Het nieuwe leren (Meta-Leren)

Samenvatting (Paradigmawisseling, Ommekeer in het denken, Ethiek)

De NS Publieksprijs is dit jaar gewonnen door Anya Niewierra met haar boek De Camino. (Pepijn de Lange de Volkskrant 9 november 2023, p. 2):
Echt heel bijzonder. Dat heeft CPNB-directeur Eveline Aendekerk bekendgemaakt in het programma EenVandaag 8 november 2023, NPO1.

Bestuurscultuur: (Buitenhof 5 maart 2023, NPO2):
Op 15 maart gaat Nederland naar de stembus voor de verkiezingen van de Provinciale Staten en Waterschappen.
In Buitenhof schuiven zes politieke kopstukken aan tafel om prangende kwesties te bespreken die spelen in de verschillende provincies.
Caroline van der Plas, (BBB), Jesse Klaver (GroenLinks), Lilian Marijnissen (SP), Attje Kuiken (PvdA), Annabel Nanninga (JA21), Esther Ouwehand (PvdD).

Lilian Marijnissen (De geknipte gast 24 februari 2023, NPO2):
Lilian Marijnissen, de politicus die net het boek De winst van eerlijk delen heeft geschreven, stelt dat de politiek een harde wereld is waar weinig ruimte is voor emoties en waar je altijd op je hoede moet zijn. Lilian, die opgroeide als enig kind, heeft de politiek met de paplepel ingegoten gekregen. Haar vader Jan was jarenlang het boegbeeld van de SP, de partij die Lilian nu ook als fractievoorzitter leidt. Lilian lijkt vierentwintig uur per dag politicus, maar toch kan ze zich ook wel een andere toekomst voorstellen.

Wat is een mening nog waard? (Ianthe Mosselman de Volkskrant en de Balie, 22 oktober 2023):
Hoofdspreker is Jeroen Dijsselbloem, ex-minister van Financiën, ex-Kamerlid voor de Partij van de Arbeid, nu burgemeester van Eindhoven. Met Pieter Klok, hoofdredacteur van de Volkskrant, en gesproken columns van Rosanne Hertzberger (NRC Handelsblad), Max Pam (de Volkskrant) en Xandra Schutte (De Groene Amsterdammer). Het laatste woord is voor Martin Sommer. Presentatie: Paul Brill en Remco Meijer.

Bestuurscultuur (Buitenhof 8 oktober 2023, NPO1):
Na een succesvolle internationale wetenschappelijke carrière stapte hij over naar de Nederlandse politiek om een verschil te maken: meer aandacht voor de wetenschap en de Nederlandse wetenschappers. Aan tafel: demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Robbert Dijkgraaf over het niveau van de Nederlandse wetenschap.

Waarheid & Fraude
De overeenkomst tussen prins Bernhard en premier Rutte: al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel.
Het grote verschil: Rutte wist tenminste zijn persoonlijke archief.
Mark Rutte blijft erbij: fraude moet aangepakt. Lees: fraude met toeslagen en uitkeringen. De in omvang vele maten grotere belastingontduiking door ondernemingen die rommelen met cijfers voor de vennootschapsbelasting is geen fraude. Dat is ondernemen. Moge het nieuwe kabinet daar eens verandering in brengen. (de Volkskrant 6 oktober 2023)

Bestuurscultuur (Buitenhof 1 oktober 2023, NPO1):
Peter van Uhm weet als oud-Commandant der Strijdkrachten als geen ander wat leidersschapskwaliteiten zijn. Jarenlang noteerde hij inzichten die leiders, maar ook de samenleving, vooruit kunnen helpen. Ze zijn nu gebundeld in het boek: Notities van een generaal Veertig lessen over leven en leiderschap.

Democratie is geen garantie voor vrede, maar wel de basis (Jos F. Brosschot de Volkskrant 30 september 2023, katern Zaterdag p. 23):
Schelden
Negatieve emotie (stress) is niet iets dat kan worden afgereageerd. Het kan wel zomaar ophouden. Namelijk als de oorzaak van de frustratie is verdwenen. Dan herstelt de stressrespons vrijwel onmiddellijk. En dat kan door het vermeende onrecht te vergelden (ja, helaas, wraak helpt) maar beter door het te relativeren, erover te mediteren, afleiding te zoeken, of gewoon te wachten tot je hersenen er niet meer mee bezig zijn. Dat vloeken pijn vermindert, komt doordat stress pijn kan dempen. Vloeken verhoogt stress en dat dempt de pijn. Dat werd trouwens ontdekt door dezelfde onderzoekers die het in het artikel genoemde pijndempende effect van vloeken vonden – in andere experimenten.

Energietransitie vereist ‘omdenken’ (Andries Krijgsman de Volkskrant 20 september 2023, p. 29):
Waarom zouden we niet gaan produceren op plekken waar (groene) energie is? Dus bijvoorbeeld in Noord-Afrika, waar genoeg zon en wind is. Dat levert werkgelegenheid op in die landen, waarmee we economische migratie voorkomen. De vacatures hier, in zorg, onderwijs en woningbouw, kunnen dan worden ingevuld door degenen die nu in de ‘industrie’ werken. De energietransitie vereist ‘omdenken’.

Natuur heeft geen eeuwig leven (Caspar Janssens de Volkskrant 28 januari 2012):
De mens die de staat van de natuur achteruit ziet gaan, wordt bevangen door een knagend gevoel van verlies.
En de conclusie: 'Alleen wij. Voor ons is het een mooie vlinder, een mooie hermelijn enzovoort. Het is een hachelijke zaak om de mens een unieke eigenschap toe te schrijven, maar het blijft te proberen: hij is het enige dier met een soortoverschrijdend gevoel voor schoonheid.' Wat je met deze kennis moet?

‘Natuurlijk rennen we met z’n allen naar links als iemand begint te wijzen’ (Marja Pruis De Groene Amsterdammer 14 september 2023, p. 65):
Meeslepend beschrijft Th.C.W. Oudemans in Moeder natuur hoe mensen niet alleen bepaald zijn door de levende, maar ook door de niet-levende natuur. Hierdoor zijn opgang en ondergang van mensen, samenlevingen en culturen, onlosmakelijk met elkaar verbonden. Volgens Oudemans kan het hedendaagse Europese humanisme op de schroothoop, omdat het uiteindelijk tot zelfdestructie leidt.

Dichters & Denkers Boekenweek 2021: Herontdekte schrijfsters
Het gouden ei voorbij (Saskia Pieterse De Groene Amsterdammer 27 mei 2021, p. 62-65):
Wat is het toch, dat de positie van vrouwelijke schrijvers in de literaire canon steeds maar weer bevochten moet worden? Zelfs in deze tijd, nu de literatuur bruist, schift en kantelt.
Er zijn zes vrouwelijke auteurs in die top-33 te vinden, en de eerste komen we pas tegen op nummer tien (Annejet van der Zijl met Sonny Boy). Mano Bouzamour is met De belofte van Pisa de enige niet-witte auteur, en staat op nummer 28.
Samen met de vraag wat er wordt gelezen, is het hoog tijd de vraag te stellen wat en hoe leerlingen leren over de geschiedenis en actualiteit van emancipatiestrijden. Een typische manier om emancipatiestrijd (niet) te herinneren is door er een afgesloten verhaal van te maken: ja, het was belangrijk dat het er was, dat feminisme, maar inmiddels zijn we echt verder en zijn de vruchten van de emancipatiestrijd geheel en al opgenomen in ‘onze’ nationale identiteit.

Dit verzin je niet (Arjan Peters de Volkskrant 7 maart 2020, Opinie 10-11):
In haar Boekenweekgeschenk (non-fictie!) toont Annejet van der Zijl zich een meesterverteller. Özcan Akyol slaat er in zijn essay vrolijk op los.
Van slavin tot burgemeestersvrouw
In een 19de-eeuwse grafkelder in het Zuid-Hollandse Monster, die door de duinafgraving in de jaren dertig veranderde in een grafheuvel, liggen onder meer de kisten van burgemeester Leon Herckenrath (1800-1861) en zijn zwarte vrouw Juliette (1809-1856).

Onafhankelijk (Robert Vuijsje interviewt Annejet van der Zijl de Volkskrant 3 maart 2020, p. V10-11):
‘Mijn moeder vond dat ik met alle mensen moest omgaan, ook met arbeiders. Dat heb ik geweten’
Annejet van der Zijl (57), die dit jaar het Boekenweekgeschenk schrijft, groeide op in Friesland. Maar van alle lijntjes die samen haar familiegeschiedenis vormen, voelt ze zich misschien nog wel het minst verbonden met haar Friese kant.

Historische documenten als bron voor literatuur (Rob Hartmans De Groene Amsterdammer 13 september 2006):
De tentoonstelling ‹De bron› in de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief toont materiaal dat een vijftal auteurs heeft geïnspireerd bij hun werk.
Behalve aan vier historische romans wordt ook aandacht besteed aan Annejet van der Zijls bestseller Sonny Boy, over de relatie tussen een jonge Surinamer en een oudere, getrouwde Nederlandse vrouw in de jaren dertig en veertig.

Niks geen mythe over ‘moeder natuur’, volgens dit boek is de natuur onverschillig (Sofie Messeman Trouw 4 maart 2020):
Theodorus Christiaan Wouter Oudemans (1951) was van 1991 tot 2014 hoogleraar wijsbegeerte aan de Universiteit Leiden. Hij is gespecialiseerd in , maar houdt zich ook bezig met darwinisten als Daniel Dennett en Richard Dawkins. Hij publiceerde onder meer ‘Echte filosofie’ (2007), ‘In natura’ (2012) en ‘Plantaardig’ (2014).

Liefde begint met een metafoor (Marja Pruis De Groene Amsterdammer 27 juli 2020, p. 60-61):
Alsof ze in een biezen mandje was meegevoerd door de stroom van de rivier kwam Tereza bij Tomas in De ondraaglijke lichtheid van het bestaan van Milan Kundera.
Maar dan spoelt dat biezen mandje aan, met Tereza erin. Telkens weer die bewoordingen van Tomas: het mandje, de rivierstroom, de oever van zijn bed. Als de dochter van de farao de kleine Mozes niet uit de Nijl had gevist, zou er geen Oude Testament zijn, geen civilisatie.

Voorpublicatie
Wantrouwen in de Wandelgangen:;
De salon van de macht is een bunker geworden (Coen van de Ven De Groene Amsterdammer, 14 september 2023, p. 22-27):
Waarom lijken politici toch zo eendimensionaal? Waar zijn de speelse en tobbende wezens gebleven die ooit het Binnenhof bevolkten? Journalisten en politici houden in de betonnen gangen van B67 steeds geharnaster afstand van elkaar – en worden zo vreemdere figuren.

Zijn pers en politiek echt zo klef met elkaar?
In de oorschelp van het Binnenhof (Pieter van Os De Groene Amsterdammer, 14 september 2023, p. 28-31):
Afstand houden, dat is inmiddels het devies onder journalisten op het Binnenhof. Schiet de publieke zaak daar iets mee op? Zijn politici mediageile half-talenten zonder visie? Over afzwaaiende politici en de veranderende rol van de pers op het Binnenhof.

Als het eens zo groene gras verdort (Yvonne Dudock Trouw 12 september 2023):
Mongolië warmt gemiddeld veel sneller op dan andere landen. Daardoor kunnen de nomaden niet meer vertrouwen op hun eeuwenoude kennis van de natuur. ‘Konden we er vroeger de klok op gelijk zetten dat de regen in mei viel, nu is dat pas in juli. Of nog later.’
Stijging met zes graden
Onderzoek wijst uit dat maar liefst 70 procent van het grasland door klimaatverandering en overbegrazing in zeer slechte staat verkeert. Gaat de opwarming van de aarde in dit tempo door, dan zal volgens klimaatwetenschappers de temperatuur in Mongolië vóór het einde van deze eeuw met 6 graden stijgen. Gras zal er niet meer groeien; het land zal een onleefbare woestijn worden. De herders en hun kuddes zullen verdwijnen, net zoals de cultuur en tradities.

Van der Plas hekelt eenzijdige visie van witteboordenoverheid (Yvonne Hofs de Volkskrant 5 september 2023, p. 6-7):
Blauwe boorden en dorpsbewoners moeten meer te zeggen krijgen in Nederland. Dat is de centrale boodschap van de HJ Schoo-lezing van BBB-lijsttrekker Caroline van der Plas.

Economen tonen zich blind voor een dreigende ramp (Koen Haegens De Groene Amsterdammer 24 augustus 2023, p. 5):
Grootschalige rampen, de ineenstorting van de economie, laat staan het einde van de groei − dergelijke aardverschuivingen worden simpelweg onvoorstelbaar geacht. Ondertussen trekt de echte wereld zich weinig aan van die achterhaalde theorie. Het risico dat er kritieke kantelpunten optreden, van smeltende poolkappen tot het verdwijnen van het Amazone-regenwoud, groeit met de dag.

Tomáš Sedlácek boek De economie van goed en kwaad Zoektocht naar economische zingeving van Gilgamesj (Kent D. Palmer) tot Wall Street (p. 342):
De normatieve economie is onderdrukt door de positivistische (beschrijvende) economie. Dit boek sluit naadloos aan op het boek Waardenloos (banking on ethics) van George Möller. Het gaat om het interdisciplinaire ‘en-en’denken, ‘Economie en Ethiek’.

Dieuwertje Blok (Kruispunt 13 november 2022 en 5 november 2023 NPO2):
Sinterklaas is weer in het land. En dat betekent dat Dieuwertje Blok dagelijks het laatste nieuws rond de goedheiligman presenteert. Al jaren is ze immens populair. En niet alleen bij kinderen, ook vaders en opa's zitten voor de buis. Hoe komt het dat Dieuwertje bij vele generaties zo'n geliefde tv-persoonlijkheid is? En is ze echt het zondagskind dat ze lijkt? Onlangs verscheen haar boek Dragelijke Lichtheid, over het tienerdagboek van haar Joodse moeder tijdens de oorlog. Hoe heeft Dieuwertjes Joodse identiteit haar gevormd? Familie, vrienden en collega's schetsen het beeld van een optimist die eeuwig jong lijkt te blijven.

‘Schuldgevoel is geen goede basis voor een land,’ zei Dieuwertje Blok in een waardevol gesprek over het jodendom (Kees van Unen Het Parool 30 oktober 2023):
Ze zegt het nog maar eens: “Ik ben ook Joods, niet alleen maar Joods.”
Dat is voor haar vooral iets cultureels, niet religieus. Een geschiedenis die ze met zich meedraagt, of ze dat nu wil of niet. En of ze het wil? Moeilijk te zeggen, kritisch als ze is op Israël.

Steeds meer ikke (Ilona Dekker de Volkskrant 6 mei 2023, katern Zaterdag p. 22):
Dieuwertje Blok sprak donderdagavond op de Dam in Amsterdam over verdraagzaamheid. ‘Wat doe je met de onverdraagzaamheid van nu, in je eigen land, je eigen buurt?’ In ons land verschuiven we steeds meer naar onverdraagzaamheid, vaak geven we de andere geen enkele ruimte en is het IK heb gelijk en omdat ik gelijk heb, heb ik het recht om jou daarop aan te spreken.

Voetnoot Vrijheidscoalitie of Schippers hanteert een willekeurige vorm van vrijheid (Arnon Grunberg de Volkskrant 8 september 2016):
In een hoofdredactioneel commentaar noemde ''NRC Handelsblad de H.J. Schoo-lezing van Edith Schippers 'scherp en weloverwogen'.
Schippers doet in haar lezing alsof vrijheid een bedrijf is: 'Wij waren net als een groot bedrijf dat al heel lang zo goed verkoopt, dat het z'n afdelingen pr en sales de deur heeft uitgedaan.' Ze roept daarom op tot een 'vrijheidscoalitie'; leden ervan moeten de BV Vrijheid onbezoldigd promoten. Eigenlijk is vrijheid een soort Apple, maar dan zonder iPad.
Bovendien hanteert ze een gelimiteerde, willekeurige vorm van vrijheid. Ik moet mevrouw Schippers de hand schudden, maar ik mag wel homo zijn. Daarom is onze cultuur - de Nederlandse? De Duitse? De Europese? - superieur.
Ze vergeet echter te vermelden dat Saoedi-Arabië, groot exporteur van het door haar verafschuwde wahabisme, een belangrijke handelspartner van Nederland is.
Schippers maakt vooral duidelijk dat zij begrijpt wat de kiezer wil: financiële rijkdom en intellectuele armoede.

Het verband tussen karate-do en theosofie - (Najaarsdag 7 oktober 2023):
Karaktervorming door verbeeldingskracht
Als wij begrijpen dat er zoiets bestaat, als ‘de wetenschap van het denken’ en dat wij, door ons denken en door visualisatie, de toestand in ons leven vorm kunnen geven, in de mate waarin wij dat zelf willen, dan kan dit inzicht ons leven veranderen. Ingo de Jong, geboren in Nederland, woont in Zweden. Hij is al meer dan vijftig jaar bezig met karate: hij beoefent de sport zelf, traint intensief en geeft les aan mensen van alle leeftijden.
Gaat primair om het richten van je aandacht naar het hier en nu.

Om Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap, een duurzame samenleving te bevorderen draait het om rechtvaardigheid. Bij de handelsverdragen, die door politici worden afgesloten staat veelal het quid pro quo centraal. Door de secularisatie is er geen aandacht meer voor dichterlijke beeldtaal in de Bijbel over de balk en de splinter. Het probleem is wel dat er niets voor de verbindende verhalen in de plaats is gekomen. Mensen zijn hun morele kompas kwijt en beginnen een leegte te ervaren. De wetenschap is minder eenduidig dan vaak wordt gedacht. Dit hangt met de controverse tussen wetenschappers samen.

Bestuurscultuur (Buitenhof 17 september 2023, NPO1):
Elke politicus heeft er de mond vol van: bestaanszekerheid. Ook het demissionaire kabinet Rutte IV trekt de portemonnee om dit probleem aan te pakken, zo blijkt uit de gelekte miljoenennota. In Buitenhof Tweede Kamerlid en kersverse partijleider van Nieuw Sociaal Contract Pieter Omtzigt. Hoe zorg je voor bestaanszekerheid, en wat betekent het eigenlijk?

Omtzigts dubbelslag overstijgt links en rechts, en kent een diep historisch verband. Maar er zijn ook zwakkere kanten aan zijn verhaal (Rutger Claassen de Volkskrant 1 september 2023, p. 24):
Interessant is dat Omtzigts prioriteiten in deze vroege dagen van de campagne dezelfde lijken te zijn als die van Timmermans (PvdA/Groenlinks) en Bontenbal (CDA). Een coalitie in de dop? Hoe dan ook, de uitwerking verdient nog meer finetuning. Bestaanszekerheid en democratische controle zijn prima prioriteiten; maar the devil is in the details.
Rutger Claassen is hoogleraar Politieke Filosofie en Economische Ethiek aan het Ethiek Instituut, Universiteit Utrecht.

Als arrogante machtspartij is D66 de nieuwe PvdA (Teun van de Keuken de Volkskrant 19 december 2022, p. 15):
Een goed voorbeeld is . Ze was jarenlang voorzitter van de NPO en kreeg een half jaar geleden opeens een ongelooflijk belangrijke wethouderspost in Amsterdam. Ze gaat onder andere over de zorg en de publieke gezondheid. Hoe kan dat? Heeft ze zich ooit met deze zaken beziggehouden? Heeft ze er affiniteit mee? Verstand van?
Maar het voedselprobleem kan niet echt worden opgelost zolang er armoede bestaat. Er moet bestaanszekerheid en gelijkwaardigheid worden gecreëerd, stelden de twee vrouwen.

Essay Waar zijn de centrale bankiers als je ze nodig hebt?
Geef geldmakers een klimaatmandaat (Rens van Tilburg De Groene Amsterdammer 13 januari 2022 p. 50-53):
De centrale banken zijn altijd ingezet om het noodzakelijke financierbaar te maken. Maar net nu de wereldwijde dreiging van klimaatverandering zich aandient geeft de geldscheppende macht niet thuis.
Het Amerikaanse ministerie van Defensie muntte voor klimaatverandering de term threat multiplier. Hete zomers en overstromingen kunnen de lucifer zijn in het kruitvat dat veel arme regio’s nu reeds zijn. Aan de Syrische burgeroorlog gingen hete zomers vooraf waarin oogsten mislukten, waarna een hongerige bevolking naar steden trok waar de werkloosheid al hoog was.
Het zijn deze sociale en politieke gevolgen die de economische voorspellers nu steevast buiten beschouwing laten. Dat zijn echter de factoren die uiteindelijk ook de Europese economie waarschijnlijk het hardst zullen raken.

De redder van het kabinet? 'Wellicht. Het komt er dicht bij' (Gijs Herderscheê en Ariejan Korteweg de Volkskrant 29 juli 2017, p. 8-9):
Vijf jaar lang zat hij op het explosiefste dossier van dit kabinet. Onder staatssecretaris Van Rijn werd de zorg gereorganiseerd en deden de fameuze keukentafelgesprekken hun intrede.
Want wat was nu eigenlijk het doel van deze hele operatie? De zorg verbeteren? Of vooral bezuinigen?
Staatssecretarissen sneuvelen sneller dan ministers. Kijk naar Weekers, Mansveld of Teeven. Van Rijn niet. Hij hield vol. Overleefde moties van wantrouwen, onderging ogenschijnlijk stoïcijns de felste Kamerdebatten. Altijd weer terugvallend op zijn dossierkennis.
Hij lijkt een tegenpool van 'zijn' minister, Edith Schippers (VVD), die in 25 jaar Binnenhof leerde gespitst te zijn op verschillen. 'We hebben een andere manier van politiek bedrijven. Zij heeft veel meer een politieke antenne. Maar we vonden elkaar in de resultaatgerichtheid. Heel plezierig.'
Van Rijn hield Schippers binnenboord toen die december 2014 de handdoek dreigde te werpen. Het ging om de 'vrije artsenkeuze'. Dinsdag voor de kerstvakantie verwierp de Eerste Kamer het wetsvoorstel waardoor de zorgverzekeraar een behandeling niet meer altijd zou hoeven vergoeden. Drie PvdA-senatoren stemden tegen. Crisissfeer.
Van Rijn bedacht een oplossing.
De tijd zal leren hoe over hem geoordeeld wordt: de staatssecretaris die een toekomstbestendige zorg voor elkaar bokste en de zorg persoonlijker maakte, of de politicus die de PvdA ongeloofwaardig maakte als partij van de bestaanszekerheid.

Essay Hoe de VVD conservatief werd
Naar rechts, naar rechts, verder naar rechts (Merijn Oudenampsen De Groene Amsterdammer 4 januari 2017):
De aanname dat Mark Rutte geen politieke visie zou hebben is ongefundeerd. Hij heeft van de VVD een nieuw-rechtse behoudende partij gemaakt. Met als boegbeelden Ronald Reagan, Margaret Thatcher en Frits Bolkestein.
‘Dat we inhoudelijk geen wonderen van hem mochten verwachten, maakte hij in zijn eerste zinnen al duidelijk’, constateerde de Volkskrant op zelfgenoegzame toon. Bij nader inzien is het juist deze veel beschimpte H.J. Schoo-lezing die getuigt van een duidelijke politieke visie: de VVD combineert als nieuw-rechtse partij een neoliberale economische visie met een conservatieve visie op cultuur.

Voor het onbehagen is alle reden (Rens van Tilburg de Volkskrant 27 september 2016, p. 20):
Prinjesdag
In een steeds rijkere samenleving is de bestaanszekerheid uitgehold. Van zorg tot arbeidsmarkt tot studielening, overal is het eigen risico toegenomen.
De afgelopen decennia is zo in een almaar rijkere samenleving de bestaanszekerheid uitgehold. Van zorg tot arbeidsmarkt tot studielening, overal is het eigen risico toegenomen. En dat in een land dat juist wars is van onzekerheid, getuige de hoge dichtheid aan verzekeringen voor van alles en nog wat. En hoewel we veel commerciële verzekeringen best kunnen missen, bestaat voor veel van de publieke verzekeringen een heel harde logica. Juist de duurste risico's als de ouderenzorg, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid zijn het best collectief te verzekeren. Vraag dat maar aan de zzp'er.
Dat de economische pijn en onzekerheid zich vervolgens vertaalt in cultureel onbehagen is niets nieuws. Het is ook niet dat de economie er niet meer toe doet. Het culturele onbehagen vloeit juist voort uit de economische onzekerheid. Hiervan zijn historische voorbeelden te over. Dat culturele onbehagen zal dan ook pas verminderen als mensen zich weer economisch veilig voelen. Als de politiek duidelijk maakt op welke rechten mensen nog wel kunnen rekenen.
Om dat perspectief te kunnen bieden, moeten politiek en media loskomen van hun fixatie op de korte termijn en economische indicatoren. Die geven nu een vertekend beeld van de stand van de economie, en al helemaal van het welzijn van de mensen. Dan opent zich een nieuw beeld.
Dat in een rijke en vergrijzende samenleving de zorgkosten toenemen is dan bijvoorbeeld niet verontrustend, maar een uitdrukking van het terechte belang dat wij daar aan hechten. Want waarom zou een nieuwe breedbeeldtelevisie waardevoller zijn dan een waardige oude dag? We kunnen de crisis ook achter ons laten door de verplegers van onze zieken en ouderen een fatsoenlijk salaris te betalen, in plaats van die nieuwe auto aan te schaffen.
Nee, het is niet de Nederlandse bevolking, morrend over de politieke leiding, die het niet begrijpt.

Piet Ransijn Zingeving van leven en dood in sociaalwetenschappelijk perspectief, deel 1 (Civis Mundi digitaal #33, oktober 2015):
Religie en zingeving hangen samen met elkaar en ook met leven na de dood. Zingeving voor en na de dood zijn eveneens verweven. Zingeving hoeft niet per se in religieus verband te staan en is ook mogelijk zonder religie en zonder perspectief op leven na de dood. De zingeving geschiedt dan in een op de aarde gerichte levensvisie of een soort seculiere, wereldse religie, zoals het humanisme en socialisme. Deze diverse aspecten van religie en zingeving voor en na de dood, met of zonder perspectief op leven na de dood, hangen dus nauw samen. Daarom worden deze verschillende maar samenhangende perspectieven in dit artikel in een breder (godsdienst)sociologisch kader toegelicht.
De leer van Jezus volgens Nietzsche is samengevat door Karl Jaspers, Nietzsche und das Christentum, vertaald in Leonardo en Nietzsche. Nietzsche schrijft dat Jezus in een andere bewustzijnstoestand leefde, ‘alsof hij in de hemel was’. Een soort eenheidsbewustzijn, in het Oosten verlichting genoemd. De genoemde interpretaties stemmen met elkaar overeen.
“Geen enkel idee lijkt te bizar voor mensen om er met overgave in te geloven als het hun maar verlichting biedt van het besef dat ze eens doodgaan, en enige hoop op voortzetting van hun bestaan in een of andere vorm van eeuwigheid… De hartstochtelijke intensiteit waarmee mensen redding uit nood en dood in een geloof zochten, is in de meer ontwikkelde samenlevingen wat verminderd en voor een deel overgegaan op ideologieën, op wereldlijke geloofssystemen,” schrijft Elias (p 10). Uit onderzoek zou blijken dat dit samenhangt met grotere bestaanszekerheid, zoals in dit artikel verderop naar voren komt.
Het christendom en andere religies beoogden oorspronkelijk religieuze waarden en doelen als bevrijding, verlossing en verlichting, niet in het ‘hiernamaals’, maar in dit aardse leven te realiseren, of in het volgende leven in het geval van reïncarnatie. De ‘binnen-wereldse’ ascese en mystiek was volgens Max Weber [5], in onderscheid van de ‘buiten-wereldse’ of ‘wereld-verzakende’ varianten, gericht op dit aardse leven, dat sterk verbonden werd beschouwd met het voorbestaan na de dood.

Extra stoelen (Jeroen van Linge de Volkskrant 2 september 2023, katern Zaterdag p. 22): Met honderd zetels en Kamerleden erbij kunnen we ons werk beter doen, beweren fractievoorzitters Mirjam Bikker (ChristenUnie) en Laurens Dassen (Volt). Ibtihal Jadib bespreekt in haar column van 31 augustus de optie om tijdens de verbouwing van het Binnenhof de stoelen te vervangen voor staanplaatsen. ­Helder dat dit tot tijdwinst zal leiden.
Die extra Kamerleden zijn er al. Het zijn de lobbyisten. Geef hen een staanplaats met spreektijd, maar zonder stemrecht. Voor de enkele ideologisch partij die geen banden heeft met de ­lobby plaatsen we naar rato van de zetelverdeling een aantal stoelen op een ­podium. Bestemd voor echte volksver­tegenwoordigers die handelen vanuit het algemeen belang.

Kiezen we, verbinden (religare) we ons met de natuurlijke -, de evolutionaire kringloop of de onnatuurlijke kringloop. Op de Westerse apenrots is Trump, Marine Le Pen en Wilders, de onnatuurlijke kringloop dominant. Het gaat erom dat we ons met het inzicht van de indianen, de sjamanen verbinden. Indianen leven in volledige harmonie, die het bos - dieren, bomen, planten, stenen, rivieren - als bezield beschouwen.

Het was mevrouw Vermeulen van ISIS, die me, op basis van het boek De Hiërarchie van Mededogen,10 esoterische instructies van G. de Purucker (p. 65) expliciet naar dit vers in de Bhagavad Gita verwees.

Zorg voor het zelf - Westerse en Oosterse levenslessen
Van oudsher is filosofie als levenskunst – in de Oosterse en Westerse wijsbegeerte – verbonden geweest met de woorden: “Zorg voor je zelf!”. Wat verstaan we echter onder ‘het zelf’? In deze cursus bespreekt de filosoof Jan Flameling de antwoorden van de middeleeuws mysticus Meister Eckhart, de Duitse denker Martin Heidegger en de Vietnamese boeddhistische monnik Thich Nhat Hanh.

De relatie tussen Individueel en Collectief kan zowel door een mandala als een lemniscaat worden gesymboliseerd. De cirkel, de levenscirkel, de mandala symboliseert de eenheid tussen de innerlijke en uiterlijke wereld, de 'micro- en macrokosmos'. De lemniscaat verbindt de horizontale cirkel met de verticale cirkel en symboliseert de bewust of onbewust ervaren werkelijkheid. Het leven is een continu ervaringsproces, dat tracht knelpunten in de gewenste richting bij te sturen. Het leven laat zien hoe een crisis ontstaat, maar ook kan worden opgelost. We zijn het zelf die in het leven orde en wanorde creëren. Elk mens schrijft zijn eigen levensverhaal. Of met andere woorden ‘Het gaat om de moraal van ons levensverhaal’.

In het Hindoeïsme staat de wisselwerking tussen drie fundamentele natuurkrachten, namelijk sterke kernkracht, zwakke kernkracht en de elektromagnetische kracht symbool voor de drie kosmische krachten scheppen, onderhouden en vernietigen. Hindoes vatten deze drie Shiva-krachten samen onder het symbool van de lingam. Een veel gebruikte metafoor voor de God Shiva, maar tevens een meer tastbaar symbool voor de vuurzuil zonder begin en eind. In het boek Loutering over de transformatie van het kwaad van Johan M. Pameijer wordt dit op p. 253 samengevat.

Antony Fernando HET CHRISTENDOM IN EVOLUTIE Waar hoor ik bij, waar ga ik voor in onze multireligieuze samenleving?
Deel III. De boodschap van het Nieuwe Testament
8. Religie volgens Jezus (p. 86):
Mensen zijn van nature met elkaar verbonden en zij kunnen niet volledig mens zijn als zij dat niet in de praktijk van hun leven laten blijken. Jezus gebruikt twee prachtige parabels om dat te onderstrepen. De eerste is het verhaal van de rijke man en Lazarus (Luk. 16:19-31). De rijke man leidde een leven in luxe. Hij hield van mooie, dure kleren, van een goed glas en een welvoorziene tafel. Bij de poort voor zijn huis zat Lazarus, een bedelaar, ziek en overdekt met zweren. Het enige wat hij at waren de broodkruimels die bij de rijke man van de tafel vielen en hem door de bedienden werden gebracht. Het verhaal eindigt met de beschrijving van hetgeen er met die twee na hun dood gebeurde. Lazarus is in de hemel; de rijke man is in de hel.

Een spoor van vernieling onder de golven
De blauwe machine hapert (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 31 augustus 2023, p. 22-27):
Vanuit de boeg van elk schip steekt een lange bronzen stormram, klaar om de tegenstander te vermorzelen. Samen met zijn geliefde Cleopatra, tevens koningin van Egypte, overziet generaal Marcus Antonius zijn troepen. Die vijand ligt een paar kilometer verderop: Octavianus, opvolger van de vermoorde Julius Caesar, heeft een vloot met kleinere, wendbare boten.
Zonder dat we er erg in hebben vormt de oceaan het leven op aarde. De wereldzee is een warmteregelaar en een bron van rijkdom, een motor ter grootte van de planeet. Maar wat gebeurt er wanneer die motor kuren begint te vertonen?
De verklaring voor de koudegolf is te vinden in de oceaan. Met haar netwerk van stromingen fungeert de wereldzee als de warmteregelaar van de planeet. Een zo’n belangrijke zeestroom is de Atlantic Meridional Overturning Circulation, kortweg AMOC, waar ook de Golfstroom een onderdeel van is. De AMOC brengt warmer water vanuit de tropen richting Europa, waardoor we hier een gematigd klimaat hebben, met relatief milde winters.
‘We hebben een cultuur gebouwd gebaseerd op het negeren van de realiteit van het leven op een eindige planeet’, aldus Czerski. ‘Een cultuur gebaseerd op bouwen, uitbreiden en consumeren zonder al te veel na te hoeven denken over het planetaire systeem dat ons in leven houdt.’

Past ethiek in het vak economie? Peter de Waard de Volkskrant 8 november 2023, p. 23):
Onlangs pleitten de CDA-economen Lans Bovenberg en Bas van Os van de Stichting Innovatie Economie-Onderwijs (SIEO) in deze krant ervoor moraliteit een integraal onderdeel te laten zijn van het vak economie op de middelbare school.
Het CDA als coalitie van diverse burgergroepen kan de tegenmacht zijn in een nieuw kabinet, betogen CDA-leden Lans Bovenberg en Bas van Os, respectievelijk econoom en bedrijfskundige aan de Erasmus Universiteit

Is het economie-examen slechts vragen naar een mening? (Peter de Waard de Volkskrant 25 mei 2023, p. 21):
Uitgesproken kritisch over de examenstof is bijvoorbeeld de onlangs met emeritaat gegane hoogleraar Lans Bovenberg die wel wordt gezien als Nederlands invloedrijkste econoom. Hij noemde eerder het vak economie op de middelbare school een soort bezigheidstherapie, omdat daarbij te veel wordt uitgegaan van de homo economicus, de rationele mens die alleen met zijn eigen belang bezig is. Hierdoor zouden de leerlingen tot egoïsten worden opgeleid.
Maandag kraakte hij in een opiniebijdrage in het FD de eindexamens economie op het vwo. Daarbij zou de ECB als incompetent worden afgeschilderd, omdat die niet in staat zou zijn de inflatie te beheersen.
‘Dit schaadt het vertrouwen van de leerlingen in competent en geloofwaardig monetair beleid en in het belang van economie als schoolvak’, aldus Bovenberg.

Legt de industriële lobby het af tegen de agrarische lobby? (Peter de Waard de Volkskrant 23 maart 2023, p. 21):
Overnemers zijn er nauwelijks. Een Russische of Chinese koper is in het huidige politieke klimaat niet wenselijk. De Indiërs hebben hun lesje met British Steel geleerd. Dan blijft het Braziliaanse CSN nog over, maar die zal ook niet meer dan een habbekrats over hebben voor een bedrijf waarin al jaren niets is geïnvesteerd in afwachting van een koper.

Elk woord moet betekenis hebben (Kustaw Bessems interviewt Lieke Marsman de Volkskrant 28 januari 2023, Opinie p. 22-25):
Als dichter Lieke Marsman naar politici en bestuurders luistert, hoort ze taalgebruik van mensen die totaal de controle kwijt zijn. ‘Als je niet meer weet wat je aan het doen bent ga je verhullende taal gebruiken, een beetje babbelen.’

Komt na offshoring en reshoring nu friendshoring? (Peter de Waard de Volkskrant 21 februari 2023, p. 21):
Maar de culturele en politieke verschillen verdwenen niet mee met de economische verschillen. Dertig jaar later is de democratie in China en Rusland ver te zoeken en hangt door de opkomst van rechtse populisten zelfs het zwaard van Damocles boven de westerse democratieën.
Friendshoring'' moet een scherpe daling van de welvaartsgenererende arbeidsdeling voorkomen. Hiermee moet wind uit de zeilen worden genomen van populisten die ook de westerse democratieën om zeep willen helpen.
Alleen zijn vrienden nogal eens onbetrouwbaar. Het enige verschil met vijanden, om Oscar Wilde te parafraseren, is dat ze geen mes in de rug steken maar in de borst.

Is Nederland nu een land van kleine kapitalisten? (Peter de Waard de Volkskrant 23 december 2022, p. 19):
De pensioenen in het vergrijzende Nederland worden afhankelijk van de beursindices. Op dit moment belegt nog slechts een minderheid.
Maar nu iedereen in het nieuwe pensioensysteem zijn eigen potje krijgt, zullen nog eens tien miljoen Nederlanders afhankelijk worden van wat op de financiële markten gebeurt − niet alleen in Nederland maar wereldwijd.
Als de PvdA ooit nog Rutte en zijn VVD naar de kroon wil gaan steken, zal na 76 jaar een andere naam nodig zijn. Met de steun van de arbeider alleen zal er nooit meer worden geregeerd.

Is handel in excuses ook Het Verhaal van Nederland? (Peter de Waard de Volkskrant 15 februari 2022 p. 21):
In het tv-programma %Het Verhaal van Nederland toonde acteur Daan Schuurmans vorige week hoe de Romeinen van Julius Caesar hier kwamen en de Germaanse stammen afslachtten.
Vlak daarvoor waren in het NOS Journaal beelden vertoond van schuldbewuste bestuurders van De Nederlandsche Bank (DNB) die rekenschap wilden afleggen voor het aandeel van hun verre voorgangers in de koloniale slavernij en een passend gebaar wilden maken.
De gemeente Amsterdam maakte vorig jaar bij monde van burgemeester Femke Halsema al excuses voor het aandeel van de stad in de instandhouding van de slavernij. De Nederlandsche Bank nog niet, net als de staat die zich tot nu toe beperkt tot spijtbetuiging.
De rijkdom die het land nu nog geniet, is deels gebaseerd op het koloniale verleden en het slavenverleden. Nederland heeft 612 ton goud in de kluizen liggen, hetgeen meer is dan alle Afrikaanse landen samen.
Daan Schuurmans is nog maar gevorderd tot het jaar 300, dus misschien blijkt de komende weken dat er nog veel meer te halen is. Dan kan Nederland als handelsnatie gewoon weer wat doorgeven en worden alle rekeningen uit het verleden vereffend. Handel is eigenlijk Het Verhaal van Nederland.

De Katholieke Kerk had vroeger met de verkoop van aflaten, het verkopen van gebakken lucht een prima winstmodel. Dit winstmodel is in de Westerse wereld door de banken, met het adagium live now pay later overgenomen. Het zal duidelijk zijn dat dit korte termijn winstmodel haaks staat op de kost gaat voor de baat uit van de op de lange termijn gerichte circulaire economie waar Jan Terlouw en Herman Wijffels de aandacht op vestigen.

Juist managers in een bureaucratische organisatie zijn vaak gespeend van enig creatief ondernemerschap (4e productiefactor). Het zijn nu in het bijzonder de produktiefactor arbeid en de belastingbetaler die voor het mismanagement van de factor kapitaal mogen bloeden. Het gaat dus niet alleen om aandeelhouderswaarde. Primair draait het niet om het begrotingstekort van 3% van de overheid maar om het ecologische begrotingstekort van 35%. De 'People Planet Profit' aanpak levert langetermijnwinst op voor ondernemers en maatschappij. Anders gezegd gaat het om met de juiste mix van de vier produktiefactoren op basis van het concept cradle to cradle een duurzame samenleving te ontwikkelen.

Navigatie voor het verdwaalde CDA (PieterHilhorst de Volkskrant 23 januari 2012)
De partij omarmt het principe van cradle to cradle (van wieg tot wieg), waarbij afval altijd weer een grondstof is voor een nieuw product. Dit principe dwingt te denken in kringlopen. Het CDA streeft nadrukkelijk naar zo’n circulaire economie, een economie die onafhankelijk wordt van niet hernieuwbare grondstoffen. Een eerste stap in die richting is ‘een verdere beprijzing van milieuverbruik door vervuilende producten en diensten’. Beprijzen is een eufemisme voor een belasting op milieuvervuiling. Het CDA breekt zo met de zwartrijderseconomie waarin bedrijven de winsten voor zichzelf houden en de milieukosten afwentelen op het collectief.

Econoom Hueting heeft gelijk wanneer hij op de kortzichtigheid van economen wijst, die alle werkgelegenheid die voortvloeide uit negatief te kwalificeren zaken als verkeersongelukken, milieuschade en dergelijke mooi bij het bbp (bruto binnenlands product) optelden als positief voor de economie.
De mensheid koerst af op een kritiek kantelpunt. Passeren we zo’n kritiek omslagpunt, dan is er geen weg meer terug. Er bestaat geen aanknop waarmee we de zeestroom opnieuw kunnen opstarten. De termijn waarop een kritiek kantelpunt daadwerkelijk plaatsvindt hangt af van de effectiviteit van de klimaatmaatregelen, die de mensheid nu bereid is te nemen. Zijn we bereid van de geschiedenis te leren.

Precaire beroepen Het romantische beeld van Europa Een keizer zonder kleren (Lise Witteman De Groene Amsterdammer 21 mei 2020 p. 20-23):
De coronacrisis maakt in één klap duidelijk wie de kwetsbaarste groepen van de Europese arbeidsmarkt zijn: de platformwerkers, de seizoensarbeiders en de medewerkers in de distributiecentra. Brussel belooft een reddingsboei, maar die komt er niet.

Help, het kapitaal neemt ons over Het onderwijs
Slim verdienen (Mirjam de Rijk De Groene Amsterdammer 31 augustus 2023, p. 14-17):
Het onderwijs vercommercialiseert sluipenderwijs door onder meer bijlesbureaus en lesmateriaalaanbieders. In totaal zeven grote insluipers vergaren miljoenen aan het publiek gefinancierde onderwijs.
1. Het lesmateriaal
2. De distributie
3. Het schaduwonderwijs
4. De leraren
5. Het onderwijsbeleid
6. Het academisch onderzoek
7. De hoogleraren
Wie uit de publieke onderwijsruif wil eten, moet dat dus via het publieke onderwijs doen. En dat lukt commerciële bedrijven wonderwel, constateert onderwijssocioloog Sjoerd Karsten enigszins cynisch.
Sjoerd Karsten , emeritus hoogleraar Onderwijskunde aan de Universiteit van Amsterdam, wandelde vanaf september 2012 door heel Nederland op zoek naar interessante gebeurtenissen in de onderwijsgeschiedenis. In juni 2020 verscheen zijn laatste column. Lees hier zijn afscheidsinterview.

De verdozing van Nederland is op het Japanse Kaizen gebaseerd en is bij ondernemend Nederland zeer populair.

Bestuurscultuur (Buitenhof 27 augustus 2023, NPO1):
Het was een hete zomer in de landelijke politiek: het kabinet viel en veel prominente Kamerleden maakten bekend dat ze ermee stoppen: de exodus uit Den Haag is compleet. Daarnaast werd deze week bekend dat demissionair minister Hoekstra Den Haag mogelijk inruilt voor Brussel om Timmermans op te volgen als Eurocommissaris en Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt zorgt voor een politieke aardverschuiving zo blijkt uit de nieuwste peilingen. Een gesprek met vertrekkend PvdA Tweede Kamerlid Henk Nijboer, hoogleraar Staats- en bestuursrecht Wim Voermans en parlementair verslaggever Frank Hendrickx.
In Buitenhof schrijver en oud Rusland-correspondent Pieter Waterdrinker over de macht en positie van Poetin. Journalist en presentator bij de Russische tv-zender TV Rain Ekaterina Kotrikadze schuift aan om te praten over Poetins heerschappij en de invloed op haar journalistieke werk.
Schrijver Adriaan Van Dis dook voor zijn nieuwe roman in een vergeten hoofdstuk uit zijn jeugd. ‘Naar zachtheid en een warm omhelzen’ gaat over blueblack%, de huishoudster van zijn grootvader, de vrouw die hem de liefde gaf die hij thuis ontbeerde.

Applaus (Ontladen, Catharsis)
Ondanks dat ik alles herken in wat er in het artikel over applaus (de Volkskrant 25 augustus 20223 V2-5) wordt geschreven, mis ik ook iets. De emotie die bij mij aan het applaus en het opstaan voorafgaan. De mooie analyses gelden voor hele zalen en ja, ook ik doe vaak mee met de rest van de zaal, maar voor mij persoonlijk hoort bij dit kuddegedrag wel een persoonlijke beleving.
Soms ben ik zo geraakt door een voorstelling dat ik daarna echt even moet ontladen. Dan vind ik het heerlijk om te klappen en te staan. Vooral om uiting te geven aan mijn verbazing, verwondering, beroering en respect voor degene die dat bij mij losmaakte. Niet omdat het de beste of de meest perfecte uitvoering was, maar omdat het mij op dat moment zo veel deed. Ik zou de dansers of artiesten wel willen omarmen. Het delen van het geluid van applaus is dan een goede tweede.
Brief van de dag
Geef kieezers meerdere stemmen (Sander Otte de Volkskrant 26 augustus 2023]], katern Zaterdag p. 23):
Hoe complex je mening ook is over het brede spectrum aan verkiezingsthema’s, je hebt maar één stem en die is ondeelbaar.

Bewustzijnsevolutie, de overlevingsstrategie survival of the fittest heeft op 'Goed en Kwaad', de grondbeginselen van de ethiek die nooit veranderen betrekking. Het leven is een continu ervaringsproces, dat tracht knelpunten in de gewenste richting bij te sturen. Het leven laat zien hoe een crisis ontstaat, maar ook kan worden opgelost. Elk mens schrijft zijn eigen levensverhaal. Of met andere woorden ‘het gaat om de moraal van ons levensverhaal’.
Van der Hoeven gaat met de onderwijswereld overleggen over cursussen ethiek bij managementopleidingen (de Volkskrant 30 oktober 2009).

Seances fascinated not just social outsiders and the bereaved but people of all socio-economic backgrounds and educations. The Society of Psychical Research, founded in England to investigate “allegedly paranormal phenomena using scientific principles,” counted among its members William Gladstone, John Ruskin and William James.

Levensloop William Ewart Gladstone:
Gladstone was de vijfde van zes kinderen van Sir John Gladstone en Anne Mackenzie Robertson. Zijn vader was een handelaar die door handel met Noord-Amerika en Brits-West-Indië een groot fortuin opbouwde. Op Brits-West-Indië had John Gladstone ook suikerplantages, en was de grootste slavenhouder van het Britse rijk die nooit één plantage bezocht.[1][2]

Chiasme of kruisstelling (via het Latijn uit het Grieks χίασμα "kruising") is een stijlfiguur die bestaat uit een herhaling met een omkering. Het transformatieproces, wordt in het 5Ddenkraam door de lemniscaat gesymboliseerd. Het creërend vermogen berust op dynamische, universele krachten. Universele krachten zorgen voor balans. De lemniscaat, de band van Möbius verbindt de continu met elkaar afwisselende binnen - en buitenwereld met elkaar. Wat binnen is wordt buiten en omgekeerd. De lemniscaat geeft aan dat we niet in een loop (Schizoîdie cq. Schizofrenie) zitten maar met de spirituele energie, de Triade zijn verbonden. Het onmogelijke wordt mogelijk. In dit kader is vooral het split-brain'-onderzoek van Roger Sperry relevant.

De Hoofdroute hangt in de esoterie met de 2e geboorte samen, maar ook met de Tweenaturenleer (Dyophysite), persoonlijkheid nr. 1 en persoonlijkheid nr. 2 van Carl Jung en de twee werelden in het werk Faust van Goethe. Andere manieren om de 'Hoofdroute' te realiseren zijn zelfrealisatie, zelfverwerkelijking, theosofie Individualiteit en Carl Jung Individuatie. Na bestudering van het boek Westers bewustzijn, Oosters inzicht (bevat hoofdstuk over Reïncarnatie en karma) van C.G. Jung kan de conclusie worden getrokken dat Carl Jung de esoterie zeer grondig heeft bestudeerd. Ook de Levensboom, de I Ching en het werk van Ramundus Lullus hebben gemeen dat ze zowel op micro - als op macroniveau levenscycli (Eeuwige wederkeer), transformatie -, bewustwordings -, leerprocessen in kaart brengen.

De wederkerigheid (reciprociteit) tussen de horizontale - en vertikale cirkel, de lemniscaat symboliseert de relatie tussen geest en lichaam]], tussen ongemanifesteerd en gemanifesteerd. Het brengt de ‘theorie van de ark van Noach’, de 49 fasen van actief bestaan, de theosofische leer van zeven Rassen en zeven Ronden de twéé kanten van een medaille, het mysterie van het leven tot uitdrukking. Of met andere woorden de ark van Noach is een geestelijk voertuig dat door de lemniscaat, de eeuwige wederkeer wordt gesymboliseerd. Om de éne werkelijkheid te verklaren is de ark van Noach, net als de grot van Plato en De ondergrondse spoorweg een allegorie.

De bloedrode zon symboliseert er is niets nieuws onder de zon. Dit wordt niet alleen door boeken als De weg van Michael Puett en Leraar met hart en ziel Over persoonlijke en professionele groei van Parker J. Palmer, maar ook door recent besproken boeken De ondergrondse spoorweg (Buitenhof 22 januari 2017), De Nederlandse paus Adrianus van Utrecht 1459-1523 en Halleluja (VPRO boeken 22 januari 2017) tot uitdrukking gebracht.
Fritjof Capra heeft uiteindelijk een positieve boodschap: de mensheid als geheel, maar ook elk individu, kan keuzes maken tussen de kansen en bedreigingen die de toekomst brengt. Wij kunnen tegengestelde ontwikkelingen met elkaar verzoenen om het leven op deze planeet te behouden en te versterken.

CO2-opslag (Jeroen van Linge de Volkskrant 18 augustuss 2023, p. 25):
Het begint met bomen die CO2 opslaan. Dan kappen we de bossen in Estland. Vervolgens verbranden we ze in de biomassacentrale in Nederland. Daarna pompen we de hierbij gevormde CO2 naar een ondergrondse gasopslag (Voorpagina, 17 augustus). Ingewikkeld hoor, om op zo'n manier je kop in het zand te steken.

‘De weg naar een harmonieuze toekomst begint met het loslaten van managementdenken’ (Rijnlands model de Volkskrant 24 augustus 2023, p. 24):
Martin Lambregts constateerde in zijn column van 18 augustus dat in onze maatschappij het Angelsaksische managementdenken het Europees Rijnlands model heeft verdrongen; winst gaat voor continuïteit en vakmanschap. Volgens Lambregts is het tijd om onze rijke Rijnlandse traditie te hervinden. Volkskrant-lezers reageren.

Vroedkundigen van het nieuwe (10) Mariana Mazzucato
De infantilisering van de staat (Ewald Engelen De Groene Amsterdammer 24 augustsus 2023, p. 22- Alles wat tegenwoordig uitgevent wordt als verdienste van de vrije markt – hightech, medicijnen, vaccins, e-auto’s – is in wezen te danken aan publieke investeringen, zo laat econoom Mariana Mazzucato zien. De staat kan meer dan marktgelovigen denken.

Klimaatakkoord kabinet is los zand, dit werkt niet (Klaas van Egmond, Jan Terlouw en Herman Wijffels de Volkskrant 27 juni 2019 p. 21):
Het kabinet moet kiezen voor een uniforme CO2-heffing en het oude milieubeleid achter zich laten.
Alternatief
Zo’n uniforme en eenvoudige heffing voor de uitstoot van kachel en auto, trein en vliegtuig, maar ook voor de energie die nodig is om industriële en landbouwproducten te maken, is het meest rechtvaardig, omdat iedere ton CO2 in de atmosfeer dezelfde uitwerking heeft.
Wanneer de politiek een rechtvaardige en op lange termijn houdbare en uitvoerbare aanpak wil, dan is in onze sterk marktgerichte economie zo’n uniforme heffing de enige juiste aanpak. De markt kan zijn werk doen. Burgers en bedrijven kunnen nog steeds hun eigen afwegingen maken, maar worden financieel gestimuleerd minder fossiele energie te gebruiken. Het is vervolgens aan de politiek om bewust uitzonderingen te maken op deze algemene en principiële regel.
Klimaatbeleid is een vorm van modern duurzaamheidsbeleid en heeft daardoor onvermijdelijk consequenties voor de economische structuur. Het is marktconform en daardoor kosteneffectief, eenvoudig en uitvoerbaar. Het is rechtvaardig en doet recht aan het inzicht dat het klimaatprobleem zich niet met alleen technologie laat oplossen, maar een andere richting van de maatschappelijke ontwikkeling vereist. Met een uniforme, maatschappijbrede heffing is zo’n geleidelijke verandering van richting mogelijk. De enige vraag is of de politiek op dit historische moment tot zo’n verandering van richting bereid is. Dat is geen technische vraag, maar een morele vraag.
Dit interview bevestigt het ‘We slaapwandelen nog steeds naar de afgrond’ van Greta Thunberg (Magazine 29 oktober 2022, p. 30-36).

Kim Putters heeft gelijk ‘Met de Tien Geboden komen we er niet’, het gaat namelijk om de Ten Pythagorean Virtues. Kim Putters, Inge Mutsaers en Stan van Pelt volgen het inzicht in het onderzoeksrapport 'E i V', namelijk de wederkerigheid tussen micro en macro, dat we in onze eigen bubbel, lees referentiekader leven. Door grip te krijgen op onze eigen bubbel, kunnen we meehelpen een ongezonde bubbel in de financiële sector te laten verdwijnen. Of met andere woorden datgene waartegen we vechten definieert ons even duidelijk als datgene waarvoor we ons inzetten. Platland ontstaat]] wanneer politici de verborgen 5e Dimensie buiten hun referentiekader plaatsen, we door marionetten van het systeem worden geregeerd.

Zostrianus beschrijft een hemelreis, een literair genre dat in de late oudheid vaker gehanteerd werd. Andere bij Nag Hammadi gevonden geschriften van dit genre zijn de Eerste openbaring van Jacobus, de Gnostische Openbaring van Paulus en de tot het hermetisme behorende Inwijding in de achtste en negende sfeer. De wederkerigheid (reciprociteit) tussen de horizontale - en vertikale cirkel, de lemniscaat symboliseert de relatie tussen geest en lichaam]], tussen ongemanifesteerd en gemanifesteerd. Het brengt de ‘theorie van de ark van Noach’, de 49 fasen van actief bestaan, de theosofische leer van zeven Rassen en zeven Ronden de twéé kanten van een medaille, het mysterie van het leven tot uitdrukking. Of met andere woorden de ark van Noach is een geestelijk voertuig dat door de lemniscaat, de eeuwige wederkeer wordt gesymboliseerd. Om de éne werkelijkheid te verklaren is de ark van Noach, net als de grot van Plato en De ondergrondse spoorweg een allegorie.

‘Ik ben buiten mijn lichaam getreden en ervoer dat ons ego een illusie is’ (Fokke Obbema de Volkskrant 28 oktober 2022, p. 16-17):
Toch schrikt Barend Post wanneer hij in 2013, samen met zijn vrouw Huguette, door zijn neuroloog wordt gewaarschuwd. Na de operatie moet zij de bankrekening van haar man goed in de gaten houden. Het zou kunnen dat Post, dan advocaat aan de Amsterdamse Zuidas, ‘alles weg wil geven’.
Barend Post betrad ‘een andere dimensie zonder tijd en plaats’ tijdens een operatie waarbij een hersentumor werd verwijderd. Na die ervaring kon het leven van de toenmalig Zuidas-advocaat nooit meer hetzelfde zijn.
‘Ook was ik vervuld van een euforisch gevoel van liefde. Het voelde als een goddelijke ervaring, maar dan zonder een opperwezen of dogma’s. Het goddelijke was overal, ook in mijzelf. Als een innerlijke bron. Die heeft iedereen, denk ik. Ik realiseerde me ten diepste hoe bijzonder het is dat je een tijdje mens mag zijn. Door de oneindigheid van tijd en ruimte ervoer ik hoe klein een mensenleven is. En ik voelde me dankbaar voor het feit dat ik bestond.’
Heeft u een gevoel van isolement?
‘Huguette had aanvankelijk ook het gevoel: Jezus, wat is dit ver weg. Gelukkig deed ze haar best ons huwelijk te redden. In het begin las ze me voor uit het boek van de Amerikaanse neurochirurg Eben Alexander. Ze vroeg me: ‘Is dit wat jij hebt meegemaakt?’ Dat was zo, hij schrijft over een vergelijkbare ervaring. Daardoor nam haar begrip toe.
Hoe kijkt u naar uw sterfelijkheid?
‘Vroeger had ik angst voor de dood. Maar door mijn ervaring ben ik ervan overtuigd dat onze ziel overgaat in een eindeloos bewustzijn. Dus op het moment dat je lichaam ophoudt te functioneren, blijft je bewustzijn. Dat is misschien wel mijn belangrijkste les, want het maakt dat ik niet meer bang ben voor de dood. Daarna kom je in een staat van zijn waarin je wordt opgenomen in liefde, de oorsprong waar we allemaal vandaan komen.’

Henri Bergson: De wetenschap van de materie dient dan ook een onderdeel te zijn van de wetenschap van het leven, en niet omgekeerd.
Chaos-in-orde & orde-in-chaos zijn de relatieve, verbindende termen die in het denken over chaos zeer vaak gemist worden. Door orde te statisch te denken (beweging eraan ondergeschikt te maken) bleef de chaospool verdrongen. Door chaos te dynamisch te denken, kon de quasi-coherentie van proto, quasi-, & volstrekte chaos niet aan de oppervlakte komen. Het was noodzakelijk om het materiebegrip te herzien.

De relatie tussen ‘Vergankelijk en Onvergankelijk’ berust op reciprociteit en Bijbels-complementarisme (Complementarianism) en wordt door Vyâsadeva in de Bhagavad Gita (hoofdstukken 2a,4,7,8,9,11,13,14,15,18a/b) toegelicht. Het oeuvre van H.P. Blavatsky is op deze relatie gebaseerd en wordt recent door Thich Nhat Hahn in met name zijn boek In de geest van liefde opnieuw aangehaald. In verband met de door Thich Nhat Hahn besproken soetra's, kan ook naar de Kama Sutra, een seksueel kookboek, worden verwezen. In Frankrijk zijn ook nog de gemeenschap van de boeddhistisch monnik Matthieu Ricard en van Roger Louis Schutz-Marsauche actief.

In het rapport ‘E i V’ staat niet de discussie ‘Geest of Stof’, 'Aristoteles of Descartes', what’ s in a name centraal, maar de wederkerigheid (reciprociteit) tussen beide, het 'en-en'/'of-of', het ‘verdienmodel mechanisme’ (Complementariteit/Dichotomieën), de kwintessens. Primair gaat het om de weerspiegeling, de wederkerigheid tussen Geestkunde en Natuurkunde.

De mannelijke en vrouwelijke energie in het universum wordt door de 'cirkel met punt' (‘grenzeloze cirkel’ (de nul)), de Hermeneutische Cirkel gesymboliseerd. Het gaat er om de verbanden tussen 'Geestkunde - Zielkunde - Natuurkunde en Kunst' te versterken. Of met andere woorden het gaat om de relatie tussen voelen en denken, het vrouwelijke en het mannelijke, de rechter - en linkerhersenhelft van het brein.

In de kern gaan al de boeken van Ian Buruma over het thema verlossing. Ian Buruma belicht de vluchtelingenproblematiek in zijn boeken vanuit een universeel perspectief. VKK-priester professor J.E. Stok werkt in zijn voordrachten het thema verlossing, dat de mens ‘tegelijkertijd zowel offeraar als slachtoffer is’ ('heer en slaaf' van Nietzsche) uit. 'Heer en slaaf' zijn in een relatie niet gelijk maar complementair, gelijkwaardig en kunnen worden gebruikt, zijn een metafoor, net als 'Mannelijk en Vrouwelijk' om de aard van de menselijke natuur tot uitdrukking te brengen.

GroenLinks volgt in het debat met Ghosh de Derde weg van Hans Feddema (Civis Mundi Digitaal #14 31 oktober 2012).

Ian Buruma & Avishai Margalit, Occidentalism – The West in the Eyes of its Enemies (Volkskrant 21 april 2004):
Kenmerkend voor het occidentalisme is voorts de manicheïstische denkwijze, dat wil zeggen, het denken in absolute termen van , licht en duister. Beide auteurs beschouwen het islamitisch occidentalisme als een zeer serieus te nemen gevaar, waartegen krachtige afweer geboden is, maar waarschuwen tegelijkertijd indringend tegen het verketteren van de Islam en islamitische gelovigen. Door dat wel te doen zouden we in het Westen zelf in de val van het occidentalisme trappen.

Kamer moet ruim baan geven aan klimaatpakket van demissionair kabinet (Alexander Rinnooy Kan, Pieter Winsemius en Herman Wijffels, de Volkskrant 10 augustus 2023, p. 24):
Terwijl de klimaatopgave vaak wordt beleefd als een zure plicht, biedt deze juist veel kansen op een schonere en veiligere samenleving. Laat de val van het kabinet niet tot vertraging leiden en geef groen licht voor de maatregelen.

Wie was Willem A. Visser ’t Hooft? (Theoloog en historicus Jurjen Zeilstra):
Met zijn inzet voor de (internationale) oecumene was hij een van de bekendste Nederlandse theologen buiten ons land. Wim Visser ‘t Hooft deed een niet aflatend appel op kerken en christenen om niet te blijven steken in het eigen theologisch gelijk en de verdeeldheid van kerken.

Op 26 maart 2006 bezocht ik in het congrescentrum Radbout Universiteit Nijmegen het symposium Jung in de 21e eeuw. Op dit symposium heb ik o.a. met Irene van Lippe-Biesterveld en Hein Stufkens gesproken. Op dit symposium waren ook Herman Wijffels en Jacob Slavenburg aanwezig. Eerder had ik de in de bibliotheek van Almelo aanwezige boeken van en over Carl Jung gelezen. Filosofen, wetenschappers, theologen, mystici, kunstenaars en opvoeders hebben vaak gesproken over ‘de nieuwe mens’. Maar in de laatste eeuwen worden hun uitspraken over onze tijd steeds indringender. Het is gemakkelijk hierover via internet uitspraken te vinden van Schelling, Hegel, Nietzsche, Helena P. Blavatsky, Henri Bergson, Nader Angha, Sri Aurobindo, Jean Gebser, Pierre Theilhard de Chardin, Arthur M. Young, Edward Haskell, E.F. Schumacher, Erich Jantsch, Alfred North Whitehead, Terrence McKenna, Osho, Jeff Foster, Byron Katie, Kalindi, Jon Kabat-Zinn, ,Thich Nhat Than, Eckhart Tolle, Andrew Cohen of Ken Wilber.

De grondlegger van de waardevrije wetenschap in de moderniteit was Max Weber. Volgens hem maakt elke wetenschapper bij de keuze van wát hij onderzoekt, gebruik van waardeoordelen.
Tegenwoordig zijn er nog maar weinig wetenschappers die Webers visie delen. De algemene opstelling is dat het onmogelijk is de feiten los te zien van de eigen (empirische) waarneming. Dit standpunt is 250 jaar geleden al opgesteld door Immanuel Kant, die in zijn eerste Kritik en in zijn Prolegomena David Hume's scepticisme verklaart uit zijn te absolute empirisme.

Van Harmelen heeft gelijk: ‘We moeten niet proberen mensen na te bouwen.’ Het is een ontologisch vraagstuk, dat Plato al met zijn ideeënleer beoogt te verklaren. De uitvinding (innovatie) van de boekdrukkunst in China en meer recent de cinematograaf , internet en kunstmatige intelligentie hebben het leven op aarde, lees klimaatverandering ingrijpend veranderd.

Het rapport 'E i V' berust op het principe van de tegendelen, de ‘eenheid der tegendelen’ of met andere woorden (Complementariteit). Rudolf Steiner heeft er al op gewezen dat de Heilige Geest aan de aarde haar definitieve bestemming geeft. (psychomaterie) zijn twee tegendelen, die al bij de eerste openbaringen aan de profeet Mozes naar voren zijn gekomen. Volgens Dion Fortune is het etherisch dubbel (Antahkarana) de enige schakel, tussen geest en materie. Hoe de mens zijn driften wist te beteugelen (Olaf Tempelman de Volkskrant 21 januari 2012):
De conflicten die de 'onbeschaafde' mens met de bedreigende buitenwereld uitvocht, vecht de beschaafde mens uit met zichzelf. Na 75 jaar heeft Het civilisatieproces van Norbert Elias nog niets van zijn zeggingskracht verloren. Norbert Elias laat zien dat Het civilisatieproces met vallen en opstaan gepaard gaat.

Nils A. Amnéus Levensraadsel
Hoofdstuk Karma en vergelding (p. 204):
Het verlangen om wraak te nemen komt voort uit een gevoel dat ons iets onrechtvaardigs is aangedaan, dat we menen te moeten terugdoen om de balans te herstellen. Maar als we ons realiseren dat iedere gebeurtenis wordt beheerst door karma, zien we dat het lijden ons toekwam, en dat er geen werkelijke onrechtvaardigheid bij betrokken was. We zien ook dat degene die ons onrecht heeft gedaan daarmee de basis heeft gelegd voor een vergelijkbaar onrecht voor hemzelf, en karma zal hem dit onvermijdelijk bezorgen zonder dat wij daarvoor iets hoeven te doen. ‘Mij komt de wraak toe en de vergelding’ zegt de Heer volgens Mozes.*
*) Deuteronomium, 32:35.
Mijn is de wraak en de vergelding, ten tijde als hunlieder voet zal wankelen; want de dag huns ondergangs is nabij, en de dingen, die hun zullen gebeuren, haasten.

Om Cold fusion (LENR), de éne werkelijkheid beter te begrijpen gaat het om de integratie van Kwantumfysica, Filosofie, Religie (Zonnelied) en Bewustzijn.

De oplossing van het vraagstuk waarmee de bewustzijnsevolutie of de natuurwet van cyclisch, evolutionair scheppen zich bezig houdt is al millennia bekend. De wisselwerking, de wederkerigheid tussen geest en materie is een medaille met twee kanten, waarop zowel het Zelf-eon van Jean Charon, de bewustzijnsevolutie als de evolutietheorie van Darwin (Intelligent Design en Darwinisme) van toepassing zijn. De bewustzijnsevolutie, de ziel, de kern van de mens heeft op de absolute ‘Ruimte en Tijd’ (Einsteins kosmische Geest!, singulier punt), de absolute existentie betrekking, daarentegen de evolutietheorie op de relatieve ‘Ruimte en Tijd’, de relatieve existentie. De kwintessens van dit verhaal draait echter om survival of the fittest. Het dilemma van het leven ligt besloten in: Waar kiezen we nu voor? Het brengt de kwintessens, de moraal van dit verhaal tot uitdrukking. In de absolute ‘Ruimte en Tijd’ ontstaat er een potentiaalverschil van nul. De potentiaal op een plaats is een natuurkundige grootheid die op een bepaalde manier samenhangt met de kracht die een deeltje op die plaats ondervindt.

Het rapport 'E i V' laat zien dat het wiel, de unificatietheorie van Eenheid in Verscheidenheid al is uitgevonden. In principe draait het om één medaille met twee kanten. De mystieke weg (Laozi, Pythagoras, Plato, Jezus, Boeddha, Mohammed, Ramon Lull, Blaise Pascal, Bahá'u'lláh, Hazrat Inayat Khan, Blavatsky, Sri Aurobindo, Carl Jung, Teilhard de Chardin, Maslow) berust op ervaringen uit het verleden. Omdenken, een paradigmawisseling betekent dat epigenetica geen vakgebied is binnen de genetica, maar onderbouwt de evolutionaire kringloop. Voor acceptatie van de nieuwe unificatietheorie dient aan één voorwaarde te worden voldaan namelijk dat de wetenschappelijke wereld akkoord gaat dat er maar een natuurlijke tijd bestaat, het eeuwige nu, het durée van Henri Bergson. De theorie kan dan een houvast bieden voor de toekomst.

David verslaat Goliat
Bijbeltekst(en):

%blue[Meta-leren|leren] , het , het Ken uzele

Begrijpen is volgens Spinoza de dingen zien in hun ‘logische afhankelijkheid’. Carl Jung noemde, een modaliteit die er eenvoudigweg is, zonder oorzaak, ‘acausale geordendheid’. Het begrip toeval (synchroniciteit) wordt in verband gebracht met ‘logische afhankelijkheid’ en ‘acausale geordendheid’ (Karma-Nemesis). Of met andere woorden we kunnen leren om het toeval (Amor fati: Liefde voor het lot) te begrijpen.
Één Leven en Wet (‘Law of One’, 'Zaaien en Oogsten') van Karma-nemesis wordt door het rechter- en linkerpad, de wet van harmonie (rechterhand) is analoog aan de wet van vergelding (linkerpad) tot uitdrukking gebracht. Of met andere woorden de evolutie, het leerproces (internalisering) van het leven berust op de wet van harmonie, het altruïsme en de wet van vergelding, het egoïsme. Waar kiezen we nu voor?

200 jaar Multatuli: hij is actueler dan ooit (Casper Luckerhof de Volkskrant 18 februari 2020 p. 23):
Het Multatuli-jaar is maandag officieel begonnen. Wat heeft deze schrijver uit de 19de eeuw ons nu nog te vertellen? We vroegen het kenners.
Kenners weten aan de telefoon hun euforie nauwelijks te onderdrukken. Ze zijn het er unaniem over eens: als schrijver en denker is Multatuli nog altijd uiterst actueel.
Volgens Etty is dat echter maar één van de redenen waarom Multatuli nog steeds actueel is. ‘Veel maatschappelijke discussies die we nu voeren, bijvoorbeeld omtrent excuses over het slavernijverleden, staan allemaal keurig in de Max Havelaar.’ In die roman, gepubliceerd in 1860, bekritiseerde de schrijver het corrupte koloniale regeringssysteem van Nederlands-Indië, en stelde hij het leed van de Javaan centraal.
Authentiek
‘De melodie van het proza, de woordkeus, de ironie, hij kon gewoon ontzettend goed schrijven. En dan was het ook nog een volkomen authentiek en zelfstandig denker. Multatuli zei: de roeping van de mens is mens te zijn. Daar draaide het bij hem allemaal om.’
Zoeken naar nieuwe vormen
‘Neem het medium De Correspondent en de uitgeverij Das Mag’, zegt Rock. ‘Dat zijn echt vernieuwende instituten die – net als Multatuli destijds deed – op speelse manieren proberen de macht te bekritiseren en misstanden aan te kaarten. De scheidslijn tussen literatuur en non-fictie is daarbij dun. Dat is écht typisch Multatuli, die had er een hekel aan om in hokjes te denken. Hij hield van mengvormen.’ Maar als Rock een hedendaagse schrijver moet noemen die echt in de geest van Multatuli schrijft, is het even stil. ‘Poeh daar moet ik even over nadenken.’ Dan: ‘Ja, het blijft natuurlijk wel Multatuli...’
Later, aan het eind van het gesprek, komt hij er toch nog even op terug. ‘Vooruit: David Van Reybrouck.’

Klimaatcrisis? ‘Ik ben benieuwd naar een tegengeluid.’ (Maarten Keulemans de Volkskrant 29 september 2023, p. 4):
Terwijl de A12 vol staat met klimaatdemonstranten, verzamelt een andere groep zich rondom de Amerikaanse fysicus Steven Koonin. Er is geen crisis, zegt hij, in Nederland voor een lezing. Of goochelt hij met de cijfers? Een bezoeker: ‘Je weet als gewone burger niet goed wat er klopt.’

Gestripte cel toont levenslust (Maarten Keulemans de Volkskrant 15 juli 2023, Boeken & Wetenschap p. 21):
Wat doen levende wezens als je ze onttakelt tot ze niet meer zijn dan een soort machientje? Dan herpakken ze zich, en evolueren ze zich een weg uit de penarie. Een diepzinnige ontdekking, is het unanieme oordeel.
Evolutiebioloog en onderzoeksleider Jay Lennon van de universiteit van Indiana kan er nog steeds niet goed over uit. Pure levenskracht, daarvan was hij getuige in zijn lab. Een beetje zoals dat beroemde citaat uit de dinosaurusfilm Jurassic Park: ‘Life finds a way’, het leven vindt zijn weg wel. Uitkleden
Maar rijden – of eigenlijk evolueren – is wat de bacterie deed, beschrijft Lennons groep deze maand in vakblad Nature.

Geen weg terug (Maarten Keulemans de Volkskrant 29 oktober 2022, Boeken & Wetenschap p. 4-6):
Die ene meevaller - Duurzame kantelpunten
Neem auto’s, gaf de naar Schotland uitgeweken Nederlandse hoogleraar systeeminnovatie Frank Geels vorige maand als voorbeeld op een congres in Exeter. Wereldwijd werd de opmars van de elektrische auto aangejaagd doordat batterijen goedkoper werden. Het gevolg: meer investeringen van fabrikanten, dalende prijzen – en nog meer elektrische auto’s. Rond 2016 was er een omslagpunt, schetst Geels, ‘door zowel meer momentum van de nieuwe innovatie zelf als door de destabilisatie van de oude toestand’.
Dat is een wel erg vrije interpretatie van de harde natuurkunde waarop kantelpunten uiteindelijk zijn gebaseerd, vinden critici. Al was het maar omdat mensendingen zoals zonnepanelen, windmolens en duurzame investeringen zich niet gedragen als natuurkundige objecten zoals ijskappen of zeestromingen. En al was het maar omdat iemand het systeem toch een duw zal moeten geven, naar het kantelpunt.
Maar toch: zo bezien klinken kantelpunten ineens wel een stuk vriendelijker. Geen naderende storm, eerder bakens van hoop.

'Trip zet volume van bewustzijn harder' (Maarten Keulemans interviewt bewustzijnsonderzoeker Enzo Tagliazucchi de Volkskrant 14 april 2016, p. 11):
Lsd nemen is of je de volumeknop van het bewustzijn harder draait. Dat zegt bewustzijnsonderzoeker Enzo Tagliazucchi, verbonden aan het Nederlands Herseninstituut in Amsterdam. Hij is een van de initiatiefnemers van 's werelds eerste verkenning van het brein op lsd.
Wat doet lsd eigenlijk met een brein?
'Veel mensen denken dat je het brein kunt aan- en uitzetten, maar in werkelijkheid staat het nooit stil. Het is voortdurend bezig allerlei patronen van activiteit te creëren. Normaal gesproken worden die patronen onderdrukt. Maar het lijkt erop dat psychedelica die remming verminderen. Het gevolg is dat we de andere activiteitenpatronen die het brein genereert gewaar worden. We sluiten onze ogen en zijn in staat om met onze ogen dicht al die activiteit te zien.'
Dat klinkt nogal verheerlijkend: drugs maken het onderdrukte brein vrij.
'Ik vertel het graag zo. Veel mensen hebben het beeld dat drugs de werkelijkheid vervangen door een illusie. Maar de wereld die we normaal gesproken ervaren is óók een illusie. Het brein is voortdurend bezig onze waarneming te construeren. Je ziet bijvoorbeeld nooit de adertjes die voor je ogen zitten, of het trillen van je ogen, omdat je brein die informatie weg filtert. Wat een psychedelische drug dus doet, is de ene illusie vervangen door een andere. Het is lastig welke illusie 'echter' is. De illusie die de psychedelische ervaring creëert, komt in sommige opzichten dichter bij wat er gaande is in het brein.'
U schrijft in uw artikel dat de psychedelische ervaring en bewusteloosheid twee uitersten zijn van dezelfde, glijdende schaal.
'Ik stel het voor als de draaiknop op de radio: je draait de ene kant op en je hebt bewusteloosheid, je draait de andere kant op en je krijgt gewoon bewustzijn. En als je verder draait, krijg je iets wat lijkt op de psychedelische toestand. Verruimd bewustzijn, zou ik dat noemen.' En nu?
'Idealiter zou ik hierna minder bekende drugs bestuderen zoals mescaline en dmt (werkzame stof uit onder meer ayahuasca, red.). En dromen. Ik denk dat dromen overeenkomsten hebben met de psychedelische toestand. Dat zou prachtig zijn: het zou betekenen dat je, om iets van de psychedelische toestand te kennen, niet eens drugs hoeft te nemen, maar slechts hoeft te dromen.'

Het verlangen van Vivier (Alex Burghoorn de Volkskrant 21 februari 2020, p. V14-15):
Vijf redenen waarom je Claude Vivier live moet leren kennen
Van Arnhem tot Rotterdam klinkt de komende tijd het werk van de Canadese componist Claude Vivier. Het is een unieke kans om zijn kleine maar bedwelmende oeuvre live te leren kennen. V legt in vijf stappen uit waarom dat de moeite waard is.
Het is een van de toegankelijkste werken van Vivier. Met hun opname van Lonely Child in 1995 hebben pleitbezorger Reinbert de Leeuw en het Asko|Schönberg het oeuvre van Vivier aan een breed publiek gepresenteerd; een paar jaar later nog eens extra geholpen door een aflevering van de beroemde documentaireserie Toonmeesters van Cherry Duyns. Zo kan het dat Nederland een beetje Vivier-land is geworden.
3. Als ontdekkingsreiziger uit de jaren zeventig kwam hij bij zichzelf uit
Van Claude Vivier bestaat het beeld dat hij een reiziger-componist was, die zichzelf spiegelde aan Marco Polo. Kijk alleen al naar de titels van zijn stukken: Pulau Dewata – ‘eiland van de goden’ in het Indonesisch – is een hommage aan de bewoners van Bali, Zipangu blackblueblackblue%Shiraz verwijst naar een stad in Iran.
Vast staat dat zijn stops in Japan en Bali veel invloed hebben gehad, toch verplaatste de reislust zich naar binnen, vertelden zijn generatiegenoten jaren later. Zonder idee waar hij vandaan kwam, was Vivier op zoek naar wie hij was. Op die tocht laveerde hij tussen de twee kanten van zijn persoonlijkheid, die was getekend door de ‘katholieke scheiding Jezus Christus-en-de-Duivel’.

Kunst Paul Klee
Twee zwarte vruchten in een langgerekt landschap (Joke Hermsen De Groene Amsterdammer 27 januari 2022, p. 54-55):
Paul Klee was een bezielde kunstenaar, die in zijn werk de anima mundi, de wereldziel, wilde omarmen.
Vanaf 1912 sloot hij zich aan bij de door Kandinsky en Macke opgerichte kunstenaarsgroep van Der Blaue Reiter, die zich net als Klee zelf verzette tegen de steriliteit van academische kunst en de expressieve vermogens van volkskunst, niet-westerse kunst en kindertekeningen onderzocht. In een tekst bij de tentoonstelling van Der Blaue Reiter verdedigde Klee met verve het ‘primitieve gestamel van een kunst dat we misschien eerder in etnografische musea of thuis in de kinderkamer zouden aantreffen’, en naar een waarachtiger uitdrukking van menselijke ervaringen en emoties zoekt.

De twee soorten ervaringen waar Prigogine naar verwijst hangen samen met de kloktijd en de psychologische tijd van Claudia Hammond, de kloktijd en innerlijke tijd van Joke Hermsen, met Chronos en Kronos van H.P. Blavatsky, chronologische en psychologische tijd van Jiddu Krisnamurti en Rohit Mehta, de standaardtijd en psychologische tijd van René Meijer en met de relatieve en absolute tijd in het rapport ‘E i V’.

Hermann Broch boek Slaapwandelaars
De moderne mens volgens Hermann Broch (Jeroen Vanheste Civis Mundi Digitaal #8, november 2011):
Cultuurkritiek is even oud als onze cultuur. Van oudtestamentische profeten als Jeremia en Ezechiёl tot de grote ’arts van de cultuur’ Nietzsche en hedendaagse denkers als Sloterdijk: altijd is onze cultuur door filosofen en andere critici becommentarieerd en bekritiseerd. Het oordeel viel daarbij meestal niet erg gunstig uit. Socrates mopperde dat de jeugd van zijn tijd slechte manieren had en alleen in luxe geïnteresseerd was; "O tempora, O mores!" luidt de beroemde uitroep van Cicero; "Onze ouders, die reeds minder waren dan onze grootouders, hebben ons als nog meer verdorven in het leven geroepen, en wij zullen op onze beurt aan een geslacht het aanschijn geven dat nog gebrekkiger is", aldus Horatius; Petrarca klaagde dat hij in een totaal oninteressante tijd leefde; en ook Descartes beschouwde zijn tijdperk als een van verval.
De christelijke en joodse heilsverwachting
Het optimisme in De Slaapwandelaars komt behalve in het platonisme dus ook tot uitdrukking in de christelijke symboliek. We zagen al dat het laatste woord in de roman voor de apostel Paulus is, terwijl ook de apocalyptische symboliek een element van optimisme bevat. Hoewel de eindtijd en de Apocalyps uiteraard vol chaos en geweld zijn, vormen deze immers tevens de opmaat tot een terugkeer van de Verlosser en de komst van het hemelse Jeruzalem. Impliciet in alle apocalyptische symboliek is dan ook altijd de overtuiging dat na deze verschrikkingen een betere tijd aan zal breken.

René Meijer De Ether Bestaat!
DEEL I: Methode en Wetenschap – A Methodische Vooroefeningen
Inleiding
11: We kunnen er natuurlijk ook de filosoof René Descartes (1596-1650) bijhalen met zijn methode die er veel op lijkt, en de filosofen I. Kant (1724- 1804) voor de dualiteit en G.W.F. Hegel (1770-1831) voor het idee van these tegenover antithese om tot een synthese te komen, we kunnen S. Freud (1856-1939) raadplegen voor de analyse en F. Nietzsche (1844-1900) voor de zelfverwerkelijking, maar dan zijn we met het bouwen van één huis met meerdere bouwmeesters bezig.

De man met de grote ziel (Wilma de Rek de Volkskrant 15 juli 2023, Boeken & Wetenschap, p. 2-5):
Vandaag is het honderd jaar geleden, dat Louis Couperus de grootste schrijver van Nederlandoverleed. In zijn enorme oeuvre draait alles om de ziel, die hij zag als de essentie van het leven, datgene wat blijft. Is zijn eigen ziel nog ergens te vinden? De Volkskrant gaat op zoek.

Het uur U van Pieter Omtzigt (Frank Hendricks de Volkskrant 17 augustus 2023, katern Zaterdag p. 12-15):
Niet Omtzigt ging onderuit, maar het CDA. ‘De partij heeft mij verlaten’, zei hij al kort na zijn vertrek.
Het Kamerlid zal zijn politieke overlevingsdrift en ervaring volop nodig hebben als hij zich gaat mengen in de verkiezingen. De val van het kabinet-Rutte IV heeft ook hem overvallen. In juni gaf hij nog een toespraak in Leeuwarden waarin hij aangaf ‘stap voor stap’ te willen werken aan zijn standpunten en beweging. ‘Dat gaat even duren. We willen het grondig aanpakken. Daar vraag ik begrip voor.’

De Nieuwe Denktank, een middenmotor voor Pieter Omtzigt en de politiek (Ariejan Korteweg de Volkskrant 30 juni 2022 p. 9):
De Nieuwe Denktank komt voort uit de Stichting Sociale Christendemocratie, een clubje kritische CDA’ers dat zich in het gedachtengoed van Pieter Omtzigt herkent. Denktank-secretaris Henriëtte van Hedel was daar actief, net als Denktank-directeur Bart-Jan Heine. De Denktank wil breder mikken. Bij de lancering in Nieuwspoort spreekt Diederik Boomsma, CDA-raadslid in Amsterdam, maar ook René Cuperus, die voor Clingendael werkt en een verleden heeft bij de Wiardi Beckman Stichting van de PvdA. NRC-columnist en microbioloog Rosanne Hertzberger stemde vaak VVD, maar bekeerde zich tot de ChristenUnie.

Mijn ego en ik (en de anderen) - (Lisette Thooft 14 april 2021):
Freudiaanse ego
Het freudiaanse ego is een ander concept: dat heb je nodig om te bemiddelen in het spanningsveld tussen je geweten, het superego, en je basale overlevingsdriften, het id. Het superego kun je niet missen want dan word je een gewetenloze schurk, en het id wil je ook niet kwijt want dan ga je in een hoekje liggen sterven. Die twee zitten je hele leven als een soort duiveltje en een engeltje op je schouders en fluisteren je in: pak lekker wat je wilt! Nee, nee, gedraag je! En het ego moet daartussen schipperen en bepalen wat je uiteindelijk doet.
Antroposofie
Ook in de antroposofie heeft het ‘ik’ een gunstige betekenis, als het element dat mensen onderscheidt van dieren. Het is onze geestelijke kern, dat wat ons in staat stelt lief te hebben, idealen te koesteren, en een levenslange leerweg te gaan van innerlijke ontwikkeling en spirituele groei.
Barry Long
Mijn westerse spirituele leraar Barry Long sprak van my beautiful ego – dat is de impuls die mij doet drinken als ik dorst heb, legde hij uit, die mij in leven houdt zolang mij leven is gegeven. Voor Long is de boosdoener het ‘zelf’ of preciezer zelfzucht, meer willen hebben dan je nodig hebt. Maar diep in meditatie gaan noemde hij going into me.

Stress (Lisette Thooft de Volkskrant 1 augustus 2020 Opinie p. 21):
Eindelijk aandacht in de Volkskrant voor het immuunsysteem, ‘Vijf tips om de afweer te versterken’. De natuurlijke afweer is onze eerste, beste, goedkoopste en veiligste barrière tegen virussen en alle andere ziekten en aandoeningen. Ik miste nog stressverwerking en stressreductie in het rijtje tips. De relatie tussen stress en vatbaarheid voor ziekte is overvloedig aangetoond in wetenschappelijk onderzoek. En er is zoveel dat je kunt doen om emoties en spanningen te verwerken en een basishouding van ontspanning en acceptatie te kweken. Lichaamsbewustzijn is een van de belangrijkste pijlers onder een robuuste gezondheid. Alle soorten lichaamswerk helpen daarbij.

The Esoteric J. Robert Oppenheimer by Manuel García, Jr.:
- We dream of travels throughout the universe: is not the universe within us? We do not know the depths of our spirit. The mysterious path leads within. In us, or nowhere, lies eternity with its worlds, the past and the future. - Novalis (Georg Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg, 1772-1801)
- The true philosophical Act is annihilation of self; this is the real beginning of all Philosophy. - Novalis (1772-1801)

Was Louis Couperus een ingewijde in de esoterie?
De Tilburgse schilder Marc Mulders afficheert zichzelf nadrukkelijk als katholiek kunstenaar, wat opmerkelijk genoeg zijn doorbraak in de hoogste regionen van de kunstwereld niet heeft verhinderd. Maar onlangs liet hij zich uitschrijven uit de rooms-katholieke kerk. „Onze Lieve Heer heeft jou en mij een geweten gegeven om naar te handelen. Dat heb ik met mijn uitschrijven gedaan. De schaamte werd me te groot”, zegt hij in een interview in Volzin.
De directe aanleiding was, net zoals bij de Nijmeegse ethicus Jean-Pierre Wils, die zich in januari liet uitschrijven, de affaire-Williamson. Ongepast, vindt Mulders, dat de paus de excommunicatie van deze ultraconservatieve, Holocaust-ontkennende Pius X-bisschop heeft opgeheven. Maar ook het ’wegjagen’ door de paus van aidslijders en homoseksuelen stuit de kunstenaar tegen de borst.

Door de eeuwen heen zijn er auteurs die een patroon in hun boeken verwerken. Auteurs die ook in het rapport ‘E i V’ worden besproken zijn: Louis Couperus, René Descartes, Euripides, Willem Frederik Hermans, Frans Kellendonk, Marx en Engels, Harry Mulisch, Plato, Jean-Jacques Rousseau, Shakespeare en Barbara Tuchman.

‘Ja, we hebben buitengewone technologie maar fundamenteel zijn wij niet snuggerder en staan we niet meer in contact met de fundamenten van het menselijk bestaan. Op veel manieren hebben mensen in Cicero’s tijd juist dieper nagedacht. Ja, er zijn die fantastische sociale media en het internet, maar waarvoor gebruiken we ze? Voor poep. Grote, onontkoombare poep! Dat niet eens: uitvergrote poep. Een tsunami aan poep die op onze hoofden neerkomt. Poep-ideeën. Dát is waarom ik dit boek wilde schrijven. Dáárover gaat het. Over het feit dat we alleen maar meer idiotie mogelijk maken. De idioot is machtiger dan ooit. We hebben de idioot almachtig gemaakt. De idioot zit in het Witte Huis!’ ‘Het eindigt altijd in rampspoed’ (Sander Pleij interviewt Robert Harris Volkskrant 23 november 2019 Boeken p. 7-9)

Volgens het open individualisme bestaat er slechts één allesomvattende identiteit. Het idee dat de grenzen tussen personen metafysisch significant zijn, wordt verworpen. De term is bedacht door filosoof Daniel Kolak,[11] al bestaat deze visie al sinds de tijd van de Upanishaden; tat tvam asi (gij zijt dat) is een voorbeeld. Beroemde aanhangers van dit idee zijn o.a. de soefi Aziz al-Nasafi, Averroes, Arthur Schopenhauer,[28] mysticus Meher Baba, Alan Watts,[29] evenals enkele natuurkundigen: Erwin Schrödinger,[30] Freeman Dyson[31] en Fred Hoyle.[32]

De Levensboom (Omraam Mikhaël Aïvanhov boek Angels and other Mysteries of The Tree of Life of G.A. Barborka boek Het Goddelijke Plan, p. 91) wordt ook gebruikt om de hemelse hiërarchie, de engelenleer van Dionysius tot uitdrukking te brengen. In een visioen nam Hildegard van Bingen ook de engelenscharen, de goddelijke sferen waar.

G. Barborka boek Het Goddelijke plan menswording en evolutie Deel 2
HOOFDSTUK IX DE LEER VAN DE RONDEN - 3. De Verhouding tussen Ronden en Sferen (p. 448):
Op iedere bol van de keten zijn zeven openbaringen van vuur, waarvan de eerste in zijn geestelijke hoedanigheid overeen zal komen met de laatste openbaring op de direkt daaraan voorafgaande planeet [bol]: het proces is, zoals u zult begrijpen, precies andersom op de tegenovergestelde boog. De myriaden specifieke openbaringen van deze zes universele elementen zijn op hun beurt slechts de zijtakken, takken of twijgjes van de ene, oorspronkelijke 'Levensboom’. (Brieven van de Meesters aan A. P. Sinnett, 100,101).

G. Barborka boek Het Goddelijke plan menswording en evolutie Deel 1
HOOFDSTUK VI DE ZEVENVOUDIGE WET - de Zeven Beginselen (p. 249):
De geestelijke hoedanigheid ervan zal gelijk zijn aan die, welke het vuur had op de bol, die aan de onze vooraf ging op de dalende boog; de tweede bol op de stijgende boog zal in hoedanigheid overeenkomen met de voorlaatste bol op de dalende boog, enz. Op elke bol van de keten zijn zeven openbaringen van vuur, waarvan de eerste vergelijkbaar is, wat de geestelijke hoedanigheid ervan aangaat, met de laatste openbaring op de voorgaande planeet: het proces is dan tegengesteld, zoals u zult begrijpen, aan dat op de tegenover liggende boog. De myriaden van specifieke openbaringen van deze zes universele elementen zijn op hun beurt slechts spruiten, takken of twijgen van de ene oorspronkelijke 'Levensboom’. (Brieven van de Meesters aan A. P. Sinnett, 100,101).

Kees Voorhoeve: De Oerbron (Daiviprakriti) is de oneindige eeuwige werkelijkheid die alles overstijgt en tegelijkertijd de Bron is van alles wat bestaat. De Oerbron is op 'niets' gericht, het is zo leeg van iets en tegelijkertijd zo van alles. Hoe kan uit dit 'niets' iets ontstaan? In de Kabbalistische traditie wordt de Oerbron Ein Soph genoemd dat 'zonder grens' betekent. CHRISTUS IN DE STERREN
INLEIDING
Deze studie laat zien wat de Bijbel zegt over sterrenbeelden. Waartoe de sterrenbeelden dienen en welke Bijbelse betekenis er in sterrenbeelden (Dierenriem) ligt. Gods Woord maakt duidelijk dat de hele schepping “spreekt” over God. Dit komt onder andere naar voren in Romeinen 1: 18 – 20.
Tweede decade: Pegasus (het gevleugelde paard)
Pegasus is een paard met vleugels. De betekenis van deze Latijnse naam is onbekend. Deze naam is gaan fungeren als eigennaam van dit beest. De naam is afkomstig uit de Zodiac van Denderah, waar de afbeelding gelijk is. Onder die afbeelding staan twee karakters: Pe en Ka (peka of pega). Peka is in het Hebreeuws “voor(naam)ste” of “eerste”(?) en Sus = = paard. Het belangrijkste paard.
Het paard heeft vleugels en vliegt naar de hemel.

Het gaat er om dat we ons weer met de natuurlijke eenheid, de oerbron verbinden. Het volmaakte getal 10 (1 + 2 + 3 + 4) wordt in de metafysische wereld verzinnebeeld door de 4 of de TETRAKTIS. Het laat zien dat er aan de wereld van de eeuwig wederkerende verschijnselen (Aldous Huxley: ‘perennial’, Friedrich Nietzsche: ‘ewige Wiederkehr’, een eeuwige natuurlijke ordening, een blauwdruk zevenvoudige samenstelling van de mens), het mystieke factorelement (x), een bepaalde natuurconstante? aan ten grondslag ligt. De Triade vormt de natuurlijke eenheid 'Ruimte, Materie en Tijd' en de Tetrade vormt de natuurlijke selectie. Bij levensprocessen gaat het om de natuurlijke eenheid en de natuurlijke selectie, namelijk om de Weltstoff van Teilhard de Chardin, de memen van Richard Dawkins, de geest-substantie Swabhâva (Mind stuff) in de Theosofie. Bij de natuurlijke selectie gaat het primair om de context Uw wil geschiede. Richard Dawkins heeft gelijk wanneer hij stelt dat het bij levensprocessen om natuurlijke selectie gaat. Het mechanisme achter het aanpassingsvermogen van de mens aan zijn omgeving is al millennia bekend.
(x) Het getal zeven, als een samenstelling van 3 en 4 (de Wet van Zeven, de Triade en Tetrade, Trivium en Quadrivium), is dus het factorelement in elke oude religie, omdat het het factorelement in de natuur is. Zeven is het grondtal van het gemanifesteerde heelal (Purucker).

Het boek H.P. Blavatsky Een introductie tot De Geheime Leer en de samenvatting van Robert Bowen laten zien hoe 135 jaar geleden het magnus opus van H.P. Blavatsky tot stand is gekomen. Het in haar oeuvre verborgen balansmechanisme is nog hoogst actueel. In haar oeuvre wordt het slavernijverleden van de mensheid uitgebreid toegelicht.

Het microkosmos/macrokosmos concept legt voor de Renaissance de centrale plaats van de mens in de schepping vast, uitgedrukt in de versregels: "Niets is wonderbaarlijker dan de mens…", als een echo doorheen de eeuwen, van Euripides over de Middeleeuwen tot bij Shakespeares Hamlet.

De Spiltijd was de periode van de Boeddha, Socrates, Confucius en Jeremia, van de mystici van de Upanishads, van Mencius en Euripides. In de Spiltijd bereidden geniale spirituele en filosofische denkers de weg naar een volkomen nieuw soort menselijke ervaring. De ervaring van transformatie. De transformatie die werd aangegeven door de Tao, door de Boeddha, de Upanishads en door de Kenosis hebben wij nog niet begrepen. We zijn blijven hangen in de angsten van de Middeleeuwen, zoals in de doodsangst, nog steeds aanwezig in de Islam en het Christendom. Tijdens de Spiltijd ontdekte men de verinnerlijkte en directe kennis van het goed geordende leven dat gericht is op het goddelijke. De ervaring van het lijden moest leiden tot het erkennen van het lijden van de ander.

Op de microkosmos aarde zijn Geestkunde, Zielkunde, Natuurkunde en Kunst een weerspiegeling, vormen een complementaire polariteit van de macrokosmos, de vier fundamentele krachten . Door de boekdrukkunst kwam in de tijd van Luther de Bijbel ter beschikking van de massa. Internet is nu een weerspiegeling, de manifestatie van het informele circuit (facebook, instagram en twitter), de achterkamertjes in de politiek, maar ook van het formele circuit E-learning. De sleepwet is een product van de achterkamertjes politiek.

De eerste slaafgemaakten in Manhattan
Twee stroppen, ‘welcke byde braken’ (Leendert van der Valk De Groene Amsterdammer 17 augustus 2023, p. 30-33):
De eerste slaafgemaakten kwamen op 29 augustus 1627 aan in Nieuw Amsterdam (New York), zo blijkt uit onderzoek van historicus Jaap Jacobs. Die exacte datum en toedracht werpen nieuw licht op het slavernijverleden van de Nederlandse kolonie. ‘Zo wordt de zwarte geschiedenis van New York invoelbaar gemaakt.’

Kalebas van het plengoffer (Maria Markelo de Volkskrant 18 januari 2023, p. V7):
Een winti-ritueel maakt elk jaar onderdeel uit van de herdenking van de slavernij. De religie ontstond tijdens de slavernij en was twee eeuwen lang verboden. Na al die jaren van onderdrukking bloeit de godsdienst op, net als het debat over wat de ware winti is.
Veerkrachtige voorouders
Zendelingen en de overheid hebben die geestelijke ontwikkeling van de voorouders proberen te vernietigen door allerlei wettelijke bepalingen en sancties. En door hen te bekeren tot het christendom. Dat de winti en andere in slavernij gevormde religies er nog steeds zijn, toont dus de de veerkracht van de voorouders. Tegelijkertijd heeft de religie tot op de dag van vandaag met de gevolgen van die onderdrukking te maken.

Om de rol van Poetin in Oekraïne beter te leren begrijpen is het voor Nederland van belang op de rol, die Bouterse in Suriname heeft gespeeld diepgaand te reflecteren.
Op 29 november 2019 werd Desi Bouterse door de Surinaamse krijgsraad bij verstek veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar voor medeplichtigheid aan moord wegens zijn aandeel in de Decembermoorden (1982). Op 30 augustus 2021 werd zijn veroordeling tot twintig jaar gevangenisstraf in verzet bekrachtigd, hierna is hij in hoger beroep gegaan. In beide gevallen is niet overgegaan op gevangenneming, waarover zorgen zijn dat dit niet zonder een gewelddadige confrontatie kan worden uitgevoerd.

Cultureel omnivoor (Herien Wensink interviewt Jörgen Tion A Fong Magazine Volkskrant 2 juli 2022, p. 12-19):
Als nieuwe directeur van De Kleine Komedie wil Jörgen Tion A Fong de horizon van het cabaretpodium verbreden. Dat betekent een nieuwe generatie artiesten en een mix van genres op het podium. ‘Ik wil laten zien dat cabaret meer is dan kleinkunst en stand-upcomedy’. De Kleine Komedie serveerde deze week een gratis maaltijd voor alle Amsterdammers, in het kader van Keti Koti, de viering van de afschaffing van de slavernij in Suriname.

Mens was altijd oorlogszuchtig (Cor Speksnijder de Volkskrant 19 december 2017, p. 25):
Volgens recent Amerikaans onderzoek raken oorlogen tegenwoordig net zoveel mensen als vroeger. Maar er is veel kritiek op de studie. Zo zou het rekenmodel niet deugen en is er geen verklaring voor waarom mensen vechten.
Antropoloog Rahul Oka van de Universiteit van Notre Dame (Indiana, VS) komt samen met enkele collega's in PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences) tot een andere conclusie. Na het bestuderen van 430 gewapende conflicten over de hele wereld - van een conflict in China van 2.500 voor Christus tot de Irakoorlog - stelt Oka dat samenlevingen nu even gewelddadig zijn als vroeger. 'We zijn niet beter af dan vroeger. We kunnen onszelf niet op de schouder slaan', zegt Oka.
De Canadees-Amerikaanse hoogleraar psychologie Steven Pinker, die het standpunt huldigt dat de wereld in de loop der geschiedenis een veiliger plek is geworden, moet van Oka's rekenwerk niet veel hebben. Hij laat weten weinig waarde te hechten aan de wetmatigheden die de onderzoekers hebben ontdekt. 'Het universum wordt niet geregeerd door een mysterieuze wet die een verband aanbrengt tussen groepsomvang en aantallen slachtoffers.' Volgens Pinker bieden Oka en zijn collega's geen antwoord op de vraag waarom mensen vechten en wat de invloed is van ecologie, sociale normen, technologie en andere factoren.
Ook Johan van der Dennen, senioronderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen, is niet overtuigd door de conclusies uit de studie. Toch spreekt hij van een belangrijke bijdrage aan het wetenschappelijk debat, omdat Oka het midden houdt tussen 'extreme posities'.

Erasmusprijs 2023: Trevor Noah
Geboren als een misdaad (Fred de Vries De Groene Amsterdammer 16 november 2023, p. 108-111):
In een door apartheid verdeeld Zuid-Afrika was bastaardkind Trevor Noah een buitenstaander. Maar juist dat anders-zijn zette hij later in als comedian. Deze maand ontvangt hij de Erasmusprijs.

De geopolitiek is terug, ook in Europa (Joschka Fischer de Volkskrant 5 november 2015 p. 24):
Met de Russische invasie en annexatie van de Krim en de daaropvolgende oorlog in oost-Oekraïne heeft Vladimir Poetin overduidelijk gemaakt dat hij geen intenties heeft de onschendbaarheid van grenzen en het primaat van internationale juridische normen te respecteren.
De terugkeer van de geopolitiek houdt in dat de fundamentele keuze waar Europa in de 21ste eeuw mee te maken krijgt die tussen zelfbeschikking en externe dominantie zal zijn. Hoe Europa deze vraag beantwoordt, zal niet alleen zijn eigen lot bezegelen, maar dat van het gehele Westen.

Ivo op zondag (Ivo Niehe 26 november 2023, NPO2):
Herman van Veen beleeft binnenkort zijn 600e (!) voorstelling in Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. Ivo sprak hem uitgebreid in zijn geliefde theater aan de Amstel in Amsterdam. Carel Kraayenhof en zijn vrouw Tirza laten de kijkers genieten van hun zondagochtendgevoel. Ze vertellen over het benefietconcert voor het Prinses Máxima Centrum op 17 december. Verder een reportage over kunstenaar Henk Helmantel. En de uitreiking van de Cultuurfondsprijs van 100.000 euro vindt plaats in aanwezigheid van koningin Máxima.
Ivo bespreekt vervolgens met Evi Hanssen haar boek TRAAG NAAR DE hEMEL.

Ivo op zondag (Ivo Niehe 11 juni 2023, NPO2):
Deel twee van de zondagochtend van de 91-jarige Jan Terlouw. Terlouw neemt ons mee op zijn boerderij in het Gelderse Twello. Na 60 jaar huwelijk met zijn vrouw Alexandra, die een aantal jaar geleden is overleden, woont hij nu samen met Annette. Te gast in de studio is actrice Hadewych Minis. Ivo bespreekt haar veelzijdige carrière maar ze is te gast omdat ze een van de ambassadeurs is van het Nationaal Theaterweekend. Ze vertelt over het belang van dit weekend en waarom het is ontstaan. In de galerij der groten wordt zanger Charles Aznavour uitgelicht.

Ivo op zondag (Ivo Niehe 4 juni 2023, NPO2):
Een portret van kunstenaar Jeroen Henneman. Ter gelegenheid van zijn 80e verjaardag verschijnen er drie boeken en is er een grote tentoonstelling in Bergen. In de Galerij der Groten een geactualiseerd gesprek met Sarah Ferguson, ex van prins Andrew. Waarom kiest zij voor het buiten beeld blijven tijdens alle reuring rond Buckingham Palace? En de zondagochtend thuis van Jan Terlouw en zijn nieuwe geliefde Anette.

‘Nederland is als een verliefdheid die maar blijft duren’ (Menno van Dongen de Volkskrant 14 juli 2020):
Tv-presentator Evi Hanssen (41) laat in de serie Help, mijn borsten staan online de donkere kanten van het internet zien. Gaat ze nu anders om met sociale media?
‘Maar als ik eerlijk ben: ik ben zó graag in Nederland. Nederland is als een verliefdheid die maar blijft duren. Ik heb de hartelijkheid en energie gemist tijdens de lockdown. Ik hou niet van de valse bescheidenheid die je vaak ziet in Vlaanderen en ben directer dan de gemiddelde Belg. Wel houd ik van de Vlaamse beleefdheid. Ik probeer het te combineren: ik zeg wat ik vind, op een aangename manier. Ik kan echt niet kiezen.’

Evi Hanssen TRAAG NAAR DE HEMEL:
Toen Arlette Jacobs, de moeder van Evi Hanssen, te horen kreeg dat ze nog maar beperkte tijd te leven had, besloot ze om heel bewust toe te leven naar een zacht levenseinde. Terwijl Arlette steeds zieker werd, blikten moeder en dochter samen terug op het leven, beleefden ze ontelbare mooie momenten en namen ze intens afscheid. Sterk en kwetsbaar tegelijk beschrijven Evi en Arlette hoe ze omgaan met de naderende dood. Hoe er naast verdriet en pijn ook veel schoonheid, liefde en luchtigheid kan schuilen in die laatste levensfase. En hoe je ook na de dood je dierbaren kunt helpen in hun rouwproces.

‘Er wordt veel meer gestemd op basis van impulsen die de hele tijd veranderen’ (Jarl van der Poel interviewt Jan Bank de Volkskrant 30 november 2023, p. 18-19):
De verkiezingsuitslag is voor historicus Jan Bank, die komende week de Kees Fens-lezing houdt, een bewijs van de ‘geheel veranderde verhoudingen in Nederland’ en een voorlopig hoogtepunt van de individualisering. ‘Er zijn buiten de politiek nauwelijks nog leiders naar wie we luisteren.’

Dwarsdenker (Jarl van der Poel interviewt Joke van Leeuwen Volkskrant Magazine 10 juni 2023, p. 12-19):
Een vrouw zou niet zo reageren, denkt u?
‘Jawel, maar ik weet dat deze specifieke man zich ook op andere gebieden zo gedraagt. Maar er zijn zeker ook jaloerse vrouwen. Ik ben helemaal niet zo van het groepsdenken.’ U had het eerder over het palet van vijf dat u gebruikt bij het schrijven: stijl, ervaring, onderzoek, observatie en verbeeldingskracht. Hoe lag die verhouding bij het schrijven van dit boek over gaslighting?
‘Het was vooral veel observatie en ervaring. Ik heb ook mijn verbeeldingskracht gebruikt, want dit is zeker niet letterlijk mijn eigen verhaal.’ Ik denk dan: man, er is wel iets anders hier dat bedreigend is in Antwerpen, met al die aanslagen vanwege de drugshandel. Het is uiteindelijk een gebrek aan inlevingsvermogen. Daarom denk ik ook dat het zo belangrijk is voor een romanschrijver om over iedereen te schrijven. Dat traint het inlevingsvermogen.’
Ziet u dat gebrek aan inlevingsvermogen alleen bij nationalistisch rechts, of ook aan de andere kant van het politieke spectrum?
Soms moet je ergens tegenaan beuken. Maar, en dit is volgens mij belangrijk, als jij echt zeker weet dat jij de goede bent en de ander de kwade, kom je ook nergens. Je moet altijd proberen te begrijpen waarom die ander moeite heeft met verandering.
Ik weet hoe de dialogen in zo’n relatie gaan, want ik heb die dialogen zelf aangehoord. En ik kan mij de verwarring herinneren. Wat is hier toch aan de hand? Waarom zegt deze man dit? Waarom doet hij dit? Heel veel mensen zeggen in zo’n situatie: ga dan weg, maar ik denk dat veel vrouwen dat moeilijk vinden.

Choreograaf Hans van Manen: ‘Bij alles komt altijd erotiek kijken, omdat ik van mensen hou’ (Annette Embrechts interviewt Hans van Manen 5 juni 2023, p. V4-6):
Slavist en balletliefhebber Sjeng Scheijen schreef op uitnodiging van Hans van Manen een biografie over de 90-jarige choreograaf. Wat vinden biograaf en onderwerp van hun samenwerking en het resultaat?

Journalist en columnist Marcia Luyten schrijft in haar boek ‘Democratie is niet voor bange mensen’ over de opwarming van de aarde, toenemende ongelijkheid en het wantrouwen in de politiek.
En de wereldberoemde choreograaf Hans van Manen maakte maar liefst honderdvijftig balletten en zijn werk is nog steeds immens populair. Hij is nu 90 en in zijn nalatenschap ontbrak nog een indrukwekkende biografie. Van Manen vroeg historicus Sjeng Scheijen of hij deze wilde schrijven. De meester en zijn biograaf zijn beiden te gast.
In Hugo de Jonge komt het allemaal samen. In Hugo en zijn Masterplan (Marcia Luyten de Volkskrant 21 februari 2023, p. 2):
De Rijksbouwmeester en zijn voorgangers zullen opgetogen naar Hugo de Jonge hebben geluisterd, toen die in Buitenhof zijn Woningwet uiteenzette. Hij wil wat zij al vijftien jaar willen: dat Den Haag weer stevig de regie voert.

CDU moet zich niet aan radicaal-rechts spiegelen (Ton Nijhuis de Volkskrant 14 februari 2020 p. 23):
Wat heeft de CDU nodig nu ‘AKK’ zich heeft teruggetrokken? Een voorzitter die bindt en visie biedt op de toekomst van Duitsland, vindt Ton Nijhuis van het Duitsland Instituut.
Moderator
Naast integreren moet de nieuwe partijvoorzitter ook kunnen bezielen. Merkel stond voor een ‘post-heroïsche politiek’, waarin de kanselier geen charismatisch leider is, maar eerder een moderator die telkens compromissen tussen betrokken partijen moet zien te smeden. Dat is noodzakelijkerwijs een politiek van hier en nu, gericht op de problemen die zich aandienen, op crisismanagement. Deze ontbeert het grotere verhaal.
Het gaat erom perspectieven voor de toekomst te formuleren, waartoe leden en kiezers zowel in het westen als in het oosten zich voelen aangetrokken.

In 1965 liep ik stage op de engineering afdeling van het hoofdkantoor van AKZO in Arnhem. Op de Leergang Bedrijfskunde, die ik in de periode 1978 - 1980 in Arnhem volgde, werd het vakgebied psychologie gegeven door professor A.F.G. van Hoesel, hoofd van de psychologische dienst van AKZO. Om algemene intelligentie, het vermogen zich aan nieuwe situaties adequaat aan te passen, verwees van Hoesel naar de g factor ontwikkelt door Charles Spearman en de 'tweefactor-theorie' van Louis Leon Thurstone. De factoranalyse is later door het drie-dimensionale model van de intelligentiestructuur van J.P. Guilford en de ontwikkelingsbedrijfspsychologie van Philip E. Vernon verbeterd. Volgens de experimenten van David Krech ('Brain chemistry and adaptive behavior') zouden zelfs door milieu-omstandigheden blijvende fysische veranderingen kunnen optreden. Het gaat waarschijnlijk in veel sterkere mate dan men voorheen heeft vermoed om een wisselwerking tussen erfelijke en milieufactoren ('Nature-Nurture-debat'). Volgens de syllabus van A.F.G. van Hoesel bestaat een bedrijf uit een sociaal systeem en een technisch economisch systeem. Of met andere woorden tegen de achtergrond van de interdisciplinaire samenwerking binnen organisaties wordt een organisatie wel een economisch-sociaal-technisch systeem genoemd. J.P. Guilford integreert in het drie-dimensionale model 4 en 2 keer 6 dimensies, dus niet minder dan 144 verschillende begaafdheidsaspecten.

Wederkerigheid (golf-deeltje dualiteit) is analoog aan het begrip periodiciteit in de esoterie. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ borduurt voort op de dissertatie Liefde, solidariteit en recht: een interdisciplinair onderzoek naar het wederkerigheidsbeginsel van Dorien Pessers (de Volkskrant 18 december 1999). De economy of regard van Avner Offer komt met het wederkerigheidsbeginsel van Dorien Pessers overeen. Door met de keerzijde van de medaille rekening te houden kunnen problemen gemakkelijker worden opgelost en komt synthese dichterbij.

Elitair of Bestuurlijke elite: ben je van de kwaliteit of van de privileges? (Marjan Slob de Volkskrant 22 december 2016, p. 26):
Al in de eerste zin van Over de democratie in Amerika (1840) beschrijft Alexis de Tocqueville wat hem treft als het funderende principe van deze jonge democratie: de standsgelijkheid. In Amerika is het gelijkheidsbeginsel dat de Franse revolutionairen zo bloederig afdwongen echt in praktijk gebracht.
Mensen uit de Top 200, als jullie dat elitevijandige klimaat willen doen keren, maak dan duidelijk dat je op grond van je kwaliteiten tot de elite behoort - en schud die afgunstige blikken verder maar gewoon af. 'De mens raakt niet vernederd door het gebruik van de macht (...) maar door het gebruik van een macht die hij onrechtmatig acht', merkte Tocqueville al op.
Mensen uit de Top 200, als jullie dat elitevijandige klimaat willen doen keren, maak dan duidelijk dat je op grond van je kwaliteiten tot de elite behoort - en schud die afgunstige blikken verder maar gewoon af.
Maar als jullie stiekem zijn gaan geloven dat er voor jullie andere regels gelden dan voor het gewone volk, dan kennen jullie elkaar privileges toe. Dan installeren jullie weer standsverschil.
Daar leek het verdacht veel op toen jullie bonussen verdeelden terwijl de rest van de maatschappij bloedde. Zo'n soort elite verdient de volkse woede. Dus bestuurlijke elite: ben je van de kwaliteit of van de privileges? Laat maar zien.

Denker des Vaderlands Marjan Slob 2023:
Onder het motto ‘ruim denken’ ga ik graag met anderen – denkers, dromers, kunstenaars, beslissers, piekeraars, levensgenieters – onderzoeken wat het betekent om met elkaar ons leven op aarde te delen. Ik kies daarbij grofweg drie invalshoeken:
· Politieke ruimte
· Fysieke ruimte
· Geestelijke ruimte
Een dringende vraag is hoe we vanuit onze enorme mentale ruimte ‘op aarde kunnen landen’, om met Bruno Latour te spreken. Hoe je voor de aarde kunt zorgen. Hoe je de grond onder je voeten lief kunt hebben.

André Klukhuhn De vreemde lus Over bewustzijn en het verbond tussen wetenschap, kunst, filosofie en mystiek
Salomo Friedlaenders belangrijkste filosofische werk Schöpferische Indifferenz dateert uit 1918 en hij betoogt daarin dat de mens van de toekomst een toestand moet nastreven waarin, als bij twee contrapuntische melodielijnen, alle tegenstellingen samenkomen zonder dat ze worden opgeheven, maar in het individu in een gespannen synthese worden ondergebracht. Hierdoor zou de mens het hoogste stadium van ‘Engel’ ofwel van het goddelijke in zichzelf kunnen bereiken en, onder andere door het gebruik van superieure humor, boven het individuele uitstijgen.

Jan Terlouw ZIJ DIE NA ONS KOMEN (Eerste John Rawlslezing, 26 oktober 2012) en de ‘Sluier van onwetendheid’ (veil of ignorance)
Sinds ongeveer het midden van de vorige eeuw doet zich een nieuw probleem voor: we vragen meer van de aarde dan die kan leveren. Steeds als een probleem een relatie heeft met menselijk handelen, moet de vraag worden gesteld hoe rechtvaardig dat handelen is. Dat geldt dus ook voor het menselijk handelen dat leidt tot uitputting van de aarde. Daarbij gaat het om nu levende mensen die misschien door die uitputting zwaarder worden getroffen dan anderen, maar zeker zijn ook in het geding de rechten van nog ongeborenen. Zij zullen het straks met minder natuurlijke rijkdommen moeten doen dan wij. Past onze handelwijze, als het gaat om die aardbewoners van de toekomst, in de theorie van rechtvaardigheid van John Rawls?

Wat is bewustzijn? Het bewustzijnsbegrip door de eeuwen heen in filosofie en psychologie. Deel 1 (Hans Komen Civis Mundi Digitaal #40 oktober 2016):
De fenomenologie
Pragmatisme, neopositivisme, levensfilosofie zijn uiteenlopende kritische reacties op Kant. In nog grotere mate is dit het geval voor de fenomenologie. In de 20ste eeuw wordt vooral vanuit deze hoek kritiek geuit op het rationalisme. De Duits-Oostenrijkse filosofen Husserl, de grondlegger van de fenomenologie, en Heidegger betogen dat het rationalisme de relatie tussen mens en wereld veel te intellectualistisch opvat.
Evenals Husserl gaat Heidegger gaat uit van onze leefwereld, ons menselijk bestaan in de wereld Daarom wordt hij een existentie-filosoof genoemd of existentialist, evenals Karl Jaspers, Gabriël Marcel, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. Alleen de visie van Sartre wordt besproken in deel 2, omdat bij hem evenals bij Husserl het begrip bewustzijn expliciet aan de orde komt.

Wacht ons een nieuwe catastrofe? Hoe de geld- en graaicrisis terug te dringen (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #34 december 2015):
Toelichting op het Übermensch-idee en ideaal als ‘Caesar met de ziel van Christus’
“Terwijl Jezus zoals Boeddha zich onderscheidde door een andere manier van handelen, onderscheidden de christenen zich alleen door een ander geloof.” Jezus leerde dus een verlichte manier van leven, een levenswandel en levenspraktijk om op aarde in de hemel te kunnen leven zoals hij, volgens filosoof Karl Jaspers in Nietzsche und das Christentum (Ned vertaling Leonardo en Nietzsche, p 97 e.v., p 89 e.v. Zie ook Leo Tolstoi, The Kingdom of Heaven is Within You, Opstanding en de op Jezus geïnspireerde figuren van Aljosja in De Gebroeders Karamazow en Prins Mysjkin in De Idioot).

Het rapport ‘E i V’ maakt gebruik van een besturingsparadigma, dat in een 5Ddenkraam past. Het 5Ddenkraam brengt de reciprociteit tot uitdrukking. In de bijlage Triade + Tetrade zijn belangrijke innovaties gerubriceerd die onze huidige maatschappij in sterke mate hebben gevormd. Het 5Ddenkraam heeft een 'hybride context', 'Twee zijnssferen' van Plato, 'Microkosmos en Macrokosmos' ('Verstandelijke - en Waarneembare wereld') van H.P. Blavatsky, 'Twee religies' van Henri Bergson, 'Twee soorten ervaringen' van Ilya Prigogine, 'Twee domeinen' van Ervin Laszlo, Mikrosphärologie en Makrosphärologie van Peter Sloterdijk, ‘Wereldbeeld en Mensbeeld’ van Klaas van Egmond en de 'Kwantummechanica en Relativiteitstheorie' en biedt zowel een verfijning in etherische zin (verborgen dimensie) als een samenhangende toekomstvisie voor het bereiken van de éne werkelijkheid (Cosmic consciousness van Teilhard de Chardin).

La coeur a ses raison qui la raison ne connaît pas’, Blaise Pascal
Het hart heeft zijn redenen, die het verstand niet begrijpt (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #23, maart/april 2014)

Omdenken (Hans Petersen de Volkskrant 25 augustus 2022, p. 29):
De symbiose tussen christenen en boeren is uiteraard te danken aan het ‘Boek der Boeken’, waarin de mens zeggenschap kreeg over het dierenrijk. De een bedenkt, de ander voert uit. Handel ontstond.
Jezus echter gooide de woekeraars en winstmakers uit de tempel. De huidige Rabobank zullen we maar zeggen. Uitbuiting werd gestraft.
In die tijd ging het niet specifiek over dieren maar wel over naastenliefde en zorg voor de ander. Wellicht wordt het tijd voor een nieuw Christen- Democratisch Appèl, waarin het welzijn van de dieren voorrang krijgt, de Rabobank herstel- en uitkoopbetalingen financiert en boeren kleinschalig mogen boeren.
Een beetje christelijk omdenken, Wopke.

Met behulp van de Middenweg, de route van het Eenheidsbewustzijn is het mogelijk de paradox tussen Maakbaarheidsgeloof en Zelfvernietigingsdrang van politici te doorbreken.

Volgens het onderzoeksrapport 'E i V' hebben mystici in het algemeen beter begrepen dan politici, hoe de wereld, de éne werkelijkheid van het leven echt in elkaar zit. ‘Coincidentia oppositorum’, unus mundus vormt de grondslag van de evolutionaire kringloop. Harry Mulisch verwijst in het boekenweekgeschenk 2000 (p. 17) naar ‘coincidentia oppositorum’ en de mysticus Nicolaus Cusanus. In de tijd van Vyasa was de supersymmetrie (Opposites., See TWO, Twee) al bekend. In de esoterische filosofie duidt het woord Chhaya (schaduw) op het astrale evenbeeld van een persoon, en aan deze gedachte zijn enkele van de meest ingewikkelde en diepzinnige leringen over de menselijke evolutie verbonden.

Zo epigenetica 'nature en nurture' verbindt zo legt Memetica (Weltstoff) een relatie tussen de genen van het DNA en de hersencellen (neuronen), tussen genetica en celbiologie. Sommigen zien de secularisatie van bepaalde richtingen in de christelijke godsdienst als een teken van een succesvolle meme. Een "starre" en moeilijk veranderende godsdienst zal volgens deze memetheorie versplinteren in een "succesvol" geseculariseerd deel en (talloze) kleine afsplitsingen.

In essentie is de schuldencris geen financieel maar een politiek probleem. De politiek wordt te veel door korte termijndenken beheerst. Het is wenselijk dat er duidelijker beleidslijnen voor de komende decennia worden uitgestippeld. Het is van belang op het snijvlak van cultuur en natuur ('nurture en nature') beleid te ontwikkelen. Wereldwijd een breder draagvlak voor een duurzame samenleving te creëren. Het spreekt voor zich dat het welvarende Westen daarin het voortouw dient te nemen. Complexe maatschappelijke vraagstukken kunnen alleen effectief worden opgelost wanneer de krachten van de verschillende levensovertuigingen, dus zowel van de seculiere als van de reguliere wereld worden gemobiliseerd.

De dilemma's, die Koen Haegens signaleert: Gaat het om het welzijn van de bevolking, of het braaf afbetalen van schulden? (Koen Haegens De Groene Amsterdammer 8 juni 2023, p. 9) gelden ook voor Nederland.

Onaangepastheid in de werksituatie M.J.M. Daniels Een proef-onderzoek in een industrieel bedrijf.
107: Een groot aantal gestoorden verricht zijn werk tot voldoening van zijn superieuren en meestal zonder dat dezen enig inzicht in de gestoordheid van deze werknemers hebben.

De therapeut die tot inkeer kwam (Ranne Hovius de Volkskrant 3 juni 2023 Boeken & Wetenschap, p. 21):
De biografie van psychiater Piet Kuiper belicht zijn leven evenwichtig en zonder te oordelen. Op den duur krijg je sympathie voor deze ingewikkelde man.
Het tij keerde in de jaren zestig en zeventig, toen de anti-psychiatrie ervoor zorgde dat iedereen van de etiketten en medicijnen af wilde, ten gunste van het gesprek met de patiënt. Daarmee voelde Kuiper zich wel verwant, en hij beleefde topjaren. Als rond de jaren tachtig het medisch perspectief – met betere medicijnen en een DSM vol oude en nieuwe etiketten – opnieuw de overhand krijgt, ziet Kuiper zijn populariteit weer even rap verdampen.
En dan, onverwacht, volgt een doorbraak bij het grote publiek: hij schrijft het boek Ver heen (1988), over de psychotische depressie waaraan hij vier jaar leed en waarvoor hij twee keer werd opgenomen.

Krijgt depressie meer kans in onze samenleving? (Jacobine Geel 16 januari 2022 NPO2):
In een brandbrief aan het kabinet en het OMT luidde de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie deze week de noodklok: blijvende psychische schade dreigt voor studenten door de huidige maatregelen. Dat het broos is gesteld met de mentale gezondheid van Nederlanders blijkt ook uit cijfers van het Trimbos Instituut: één op de vijf mensen krijgt tussen zijn 18e en 64e levensjaar te maken met een depressie. Jacobine Geel vraagt haar drie gasten hoe dat kan. Worden we steeds meer vatbaar voor depressies? Te gast o.a. psychiater Jim van Os en presentatrice Sofie van den Enk. Zangeres Stephanie Struijk zingt tot slot een lied over dit thema.

‘We zijn veel te bang gemaakt voor stress’ (Evelien van Veen de Volkskrant 9 oktober 2021 Wetenschap p. 24-25):
Jazeker, chronische stress is schadelijk en kan tot burn-out en depressie lijden, stressonderzoeker Sonia Lupien heeft het zelf aangetoond. Maar het is tijd voor een andere boodschap: ‘Stress is het beste wat ons als mensheid is overkomen.‘
Het verhaal rond stress is de laatste jaren alleen maar negatief geweest. Er zijn zelfs journalisten die mij niet willen interviewen als ik niet bereid ben om erop te hameren hoe schadelijk stress is; depressie, burn-out, dat verhaal. Maar dat heeft veel kwaad gedaan, want daardoor is onze mindset collectief er een van angst voor stress geworden.
‘Terwijl we onze stresshormonen hard nodig hebben om goed te functioneren. Daardoor kunnen we de mammoet doden – of examen doen, een toespraak houden, een goed feest organiseren, ingrijpen als iemand hulp nodig heeft, een moeilijke operatie uitvoeren, noem maar op. Daar komt allemaal niets van terecht zonder een gezonde dosis stress.’

Boeddha in de polder (20 december 2022, NPO2):
Het zijn onzekere tijden vol burn-outs, depressies en stress. In een spirituele zoektocht gaat Joris Linssen in gesprek met mensen die een persoonlijke crisis hebben weten om te buigen tot een waardevolle levensles. Joris ervaart de kracht van de maan met schrijfster Susan Smit, ontdekt een boeddhistische monnik Sander Oudenampsen in een katholieke kerk en drumt samen met yogaleraar Raymond Vijverberg om de zomer te verwelkomen.

Jan Foudraine Wie is van hout...
Anti-psychiatrie en gekkenbeweging
De grootschalige campussen waar patiënten buiten de samenleving gehouden worden krijgen minder steun. Het boek Wie is van hout... van Jan Foundraine is in die ontwikkeling een ijkpunt.
Het werd na publicatie in 1971 door bijna iedere werker in de psychiatrie gelezen, en uiteindelijk in meer dan 200.000 exemplaren verkocht, later in het Engels en Duits vertaald. Foudraine omschrijft het boek als een gang door de psychiatrie en doet er verslag in van zijn vijf jaar werken in de Chestnut Lodgekliniek in de Verenigde Staten, bij Frieda Fromm-Reichmann.
Anti-psychiatrie is de overkoepelende term, die deze tegenbeweging omschrijft. Ronald Laing (Gezin en waanzin), David Cooper (Villa 21) en Thomas Szasz (Waan van de waanzin) zijn de belangrijke woordvoerders van de beweging. In Italië en Engeland worden psychiatrische inrichtingen afgeschaft. In Vlaanderen was er de psychiater Steven de Batselier met zijn alternatief therapeutisch centrum ‘Passage 144’ in Leuven. De democratische psychiatrie (Franco Basaglia) wordt populair in Nederland: voorbode van de zogenaamde vermaatschappelijking in latere jaren.In Nederland start een beweging in de richting van meer ambulant werken, tussenvoorzieningen, vormen van beschermd wonen. Kees Trimbos had een belangrijke rol in het openbreken van de intramurale psychiatrie in Nederland.
Zowel de anti-psychiatrie uit de jaren zeventig als de opkomst van de cliëntenorganisaties in de psychiatrie hebben een belangrijke en duurzame invloed gehad. Psychiatrie is er menselijker op geworden, en meer zichtbaar in de samenleving. Tegelijk is er wel opnieuw kritiek op het veelvuldig gebruik van medicijnen, net als in de jaren zeventig.

Jeroen Henneman Het leven der dingen (t/m 10 april 2023):
Kunstenaar Jeroen Henneman (Haarlem, 1942) verstaat de kunst om zich te blijven verbazen over de wereld om hem heen. Onbevangen verwondering, humor en – soms letterlijke – licht- en luchtigheid, maar ook een red%gretig-onderzoekende geest die de grenzen van de optische waarneming bevraagt: ze vormen constanten in Hennemans werk en typeren tegelijkertijd de mens Henneman. Zijn sculpturale werk, maar ook zijn installaties, schilderijen en tekeningen getuigen van een open blik en belangstelling voor zowel de grote schaal van de openbare ruimte en de stad als de wijze waarop ons oog er geleid wordt door het kleinste detail.

Geluk MANTRA Zomer 2023 tijdschrift Spiritualiteit, nieuwe wetenschao en zingeving nummer 35, p. 72-79):
Het Sint-Jansfeest Het Midsummerfeest van licht, nieuw leven en bezinning
76: Nelleke Schiphorst verzorgde de afgelopen jaren een aantal cursussen over de jaarfeesten op verschillende locaties in Nederland. Ook publiceerde zij een boekje met als titel ‘Het Jaar Rond’*.
(* ‘Het Jaar Rond’ €4,50 p/s, is te bestellen bij nellekeschiphorst@planet.nl)
Sint-Jansfeest: Johannes de Doper (Auteur(s)):
Of je wilt of niet, wanneer we op 24 juni het Sint-Jansfeest vieren is het licht zich alweer aan het terugtrekken. Het midzomerfeest rondom de zonnewende van 21 juni werd gekoppeld aan de naamdag van Johannes den Doper: ‘Kom tot inkeer!’
De dagen worden korter, ook al merk je dat nauwelijks. Net zomin als je eind december al merkt dat de dagen aan het lengen zijn. Toch ervaar ik een verschil. Midwinter, in de kou en in het donker, wil ik er best van weten dat we weer op weg gaan naar het licht. Ook al zie ik daar buiten nog niet veel van, ik put moed en kracht uit het idee.
Licht in het duister van de dood (Annet Brouwer Een gift van Avalon (p. 80-84):
Annet Brouwer geïnterviewd door Hans Gerding

Maarten Zweers in "Tristan und Isolde" (5) moet de grootste held van deze "ego-vorming" - Tristan - ontdekken dat de Liefde een kracht is, die nog groter is dan zijn heldendom. De liefde breekt de geslotenheid van het ego - van de "Ring" - open. Van de christelijke boodschap is nog geen sprake, maar de essentie ervan is geboren. Die ervaring maakt de mens rijp voor de boodschap van Johannes de Doper, de wegbereider van de Christus, het centrale thema in "Die Meistersinger " (6). Johannes leerde hoe wij ons sterk geworden ego moeten inzetten voor een groter ideaal, dat het ego en de individuele liefde overstijgt. De ring moet worden opengebroken voor de gemeenschap. Een "gesloten" egocentrische levenshouding moet tot altruïsme geraken. De inspiratie, die tot op heden nog alleen de kunstenaar kenmerkt, is daarbij onontbeerlijk. Daarom is het wezen der kunsten het tweede thema in dit werk. De kunsten worden de inspiratiebron voor mens en maatschappij.
Eerst dan zullen we met Wagners "Parsifal" (7) de christelijke liefde volkomen in praktijk kunnen brengen. Met de verdramatisering van alle uiterlijke, maar vooral van alle innerlijke strijd, die de mens moet leveren om een ware Meester in het leven te worden, sluit Wagner zijn oeuvre af. Wat met een "ring van duisternis" begon is tot een "ring van licht" geworden.

Het balansmechanisme van de wederkerigheid, de weg van de pelgrim, de 'Hoofdroute' maakt het mogelijk de milieucrisis te verkleinen. Het balansmechanisme van de wederkerigheid toont als het ware de perpetuum mobile, die aan de natuurfilosofie ten grondslag ligt. Voor een toelichting op het balansmechanisme, zie het tijdschrift MANTRA - Lente 2023 nr. 34 thema Balans
Op p. 52 t/m 59 staat een interview met Jeroen Windmeijer en Jacob Slavenburg over hun derde boek in de zogenoemde ‘Sterke vrouwen-trilogie’. De Magdalenacodex is een spannende thriller over een verguisde vrouw.
Waarom deze drie vrouwen? Wat hebben ze met elkaar gemeen?
Jacob: Isis, Eva en Maria Magdalene hebben nogal wat gemeen.

Amuzikaal zijn is de grote uitzondering
Het is onverstandig om op muziek te bezuinigen: ze brengt meer geld op dan erin wordt geïnvesteerd (Henkjan Honing, Erik Scherder en Dick Swaab de Volkskrant 18 juni 2011)
Amuzikaal zijn is in feite de grote uitzondering. Het wordt amusia genoemd en bestaat uit een verzameling erfelijke (of door een hersenbeschadiging ontstane) afwijkingen in het herkennen of reproduceren van melodieën en ritmes. Naar schatting vier procent van de mensen in het Westen heeft er in meer of mindere mate last van.
Muzikaal
Het tegenovergestelde van amusia is een extreme overgevoeligheid voor het waarnemen, onthouden en uitvoeren van muziek. Daarbij kun je denken aan kinderen met autisme of het Williams-syndroom, die een uitzonderlijk, vaak spontaan ontwikkeld talent voor muziek aan de dag leggen. Ook zijn er mensen die als gevolg van een neurologische aandoening plotseling zeer muzikaal blijken te zijn of dit juist zijn kwijtgeraakt. Het zijn allemaal uitzondelijke gevallen die je doen beseffen dat onze hersenen een speciale band met muziek hebben.

De psyche (reflexief bewustzijn, zelfreflectie) werkt als een spiegel. Het is deze spiegel, het spiegelneuron dat zorgt voor de golfbewegingen in de geschiedenis. Welke kant van de medaille, de aardse Tetrade (Standaardmodel, de gemanifesteerde werkelijkheid) of de hemelse Triade (ongemanifesteerde werkelijkheid), laten we overheersen? Alleen wanneer we ons meer met de Triade verbinden komt de beschaving een stapje verder. Meer opties zijn er niet en dat was al bij Pythagoras (De Gulden Verzen van Pythagoras) bekend.

Om homeostase, het fenomeen van de wederkerigheid tussen de twee Domeinen Geestkunde en Natuurkunde te verklaren kunnen de begrippen numen, memen, mind stuff, wereldstof (Weltstoff, oerbron, levensatoom, levenskracht, oerstof, scalaire veld) of nomen een handvat bieden. Ook al zouden we stofjes ontdekken die voor het terugkoppelingsmechanisme verantwoordelijk zijn dan verandert daarmee nog niet de éne werkelijkheid. De oorsprong der dingen, de oerbron (alfa), de keerzijde van de medaille, Ding an sich van Kant blijft vrijwel geheel voor ons verborgen.

In de psychologie van Carl Jung speelt het projectiemechanisme een belangrijke rol.
Elke medaille heeft twee complementaire kanten, die door de spiegelsymmetrie, het projectiemechanisme tot uitdrukking wordt gebracht. De eenheid der tegendelen is het basisingrediënt in het rapport ‘E i V’. De eenheid der tegendelen brengt echter ook een tegenstelling tussen twee polen, de keerzijde tot uitdrukking. De éne werkelijkheid bestaat uit paren van tegenstellingen, ‘hemel en aarde’, ’evolutie en involutie’, 'onbewuste en bewuste', ‘collectieve en individuele' onbewuste. Het gaat er om in de menselijke geest zowel het bewuste als het onbewuste te overstijgen. Asymmetrie bestaat op aarde, maar niet bij God (Ain-Soph) in de hemel. Uiteindelijke kan het individuele bewustzijn de ware aard van het universele, kosmische, non-lokale bewustzijn niet kennen.

Theosofie & Apologetiek (Reflectie, Magazine voor religie en spiritualiteit zomer 2023 p.32):
'noun' is de hoogste vorm van intuïtie, we kunnen het wellicht het beste zien als 'influisteringen van de ziel', als dit je al eens overkomt, weet je 100% zeker dat de hoogste vorm van waarheid bij wijze van spreken aan je geopenbaard is. Het zijn de hoogste flitsen van inzicht.

De Staf van Hermes, de Axis mundi wordt beschouwd als de sleutel en de weg van persoonlijke (spirituele) ontwikkeling, oftewel in onze kern, de levensbron draait het nog steeds om de Gulden middenweg, de 'Hoofdroute'. De “staf” (p. 96) waarmede het goddelijke kind de volkeren zal hoeden, is natuurlijk de caduceus van Hermês, de voorbeeldige schaapherder van de zielen. In de oudere mythologie vindt men deze magische staf in de hand van Neb, de God van wijsheid en “de bewaarder van de scepter van kracht”.

De 'Hoofdroute', het Meta-leren , (waarheidsvinding) heeft op de éne werkelijkheid net als bij Ayurveda op de "kennis van het leven", de oerbron En-soph betrekking. De oerbron manifesteert zich door het eeuwige nu, de 11e Dimensie.
De verticale as (Axis mundi, de Staf van Hermes, de gouden keten van Homerus, de staf van Mercurius, Sutratman, levensdraad, de Caduceus, draad van Ariadne, Levensladder, Esculaap, de verborgen 5e Dimensie, de Derde Weg van Benjamin Barber) toont de kosmische Lichtzuil en ook de Middenzuil van de Levensboom. De Staf van Hermes wordt beschouwd als de sleutel en de weg van persoonlijke (spirituele) ontwikkeling.
De “staf” (p. 96) waarmede het goddelijke kind de volkeren zal hoeden, is natuurlijk de caduceus van Hermês, de voorbeeldige schaapherder van de zielen. In de oudere mythologie vindt men deze magische staf in de hand van Neb, de God van wijsheid en “de bewaarder van de scepter van kracht”. Pythagoras was in de leer bij de Griekse natuurfilosoof Anaximander (Engelse versie) en waarschijnlijk bij Thales van Milete. Thales van Milete beschouwde het water als het oer-element; Anaximenes de lucht; Heraclitus het vuur; de Eleaten de aarde. Empedocles was vooral de man die uit voorafgaande stelsels het beste trachtte te halen en tot een eenheid te verenigen. Hij stelde deze elementen gelijk aan elkaar, en komt zo tot de leer van de vier elementen: aarde, water, lucht en vuur. Deze verschillen kwalitatief, zijn eeuwig, en kunnen zich in verschillende verhoudingen met elkaar verenigen om het aanschijn te geven aan de wereld om ons heen.

Politieke klasse, loop niet blind achter gele hesjes aan (Joshua Livestro de Volkskrant 14 december 2018, Opinie p. 2-3):
Een regime waarbij de aristocratie de boventoon vormde zou dan tot een oligarchie verworden (een regimevorm die wij modernen vooral kennen uit de post-Sovjetstaten, Rusland voorop). Een democratie zonder morele ankers kon verworden tot een ochlocratie – de heerschappij van de onderbuik. Die laatste regimevorm zou uiteindelijk leiden tot de opkomst van de demagoog, ‘de leider van de meute’, wiens gehele programma bestond uit het naar de mond praten van het volk (wij zouden zo’n politicus een populist noemen). Het is daarbij ook veelzeggend dat peilingen al decennia lang aangeven dat deze kiezers zorgen hebben over zaken als normvervaging en verontachtzaming van de publieke moraal. Het geeft aan dat ze openstaan voor leiders die vanuit heldere morele overwegingen hun standpunten bepalen en ook stelling durven nemen tegen extremisme van elke soort. Sterker nog: ze verlangen er wellicht zelfs naar.

Als er iets fout gaat gaat het goed mis (Jan van der Putten Volkskrant 2 januari 2015 katern Vonk p. 6-7):
Ruim 24 eeuwen na zijn dood is de Griekse geschiedschrijver Thucydides weer volop actueel. Zijn analyse over de oorzaak van de Peloponnesische Oorlog (431-404 v. Chr.) tussen Athene en Sparta is herontdekt door de Amerikaanse politieke wetenschapper Graham Allison.
Tanende machten
Allison ziet in Thucydides' analyse een paradigma van wat er kan gebeuren als een heersende grootmacht zich door een opkomende macht bedreigd voelt. Wat ze ook doen of juist niet doen, hoe ze ook op elkaar reageren, de valstrik van een oorlog is steeds dichtbij. De kans dat de rivalen daarin trappen, is historisch heel groot: sinds de 16de eeuw heeft dit soort conflicten zich volgens Allison zestien keer voorgedaan; twaalf keer is het tot oorlog gekomen.
De Chinese leider Xi Jinping is zich daarvan goed bewust. Thucydides' valstrik bestaat niet, zei hij bij zijn bezoek aan Amerika in september, 'maar als belangrijke landen keer op keer strategische misrekeningen maken, dan kunnen ze voor zichzelf zo'n valstrik zetten'. Vertaald: als Amerika en China niet uitkijken, kan er een oorlog tussen hen uitbreken. Historische precedenten zijn er genoeg. De laatste vijf eeuwen is slechts in vier van de zestien gevallen van verschuivend machtsevenwicht een oorlog uitgebleven: de overgang van de wereldhegemonie van Engeland op Amerika verliep vreedzaam, en de grote krachtmetingen na de Tweede Wereldoorlog werden evenmin op het slagveld beslist. Dat waren volgens Allison de gewapende vrede tussen de Sovjet-Unie en Japan, de Koude Oorlog en de Duits-Franse rivaliteit om de hegemonie in Europa. Gaat de mensheid dan toch vooruit?
Amerika zou China's opkomst moeten aanvaarden en de gemeenschappelijke belangen laten prevaleren. Veel hangt af van de vraag wie de nieuwe Amerikaanse president wordt. Intussen hebben de Chinezen de tijd De kunst van het oorlogvoeren te bestuderen van hun legendarische strateeg Sun Tzu, die bijna een eeuw voor Thucydides leefde. Zijn beroemdste uitspraak: 'Het toppunt van bekwaamheid is de vijand verslaan zonder te vechten.'

Corruptie en goed bestuur in modern Nederland: een historische visie (Ronald Kroeze Civis Mundi Digitaal #21, oktober 2013):
Om die reden is het belangrijk om ook de blackblueblavkblueblack%de ‘corrupte’ varianten van respectievelijk de gezonde staatssystemen monarchie, aristocratie en democratie.[8] En omdat iedereen weleens een keer ziek werd, ging men er vanuit dat het gevaar van corruptie altijd op de loer lag en om de zoveel tijd zich daadwerkelijk manifesteerde. Elitaire grootheidswaanzin, decadentie en arrogantie golden daarbij als tekenen van corruptie. Corruptie werd dus verbonden met de morele gesteldheid van een samenleving. De politieke elite moet zich niet alleen aan geschreven wetten maar ook aan ongeschreven waarden houden.

De twee gezichten van Janus (Benedict Broere GAMMA februari 2005 p. 35):
Recapitulerend valt te zeggen, dat de menselijke geschiedenis van ongeveer de afgelopen tienduizend jaar de expressie van de interactie is tussen globaal twee aan elkaar tegengestelde maar elkaar ook dialectisch aanvullende mentaliteiten. Het samenwerken van beide vermogens - het vermogen tot analyse en het vermogen tot synthese - had daarbij als resultaat een groeiende creativiteit op velerlei gebied. Je zou hier kunnen spreken van een algemeen vermogen tot cultuurschepping, dat zich ontwikkeld heeft in interactie met een steeds complexere cultuur.

Het is het denkvermogen (reflexief bewustzijn, zelf-bewustzijn), de rede - de relatie tussen 'Remslaap en Non-remslaap' - die een mens van een dier onderscheidt. Computers, notebooks, smartphones en iPads spelen in de informatiemaatschappij een cruciale rol. Het is mogelijk met behulp van computers virtual reality, een rollenspel te creëren. De virtuele wereld van een computer kan wel het denken, maar niet het voelen, onze emoties simuleren. Aan de hand van de op het beeldscherm getoonde beelden, de grafische vormgeving kunnen wel sensaties en emoties bij een cliënt worden opgeroepen. Een sociaalnetwerksite, zoals instagram lijkt wel zo waarachtig mogelijk. Omgekeerd is het wel mogelijk met behulp van scanners beelden, de intensiteit van emoties binair vast te leggen. De zuurstof in het bloed is gevoelig voor elektromagnetische velden en daardoor kan de scanner de moleculen traceren. De elektrische stroompjes tussen zenuwcellen in de hersenen zijn met behulp van een Electro Encefalogram (EEG) zichtbaar te maken. Een deskundige virtual reality techniek kan met een catharsis (reinigen van emoties) worden vergeleken.

Laat de gave van het woord weer winnen (André Vis Tubantia 14 juni 2016):
Winstpunt
Langzaamaan groeit de gedachte dat het maatschappelijk debat is ontaard. Die constatering is een winstpunt maar het zou nog mooier zijn als we een paar spaden dieper spitten. Neem bijvoorbeeld de ingesleten gewoonte om iemand waar je het niet mee eens te vierendelen, in mootjes te hakken en aan de haaien te voeren. Terwijl het er ten diepste om gaat de uitspraak van die persoon met argumenten te bestrijden. Waar is kortom ons vermogen tot het voeren van een rationeel debat gebleven?
Empathie
Bij samen horen analytisch vermogen, empathie, begrip maar ook kennis, menselijk inzicht, het vermogen tot het stellen van vragen en het voeren van een dialoog. Kennis halen we van de iPad, het menselijk inzicht is uitbesteed aan algoritmes en het stellen van de juiste vragen en het aangaan van de dialoog hebben we ingeruild voor het snelle oordeel. Laat de dialectiek herrijzen. Als we onze kinderen scholen in de psychologie, filosofie en sociologie hebben we een kans. Opdat ooit de beschaving in het debat terugkeert - als we oud zijn en der dagen zat.

Maurice de Hond heeft gelijk een tablet is een hulpmiddel. Een tip (Franck Rijckkaert Volkskrant 30 januari 2016 p. 22-23):
Voordat ze Maurice de Hond stevig laten wieden in het curriculum (O&D 29 januari), is het voor ouders die overwegen hun kinderen naar een Steve Jobsschool te sturen wellicht verstandig om in de Volkskrant van 21 juni 2013 het artikel 'Een iPad voor kleuters is kindermishandeling' nog eens te lezen en daarna het daarin genoemde boek Digitale dementie van Manfred Spitzer.

De promotie van de iPad-school door opiniepeiler Maurice de Hond directeur BV View/Ture (boeken, autobiografie, interview) heeft niet echt aan een betere kwaliteit van het onderwijs bijgedragen.

Het leven is er stomweg en daar hebben we zin in. Dat zit er ingebakken (Lorenz van Doornen de Volkskrant 26 september 2023, p. 28):
De boodschap van het artikel van Fokke Obbema (‘Praten over de dood brengt ons dichter bij de zin van het leven’) is dat we in het leven iets zinnigs willen doen omdat we beseffen dat het leven ooit ­afloopt. Heb ik iets tot stand gebracht of iets betekend voor de medemens? Daardoor ­zouden we de gedachte van ­eindigheid kunnen accepteren. Doodsangst zou het motief zijn om dit te allemaal te doen.

Het leven is geen probleem dat opgelost moet worden, maar een mysterie. Het 5Ddenkraam laat net als de driehoek van Pythagoras, de Levensboom en het enneagram zien dat het goede nieuws is dat er een [zelfregulerend zelfreinigend, zelfgenezend, zelfhelend vermogen, homeostase (sociologie) of (fysiologie) ], als het ware een 'Checks and Balances' in het universum zit ingebakken. Het gaat er om de schijnwaarheden, de schijnheiligheid in het leven, de ingebakken clichés te demystificeren.

Arnon Grunberg slaat in zijn voetnoot Oekraïne de plank volledig mis. De ware doelstelling van het 'nee-kamp' heeft op het creëren van balans, op het bieden van tegenwicht, het zelfreinigend vermogen betrekking. Het gaat er om de vitaliteit, de veerkracht, de levenskracht van de EU te verbeteren. In de theosofie draait het om de principes Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap, het zelfreinigend vermogen, om innerlijke zelfontwikkeling (leer van de individualiteit), zuivering en verlichting en het rentmeesterschap.

Van punk naar Houellebecq (Gijsbert Kamer Volkskrant Magazine 9 november 2019 p. 66-70):
Boek: Michel Houellebecq –Mogelijkheid van een eiland (2005):
Geen auteur heeft recent zoveel indruk gemaakt als de Franse Michel Houellebecq. We kennen elkaar inmiddels goed, hebben ook samengewerkt en zijn zelfs bevriend geraakt.
‘Maar het begon allemaal met Mogelijkheid van een eiland. Toen ik dat voor het eerst las, voelde het als een knock-out. Hij schreef even rauw als geestig over seks. De protagonist kon eigenlijk voor niks of niemand zoveel liefde opbrengen als voor zijn hondje, en toch ga je van hem houden.
‘Er is veel kritiek op hem. Hij zou een misantroop en een cultuurpessimist zijn. Zijn wereldbeeld ís ook niet echt rooskleurig, maar kijk eens om je heen? Het is toch allemaal niet zo geweldig wat we er met z’n allen van maken?

Jaap Dronkers schrijft in de de Volkskrant van 15 januari 2005:
‘Het noodzakelijke evenwicht tussen de drie tradities 'Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap' is sinds de jaren zestig teloor gegaan. Het motto van het kabinet-DenUyl (1973 – 1977), spreiding van ’Geld, Kennis en Macht’, ging alleen over ongelijkheid. Het gaat vooral om het herstel van individuele en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van samenleving, buurt, school en gezin. Sinds de jaren zeventig is de ongelijkheid gegroeid, de gemeenschapszin verzwakt en is er dus voor links weer een wereld te winnen.’

Het vraagstuk waar het primair om draait wordt door de onderwijssocioloog Jaap Dronkers onderkent (Lisa van der Velden de Volkskrant 9 juni 2015 p. 21).
'Op de lange termijn is sponsoring echter zeer gevaarlijk. Als sponsoring gewoon wordt zal dat onvermijdelijk ten koste gaan van publieke financiering door de overheid. Bovendien zal sponsorgeld altijd bij de meest aantrekkelijke partijen terecht komen, het zogenaamde Mattheüs-principe:''' hij die heeft, krijgt; hij niet heeft, wordt afgenomen. Dit gebeurt nu al in de kunstsector. Iedereen wil het concertgebouw sponseren, maar niemand de kleinere reisopera's.

Het onderzoeksrapport 'E i V' plaatst de relatie tussen 'Slachtoffers en Daders' in het licht van de evolutie van de mensheid, antropogenese (hominisatie). Met zijn pamflet beoogt Gustaaf Peek het cultuurmarxisme te bestrijden. Het leven is geen verhaal van Yuval Noah Harari in zijn boek 21 lessen voor de 21e eeuw, hoofdstuk 20 heeft op de 11e dimensie, het 11e inzicht betrekking.

Gustaaf Peek treedt met zijn pamflet in de voetsporen van Joop den Uyl. Jeroen Dijsselbloem heeft gelijk dat met zijn vertrek uit de tweede kamer meer vernieuwing, lees het stoppen van het marktfundamentalisme wenselijk is. Wellicht dat er nu met het motto van het kabinet-den Uyl (1973 – 1977), spreiding van ’Geld, Kennis en Macht’ een begin wordt gemaakt met een paradigmawisseling richting Gulden Middenweg.

De telling van Pythagoras brengt niet alleen de ultieme symmetrie van 'Zaaien en Oogsten' (reciprociteit), maar ook de in het heelal, de in de ruimte verborgen absolute eeuwige perpetuum mobile, de universele beweging (een beweging van bijvoorbeeld '4 naar 5' en vice versa of 'abiogenese naar autopoiese' en vice versa) of trilling tot uitdrukking. Spreken (het woord is vlees geworden), maar ook muziek kan niet tot geluidstrillingen worden gereduceerd, veroorzaakt door een specifieke omgang met stukken materie. Het gaat wel degelijk om de ‘muziek der sferen’. De getallen van Pythagoras beelden een harmonische relatie, een specifieke categorie van betrekkingen, de verborgen 5e Dimensie, Synthese uit. Pythagoras was een interdisciplinair wetenschapper. De hamvraag blijft wat is de oerbron van deze beweging of trilling?

Pythagoras (De Gulden Verzen van Pythagoras) en Plato richten zich zowel op de vergankelijke als de onvergankelijke wereld. De controverse tussen de wetenschappers Plato en Aristoteles kan met de gezichtspunten van Hegel en Marx worden vergeleken. Het 5D-concept en Ether-paradigma zijn zowel op de filosofie van Plato en Aristoteles als op de dialectische filosofie van Hegel en Marx (Engels) gebaseerd. De universele menselijke vermogens ethiek, spiritualiteit en creativiteit zitten in ons DNA, lees bewustzijnsschil, schillenmodel ingebakken.

De metafoor ‘Veilig en Verdoemd’ (p. 324, 326, 337, 425, 481, 482) in het boek van Amanda Gefter is analoog aan ‘Verlossing en Verdoemenis’ in de esoterie en Genadeleer en Erfzondeleer in het christendom. Het belicht de in het universum verborgen 5e Dimensie, het goddelijke bewustzijn. De eindconclusie van Amanda Gefter is dat we allen in ons eigen referentiekader leven en daardoor komt opnieuw de discussie centraal te staan vanuit welk referentiekader wordt beoogd Probleem en Oplossing ('Zaaien en Oogsten') met elkaar te verbinden. Wat Amanda Gefter zegt sluit aan op wat Jiddu Krishnamurti over waarnemer van het waargenomene al eerder naar voren heeft gebracht. De verborgen 5e Dimensie, de 5 bij 5 matrix? biedt net als het 7 schillenmodel, de boodschap van authentiek leiderschap, het antwoord op De trap naar terreur van Fathali M. Moghaddam.

Hierbij moet rekening worden gehouden dat de telling van Pythagoras en Aristoteles van de gewone rekenkunde afwijkt. De telling (1 + 2 + 3 + 4 = 10) van het pythagorisme drukt met elk cijfer ook het beginsel van de complementariteit uit. Het principe van de ‘eenheid der tegendelen’ van Heraclitus of het mechanisme 'These + Antithese = Synthese' van Hegel, het 1 + 1 = 3. Pythagoras maakt van het irrationaal getal gebruik. Het aantal irrationale getallen is overaftelbaar. Voor de getallen van Pythagoras wordt ook het begrip predicaat gebruikt.

Vakmanschap (Govert Geldof de Volkskrant 15 mei 2023, p. 21):
Prachtige serie over AI. Toch ontbrak er iets wezenlijks. De filosoof Hubert Dreyfus (1929 – 2017) was betrokken bij de allereerste experimenten met AI. Toen al werd voor hem duidelijk dat deze systemen ons op vele terreinen gaan overtroeven, maar dat er altijd iets blijft waar we als mensen superieur in zijn. Dit heeft te maken met ervaringskennis (Onbewuste kennis, tacit knowledge).
Deze ligt ten grondslag aan vakmanschap: de leraar die echt contact heeft met leerlingen, de zorgverlener die meer betekent voor de zorgbehoevende dan het alleen verlenen van de noodzakelijke zorg. Juist dat extra’s dat mensen kunnen toevoegen, zorgt voor werkplezier.

Een poging om iets van Spinoza te begrijpen
De Natuur houdt zichzelf in stand, verbetert zichzelf, groeit uit, enz. Spinoza gebruikte het woord 'god' vaak, maar hij bedoelde daarmee De Natuur, de Aard, de Oerkracht van de Wereld.
Vrijheid & geluk
En toch is vrijheid een kernwoord bij Spinoza; onbekommerd benoemt hij vijf wegen naar vrijheid (volgens Van Buuren):
· Zelfbeschikking - jij bent de baas over jezelf
· Immanentie - wat je nodig hebt, is in de Natuur vrij aanwezig
· Wil tot macht - het is je natuurrecht om jezelf te handhaven
· Intuïtie als hoogste vorm van kennis - de benodigde kennis is voorhanden
· Eendracht maakt macht - samenleven geeft ruim overleven

Andrea Wulf over de ontdekking van het zelf
Het ik als opperste heerser van de wereld (Xandra Schutte De Groene Amsterdammer 22 december 2022, p. 88-91):
In een klein Duits stadje legden vroeg-romantische dichters en filosofen de bodem voor onze huidige ideeën over individualisme, zelfbeschikking en vrije wil. Andrea Wulf schreef er een boek over.
Het gebeurt niet vaak dat zo veel talent zich op één plaats samenbalt, maar Jena is aan het eind van de achttiende eeuw en het begin van de negentiende eeuw een kleine tien jaar lang zo’n brandpunt. ‘In tijdsduur niet meer dan een oogwenk’, schrijft Andra Wulf in haar meeslepende boek Rebelse genieën, ‘maar desondanks een van de belangrijkste decennia voor de vorming van de moderne geest.’
En dan zijn er, meer in de periferie van wat Wulf de Jena-kring noemt, ook nog Georg Wilhelm Friedrich Hegel, die pas later zijn grote roem zal verwerven als baanbrekend filosoof, en de gebroeders Wilhelm en Alexander von Humboldt, van wie de eerste linguïst is en de tweede een onbevreesde ontdekkingsreiziger en natuurwetenschapper – over Alexander schreef Wulf het veelgeprezen boek De uitvinder van de natuur.
De leden van de Jena-kring vatten een soort verliefdheid voor elkaar op. Ze troffen elkaar in het huis van August Wilhelm Schlegel, gingen samen naar lezingen, maakten reizen en bezochten musea. En ze praatten onophoudelijk over hun werk en hun ideeën. ‘Wat ik wel heel interessant vond om te zien’, zegt Wulf, ‘is hoe ze het gemeenschappelijke denken en werken echt vierden. Maar tegelijkertijd was het een stel rebelse jonge mannen en vrouwen die het zelf als de opperste heerser van de wereld neerzetten, wat onvermijdelijk leidde tot opgeblazen ego’s en gevechten. En dus was het fascinerend om te zien hoe deze idealistische ideeën ook afbrokkelden toen de ego’s te groot werden.’

Het zelfgekozen einde in ethisch perspectief (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #90, oktober 2019):
Deel 3. Peter Singer over euthanasie
Enkele huidige trends: zelfbeschikking en kwaliteit van leven wordt meer beslissend
Een andere trend, die blijkt uit herhaalde peilingen, is dat steeds meer mensen neigen naar zelfbeschikking. De tijd en wijze van sterven wiilen ze meer en meer zelf bepalen, terwijl er vroeger duidelijke voorschriften, normen en waarden waren van kerkelijke, levensbeschouwelijke en medische instanties.’Sterven op verzoek’ (hfst 7) is een trend. Voor steeds meer mensen impliceert het recht om te leven het recht op zelfbeschikking en het recht op waardig sterven, waneer men de tijd daarvoor rijp vindt. Ook de wijze waarop wil men in toenemende mate zelf bepalen met de naaste nabestaanden en de artsen. De toenemende voorkeur voor zelfbeschikking zal volgens Singer gepaard gaan met ‘komende strijd voor het recht om te sterven’ (p 137 e.v.). In onze moderne wereld van individuele vrijheden, is het recht op waardig sterven een recht dat burgers zich nog niet hebben toegeëigend.

Om de kool en geit te sparen zijn er minder geitenpaadjes nodig wanneer bewust voor de Derde Weg van Benjamin Barber wordt gekozen. Het is mogelijk de Derde Weg van Benjamin Barber met behulp van het 5D-concept, een paradigmawisseling weer te geven. Het biedt een kader voor ‘We hebben een nieuwe deal nodig’ van Barbara Ehrenreich, ‘De nieuwe mens stemt mij hoopvol’, de behoefte aan gedragsverandering van Edy Korthals Altes, moderniteit als nieuw beschavingstype van Wim Couwenberg, 21 lessen voor de 21e eeuw van Yuval Noah Harari en Donuteconomie van Kate Raworth.

Geschiedenis mensenrechten (Wim Couwenberg Civis Mundi Digitaal #37, mei 2016):
Hoe verhouden de drie generaties van mensenrechten zich tot elkaar, als hoger recht en wat hun universele gelding betreft?
Wat opvalt bij reacties op schendingen van mensenrechten is, dat het in de regel over schending van die eerste generatie mensenrechten gaat, die onder westerse juristen nog steeds als de eigenlijke mensenrechten beschouwd worden. De tweede en derde generatie hebben als mensenrechten onmiskenbaar een tweederangs positie. Dat geldt in het bijzonder voor collectieve mensenrechten, met het nationale zelfbeschikkingsrecht als harde kern ervan. Dat recht heeft wel bijzondere erkenning gekregen doordat het in het eerste artikel van de beide Internationale Mensenrechtenverdragen van 1966 als grondrecht is opgenomen.[1]
[1] Dit is geschied op aandrang van de staten van de toenmalige communistische en de Derde Wereld, die het nationale zelfbeschikkingsrecht vooropstellen als het meest fundamentele mensenrecht en de andere grondrechten in het licht hiervan interpreteren.

Tussen woede en wijsheid MONUMENTALE BIOGRAFIE VAN ABEL HERZBERG (Anet Bleich de Volkskrant 21 november 1997):
'Herzberg zette de woede dus opzij en gebruikte al zijn energie om te proberen te begrijpen wat de beulen had bezield. Hij meende ook een verklaring te hebben gevonden; die had hij al in hoofdlijnen geformuleerd in het vóór de oorlog verschenen artikel 'Tussen kruis en hakenkruis' en hij werkte de gedachte nader uit in zijn Kroniek van de jodenvervolging. Het komt erop neer dat de nationaal-socialisten zich probeerden te ontdoen van de last van het geweten, van het onderscheid tussen wat mag en niet mag. De heiden in hen kwam volgens Herzberg in opstand tegen de christelijke moraal, die door de joden in de wereld was geïntroduceerd (in de vorm van de Tien Geboden). Het is een interessante hypothese, maar ongetwijfeld niet het laatste woord. Herzberg kon zich er echter bijzonder aan ergeren dat andere historici, met name Lou de Jong en Jacques Presser, zijn theorie niet overnamen en volgens hem zelfs niet naar een sluitende verklaring zochten.

Antisemitisme in nederland het is de menselijke geest eigen te haten wie hij gekwetst heeft’ (Jacques Presser) - (Philo Bregstein De Groene Amsterdammer 20 apr 1994):
Om deze paradox te kunnen begrijpen, moet men het trauma van de jodenvervolging zien tegen de achtergrond van de Nederlandse geschiedenis. Nederlanders zijn over het algemeen trots op hun traditie van tolerantie, die hen tot het voorbeeld maakte van ‘goed nabuurschap met de joden’ (Leon Poliakov in zijn Histoire de l'antisemitisme). De provincies Holland, Zeeland en Friesland en in mindere mate de zuidelijke en oostelijke provincies kunnen zich sinds de zeventiende eeuw beroemen op een geschiedenis zonder pogroms, en antisemitisme werd hier zelden als middel in de politieke strijd of als propagandamiddel gehanteerd. Amsterdam, ‘het Jeruzalem van het Westen’, was een wijkplaats voor joden die de intolerantie elders ontvluchtten: maranen uit Spanje en Portugal en, later, asjkenazische joden uit Duitsland en Oost-Europa. Rond de laatste eeuwwisseling leverde het in Amsterdamgeconcentreerde joodse proletariaat -en dan met name de in de ANDB verenigdediamantbewerkers- een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de vakbeweging. Nederland werd hierdoor op sociaal gebied een van de hoogstontwikkelde westerse democratieen.

Primair draait het niet om kunstmatige intelligentie (Surveillance Capitalism), de technologieoorlog Cyberwar, die Sheila Sitalsing beschrijft maar om het Ken uzelve, het proces van zelf-transformatie van Vicente Hao Chin en het individuatieproces van Carl Jung. In Nederland wordt het politieke beleid voorgekookt in achterkamertjes. We worden door lobbynetwerken, carrièrepolitici geregeerd.

Sybe Schaap heeft gelijk voor een beter begrip is tegenspraak van wezenlijk belang. In de wereld draait het primair om zelfbeschikking, om zelfbewustzijn, zelfkennis, namelijk om geestelijke gezondheid.

REGEER JE EIGEN LEVEN - de 7 wetten van zelfbeschikking (lezing door Jan Kieft):
We beschikken allemaal over het gereedschap om een vervullend leven te scheppen, een crisisbestendig bedrijf, een nieuwe economie en een wereld voorbij armoede, politiek en oorlog. Maar van onze ouders of op school hebben we dat nooit geleerd. Zelfs ons bewustzijn houdt het voor ons verborgen. Jan Kieft geeft ons in deze lezing het gereedschap in handen om een shift in bewustzijn te bewerkstelligen en te ervaren dat we leven in een fantastische tovertuin.
Het zijn zeven wetenschappelijke universele wetten, ontdekte hij, die al sinds het ontstaan van de aarde het bestaan regeren. De mens is een zelfscheppend, zelfsturend en zelfreinigend systeem met een absolute succesgarantie als deze universele oerwetten worden nageleefd. En we dienen ook goed te luisteren naar wat ons innerlijk zegt. Dan pas worden we echt Zelf-standig en ontwikkelen Zelf-vertrouwen.

De C-, P- en T-symmetrie (C-, P- en T-symmetry) van het standaardmodel beschrijft het universele patroon Triade + Tetrade = Kwintessens. Of met andere woorden het universele patroon van de mens, de microkosmos is hetzelfde als het patroon in de gehele schepping, de macrokosmos. Hoe de grote verscheidenheid aan inzichten met elkaar samenhangen wordt door de Kwintessens tot uitdrukking gebracht. Het verschijnsel synchroniciteit hangt met entelechie de doelgerichtheid in de natuur samen en heeft op de ‘natuurlijke selectie’, het zo boven zo beneden; zo binnen zo buiten betrekking. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ laat zien hoe wereldverbeteraars en de leugenaarsparadox met elkaar samenhangen.

Het gedrag van amorfe gnoes komt met groupthink overeen. De vraag komt naar voren in hoeverre Oekraïensche bevolking op termijn beter af is met de grootkapitalisten uit het Westen of de oligarchen in het Oosten? 'Het Westen had veel meer moeten proberen het associatieakkoord te koppelen aan een Oekraïense link met Poetins unie. Niet of/of maar en/en. En we hadden veel meer moeten investeren in Oekraïne en minder in sancties. Nu is die verhouding 20-80, en dat had andersom moeten zijn.' Of met andere woorden tegenover de these, de algemene levensdrang (levenskracht), de geestesdrift (libido) van Carl Jung staat de antithese, de sexuele impuls van Sigmund Freud. De hamvraag is nu hoe bereik je synthese?

De grootste omissie in de wetenschappelijke wereld is te onderkennen dat een computer wel het denken maar niet het voelen, de menselijke emoties kan simuleren. De demonstraties op het Tahirplein en Maidan-plein laten zien dat Marjolijn Antheunis in zoverre gelijk heeft dat moderne sociale media nuttig kunnen zijn bij het verdrijven van een dictator. Maar wanneer de dictator eenmaal is vertrokken zijn de moderne sociale mediakanalen twitter, facebook en instagram zeer beperkt om te laten zien wat de verschillende partijen met elkaar verbindt. De vertrossing van John de Mol zorgt er voor dat we ons lijdzaam aan het economisme, het selling point van de VVD aanpassen. Het gedrag van amorfe gnoes komt met groupthink overeen. De vraag komt naar voren in hoeverre Oekraïne op termijn beter af is met de grootkapitalisten uit het Westen of de oligarchen in het Oosten?

Ilja Leonard de Volkskrant 19 augustus 2023, Boeken & Wetenschap p. 12-14):
1. Ilias van Homerus
2. Odyssee van Homerus
3. Symposium van Plato
4. De Jacobsboeken van Olga Tokarczuk
5. Berg van Licht van Louis Couperus
6. Herinneringen van Hadrianus van Marguerite Yourcenar.

Huichelaar of charmeur? (Charlotte Remarque De Groene Amsterdammer 25 mei 2023, p. 68-69):
Met Alkibiades vraagt Ilja Leonard Pfeijffer ons om in het oude Athene onze eigentijdse valkuilen en hypocrisieën te herkennen.
Alkibiades is volgens de uitgever (ietwat paradoxaal) ‘even uniek als universeel’. Dat universele schuilt in de nadrukkelijke politieke analyse. De lezer wordt, soms met een knipoog en soms expliciet, verzocht om in het oude Athene onze eigentijdse valkuilen en hypocrisieën te herkennen. Pfeijffer legt die scherp bloot, en waarschuwt met name voor de verwende democratie die haar waarden vergeet en zal eindigen in tirannie. ‘De geschiedenis herhaalt zich zelden opzichtig, maar na afloop van de gebeurtenissen blijkt zij dikwijls achter nieuwe maskers en in modieuze kostuums een oud stuk te hebben opgevoerd.’
Dan valt het allemaal samen, Alkibiades tot diep in de nacht gebogen over zijn rol papyrus, Pfeijffer tot diep in de nacht gebogen over Xenophon en Herodotus en Thucydides, en de lezer tot diep in de nacht gebogen over Alkibiades.

Oekraïne (Buitenhof 17 april 2022 NPO1):
- VVD-Tweede Kamerlid Ruben Brekelmans en D66-Europarlementariër Sophie in 't Veld over Oekraïne, de EU en de NAVO,
- een gesprek met de beroemdste schrijver van Oekraïne Andrej Koerkov,
- auteur Ilja Leonard Pfeijffer schuift aan om te praten over de kunst van het vertellen van verhalen.

Zolang niet-willers de dienst uitmaken, is een stikstofpauze heel logisch (Kustaw Bessems de Volkskrant 8 april 2023, katern Zaterdag p. 17):
Kijk, niemand gelooft dat voorlopig CDA-leider Wopke Hoekstra ineens bevangen is door een diepe behoefte om signalen van de samenleving in zich op te nemen. Zijn partij is in doodsnood, zijn ambities zijn gefnuikt en hij grijpt naar strohalmen voordat hij een leuke andere job in het openbaar bestuur krijgt of zijn carrière in de vergevingsgezinde wereld van de consultancy zal vervolgen. Maar op zichzelf is een pas op de plaats met het stikstofbeleid voor een land waarin niet-willers de boventoon voeren wel logisch.
Er zullen consequenties zijn. Minder natuur, aanhoudende woningnood. Meer rechtszaken. Miljardenboetes uit Brussel, wellicht. Misschien zullen meer Nederlanders dan toch groener gaan stemmen.

De ochlocratie (Marcel van Dam de Volkskrant, 16 januari 2003):
Gisteren schreef Kees Schuyt op deze plaats een column onder de kop 'Kiezers als stuifzand'. Over kiezers die bij het geringste zuchtje alle kanten op waaien....
In de directe democratie van de oude Grieken kende men al het nadeel van de 'nieuwe politiek', het regeren op basis van de emoties van het volk. Die uitwas noemden ze spottend de ochlocratie, letterlijk: het regeren door de menigte. De nieuwe politiek is dus al heel oud en al heel lang geleden gediskwalificeerd.

De hamvraag is in hoeverre de stille diplomatie van Jaap de Hoop Scheffer cs. echt voorkomt dat de Tibetaanse cultuur wordt vernietigd. Of met andere woorden de koopmansgeest regeert. De alles-voor-de-winst-mentaliteit, de hollandse koopmansgeest, die door de VVD wordt benadrukt staat haaks op het verlichtingsdenken, het nirwana in het Oosten. De situatie in Oekraïne leert dat de stille diplomatie van Jaap de Hoop Scheffer juist niet aan de stabiliteit heeft bijgedragen. Elma Drayer stelt de morele bijziendheid, de blinde vlek in het denken bij Aafke Romeijn aan de orde, terwijl René Cuperus de morele bijziendheid, het politieke opportunisme bij Jaap de Hoop Scheffer ter discussie stelt. Henk Hogeboom van Buggenum laat in zijn bespreking van het boek De geopolitiek van emotie van Dominique Moïsi zien dat om het tij te keren ook met de keerzijde van het politieke opportunisme, namelijk het morele kompas rekening dient te worden gehouden.

Aan het front in Oekraïne was Benjamin uit Winterswijk gelukkig (Eline van Suchtelen Trouw 2 maart 2023):
Benjamin Galli vertrok een jaar geleden naar Oekraïne, waar hij zich aanmeldde bij het vreemdelingenlegioen om te vechten tegen de Russen.
De bladwijzer lag bij Psalm 27. Benjamin was gebleven bij een gebed tegen vijanden: ‘De heer is mijn licht, mijn behoud, wie zou ik vrezen? Bij de heer is mijn leven veilig, voor wie zou ik bang zijn?’
Daags voor zijn dood krijgt vriend Thijs Esselink een laatste bericht van Benjamin. Hij meldt dat hij op een missie gaat en dat het de komende dagen ‘erg druk’ gaat worden en hij daarom geen contact kan opnemen. “Hey buddy”, schrijft Benjamin nog. “Het was geweldig om bevriend met je te zijn.”

Timmermans heeft al heel wat smurrie over zich heen gehad (Christoph Schmidt Trouw 26 juli 2023):
Er gebeurde iets ongelooflijks
Een maand na die verkiezingen gebeurde iets ongelooflijks: Timmermans werd voorgedragen als voorzitter van de Europese Commissie. Dat hadden Angela Merkel, Emmanuel Macron, Pedro Sánchez, Mark Rutte en Donald Tusk besloten in de marges van de G20-top in Osaka, Japan.

Bestuurscultuur: (Buitenhof 26 februari 2023, NPO1):
De Russische invasie in Oekraïne betekende voor Europa een nieuw historisch kantelpunt. Het Westen lijkt meer verenigd dan ooit, maar voor hoelang nog? In Buitenhof Eurocommissaris Frans Timmermans over één jaar oorlog in Oekraïne.
‘De weg naar de rechtvaardigheid is lang, kost veel kracht kost en is intens’, aldus President Zelensky tijdens de persconferentie afgelopen vrijdag in Kyiv. Buitenhof presentator Twan Huys was daarbij en sprak met President Zelensky.
Eén jaar oorlog kostte het leven van tienduizenden mensen, evenzovele oorlogsvluchtelingen en talloze aan puin geschoten steden. Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim over de toekomst in militair strategisch perspectief.
En de Groningse Commissaris van de Koning René Paas over het rapport ‘Groningers boven gas’. Waarin de parlementaire enquêtecommissie spreekt van ‘ongekend systeemfalen’ en een ‘ereschuld’ aan de Groningers. Hoe moeten we verder na deze snoeiharde conclusies?

Oekraïne móét winnen. Wat als dat niet lukt? (Peter Giesen de Volkskrant Zaterdag 25 februari 2023, p. 10-11):
In Oekraïne dreigt een patstelling te ontstaan tussen twee partijen die de oorlog niet kunnen winnen, maar ook niet willen onderhandelen. Dat laatste kan op termijn toch ­onvermijdelijk worden, om het bloedvergieten te stoppen. Compromis
‘Oekraïne heeft een rechtvaardige zaak’, schrijft Chivvis, ‘maar zijn oorlogsdoelen zijn niet realistisch.’ Daarom moeten Oekraïne, Rusland en het Westen zo snel mogelijk met elkaar gaan praten, vindt hij. Zelfs een onvolmaakt akkoord is beter dan een slepende oorlog die mensenlevens eist en een land in puin legt, aldus Chivvis. Een soortgelijk pleidooi werd vorige week gehouden door Jürgen Habermas, de bekendste levende filosoof van Duitsland. Het Westen moet naar een compromis streven, betoogde hij in de Süddeutsche Zeitung. Rusland zou geen territorium mogen krijgen dat het sinds begin van de oorlog heeft veroverd, maar zou wel de mogelijkheid moeten worden geboden zijn gezicht te redden.

Van ooit naar straks: EU-lidmaatschap Oekraïne rap naderbij (Marc Peeperkorn de Volkskrant 3 februari 2023, p. 6-7):
De Europese Commissie wil een vlotte toetreding van Oekraïne tot de EU, blijkt uit alles tijdens een bezoek In de nachttrein naar Kyiv is de commissaris nog complimenteuzer over president Zelensky dan de andere. ‘We zijn naar het hart van Europa gekomen. Het is een familiereünie.’

Bij Extinction Rebellion moet je door de BN’ers heen kijken (Teun van de Keuken de Volkskrant 27 maart 2023, p. 15):
Het goede en het slechte aan BN’ers is dat ze aandacht opeisen. Misschien dat een fan van Carice of Hanneke zich door hun inzet ook gaat drukmaken over het klimaat. Maar het werkt ook averechts: wie zich zo voor een verheven zaak inzet, komt zelf snel onder een vergrootglas. Voldoet hij of zij zelf wel aan de normen? Jennifer Hoffman, actrice en presentator van 3 op reis, overweegt zich aan te sluiten bij Extinction Rebellion, maar wil blijven vliegen ‘omdat reizen bij het leven hoort’.

Greenwashing: een pakketje schroot met een dun laagje groen (Ionica Smeets de Volkskrant 25 februari 2022):
Het is kortom wat talloze bedrijven doen: greenwashing. Bedrijven presenteren zich als veel duurzamer en maatschappelijk betrokkener dan ze zijn. Maar dat is vooral reclame, het is een pakketje schroot met een dun laagje groen. Ze doen een klein duurzaam projectje en blazen dat enorm op, schermen met keurmerken die niets betekenen en roepen in vage termen over hoe goed ze bezig zijn. Teun van de Keuken en consorten trekken al jaren ten strijde tegen dit soort marketing, maar het lijkt alleen maar erger te worden.

Tien jaar na Occupy heeft het grote geld gewonnen, en alweer gaat het over ongelijkheid (Toine Heijmans de Volkskrant 9 februari 2022 p. 9):
Waar is Occupy gebleven, vroeg Auke Kok zich af in zijn NRC-column, waar is de grote protestbeweging tegen de sociaal-economische ongelijkheid die tien jaar geleden kwam, zag en verloor?
Tegen het grote geld kun je klein beginnen, dat heeft Occupy hem geleerd. ‘Ik zocht een duurzaam leven, ook financieel, weg van het systeem, en kwam hier in Portugal terecht.’ Hij is niet de enige van toen die een eigen weg bewandelt. ‘We maken een wereld van overvloed, en drukken dat uit in geld. Dat is onhoudbaar, en de wortel van veel sociale problemen. Dat gaat niet weg. Maar er zijn dus dingen die je zelf kunt doen.’

Nick Leeson, Jérôme Kerviel en London whale geven het eerste signaal dat de banken hun risicobeheersing niet op orde hebben.
De illusiecultuur, het piramidespel van de van de zeepbel, de aardse trimurti (drie guna’s) is de inverse van de hemelse Trimurti Banken zorgen voor het scheppen van geld en een zakenbank á la Goldman Sachs, Lehman Brothers en banken die ongeremd geld in dubieuze waardepapieren hebben gestoken of bankemployees als Nick Leeson (Barings Bank), Jérôme Kerviel (Société Générale), London whale (JPMorgan Chase) of ex-zakenman en -belegger Bernard Madoff voor het vernietigen.
Of in de woorden van Bolkestein: de lotgevallen van de euro zijn ‘een goed voorbeeld van politiek wensdenken dat nuchter economisch denken overvleugeld’ (de Volkskrant 3 december 2011).

Bestuurscultuur (Buitenhof 29 januari 2023, NPO1):
Bij het klimaatprotest van Extinction Rebellion op de A12 in Den Haag zijn vandaag honderden activisten opgepakt. Extinction Rebellion had opgeroepen om naar Den Haag te komen om te protesteren tegen overheidssubsidie voor fossiele brandstoffen als olie, kolen en gas. In Buitenhof: de burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen.
Gerbrig Klos onafhankelijk waarnemer voor Amnesty International en klimaatactivist van Extintion Rebellion Hannah Prins waren bij het klimaatprotest in Den Haag aanwezig. Hoe hebben zij het protest ervaren?
Voormalig secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer over de laatste ontwikkelingen rondom wapenleveranties. Deze week besloten Duitsland en de Verenigde Staten toch tanks te gaan leveren aan Oekraïne en daarmee betreden binnenkort de eerste tanks van Westerse makelarij het slagveld.
En Thomas Erdbrink was Onze man in Teheran tot het Iraanse regime zijn werkvergunning introk. Thuis op de bank zag hij de beelden uit Afghanistan, hoe de Amerikanen Kabul verlieten terwijl de Taliban opnieuw de macht grepen. Nu is er de vierdelige serie Onze man bij de Taliban. Hoe leven de Afghanen sindsdien?

Waar is het pacifisme in Nederland gebleven
De vredespijp is uitgerookt (Or Goldenberg, Marieke de Haas & Evert de Vos De Groene Amsterdammer 26 januari 2023, p. 34-37):
Bijna een jaar na de Russische inval in Oekraïne is de strijd bloediger dan ooit. In het Westen kijkt de ooit breed gesteunde vredesbeweging nu machteloos toe. ‘Vind je dat je een ander mens kunt doden? Mijn antwoord is nee.’

Merkel hoopt dat haar Ruslandpolitiek ooit weer genade zal vinden (Remco Andersen de Volkskrant 26 november 2022, p. 9):
Merkel vindt het te vroeg voor een verontschuldiging voor haar Ruslandpolitiek. Ze hoopt dat haar beleid op de langere termijn gunstiger wordt beoordeeld. Maar ze besloot zich niet opnieuw verkiesbaar te stellen, omdat ze het tijd vond voor een nieuwe stem. Immers, zegt ze in het interview: ‘Ik heb uiteindelijk geen millimeter vooruitgang geboekt op het gebied van buitenlandbeleid. Niet alleen wat betreft Oekraïne. Ook wat betreft Transnistrië en Moldavië, Georgië en Abchazië, Syrië en Libië. Het was tijd voor een nieuwe benadering.’

Hoofdeconoom lost problemen niet enkel op papier op (Jonathan Witteman de Volkskrant 28 december 2022, p. 31):
Internationaal hoofdeconoom Marieke Blom van ING mijdt maatschappelijk discussies zeker niet. Aan talkshowtafels analyseert ze de inflatie, de energiecrisis en andere economische perikelen. ‘Altijd heel zorgvuldig, en in begrijpelijke taal geformuleerd.’

Alleen geld kan de klimaattop redden (Ben van Raaij de Volkskrant 5 november 2022, p. 11):
De klimaatcrisis loopt steeds verder uit de hand, maar de kans lijkt klein dat de VN-klimaattop in Egypte grote stappen zet. De Oekraïne-oorlog, geopolitieke verdeeldheid en de energiecrisis eisen hun tol. Enkel een deal over klimaatgeld kan uitweg bieden.

Hoe schrijver Jaap Scholten in Hongarije de Oekraïners helpt (Elseviers Weekblad 16 maart 2022):
Schrijver Jaap Scholten ontfermt zich in zijn huis in Hongarije over het gezin van de Oekraïense vluchtelingen Eva en Alexey Tarasenko en hun kinderen. Ook regelt hij medicijnen en Kevlar-helmen voor Oekraïne. ‘Voor mij is dit een strijd tussen goed en kwaad.’

De liberale democratie moet met vuur worden verdedigd, realiseert de wereld zich ineens (Peter Giesen de Volkskrant 5 maart 2022, p. 11):
Langzaam maar zeker dringt tot de wereld door dat met de oorlog in Oekraïne een tijdperk ten einde is gekomen. Voortaan gaat politiek weer voor economie en wordt in westerse samenlevingen weer meer belang gehecht aan sociale cohesie.
‘We bevinden ons in een nieuwe wereld’, schreef economisch columnist Martin Wolf in de Financial Times. ‘We bevinden ons in een nieuw conflict, niet tussen communisten en kapitalisme, maar tussen revanchistische tirannie en liberale democratie.’ Anders dan de wereld van 1989, de val van de Muur, draait de wereld van 2022 niet om vrijhandel en globalisering, maar om veiligheid. Geld wordt minder belangrijk. De wereld na 24 februari 2022 is vol onzekerheid en dreiging. Niemand weet hoe de strijd afloopt, maar dankzij Poetin, Zelenski en de heroïsche Oekraïners heeft de verdediging van de liberale democratie een nieuwe urgentie gekregen. Het is niet zo dat we opeens nieuwe dingen geloven, schreef in The New York Times, maar we geloven ‘met meer vuur, met meer overtuiging. Het was een overtuigende week.’

De schaduw van de Duitse Ostpolitik (Christie Miedema Duitsland Instituut 24 februari 2022):
Historicus en research-fellow bij het Duitsland Instituut. Haar proefschrift (2015) gaat over Nederlandse en West-Duitse linkse organisaties en de Poolse oppositie in de jaren tachtig.[1]
De Duitse buitenlandpolitiek gaat met een investering van €100 mrd in de Bundeswehr een nieuw tijdperk in. Een blik op de Ostpolitik van de jaren tachtig laat zien waarom deze ommezwaai van bondskanselier Scholz historisch is te noemen.
De oorlog in Oekraïne is een vuurproef voor de vorig jaar aangetreden Duitse regering. SPD en de Grünen bekleden de cruciale ministersposten met betrekking tot de oorlog. Dit artikel werpt een blik op deze twee partijen in het Duitsland van de jaren tachtig. Een tijd waarin eveneens een oorlogsdreiging en crisissituatie in het oosten van Europa de gemoederen bezighield. Een duik in het verleden van deze partijen helpt te begrijpen waar de reactie van de SPD en de Grünen op de Russische inval vandaan komt.

'Er wordt ouderwets om grond gevochten' (Walter Russell Mead (Arie Elshout de Volkskrant 25 februari 2014).
De conflicten in Oekraïne, het Midden-Oosten en Azië laten zien dat de geopolitiek terug is. Een gevaarlijke ontwikkeling, waarschuwt de invloedrijke Amerikaanse hoogleraar Walter Russell Mead (zie ook Buitenhof 21 februari 2016).
Het herinnert aan het geopolitieke gesteggel in de 19de eeuw. Dat mondde uit in de slachting van 1914. En nu? Op het World Economic Forum (WEF) in Davos werd vorige maand door verrassend veel prominenten de vergelijking met dat fatale jaar gemaakt, viel de Amerikaanse professor Walter Russell Mead op. Een beetje overdreven, vindt hij. Toch meent hij dat we op onze tellen moeten passen.
Oekraïne ligt al eeuwen op de breuklijn tussen Europa en Rusland. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 staat het als zelfstandig land voor de keuze of het zich meer bij het westen of het oosten thuis voelt. Zowel Moskou als de EU - en in het verlengde daarvan Washington - wil het land graag op een of andere manier aan zich binden. Na de Oranjerevolutie van 2004 leek Kiev zich op Europa te richten, maar de beleidshervormingen die daarbij passen, kwamen er niet van. De vraag is of het Oekraïne nu, tien jaar later, wel van Moskou loskomt.

Van Baalen: volk in Oekraïne zal zegevieren (de Volkskrant 21 februari 2014):
'Dictators zullen uiteindelijk nooit winnen. Het volk zal zegevieren.' Dat zei VVD-Europarlementariër Hans van Baalen donderdagavond tijdens zijn bliksembezoek aan Oekraïne.
Samen met enkele andere liberale afgevaardigden uit het EU-parlement, onder wie de Belg Guy Verhofstadt, was hij in het centrum van Kiev, waar tegenstanders van de regering al maanden demonstreren. Daar sprak Van Baalen onder anderen met leden van de oppositie.
De liberale delegatie wilde de vreedzame oppositie op het Maidan-plein een hart onder de riem steken en verder bemiddelen tussen gematigde leden van de Partij van de Regio's van president Viktor Janoekovitsj en de oppositie.

Vals plat 1. Over authenticiteit en horizontaal recht (Arie-Jan Kwak Civis Mundi Digitaal #18, Universiteit Leiden, mei 2013):
Het idee dat het gevoel een diepe bron van zuiver weten en een betrouwbaar (moreel) kompas is, gaat terug tot de Romantiek en is sindsdien onlosmakelijk verbonden met het emancipatiemotief dat onze moderne samenleving kenmerkt. In dit emancipatiemotief ligt de nadruk op individuele autonomie: zelfbeschikking, individuele verantwoordelijkheid en keuzevrijheid (die elkaars spiegelbeeld vormen). De belangrijkste deugden zijn hier zelfontplooiing, mondigheid, en non-discriminatie.[9] Zelfbeheersing is in dit motief daarentegen geen kardinale deugd. De nadruk op zelfontplooiing en mondigheid vertaalt zich juist naar een grote waardering voor spontaniteit en een toenemende behoefte aan zelfexpressie. Het unieke zelf wil zich in de openbare ruimte kunnen uiten en zo als uniek en origineel individu kunnen tonen en ontplooien:
"The notion that each of us has an original way of being human entails that each of us has to discover what it is to be ourselves. But the discovery can’t be made by consulting pre-existing models, by hypothesis. So it can be made only by articulating it afresh. We discover what we have it in us to be by becoming that mode of life, by giving expression in our speech and action to what is original in us."[10]
[10] Taylor, C., The Ethics of Authenticity, Harvard University Press Cambridge Mass. 1991, p. 61; Taylor, C., Sources of the Self, The Making of Modern Identity, Cambridge University Press Cambridge UK 1989, p. 375

Het ‘wie-verzint-dit-nou-beleid’ (TIM ’S Jongers de Volkskrant 7 juni 2022 p. 21):
Toen ik jaren geleden Putters hoorde spreken over de SCP-studie Verschil in Nederland, werd met moeilijke woorden als sociaal-, cultureel- en economisch kapitaal duiding gegeven aan een concreet verleden. Ik leerde dat ik zo’n twintig jaar van mijn bestaan tot het zogenaamde precariaat behoorde. Een groep waar je zelf niet toe behoren wil. Maar het leven kan verkeren.

Cees Nooteboom toont in zijn boeken de evolutionaire kringloop. Maar de economische werkelijkheid is dat het neoliberalisme onder Trump de uiterste houdbaarheidsdatum heeft bereikt. ‘Wereldverbeteraars’ vormen een bedreiging voor de machthebbers. Leiders, die zijn vermoord, maar zich met hart en ziel voor de mensheid hebben ingezet, zijn Mahatma Gandhi, Martin Luther King, Olaf Palma, Anwar Sadat, Itzhak Rabin en Daphne Caruana Galizia. Het zijn ‘wereldverbeteraars’ en wellicht op hun manier ‘klokkenluiders’, die op imposante wijze de andere kant van een zaak lieten zien. Het maakt deze personen tot een natuurlijke vijand van ééndimensionale denkers en dogmatici. Je behoeft geen econoom te zijn om te kunnen constateren dat de liberalisering van de financiële sector, het zeepbel(casino)kapitalisme geen gezond fundament heeft. Het creatieve boekhouden van de overheidsbureaucratie, de vierde macht is topsport geworden.

Acteur Michael Gambon kroop prachtig in de huid van The Singing Detective en professor Perkamentus (Hein Janssen de Volkskrant 29 september 2023, p. 11):
Acteur Sir Michael Gambon is donderdag overleden, bij het grote publiek vooral bekend als Perkamentus uit Harry Potter, bij de iets oudere lezer nog wel als The Singing Detective. Maar vooral ook een gevierd toneelacteur in hart en nieren, met dertien Olivier-nominaties op zak.

Johnson splijt VK met nieuw ‘blijf alert’ (Patrick van IJzendoorn de Volkskrant 11 mei 2019, p. 11):
De Engelsen hoeven niet meer thuis te blijven, maar de Schotten, de Welshmen en de Noord-Ieren wel. Boris Johnson heeft zondagavond besloten de ‘Blijf thuis’-mantra te veranderen in ‘Blijf alert’, maar die beslissing heeft het Verenigd Koninkrijk gespleten.
Scheur
Er ontstaan niet alleen scheuren tussen de vier naties van het VK, maar ook tussen de politieke partijen. Labour, gesteund door de vakbonden, vindt het nog veel te vroeg voor versoepeling. Elke dag sterven er immers nog honderden Britten. Het totale aantal doden nadert de 32.000, in absolute termen het hoogste aantal in Europa. Het merendeel van de Britten heeft vrede met de huidige lockdown, die qua striktheid tussen Nederland en Frankrijk ligt.
Woede
Johnson kan de sceptici in eigen gelederen negeren, maar de zondagskranten maken gewag van onrust in zijn eigen kabinet, omdat de premier zijn ministers amper deelgenoot zou maken van zijn besluiten en te veel zou luisteren naar zijn minister van Volksgezondheid, die een omzichtige koers bepleit. Aan het begin van de crisis heeft Johnson vanwege zijn laconieke handelen ook woede opgewekt bij een deel van de bevolking. Harry Potter-actrice Miriam Margolyes zei zaterdag zelfs stilletjes te hebben gehoopt dat Johnson zou sterven toen hij in het ziekenhuis lag.

Harry Potter en de dugpa (John Algeo Theosofia december 2007, p. 228-235):
De bodhisattva, wiens essentie wijsheid is, is iemand die liefhebbend is, altruïstisch, vertrouwenwekkend en heel. De dugpa is iemand die zelfzuchtig is, een uitbuiter, angstig en gefragmenteerd. De Harry Potterboeken laten ons zien hoe we een bodhisattva moeten zijn, niet een dugpa – hoe we niet Voldemort moeten zijn, maar Harry Potter.

Een variant op het peterprincipe, het sprookje De nieuwe kleren van de keizer van Hans Christian Andersen is nog steeds actueel. Mandarijnen van de keizer bevolken nu de bureaucratisch geleide ministeries. Of met andere woorden de Westerse esoterie, het moderne occultisme, en de eucharistieviering in de katholieke kerk ondersteunen dezelfde wetmatigheden als de Harry Potterboeken van J.K. Rowling of de sprookjes van Hans Christiaan Andersen.

Bestuurscultuur (Buitenhof 3 juni 2018 NPO1):
Minister Wiebes
Tot voor kort stond duurzaamheid laag op de agenda van politici op het Binnenhof. Tijden veranderen. Inmiddels gaat de ooit zo milieukritische VVD-premier Rutte zelf voorop in de wens voor een betere leefomgeving. Voor 1 juli moet er een koers bepaald zijn voor een energietransitie. Onderdeel daarvan is het verder reduceren van de CO2-uitstoot met 49 procent, tot 2030. Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat komt uitleggen hoe hij denkt de energietransitie te realiseren. Hoe gaat hij de lasten tussen burgers en industrie eerlijk verdelen? En hoe denkt hij ervoor te zorgen dat alle Nederlandse huishoudens geen gas meer gebruiken? Ook staat de minister stil bij de onopgeloste aardgasproblemen in Groningen.
Het Antropoceen: een nieuw tijdperk
De collectieve impact van de mens op de aarde is zo groot, dat we een catastrofale geologische kracht zijn geworden. Dat vrezen steeds meer wetenschappers. Na het Holoceen, zou nu het Antropoceen zijn begonnen: het tijdperk van de mens. Wat betekent deze invloed van de mens op de aarde? En brengen we alleen destructie, of doen we ook goede dingen voor de planeet? In Buitenhof een gesprek met [7-Filosofie|Jason Moore]], hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Binghamton en autoriteit op het gebied van de verhouding tussen mens en planeet, en Willem Schinkel, hoogleraar sociale theorie aan de Erasmus Universiteit.

Europa wil afrekenen met fraude in interne markt (Marc Peeperkorn de Volkskrant 4 oktober 2017, p. 10):
De Commissie roept daarom ook op tot betere samenwerking tussen de nationale belastingsdiensten, Europol, Eurojust en het nieuw op te richten Europees Openbaar Ministerie. Nederland doet niet mee aan het EU-OM. Staatssecretaris Wiebes (Financiën) presenteerde vorig jaar met zijn Belgische en Luxemburgse collega's een eigen ict-systeem om verdachte verkooptransacties op te sporen.
De Commissie denkt met het voorstel vrijwel alle btw-fraude bij Europese handel (40 miljard euro) een halt toe te roepen. Daarnaast lopen de lidstaten circa 100 miljard euro per jaar aan btw-inkomsten mis door fraude en faillissementen in eigen land.

Wonderboy (Sheila Sitalsing de Volkskrant 21 november 2016, p. 2):
In de serie beklagenswaardige personen aan het Binnenhof behandelen we vandaag Eric Wiebes. Tweeënhalf jaar geleden landde hij in een wolk van glanzende aanbevelingen in Den Haag, als vervanger van die andere droevige VVD-staatssecretaris voor belastingzaken Frans Weekers.
Afgelopen vrijdag legde Wiebes het moede hoofd in de schoot en schortte hij de wet op.
Zo wordt het lijstje 'dingen die Eric Wiebes heeft bereikt' best wel kort, voor 'een wonderboy'.
Eric Wiebes wil niet op de kieslijst voor de Tweede Kamer, maar wel graag terugkeren in een eventueel volgend kabinet, liet hij een tijdje geleden weten. Want 'hij is nog niet klaar'. Dat laatste klopt.

'Silicon Valley' wil afspraken met fiscus (redactie de Volkskrant 29 augustus 2016 p. 26):
Als het Nederlandse kabinet zijn belastingregels niet versoepelt, dreigt het gunstige Nederlandse vestigingsklimaat voor Amerikaanse bedrijven verloren te gaan. Daarvoor hebben Google, Apple en nog zo'n tachtig grote Amerikaanse technologiebedrijven het kabinet-Rutte in een brief gewaarschuwd.
Nederland zou zich wat de Amerikaanse techbedrijven betreft ook moeten verzetten tegen een nieuwe Britse wet, die ervoor zorgt dat de Britse belastingdienst winst die uit Groot-Brittannië wordt weggesluisd naar buitenlandse dochterondernemingen kan belasten. Die aanslagen kunnen voor een groot deel ook bij Nederlandse bedrijven terechtkomen, wat een negatief effect heeft op het vestigingsklimaat.
Britse wet
De brief is ondertekend door de financieel directeuren van de toonaangevende bedrijven uit Silicon Valley, die zich hebben verenigd in de Tax Directors Group (SVTDG). Behalve premier Rutte worden ook minister Dijsselbloem van Financiën, minister Kamp van Economische Zaken, minister Ploumen van Ontwikkelingssamenwerking en staatssecretaris Wiebes van Financiën aangeschreven.

Wiebes raar bezig (R. Schaap de Volkskrant 14 april 2016 p. 24):
Het plotse dreigen met hoge boetes bij belastingontwijking(-ontduiking) door minister Wiebes als reactie op het nieuws doet nogal vreemd aan als je bedenkt dat zijn Belastingdienst zelf grote bedrijven in Nederland helpt onze belasting te ontwijken (Economie, 13 april).
Zoals bij Starbucks, dat met behulp van bedenkelijke boekhoudkundige constructies jaarlijks voor tientallen miljoen gematst wordt, waarna dit kapitaal via Nederlandse brievenbusfirma's naar het buitenland weggesluisd wordt. Zelfs nadat Wiebes door de EU is teruggefloten, blijft hij hierin volharden. Laat staan dat hij boetes gaat uitdelen aan dergelijke bedrijven.
Dit valt niet uit te leggen: het Nederlandse 'klootjesvolk' manen toch vooral hun belastingformulier goed in te vullen en ondertussen zelf grote kapitaalkrachtige bedrijven helpen de belasting te ontduiken.
Een oproer door verontwaardigde burgers over dergelijke rechtsongelijkheid, zoals net in IJsland, lijkt me dan ook zeer logisch.

In Nederland is de kloof tussen Katholieken en Protestanten vrijwel verdwenen. Daarentegen neemt door het nieuwe kabinet de tweedeling in de maatschappij, de kloof tussen rijk en arm alleen maar toe. De zegeningen van de moderne liberale democratie, het neoliberalisme, het marktmechanisme is ook een geloof. De woorden, die de woordvoerder van Greenpeace hanteert zijn eerder gebruikt toen Erik Wiebes Frans Weekers opvolgde. Helaas heeft Erik Wiebes deze fraaie woorden bij de Belastingdienst niet waar gemaakt. De grotere tweedeling in Nederland, Europa en de Verenigde Staten heeft tot gevolg dat het onbehagen in de maatschappij toeneemt en het vertrouwen in de toekomst kleiner wordt. Of met andere woorden het wantrouwen in de parlementaire democratie toeneemt. Daarentegen is het Nieuwetijdsdenken van Xi Jinping de tegenhanger van de in het Westen vastgelopen liberale normen en waarden. China biedt tegenwicht aan het witte superioriteitsdenken in de VS. Het zorgt uiteindelijk voor een beter evenwicht tussen Oost en West.

Millennial, zie je werk eens als baantje (Madelon Meester de Volkskrant 9 oktober 2019, p. 24-25):
‘Je kunt alles bereiken in je leven als je maar wilt.’ Het is een zin die de meeste millennials erin gestampt krijgen. Mooi natuurlijk, maar het brengt ook druk met zich mee. Werk móét leuk zijn en een carrière flitsend. Waarom niet gewoon genoegen nemen met een baantje?
Maakbaarheidsideaal
Omdat Launspach zich zorgen maakt om het hoge aantal burn-outs bij millennials, publiceerde hij vorige maand het boek Werken met millennials. Een handboek voor leidinggevenden, waarin hij uitlegt hoe zij het beste met deze generatie kunnen omgaan. ‘Millennials zijn opgegroeid met het maakbaarheidsideaal’, zegt hij. ‘Ouders en leerkrachten hebben altijd gezegd: je kunt alles worden wat je wilt, als je maar je best doet. Daar zit ook de verwachting in dat je iets bijzonders moet doen om het waard te zijn als mens.’
Ambities
Millennials hebben daardoor torenhoge verwachtingen van hun werkende leven, zegt Launspach.

‘Waar maak ik mij toch druk om op mijn leeftijd’ (Marjon Bolwijn interviewt Jaap Fries de Volkskrant 12 juni 2023, p. 16-17):
Jaap Fries is 100 jaar. Hoe kijkt deze beroepsmuzikant terug op de eeuw die achter hem ligt? En wat vindt hij van het huidige tijdsgewricht?
En ik las deze uitspraak van de Romeinse keizer en filosoof Marcus Aurelius: ‘Het geluk in je leven is afhankelijk van de kwaliteit van je gedachten.’
‘Wat je denkt, bepaalt hoe je iets beleeft. Gedachten maken je niet gelukkig, wel gewone dagelijkse belevenissen, zoals een praatje maken met iemand. En muziek maken of luisteren, dat activeert iets positiefs in je hersenen.’

In de wereld draait het om het vraagstuk van Leraar en Leerling, de ‘oplossing’ van de leugenaarsparadox. Mozes, Socrates, Plato, Aristoteles, Pythagoras, Jezus, Boeddha, Mohammed, Bahá'u'lláh, Friedrich Nietzsche, Douglas Hofstadter, Peter Sloterdijk, Hans Clevers, Robbert Dijkgraaf, Hans Achterhuis, Henk Procee, Ad Verbrugge en Pim van Lommel zijn wetenschappers, die het probleem van het ego onderkennen, maar wel op elkaars inzichten voortbouwen. Ook een zeer grote verscheidenheid kunstenaars en cabaretiers brengt in hun werk de immateriële wereld tot uitdrukking. Maar te veel politici prevaleren dwaasheid boven wijsheid.

Het debat, de controverse tussen Wierd Duk en Joshua Livestro, is een hoofdthema in het onderzoeksrapport 'E i V'. Het is een thema dat de gemoederen, lees filosofie al millennia bezig houdt. De leugenaarsparadox, het Münchhausentrilemma, de Paradox van Epimenides, Third man argument van Plato en ten slotte Harry Mulisch stelt voor deze bespiegelingen over Het Ene (dass in der Vielheit Einheit, in der Einheit Vielheit bestehen kann), de These-antithese-synthese te zien als intuïties betreffende het moment vlak 'voor' de oerknal, waarop iets ontstaan is terwijl er niets was: dat punt dat dus niet bestond, maar, ogenblikkelijk ontploffend, toch weer wel bestond.7.
7) De Zuilen van Hercules, blz. 112-118.
Het is de Bhagavad Gita die voor dit vraagstuk een oplossing aanreikt. Het laat zien dat zowel de Oosterse als de Westerse filosofie van het mechanisme These-antithese-synthese gebruik maakt.