial’, Friedrich Nietzsche: ‘ewige Wiederkehr’, een eeuwige natuurlijke ordening, een blauwdruk zevenvoudige samenstelling van de mens), het mystieke factorelement (x), een bepaalde natuurconstante? aan ten grondslag ligt. De Triade vormt de natuurlijke eenheid 'Ruimte, Materie en Tijd' en de Tetrade vormt de natuurlijke selectie. Bij levensprocessen gaat het om de natuurlijke eenheid en de natuurlijke selectie, namelijk om de Weltstoff van Teilhard de Chardin, de memen van Richard Dawkins, de geest-substantie Swabhâva (Mind stuff) in de Theosofie. Bij de natuurlijke selectie gaat het primair om de context Uw wil geschiede. Richard Dawkins heeft gelijk wanneer hij stelt dat het bij levensprocessen om natuurlijke selectie gaat. Het mechanisme achter het aanpassingsvermogen van de mens aan zijn omgeving is al millennia bekend.
(x) Het getal zeven, als een samenstelling van 3 en 4 (de Wet van Zeven, de Triade en Tetrade, Trivium en Quadrivium), is dus het factorelement in elke oude religie, omdat het het factorelement in de natuur is. Zeven is het grondtal van het gemanifesteerde heelal (Purucker).

Aleid Truijens schrijft in haar column Plasterk moet nu driest optreden over de bobo Sjoerd Slagter, voorzitter van de VO-raad (de raad voor het voortgezet onderwijs), die nu glimlachend de overwinning naar zich toetrekt. De schuld ligt volledig bij de overheid! Het was Slagter die in interviews orakelde dat vakkennis achterhaald was in onze ‘postmoderne’ tijd met ‘polyvalente’ waarden.

Van der Hoeven (Douwe Douwes de Volkskrant 28 oktober 2009):
Ik maak me zorgen over het korte termijn winstbejag dat hier en daar overheerst. Een gebrek aan ethisch en moreel handelen is mede oorzaak geweest van de economische crisis.
Haar opmerkingen zijn de werkgevers Bernard Wientjes, Loek Hermans en Albert Jan Maat in het verkeerde keelgat geschoten.
Van der Hoeven gaat met de onderwijswereld overleggen over cursussen ethiek bij managementopleidingen (de Volkskrant 30 oktober 2009).
Door haar vrijwel kritiekloze en kleurloze politieke opstelling etaleert Van der Hoeven zich op ethisch terrein als een lege huls. Dit in tegenstelling tot wat je van een CDA politicus in het kader van goed rentmeesterschap zou mogen verwachten. Of met andere woorden wat is precies de toegevoegde waarde van deze minister? Van der Hoeven moet zelf voor haar falende overheidsbeleid verantwoordelijkheid nemen.

Bewustzijnsevolutie, de overlevingsstrategie survival of the fittest heeft op 'Goed en Kwaad', de grondbeginselen van de ethiek die nooit veranderen betrekking. Het leven is een continu ervaringsproces, dat tracht knelpunten in de gewenste richting bij te sturen. Het leven laat zien hoe een crisis ontstaat, maar ook kan worden opgelost. Elk mens schrijft zijn eigen levensverhaal. Of met andere woorden ‘het gaat om de moraal van ons levensverhaal’.
Van der Hoeven gaat met de onderwijswereld overleggen over cursussen ethiek bij managementopleidingen (Volkskrant 30 oktober 2009).

Yvonne Doorduyn stipt in haar artikel Aan wie de macht: leraar of manager (de Volkskrant 21 februari 2008) ook een uitspraak van Sjoerd Slagter ‘laat scholen bepalen wat goed is voor leerlingen’ aan.
Wie moeten komen voor verhoor?
Dijsselbloem wil nog geen namen noemen. Duidelijk is dat de politiek en ambtelijk verantwoordelijken gehoord zullen worden, evenals betrokken vakbondsbestuurders. Dan komen namen op van oud-bewindslieden als Wallage, Netelenbos en Van der Hoeven. Ook PvdA-fractievoorzitter Jacques Tichelaar (destijds als voorzitter van de Algemene Onderwijsbond AOb bij de vernieuwingen betrokken) wordt waarschijnlijk gevraagd aan te schuiven.

Met de billen bloot over onderwijsvernieuwingen (Yvonne Doorduyn de Volkskrant 26 april 2007):
Wat ging er mis bij de invoering van de basisvorming en de tweede fase in het voortgezet onderwijs?..

Abraham en Isaac (Luc Meuwse de Volkskrant 5 mei 2023, p. Ik strijd voor een meer seculiere Bijbellezing: God hield Abraham tegen uit woede over zijn slaafse gehoorzaamheid
Arnon Grunberg schrijft in zijn essay Leven met de lege ruimte dat Abraham met zijn zoon Isaac en met een mes de berg opging om in opdracht van God zijn zoon Isaac te offeren. Volgens Grunberg had Abraham ‘het vertrouwen dat het op de een of andere manier wel goed zal komen’. En inderdaad, God weerhield Abraham – als dank voor zoveel godsvertrouwen – van het begaan van een terreurdaad: je kind offeren op ‘bevel van God’.
Ik strijd voor een meer seculiere Bijbellezing: God hield Abraham tegen uit woede over zoveel slaafse, onnadenkende gehoorzaamheid. Abraham had moeten bedenken dat God niet zulke walgelijke opdrachten geeft.

Poetin heeft gelijk wanneer hij stelt dat zij allemaal moeten ‘ophouden de boot te laten schommelen waar we allemaal in zitten, en die de aarde heet’. Maar de ultranationalistische schrijver Alexander Prochanov, het hoofd van de Russisch-orthodoxe kerk patriarch Kirill, aartspriester Vsevolod Chaplin, de president van het Constitutionele Hof Valeri Zorkin, de televisiejournalist Vladimir Solovjov en de leider van de Euraziatische beweging en mogelijk de chef-ideoloog van het Kremlin Alexander Doegin hebben het mis. De apocalyps, die ook Hillary Clinton signaleert heeft op de Evolutionaire psychologie op aarde betrekking. De hamvraag is wanneer gaat de wetenschap er serieus rekening mee houden dat de Evolutionaire psychologie, lees Zielkunde de schakel is tussen Geestkunde en Natuurkunde.

‘Snel oplopende rentes vormen risico’ (Daan Ballegeer interviewt Klaas Knot de Volkskrant 24 maart 2023, p. 19):
Volgens de president van De Nederlandsche Bank (DNB) Klaas Knot moet de roep om de regels voor banken te versoepelen worden weerstaan. ‘Ik zal elk jaar bij de presentatie van het jaarverslag herhalen: buffers, buffers, buffers.’
De onrust op de financiële markten over de gezondheid van banken lijkt voorlopig bezworen. ‘Dat schokken nu goed zijn opgevangen, is geen garantie voor de toekomst’, waarschuwt Knot. ‘De financiële sector moet weerbaar blijven met voldoende financiële buffers. Europese politici moeten de mondiale aanscherping van het bancaire kapitaalraamwerk onverkort en volledig implementeren in de Europese Unie. Juist nu.’

Er is niemand meer die zijn stropdas recht hangt en zijn gulp dichtdoet: Wopke is verloren (Bert Wagendorp de Volkskrant 24 maart 2023, p. 2):
Caroline van der Plas bewijst trouwens dat verfomfaaide kleding er helemaal niet toe doet, als de drager maar krachtig overkomt. Maar Wopke is een consultant, en die moeten het juist hebben van hun kreukvrije pak en smetteloos witte overhemd, anders heeft iedereen in de gaten dat ze lucht verkopen.

Is het economie-examen slechts vragen naar een mening? (Peter de Waard de Volkskrant 25 mei 2023, p. 21):
Uitgesproken kritisch over de examenstof is bijvoorbeeld de onlangs met emeritaat gegane hoogleraar Lans Bovenberg die wel wordt gezien als Nederlands invloedrijkste econoom. Hij noemde eerder het vak economie op de middelbare school een soort bezigheidstherapie, omdat daarbij te veel wordt uitgegaan van de homo economicus, de rationele mens die alleen met zijn eigen belang bezig is. Hierdoor zouden de leerlingen tot egoïsten worden opgeleid.
Maandag kraakte hij in een opiniebijdrage in het FD de eindexamens economie op het vwo. Daarbij zou de ECB als incompetent worden afgeschilderd, omdat die niet in staat zou zijn de inflatie te beheersen.
‘Dit schaadt het vertrouwen van de leerlingen in competent en geloofwaardig monetair beleid en in het belang van economie als schoolvak’, aldus Bovenberg.

Legt de industriële lobby het af tegen de agrarische lobby? (Peter de Waard de Volkskrant 23 maart 2023, p. 21):
Overnemers zijn er nauwelijks. Een Russische of Chinese koper is in het huidige politieke klimaat niet wenselijk. De Indiërs hebben hun lesje met British Steel geleerd. Dan blijft het Braziliaanse CSN nog over, maar die zal ook niet meer dan een habbekrats over hebben voor een bedrijf waarin al jaren niets is geïnvesteerd in afwachting van een koper.

Hillary Clinton heeft met haar uitspraak 'Ik ben de laatste tussen jullie en de apocalyps' (Theo Koelé interviewt Hillary Clinton de Volkskrant 16 oktober 2016) in zoverre gelijk dat door Trump c.s. de chaos in de wereld wordt versterkt. Het verkiezingsteam van Donald Trump heeft alles uit de kast gehaald om de publieke opinie te manipuleren. Net als George Bush schiet hij daarmee in eigen voet. Sheila Sitalsing heeft gelijk de oppertrol in het Witte Huis heeft de weg gewezen. Het oude vraagstuk dat Jan Zijderveld aanhaalt dat de taart alleen eerlijker kan worden verdeeld wanneer de economie groeit is een gotspe. Globalisering van kapitaalmarkten heeft niet geleid tot een verbetering van de risicodiversificatie van kapitaalverschaffers (L. Bovenberg en C.N. Teulings hebben met hun CPB Discussion Paper Rhineland exit ongelijk gekregen).

De discrepantie tussen Hegel en Engels is al eerder tussen Pythagoras en Aristoteles naar voren gekomen. De fysica en de metafysica zijn complementair. De quintessens van de éne-werkelijkheid wordt met behulp van het 5D-concept en het Ether-paradigma tot uitdrukking gebracht. Het 5D-concept, de verborgen 5e dimensie heeft op levenskunst - zingevingsvragen - de zingeving van het leven betrekking. Voor de mens is de evolutie geen blind proces zonder enige bedoeling. Door de vergaande individualisering komen de mensen wel steeds losser van de zingeving, het Goede, Ware en Schone van Plato en de van oudsher stabiele sociale netwerken in de maatschappij te staan.

Maarten van Rossem Kapitalisme zonder remmen Opkomst en ondergang van het marktfundamentalisme (superkapitalisten)
De waarde van dit boek zit echter vooral in de meesterlijke beschrijving van de financieel-economische geschiedenis sinds de Tweede Wereldoorlog en van de paradigmawissel blackblue%neoliberalisme heeft, verwijst iedereen graag naar Ronald Reagan, waarbij meestal veronachtzaamd wordt dat de wortels ervan al in de Carter-jaren te zoeken zijn. Reagan en Thatcher hebben voor de ontplooiing ervan gezorgd en voor de ongeremde doorbraak van het vrije marktfundamentalisme. Ook Bill Clinton heeft ertoe bijgedragen door de afschaffing van de Glass-Steagall Act (1933), die de scheiding verplicht stelde tussen depositobanken en zakenbanken. Daardoor kreeg de Amerikaanse kapitaalmarkt vrij baan voor de ontwikkeling van een echt wildwestkapitalisme. De Amerikaanse economist Michael Hudson spreekt in dit verband over Cannibal Capitalism, omdat het leidt tot het kannibalisme van de reële economie. Niet alleen de VS maar ook de EU en de rest van de wereld betalen een zware prijs voor het ideologisch gedreven wanbeheer, waar het neoliberalisme toe geleid heeft. Dat er geen perspectief op is dat aan deze spectaculaire scheefgroei een einde komt, maakt van Rossem duidelijk in dit meeslepende boek. Zijn thesis is klaar, zijn pleidooi transparant, zijn logica onweerlegbaar.
De moraal van het verhaal was dat de uitwassen van het marktfundamentalisme moesten opgevangen worden door zuivere overheidsinterventies. Hiermee werd het funeste effect van het marktfundamentalisme duidelijk: winsten werden geprivatiseerd, en verliezen werden gesocialiseerd, zeg maar betaald door alle belastingbetalers. De hele kwestie maakt alvast duidelijk dat het neoliberale dogma van het afbouwen van de overheid in de VS geleid heeft tot een weinig rooskleurige situatie voor de lagere en middeninkomens.

Hebben we dan niets geleerd van de kredietcrisis?, Situatie vandaag lijkt op die van 2007 (Jochem van Staalduine de Volkskrant 6 november 2017):
Het zou niet de eerste keer zijn dat de bankenlobby haar zin krijgt. Na de grote beurskrach van 1929 voerde het Amerikaanse Congres in 1933 de Glass-Steagall-wet in om een nieuwe crisis te voorkomen. Bezemer: 'Na een intense lobby van de financiële sector werd die wet in 1999 opgeheven. Daarna begon de krediethausse pas echt, waarna we in 2008 weer werden opgeschrikt door een crisis.' Het mechanisme dat Aleid Truijens en Yvonne Doorduyn signaleren is een oud verhaal en heeft op de managementbureaucratie, de Vierde Macht betrekking.

De act van Jeroen Dijsselbloem in het programma College Tour 11 september 2015 wordt door het interview op 13 augustus 2015 van Tobias Reijngoud met Joris Luyendijk - Triodos Bank Herfst 2015 onderbouwd. Sinds het begin van de financiële crisis in 2008 is er niets wezenlijks veranderd in de bancaire sector. Een volgende crisis kan zomaar uitbreken. De act van Jeroen Dijsselbloem staat diametraal tegenover het verhaal van Joris Luyendijk. Het probleem voor politici is dat onze macro-economen hun vakgebied hebben opgeblazen. Om de éénzijdige koopmansgeest en lobbynetwerken van bankiers te reguleren, is er behoefte aan een nieuwe Glass-Steagall wet.

Het zijn onze eigen carrièrrepolitici Frits Bolkestein, Wouter Bos, Jeroen Dijsselbloem, Mark Rutte, Coen Teulings en Frans Timmermans, die hun volgelingen knollen voor citroenen proberen te verkopen en de 'Babelonische spraakverwarring' in de wereld bevorderen. Frans Timmermans liet zondag 10 december 2017 in Buitenhof weten een adept van Jeroen Dijsselbloem te zijn. Het zijn opportunistische politici, die het falen van zelfreinigend vermogen in de financiële sector, het niet meer relevant verklaren van de Glass-Steagall wet, misbruiken voor het bedrijven van opportunistische, improductieve korte termijn politiek. Het zijn de aanjagers van het neoliberalisme, een grotere tweedeling in de maatschappij. Wat betreft het marktmechanisme zitten deze politici in hun vastgeroeste denkpatronen om de lat voor het grootkapitaal steeds lager te leggen gevangen. De crux van het rapport ‘E i V’ zit in de relatie tussen essentie (wezen) en existentie (bestaan), tussen het zondebokmechanisme en het marktmechanisme of met andere woorden tussen heer en slaaf (politicals en professionals) respectievelijk tussen verkoper en koper. De crux, de moraal van het verhaal is en dat was in de Bijbel al bekend, dat het onmogelijk is moral hazard te automatiseren omdat elk individu de lat op een ander niveau legt. Het gaat primair om de mondige burger. De mislukte ICT-projecten bij de overheid spreken voor zich.

Tobias Reijngoud boek Weten is meer dan meten (een recensie staat in de Volkskrant 23 februari 2012):
Spraakmakende opinieleiders over de economisering van de samenleving:
Hans Achterhuis, filosoof en publicist * Frank Ankersmit, historicus * Jan Blokker, publicist * Peter Blom, directievoorzitter Triodos Bank * Arnoud Boot, hoogleraar financiële markten * Arjo Klamer, hoogleraar economie van kunst en cultuur * Jos van der Lans, cultuurpsycholoog en publicist * Grahame Lock, hoogleraar filosofie * Rob Riemen, directeur Nexus Instituut * Abram de Swaan, socioloog * Evelien Tonkens, bijzonder hoogleraar actief burgerschap * Marian Verkerk, hoogleraar zorgethiek * en anderen.
In zijn boek laat Tobias Reijngoud zien dat het in de kern nog steeds draait om het eerder door Aristoteles onderkende spanningsveld tussen ’Kwaliteit en Kwantiteit’. Of met andere woorden Plato's Ideeën wereld, de Allegorie van de grot is nog steeds actueel: Kenmerkend voor Plato’s idealisme is dat de abstracte wereld van de Ideeën meer realiteit bezit dan de materiële wereld van de tastbare dingen.

'Beschaving is een dun vernislaagje' (interview Tobias Reijngoud Trouw 21 februari 2012):
Werkelijke vrijheid betekent: vrij zijn van het najagen van begeerten en behoeftes, geen slaaf zijn van je driften. Dat zegt cultuurfilosoof Rob Riemen. De schuldencrisis is volgens hem het gevolg van een perverse vorm van vrijheid.

Nils A. Amnéus Levensraadsel
Hoofdstuk Karma en vergelding (p. 204):
Het verlangen om wraak te nemen komt voort uit een gevoel dat ons iets onrechtvaardigs is aangedaan, dat we menen te moeten terugdoen om de balans te herstellen. Maar als we ons realiseren dat iedere gebeurtenis wordt beheerst door karma, zien we dat het lijden ons toekwam, en dat er geen werkelijke onrechtvaardigheid bij betrokken was. We zien ook dat degene die ons onrecht heeft gedaan daarmee de basis heeft gelegd voor een vergelijkbaar onrecht voor hemzelf, en karma zal hem dit onvermijdelijk bezorgen zonder dat wij daarvoor iets hoeven te doen. ‘Mij komt de wraak toe en de vergelding’ zegt de Heer volgens Mozes.*
*) Deuteronomium, 32:35.
Mijn is de wraak en de vergelding, ten tijde als hunlieder voet zal wankelen; want de dag huns ondergangs is nabij, en de dingen, die hun zullen gebeuren, haasten.

Volgens Abram de Swaan is het model van de publiek-private-samenwerking aan herijking (zie IJktheorie) , een paradigmawisseling toe. ’IJdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid’ geldt ook voor de fysicus Max Tegmark. Het is een illusie te geloven dat ICT het levensraadsel, het mysterie van het leven oplost. Wat betreft herijken zie de columns van J.L. Heldring in NRC Handelsblad. J.L. Heldring verwijst naar herijking 59 keer, ijkpunt 22 keer, herijken 9 keer, herijkingsnota 4 keer en krachtenveld 3 keer. Het biologische perspectief, de Hoofdroute is al millennia bekend.
Wat betekent herijking! Van Dale helpt ons niet veel verder. Dus kijken we naar wat dit woordenboek over ijken te zeggen heeft. Dit: ‘Meet- en weeginstrumenten toetsen aan de gestelde eisen, ze indien nodig en mogelijk daaraan doen beantwoorden.’ Herijken betekent dus: die instrumenten opnieuw toetsen, dat wil zeggen: aan de gewijzigde eisen of omstandigheden, en ze daaraan doen beantwoorden. Op de politiek overgebracht, betekent het dat de politiek getoetst moet worden aan de gewijzigde omstandigheden en, indien nodig en mogelijk, daaraan aangepast. ( NRC Handelsblad van 06-09-1994, pagina 9)

Het Filosofisch kwintet, James Bridle, Chris van der Heijden en H.P. Blavatsky begrijpen,dat de mens als Microkosmos, analoog is aan de Macrokosmos. De wederkerigheid tussen integratie en desintegratie hangt met het reflexief bewustzijn samen. Het Nieuwe Leren, de cycli van de evolutionaire kringloop houdt de gemoederen van de mensheid al millennia bezig. De problemen die nu spelen, zijn analoog aan eerdere verhalen. Deze repeterende verhalen onderbouwen de evolutionaire kringloop.

Martin Wolf DE CRISIS VAN HET democratische kapitalisme (Buitenhof 23 april 2023 NPO1):
Krachtig pleidooi voor de instandhouding van het democratisch kapitalisme
Toen de Berlijnse Muur in 1989 viel, zegevierde het westerse democratisch kapitalisme. Democratie en kapitalisme verspreidden zich in rap tempo over de hele wereld en onder de bevolking overheerste een gevoel van triomf. Nu, meer dan een kwarteeuw later, wordt de westerse wereld geconfronteerd met een financiële crisis, heerst er een groeiende ongelijkheid en is de onvrede groot. Er gaan krachtige stemmen op dat het kapitalisme beter af zou zijn zonder democratie, terwijl anderen juist het tegendeel beweren.
In De crisis van het democratisch kapitalisme geeft Martin Wolf een overtuigend weerwoord op beide standpunten. Hij biedt een diepgaande en heldere visie op het steeds wankelere huwelijk tussen kapitalisme en democratie – en maakt duidelijk waarom een scheiding een vrijwel onoverkomelijke ramp zou zijn.

Martin Wolf: Tijdperk-Trump is iets tussen slecht en catastrofaal (Koen Haegens de Volkskrant 26 november 2016 p. 12-13):
Bent u aan het radicaliseren?
(Aarzelt) 'Mijn waarden veranderen niet. Het zijn in wezen dezelfde waarden als die van mijn vader en moeder. Maar mijn begrip van hoe de wereld functioneert, dat wijzigt wel. Eigenlijk schaam ik me daar niet zo voor. Onfeilbaarheid is een religieus idee. Niet iets voor de echte wereld. Ik ben liever iemand die zijn standpunt verandert in reactie op nieuwe gebeurtenissen en ideeën, dan een gesloten geest. Mogen de banken nog geld scheppen?
Slechts één op de vijf mensen blijkt te weten dat het commerciële banken zijn die meer dan 95 procent van het geld scheppen. De helft is ervan overtuigd dat overheden of centrale banken hiervoor verantwoordelijk zijn. Dat blijkt uit onderzoek van Motivaction onder 23 duizend inwoners van twintig verschillende landen.
Martin Wolf meent van wel. Als één van de meest vocale voorstanders van 'publieke geldschepping' bepleitte hij deze week, op uitnodiging van het Sustainable Finance Lab, zijn zaak in Nederland. 'Er zijn veel verschillende manieren waarop je dit kunt doen', legt hij uit. 'Wat mij betreft moet de beslissing hoeveel geld er elk jaar gecreëerd wordt bij technocraten liggen. Politici kun je dat niet toevertrouwen.'

Koen Haegens laat in zijn column Tevreden knort het toezicht monster (de Volkskrant 12 september 2012 p. 25) zien dat er ten opzicht van controle op de controleurs, en dat in het kwadraat (de Volkskrant 12 december 2017 p. 26-27) weinig is veranderd. Het gaat er om de lobbyisten (Mario Draghi, de opperlobbyist Niek Jan van Kesteren c.s), die het creatieve boekhouden faciliteren, de krachten achter het neoliberalisme te doorbreken. Het is aan ons een creatieve, eigentijdse en praktisch uitvoerbare variant te bedenken. Zodat de economie van ondernemen en produceren weer lucht krijgt. zoals Dirk Bezemer (De Groene Amsterdammer 12 september 2019 p. 9) het formuleert.

Het doormodderscenario van Jeroen Dijsselbloem heeft betrekking op dat politici in het algemeen beter zijn in het doorschuiven, dan in het oplossen van problemen. Of met andere woorden struisvogelpolitiek. Het verschijnsel dat Jeroen Dijsselbloem in het eindrapport Commissie Parlementair Onderzoek Onderwijsvernieuwingen signaleert namelijk dat de verantwoordelijke bewindslieden een tunnelvisie (groupthink) vertoonden is niet nieuw. Een tunnelvisie komt duidelijk met een conditionering of blinde vlek, het Pontius Pilatus-syndroom overeen. Het zijn vaak de onbewuste patronen die ons leven sturen. Met de geschapen gebakken lucht financieren we de ondergang van de Westerse beschaving. Met de blinde vlek strategie waarmee Jeroen Dijsselbloem c.s. de PvdA naar de afgrond heeft geleid beoogt hij nu het Europese Stabiliteitsmechanisme te 'redden'. Het messianisme van Jeroen Dijsselbloem berust slechts op gebakken lucht. De blinde vlek, de inconsequentie in het denken van Jeroen Dijsselbloem is dat net als eerder aan de onderwijsvernieuwingen ligt aan het laten draaien van de geldpers geen enkel wetenschappelijk onderzoek ten grondslag.

Er is slechts één Leven en Wet, die door het 2e aanzicht, reciprociteit en de vijf thema's waarnemingsvermogen, onderscheidingsvermogen, zelfopoffering, helderziendheid en gelukzaligheid van het Meta-leren, tot uitdrukking wordt gebracht. Het maakt het mogelijk de waarheid van het balansmechanisme beter te begrijpen. Het vraagstuk dat Eus van Someren onderzoekt hangt met de gebroken symmetrie, met virya in het Hindoeisme samen. De leer van verlossing door persoonlijke verdienste en onzelfzuchtigheid is de hoeksteen van de leer van de Boeddha. Het huidige individuele zelfopofferende karma maakt het mogelijk het in het verleden collectief opgebouwde negatieve karma te helen.

Met name religies maken het mogelijk de gebroken symmetrie tussen hemel en aarde te herstellen en het eenheidsbewustzijn te ervaren. De ommekeer slaat een brug tussen aarde en hemel, het gaat uiteindelijk om de schijnbare weg terug.
Alexander Smit Subjectief gewaarzijn:
'In dit subjectieve gewaarzijn onthult zich het mysterie in zijn totaliteit, niet als denken of als voelen. Denken, voelen en lichaam zijn manifestaties van dit subjectieve gewaarzijn. Zij kunnen als zodanig nooit het mysterie van het geheel omvatten. Dit ontdekken van het subjectieve gewaarzijn is geen einde in zichzelf, maar het gloren van een nieuw begin.'

De menselijke geest is voor iedereen hetzelfde. Maar elke cultuur laat zien dat het op een andere manier tot uitdrukking kan worden gebracht. Natuurkundigen melden ons nu dat de handeling van observeren het waargenomene verandert. Dit is een effect dat wij nauwelijks merken op het niveau waarop we leven, maar dat merkbaar is in de sub-atomaire wereld. In de ijlere dimensies van de realiteit – zoals de emotionele en de mentale – zijn de waarnemer en het waargenomene één, op een manier die veel meer waard is dan in de fysieke dimensie. Aryel Sanat schrijft (p. 77): Volgens de waarnemingen van CWL (Charles Webster Leadbeater) is er geen duidelijke scheidslijn tussen de waarnemer en het waargenomene. Alles wat we waarnemen is het evenbeeld van wat er in onze geest omgaat.

Zonder het begrip karma (Zaaien en Oogsten) te gebruiken beschrijft Tim Boyd het fenomeen in zijn publicatie De paradox van zelftransformatie. Mede op basis van de profeet Ezechiël verklaart H.P. Blavatsky in haar oeuvre, dat astrologie een wetenschap is.

In de zeventiger jaren was iedereen verbaasd over de economische groeispurt van Japan. De top van het Nederlandse bedrijfsleven toog naar Japan om dit eens haarfijn uit te zoeken. Uit onderzoek is toen gebleken dat de belangrijkste factor de 'optimale' samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven was. Deze toverformule, het 'en-en' van 'Politiek en Bedrijfsleven' is sindsdien door de overheid volledig overgenomen. Maar ook onder aanvoering van de Amerikaanse president Ronald Reagan en de Britse premier Margaret Thatcher begon begin jaren tachtig het dereguleren van de financiële markten. De markt als doel op zichzelf verklaren staat lijnrecht tegenover de entelechie van Aristoteles. De Bhagavad Gita leert al dat tat tvam asi het uiteindelijke doel van elk mens is, dus uit te vinden wie hij werkelijk is.

Tim Boyd, de voorzitter van de Theosofische Vereniging beschrijft in Theosofia maart 2022 De paradox van zelftransformatie, kort samengevat het thema CRISIS!, dat Beatrice de Graaf in haar essay in oktober belicht.

De Eeuwige wederkeer, het ultieme ordeningsprincipe, de negentropie of het IBS (integraal besturingssysteem) van Ken Wilber is al millennia bekend. Dit integrale besturingssysteem in de kosmos heeft op de demonen van Beatrice de Graaf betrekking. Hoe het precies zit met deze demonen (engelen) wordt in het boek Het Goddelijke plan van G. Barborka samengevat.

De ‘Law of One’ heeft op het universele ordeningsprincipe karma, ‘Er is niets nieuws onder de zon’ (Zaaien en Oogsten, Geven en Ontvangen, de 2e grondstelling betrekking. Het gaat in het kwantumvacuüm (bewustzijnsveld) om de virtuele scheidslijn tussen twee polen (les 3 polariteit, syzygieën), het aardse en het hemelse, tussen dharma en karma, waarvan Dharma buiten de bestaanssfeer van de wereld der tegenstellingen ligt, de Éne werkelijkheid. Het draait primair om de verborgen dimensie, de geestelijke wederhelft of Syzygos.

Tim Boyd Wijs geworden (Theosofia maart 2015):
In Sanskriet is prajna de term voor wijsheid. Hetzelfde woord wordt in het boeddhisme gebruikt voor één van de zes paramita’s (deugden of perfecties). De gebruikelijke praktijk is dat ieder van de paramita’s wordt gezien als een tegengif tegen sommige van onze beperkingen. Zo is de paramita van vrijgevigheid een tegengif tegen een bekrompen of benauwde geestesgesteldheid; geduld is een tegengif tegen woede; meditatie is een tegengif tegen een gebrek aan concentratie. Er wordt gezegd dat wijsheid het tegengif is tegen alles, omdat zij de fundamentele oorzaak van onwetendheid aanpakt – verkeerde kennis. Simpel gezegd, we zijn wijs als we de dingen zien zoals ze zijn. Wijsheid kan het gewaarworden van werkelijkheid worden genoemd. De Stem van de Stilte zegt dat de sleutel tot prajna van de mens een god maakt.

Om het ‘Geloof, Hoop en Liefde’ uit de Bijbel (1 Korinthiërs 13-13:) te verklaren past Plato (428/427 or 424/423 – 348/347 BC) een nieuw gezichtspunt, het 'Goede - Ware - Schone' toe. Het gezichtspunt ‘Geloof, Hoop en Liefde’ wordt in de Baghavad Gita al onderkend. Dit betekent dat het 'Goede - Ware - Schone' van Plato nog millennia meekan. Famke Louise in Nederland, Greta Thunberg in Zweden en Christina von Dreien uit Zwitserland laten ook zien hoe het mogelijk is de waarheid dichter te benaderen.

De cover story (ManagementSite 11 april 2017) van Lenette Schuijt gaat over Ontsporend leiderschap.
Kan de leiderschapsindustrie ontsporing voorkomen? De donkere kant van leiderschap onderbelicht? Lenette Schuijt bespreekt het Hoe raak je ze kwijt? Over ontspoorde leiders en slechte managers van Joep Schrijvers.

Meta-leren, een helicopterview, dus door boven de gebeurtenissen te gaan staan, afstand te nemen verander je het perspectief. Om de schepping te vervolmaken wijzigt afhankelijk van de tijdgeest de perceptie. Meta-leren maakt het mogelijk 'Marktfalen en Overheidsfalen', de twee kanten van een medaille, te doorbreken.

Pim van Lommel Eindeloos Bewustzijn – Wetenschappelijke visie op bijna-dood ervaring
Hoofdstuk 15 Er is niets nieuws onder de zon (p. 302):
Niets nieuws (p. 303):
Het is een eeuwenoud idee dat de ziel na de dood blijft bestaan, dat men een oordeel krijgt over hoe men geleefd heeft (de levensterugblik in de BDE) en daarna, afhankelijk van hoe men heeft geleefd, in een gelukzalige sfeer mag verblijven, of soms als straf in een angstwekkende omgeving terechtkomt.
309: Het Tibetaanse Dodenboek (Bardo Thodol bevat mondeling doorgegeven zeer oude kennis.
Eindeloos bewustzijn (Henk Hogeboom v.B. tijdschrift GAMMA maart 2008 p. 32,33):
Door zijn boek hoopt Van Lommel echter ook dat artsen, hulpverleners, zieken- en bejaardenverzorgers, familieleden van hartpatiënten zich in de toekomst meer dan voorheen gaan openstellen voor BDE-verhalen. In het verleden was dat vaak anders. Veel mensen durfden er gewoon niet voor uit te komen dat zij een BDE hadden ervaren. Maar al te vaak werden zij niet serieus genomen. Dat deze verhalen echter van alle tijden en culturen zijn beschrijft Van Lommel in het hoofdstuk 15 'Er is niets nieuws onder de zon'. In alle godsdiensten en culturen vindt men geschriften waarin gewag gemaakt wordt van non-lokale ervaringen. Dood blijkt niet dood te zijn, als we afgaan op het Egyptische dodenboek, het Tibetaanse dodenboek, de hindoeïstische Isha Upanishad, de oud-joodse mystieke leer in de Midrash en de Zohar, het verhaal van Er in Plato's Politeia (Staat), de visioenen in de Bijbel en van mystici als Franciscus van Assisi, Meister Eckhart, Theresa van Avila, Johannes van het Kruis, maar ook in soera 99:7 van de Koran. Verder wijst Van Lommel op geschriften als die van de Zweedse wetenschapper Emanuel Swedenborg Ontwaken uit de dood, de theosofe Annie Besant De dood en daarna, de antroposoof Rudolf Steiner De dood - een andere vorm van leven, enz. enz.

De bloedrode zon symboliseert er is niets nieuws onder de zon. Dit wordt niet alleen door boeken als De weg van Michael Puett en Leraar met hart en ziel Over persoonlijke en professionele groei van Parker J. Palmer, maar ook door recent besproken boeken De ondergrondse spoorweg (Buitenhof 22 januari 2017), De Nederlandse paus Adrianus van Utrecht 1459-1523 en Halleluja (VPRO boeken 22 januari 2017) tot uitdrukking gebracht.
Fritjof Capra heeft uiteindelijk een positieve boodschap: de mensheid als geheel, maar ook elk individu, kan keuzes maken tussen de kansen en bedreigingen die de toekomst brengt. Wij kunnen tegengestelde ontwikkelingen met elkaar verzoenen om het leven op deze planeet te behouden en te versterken.

Zostrianus beschrijft een hemelreis, een literair genre dat in de late oudheid vaker gehanteerd werd. Andere bij Nag Hammadi gevonden geschriften van dit genre zijn de Eerste openbaring van Jacobus, de Gnostische Openbaring van Paulus en de tot het hermetisme behorende Inwijding in de achtste en negende sfeer.

Mysterieus 'geluid' uit de ruimte - Geluid sterker dan alle andere bronnen in het heelal bij elkaar
Zo is de mystieke formule ‘Om mani padme hum’, als men haar op de juiste manier begrijpt, niet samengesteld uit de bijna nietszeggende woorden, ‘O het juweel in de lotus’, maar ze bevat een verwijzing naar deze onverbrekelijke band tussen de mens en het heelal, die op zeven verschillende manieren wordt weergegeven en zeven verschillende toepassingen mogelijk maakt op evenzoveel gebieden van denken en handelen.

Man: Fragments of Forgotten History written by Mohini Mohun Chatterji and Mrs. Holloway under the pseudonym "Two Chelâs", was first published in 1885 in London by Reeves and Turner.
The authors, "Two Chelas in the Theosophical Society," were Mrs. Laura Holloway (later Holloway-Langford), an American widow, the "Western Chela"; and Mohini M. Chatterji, a Hindu lawyer, the "Eastern Chela". Their collaboration took place in London in 1884. Both these authors at one time had the privilege of being under the guidance of the teachers of H.P. Blavatsky. It appears, however, that neither were able to meet the strict probationary conditions required of them. Like many others before and after, they apparently wasted their opportunity and joined the ranks of "failed Chelas".

W.Q. Judge Theosofische inzichten, p. 58:
De drie bewustzijnsgebieden van het menselijk leven
jågrat, svapna, sushupti: waaktoestand, droomtoestand, droomloze slaap
[The Path, augustus 1888, blz. 147-9]

H.P. Blavatsky beschrijft in de De Stem van de Stilte de op het hindoeisme gebaseerde visie op het menselijke bewustzijn.
G. de Purucker gebruikt deze indeling in zowel Wind van de geest als in zijn boek Bron van het occultisme.
Jågrat, de waaktoestand; svapna, de droomtoestand; sushupti, die van de diepe slaap. Deze drie yogî-toestanden leiden tot de vierde, of - de turîya.

G. de Purucker Wind van de geest
Hoofdstuk Het menselijk bewustzijn (p. 184):
Theosofische zieners, die tot verschillende religies en filosofieën behoren, verdelen het bewustzijn van de mens al eeuwenlang gemakshalve in vier klassen: jågrat, de waaktoestand; svapna, de slaaptoestand; sushupti, de volkomen droomloze slaap en voor de meeste mensen de toestand van de dood; en turîya, de toestand van het goddelijke, waarover god-mensen en de grote zieners en wijzen ons hebben verteld omdat zij die tot op zekere hoogte ervaren. Maar het is allemaal één bewustzijn. Jågrat is de toestand waarin wij hier nu allemaal verkeren – tenzij er iemand van de aanwezigen slaapt en als dat zo is, dan is hij in de svapna-toestand of slaaptoestand, waarin hij min of meer droomt. Soms dromen mensen half als ze in de jågrat-toestand zijn.
Het bewustzijn is daar niet in een tijd-toestand. De hoogste toestand van ditzelfde bewustzijn, dat een eenheid vormt, de bron van ons bewustzijn, wordt turîya genoemd. De boeddhisten noemen het nirvå∆a. De hindoes noemen het mukti of moksha. Wij gebruiken die termen ook omdat ze een duidelijke omschrijving geven. Het is het zuivere bewustzijn van de geest van de mens, een straal van het goddelijke of een vonk van het goddelijke.

Antropologie van het hiernamaals en het 'hiervoormaals' (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #66 september 2018 II):
De zielenreis van Michael Newton bezien als een sociaalwetenschappelijk onderzoek
Griekse filosofen als Pythagoras en Plato refereren ook naar (een vorm van) van reïncarnatie. Een dergelijke leer was in Europa meer wijd verspreid voordat deze mede door het christendom in diskrediet raakte. Bijv. bij Plato vinden we de opvatting van een samengestelde persoonlijkheid in drie zielendelen: het begerende, het strevende en het kennende zieledeel. Dit stemt overeen met de meer uitgebreide Indiase filosofie hieromtrent, die acht aspecten van de persoonlijkheid onderscheidt. Zie hierover o.m. C I Dessaur, De droom der rede, het mensbeeld in de sociale wetenschappen en H Groot, Verborgen wijsheid uit de Oepanishaden. Bij Plato vinden we de volgende indeling:
1. mensen bij wie het begerende zielendeel met verlangens, pleziertjes en genot de overhand heeft, vormen de laagste klasse. Zij hebben vooral ijzer en brons in hun constitutie. De deugt die hen past is matigheid.
2. mensen bij wie het strevende zielendeel de overhand heeft, vormen de middenklasse van de toezichthoudende klasse van ‘de wachters’, die zilver in hun constitutie hebben, met als passende deugd dapperheid. In India is dat gerechtigheid, dharma, recht en plicht.
3. mensen bij wie het kennende zielendeel de overhand heeft, zijn de bestuurders van de staat en ook de filosofen. Zij hebben meer goud in hun constitutie en de deugd die hen past is wijsheid. Zie Wikipedia, verwijzend naar De Staat (Politeia) en W T de Bary, ed. Sources of Indian Tradition.
India kent een vergelijkbare indeling naar de vier levenswaarden: 1. kama: genot en liefde, 2. artha: rijkdom en welvaart, 3. dharma: gerechtigheid en 4. moksha: geestelijke bevrijding door inzicht. Deze waarden corresponderen overwegend met resp. 1. het werkende volk, 2. de middenstand van handelslieden en ambachtslieden, 3. de krijgslieden en de overheid, 4. de priesters en intellectuelen. De vier Middeleeuwse standen boeren, burgers, adel en geestelijkheid komen hiermee enigszins overeen en lijken kenmerkend te zijn voor agrarische samenlevingen.

Wim van den Dungen: Metafysisch kunnen we speculeren over de mogelijkheid van een 'force active' (Leibniz), of 'entelechie' (Driesch), 'élan vital (Bergson), 'vitaal principe' (Hahnemann), 'creativity' (Whitehead), 'morfogenetisch veld' (Sheldrake), 'etherisch dubbel' (theosofie), 'ch'i' (taoïsme), 'prâ a' (yoga) of 'vitale kracht'.
Henri Bergson: De wetenschap van de materie dient dan ook een onderdeel te zijn van de wetenschap van het leven, en niet omgekeerd.
Chaos-in-orde & orde-in-chaos zijn de relatieve, verbindende termen die in het denken over chaos zeer vaak gemist worden. Door orde te statisch te denken (beweging eraan ondergeschikt te maken) bleef de chaospool verdrongen. Door chaos te dynamisch te denken, kon de quasi-coherentie van proto, quasi-, & volstrekte chaos niet aan de oppervlakte komen. Het was noodzakelijk om het materiebegrip te herzien.

De oplossing van het vraagstuk waarmee de bewustzijnsevolutie of de natuurwet van cyclisch, evolutionair scheppen zich bezig houdt is al millennia bekend. De wisselwerking, de wederkerigheid tussen geest en materie is een medaille met twee kanten, waarop zowel het Zelf-eon van Jean Charon, de bewustzijnsevolutie als de evolutietheorie van Darwin (Intelligent Design en Darwinisme) van toepassing zijn. De bewustzijnsevolutie, de ziel, de kern van de mens heeft op de absolute ‘Ruimte en Tijd’ (Einsteins kosmische Geest!, singulier punt), de absolute existentie betrekking, daarentegen de evolutietheorie op de relatieve ‘Ruimte en Tijd’, de relatieve existentie. De kwintessens van dit verhaal draait echter om survival of the fittest. Het dilemma van het leven ligt besloten in: Waar kiezen we nu voor? Het brengt de kwintessens, de moraal van dit verhaal tot uitdrukking. In de absolute ‘Ruimte en Tijd’ ontstaat er een potentiaalverschil van nul. De potentiaal op een plaats is een natuurkundige grootheid die op een bepaalde manier samenhangt met de kracht die een deeltje op die plaats ondervindt.

De vertrolling van de Amerikaanse geest (Ross Douthat de Volkskrant 24 februari 2018, Opinie p. 8):
De pogingen van de Russen de verkiezingen te beïnvloeden zijn zeker aanklachten waard, maar moeten niet leiden tot achtervolgingswaanzin en hysterie, schrijft Ross Douthat.
De fixatie op Rusland is, in het slechtste geval, een manier om de tweede keus te maken zonder toe te geven dat je hem hebt gemaakt, om te doen alsof je door het verpletteren van je landgenoten in werkelijkheid verraders en buitenlandse vijanden aan het bevechten bent.
De verkiezing van Trump was een plotselinge schok in een langdurig conflict. Maar het doet ons geen goed ons in te beelden dat de echte dreun van buiten onze grenzen kwam, terwijl het in werkelijkheid een uniek verhit moment was in onze eigen koude burgeroorlog.

Zodra de troepen weg zijn stort het Westerse bouwsel in (Bert Lanting de Volkskrant 28 mei 2015):
Afghanistan is een nieuw bewijs dat interveniëren een lastig bedrijf is. Het geloof dat vrijheid automatisch tot vrede leidt, ligt aan diggelen.
Verwarrend
Na de Arabische Lente ligt het geloof dat vrijheid automatisch tot welvaart en vrede leidt, definitief aan diggelen. Syrië, Jemen en Libië zijn weggezonken in geweld. De onaangename conclusie is dat onvrijheid in die regio in de praktijk vaak meer vrede heeft gebracht.
Als er lessen kunnen worden getrokken uit de recente westerse bemoeienis met het Midden-Oosten, zijn die uiterst verwarrend. Aanhangers van de Realpolitik betogen dat het ingrijpen in Libië heeft aangetoond dat humanitaire interventies meer risico's dan voordeel opleveren: sinds de val van de Libische leider Moammar Kadhafi is het land in een chaos beland. Maar pleitbezorgers van het ingrijpen betogen dat het juist aan de nazorg ontbrak. Als het Westen de Libiërs na de val van Kadhafi had geholpen een democratie op te bouwen, was het land niet ten prooi gevallen aan rivaliserende milities. Of die aanpak zou hebben gewerkt, valt niet te bewijzen. In ieder geval zou het Westen dan troepen hebben moeten sturen om de Libische milities te ontwapenen. Kortom, ingrijpen in een wespennest.
Dat het Westen nu met een nieuwe dreiging wordt geconfronteerd in Syrië, valt niet te ontkennen. Maar in Irak is het succes van Islamitische Staat juist het gevolg van ingrijpen door de VS en hun half mislukte pogingen tot nation building. Door Saddam Hussein ten val te brengen en de oude machtsstructuur tot op de grond af te breken, zaaiden de VS het zaad voor het oplaaien van het sektarische conflict tussen de sjiieten - nu opeens aan de macht - en de soennieten, die zich onderdrukt voelen door het nieuwe bewind in Bagdad.
Ook in Afghanistan zijn de resultaten van militair ingrijpen en bijna veertien jaar van westerse nazorg pover. Dankzij de aanwezigheid van een enorme westerse troepenmacht leek het land even de goede richting in te slaan. Om de gunst van de bevolking te winnen, vormden de geallieerden speciale 'provinciale reconstructieteams' die zich niet alleen met de veiligheid, maar ook met de opbouw bezighielden. Maar ook die idealistische constructie blijkt niet erg diepe wortels te hebben geschoten in de barre Afghaanse grond. Zodra de troepen weg zijn, stort het bouwsel ineen.

Zelfkennis? Vraag je liever af of je een eikel bent (Fleur Jongepier de Volkskrant 30 augustus 2017, p. 20):
De zoektocht naar werkelijk relevante zelfkennis is niet gemakkelijk. Maar je hebt er wel iets aan.
De woorden 'Ken uzelf' stonden op de tempel van Apollo in Delphi en de kracht die eruit spreekt, lijkt vandaag de dag niet minder. Als je op een willekeurige boekensite zoekt naar 'zelf' of 'identiteit' kom je vooral zelfhulpboeken tegen met titels als 'Van binnen weet je alles', 'De herontdekking van het ware zelf', 'Thuiskomen in jezelf'. En meditatieve lezingen en mindfulnesscursussen schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar waar is zelfkennis eigenlijk goed voor?
De zoektocht naar zelfkennis gaat er uiteindelijk om dat je juist niet zo op jezelf gericht bent maar op de ander. Je kunt juist tot het inzicht komen dat die nieuwe auto kopen niet het belangrijkste is, dat klimaatverandering een groot probleem is, dat je gezin belangrijker is dan je werk. Niet egoïsme, maar altruïsme is het doel.
De zoektocht naar daadwerkelijk relevante zelfkennis is er een van strijd, vervreemding en ongemak. Dat bekt vanuit marketingperspectief misschien niet zo lekker, maar we hebben er tenminste echt iets aan.
H.P. Blavatsky licht dit thema met name in hoofdstuk 19 Is pleroma de legerstede van Satan? De Geheime Leer Deel II, p. 581 toe)

Net als H.B. Blavatsky in haar oeuvre beschrijft Geertruida Kapteyn-Muysken in haar dagboeken het emancipatieproces (‘Hoofdroute’, Evolutionaire kringloop, onderscheidingsvermogen). Peter Noordanus signaleert het bij de Haagse bureaucratie populaire over de schutting gooien: het ministerie van Justitie wijst naar het ministerie van Financiën, Financiën wijst naar De Nederlandsche Bank, De Nederlandsche Bank wijst weer naar Justitie. Het leert ons dat mystici de éne werkelijkheid beter hebben begrepen dan politici. Of met andere woorden het bekende doorschuiven van problemen. Het retorisch foefje van Mark Rutte is dat hij het oplossen van problemen naar de toekomst verschuift.

De crises die we nu meemaken zijn niet nieuw. Dit geldt ook voor de Nieuwe levensrichting, die Spinoza aanreikt. Millennia geleden was de oplossingsrichting bij rabbi Shimon bar Yochai al bekend. Martin Buber vertaalt Thora met WEISUNG dat wil zeggen richtingaanwijzer. In het onderzoeksrapport 'E i V' staan de vrijemarktfundamentalisten in het Westen lijnrecht tegenover de moslimfundamentalisten in het Oosten. In de systeemleer staat de ‘4’ voor het terugkoppelingsmechanisme, dat op de invoer, de verwerking en de uitvoer volgt. De hemelse ‘1 2 3’ ontstaat wanneer de aardse ‘4’, het terugkoppelingsmechanisme harmonie creëert. Dit terugkoppelingsmechanisme heeft op de levenskunst, de zin van het leven betrekking. Een tipje van de sluier wordt opgelicht. De driehoek van Pythagoras is nog steeds actueel. Het ultieme ordeningsprincipe, de negentropie is al millennia bekend.

Baruch de Spinoza koos ervoor in zijn boek Ethica (ethiek) de wereld te zien als sub specie aeternitas (in het licht van de eeuwigheid). Zijn hele werk werd ‘profaan, atheïstisch en godslasterlijk’ genoemd. ‘God is dood’ (God of natuur) betekent ook dat de eeuwigheid blind is. Spinoza’s ‘geloof van ontgoocheling’ in feite een vooruitziende beschrijving zou kunnen zijn van moderne wetenschap. Lichaam en geest zijn één en hetzelfde individu, nu eens opgevat onder de attributen van denken, dan weer onder de attributen van uitgebreidheid (ruimte). Lichaam en Geest zijn slechts verschillende aspecten van hetzelfde ding – Deus sive Natura (God of Natuur) ervaren we via slechts twee van Zijn oneindige attributen.

Emanuel Swedenborg Over het woord - over de Heilige Schrift of het Woord van de Heer
De Verbo hoofdstuk 18.
47. Ik ga voorbij aan duizenden andere ondervindingen waardoor ik bevestigd ben dat de letterlijke zin van ons Woord die uitwerking te voorschijn brengt. Ja zelfs dat de geestelijke zin zonder de begeleider, de natuurlijke zin, geen gemeenschap geeft met de hemel. Dit komt omdat de Heer vanuit eersten door laatsten invloeit, dus uit Zich in de natuurlijke zin van het Woord, en daaruit de geestelijke en hemelse zin oproept of ontrolt, en aldus de engelen verlicht, leert en leidt. Daarom wordt de Heer in het Woord de Eerste en de Laatste Alpha en Omega geheten. Vanuit deze dingen blijkt dat een leer der kerk, tenzij zij verzameld en bevestigd is vanuit de letterlijke zin van het Woord, niets vermag, omdat zij geen gemeenschap geeft, maar wel de leer vanuit de letterlijke zin, en tesamen met die.

Het 'Goede, Ware en Schone' en 'Chaos, Gaia en Eros' zijn complementair. De Goddelijke liefde Eros (thumos) zorgt voor het verbinden terwijl daarentegen de keerzijde van Eros (Epithumia) voor het scheiden zorgdraagt. Eros heeft een positieve en een negatieve betekenis.

De Geheime Leer Deel II Stanza 10 De geschiedenis van het vierde ras (p. 256):
39. Het eerste (ras) op elk gebied was maankleurig (geelwit); het tweede geel als goud; het derde rood; het vierde bruin, dat van zonde zwart werd.1 De eerste zeven (menselijke) loten hadden alle in het begin één huidskleur. De volgende (zeven, de onderrassen) begonnen hun kleuren te vermengen (b).
De Geheime Leer hoofdstuk 25 De mysteries van het zevental
D. Het zevental in de exoterische boeken (p. 707):
Zeven in de sterrenkunde, de wetenschap en de magie :
Maar is dit alles een reden om te zeggen dat wanneer de hindoe-Puråña’s ‘een zonnejaar’ zeggen, ze één zonnedag bedoelen! Dat de Ouden zoveel natuurgeheimen wisten te onthullen, kwam door hun kennis van de natuurwetten die van de zeven als het ware het basisgetal van de natuur in de gemanifesteerde wereld maken – in elk geval in onze huidige aardse levenscyclus – en door hun verbazingwekkende inzicht in de werking ervan. Door deze wetten en hun werkingen op het siderische, aardse, en ethische gebied konden de oude astronomen ook de duur van de cyclussen en hun respectieve gevolgen voor de loop van de gebeurtenissen precies berekenen; en vooraf de invloed vaststellen (profetie wordt het genoemd) die ze zullen hebben op de loop en de ontwikkeling van de mensenrassen. Omdat de zon, de maan, en de planeten de feilloze tijdmaten waren, waarvan de invloed en de periodiciteit goed bekend waren, werden ze de grote heerser en heersers van ons kleine stelsel in al zijn zeven gebieden, of ‘werkingssferen’3
De Geheime Leer Deel II Afdeling III hoofdstuk 3 De fossiele overblijfselen van de mens en de mensaap (p. 781,782):
De hypothese van Darwin vereist in feite een veel hogere ouderdom voor de mensheid dan door oppervlakkige denkers zelfs maar vaag wordt vermoed. Dit wordt aangetoond door de grootste autoriteiten op dit gebied, bijv. Huxley. Zij die de darwinistische evolutie aanvaarden, moeten zich noodzakelijkerwijs vasthouden aan een ouderdom van de mensheid die in feite zo hoog is dat deze niet ver bij de schatting van de occultist achterblijft.2 De bescheiden duizenden jaren van de Encyclopaedia Britannica en de 100.000 jaar waartoe de antropologie in het algemeen de ouderdom van de mensheid beperkt, schijnen volstrekt microscopisch als men ze vergelijkt met de getallen die in de gewaagde speculaties van Huxley besloten liggen. Eerstgenoemde beschouwt het oorspronkelijke mensenras in feite als aapachtige holbewoners.
De Geheime Leer Deel II Afdeling III hoofdstuk 6 De mysteries van het zevental (p. 865):
In onze tijd zijn we getuige van het verbazingwekkende feit dat het bestaan van betrekkelijk recente figuren zoals Shakespeare en Wilhelm Tell bijna altijd wordt ontkend, waarbij men probeert aan te tonen dat de ene een pseudoniem was, en de andere een persoon die nooit heeft bestaan. Is het dan verwonderlijk dat de twee machtige rassen – de Lemuriërs en de Atlantiërs – in de loop van de tijd zijn versmolten en vereenzelvigd met een paar halfmythische volkeren, die alle dezelfde familienaam droegen? Herodotus spreekt over de Atlantes, een West-Afrikaans volk dat zijn naam gaf aan de berg Atlas, die vegetariërs waren, en ‘van wie de slaap nooit door dromen werd verstoord’; en die bovendien ‘dagelijks de zon bij zijn op- en ondergang vervloekten, omdat zijn overmatige hitte hen verschroeide en kwelde’.1
1) Herodotus, Historiën, 4:184.
De Geheime Leer Afdeling III hoofdstuk 7 Bewijzen voor verzonken continenten (p. 903):
Bovendien, zoals Haliburton zei: ‘Hoor één kant, en u zult in het duister blijven; hoor beide kanten, en alles zal duidelijk zijn.’ Het publiek heeft tot dusver slechts toegang gehad tot één kant, en deze gehoord, of beter gezegd de twee eenzijdige opvattingen van twee lijnrecht tegenover elkaar staande partijen, van wie de oppervlakkige beweringen of veronderstellingen ver uiteenlopen, maar van wie de eindconclusies dezelfde zijn: de wetenschap en de theologie. En nu hebben onze lezers een gelegenheid de verdediging van de andere partij – die van de gedaagde – te horen en de aard van onze argumenten te vernemen.
906: De sleutel van de wijsheid die de massieve poorten opent die leiden naar de geheimen van de binnenste heiligdommen, kan alleen in haar schoot worden gevonden: en die schoot ligt in de landen die door de grote ziener van de vorige eeuw, Emanuel Swedenborg, zijn aangeduid. Daar ligt het hart van de natuur, dat heiligdom waaruit de eerste rassen van de oorspronkelijke mensheid voortkwamen, en dat de bakermat van de fysieke mens is.

Kennis en praktijk (Radha Burnier Theosofia april 2003, p. 46-50):
Ten tweede, de drang tot conformeren houdt het denkvermogen vast in een sleur. Onbewust doen de meeste mensen na wat alle anderen doen. Vandaar dat de menselijke maatschappij nooit verandert. In deze tijd van scepticisme en onderzoek dat leidt tot enorme technologische vooruitgang, worden er bijna geen vragen gesteld met betrekking tot heersende waarden: haat roept haat op; wraak wordt gezien als verdedigbaar; en met liefde reageren op haat wordt weggelachen als onpraktisch of gezien als de dwaze droom van rare Utopisten. Er is morele moed voor nodig om fris te denken en onafhankelijk te handelen met betrekking tot relatieproblemen en ethische vragen. Daar hun de moed hiertoe ontbreekt, nemen de meeste mensen de verklaring van de Boeddha niet serieus. Zoals hierboven al werd aangegeven wordt de geldigheid van zo’n denkbeeld niet getoetst en wordt dus niet geaccepteerd, schijnbaar door gebrek aan bewijs.

Het EPR-experiment illustreert een dichotomie. 'Dichotomie en Complementariteit' kunnen niet zonder elkaar. Het brengt de wederkerigheid, het is zoals het is (Antropisch principe), de supersymmetrie in het universum tot uitdrukking. Of met andere woorden het draait om het fenomeen zelfreferentie en zelfreflectie. De Ouroboros is het symbool voor zelfreferentie. Het is en blijft allemaal mensenwerk. De éne werkelijkheid heeft op de twee zijden van de medaille betrekking. Mensen moeten bereid zijn over hun eigen schaduw te springen.

Het begrip quaterniteit van Carl Jung heeft op de metafoor kwadratuur van de cirkel, de Ouroboros en de Steen der wijzen betrekking.

De zin en functie van voorstellingen over leven na de dood (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #34, december 2015):
Rudolf Steiner over ons waarnemingsvermogen en kenvermogen
Naast Swedenborg is er andere ‘geestenziener’, die wetenschappelijke pretenties heeft, namelijk Rudolf Steiner in De wetenschap van de geheimen der ziel en Waarheid en wetenschap over kennistheorie. Hij doelt op verborgen aspecten van ons bewustzijn, in meer neutrale termen.
Volgens Steiner en anderen kunnen we ons waarnemingsvermogen oefenen en uitbreiden. Bijvoorbeeld door meditatie, zoals vanouds bekend is in vele culturen, ook de onze. Laten we dat maar eens toepassen en dan kijken wat het oplevert. Hij vergelijkt de niet-zintuiglijke waarnemingen met het “lezen van het verborgen schrift” (p 304). Daarbij leren we dergelijke waarnemingen als het ware als klanken, lettertekens en symbolen te lezen en te duiden.

Kwaad vlees (Michiel Louter De Groene Amsterdammer, 30 juli 1997):
Geen vlees eten is in. Gekke koeien en varkenspest krijg je er maar van. Maar is dat echt vegetarisme? Pythagoras, Adolf Hitler en duizenden afgeslachte Katharen zouden zich omdraaien in hun graf. De geschiedenis van een gnostische heilsleer.
De filosoof Huub Briels, werkzaam aan de Katholieke Universiteit van Brabant, was onlangs te gast in het postmoderne VPRO-radioprogramma OVT. Briels mocht ter gelegenheid van de nationale Dag van het Vlees vertellen hoe hij op twaalfjarige leeftijd tot het vegetarisme was gekomen.

“Een beschrijving van de menselijke toestanden na de dood blijft volledig onbegrijpelijk en waardeloos, tenzij de mens die kan verbinden met begrippen die aan die ver verwijderde dingen zijn ontleend” (p 306). Hij doelt hier op zijn bovenzintuiglijk begrippenkader, zoals zonnetoestand of zonnelichaam, maanlichaam, levenslichaam en andere energetische of immateriële ‘lichamen’ of zielsaspecten, die buiten dit bestek vallen (p 66 e v) (6).

Het is mogelijk het menselijk bewustzijn in verschillende categorieën, in verschillende klassen te verdelen. Maar het is allemaal één bewustzijn. De bron van ons bewustzijn noemen de boeddhisten het nirwana. Dit bewustzijnsniveau kan in het eeuwige nu, waar tijd niet bestaat, worden ervaren. De integrale denktrant van het 5D-concept wordt gebruikt om het bewustzijn beter te begrijpen.

G. de Purucker boek Aspecten van de occulte filosofie hoofdstuk De zes grote scholen van de ouden (p. 32):
Er zijn zes 'darsana's' of scholen die als de juiste vertolkers van het filosofische denken van de hindoes worden erkend en al deze zes darsana's – een Sanskrietwoord dat letterlijk 'zienswijzen' betekent – kunnen in drie paren worden verdeeld. De zes darsana's of zienswijzen of scholen zijn respectievelijk de Nyaya, gesticht door Gotama; de Vaiseshika, gesticht door Kanada; de Samkhya, gesticht door Kapila; de Yoga, gesticht door Pata–jali; de lagere en hogere Vedanta, gesticht door Vyasa; de belangrijkste school van de hogere Vedanta was de Advaita, te danken aan de leer van de hindoe-avatara Sankaracharya.

De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 3 Oorspronkelijke substantie en goddelijke gedachte (p. 356):
Ook nu begrijpen ze het niet. De evolutie van het GODSBEGRIP houdt gelijke tred met de verstandelijke ontwikkeling van de mens zelf. Dit is zo waar, dat het hoogste ideaal waarnaar de religieuze geest in een tijdperk kan opstijgen, aan de filosofische geest in een volgende periode slechts een grove karikatuur zal toeschijnen! De filosofen zelf moesten worden ingewijd in de waarnemingsmysteriën, voordat zij de juiste opvatting van de Ouden in verband met dit heel metafysische onderwerp konden begrijpen.

In 1929 antwoordde Einstein, op de vraag of hij in God geloofde: ‘Ik geloof in de God van Spinoza, die zichzelf openbaart in de wetmatige harmonie van het heelal, en niet in een God die zich bemoeit met het lot en de handelingen van mensen.’

Gluren naar het quantum (Martijn van Calmthout de Volkskrant 5 februari 2000):
Vijfenzestig jaar geleden beschreef Erwin Schrödinger hoe een kat in een afgesloten doos tegelijkertijd levend en dood kan zijn. Wie kijkt, bezegelt haar lot, was de suggestie....

Voor alsof het een wiel was in het midden van een wiel (Deel I, p. 157) of als het ware een wiel in het midden van een wiel was (Deel II p. 629) kan ook gelezen worden een kleine kringloop binnen een grote kringloop of de levenscyclus van een mens (menselijke natuur) binnen de levenscyclus van een universum (Het wiel van dharma). Op aarde vinden analoge energetische processen plaats (Wet van analogie: ‘Zo Boven zo Beneden’). Een elektronenschil (SCHILLEN) kan met de baan die een planeet beschrijft worden vergeleken. De Éne werkelijkheid maakt het mogelijk de in de kosmos verborgen repeterende patronen, van heel klein (atoom) tot heel groot (meta-universum) te duiden en de huidige tijdgeest te leren begrijpen.

Het rapport ‘E i V’ maakt gebruik van een besturingsparadigma, dat in een 5Ddenkraam past. Het 5Ddenkraam brengt de reciprociteit tot uitdrukking. In de bijlage Triade + Tetrade zijn belangrijke innovaties gerubriceerd die onze huidige maatschappij in sterke mate hebben gevormd. Het 5Ddenkraam heeft een 'hybride context', 'Twee zijnssferen' van Plato, 'Microkosmos en Macrokosmos' ('Verstandelijke - en Waarneembare wereld') van H.P. Blavatsky, 'Twee religies' van Henri Bergson, 'Twee soorten ervaringen' van Ilya Prigogine, 'Twee domeinen' van Ervin Laszlo, Mikrosphärologie en Makrosphärologie van Peter Sloterdijk, ‘Wereldbeeld en Mensbeeld’ van Klaas van Egmond en de 'Kwantummechanica en Relativiteitstheorie' en biedt zowel een verfijning in etherische zin (verborgen dimensie) als een samenhangende toekomstvisie voor het bereiken van de éne werkelijkheid (Cosmic consciousness van Teilhard de Chardin).

Met behulp van de Middenweg, de route van het Eenheidsbewustzijn is het mogelijk de paradox tussen Maakbaarheidsgeloof en Zelfvernietigingsdrang van politici te doorbreken.

Brommer op zee (25 april 2021 NPO2):
A.L. Snijders schreef in 2019 en 2020 om de dag een kort verhaal en bedacht daarmee het nieuwe genre ZKV (zeer kort verhaal). Een gesprek over zijn twaalfde korte verhalenbundel met 337 zkv's, Tat Tvam Asi (Sanskriet voor 'dat ben jij').
Liefdesverklaring voor de Nederlandse taal van de van oorsprong Roemeense Mira Feticu kwam in februari van dit jaar uit en werd zeer goed ontvangen. Een gesprek over haar worsteling met de Nederlandse taal enerzijds en over welke kansen die taal haar geboden heeft anderzijds.

Kosmisch bewustzijn Deel 1: Onderzoek naar mystieke ervaringen (Piet RansijnCivis Mundi Digitaal #101 augustus 2020):
Eigentijdse voorbeelden van kosmisch bewustzijn
Zijn ervaring was tijdelijk. Op de vraag: “heeft uw ervaring uit 2010 zich nog eens herhaald?”, zegt hij: “Ik kan haar op ieder moment aanraken... Als ik wil kan ik ook jou zijn, of mijn overleden moeder... Vergelijk het met een kuiken die zijn eierschaal heeft opengebroken. Die ziet de buitenwereld, maar dat is ook de binnenwereld. Want de buitenwereld is ook dat kuiken zelf. Na die eerste keer kom ik nooit meer in die eierschaal terug.” Dit doet denken aan de ‘grote woorden’ (mahavakya’s) uit de Indiase Oepanishaden: ‘Tat tvam asi; Dat ben jij’, je bent (ook) de wereld, het kosmische bewustzijn, Brahman. Zo zijn er talloze voorbeelden. Bucke beperkt zich tot vijftig gevallen. Pearson geeft er nog meer. In de serie interviews Buddha at the Gas Pump (You Tube) heeft Rick Archer honderden mensen geïnterviewd met dergelijke ervaringen. Het betreft uiteenlopende ervaringen, niet alleen ervaringen van kosmisch bewustzijn en eenheidsbewustzijn.

‘Gids’ Dyson doet aan symptoombestrijding (Letty Laan de Volkskrant 17 april 2023, p. 21):
In het Volkskrant Magazine van 8 april was de uitvinder van de zakloze stofzuiger, de heer Dyson, ‘Onze Gids’. Ik was onder de indruk, totdat hij beweerde dat er meer kansen moeten worden geboden aan mensen die bij voorbeeld een apparaatje uitvinden dat plastic identificeert. Hij deelde meteen een sneer uit aan , ‘die alleen maar roept’.
Maar een ‘plastic-identificeerder’ om allerlei soorten te sorteren en te recyclen is hetzelfde als hoofdpijn bestrijden met een aspirientje wanneer er een kankergezwel in je hoofd zit. Het gezwel blijft.
Dus in plaats van ingewikkelde technische processen en apparaten om plastic te scheiden moeten we zorgen voor minder (verschillende soorten) plastic. En dus zijn er mensen nodig zoals Greta Thunberg die de bron van het probleem zichtbaar maken en zich niet verliezen in symptoombestrijding.

De welvaart is zeker toegenomen, maar ook scheefgegroeid. Het verhaal dat Ramsey Nasr vertelt is niet nieuw, maar is al sinds het verschijnen van de Bhagavad Gita bekend. De Bhagavad Gita leert al dat tat tvam asi (Gij zijt Dat, is de kernleer van de oude Upanishaden) het uiteindelijke doel van elk mens is, dus uit te vinden wie hij werkelijk is.

In zijn boek Een beknopte geschiedenis van alles, Deel 3 Platland vergelijkt Ken Wilber in hoofdstuk 14 Klimmen en Dalen in Figuur 14-1 (p. 293) De Grote Holarchie van Plotinus en Aurobindo. Ronald Plasterk, maar ook Dick Swaab en Victor Lamme hebben een obsessieve focus op één kant van de medaille, terwijl Cees Dekker, Wim Couwenberg en Ken Wilber kiezen voor een integrale, holistische en interdisciplinaire aanpak.

Het boek Een scheurtje in de rand van de schepping van Marcelo Gleiser heeft op het fenomeen ‘Monade + Duade’ (twee in een De Geheime Leer Deel I Proloog p. 46) betrekking, het verschijnsel dat Meta-leren, het Ken uzelve mogelijk maakt. ‘Monade + Duade’, de twee kanten van een medaille. Het is de ziel (psyche) die de twee kanten van een medaille met elkaar verbindt. In het rapport ‘E i V’ wordt de intermediair tussen de twee kanten met de verborgen 5e Dimensie weergegeven. Het ontstaan van leven zal altijd een mysterie blijven.

Nee, mannen, jullie doen nog niet genoeg in huis (Tim Gouw de Volkskrant 18 februari 2023, Opinie p. 20-22):
Nederlandse stellen wíllen huishoudelijke taken graag gelijk verdelen, maar in de praktijk blijken vrouwen nog steeds veruit het meeste te doen. Een kwalijke zaak, vindt thuisblijfvader Tim Gouw, en bovendien gevaarlijk voor je relatie. Hoe is deze sluimerende ongelijkheid aan te pakken?
De Israëlische historicus Yuval Noah Harari herinnert ons eraan dat de fenomenen betaald (buiten) en onbetaald (binnen) werk nog niet zo lang bestaan in de geschiedenis van de mensheid. Door de uitvinding van geld is er een verschil in waardering ontstaan, waarbij onbetaald werk het steevast aflegt tegen betaald werk. En dát is de sluipmoordenaar in menige relatie. In een samenleving waarin zorg door personeelstekorten en overwerkte zorgprofessionals steeds meer een particuliere aangelegenheid wordt, zet een man die over een volle wasmand heen stapt, alles op het spel wat hem lief is.

Bijna dertig jaar geleden schreef Geert Mak over de problemen op het platteland. In de besteller Hoe God verdween uit Jorwerd was toen al te lezen over het verdwijnen van voorzieningen in kleine dorpen en de leegloop naar grote steden. Thema’s die nu door de stikstofcrisis hoog op de politieke agenda staan. (Buitenhof 9 april 2023 NPO1)

Voortrekkers (Ellen de Visser de Volkskrant 20 augustus 2022, Zaterdag p. 2-5):
Als huisarts en straatarts in kwetsbare wijken ziet Michelle van Tongerloo dagelijks de gevolgen van de stijgende kosten voor voedsel en energie. Ze tuigde een particulier systeem van hulpverlening op en ontving al tienduizenden euro’s aan giften. ‘Ik was het zat dat ik mijn patiënten zag verzuipen.’
Wat ziet u gebeuren met uw patiënten als ze zo concreet worden geholpen?
‘Stress en armoede vergroten de slechte karaktereigenschappen van mensen. Ik zie mijn patiënten echt veranderen als ze meer steun krijgen. Je moet niet helpen door te praten, dat komt later wel, je moet eerst vragen wat iemand nodig heeft. En dat is vaak gewoon extra geld of praktische hulp.

Yuval Noah Harari borduurt in zijn boek 21 lessen voor de 21e eeuw, hoofdstuk 20 Zingeving, Het leven is geen verhaal op het gezichtspunt van de oude boeddhisten voort. Als je de waarheid wilt weten over het universum, de zin van het leven en je eigen indentiteit, kun je dus het beste beginnen door naar het leed in de wereld te kijken en te onderzoeken wat het precies is.
Het antwoord is geen verhaal. (p. 375)

Het leven is geen verhaal van Yuval Noah Harari in zijn boek 21 lessen voor de 21e eeuw, hoofdstuk 20 heeft op de 11e dimensie, het 11e inzicht betrekking.

Bestuurscultuur : (Buitenhof 18 februari 2023, NPO1):
Met meer Haagse regie moeten er tot en met 2030 ruim 900.000 woningen gebouwd worden. Waarvan tweederde betaalbaar. Maar ondanks de grote plannen daalt het aantal bouwvergunningen dat wordt afgegeven en naar verwachting neemt het woningtekort alleen maar toe. In Buitenhof Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge.
Crisisdossiers stikstof, klimaat, migratie en wonen: de druk is hoog en de polarisatie in het land stijgt erdoor. D66 hamert op doorpakken en wil actie. Maar werkt dat hameren niet juist als een rode lap en versterkt het de polarisatie? Aan tafel Jan Paternotte, D66 fractieleider in de Tweede Kamer schuift aan.

Onze levensweg, het leerproces op aarde heeft op het emancipatieproces, burgerschapsonderwijs (begeleidingskunde), de ’Hoofdroute’ (waarheidsvinding) betrekking, de Gulden middenweg van balancerend - en authentiek leiderschap, op het Rechterpad. Het biedt een oplossing voor het menselijk tekort. De levenskiem, het beginsel van de enantiodromie van Carl Jung is nog steeds werkzaam. Om de waarheid dichter te benaderen maakt de esoterie van het debat, de dialoog Vragen & Antwoorden gebruik. Vragen & Antwoorden hanteert H.P. Blavatsky in De SLEUTEL tot de THEOSOFIE, G. de Purucker in Dialogen en Geoffrey A. Barborka in zijn Vragen & Antwoorden.

De twee in één toont de MENS, de synthese, de eenheid die bestaat uit de ziel en de relatie tussen geest en lichaam. Bij de twee in één kan ook aan de kwadranten van Daniel Ofman worden gedacht of de definitie van Jan Börger: De Basis van alle cultuur is de ether, d.w.z. de eenheden voor zich gedacht en de eenheden in-een gedacht en dat tegelijkertijd. De tijdgeest, de Zeitgeist kunnen we beïnvloeden (BOEK VAN HET LEVEN, 'Akasha-kronieken', Noösfeer).

Zo zult u in volledige harmonie zijn met al wat leeft; heb de mensen lief als waren ze uw broederleerlingen, discipelen van één leraar, zonen van één liefdevolle moeder. (Stem van de Stilte p. 48 of Drie Wegen, Eén Pad p. 74,75 vers 220.) Of met andere woorden net als bij Eduard Douwes Dekker (pseudoniem Multatuli draait het bij H.P. Blavatsky om de microkosmos, of de mens. De twee in één van H.P. Blavatsky heeft in de microkosmos op de relatie tussen twee personen en in de macrokosmos op de relatie tussen twee disciplines betrekking.

In zijn De revolutionibus orbium coelestium (Over de omwentelingen der hemellichamen) beschrijft Copernicus drie eeuwige omwentelingen. De aarde die elke dag om haar eigen as (centrum) draait en elk jaar een omwenteling rond de zon maakt. De derde beweging heeft op de precessie van de equinox betrekking, die ongeveer 26.000 jaar duurt. Johan Oldenkamp hanteert voor de precessie 25.920 jaar, DGL 25.868 jaar en Avani van Leeuwe in zijn boek Het heilige pad van de leider 26.000 jaar (p. 51/56).

De Geheime Leer Deel I - Inleiding (p. 29):
Maar voor het publiek in het algemeen en de lezers van De geheime leer kan ik herhalen wat ik aldoor al heb verklaard, en wat ik nu formuleer in de woorden van Montaigne: Heren, ‘IK HEB HIER ALLEEN MAAR BLOEMEN VOOR EEN BOEKET UITGEZOCHT, EN HEB ER NIETS VAN MIJZELF AAN TOEGEVOEGD DAN HET TOUWTJE DAT ZE SAMENBINDT.’1
1) Essais, boek 3, hfst. 12.

Metafysische religie (Frank Visser Theosofia april 2001 p. 56):
Hoewel ook hij scherpe kritiek heeft geuit op het oppervlakkige karakter van de materialistische westerse cultuur - die hij met de veelzeggende term ‘platland’ heeft aangeduid - houdt hij tegelijkertijd staande dat er in de cultuurgeschiedenis van de mensheid desondanks sprake is geweest van een gestage maar niet terug te draaien evolutie.
57: Blavatsky bracht in The Secret Doctrine (1888) op overtuigende wijze een alternatief naar voren voor het christelijke creationisme en de darwinistische evolutieleer - in haar dagen de enige twee opties. In haar ogen was de evolutieleer niet fout, zoals de theologen beweerden, maar onvolledig, omdat zij de subjectieve component over het hoofd zag. Hoewel ik niet mijn hand in het vuur wil steken voor alle uitspraken die zij in haar vele geschriften heeft gedaan, komt haar toch de eer toe dat zij voor het eerst in de moderne tijd op grote schaal deze derde weg heeft geïntroduceerd. De theosofische metafysica is veelomvattend en vertoont talloze raakvlakken met de informatie die Wilber in zijn boeken hierover heeft gegeven.

In het rapport 'E i V' draait het niet alleen om het factorgetal (factorelement, heptagoon, ‘telesphoros’) zeven correspondeert met de bewustzijnsniveaus, de scheppingskrachten en de atoommassa in groepen van zeven, maar ook met de zeven (hoofd)elektronenschillen (Periodiek systeem/Elektronenconfiguratie). Om zeven bewustzijnstoestanden te duiden maakt Ken Wilber van het "Wilber-Combs-rooster" gebruik. In de Theosofie staat het factorelement 7 symbool voor een natuurconstante.

De dubbele driehoeken symboliseren het Grote Passieve en het Grote Actieve; het mannelijke en het vrouwelijke; Purusha en Prakriti. Iedere driehoek is een Drieëenheid, omdat hij een drievoudig aspect voorstelt. De witte vertegenwoordigt in zijn rechte lijnen: Jnanam'– (Kennis); Jnata'– (de Kenner); en Jneyam'– (dat wat gekend wordt). De zwarte – vorm, kleur en substantie, alsmede de scheppende,'onderhoudende' en vernietigende' krachten (Trimurti), en [deze] staan in wisselwerking met elkaar, enz., enz. Wel mag U bewondering hebben en nog meer zich verbazen over de geweldige helderheid van geest van die opmerkelijke zieners die, onbekend met Sanskriet of Pali, en derhalve verstoken van hun metafysische schatten, toch een groot licht heeft zien schijnen van achter de donkere heuvels van de exoterische godsdiensten.

In het Westen beogen de fysici Edward Witten en Robbert Dijkgraaf de trilling in het universum met behulp van de snaartheorie te onderbouwen. Het Oosten daarentegen verwijst naar de Sankhya-filosofie . Dit gezichtspunt verklaart het fenomeen van de 'Vrouwelijke en Mannelijke' energie in het heelal. We vinden een wet van periodiciteit, de Eeuwige wederkeer, die door het getal zeven wordt beheerst.1
1) L.B. Hellenbach, Die Magie der Zahlen, 1882, blz. 20.

Kiezen we voor Regeneratie of Degeneratie wordt door onze vrije wil en het vermogen tot nadenken bepaald. Om het onbehagen in de maatschappij te verminderen is het wenselijk te kijken hoe Plotinus de ziel waarneemt. Uit de wereldziel komen de individuele menselijke zielen voort, en tenslotte op het laagste niveau de materie. Het is dus niet zo dat ziel uit de materie voorkomt. We zijn juist niet ons brein zoals Dick Swaab en Victor Lamme menen. Primair gaat het om het innerlijke zelf, het metafysisch idealisme van Hegel, Kant en Plato, dat sterk verwant is aan Innerlichkeit in het Duits. Bij Spinoza zijn God en Natuur twee kanten van dezelfde medaille. Het is de ‘intersubjectieve’ relatie van Jurgen Habermas, de psychosynthese van Roberto Assagioli, die beide verbindt.

In het onderzoeksrapport E i V' laten Teilhard de Chardin en Jiddu Krishnamurtie aan de hand van het kosmisch bewustzijn zien hoe het mogelijk is geestelijke gezondheid te bereiken. Het bevorderen van de geestelijke gezondheid, de Spirituele Transformatie is op het Meditatie-diagram van H.P. Blavatsky gebaseerd. De levenscyclus, de levenscyclus van beschavingen, het levenswiel, de levenscirkel van de Eeuwige wederkeer omschrijft de vier punten van het kruis, die achtereenvolgens geboorte, leven, dood en ONSTERFELIJKHEID voorstellen. Onsterfelijkheid heeft op de verborgen 5e Dimensie betrekking. Om verlichting te bereiken volgt het Westen veelal het inzicht van het Christendom van Teilhard de Chardin en het Oosten van Jidduh Krishnamurti, de Vier edele waarheden van het Boeddhisme (A.P. Sinnett Esoteric Buddhism). De Bewustzijnsschil (de 5 bij 5 matrixstructuur) is een model om de verborgen 5e Dimensie, de Christogenese van Teilhard de Chardin te duiden. Om het evenwicht, de harmonie tussen Maakbaarheidsgeloof en Zelfvernietigingsdrang te herstellen schiet het zelfreinigend vermogen van de democratie ernstig tekort.

Het mechanisme van de evolutie, de co-reflectie van Teilhard de Chardin draait in de kern om co-creatie, culturele innovatie. De integrale groei van het bewustzijn van de mens, het bewustwordingsproces bestaat uit de uitwisseling tussen het vrouwelijk en het mannelijk, tussen 'Chaos, Gaia en Eros' en het 'Goede, Ware en Schone', tussen 'Chaos-Theos-Kosmos' en 'Goden-Monaden-Atomen', tussen materie en geest, tussen lagere Tetrade en hogere Triade, tussen chaos en harmonie, tussen navel (Epithumia) en hart (Thumos), tussen begin en het einde, tussen Alpha en Omega.

In verband met de Openbaringen 1:8 kan ook verwezen worden naar het werk van de jezuïet Pierre Teilhard de Chardin. De mens is volgens Teilhart op weg naar een steeds hechter wordende sociale eenheid. Het punt Omega valt samen met de toestand van de door Christus verloste mensheid. Omega staat voor de heilige Drie-eenheid.

Teilhard de Chardin Deel 2: Algemene typering: evolutie van het bewustzijn in de materie (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #98 mei 2020):
Volgens Teilhard zou de het collectieve bewustzijn en de onderlinge verbondenheid tussen de mensen leiden tot een hoger bewustzijn, dat hierboven is aangeduid met Christus(bewustzijn).
In zijn kosmische visie culmineert de evolutie in een hogere vorm van bewustzijn die hij Christus of Christus-Omega noemt, door anderen ‘Christus-bewustzijn’ genoemd. In het Oosten spreekt men van ‘kosmisch bewustzijn’ als een vergelijkbare notie. Paul Revis spreekt van een ‘bovenpersoonlijk bewustzijn’ of een ‘objectloos bewustzijn’ van helder innerlijk waken.
De samenhang van toenemende complexiteit met toenemend bewustzijn
Essentieel in de visie van Teilhard is de samenhang van innerlijke en uiterlijke ontwikkelingen. Toenemende samenwerking, verbondenheid en complexiteit gaat samen met toenemend bewustzijn. Bewustwording is bij hem een centraal thema. Het is zowel een persoonlijk, als een mondiaal en een kosmisch proces, “de spil waar de evolutie om draait” (Revis, p 63). Teilhards fundamentele hypothese is dat materiële complexiteit evenredig is met toenemend bewustzijn (Delfgauw, p 70, 76).

Paapse streken (Rutger Pontzen de Volkskrant 6 januari 2023, p. V6-7):
Volgens Gregor Weber van het Rijksmuseum, waar dit jaar de grote Vermeer-tentoonstelling is te zien, is het werk van Johannes Vermeer niet zo wezenlijk calvinistisch als wij denken. De Delftse schilder was ook geïnspireerd door het jezuïtische gedachtengoed.
De timing voor de onthulling is niet geheel onverwachts. Dit voorjaar laat het Rijks de grootste overzichtstentoonstelling aller tijden van Vermeer (1632-1675) zien, met maar liefst 28 van de 37 aan hem toegeschreven schilderijen. In aanloop daarvan ligt vanaf volgende week Webers boek in de winkel: Johannes Vermeer – Geloof, licht en reflectie. ‘Mijn onderzoek werd te uitgebreid om in de tentoonstellingscatalogus op te nemen. We hebben er een apart boek van gemaakt.’

Hoe de ‘bijbel van de kunstgeschiedenis’ symbool staat voor het westerse perspectief (Rutger Pontzen de Volkskrant 10 maart 2022):
Het monumentale naslagwerk History of Art van Horst Woldemar Janson (1913-1982) bestaat zestig jaar. Hoe kon dit gebrekkige boek zo lang toonaangevend zijn?
Oké, in de ondertitel werd het woord ‘wereldgeschiedenis’ vervangen door ‘westerse geschiedenis’. En ja, in de achtste en laatste ‘geheel gereviseerde’ editie is werk van zo’n twintig vrouwen te zien, plus acht pagina’s multiculturele kunst, twee bladzijden over sociale fotografie en mondiale kunst, één over feminisme, één over Afrikaans-Amerikaanse kunst, amateurkunst en textiel – een minimaal aantal op een omvang van meer dan duizend pagina’s.
Die herkenning maakte elk museumbezoek plezierig en overzichtelijk, en Jansons kunsthistorische ordening onuitroeibaar. Het gemak en belang van zijn canon heeft er lange tijd toe geleid dat de indeling van de kunstgeschiedenis in perioden, stromingen en een trits bekende namen onwrikbaar bleef. Net als de witte, westerse, mannelijke kijk op de ‘wereldgeschiedenis’ van de kunst.
Hoe kun je anders verklaren dat de stem van de Guerrilla Girls, die al in 1984 voor de deuren van het Museum of Modern Art en tien jaar later bij het Stedelijk Museum in Amsterdam demonstreerden voor meer aandacht voor vrouwelijke kunstenaars, pas onlangs echt werd gehoord? Of dat er pas zo laat ruim baan werd gegeven aan kunstenaars met een andere dan westerse achtergrond? Aan outsider-kunstenaars? De aandacht voor textiel, keramiek, handwerk?

Jezus' liefste (Rob van Scheers Volkskrant 22 maart 2018 V8-9):
In Mary Magdalene wordt het klassieke beeld van de Bijbelse Maria Magdalena bijgesteld. Ze was geen hoer.
Net als Jezus blijft Maria Magdalena een multi-interpretabele icoon. Daar gaat de nieuwe speelfilm Mary Magdalene weinig aan veranderen. Erg is dat niet. Zo blijft er nog wat over voor een geanimeerde nazit.

Ook dit is geen wildernis of Mens vernietigt in rap tempo de ware wildernis (Ben van Raaij de Volkskrant 30 december 2016 katern Vonk p. 6-7):
In rap tempo verdwijnt de ware wildernis en dat is dramatisch. Deze trend is te keren, stellen ecologen. Al moeten we niet denken dat we terug kunnen naar een Hof van Eden.
Menselijke verstoringen
Ergens begin vorige eeuw, zegt Marris, is de aarde door de expansie van de wereldbevolking omgeslagen van 'overwegend wild' in 'overwegend antropogeen'. Sommige puristen gaan nog verder: volgens klimaatactivist Bill McKibben hebben we de wilde natuur de nek al omgedraaid. Door de uitstoot van broeikasgassen en de daardoor veroorzaakte klimaatverandering is er immers geen plek op aarde meer die níét fundamenteel is veranderd door de mens. Volgens deze visie leven we inmiddels in het Antropoceen.
Een uitbundig mozaïek
Voor de rest moeten we ons verlies nemen. Want we hebben iets kapotgemaakt van onvergelijkbare schoonheid en complexiteit. We hebben de wilde aarde onderworpen, met alles wat erop leeft, inclusief de laatste vrije nomaden, een handjevol indianen dat nog rondzwerft in het grensgebied van Brazilië en Peru. We hebben, zoals Bill McKibben het omschreef, de natuur vermoord - niet de natuurlijke processen, maar de betekenis van de natuur als een werkelijkheid die groter is dan en onafhankelijk is van onszelf.

'Shell is een erg onverantwoordelijk bedrijf' (Ben van Raaij Volkskrant 14 februari 2015):
Bill McKibben, klimaatactivist
Vandaag is Global Divestment Day, een actiedag voor het afbouwen van investeringen in fossiele brandstoffen. Journalist Bill McKibben is een drijvende kracht achter de fossielvrij-beweging. 'Met rede alleen redden we het niet. Passie, verbeelding en creativiteit zijn het antwoord.'
Desinvesteren: ook in Nederland
In het kader van Global Divestment Day zijn er vandaag ook in Nederland acties. De desinvesteringsbeweging (hier vertegenwoordigd door Fossielvrij Nederland) is afgelopen jaar flink aangeslagen, in de VS maar ook in Europa. Honderden beleggers van publiek geld, waaronder universiteiten, kerkgemeenschappen, gemeenten en pensioenfondsen, besloten hun beleggingen in fossiele brandstoffen (deels) af te bouwen. Een grote trofee was de Rockefeller Foundation, waarvan het kapitaal door oliebaron John D. Rockefeller werd vergaard. Ook het grootste beleggingsfonds ter wereld, het Noorse staatspensioenfonds, is fossiele belangen aan het afstoten. Veel andere beleggers staan onder druk, van Harvard University en de Church of England tot pensioenfonds ABP.

Nieuwe blik terug (Josph Bolgne Chevalier 26 februari 2023 - NTR (1/6) NPO2):
Op afbeeldingen zien we hem met fraaie pruik, geheel naar de mode van zijn tijd: Joseph Bologne Chevalier de Saint-George (1745-1799), zoon van een Franse plantage-eigenaar en een tot slaaf gemaakte moeder. Als 10-jarige komt hij vanuit Guadeloupe naar Frankrijk. Daar ontpopt hij zich als virtuoos componist en violist, maar ook als schermkampioen én kolonel in het Franse leger. Ruim 200 jaar lang is zijn werk onder het stof van de geschiedenis verdwenen, maar daar lijkt nu verandering in te komen. Er is zelfs een film over hem gemaakt. Wie is deze alleskunner? Wat is er waar van het verhaal over zijn rivaliteit met Mozart?

Nee, het geld druppelt niet altijd door naar beneden. Belast winst meer, arbeid minder (Red. de Volkskrant 13 maart 2023, p. 20):
Terwijl werknemers in koopkracht erop achteruit gaan, herleeft het idee dat hogere belastingen op winst en vermogen de welvaartsgroei zouden afremmen. Geloof het niet, betogen enkele prominente hoogleraren economie.
Arnoud Boot (Universiteit van Amsterdam), Jaap Bos (Universiteit Maastricht), Erwin Bulte (Wageningen Universiteit), Rick van der Ploeg (Oxford University), Hans Schenk (Universiteit Utrecht), Esther-Mirjam Sent (Radboud Universiteit), Irene van Staveren (Erasmus Universiteit), Tom van Veen (Universiteit Maastricht)

Tien jaar na Occupy heeft het grote geld gewonnen, en alweer gaat het over ongelijkheid (Toine Heijmans de Volkskrant 9 februari 2022 p. 9):
Waar is Occupy gebleven, vroeg Auke Kok zich af in zijn NRC-column, waar is de grote protestbeweging tegen de sociaal-economische ongelijkheid die tien jaar geleden kwam, zag en verloor?
Tegen het grote geld kun je klein beginnen, dat heeft Occupy hem geleerd. ‘Ik zocht een duurzaam leven, ook financieel, weg van het systeem, en kwam hier in Portugal terecht.’ Hij is niet de enige van toen die een eigen weg bewandelt. ‘We maken een wereld van overvloed, en drukken dat uit in geld. Dat is onhoudbaar, en de wortel van veel sociale problemen. Dat gaat niet weg. Maar er zijn dus dingen die je zelf kunt doen.’

Nick Leeson, Jérôme Kerviel en London whale geven het eerste signaal dat de banken hun risicobeheersing niet op orde hebben.
De illusiecultuur van de zeepbel, de aardse trimurti (drie guna’s) is de inverse van de hemelse Trimurti. Banken zorgen voor het scheppen van geld en een zakenbank á la Goldman Sachs, Lehman Brothers en banken die ongeremd geld in dubieuze waardepapieren hebben gestoken of bankemployees als Nick Leeson (Barings Bank), Jérôme Kerviel (Société Générale), London whale (JPMorgan Chase) of ex-zakenman en -belegger Bernard Madoff voor het vernietigen.
Of in de woorden van Bolkestein: de lotgevallen van de euro zijn ‘een goed voorbeeld van politiek wensdenken dat nuchter economisch denken overvleugeld’ (de Volkskrant 3 december 2011).

‘Overal in de wereld ontstaat nu het idee dat geld en schulden gratis zijn’ (Yvonne Hoffs interviewt Klaas Knot de Volkskrant 23 december 2019, p. 8-9):
De blijvend lage rente is steeds meer een doorn in het oog van Klaas Knot, de president van De Nederlandsche Bank. De balans tussen de positieve en negatieve effecten daarvan verschuift volgens hem in de verkeerde richting.

Nieuwe organisatie fluisteraars (Katja Verdoorn De Groene Amsterdammer 23 maart 2023, p. 71):
Inmiddels pensionado na een professioneel leven in de in- en externe advieswereld heb ik het artikel over de nieuwe organisatiefluisteraars in De Groene van 9 maart met bijzondere interesse gelezen. Het biedt belangrijke inzichten in de wijzen waarop grote adviesbureaus jonge academici werven, maar hun beloften vaak niet waarmaken.
Het moment van de waarheid is het moment waarop opdrachtgevers de adviezen gaan implementeren. Dan wordt duidelijk of het adviestraject aansluit bij de organisatorische werkelijkheid. Vaak is dat niet zo en komen discrepanties aan het licht die opdrachtgevers, door hun inhoudelijke afhankelijkheid, niet kunnen oplossen. Ze doen dan iets wat mensen op de werkvloer niet snappen: ze gaan verder met het falende bureau óf switchen naar een ander ‘gerenommeerd’ bureau, waarna zij hetzelfde beleven. Zó blijft de advieswereld in leven.
Dat lukt om nog een andere, pikantere reden: het zijn niet de consultants maar de opdrachtgevers die het falen toedekken. De consultants vertrekken, maar de opdrachtgevers moeten zich op hun managementposities zien te handhaven. Hun geloofwaardigheid en prestige staan op het spel. Ook dat weten ervaren consultants. Ze bezorgen hun klanten statusmunitie door ze op te nemen in hun dure, exclusieve netwerken opdat zij voelen: wij zijn allen lid van ‘the association for mutual admiration’.
Het gaat niet alleen om de industriële - en agrarische lobby, maar vooral om de concultancy industrie, de lobby van grote adviesbureaus als McKinsey. In de zeventiger jaren was het adagium van de McKinsey's Diversification (matrix van Ansoff), twintig jaar later back to the core business.

‘Historische misleiding’ in Het verhaal van Nederland (Showredactie Tubantia 21 maart 2023):
Vier organisaties van verzetsleden uit de Tweede Wereldoorlog komen wederom in opstand tegen omroep NTR. Zij willen dat de omroep een uitzending van de tv-serie Het verhaal van Nederland aanpast.
De organisaties zijn van mening dat het in het programma lijkt alsof het verzet in Nederland niet of nauwelijks bestond en spreken van ‘historische misleiding’. ‘Alsof het Nederlandse volk laf was en op grote schaal actief met de bezetter meewerkte’, aldus de organisaties, die ook een advocaat in de arm hebben genomen, in een verklaring. Het gaat om de Stichting 1940-1945, Stichting Herinnering Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en Landelijke Knokploegen, Stichting Jacoba van Tongeren en het Verzetsmuseum in Amsterdam.

Is handel in excuses ook Het Verhaal van Nederland? (Peter de Waard de Volkskrant 15 februari 2022 p. 21):
In het tv-programma %Het Verhaal van Nederland toonde acteur Daan Schuurmans vorige week hoe de Romeinen van Julius Caesar hier kwamen en de Germaanse stammen afslachtten.
Vlak daarvoor waren in het NOS Journaal beelden vertoond van schuldbewuste bestuurders van De Nederlandsche Bank (DNB) die rekenschap wilden afleggen voor het aandeel van hun verre voorgangers in de koloniale slavernij en een passend gebaar wilden maken.
De gemeente Amsterdam maakte vorig jaar bij monde van burgemeester Femke Halsema al excuses voor het aandeel van de stad in de instandhouding van de slavernij. De Nederlandsche Bank nog niet, net als de staat die zich tot nu toe beperkt tot spijtbetuiging.
De rijkdom die het land nu nog geniet, is deels gebaseerd op het koloniale verleden en het slavenverleden. Nederland heeft 612 ton goud in de kluizen liggen, hetgeen meer is dan alle Afrikaanse landen samen.
Daan Schuurmans is nog maar gevorderd tot het jaar 300, dus misschien blijkt de komende weken dat er nog veel meer te halen is. Dan kan Nederland als handelsnatie gewoon weer wat doorgeven en worden alle rekeningen uit het verleden vereffend. Handel is eigenlijk Het Verhaal van Nederland.

Dylan van Bekkum en Dion Mebius laten in de Volkskrant 23 april 2020 zien dat de Tweede Kamer met de Nieuwe Adviesclub voor de interdisciplinaire aanpak kiest. Zowel de column Moeten alle 65-minners gewoon weer gaan werken? van Peter de Waard in de Volkskrant 24 april 2020 als de column Duurzame lichtwereld van Hans Krӧder in het Bres Magazine #321 mei/juni 2020 laten zien hoe het mogelijk is een Duurzame samenleving te bereiken.

Stekel Zonder ego of Laten we van Kesteren naar Brussel sturen (Raoul du Pré de Volkskrant 30 juni 2016 p. 21):
Schaduwkoning Niek Jan van Kesteren deed er woensdag in de Volkskrant alles aan om zijn mythische imago als machtig coulissenfluisteraar door te prikken. Met elke zin die hij uitsprak plaatste hij zichzelf nog wat verder op de achtergrond. En toen begrepen we opeens waarom hij zo succesvol kon opereren in de polder. Juist daarom! Wat een verademing.
- 'Je staat als een reiger langs de kant en slaat toe als de vis voorbijkomt. Ze moeten je niet zien.'
- 'Meestal zijn meningsverschillen opgeblazen door onkunde of emotie.'
- 'Kein Ego, keine Probleme. Zorg ervoor dat anderen met de eer gaan strijken.'
- 'Blaas jezelf niet op.'
En zo ging dat door. Van Kesteren is pas 63. Er is nog veel voor hem te doen. Als we hem nou eerst eens naar Brussel sturen om daar wat mensen bij de hand te nemen?

‘De stikstofprofessor van Nederland’ wil nu doorbeuken (Yvonne Hofs de Volkskrant 6 maart 2023, p. 23):
De hoogleraar is ook voorzitter geweest van het International Nitrogen Initiative, een internationale klankbordgroep van vooraanstaande stikstofexperts. In 2000 publiceerde hij het boek De vliegende geest, over de gevolgen voor de natuur van de ammoniakemissies van de landbouw. Samen met Berno Strootman presenteerde hij in 2021 een ongevraagd beleidsadvies aan het kabinet. Op basis van eigen modelberekeningen adviseert hij de overheid zoveel mogelijk veehouderijen in de Gelderse Vallei en in het Groene Hart uit te kopen, omdat dit de meeste stikstofreductie voor de natuur oplevert.
Stikstof: Rijk moet met de billen bloot
Zonder het aanwijzen van enkele sleutelgebieden is de stikstofaanpak kansloos en wordt het hele land nodeloos onder druk gezet.
Integraal
Bij het aanwijzen van die gebieden moet je volgens Erisman en Strootman kijken waar de andere grote opgaven liggen, zoals klimaat, droogte, biodiversiteit en bodemdaling. Via een integrale aanpak kan zo het aanpakken van de stikstofopgave worden gebruikt als hefboom voor het aanpakken van die andere opgaven.

'Vliegende Geest' beroert natuur en drinkwater (Rob Buiter Trouw 23 december 2000):
,,Ik denk niet dat het de bedoeling is van de natuur, om met regen de akkers te bemesten.' Het zou zo een stelling kunnen zijn van een hedendaagse natuurbeschermer die de enorme hoeveelheden mest en ammoniak uit de landbouw aan de kaak wil stellen. Het is evenwel een citaat van de negentiende-eeuwse Brit Robert Smith. Deze 'Alkali Inspecteur' had rond 1850 bij zijn onderzoek aan het regenwater rond Manchester al geconstateerd dat er 'naast een hoop zwavelzuur uit de industrie' veel ammoniak in de neerslag zat, zelfs zoveel dat de planten er beter van gingen groeien. In ons land zit er tegenwoordig al zoveel ammoniak in de lucht, dat zelfs de armste zandgronden op rijk bemeste akkers beginnen te lijken. Veel wilde planten, die doorgaans niet van al die mest houden, leggen dan ook het loodje in de strijd tegen gras en brandnetel.