Cultuuroverdracht - Authentiek leiderschap - Balancerend leiderschap

Ilya Prigogine: In navolging van Spinoza zei Einstein ooit tegen De Gaulle dat we marionetten zijn zonder dit zelf te beseffen.
Herman Wijffels: De financiële sector koerst op lineaire modellen in een circulaire wereld.
Mickey Huibregtsen: Jouw waarde wordt bepaald door wat je voor iemand anders betekent. Wanneer je niets voor een ander betekent ben je dus waardeloos.
Authenticiteit, integriteit betekent dat je in je leven doet waar je voor staat: to practice what you preach”.
Met effectieve daadkracht wordt bedoeld de juiste beslissingen nemen op het juiste moment en de juiste plaats, dus de goede dingen doen. Een beter resultaat zit vaak niet in harder werken, maar in gerichter werken.
 

Menselijke natuur (Homo sapiens, 2e Dimensie, Individueel – en Collectief, Zelfregulering)

Manfred Kets de Vries: Filosofen hebben door de eeuwen heen verklaard dat mensen - en hun leiders - hoofdzakelijk beheerst worden door hartstocht, niet door rede.
Marcel Roele: Het is een beetje gemakkelijk om alleen tolerant te zijn tegenover iedereen die netjes binnen de grenzen van jouw denkkader en belevingswereld valt.
Marcel Roele: Als je mensen dwingt gelijker te worden door voortdurend natuurlijke eigenschappen te onderdrukken en onnatuurlijke eigenschappen te stimuleren, maak je niemand gelukkiger.

Bert Overbeek Het verrassend moderne leiderschap van Jezus van Nazareth
Wie goed leiderschap nastreeft in zijn leven, kan veel leren van de groten uit de geschiedenis. Mede hierom schreef ik het boek over de historische Jezus, De moed van Jesjoea. Het kwam onlangs uit en het is toegankelijk voor iedereen die iets met leiderschap heeft. Gelovig of niet gelovig maakt niet uit, want het gaat om de historische Jesjoea. Wie was die man destijds en wat kenmerkte zijn leiderschap? In ieder geval zijn ontwikkelingsgerichte instelling, zijn veranderingsbereidheid en zijn moed. Daarover een fragment.

Verbeter de wereld, begin met een commercial (Greta Riemesma De Groene Amsterdammer 16 augustus 2018 p. 12-15):
Hoe kun je commerciële reclame bedrijven en tegelijkertijd de wereld verbeteren? Met hulp van een digitale erotische robot? Mark Woerde vindt dat al dat reclamegeld heel goed kan worden ingezet voor een hoger doel. En hij krijgt steeds meer mensen en bedrijven mee.
Woerde ontving in Zuid-Korea uit handen van de voormalige VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon een VN-prijs: de Global Business & Interfaith Peace Medal. Volgens de VN leverde Woerde met zijn project een belangrijke bijdrage aan het reduceren van sociale spanningen. Woerde kan er nog niet over uit dat dit hem is overkomen. ‘Die prijsuitreiking was niet een beetje bijzonder, het was een waanzinnig avontuur’, zegt hij.
Zo nam Woerde 22 keer een boodschap van verbroedering op en de rest is geschiedenis.
Hij is nog aan het bijkomen van de VN-prijsuitreiking en hij broedt al weer op een nieuw project, iets met vergroening. Lemz is bijna twee jaar geleden overgenomen door het grote Havas, wat maakte dat hij zich kon terugtrekken uit de dagelijkse gang van zaken.

Neuromarketing (Asha ten Broeke Volkskrant 3 juni 2016 p. 22):
Het NOS-item over neuromarketing gaf onbedoeld een fraaie illustratie van 'reverse inference'. Frans Bauer won een Loden Leeuw voor meest irritante BN'er in een reclame. Maar de hersenen vertellen wat anders, meldt de voice-over. Volgens de reclamemakers was Frans Bauer juist een reclametopper; hij was 'de winnaar, qua effectiviteit'. Onderbouwing met harde cijfers verlangde de NOS niet. En nu de slechte wetenschap en de bullshit goedgemutst besproken waren, sloot het journaal af met hoop: de wetenschap maakt grote stappen, en reclamemakers verwachten er veel van.
Oftewel: u had inderdaad best even naar het toilet gekund.

Leiders zijn geregeld zelfdestructief (Elsevier, 4 januari 2014)
Kets de Vries is hoogleraar aan het Franse managementinstituut INSEAD. Al 22 jaar geeft hij daar cursussen over leiderschap voor topmanagers.
Hij was eerder hoogleraar aan de Harvard Business School en is gediplomeerd 
psychoanalyticus. Wie hij op de divan heeft gehad, kan hij vanwege zijn beroepsgeheim 
niet zeggen. 'Maar de teller staat ruim over de duizend. Veel oud-studenten zijn top-CEO’s en ministers.'
Zijn indruk na al die ontmoetingen? Niet zo best. 'Als je aan leiders schudt, vallen er heel rare dingen uit. Ze zijn bovengemiddeld vaak neurotisch en vooral narcistisch. Ze omringen zich vaak met verkeerde mensen en zijn erg gevoelig voor groepsdenken.
Verder worden ze vaak gedreven door hebzucht en hebben ze geen contact met de werkelijkheid. '
'Soms heb je een beetje een gekke leider nodig om veranderingen voor elkaar te krijgen. Maar ik kom geregeld leiders tegen die zelfdestructief worden. Na een jaar of zeven op dezelfde plek gaan ze zich vervelen. Dan
 kunnen ze rare dingen doen die niet in het 
belang zijn van het bedrijf. Ze willen bijvoorbeeld allerlei overnames doen, terwijl
 uit alle statistieken blijkt dat de meerderheid daarvan mislukt. Of ze houden zich te
veel bezig met externe zaken, zoals hun imago. Niet dat dat per se onbelangrijk is, maar er moet ook iemand de zaak runnen.
Het wordt pas echt gevaarlijk als
 iemand wordt uitgeroepen tot bijvoorbeeld Zakenman van het jaar. Dat is vaak een teken dat hij te veel bezig is met andere zaken dan de kern van zijn bedrijf - en dit is vaak is dit het begin van hybris, overmoed.'
Natuurlijk zijn er ook veel goede, inspirerende leiders, zegt hij. Dat soort leiders beschikt bijna altijd over de vier H’s: hope, humility, humanity en humor. Ze zijn in staat om mensen hoop te geven op verbetering,
 en wenden daartoe nederigheid, menselijkheid en humor aan. Ze laten zich ook 
minder leiden door hebberigheid.


In het boek Balanceren aan de top van Kets de Vries & Miller staat de conclusie:
Te vaak ontstaan de problemen in een slecht lopende organisatie doordat de ongrijpbare, wisselvallige en soms zelfs tegenstrijdige balans tussen actie en overweging verloren is gegaan. Vaak raken topmanagers verstrikt in een specifiek draaiboek, een bepaalde zienswijze (groepsdenken) en één manier van handelen, waar ze niet meer uitkomen. Hun bekrompen visie op de wereld versterkt de wens naar meer van hetzelfde. De enige keuze die zij als praktisch ervaren, zijn de zich herhalende, zinloze, routine-managementtaken die nu bijna een ritueel zijn geworden. Obsessies voeden de drang om alles onder controle te houden, angst brengt achterdocht voort, dramatisch gedrag leidt tot grootdoenerij. En zo gaat het steeds verder. Het resultaat? Een algehele afstomping van de organisatie. Het vermogen om kritisch te denken en te overwegen is verdwenen. Misschien dacht Goethe hieraan toen hij zei: ‘Ken uzelve? Als ik mezelf kende, zou ik op de loop gaan.’

De filosofie achter boeken van organisatieadviseur Ofman en managementgoeroe Manfred Kets de Vries is dat als je greep krijgt op je eigen capaciteiten en tekortkomingen, je ook greep weet te krijgen op je organisatie. Er achter komen wie je bent, daar draait het om. Mensen worden veel meer door hun gevoelens dan door logica tot actie aangespoord. Je bereikt betere resultaten door op het gevoel in plaats van op de logica te werken.

Voetnoot Stoornis (Arnon Grunberg Volkskrant 31 mei 2016):
'Ik noem mensen neger, Turk of Marokkaan', aldus columniste Annabel Nanninga in een lezenswaardig interview door Janita Naaijer en Chris Rutenfrans, zaterdag in de Volkskrant. Sommige mensen verdienen volgens Nanninga andere benamingen, bijvoorbeeld 'klaagneger'.
Of dit racisme is of niet interesseert mij nauwelijks. Waar het om gaat is dat het primitieve schelden wordt opgevat als een waardevolle bijdrage aan het debat. Dat is de ondergang van dat debat, uiteindelijk ook van de maatschappij.
Valt het infantiele schelden onder vrijheid van meningsuiting? Zeker, maar het valt ook onder DSM-5, handboek van de psychiatrie, onder de periodieke explosieve stoornis. 'Recidiverende agressieve uitbarstingen', zowel verbaal als fysiek, zijn een symptoom van deze stoornis.
Het maatschappelijk debat is niet bedoeld als therapie voor mensen die aan slecht behandelde of niet behandelde agressiestoornissen lijden. De openbare ruimte is geen behandelkamer.
Dat
mislukte groepstherapie wordt aangezien voor democratie illustreert hoe ziek de democratie zelf is.

Israël is zijn morele kompas kwijt (Theo Koelé Volkskrant 31mei 2016 p. 3):
Met de benoeming van de ultra-nationalist Avigdor Lieberman als de op een na machtigste man van Israël, wekt premier Netanyahu afschuw in brede kring.
Absurdistisch theater
Zeker zo belangrijk als de vraag naar Liebermans ervaring is die naar zijn relatie met de legertop. Kan hij door een deur met militairen die kritiek durven uiten? De vraag kwam dit voorjaar al aan de orde toen de Palestijn die hulpeloos op de grond lag, doodgeschoten werd. Naast toenmalig minister Yaalon wilden ook hoge militairen het niet voor de schietende soldaat opnemen. Lieberman daarentegen deed de lopende rechtszaak tegen de jonge man af als 'absurdistisch theater'.
Gevraagd naar het verhitte debat over Lieberman onthoudt Efraim Sneh, oud-generaal en voormalig onderminister van Defensie, zich van termen als extremistisch en racistisch. Sneh, nu wetenschapper en gezaghebbend analist: 'Laten we het houden bij zijn overtuigingen. Ten eerste: hij overschat de kracht van militaire macht. Daarnaast diskwalificeert hij Israëlische Arabieren, in totaal circa 1,5 miljoen burgers. Het belangrijkste is dat hij heeft gepleit voor het omverwerpen van de Palestijnse president Mahmoud Abbas, een gematigd man. Zo'n stap kan catastrofale gevolgen hebben.'

Ton Nijhuis stelt: 'De algemene regel is dat de hoeveelheid lef van de commissie omgekeerd evenredig is met de kans op politieke schade.' en Nassim Nicholas Taleb van de Black swan theory zegt: Nog nooit in de geschiedenis van de mensheid zijn er zo veel posities met macht toegekend aan mensen die geen persoonlijke risico’s dragen. (Paul Frentrop In de 16 eeuw liepen politici nog zelf ook risico Volkskrant 30 november 2012) en sluit weer aan Op safe spelen met de natte vinger of Vaak in de media met 'inhoudelijk betekenisloze waarschuwingen (Huib Modderkolk Volkskrant 14 november 2015 p. 13):
Inhoudelijk betekenisloze waarschuwingen, daar grossiert terrorismecoördinator Dick Schoof in, zeggen critici. Het dreigingsniveau is al drie jaar substantieel. En dat komt Schoof zelf helemaal niet slecht uit.

Rohit Bhargava Persoonlijkheid niet inbegrepen*
*) Waarom bedrijven hun authenticiteit kwijtraken En hoe grootse merken het terugkrijgen
Hoe gebruik je persoonlijkheid om authentieke marketing en merken te creëren?
Het tijdperk van het gezichtloze bedrijf is voorbij. In de 21e eeuw moeten succesvolle merken en bedrijven een dynamische persoonlijkheid hebben om gepassioneerde klanten te trekken. Veel organisaties verbergen zich achter gestandaardiseerde berichten en advertenties. Volgens social media-goeroe Rohit Bhargava werkt deze strategie niet meer. Hij laat zien hoe succesvolle bedrijven zichzelf opnieuw hebben uitgevonden om te voldoen aan de eisen van dit nieuwe tijdperk.
Persoonlijkheid niet inbegrepen is een bron van waardevolle informatie en verhelderende inzichten over hoe je de ziel van jouw merk kunt herontdekken.

Persoonlijkheid is de macrotrend voor bedrijven (Erno Hannink):
Persoonlijkheid is voor een bedrijf van belang. We doen steeds minder zaken met bedrijven die zich verstoppen achter facades, mooie missies en regels. We doen liever zaken met mensen, personen zoals jij en ik.
Er zijn 3 redenen om het boeken te lezen:
1. Persoonlijkheid is de macrotrend – de 3 thema’s in ieder bedrijf zijn op dit moment, hoe kun je meer doen met social media (blog, LinkedIn, Twitter, Facebook….), het gebruik van mond-tot-mond reclame, authentieke interactie met de klant – ofwel persoonlijkheid.
2. Er staan veel verhalen in het boek – verhalen uit de praktijk van Rohit enOgilvy, en andere bedrijven die met persoonlijkheid het verschil maken.
3. Theorie en praktijk – het boek kent een theoretisch deel en een praktisch deel. Er wordt uitgelegd waarom persoonlijkheid van belang is, wat het inhoud, definitie, achtergrondverhaal en er wordt gekeken naar hoe jij dit kunt toepassen in jouw situatie.

Zwitserse oud-CEO beëindigt zijn leven (Nanda Troost de Volkskrant 31 mei 2016 p. 27):
Opnieuw een zelfdoding van een (oud)topman van de Zwitserse verzekeraar Zurich. Is de druk op deze managers te groot?
Het gaat om
Martin Senn (59), tot december topman van de verzekeraar. In 2013 pleegde financieel directeur Pierre Wauthier zelfmoord. Senn was toen CEO van Zurich Insurance Group.
Zelfmoorden onder managers
Rond de bankencrisis werd de financiële sector opgeschrikt door een aantal zelfmoorden onder topmanagers. Onder hen Huibert Boumeester, tweede man bij ABN Amro, die zijn baan was kwijtgeraakt na een vijandige overname (Fortis e.a.).
De Belgische psychiater Dirk de Wachter zei eerder al dat de kans dat topmensen zelfmoord plegen veel groter is dan dat ze hulp inroepen. 'Ik denk dat het in de persoonlijke levens van nogal wat managers een ravage is', zei De Wachter in zakenblad Trends. 'Het is bovendien typisch voor mensen die op een hoog niveau werken om voor alles of niets te kiezen. Dat is het harakirisyndroom, het niet mogen falen.'

'De angst voor terreur is doorgeslagen' of 'Het IS-kamp is aan de winnende hand' (Janny Groen Volkskrant 15 januari 2016 p. 10-11):
Hij ondervond aan den lijve hoe een klein aantal terroristen in het Belfast van de vorige eeuw een gemeenschap konden laten radicaliseren. Nu ziet hij dat in het Westen weer gebeuren. Dus keert de Ierse filosoof David Kenning terug van pensioen. Zijn boodschap: zet in op sociale cohesie.
Grijze midden
De grote uitdaging is het grijze midden te versterken, stelt Kenning. Daarbij kan Nederland internationaal een voortrekkersrol spelen, denkt hij. 'Nederland is van oudsher een handelsnatie. Onderhandelen zit in het Nederlandse dna. Je kan niet een fundamentalist en handelaar tegelijk zijn. Handelaren moeten zich in de ander kunnen verplaatsen, geven en nemen, compromissen sluiten.'
Zeven jaar lang bestudeerde Kenning de theorieën van de Nederlandse filosoof Spinoza. 'Met zijn politieke filosofie benadrukt hij het belang van pragmatisme en de praktische waarde van eenheid. Spinoza heeft ons nog veel te leren. Ik zie hem als een onontgonnen nationale schat.'
Een schat die de Ier wil gaan exploiteren. Hij wil nog dit jaar een op de leest van Spinoza geschoeide denktank oprichten, States of Mind genaamd, die is losgekoppeld van politieke partijen en het bedrijfsleven.
Een burgerdenktank die de kracht van saamhorigheid gaat bestuderen en concepten gaat ontwikkelen om het gematigde midden, de democratie, te versterken.

Voetnoot Oplossing of Niets is begeerlijker dan slachtoffer te zijn (Arnon Grunberg Volkskrant 18 januari 2016):
'Het slachtofferschap is een intens subjectieve geestesgesteldheid', zei de Ierse filosoof David Kenning vrijdag in de Volkskrant in een mooi vraaggesprek door Janny Groen.
Kenning, die het Noord-Ierse conflict aan den lijve heeft ondervonden, meent dat het gevaar van de radicale islam wordt 'opgepijpt door extreem-rechts'.
Wat Kenning uitstekend ziet, is dat in onze cultuur het slachtofferschap de heldenstatus heeft verdrongen. Niets is begeerlijker dan slachtoffer te zijn, vrijwel iedereen waant zich slachtoffer. Witte Europeanen zijn slachtoffers van vluchtelingen, vluchtelingen zijn slachtoffers van oorlog en racisten, racisten zijn slachtoffers van antiracisten.
Het slachtofferschap legitimeert agressie. Kenning schetst een vicieuze cirkel van angst, paranoia en agressie.
Wat nu?
De verheerlijking van het slachtofferschap ondermijnen. Weemoed en kalmte propageren.
Het gevaar is dat men alle problemen wil oplossen in plaats van te erkennen dat veel problemen onoplosbaar zijn. Iets doen is dikwijls desastreuzer dan niets doen.

Voetnoot Remedie Jihadisme is een puberoplossing (Arnon Grunberg Volkskrant 25 september 2015):
'Feiten zijn niet relevant. Gevoelens over feiten zijn veel relevanter', aldus David Kenning, expert in de bestrijding van jihadisme, in een interview met Bas Blokker en Andreas Kouwenhoven, maandag in NRC Handelsblad.
Kenning voegde eraan toe: 'Jihadisme is een puberoplossing voor een puberbrein.' David Kenning heeft gelijk. Geweld is, als ik mezelf mag parafraseren, het makkelijkste middel om het gevoel te krijgen mee te tellen.

Marcel Hulspas auteur van het boek Mohammed, en het ontstaan van de islam stelt:
En nu probeert David Kenning dit trucje dus opnieuw toe te passen. Hij wil de bange burgers gerust te stellen met dezelfde nietszeggende praatjes. Jihadisme? Een storinkje in het puberbrein! Alsof alle verkondigers van geweld in het Midden-Oosten nog bij hun ouders zouden wonen, en Braveheart zitten te kijken. De uitkomst van deze diepzinnige analyse laat zich raden. Kennings advies aan Nederland is al even onbenullig. Ik citeer de NRC:
‘De oplossing van Kenning is typisch Nederlands, typisch Amsterdams, zegt hij: onderhandelen. In de koopmansmaatschappij is onderhandelen de belangrijkste handelswijze. (…) Het heeft Amsterdam door de eeuwen heen doordesemt met een democratische gezindheid. “Onderhandelen is het perfecte tegengif tegen radicalisering. Wie wil onderhandelen, moet compromissen sluiten en kan dus geen fundamentalist zijn.” Hij pleit ervoor kinderen te leren onderhandelen. Hij zegt het voorzichtig, want hij wil geen etnische superioriteit suggereren: het is een geweldige manier voor kinderen uit migrantengezinnen om het Nederlandse DNA op te nemen.”’
Als immigranten en hun kinderen één ding tot in de vingertoppen beheersen, dan is het de kunst van het onderhandelen, van het compromissen sluiten. Dat hoef je ze écht niet meer te leren. Waar ze juist tegenaan lopen, dan is het Hollands onvermogen om te onderhandelen, om compromissen te sluiten, zodra het woord 'islam’ valt. Dat ene woordje is voldoende om bij miljoenen het brein op hol te doen slaan. Misschien zou de 'psychoanalist’ daar eens iets aan kunnen doen, aan al die 'volgroeide’ breinen die dan spontaan in een kramp schieten. Maar nee, hij komt met geleuter dat je immigranten de zeventiende-eeuwse koopmansgeest moet bijbrengen.
Godallemachtig.
Wie betaalt deze kletskous?
Kan daar nog over worden onderhandeld?

Het vraagstuk dat Arnon Grunberg en Marcel Hulspas aanstippen kan in een breder perspectief worden geplaatst.

Natuurwet (van het Latijnse lex naturae) of natuurrecht (ius naturale) heeft een aantal uiteenlopende invullingen. In de theologie, de rechtsfilosofie en de ethiek staat dit begrip voor de regels en beginselen die voor alle mensen gelden, omdat ze voortvloeien uit het verstand, zoals dat bepalend is voor de menselijke natuur.
Menselijke natuur (Nature en Nurture)
Aan de basis van de piramide staat de aangeboren menselijke natuur. Dit is een universeel verschijnsel dat doorgegeven wordt via de genen. Daarboven komt de aangeleerde cultuur. Deze cultuur is specifiek voor een groep. Aan de top van de piramide is de persoonlijkheid van de mens. De persoonlijkheid kan zijn aangeboren of is aangeleerd. Uiteraard is dit specifiek voor het individu. Iedereen is anders, ook binnen een cultuur. De individuele persoonlijkheid is het eigen stuk mentale programmering dat niet gedeeld wordt met iemand anders.

Epigenetica beweegt zich op het snijvlak tussen nature (aangeboren) en nurture (maakbare eigenschappen).

De culturele dimensies volgens Hofstede
Cultuur wordt overgedragen via onze sociale omgeving en niet via erfelijkheid. Cultuur staat in tussen de menselijke natuur (dat wat alle mensen gemeen hebben) en de persoonlijkheid (dat wat iedere mens tot een uniek wezen maakt).

Prof. Hofstede: De menselijke natuur is wat alle menselijke wezens met elkaar gemeen hebben.
De kern van een cultuur wordt gevormd door waarden. Een waarde is een collectieve neiging om een bepaalde gang van zaken te verkiezen boven anderen. Waarden behoren tot de eerste dingen die kinderen leren – niet bewust, maar impliciet. Waarden zijn gevoelens met een richting: een plus- en een minpool. Zij hebben betrekking op:

Goed tegenoverSlecht
SchoonVuil
MooiLelijk
NatuurlijkOnnatuurlijk
NormaalAbnormaal
LogischParadoxaal
RationeelIrrationeel

Roberto Assagioli De Gulden middenweg (kies Infotheek, Publicaties lezen) en 'Binnenwereld en Buitenwereld'.

Stress is de reactie op geestelijke en lichamelijke belasting. Het is als het ware het scharnier in de koppeling tussen lichaam en geest. Een van de manieren waarop de persoonlijkheid van invloed is op ziekte en gezondheid, is gelegen in de mate waarin het bepaalt hoe we omgaan met stress, met de emotionele spanningen waarmee het leven ons onvermijdelijk opzadelt. Stress is echter het zout des levens. Zonder een zekere spanning is er ook geen actie. Door stress wordt het evenwicht van lichaam en geest aangetast. Stress bestaat in verschillende gradaties: angst, faalangst, angst voor de angst, fobie. Angst ontstaat bij de beweging van de pool Bedachtzaamheid naar de pool Moed.

Grote leraren zijn ’leiders’ die de mens in het centrum plaatsen, de dubbelzinnigheden, dubbele agenda’s doorzien en ontmaskeren. De geschiedenis leert dat grote leiders en denkers naar eenheid streven. Het zijn evenwichtskunstenaars, die de Gulden middenweg bewandelen en contrasterende eigenschappen verenigen. Grote leiders kijken naar een verschijnsel van verschillende kanten, denken grenzeloos, multidimensionaal en interdisciplinair en willen dingen aan de mensen geven die nopen tot nadenken.

In de natuur zit een diep ingebakken neiging tot zelforganisatie. Net als in water (zie Laozi), zit er in het universum een zelfreinigend vermogen.
In water zijn het de bacterieën en schimmels die het vuil opruimen.
In de maatschappij zijn het daarentegen mensen die voor het zelfreinigend vermogen moeten zorgen.
Het gaat er om dat we voorkomen dat we het chaospunt van Ervin Laszlo bereiken. Het omslagpunt dat de natuur zich nog maar zeer langzaam zal herstellen. Het rapport Eenheid in Verscheidenheid wil aan de hand van het kompaskwadrant aantonen dat het er in het leven om gaat de natuur ('materie') met de cultuur ('geest') te verbinden.

Fred Matser boek Net als jij ben ik EEN VAN DE MILJARDEN expressies van de schepping op deze aarde, Ervin Laszlo (p. 348):
Het geëvolueerde bewustzijn van één individu kan zich op die manier verbreiden en groeien; en als het weerklank vindt in het denken van een geheel nieuwe cultuur, kan het heel de beschaving naar een hoger plan tillen. Dit moet een wereldomvattende verheffing zijn, want de (over)heersende beschaving – de mechanistische, manipulerende en versplinterende beschaving van het industriële tijdperk – is al wereld omvattend. Toch behoeft de nieuwe beschaving - anders dan de huidige – niet monolithisch te zijn. Zij kan streven naar eenheid, onder het aanmoedigen van verscheidenheid, en zo organisch en ‘systematisch’ tegelijk zijn. Dit zijn de principiële inzichten die de grondslag vormen waarop de Club van Boedapest steunt. Zij komen tot uiting in het tweeling motto van de Club ‘Je kunt de wereld veranderen’ en ‘Op naar een wereldomvattende beschaving’.

Het 5D-concept maakt voor het 'ken uzelve' gebruik van het Kompaskwadrant. Het draait om de kernkwaliteit, geduldige daadkracht, een weloverwogen actie.

Kernkwaliteit:Tunnelvisie,5Ddenkraam:  Vier kwadranten:Ken Wilber
Actieéén Zienswijze  SamenwerkingskrachtVoedingskrachtCultureel, CentaurSociaal, Systeemtheorie
1. Daadkracht >>>>3. Drammerigheid  4. Wij-kant ----2. Zij-kant4. Innerlijk/Collectief ----2. Collectief/Uiterlijk
||  ||||
4. Passiviteit <<<<2. Geduld  1. Het-kant ----3. Ik-kant1. Individueel/Uiterlijk ----3. Innerlijk/Individueel
ObsessiesWeloverwogen  VormkrachtBeeldkrachtGedragsmatigIntentioneel

In het kernkwadrant van Daniel Ofman toont de positieve as 1./2., geduldige daadkracht, de eenheid der tegendelen. Volledige balans duidt op volmaaktheid. De negatieve as 3./4. geeft een conflictueuze breuklijn aan. Door de verticale as, de 3e dimensie ontstaat een ruimtelijk model. Met behulp van het kompaskwadrant laten we zien hoe het mogelijk is ons weer met de natuurlijke kringloop te verbinden. Bij het Ken uzelve gaat het om het ik en de ander. Doorzie uw eigen mogelijkheden, beperkingen en grenzen.

Petran Kockelkoren: College 4
Volgens Heidegger en Jaspers vervreemdt techniek ons, Don Ihde zegt dat niet meer. Volgens hem is alles al geaccepteerd, vriendelijk wat betreft ergonomie, massale casco’s die worden geproduceerd met voor iedere doelgroep andere features. Hij heeft het ook vooral over huishoudelijke apparaten, allemaal wat dichter bij huis.
Don Ihde maakt een verschil tussen micro- en macroperceptie, waarbij microperceptie is zoals je met je zintuigen waarneemt, macroperceptie is de culturele conditionering.
In gesprek met Petran Kockelkoren Professor op het grensvlak van kunst en techniek
Het denken van Kockelkoren is beïnvloed door Helmuth Plessner, de Duitse filosoof volgens wie de mens nooit rechtstreeks contact heeft met zijn omgeving, maar altijd via cultuur en techniek. Cultuur en techniek 'bemiddelen' de relatie tussen mens en wereld. Hoe geschiedt die bemiddeling en welke mogelijkheden biedt zij?

Het gaat om ‘Leiderschap en de natuurlijke gang van zaken’ van Jan Bommerez (zie 'powerpointpresentatie'):
Plaatje 2: Er zullen 1.000 keer meer technologische doorbraken zijn in de 21ste eeuw dan in de 20ste eeuw. De koppeling van creatieve menselijke breinen en krachtige computernetwerken is zo snel en fundamenteel dat ze voor een kantelpunt zal zorgen in de menselijke geschiedenis.
Ray Kurzweil, leading inventor sometimes compared to Thomas Edison
Plaatje 8: Stelling: In het Bewustzijnstijdperk komt er een versnelde bevrijding van menselijk potentieel. De menselijke ‘rups’ maakt een kwantumsprong tot ‘vlinder’…
Leiderschap dient in de richting te werken van deze evolutie en vooral te ijveren voor meer bewustzijn en dat betekent in eerste instantie emotionele intelligentie.
Plaatje 22: Het meest gelezen boek over leiderschap in de hele menselijke geschiedenis is de Tao Te King van Lao Tse. Het bevat het DNA van natuurlijk leiderschap.
Plaatje 33, Daniel Goleman en collega’s stellen in een speciaal nummer van de HBR over doorbraakleiderschap dat voor leiders in de 21ste eeuw het management van de organisatieresultaten begint met het management van hun eigen binnenwereld.
Plaatje 35: Dolfijnen en kleine kinderen hebben kennen meestal een staat van synergie tussen beide hersenhelften – die staat valt ook samen met coherentie in het hartveld. Dat is de staat van doen zonder doener, onze natuurlijke staat.
Plaatje 39, Lao Tse: De grote leider spreekt weinig. Hij spreekt nooit zonder zorgzaamheid. Hij werkt zonder eigenbelang en laat geen sporen achter. Als het werk klaar is zeggen de mensen ‘Wij hebben dit zelf gedaan’
Plaatje 48, Albert Einstein: Wetenschappelijke ontdekkingen hebben weinig met intellect te maken. Er is altijd een bewustzijnssprong die je wat mij betreft intuïtie kunt noemen. De oplossing komt gewoon naar je toe en je weet niet hoe of waarom.
Plaatje 52: Het organisatiemodel dat zich ontplooit voor het Bewustzijnstijdperk is een afspiegeling van hoe het in de natuur gebeurt: ‘symbiose’ of ‘eenheid in verscheidenheid’.

Het Spiegelneuron geeft een wetenschappelijke onderbouwing van het projectiemechanisme van Carl Jung e.a. Zowel de Radboud Universiteit, de Universiteit Leiden als de Vrije Universiteit Amsterdam besteden aan het thema spiegelneuron serieus aandacht. De hamvraag is nu in hoeverre politici echt bereid zijn over hun eigen schaduw heen te stappen?
Het onderzoeksrapport ‘E i V’ verklaart de spirituele bewustzijnsverandering (4e dimensie, ‘Pad der Rechterhand’) mede aan de hand van:
- Mimese (Plato)
- Deus sive Natura (Spinoza)
- Weerspiegelingstheorie (Hegel en Engels)
- Weerspiegeling, Weerkaatsing (Blavatsky)
- Co-reflectie (Chardin)
- Projectiemechanisme (Jung, Freud)
- Spiegelneuron (Marco Iacoboni)
- Spiegelsymmetrie (Standaardmodel)
- Zelfbewustzijn, Reflexief bewustzijn (Bewustzijnsschil)

De natuurlijke ethiek van Spinoza hangt ongetwijfeld met de 4e dimensie, de co-reflectie van Teilhard, het projectiemechanisme van Jung en de weerspiegeling van Blavatsky samen.

Het ‘Pad der Linkerhand’, het ‘ieder voor zich’ laat zien dat de mens door het maken van verkeerde keuzes zelf verantwoordelijk is voor het kwaad. Het collectief onbewuste van Carl Jung geeft de feedback om bij te leren. Er is zeker een overeenkomst tussen Sven Kramer en het neoliberalisme, beide denken voor goud te gaan, maar plotseling staan ze met lege handen. We kennen het resultaat van een proces, maar niet het proces zelf. De processen die onze beslissingen , keuzes en voorkeuren bepalen zijn onbewust.
Het ‘Pad der Rechterhand’ is Amrita-Yâna; dat het Onsterfelijk Voertuig of Pad der Onsterfelijkheid wordt genoemd. Het ene, het eerstgenoemde, is het pad der persoonlijkheid; het andere het laatstgenoemde, is het pad der individualiteit; het ene is het pad der stof, het andere is het pad van de geest; het ene leidt naar beneden; het andere Pad verliest zich in de onuitsprekelijke glorie van het bewuste onsterfelijke in de ‘eeuwigheid’. Dit nu zijn de twee groepen van wezens, die de beide zijden der Natuur vertegenwoordigen, en de conflicten en tegenstellingen van deze beide zijden der Natuur, tezamen met de strijd van wil tegen wil van de scharen wezens in het gemanifesteerde bestaan, veroorzaken het zogenaamde kwaad in de wereld, dat uit de zelfzuchtige werkzaamheid van de lagere of minder ontwikkelde of geëvolueerde wezens ontstaat.

H.P. Blavatsky boek De SLEUTEL tot de THEOSOFIE (p. 137):
Tijdens iedere devachanische periode bekleedt de ego, alwetend als die per se is, zich als het ware met de reflectie van de voormalige “persoonlijkheid”. Ik heb zojuist verteld dat de ideële bloesem van alle abstractie en dus niet-sterfelijk en eeuwige kwaliteiten of eigenschappen, zoals de liefde en barmhartigheid, de liefde voor het goede, het ware en het schone, die ooit in het hart van de levende “persoonlijkheid” opwelden, zich na de dood aan de ego hechten en deze dus naar devachan volgen. De ego wordt dus tijdelijk de ideële reflectie van het menselijk wezen dat hij de laatste keer op aarde was, en die is niet alwetend.
175/176: Zoals al eerder gezegd (zie Isis Ontsluierd), kan de middelpuntzoekende kracht zich niet zonder de middelpuntvliedende kracht openbaren in de harmonische omwentelingen van de hemellichamen, en alle vormen en hun ontwikkeling zijn het produkt van deze tweevoudige kracht in de natuur. Nu is de geest (of buddhi) de middelpuntvliedende kracht en de ziel (manas) de middelpuntzoekende geestelijke energie; en om één resultaat voort te brengen, moeten zij in volmaakte eenheid en harmonie zijn.
Het persoonlijke leven, of misschien liever de ideële weerspiegeling ervan, kan alleen worden voortgezet als het in elke wedergeboorte of elk persoonlijk leven wordt geschraagd door de tweevoudige kracht, d.w.z. door de nauwe vereniging van buddhi en manas.

De Geheime Leer Deel I, hoofdstuk 15 Goden, monaden en atomen (p. 698):
De werkelijkheid in de gemanifesteerde wereld is dus samengesteld uit een eenheid van eenheden , om zo te zeggen, onstoffelijk (vanuit ons standpunt) en oneindig. Deze noemt Leibniz ‘monaden’, de oosterse filosofie jīva’s – en het occultisme geeft er met de kabbalisten en alle christenen een verscheidenheid van namen aan. Ze geven voor ons, evenals voor Leibniz, ‘uitdrukking aan het heelal’23, en elk stoffelijk punt is slechts de uitdrukking als verschijnsel van het noumenale, metafysische punt.
23) ‘Het dynamisme van Leibniz’, zegt professor Lachelier, ‘zou maar weinig moeilijkheden opleveren, als bij hem de monade een eenvoudig atoom met blinde kracht was gebleven. Maar . . .’ Men kan de verbijstering van het hedendaagse materialisme volledig begrijpen!

De Geheime Leer Deel II, hoofdstuk 25 De mysteriën van het zevental (p. 726/727):
De brahmaan vervolgt zijn beschrijving:
‘Dat woud staat vol bomen die bloemen en vruchten in vier kleuren voortbrengen. Dat woud staat vol bomen die bloemen en vruchten in drie kleuren, en gemengde, voortbrengen. Dat woud staat vol bomen die bloemen en vruchten in twee kleuren voortbrengen, en in prachtige kleuren. Dat woud staat vol bomen die bloemen en vruchten in één kleur voortbrengen, en geurige. Dat woud bevat (in plaats van zeven) twee grote bomen die talrijke bloemen en vruchten voortbrengen in niet te onderscheiden kleuren (denkvermogen en begrip – de twee hogere zintuigen of theosofisch ‘manas-buddhi’). Hier is één vuur (zelf) dat is verbonden met het Brahman en dat een goed verstand heeft (of ware kennis, volgens Arjuna Miśra). En er is hier brandstof, namelijk de vijf zintuigen (of menselijke hartstochten). De zeven (vormen van) bevrijding daarvan zijn de zeven (vormen van) inwijding. De eigenschappen zijn de vruchten. . . . Daar genieten de grote wijzen gastvrijheid. En wanneer ze zijn vereerd en verdwenen, komt een ander woud stralend tevoorschijn, waarin intelligentie de boom is en bevrijding de vrucht, en dat schaduw bezit (in de vorm van) rust, die berust op kennis, die tevredenheid tot water heeft en de kshetrajña (het ‘hoogste zelf’, zegt Krishna in de Bhagavad Gītā, blz. 102 e.v.) binnenin tot zon.’

René Meijer boek De Ether Bestaat! (p. 72):
Paranoïde kapitalisten en projecterende fundamentalisten b.v. lijden onder hetzelfde psychologische fenomeen; ze verkeren in staat van illusie, ze zijn zich niet bewust van de gemeenschappelijke fout van het heersende paradigma en kunnen, heel tragisch, geen geloof aan elkaar hechten, met al hun retoriek en propaganda in de stijl van de pot verwijt de ketel. Waar er twee vechten zijn er twee schuld. De systematische, paradigmatische fout waar we het hier over hebben is de ontkenning van de ether en de erbij behorende natuurlijke orde van de tijd, die zo kenmerkend is voor de einsteiniaanse misvatting in samenhang met de pragmatiek van de immorele, of onzuivere, kapitaalgemotiveerde standaardtijdaanpak welbekend van de twintigste eeuw.

Doreen Virtue De 10 lessen die ik leerde van de Engelen.
1 - Leef volledig. De engelen zeiden tegen me, “Spendeer je tijd aan activiteiten die in overeenstemming zijn met je hoogste intenties. Laat die zaken los waar je intuitie je aanmoedigd om je over te geven. Deze zaken mogen dan óf geheeld worden, zodat je er met vreugde aan kunt denken, of makkelijk verdwijnen.”
De engelen drongen er op aan om op mijn hart te vertrouwen. Ze verzekerden me dat ik veilig werk af kon slaan, dat niet overeen komt met mijn ware interesses. Ik merkte al snel dat de engelen gelijk hadden!
2 - Er is alleen NU. “Je bent compleet en heel op dit moment. Kijk niet naar wat morgen zal brengen - dit geeft aan dat je nu imperfect bent of iets te kort komt, en dat je pas heel bent als iets van buitenaf in je leven komt in de toekomst.”
Toen de engelen dit zeiden, realiseerde ik me dat ik leefde voor de toekomst. Ik concentreerde me op wat de toekomst zou brengen, in plaats van mijn huidige zegeningen. Tegenwoordig maak ik elke avond een “lijst van dankbaarheid” (Candide van Voltaire).
3 - Elk conflict bestaat in je gedachten. “Elk conflict wat je ziet of ervaart in de buitenwereld, is een projectie van je ego. In werkelijkheid is de wereld totaal in vrede en jij projecteert je angst voor vrede op de wereld. Je wilt je innerlijk conflict niet oplossen, maar je wilt wel dat het vanzelf weggaat. Dus projecteer je het op anderen en denkt dat ‘zij’ diegenen zijn die dit ongemak veroorzaken. Andere mensen zijn neutraal, schone leien en jij kleurt ze met je eigen mening en definities. Dan reageer je op ze alsof deze kleuringen en definities werkelijkheid zijn. Omgekeerd, behandelen andere mensen jou op een manier die jij verwacht, in een zelf-vervullende profetie.”
Toen de engelen me dit uitlegden, realiseerde ik me hoe vaak ik mijn eigen angsten, miserabele tijden voor me had laten creëren. Maar altijd had ik de macht om de gedachten en gevoelens te kiezen die ik toeschreef aan alle situaties.

Dr. Edward Bach bestudeerde het gedrag en met name de stemmingen en emoties van mensen. Die deelde hij in zeven groepen in, namelijk:
Angst
Onzekerheid
Onvoldoende interesse in het hier en nu
Eenzaamheid
Overgevoeligheid
Moedeloosheid en wanhoop
Overbezorgdheid voor het welzijn van anderen.

Het hart, de ziel is een weerspiegeling van de anima mundi, het universele denkvermogen, de grote wereldziel. Het centrale basisprincipe is mens ken uzelve. Van de zeven chakra's (p. 9) is de vierde het hartchakra. De auteurs van Genesis schreven middels de wijsheid van het hart en niet met de kennis van het verstand. Het evolutionaire denken verklaart de verschijningsvormen, het hoe van het leven, daarentegen het evolutionaire voelen de verschijningsinhoud, het wat. Bij de snaartheorie gaat het om de kennis van het verstand. Het gaat niet om Genesis of Darwin. Het gaat namelijk om beide gezichtspunten, de complementariteit.

De Axis mundi (caduceus) is een mooi voorbeeld van de in – en uitspiralende torsiegolf in een vortexvorm.
De torus wordt als een multidimensionale vortex (vortex) opgevat. De lemniscaat illustreert de draaikolk stuctuur van de vortex. Het Reflexief Bewustzijn brengt als ware verschillende aggregatieniveaus van Ether, van statisch tot zeer dynamisch tot uitdrukking. De lemniscaat, de eeuwige wederkeer, symboliseert de wisselwerking, de reflectie tussen de macrokosmos en microkosmos.

Marco Iacoboni verwijst in zijn boek Het spiegelende brein in het hoofdstuk Hersenpolitiek (p. 210) naar het onderzoek van Alan Fiske. Alan betoogt dat deze vier elementaire relationele structuren en hun varianten de basis vormen voor alle sociale relaties onder alle mensen in alle culturen.
p. 127: Filosofische en ideologische posities die met name in onze westerse cultuur gangbaar zijn hebben ons blind gemaakt voor de fundamenteel intersubjectieve (Jurgen Habermas) aard van onze hersenen.
p. 128: Met het experiment van Jonas was aangetoond dat spiegelneuronen coderen voor meerdere ‘ik-geralateerde’ prikkels en werd bevestigd dat ze een belangrijke rol vervullen bij zelfherkenning (en bovendien bij een tamelijk abstracte manifestatie van het zelf).
p. 129: Samen met de theoretische beschouwingen uit het begin van dit hoofdstuk doen al deze gegevens vermoeden dat spiegelneuronen van belang zijn voor mijn analogie van de medaille met de twee zijden, waarin de ene zijde het zelf is en de andere zijde … eh… de ander.

Het mechanisme van de evolutie, de co-reflectie van Teilhard de Chardin draait in de kern om co-creatie, culturele innovatie. De integrale groei van het bewustzijn van de mens, het bewustwordingsproces bestaat uit de uitwisseling tussen het vrouwelijk en het mannelijk, tussen 'Chaos, Gaia en Eros' en het 'Goede, Ware en Schone', tussen 'Chaos-Theos-Kosmos' en 'Goden-Monaden-Atomen', tussen materie en geest, tussen lagere en hogere Triade, tussen chaos en harmonie, tussen navel (Epithumia) en hart (Thumos), tussen begin en het einde, tussen Alpha en Omega.

Roos Vonk boek Ego's en andere ongemakken Psychologie van alledaagse menselijke eigenaardigheden
We herkennen vaak wel de opgeblazen ego’s van anderen, maar niet die van onszelf. Treffend beschrijft Roos Vonk de dwalingen van de menselijke geest, zoals de illusie dat je later wél tijd hebt, waarom seks op economie lijkt, waarom slijmen werkt, hoe machtige mensen hun realiteitszin verliezen, hoe bonussen het ego behagen en de wijsheid ondermijnen, waarom politici discussiëren over besluiten die ze allang genomen hebben, waarom mensen volharden in onbeantwoorde liefdes, waarom brainstormen effectief líjkt maar het niet is, waarom 'jezelf zijn' zo moeilijk is en vele andere herkenbare psychologische verschijnselen uit het dagelijks leven.
Met haar brede kennis van zaken en inzicht in de menselijke natuur houdt ze de lezer een ontnuchterende spiegel voor en laat ze zien: je bent net als iedereen. Ze doet dat zo verfrissend en luchthartig dat iedere lezer zijn menselijke gebreken met alle plezier zal herkennen.

Roos Vonk Vrije wil: kunnen we zelf sturen of regelt het onbewuste alles?
Wat u ook doet, onderzoeksresultaten suggereren dat de beslissing in uw brein allang genomen is voordat u denkt dat u een beslissing neemt. In een onderzoek moesten mensen bijvoorbeeld links of rechts een knop indrukken, en ze moesten het zeggen als ze gekozen hadden. Hersenactiviteit wees uit dat de beslissing al genomen was vóórdat de deelnemers het zeiden. Dus de volgorde was: 1) beslissing (hersenen), 2) bewustzijn van de beslissing en (3, maar vrijwel gelijktijdig) handeling. Omdat (1) onbewust is en (2) altijd samengaat met (3), líjkt het alsof we beslissen en daarop handelen. Maar de werkelijke bron van onze keuzes is onbewust. In feite is het leeuwedeel van wat we doen onbewust. 95%, zeggen deskundigen, maar die schatting is gebaseerd op een grapje van John Bargh, de autoriteit op dit gebied. Toen men hem op een congres vroeg hoeveel procent van wat we doen, denken en voelen onbewust is, zei hij 94,8 %. Daar bedoelde hij mee dat we geen idee hebben. Maar dat het veel is, dat staat wel vast.
Nu ben ik van dit laatste wel overtuigd, maar dat we geen vrije wil hebben, daar heb ik moeite mee. Dat al onze keuzes een oorzaak hebben en dat alles dus érgens door bepaald wordt, pleit niet tegen de vrije wil. Stel dat het anders was, en dat keuzes geen oorzaak hadden, dan zou het mogelijk zijn dat u opeens merkt dat u A aan het doen bent terwijl u juist B wilde doen. Dat lijkt me helemáál geen goeie zaak voor de vrije wil.
Belangrijker is dat we met ons bewustzijn weliswaar vaak achter de feiten aanlopen, maar wel degelijk óók input kunnen verschaffen aan ons onbewuste. Het onbewuste wordt immers niet alleen gestuurd door genetische en situationele krachten, maar ook door onze eigen bewuste gedachten. Die kunnen weer een onbewust besluit teweegbrengen. Zelfs al zou je maar 1% van de tijd bewust kiezen, dan is dat al van wezenlijk belang. Denk eens aan een auto, die rijdt 99% van de tijd rechtdoor. Als je zou zeggen dat je bij het produceren of rijden in een auto geen rekening hoeft te houden met die 1% dat hij een bocht maakt, zou je een kapitale fout maken. Zo is het ook met ons bewuste. Die 1% of wat het ook is maakt het verschil tussen een auto die maar één kant op kan, een dier dat volledig wordt bestuurd door instincten, en een mens die zijn leven zelf een wending kan geven.

Roos Vonk: Om de top te halen moet zij slijmen (Volkskrant 2 maart 2010):
Dit betekent dat vrouwelijke sollicitanten een balans moeten vinden op een zeer smalle evenwichtsbalk. Aan de enen kant kunnen ze eraf vallen door bescheiden en meegaand te zijn, aan de andere kant door assertief en zelfverzekerd te zijn.

Het onderzoeksgebied van Wat is zelfbepaling? (Zelfbepalingstheorie) van de hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk sluit door de thema’s SDT en bewustzijn en Vitaliteit en zelfregulering nauw op de in het onderzoeksrapport ‘E i V’ gehanteerde begrippen zelforganisatie respectievelijk het synoniem zelfrealisatie van de klinisch psycholoog René Meijer aan. In het rapport ‘E i V’ wordt met name gebruik gemaakt van de psychologische inzichten van Roberto Assagioli, Richard Bandler (NLP), Eric Berne, Carl Jung, Timothy Leary en Abraham Maslow.

====

Cultuuroverdracht ('Organisatiecultuur en Zelfexpressie' (Integrale denktrant, Wetenschap en Politiek)

Peter principle: In a hierarchy every employee tends to rise to his level of incompetence.
Kishore Mahbubani: We zien nu dat de onzichtbare hand van de markt in balans moet worden gehouden door de zichtbare hand van goed overheidsbestuur. (Volkskrant 11 oktober 2008)

Jan Werts HOE EUROPA AL TIEN JAAR LANG CRISES BEVECHT
3.
Klimaatomslag in Brussel (p. 28):
Premier
Jan Peter Balkenende sprak niettemin van ‘een excellent resultaat’. Maar tussen de regels door kon je op zijn afsluitende persconferentie horen dat hij toch wel wat hoger had gemikt. Oorzaak van de omslag in de opstelling van de EU-landen is de frictie tussen de overal opdoemende overheidsbezuiniging en daar tegenover de kostbare klimatologische ambities. De politieke leiders aarzelen om dit dilemma met belastingverhogingen op te lossen. Anderzijds zijn de bedragen die van elk land worden verwacht echt wel te overzien. Balkenende taxeerde de Nederlandse bijdrage de eerstvolgende jaren op 100 miljoen totaal. Dat is een bagatel op de vaderlandse miljardenbegroting. Diverse dilemma’s zetten euro klem (p. 116):
17 oktober 2011:
De
schuldencrisis is voor de Europese Unie de meest gevaarlijke uit haar bestaan. Noch de politieke leiders noch de Europese instellingen hebben ervaring met een dergelijke crisis. De verdragen en de spelregels van de Monetaire Unie voorzien hierin niet. Bovendien zitten de politieke leiders gevangen in een reeks dilemma’s. Die verklaren hun besluiteloosheid.

Karl Popper heeft ooit een belangrijke aanklacht tegen het collectivisme geschreven, The Open Society. Hij verweet links onder andere individualisme gelijk te stellen met egoïsme en collectivisme met altruïsme. Maar Popper is wat je vandaag de dag een links-liberaal zou noemen (alhoewel sommigen zoals zijn biograaf Bryan Magee hem een sociaal-democraat vinden). Hij vond zichzelf niet rechts. Maar toch was hij een grote verdediger van het individualisme.

Marie-Anne Huizer Culturele verschillen en de wording van de Europese verzorgingsstaat To be or not to be, that´s the question. (p. 5/6): Door de nationale identiteitsvorming en het benadrukken van de typische authenticiteit van de nationale volkscultuur, onderscheiden staten zich van andere staten, waarbij volgens Hofstede de nationale cultuur van een staat uniek is door de grenzen van die staat.17 Dit proces van identiteitsvorming lijkt samen te hangen met het herdefiniëren van de nationale grenzen zoals gedaan bij het Congres van Wenen en het ontstaan van het nationalisme zoals beschreven is door Leerssen.18 Vanaf dat moment werd namelijk de typische authenticiteit van de volkeren benadrukt. Hofstede beargumenteert dat cultuur in dit kader gezien dient te worden als datgene wat burgers van de ene staat onderscheidt van burgers van een andere staat en hen authentiek maakt.19 Om de volkscultuur te kunnen benaderen maakt Hofstede onderscheidt tussen drie levels van het menselijk bestaan. Er is een universeel level dat mensen delen, een collectief level en een individueel level. In het universele level wordt er voornamelijk gekeken naar wat alle mensen delen, voorbeelden hiervan zijn het uiten van emoties zoals lachen en huilen.20 In dit level zijn mensen niet uniek van elkaar, maar ligt de nadruk op wat alle mensen gemeenschappelijk hebben en er zou gesproken kunnen worden over een onderscheid tussen mens en dier. Bij het collectieve level ligt de nadruk meer op dat wat een bepaalde groep als overeenkomstig heeft, maar die niet zijn terug te vinden bij een andere groep.21 Dit omvat onder andere de taal, maar ook de afstand die we behouden wanneer we in gesprek zijn met andere mensen (comfort zone) en tafelmanieren.22 In het individuele niveau onderscheiden mensen zich van elkaar, wat de ene persoon uniek maakt van de andere persoon.
17) Brendan McSweeney, ‘Hofstede’s model of national cultural differences and their consequences: A triumph of faith-a failure of analysis.’ Human relations nr. 1 (2002): p. 92
18) J. Leerssen, Nationaal denken in Europa: een cultuurhistorische schets. Amsterdam: Amsterdam University Press 1999, p. 87
19) Brendan McSweeney, ‘Hofstede’s model of national cultural differences and their consequences: A triumph of faith-a failure of analysis.’ Human relations nr. 1 (2002): p. 92
20) Geert Hofstede, ‘Culture and organizations.’ International Studies of Management & Organization (1980), p. 18
21) Ibidem.
22) Ibidem.

De kracht van het verschil: Dynamiek in de communicatie (Geert Hofstede en Fonds Trompenaars), 1.2 Onze cultuuromschrijving:
Cultuur is dynamisch omdat ze in wisselwerking staat met de omgeving en voortdurend in ontwikkeling is. Cultuur ontwikkelt zich door communicatie tussen mensen met een bepaalde culturele achtergrond, waaraan ieder mens zijn betekenis geeft. Cultuur is dus een open systeem dat reageert op invloeden van buitenaf, maar dat zelf ook invloed uitoefent op de omgeving. Een cultuur verandert steeds ook naarmate de samenleving evolueert. De cultuur moet zich ook aanpassen aan de externe gebeurtenissen (o.a. technologische uitvindingen) en omstandigheden (zoals ecologische factoren) die plaatsvinden.
Cultuur is nog uitgestrekter dan vroeger en beperkt zich niet meer tot een dorpje of streek. Globalisering heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. In elk land is er een stukje cultuur van alle delen van de wereld aanwezig. Verschillende culturen gaan elkaars positieve en negatieve elementen benadrukken, zo wordt het draagvlak ruimer. Als gevolg hiervan gaan mensen kritisch kijken naar bepaalde elementen van hun cultuur. Als de verschillende culturen met elkaar in dialoog treden nemen ze bepaalde elementen op en stoten daardoor op nieuwe ideeën.
Met andere woorden cultuur is iets dat tussen de mensen leeft. Ze zijn onderlinge afspraken die met de jaren veranderen door de evolutie in een samenleving. Iedere cultuur heeft zijn eigen unieke overtuigingen, waarden en normen waardoor ze niet met elkaar vergelijkbaar zijn. Ze kunnen wel elementen of bepaalde delen van een cultuur vergelijken, maar niet de hele cultuur. In een open cultuur moeten mensen kritisch kijken naar de cultuurverschillen en ook kritiek kunnen ontvangen van de andere culturen. Daar wordt de cultuur alleen maar rijker van, wat kleur geeft in de samenleving.
2.2.1.2 ORDENING
Ook een heel belangrijk verschil is het verschil tussen individualisme en collectivisme. Een belangrijke waarde die ze hanteren is wederkerigheid. Wij denken sneller aan ons eigen. Iets sprekends dat ik uit het interview met Ricardo meeneem is een vraag over privacy. In het Zuiden wonen de gezinnen met verschillende generaties in één huis. Ik vroeg me dan af of ze soms geen behoefte hebben aan privacy. Maar hij antwoordde: “Dat hebben we niet nodig”! Iemand die iets alleen doet wordt scheef bekeken en krijgt commentaar. Die wordt als slecht aanzien. Ze leven in gemeenschap waar ook de waarden en normen van de gemeenschap beleefd worden.

De kredietcisis heeft primair een sociaal-psychologische dimensie en heeft met ons ego te maken. In een gezond bedrijf wordt het management dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van problemen ontslagen. De schaduwzijde van de bonussencultuur zorgt er voor dat men elkaar gaat indekken. De egospelletjes optimaal meespeelt. Zaken worden onder de pet gehouden. De bonussencultuur berust op het sentiment “Voor wat hoort wat” (do-ut-des).

Alles gaat uiteindelijk om de bonus draaien, de klant of de loyaliteit aan het bedrijf speelt geen enkele rol meer. In organisaties waar het misgaat wordt vaak het spel van de 'dubbele’, de verborgen agenda gespeeld. Het betekent zoveel dat een persoon eerst voor zijn eigenbelang kiest, dan voor het belang van zijn collega's, vervolgens voor het echelon boven hem en pas tot slot voor het belang van het bedrijf. Het zijn de zwakke managers, de 'carrièremanagers' met een groot ego, die dreigen en intimideren om hun gelijk te behalen. De 'carrièremanagers' spelen echter weer in en zijn als het ware de marionet van het echelon boven hen. Veel managers zitten in een netwerk van corruptie. Daarentegen staan managers met een sterk ego wel open voor kritiek.

Dr. B. Jacobs en prof. dr. J. J. M. Theeuwes: Innovatie in Nederland De markt draalt en de overheid faalt
Frank Kalshoven concludeerde in een van zijn recente columns: ‘De kenniseconomie is alles, en dus niks’. Deze relativering is wellicht noodzakelijk om de verhitte gemoederen tot bedaren te brengen. De vraag is echter of er over innovatie en kenniseconomie dan helemaal niets zinnigs te zeggen valt. Wij zijn het gedeeltelijk met Kalshovens cri de coeur eens, want er wordt inderdaad een hoop onzin beweerd over kennis en innovatie; het Finse model heeft blond haar en blauwe ogen.

Stelling: Zaken lopen mis wanneer in de politiek de moraal buiten het verkoopverhaal wordt gehouden. Of met andere woorden daar waar het meeste behoefte aan is wordt in de struisvogelpolitiek het minste aandacht aan besteed.

Het is mogelijk het menselijk bewustzijn in verschillende categorieën, in verschillende klassen te verdelen. Maar het is allemaal één bewustzijn. De bron van ons bewustzijn noemen de boeddhisten het nirwana. Dit bewustzijnsniveau kan in het eeuwige nu, waar tijd niet bestaat, worden ervaren. De integrale denktrant van het 5D-concept wordt gebruikt om het bewustzijn beter te begrijpen.

Materie-bewustzijn van Teilhard heeft op het universele bewustzijn (’Energie en Materie’) betrekking. Zonder geest ('Energie') bestaat er geen bewustzijn en zonder bewustzijn geen 'Materie'. 'Geest en Materie' horen bij elkaar als de twee zijden van een medaille, die door het ‘Ether-paradigma’ (etherisch dubbel) met elkaar worden verbonden. Het etherische dubbel is de blauwdruk waarnaar het fysiek lichaam gebouwd is. Men moet begrijpen dat de fysieke vorm van de mens niet eenvoudigweg geschapen wordt door de wisselwerking van fysische faktoren.
Alleen onder narcose verlaat het etherisch dubbel het lichaam.

Wim de Lobel, De eeuwige generatie, hoofdstuk Blauwdruk (p. 28): Paul Davies, de Engelse hoogleraar in de theoretisch natuurkunde: ”Materie en Energie van nature een neiging hebben tot zelforganisatie.” Hoewel hij in abstracto het bestaan van God niet ontkent constateert hij wel, dat het creatieve heelal zijn eigen zelfbewustzijn organiseert.
Hoofdstuk Het innerlijke en het uiterlijke (p. 47): De mens als bewustzijnswezen beweegt zich zowel in een innerlijke als in een uiterlijke wereld van het bestaan. Ether gedacht als oergegeven het andere is van het electro-magnetisch veld, dat zich omzet tot spiraalnevel, tot sterrenhoop, tot zonnestelsel. In het zonnestelsel bevinden zich de planeten waarop mogelijkerwijs de organische evolutie van het plantenrijk, dierenrijk en mensenrijk plaatsvindt. De mens als laatste verschijnsel verheft zich van natuurwezen tot cultuurwezen. Hij voegt aan zijn natuurlijke levensgang een dimensie toe.

Arnold Heertje (Volkskrant 25 april 2009): 'Nu suggereert de politiek, geïnspireerd door instanties als het CPB, dat besluiten logisch voortvloeien uit een rekensom. Dit is de kosten-baten-analyse, dus dit moet de beslissing zijn.' Maar je kunt een goed besluit niet berekenen.
Het begrip Maya betekent ‘dat wat gemeten wordt’. De éne werkelijkheid heeft twee complementaire kanten, 'Ruimte en Duur', 'Absoluut en Relatief', 'Fysica en Metafysica'.
Marcel van Dam (Volkskrant 30 april 2009): Het CPB heeft een volgend hoofdstuk toegevoegd aan de kruistocht tegen de naar de mening van daar werkende economen te riante positie van ouderen in onze samenleving.
Het gekke is dat ik geen rapport van het CPB ken waarin met een analoge redering wordt betoogd dat de meeste bankiers en andere ondernemers meer verdienen dan ze waard zijn. Als gevolg daarvan hebben die de grootste crisis sinds de jaren dertig geproduceerd. Productiviteit is niet één op één weer te geven in een bedrag. Een oudere werknemer met veel ervaring kan een jongere werknemer behoeden voor kostbare fouten en onbezonnen risico’s.
Het gaat er om welk deel van de economische groei wordt besteed aan particuliere inkomens en welk deel aan collectieve arrangementen. Dat is een keuze voor politici, maar die kruipen graag weg achter de rug van het CPB. De hele verzorgingsstaat zou je kunnen omschrijven als een mantel der liefde. Die is opgebouwd in de jaren na de Tweede Wereldoorlog, toen we ons nog met zijn allen verantwoordelijk voelden voor het welzijn van iedereen.

De Nederlandse graficus Maurits Escher heeft de penrose-driehoek vaak toegepast in zijn werk.
Robbert Dijkgraaf, lid Innovatieplatform (NRC 27 december 2008: De architectuur van ons brein bepaalt en beperkt de wetenschap - Er is geen wiskunde zonder de mens - daar kwam ik achter):
De mens is slechts een onmisbare schakel in de ultieme cirkelredenering . U kunt deze lus zo vaak doorlopen als u wilt, net zoals de monikken de eindeloze trap op- en aflopen in de bekende prent Klimmen en dalen van M.C. Escher – een prent die trouwens geïnspireerd was door het werk van Penrose en zijn vader.
Op het eerste hoekpunt van de driehoek staat de wetenschap. Deze is verbonden met het tweede hoekpunt waar de mens staat, de bedenker van vele nutteloze en nuttige zaken, waarvan de wetenschap er slechts één is. Op zijn beurt vormt de mens weer een verbintenis met het derde hoekpunt, de natuur, wederom als onderdeel van een groter geheel, want de natuur brengt naast de mens ontelbaar andere verschijningsvormen voort. Ten slotte wordt de natuur weer verbonden met de wetenschap, een terrein dat veel meer bestrijkt dan alleen de beschrijving van de fysieke werkelijkheid.

F. van Raalten, boek Filosofie in hoofdzinnen 2 (p. 35):
Bij de beantwoording van de vraag of Hegels dialectiek een bruikbare analyse voor de historische ontwikkeling biedt zullen we gebruik maken van de begrippen: kwaliteit en kwantiteit, waarvan de behandeling een groot gedeelte van de Logik beslaat.
36: Logik I p. 383: ‘Alle geboorte en dood zijn in plaats van een zich voortzettende geleidelijkheid juist een breuk daarmee en de sprong uit kwantitatieve verandering in kwalitatieve’ etc. Maar zegt Hegel, ‘het kwantum is de opgeheven kwalitatieve grens’. Hoe groter de hoeveelheid des te minder kwalitatief is het produkt. …;ook omgekeerd: hoe kleiner het kwantum des te kwalitatiever.
37: Elke vooruitgang kent een omslag in het negatieve waardoor de verhouding tussen kwaliteit en kwantiteit verandert en de maat(staf) onder zo’n spanning komt te staan dat ook deze verandert.

Plato's Ideeën wereld:
Plato verdeelde de werkelijkheid in twee zijnssferen, materie en geest met als schakel de ziel. Het virtuele Antahkarana, nous legt de verbinding tussen epithumia en thumos. Het zelfbewustzijn, dat meta-leren mogelijk maakt, kan als een recursiefproces worden opgevat. Het universum (universele quintessens) creëert een levend wezen dat in staat is zichzelf te aanschouwen en te reguleren. Het universum kijkt als het ware op een bewust niveau naar zichzelf. De in het brein, het geheugen opgeslagen informatie kan opnieuw worden geprojecteerd. We zijn aan onze eigen perceptie, het eigen perspectief overgeleverd. Het reflexieve ik, het zelfbewustzijn ondergaan we niet alleen als een ontologisch gegeven, maar veeleer als een fenomenologisch feit.

In de fenomenologische visie van Edmund Husserl kunnen subject en object (subject-objectscheiding) niet gescheiden worden, het subject richt zich in zijn denken niet op een concreet voorwerp als te onderzoeken object, maar op de structuur van zijn eigen denken en op de structuren van het object dat het denkt. De Wesensschau was volgens Husserl nodig om de algemene vorm der dingen te kunnen herleiden tot een essentiële, onmiddellijke aanschouwing.

De monaden van Leibnitz (psycho-fysisch parallellisme) lijken verdacht veel op de eonische tijdruimten of psychons van John Eccles. Een veelbelovende kandidaat voor het psychon van John Eccles is het majorana fermion - 'Het is half God, half duivel' (Demon est deus inversus) - van Leo Kouwenhoven (interview Elsevier 21/28 december 2013).

In plaats van de mentale eenheid psychon past René Meijer in zijn hiërarchische deeltjestheorie (HDT) de integron toe.

De essentie van het rapport 'E i V' is dat we moeten leren ons met de natuurlijke kringlopen te verbinden.
Net als de scheiding tussen 'Kerk en Staat' dienen ook 'Politiek en Wetenschap' duidelijk van elkaar te worden gescheiden.

Universeel model, naturlijke kringloop:

Pythagoras:Boeddhisme (Samsara en Nirwana):Friedrich Nietzsche:Carl Jung:Sri Aurobindo:
1. Monade4. ‘Gulden Middenweg’, beëindigen van ‘lijden’ZarathustraArchetype (Unus Mundus)Opperste werkelijkheid
2. Duade3. Beëindiging van ‘lijden’ÜbermenschGroeiPassieve Brahman
3. Triade2. Ontstaan van ‘lijden’Wil tot macht‘Dubbele natuur’, aanpassingActieve Brahman
4. Tetrade1. Het ‘lijden’Eeuwige terugkeerEnantiodromie (Homeostase)‘Ik’, het zelf

De kwintessens van het rapport 'E i V', het Meta-leren berust op het bewustzijn van bewustzijn (helicopterview, Top down perspective).
Het innerlijke bewustzijn (zelfbewustzijn, reflexief bewustzijn, bewustzijn van bewustzijn) is een levenscyclus (Huwelijksquaterniteit) die in het universele bewustzijn ligt besloten. Bewustzijn manifesteert zich door een levenscyclus. Er bestaat niet alleen bewust en onbewust, maar ook het verschijnen en verdwijnen van het bewustzijn. De manifestatie van het bewustzijn is continu aan verandering onderhevig. Geesteswetenschappen leggen op het innerlijke universum de nadruk.

De oplossing van het vraagstuk waarmee de bewustzijnsevolutie of de natuurwet van cyclisch, evolutionair scheppen zich bezig houdt is al millennia bekend. De wisselwerking tussen geest en materie is een medaille met twee kanten, waarop zowel het Zelf-eon van Jean Charon, de bewustzijnsevolutie als de evolutietheorie van Darwin van toepassing zijn. De bewustzijnsevolutie, de ziel, de kern van de mens heeft op de absolute ‘Ruimte en Tijd’ (Einsteins kosmische Geest!) betrekking, daarentegen de evolutietheorie op de relatieve ‘Ruimte en Tijd’. De kwintessens van dit verhaal draait echter om survival of the fittest. Het dilemma van het leven ligt besloten in: Waar kiezen we nu voor? Het brengt de kwintessens, de moraal van dit verhaal tot uitdrukking. In de absolute ‘Ruimte en Tijd’ ontstaat er een potentiaalverschil van nul.

Elke medaille heeft twee complementaire kanten, die door de spiegelsymmetrie, het projectiemechanisme tot uitdrukking wordt gebracht. De eenheid der tegendelen is het basisingrediënt in het rapport ‘E i V’. De eenheid der tegendelen brengt echter ook een tegenstelling tussen twee polen, de keerzijde tot uitdrukking. De éne werkelijkheid bestaat uit paren van tegenstellingen, ‘hemel en aarde’, ’evolutie en involutie’, 'onbewuste en bewuste', ‘collectieve en individuele' onbewuste. Het gaat er om in de menselijke geest zowel het bewuste als het onbewuste te overstijgen. De complementariteit bestaat op aarde, maar niet bij God (Ain-Soph) in de hemel. Uiteindelijke kan het individuele bewustzijn de ware aard van het universele, kosmische, non-lokale bewustzijn niet kennen.

De crux van het rapport ‘E i V’ zit in de relatie tussen essentie (wezen) en existentie (bestaan), tussen het zondebokmechanisme, de Wet van analogie en het marktmechanisme of met andere woorden tussen heer en slaaf (politicals en professionals) respectievelijk tussen verkoper en koper. De waarheid over het zondebokmechanisme leert ons om te kijken vanuit het standpunt van de vervolgden in plaats van dat van de vervolgers.

De éne werkelijkheid, de basis van de gnostieke leer bestaat uit een aardse en een hemelse orde. Maatschappelijke problemen kunnen alleen effectief worden opgelost wanneer de aardse politieke orde bereid is zich met de hemelse orde te verbinden.

De verborgen energiebron in de hemel staat tegenover de verborgen agenda van de achterkamertjes politiek op aarde.
EU-voorzitter verwerpt achterkamertjes politiek en achterkamertjes politiek is vaak broodnodig.

De bonnetjesaffaire kostte de Britse parlementsvoorzitter de kop. In de Middeleeuwen gebeurde dat ook, letterlijk. De financiële crisis is een afspiegeling van de bonnetjesaffaire.
Belgische partijen trakteren zichzelf elk jaar op in totaal 53 miljoen euro uit de staatskas. Daardoor zijn ze misschien wel té rijk en machtig geworden. Dat schrijven Karolien Weekers en Bart Maddens in hun boek Het geld van de partijen.
Net als in Engeland, België en de VS is het ongegeneerd graaien in de staatskas het probleem.
Geert Mak (Volkskrant 20 november 2004): ‘Omdat de mentaliteit van topmanagers en topbestuurders langzaam maar zeker die van de hele samenleving wordt.’ Door zijn positie zet de manager de toon, stelt Mak. Hij bepaalt de richting die de samenleving opgaat. ‘En dat is nu totaal de verkeerde kant uit.’ Mentaliteit is volgens Mak allesbepalend.
‘Kijk naar de topambtenaren op het ministerie van Onderwijs. Daar is geen enkel besef meer van good-taxpayers’ money. Het is als in de nadagen van de Gouden Eeuw: de staatskas is een ruif waar je uit eet. Wie kan, die graait.’

De kern van het probleem heeft een sociaal-psychologische dimensie en heeft met ons ego te maken. In een gezond bedrijf wordt het management dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van problemen ontslagen. De bonussencultuur zorgt er voor dat men elkaar gaat indekken. De egospelletjes optimaal meespeelt. Zaken worden onder de pet gehouden. De bonussencultuur berust op het sentiment “Voor wat hoort wat” (do-ut-des).

Het is een goed initiatief van de SP om het aantal bijbanen te beperken. De oude politieke netwerken zijn niet in staat gebleken de continuïteit van organisaties te waarborgen. Om een duurzame samenleving te bevorderen zijn nieuwe netwerken, beslissingsstructuren nodig. Elke beslissing vindt in het nu, vaak in een split second plaats. Het leven bestaat alleen in het eeuwige nu. Waar kiezen we, bewust of onbewust, voor in het leven?

Aan elke crisis liggen tegenstellingen, zoals bijvoorbeeld tussen 'Politicals & Professionals', ten grondslag. Door de nauwe 'verstrengeling' tussen de 'eerste, tweede en derde macht' en de 'vierde, vijfde en zesde macht' verloopt de weg naar verbetering nu contraproductief omdat de brokkenpiloten elkaar de hand boven het hoofd houden en geen contact meer hebben met de werkvloer. De brokkenpiloten die de problemen hebben gecreëerd moeten zich nu als een ware Baron von Münchhausen aan hun eigen haren uit het moeras trekken. Door de deregulering, het privatiseren van het onderwijs, de wooncorporaties en de zorg heeft de overheid het stuur uit handen gegeven en dreigt de cash cow Nederland volledig te worden uitgemolken. Met een lose-lose situatie als gevolg. Het zelfreinigend vermogen van de parlementaire democratie gaat daardoor verloren.

In het universum is de gebroken symmetrie een gegeven. De mensheid wordt daardoor op aarde uitgedaagd voor zijn survival slimme 'en-en' oplossingen te bedenken.

Polariteiten en Complementariteiten (tegenstellingen en tegendelen) of zoals Jan Börger: het uitdrukt:
De Basis van alle cultuur is de ether, d.w.z. de eenheden voor zich gedacht en de eenheden in-een gedacht en dat tegelijkertijd.

In het rapport ‘E i V’ worden in het bijzonder dichotomieën beschreven, bijvoorbeeld:
- Goed en Kwaad en de controverse tussen Plato en Plasterk (alfa- en bètawetenschappen)
- Geest en Lichaam (Bewustzijn en Materie) en de controverse tussen Poortman en Swaab
- Theïst en Atheïst en de controverse tussen Willem Ouweneel en Herman Philipse
- 'Intelligent design' en Evolutieleer en de controverse tussen Goswami en Darwin
- Golven en Deeltjes en de controverse tussen Veltman en van ’t Hoofd
- Derde weg en Derde domein en de controverse tussen Benjamin Barber en Frits Bolkestein.
- Psychologische gezichtspunten en de controverse tussen Jung en Freud.

De dichotomieën worden met behulp van het fenomeen Complementariteit tot uitdrukking gebracht. De een bestaat bij gratie van de ander. Uiteindelijk kan er maar één waarheid, ‘De blijde boodschap’ zijn. Door de interacties ('these + antithese') tussen de 'alfa- en de bètawereld' kan synthese ontstaan. De gammawetenschappen (sociologie, economie en politicologie) zijn als het ware de schakel tussen de alfa- en bètawetenschappen. Zij nemen dus een tussenpositie in tussen alfa- en bèta-wetenschappen.

Anton Hemerijck ‘Naschokken veroorzaken ware crisis’ (interview Xander van Uffelen Volkskrant 12 november 2009)
Markt en Staat
Na de crisis van de jaren dertig verschoof de macht meer naar de overheid en kreeg de Keynesiaanse aanpak de overhand. De oliecrisis van de jaren zeventig veroorzaakte een verschuiving naar de vrije markt en resulteerde in de trits van liberalisering, de regulering en privatisering.
De contouren van het toekomstige sociaal-economische model zijn nog onduidelijk, ook omdat er twee tegenstrijdige krachten actief zijn. Er is hang naar status quo. Aan de ene kant willen bankiers en de neoliberale politici snel terug naar de jubelperiode van hoge economische groei. Aan de andere kant is er de nostalgie van de behagelijke naoorlogse verzorgingsstaat, met behoud van AOW als belangrijk symbool. Tussen deze twee krachtige sentimenten blijft het in het politieke midden akelig stil. De verscheurdheid tussen deze twee krachten - markt en staat - komt het duidelijkst in beeld bij sociaal-democraten. Op het eerste gezicht zou je verwachten dat de recente Keynesiaanse investeringen door de overheid de sociaal-democraten in Europa de wind in de zeilen zouden geven. Maar het tegendeel is het geval.

Maatschappelijke ontwikkeling op een doodlopende weg door Harm Bart, woensdag 04 juli 2012
Harm Bart, Aftershocks. Economic Crisis and Institutional Choice (recensie 1)

Anton Hemerijck Aftershocks. Economic Crisis and Institutional Choice (recensie 2)
11 procent van de bevolking heeft fiducie in het huidige kapitalisme, blijkt uit een mondiale opiniepeiling van de Britse omroep BBC. Een kwart wenst een ander economisch systeem. Ruim de helft van de bevolking vindt dat het kapitalisme moet worden hervormd. De meeste mensen willen een ‘beter’ kapitalisme, waarin de Staat meer spelregels maakt en de welvaart eerlijker is verdeeld.
Hoe ziet een beter kapitalisme eruit? Dat is een van de centrale vragen die onderzoekers van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) de afgelopen maanden hebben voorgelegd aan 24 prominente internationale economen, sociologen, historici en oud-politici in Europa en de Verenigde Staten.
Het resultaat van deze zoektocht is vandaag gepubliceerd in het boek Aftershocks. Een keur aan denkers als de Duitse oud-bondskanselier Helmut Schmidt, de econoom Stephen Roach, de Franse hoogleraar geostrategie Dominique Moïsi, en vele anderen beschrijven vanuit hun expertise hoe de wereld er na de ernstigste crisis sinds de Grote Depressie (1929) uit zou moeten zien.
De crisis mag nog gaande zijn, maar de naschokken tekenen zich volgens de schrijvers al af. „Wachten totdat de crisis voorbij is, is eenvoudig geen optie voor wie de ambitie heeft onze samenlevingen voor te bereiden op de wereld na de crisis”, schrijft Wim van de Donk, WRR-voorzitter en inmiddels commissaris van de koningin in Noord-Brabant.
De econoom Anton Hemerijck, een van de drie schrijvers van het boek, signaleert verschillende naschokken zoals de oplopende werkloosheid, de pensioencrisis, de torenhoge overheidsschulden en politieke aftershocks. Want het saneren van de overheidsfinanciën vereist pijnlijke bezuinigingen in de diverse sociale stelsels, die politiek diepe sporen kunnen trekken. Alleen al het aanpakken van die naschokken vereist volgens Helmut Schmidt fundamentele hervormingen om de economie weer in het goede spoor te krijgen. Maar dat is niet louter een kwestie van het ‘goede model’ kiezen, waarschuwt hij. Het wilde, neoliberale kapitalisme, zoals Amerika en het Verenigd Koninkrijk dat kennen, mag volgens de oud-kanselier gefaald hebben. Dat betekent volgens Schmidt nog niet dat de ‘welvaartsstaateconomieën’ in Europa zoals Frankrijk, Zweden, Duitsland of Nederland het meest plausibele alternatief bieden. Juist de verzorgingsstaten zijn afhankelijk van de kapitalistische marktsystemen wegens het belang van de particuliere sector. En net als in de rest van de wereld, is de particuliere sector in toenemende mate geglobaliseerd, waardoor deze landen afhankelijk zijn van import en export. Daarom is herstel van de economie volgens Schmidt niet louter een kwestie van het juiste model kiezen. Het begint met de erkenning van de hybriditeit van de Europese verzorgingsstaten. Ingrijpende institutionele veranderingen kunnen volgens hem alleen effectief zijn als ze zowel op mondiaal niveau genomen worden als op nationaal niveau.
Volgens Soskice vereist iedere vorm van kapitalisme een eigen hervorming. In de vrije markteconomieën is hervorming van de financiële sector en verbetering van sociale voorzieningen urgent. De Europese, ‘gecoördineerde’ markteconomieën moeten de toenemende ongelijkheid, immigratie en afnemende kwaliteit van het onderwijs hoog op de hervormingsagenda zetten om te voorkomen dat een onderklasse van slechtopgeleiden ontstaat.
In de speurtocht naar een ‘nieuw’ kapitalisme is het de kunst om internationale economische integratie beter in balans te brengen met de verschillende modellen die op nationaal niveau bestaan. Daarover zijn de meeste internationale denkers het eens. De internationale gemeenschap moet daarom volgens Rodrik de crisis gebruiken om een nieuw internationaal kapitalisme vorm te geven. Terugkeer naar ongebreidelde liberalisering en globalisering is geen optie.

Birgül Tiryaki 'Waar afstemming is, ontstaat harmonie' (p. 32):
In het politieke debat is burgerschap vooral een morele categorie terwijl in het academische debat burgerschap wordt opgevat als een vraagstuk van maatschappelijke orde en sociale integratie. De sociologie domineert de academische discussie en stelt een diagnose die het spiegelbeeld vormt van de diagnose in de politiek (Hemerijck et al, 1986:10).
3.3.1 Elementair
Welke stroming of politieke ideologie van het concept ook wordt nagestreefd, in zijn kern verwijst burgerschap naar (machts)relaties. In veel uitwerkingen van burgerschap wordt het accent gelegd op de spanningsrelatie tussen individuele burger en de staat (Hemerijck, 1992:23). Bovens (1992) erkent de aanwezigheid van een asymmetrische machtsrelatie máár stelt dat louter uitgaan van een machtsrelatie tussen individuele burger en de staat een verouderde probleemstelling is. De dominantie van grote organisaties in de sociale en publieke sfeer zorgt voor een herziene probleemstelling die de spanning tussen individuele burgers en grote organisaties bloot legt. Sijses (2003) onderschrijft bij het concept van burgerschap de relatie tussen burgers; de relatie tussen burger en staat; het lidmaatschap van een politieke en sociale gemeenschap en een proces van in- en uitsluiting waarbij sommige mensen deel uitmaken van de gemeenschap van burgers terwijl anderen worden uitgesloten.
33: Marshall, de grondlegger van de huidige burgerschapsdiscussie, beschouwt het ontstaan van de moderne verzorgingsstaten als een geleidelijke institutionalisering van politieke, civiele en sociale burgerschapsrechten (Marshall, 1950: Hortulanus en Machielsen, 2002). Hij stelt dat met de groei en uitbreiding van de sociale rechten van de verzorgingstaat westers burgerschap voltooid werd (Hemerijck et al, 1992:18). Sociale grondrechten bevatten opdrachten aan de overheid om zich met betrekking tot bepaalde beleidsterreinen in te spannen (Lelieveldt,, 1999). Op dit terrein wordt van de overheid bemoeienis verwacht.
3.4.3 De republikeinse conceptie van burgerschap
40: Tot slot wordt in de literatuur de republikeinse conceptie van burgerschap behandeld. Deze conceptie sluit nauw aan op het klassieke en politieke burgerschapsconcept, zoals eerder gezegd (§ 2.3), van Plato en Aristoteles. Hierbinnen werd burgerschap beschouwd als ‘het ideaal van een zichzelf sturende politieke gemeenschap van vrije, gelijke, autonome en oordeelkundige burgers’ (Hemerijck et al, 1992:16). Het was in het oude Athene vooral de middenklasse die gerekend werd tot genoemde groep.

Macrokosmos en Microkosmos
Daniel Ofman bespreekt in zijn boek Bezieling en Kwaliteit in Organisaties in het hoofdstuk 6: Organisatiecultuur het cultuurdiagram van Roger Harrison. Voor het beschrijven van verschillende organisatieculturen onderscheidt Roger Harrison de vier hoofdvormen: taakcultuur, personencultuur, machtscultuur en rolcultuur.

Een organisatie is een verzameling individuen met gemeenschappelijke overtuigingen en opvattingen, met een collectief bewustzijn, ofwel organisatiecultuur. Het betekent dat de eigenschappen van de organisatie door die van de individuen die er deel van uitmaken worden bepaald.

Om cultuurverschillen te duiden gebruikt Geert Hofstede in zijn boek Allemaal andersdenkenden, omgaan met cultuurverschillen 5 dimensies.
Twee dimensies van Hofstede komen met de twee dimensies van Vrakking en Cozijnsen overeen.

In het boek Organisatiediagnose en organisatieverandering (p. 66) passen Prof. Vrakking en Dr. Cozijnsen de vier cultuurtypen van Harrison in een matrix toe. In de vier kwadranten kan men een schatting maken van de mate waarin een bepaald cultuurtype zich in de betreffende organisatie manifesteert.

Er wordt van uitgegaan dat de vier hoofdstromen, de vier cultuurtypen van Harrison voor het topkwadrant maar ook maar ook voor de afgeleide kwadranten van toepassing zijn.

MicroMacro
Big FiveHofstede:Vrakking, Cozijnsen:
1. Emotionele flexibiliteitDimensie 1: Onzekerheidsvermijding (van zwak naar sterk)
2. ZorgvuldigheidDimensie 2: Machtafstand (klein) versus machtafstand (groot)Machtsspreiding (laag) versus
  machtsspreiding (hoog)
3. VriendelijkheidDimensie 3: Collectivisme versus IndividualismeSamenwerking (hoog) versus
  samenwerking (laag)
4. VeerkrachtigDimensie 4: Feminiteit versus masculiniteit
5. Openstaan voor ervaringenDimensie 5: Lange-termijn-gerichtheid versus korte-termijn-gerichtheid.

Het vinden van balans tussen masculiene en feminiene kwaliteiten
De twee polen 'mannelijk' en 'vrouwelijk' vinden we in veel grote filosofieën terug, zoals bijvoorbeeld yin-yang. Yin en Yang worden beschouwd als twee tegengestelde en complementaire energieën of krachten in het universum, dus ook in de mens. Prof. Carl Jung stelde vervolgens dat een vrouw een feminien bewustzijn heeft en een masculiene component of pool in het onbewuste zetelt en bij de man is het andersom: hij heeft een mannelijk bewustzijn en zijn feminiene pool ligt in zijn onbewuste. Hij stelde tevens dat een mens zich van zijn of haar andere pool niet vanzelfsprekend bewust is en dat bewustwording hiervan afhankelijk is van, en omgekeerd ook leidt tot, menselijke ontwikkeling. Dit noemde hij het anima-animus principe. We zullen beide componenten of polen in de mens nu kort beschrijven.

Vijf cultuurdimensies Micro: (Big Five)PersoonlijkheidMacro: (vijf cultuurdimensies)
  Actieéén ZienswijzeTaakcultuurMachtscultuur
  1. Daadkracht >>>>3. Drammerigheid1. Veerkrachtig ----3. Zorgvuldigheid
  ||||
  4. Passiviteit <<<<2. Geduld4. Emotionele flexibiliteit -2. Vriendelijkheid
   (Onderzoeker)RolcultuurPersonencultuur
  ObsessiesWeloverwogen5. Openstaan voor ervaringen(snijpunt 1./2. en 3./4.)
      
    Prof. Vrakking (x) enDr. Cozijnsen
  TaakcultuurMachtscultuurSamenwerking hoog -Samenwerking hoog
 Effectieve daadkrachtMachtMachtsspreiding hoogMachtsspreiding laag
  ||||
  Machteloosheid -VisieSamenwerking laag -Samenwerking laag
  RolcultuurPersonencultuurMachtsspreiding laagMachtsspreiding hoog
      
2. Zorgvuldigheid 1. Verantwoordelijk >3. OngeorganiseerdMachtafstand (klein) >Machtafstand (nihil)
(Georganiseerde |||(Besluitenloosheid)
verantwoordelijkheid) ||||
  4. Gedisciplineerd <2. GeorganiseerdTotalitaire staat <Machtafstand (groot)
    (Machteloosheid)
      
3. Vriendelijkheid 1. Onafhankelijk >3. Op zichzelf gerichtIndividualisme >Solitair
(Onafhankelijke coöperatie) ||||
  4. Dominantie <2. CoöperatieExtremisme <Collectivisme
      

(x) Prof. Vrakking en Dr. Cozijnsen rubriceren in het boek Organisatiediagnose en organisatieverandering de vier cultuurtypen van Harrison in een matrix op basis van de dimensies samenwerkingsgraad en machtsspreiding (Zorgvuldigheid en Vriendelijkheid).

Het is mogelijk de 5 dimensies van Hofstede met behulp van kwadranten weer te geven. Het maakt zichtbaar wanneer een cultuur in de gevarenzone, in een extreme situatie dreigt terecht te komen.

De kwaliteit van de Nederlandse volksvertegenwoordigers, zowel in de Tweede Kamer als ook in de provincie en gemeente, laat te wensen over, aldus Harry Borghouts onlangs in de NRC (dec. 2009). Ikzelf zie bij deze lieden een stuitend gebrek aan zelfreflectie en dienstbaar leiderschap. Tofik Dibi van GroenLinks, Alexander Pechtold van D66, Jet Bussemaker van de PVDA en Geert Wilders van de PVV, om maar een paar recente voorbeelden te noemen, lijken voortdurend te handelen alsof ze aan een X-Factor of Idols verkiezing bezig zijn. Ze zouden met deze “gesublimeerde egotripperij” moeten stoppen en doen waarvoor Tweede Kamerleden ooit zijn aangesteld. Namelijk gezamenlijke daadkracht tonen om een zittende regering te controleren en te dwingen de urgente problemen in onze samenleving op te lossen.
Hetzelfde geldt trouwens voor hun evenbeelden in de diverse bestuurslagen van onze overheid en ons bedrijfsleven. Daar ging het in een niet al te ver verleden toch ook over het lange termijn belang van hun klanten, medewerkers, aandeelhouders, en maatschappij?

Het is de vraag of de regerende elite tijdig de bakens verzet of dat de wal het schip zal keren? Vrijheid betekent voor veel entrepreneurs produceren wat de markt vraagt. Al behoeft het inspelen op de markt, een lange termijn visie niet in de weg te staan. De werkelijkheid is niet zwart versus wit. Het gaat er bij het zoeken naar een Derde Weg om de scherpe kanten van twee uitersten te onderkennen. Politici willen niet dat de politiek of de staat wordt gedegradeerd tot een reparatiewerkplaats waarin zij nog slechts de slachtoffers van het kapitalisme mogen oplappen. Het schrikbeeld dat democratisch gekozen regeringen er straks minder toe doen dan de gezamenlijke macht van bankiers, institutionele beleggers en multinationals. Als investeerders beschikken zij over kapitalen die het nationaal inkomen van grote landen verre overstijgen. Door de wereldwijde schaal waarop zij opereren, zijn zij maar weinig gevoelig voor nationale sentimenten. De angst voor die spijkerharde opstelling van naamloze buitenlandse investeerders is de sleutel tot alle emoties die de mondialisering oproept. Burgers voelen zich machteloos tegenover een kapitalisme dat de aandeelhouders boven de werknemer stelt en dat mensen onzeker maakt over hun baan omdat beslissingen daarover worden genomen door topmanagers in verre hoofdsteden die geen enkele binding met hen hebben.

In het rapport Eenheid in Verscheidenheid worden de contouren geschetst hoe 'probleem en oplossing' van de culturele evolutie (cultuuroverdracht) met elkaar samenhangen. De oplossing van het ééndimensionale marktdenken ‘u vraagt, wij draaien’ heeft in het bijzonder een psychologische (inhoudsopgave Deel IV), een sociologische (Deel V) en een filosofische (Deel VI en VII) dimensie.

Niet de mammon, de vrije markt is het belangrijkste smeermiddel van deze wereld, maar het leven en de mensen met hun talenten en kwaliteiten. Het gaat er om een wereld te creëren waarin de kwaliteiten van mensen tot hun recht komen. Dit zal zeker aan de kwaliteit van het leven, goederen en diensten ten goede komen. Wat we zaaien zullen we oogsten. Wellicht is het nuttig dat de leiders van politieke partijen duidelijke standpunten innemen inzake welvaart en welzijn. Welzijn is complementair aan welvaart en verdient dezelfde aandacht. Bij welvaart staat centraal dat de schoorsteen moet blijven roken en in dat kader is heel veel geoorloofd. Er wordt steeds meer uitgegaan van een mensbeeld dat alleen in beweging komt als ze een worst ('carrot and stick') wordt voorgehouden. Het gedrag van veel mensen zit nu eenmaal zo in elkaar dat ze geobsedeerd raken door de worst en hun werkzaamheden en hun verantwoordelijkheden daartoe beperken. Deconfitures als bij Enron, Ahold en Shell zijn daarvan het resultaat.

Een juist evenwicht ontstaat wanneer de koopman bereid is waar voor je geld te leveren. Dus in het verkoopspel ook rekening te houden met de 'dominee' (linker- en rechterpad). Volgens Professor Frijda representeren emoties de waarden en belangen van een organisme. Emoties kunnen een morele betekenis hebben en houden vaak waardeoordelen in.

Door het ontvangen van subsidie, AOW, een uitkering of het betalen van belasting zijn we allemaal wel op een of andere manier bij het overheidslichaam betrokken. Het is in ieders voordeel wanneer de overheid effectief en efficiënt functioneert. Elk individu kan een bijdrage leveren dat het bootje minder schommelt. Deze afhankelijkheid en wederkerigheid tussen individu en collectief geldt niet alleen op regionaal en landelijk niveau, maar ook wereldwijd. De kredietcrisis is een significant voorbeeld op wereldschaal.

Het probleem van individueel versus collectief is dat de mensen die het minst verantwoordelijk zijn voor de crisis er het hardste door worden getroffen. Omgekeerd geldt ook dat de bestuurlijke elite die de collectieve belangen heeft laten versloffen er het minste door wordt geraakt.
Er is bij de elite duidelijk van een collectieve blinde vlek, van groupthink sprake geweest.

Als facilitair manager er voor zorgen dat elk personeelslid alle diensten en middelen (faciliteiten) tot zijn beschikking heeft om zijn werk goed te kunnen doen. In essentie gaat het er om dat het management niet alles van boven betuttelt maar in de eerste plaats randvoorwaarden schept dat werknemers, c.q. burgers effectief in vrijheid kunnen functioneren.

Een organisatie is een verzameling individuen met gemeenschappelijke overtuigingen en opvattingen, met een collectief bewustzijn, ofwel organisatiecultuur. Het betekent dat de eigenschappen van de organisatie door die van de individuen die er deel van uitmaken worden bepaald. Of met andere woorden de managementstijl wordt in de organisatiecultuur weerspiegeld.

De 'Top down en Bottom up' wisselwerking komt in de organisatiecultuur naar voren.
Er bestaat een duidelijke overeenkomst tussen de Big Five (persoonlijkheidsdimensies) van Willem Hofstee en de vijf cultuurdimensies van Geert Hofstede, boek Allemaal andersdenkenden, omgaan met cultuurverschillen. Het is het Reflexief bewustzijn dat voor de interacties tussen individu en collectief zorgdraagt. Uiteindelijk draait het om de relaties, dus dat wat er tussen mensen gebeurt.

Wat het individu voor zichzelf aantrekkelijk vindt behoeft nog niet goed te zijn voor het collectief. Mensen hebben snel door welke spelletjes voor hun carrière het beste uitpakken. Het gaat er om achter het verhaal van de wereld, de mens en de geschiedenis te kijken en te zoeken naar een verklaring die de overlevering, de vooringenomenheid, de gemakkelijke aanname overstijgt. De succesvolle “Voor wat hoort wat” netwerkmanagers zijn vaak meer met hun carrière bezig dan met het zich dienstbaar te maken aan het collectief.

Het geheel van controlemechanismen, de ingebouwde ‘checks and balances’ in een organisatie, dienen ter waarborging van het machtsevenwicht.
Separation of powers, Montesquieu's tripartite system & Checks and balances. Het dilemma is dat het alleen top down, met democratische middelen, nog niet zo eenvoudig is discriminatie en de schending van individuele vrijheden tegen te gaan.

Om de 'torens van Babel' tegen instorten te behoeden, zal in de toekomst aan risicobeheersing meer aandacht dienen te worden besteed.
De stroom van complexe causaliteiten, met schijnbare a-causaliteiten is de uitkristalisatie van de Negentropie en is de ordening van Informatie, waaruit indirect het "ongemanifesteerde" afgeleid kan worden, het is "verborgen" of zelfs bewust "geheim gehouden". Het "reflecteert" in de "materie".
In risk management, negentropy is the force that seeks to achieve effective organizational behavior and lead to a steady predictable state.

Het 5D-concept toont een verscheidenheid aan perspectieven (gezichtspunten). Elk concept belicht bepaalde aspecten van de werkelijkheid in het bijzonder. Met welke bril de werkelijkheid ook wordt bezien uiteindelijk culmineren de verschillende perspectieven in een punt, de éne werkelijkheid.

Net als bij Peter Senge staat in het rapport 'E i V' de 5e dimensie, de 5e discipline het open systeemdenken centraal. Beide worden aan de hand van de systeembenadering toegelicht.

De verborgen 5e dimensie speelt zowel een rol bij reciprociteit als bij synchroniciteit. Het maakt een verbinding met het eenheidsbewustzijn, het collectieve, kosmische en universele bewustzijn van deze planeet mogelijk.

Zie ook:

Boeken:

Externe Links

<< vorige |volgende >>

Categorie: Artikelen | Rapport | Auteur: Harry Nijhof


Deze pagina werd sedert 16 dec. 2007 keer bekeken.